Luchtgevecht de grens aan Finland in De Russische expansie plannen Haagsche Courant van Zaterdag 23 Maart 1940 ICTORIA geëindigd is Nu de strijd STADSNIEUWS lé- Britsch vliegtuig nabij Lobith neergekomen Er was geen andere mogelijkheid Toen Uw vader trou I H Eieren kleuren Paschen voor V met de Uitbreiding van den handel met Scandinavië Aangenomen wordt dat de inzittenden zijn omgekomen Een militair-deskundige beschouwing Moskou wenscht de ver bindingen Atlantische en Oostzee- havens te verbeteren Bespiegelingen van B. Spiegel? De Duitsche lezing. VISCH ZONDER KOP BRAND IN DE WAGENSTRAAT Beroep op de huisvrouwen. van de 7/J De Regeeringspersdienst meldt; Gisteren omtrent het middaguur fe boven Duitsch gebied, in de buurt van de Nederlandsche grens, een gevecht geleverd tusschen een Britsch vliegtuig en een of meer Duitsche vliegtuigen. Het Britsche toestel heeft blijkbaar ge tracht een noodlanding te maken en is neergekomen in een stuk geïnundeerd land op Nederlandsch gebied bij Kruis- dijk. Het toestel is diep in den grond gedrongen. Hierdoor, zoomede door den waterstand, wordt de berging bemoei lijkt. Aangenomen moet worden, dat de inzittenden zijn omgekomen, althans is niet gebleken, dat zij zich met valschermen hebben gered. Het Duitsche Nieuwsbureau meldt d.d. 22 Maart» „Vanmiddag te T2.4O uur is tijdens een op groote hoogte gevoerd luchtge vecht bij Kleef in Rijnland een Britsch vliegtuig neergeschoten. Het toestel Etagewoning geheel uitgebrand Terwijl de vrouw des huizes gister^ avond omstreeks kwart over zes in de keuken bezig was, ontstond er brand in de voorkamer van de eerste étage, in de woning van den heer L. Fresco^ Wagenstraat 107. Beoordeeling der operatie- plannen de van slagplaatsen te verbieden, tenzij de visch eerst van den kop is ontdaan. De koppen kunnen daar dan worden verzameld.. Een prettig werkje voor de kinderenhet kleuren van de eieren voo® het feest van morgen en overmorgen. Alle aandacht wordt geconcentreerd op de kleurige figuurtjes op de eieren. VIJFDE BLAD, PAGINA 1, geen geallieerd soldaat op het goede oogenblik en de juiste plaats aanwezig was om het Russische gevaar af te weren. Onder deze omstandigheden koos de Finsche regeering de verstan dige beslissing om den strijd te staken en de harde doch niet onaanvaardbare vredesvoorwaarden aan te nemen. De spoorweg is gewenscht als aan vulling van het beroemde Witte Zee kanaal het Stalinkanaal dat Le ningrad verbindt met Kandalaksja aan de uiterst Westelijke punt van de Witte Zee. Het kanaal, dat den belangrijksten handelsschakel vormt van de havens aan de Witte Zee voor den overzee- schen handel met de Oostzee-staten, is meer dan 7 maanden per jaar on bruikbaar, doordat het is dichtgevro ren. Er wordt aan dit kanaal bijzonder veel belang gehecht wegens de vitale kunstmest-industrie, die Rusland tij dens het laatste vijfjarenplan heeft op gebouwd op het Kolaschiereiland tus schen Kandalaksja en Hibinogorsk. De OPGEPAST VOOR ONGENOODE GASTEN Een veertienjarig meisje aan den Groenteweg was gisteravond door de buren gevraagd tijdens hun afwezig heid op de kinderen te letten. Om streeks 8 uur belde een man aan. Toen hij op zijn vraag of mijnheer en mevrouw thuis waren een ontkennend antwoord kreeg, liep hij de gang bin nen en greep het meisje vast. Het kind zette het op een schreeuwen, waarop de man zich ijlings verwijder de. De politie stelt een onderzoek in. '(Te bevoegder plaatse is niets be» kend van een vlieger, die met zijn parachute ongedeerd op Neder landsch territoir gedaald zou zjjnu —Red. A.NJP.Ï. Koppen worden verwerkt tot vischmeel Nu de invoer van verschillende ar tikelen en grondstoffen, vooral over zee zoo onzeker is geworden, is het, meer dan in tijden van overvloed, noodig, hetgeen voorhanden is, zoo economisch mogelijk te gebruiken. Daartoe be hoort ook het verzamelen van afval, hetwelk nog als grondstof kan dienen voor verschillende doeleinden en het behouden van hetgeen vroeger als van weinig waarde werd weggegooid of verwaarloosd. De geallieerde hulp- verleening. Dit brengt ons op het pijnlijke on derwerp van de geallieerde hulpverlee- xüng. Inderdaad, wel is door de Franschen en Britten hulp aan de Finnen ver leend enkele honderden vliegtuigen en Vuurmonden (deels van verouderd mo del), enkele duizenden mitrailleurs en mijnen tegen vechtwagens en enkele tientallen millioenen infanteriepatronen Vonden hun weg naar het barre Noor den. Doch de hulp bleef beperkt tot het materieelgeen enkele geallieerde gevechtseenheid bereikte den Finschen Onze defensie-medewerker schrijft: Zoo hebben de Finnen dan de wapens gestrekt. En slechts weinigen zullen er in West-Europa zijn, die niet met leed wezen deze nederlaag hebben aan schouwd. Het lichtpunt, dat de strijd is cpgehouden, het vuren is gestaakt en de vrede over de eindeloos witte velden jn het Noorden is teruggekeerd, wordt overschaduwd door de omstandigheden, den prijs, welken Finland voor het ver krijgen van dezen vrede heeft moeten betalen. Was voor Finland werkelijk geen andere uitweg meer mogelijk? Volgens dezerzijdsche meening bleef hun inderdaad niet veel anders over dan vrede te sluiten. Beschouwen wij daar toe een oogenblik de operation, zooals deze zich de laatste vier weken ontwik kelden. Hoewel de huisvrouw veelal de visch zonder kop op tafel brengt, is zij ge woon bij het koopen van de visch voor al te letten op de oogen en de kieuwen teneinde de kwaliteit beter te kunnen beoordeelen. Men kan echter, behalve aan den kop ook aan het vleesch en nog op andere wijze bemerken, of ’n visch versch is of niet. Van de Neder landsche huismoeder wordt thans me dewerking gevraagd in dit opzicht, dat zij zich er voortaan aan gewent, be paalde vischsoorten zonder kop te koo pen, zoodat ook de kleinhandel zich te gereeder aan dit nieuwe gebruik zal willen aanpassen. Dit beroep op de Nederlandsche huisvrouw zal, ge zien het economisch gebruik, dat van de vischkoppen wordt gemaakt, ten bate der veevoedervootziening, zeker niet vergeefsch zijn, te minder, als zij bedenkt, dat deze anders waardelooze vischkoppen in den vorm van spek en eieren weder op haar tafel kunnen te- rugkeeren. Een bijkomend voordeel van de zen maatregel is nog de niet geringe vrachtbesparing, welke onder norma le verhoudingen ook in den prijs tot uitdrukking komen. De regeering heeft in enkele geval len reeds getracht een en ander te bevorderen. Zoo heeft zij b.v. begin October 1939 de beperkingen inzake den aan voer van puf ingetrokken. Ver der heeft zij toen de aanvoer van vee voeder daalde, het verzamelen van ei kels en kastanjes aangemoedigd en voorts nagegaan, of geen grondstoffen voor veevoeder zijn te putten uit het geen anders in het vuilnisvat terecht komt. Waar als onderdeel van verschil lende mengvoeders ook vischmeel wordt gebruikt en vischkoppen hier voor geschikte grondstof vormen, heeft de minister van Economische Zaken thans besloten, naar wij van offici- eele zijde vernemen, de koppen van verschillende soorten visch- met name kabeljauw, e.d. te doen gebruiken ter verwerking in de fabrieken tot visch meel. Dit kan het eenvoudigst geschie den door het vervoer van genoemde soorten visch van de verschillende af viel aan de overzijde van den Rijn op Nederlandsch grondgebied en is ge heel verbrand. Twee inzittenden trachtten zich door middel van hun valschermen te red den. De parachute van één hunner weigerde, zoodat hij op Duitsch gebied een doodelijken val maakte. De an dere, wiens parachute zich wél open de, dreef door den wind naar Neder landsch territoir af. Het vliegtuig was uit het Westen in Duitschland door gedrongen. Het had getracht aan de Duitsche jagers te ontkomen door naar Nederlandsch gebied te vluchten.” De laatste weken van den Finschen veldtocht. Reeds naar den toestand van 17 Fe bruari deden wij als onze meening ken nen, dat niet alleen aangenomen moest worden, dat de Russen op het hoofd- operatietooneel, het schiereiland van Karelië, door de voorste verdedigings- zóne waren heengebroken, doch dat bo vendien de Finnen bij deze doorbraak zoo ernstige verliezen hadden geleden, dat het zeer de vraag moest worden ge acht, of de Finnen nog wel in staat zou den zijn, met name door gemis aan ef fectieven, om den strijd in volgende stellingen op den duur te kunnen voort zetten. Inderdaad geven de communiqué’s van 18 en 19 Februari aan .dat de Rus sen den opmarsch op het aanvalsfront weten te vervolgen. Als resultaat van deze gevechtsdagen staan de Russen op verscheidene plaatsen op enkele kilo meters van Wiborg. Als oogst van de aanvalsweek van 11 tot 18 Februari, ge ven de Russen aan, dat 475 steunpun ten door hen zijn veroverd. Na 19 Februari wordt de druk van de Russen in front minder, doch wordt het zwaar tepunt verlegd naar het kustgedeelte. Aanvallen op 20 en 21 Februari stellen de Russen in het bezit van de kust strook, waarbij wederom een aanzien lijke buit in Russische hand valt Gedurende de week van 22 tot 29 Fe bruari duurt de druk, in het bijzonder in de kuststrook voort, terwijl de eerste dagen van Maart de Russen tot in de buitenwijken van Wiborg brengen. Van 11 Februari af tot begin Maart heeft de aanval aan de Russen de verovering ge bracht van 922 steunpunten, 506 vuur monden, bijna 3000 mitrailleurs en J4.000.000 patronen. Doch inmiddels houden de Finnen hog stand nog steeds wappert de vlag boven het oude slot van Wiborg, nog steeds hebben de Finnen een doorbraak van de in dat stadium ingenomen lijn weten te verhinderen. Doch hoe ijl is de bezetting, in welken toestand ver- keeren de troepen, over welke munitie- voorraden wordt nog beschikt en wat wellicht het voornaamste is hoeveel reserves zijn nog beschikbaar om aan nieuwe Russische aanvallen het hoofd te bieden. De week van 4 tot 11 Maart vinden deze nieuwe aanvallen inderdaad plaats. Volgens het voorbeeld van de Duitsche tactiek, wordt de beslissing thans niet meer in front gezocht doch zal een operatie op den vleugel den Finschen weerstand moeten breken. Verscheidene dagen achtereen zetten de Russen aanvallen in over het ijs van de baai bij Wiborg, teneinde op deze wijze de West-kust te bereiken om aldus de Finsche stelling in den rug te komen en den weerstand op te rollen. Met de beschikbare krachten bieden de Finnen aanvankelijk dapper weerstandverscheidene aanvallen on dernomen tegen de in de baai liggende eilanden worden afgeslagen. Doch op den duur zijn de Russische aanvallen niet te stuiten. Op 9 Maart zijn ver schillende eilanden in Russisch bezit, terwijl dit aantal op 10 en 11 Maart nog wordt uitgebreid. Langzaam maar Zeker groeit het gevaar voor de Finnen in den rug langzaam doch zeker neemt de kans op een vernietiging van de Finsche krachten toe, tenzij opnieuw zal worden teruggetrokken ofre serves aan dit nieuwe gevaar het hoofd Zullen kunnen bieden. Reserves, doch Waar vandaan J N. 9 VtUaXBORGSKK^ het schiereiland Karelië en in samen hang daarmee een stoot N.O. van het Ladogameer, voorts als nevenacties aanvallen in midden Finland ter schei ding van Finland in twee gedeelten en een aanval in het Noorden ter ver meestering van Petsamo, met een ver volgens afdraaien naar het Zuiden ter ondersteuning van de middengroepen is zeker niet onjuist. De uitvoering is echter geenszins onberispelijk. Zoo brengt de aanval in het Noorden aan de Russen weliswaar het bezit van Pet samo, doch de daarop volgende stoot naar het Zuiden strandt bij Nautsi zon der ook maar eenigen invloed te heb ben op het verdere verloop van de ope- ratiën. Hetzelfde geldt voor de beide in midden Finland ondernomen aanval len beide toch komen niet alleen tot staan, doch worden door een terug gaan gevolgd. Een scheiding van Fin land in twee gedeelten is dan ook niet gelukt. Evenmin hebben de aanvallen N.O. van het Ladogameer invloed op het algemeene verloop van den strijd uitgeoefend. Eenige malen zelfs leden de Russen daar een gevoelig echec. Het door de Russen behaalde succes is dan ook zuiver en alleen door frontaanval- len op het hoofdoperatietooneel verkre gen. De aan hun zijde beschikbare overmacht stelde hen in staat om dezen ongunstigen vorm van oorlogvoering tot een goed einde te brengen. Pas in de allerlaatste week kon een betere vorm, de omvatting, worden toegepast. REDDINGSBOEI VAN DE „SIMON BOLIVAR” AANGESPOELD Donderdagavond is aan het Scheve- ningsche strand een reddingboei aan gespoeld, afkomstig van de „Simon Bolivar”. dustrie- en mijnstreek zijn Zweden en Duitschland, waardoor het transport probleem voor de Russen ernstig wordt omdat de Moermanskspoorweg reeds overbelast is door den invoerhandel. De spoorweg naar Kemijarvi De geprojecteerde spoorweg naar Ke mijarvi zou zijn eindstation hebben in Tornea aan de Bothnische golf, dat eenige maanden langer ijsvrij is dan het Stalinkanaal en in gewone winters kan worden opengehouden door ijsbre kers, bovendien zou de haven Ulea- borg Zuidelijker aan de Bothnische kust als extra eindstation dienst doen. Naar wordt medegedeeld, zullen Finnen den eigendom behouden hun deel van dqn spoorweg, zij zouden zelfs eenig voordeel kunnen behalen door het op dezen spoorweg toenemen de goederenvervoer evenals door de verschepingen uit de Bothnische ha vens. De Russen hopen den spoorweg te voltooien vóór den aanstaanden win ter. Zij hebben reeds een begin ge maakt met het verzamelen van arbei ders en materiaal aan het einde van de lijn en zij hebben Finland finan- cieelen en materieelen steun toegezegd bij den bouw van het deel, dat van de Russisch-Finsche grens loopt naar Kemijarvi. Duitschland, dat voordeel zal hebben van den snelleren aanvoer van de noodige chemische materialen zal Finland van injjcnieuxa en technici Rechtstreeksche route naar Narvik De eisch van vrijen doorvoer door Petsamo heeft ten doel de mogelijkheid te waarborgen van den aanleg van een breeden verkeersweg voor tweerich tingsverkeer een autostrada tus schen Moermansk en Kirkenas aan de Noorsche grens. Hierdoor zouden de Russen een rechtstreeksche route over land krijgen naar Narvik wat dan weer een nieuwe mogelijkheid schept voor in- en uitvoer uit Atlantische ijs vrije havens, hetgeen de waarde van Moermansk als spoorwegeindstation aanzienlijk verhoogt. Het verluidt voorts, dat de sovjets door de slechte ervaringen, die zij heb ben opgedaan met de transportmoge lijkheden op de eensporige Moermansk- lijn, thans van plan zijn ook dit spoor te verdubbelen. Er is geen officieele verklaring, waarom de Russen Petsamo vrijwillig hebben ontruimd en de ha vens en nikkelmijnen in Finsche han den hebben gelaten. In werkelijkheid worden deze nikkelmijnen geëxploi teerd met Britsch, Canadeesch en Ame- rikaansch kapitaal en wellicht hebben de Russen een permanente vijandschap willen vermijden, welke een verove ring van dit gebied met zich zou heb ben gebracht. Bovendien had Rusland geen reden Finland van een ijsvrije arctische haven te berooven, wat voor Finlands buitenlandschen handel fataal zou zijn, daar Rusland hiervoor in ruil economische concessies in het Zuiden kreeg. Het grootste economische ver lies voor Finland was het afstaan van de Wiborgstreek. Het daarin liggende deel van het Suomikanaal is n.l. van vitaal belang voor het houtvervoer en verbindt het centrale merenstelsel met de baai van Wiborg tevens werd het gebruikt om de houtblokken te ver voeren naar de houtpulpfabrieken. Nu de Finnen nog slechts een deel van het kanaal hebben, moeten zij het centrum van hun houtindustrie verder naar het Westen verplaatsen nabij Kotka en Hamina aan de Finsche Golf of zij moeten een overeenkomst uitwerken, waarbij de doorzending van materiaal naar Wiborg doorgang kan vinden. In dien zij dit wenschten zouden de Rus sen echter den Finschen houthandel bij Wiborg kunnen insluiten. Door deze wijzigingen hoopt Rusland een verbetering van den handel met Wegens het in staat van dronkenschap besturen van een auto zijn gisteravond aangehouden om streeks 8 uur op den Hofweg de 45- jarige J. G. G., die naar het bureau Prinsestraat werd gebracht en te om streeks 1 uur ’s nachts in de Harsten- hoekstraat de 47-jarige A. E. Laatstge noemde mocht zijn roes uitslapen in het bureau Gevers Deynootweghij beweerde 4 borrels en 1 gjas .bier te Een vonk uit den haard was vermoe delijk terecht gekomen op een divan kleed, welke spoedig in brand stond. Slechts enkele oogenblikken later ston den de voor- en achterkamer in lichter laaie, sprongen de ruiten en lekten de vlammen naar buiten. De 63-jarige mevr. Fresco geraakte door den aanblik zóó overstuur, dat zij een hevigen kreet slaakte, welke tot op straat werd gehoord. Zij was nog in staat de straatdeur open te trekken, doch was te zeer ontdaan om naar be neden te loopen. Eenige voorbijgangers stormden de trappen op om te zien of er nog men- schen in het brandende huis waren. Zij slaagden er in mevr. Fresco naar be neden te brengen, die zoolang werd ondergebracht bij de benedenburen. In de onder deze étage gevestigde bakkerij van I. Cohen hoorde men ge gil. Men ontdekte den brand en kon de brandweer waarschuwen, die snel tei; plaatse was met een spuit van de Prin sestraat. Onder leiding van den brand meester inspecteur de Graad werd een aanvang gemaakt met de blussching, welke met een grooten straal en een hulpstraal kon geschieden. Weinige oogenblikken daarna was de brand, welke veel publiek en belangstelling trok, gebluscht. De spuit van den Rijswijkscheweg, welke eveneens ter assistentie ver schenen was, behoefde geen dienst 4e doen. Met de nablussching was nog eenf- ge tijd gemoeid, daar het vuur zich tusschen het plafond van de beneden- étage en den vloer van de eerste étage had genesteld. Er moest een stuk vloer worden weggezaagd alvorens men de laatste smeulende resten kon verwij deren. De bakkerij en eenige aangrenzende vertrekken kregen waterschade. Tijdens de blusschingswerkzaam- heden, welke door commissaris Hol en commissaris Rieken werden bijge woond, zorgden eenige politie-ambtena- ren voor afzetting van de Wagenstraat. De verzekering dekt de schade, wel ke vrij aanzienlijk is. Het meubilair ging grootendeels verloren, terwijl het vuur een zoo groote hitte ontwikkelde, dat op sommige plaatsen de muren zwart brandden. Voor de familie Fresco is de brand wel dubbel onaangenaam, daar het echtpaar juist morgen de 35-jarigq eiMkurecaiging zou -herdenken. Bij een terugblik op den Finschëri veldtocht zien wij aan Finsche zijde een goed operatieplan, gepaard gaande met een goede uitvoering. De hoofd krachten toch staan bij den aanvang der operatiën opgesteld in goede stel lingen, terwijl de verdediging over groote diepte is voorbereid. Aan neven- operatietooneelen wordt slechts de aan dacht besteed, noodig om te beletten, dat de tegenstander zich met zwakke krachten van groote gebieden meester maakt. De uitvoering, een taai verzet van de eene in de andere stelling, zal voor Finland eeuwig een trotsche epi sode blijven. De gedachte van het Russische ope- ratieplan, n.L; een hoofdaanval op De Russische wensch om de handels- verbindingen te verbeteren met de Atlantische en Oostzeehavens en met Scandinavië heeft in het algemeen een groote rol gespeeld bij de bepaling der vredesvoorwaarden, die Finland wer den aangeboden, zooals hier thans blijkt. Twee speciale eischen de spoorweg van Kandalaksja naar Ke mijarvi en de transito-rechten door Petsamo hebben, naar United Press in Stockholm verklaard werd, als eigenlijk doel verbetering der handels- positie, ofschoon zij ook van strategisch belang kunnen zijn. ten het reeds eenige malen in vorige artikelen kenbaar maken het eenige geweest, dat Finland had kunnen redden. De billijkheid gebiedt echter vast te stellen, dat aan het zenden van gc vechtskrachtige geallieerde eenheden ernstige moeilijkheden waren ver bonden. Als zoodanig moeten genoemd wor den: a. de bezwaren, verbonden aan het verplaatsen van gevechtseenheden over zee, in het bijzonder wanneer zulks moet geschieden over groote afstanden langs een niet geheel veiligen weg; b. de wijze, waarop de eenheden Finschen bodem zouden hebben kun nen bereiken. Zulks had alleen ge kund of door een landing bij Pet samo, hetgeen behalve in het aller eerste stadium van den oorlog neer kwam op een operatie in den zin van Gallipoli in den wereldoorlog, of door gebruik te maken van Zweedsch of Noorsch grondgebied, tegen welke handelswijze genoemde landen ernstige bezwaren hadden; e. het barre klimaat in het Noor den, welk klimaat oorzaak is dat West- Europeesche troepen daar niet zonder groote gevaren kunnen worden ingezet. Voorts doet zich het vraagstuk voor, welke troepen voor het zenden in aan merking zouden zijn gekomen. De wei nige Britsche actieve divisiën van goe de kwaliteit staan sedert September in Noord-Frankrijk en hadden daar zeker niet kunnen verdwijnen. In het Brit sche binnenland zijn een aantal divi siën in opbouw, doch is de kwaliteit van deze eenheden reeds zoodanig, dat deze voor de zoo bijzonder moeilijke operatie in het Noorden in aanmerking zouden zijn gekomen? Blijft slechts over een beroep te doen op de Fran- sche strijdkrachten. Doch Frankrijk ligt in de eerste ge varenzone: een overmacht van Duit sche troepen staat als een voortdurende dreiging op slechts enkele honderden kilometers van Parijs. Zou het voor het Fransche opperbevel onder deze omstandigheden verantwoord zijn ge weest om troepen van eenige beteeke- nis om de gedachten te bepalen 5 a 10 divisiën van het hoofdoperatie tooneel weg te nemen en deze in het Finsche avontuur te storten? Zeer ze ker is zulks niet het geval. Wanneer dan ook door de geallieerde staatslie den met eenig vertoon wordt medege deeld dat 50.000 man gereed stonden om te worden ingescheept, dan moge dit op zich zelf wel waar zijn, doch zal het gros van deze troepen wel gevormd zijn geweest door de op Fransch gebied gevormde Poolsche en Tsjechische een heden, zulks met toevoeging voor de leus van enkele Fransche jagerbatal- jons. In elk geval blijft het resultaat be staan, dat ten tijde van het gevaar F Mi -■ Sow lawaai Die jonggehuwden begrijpen de zorgen van het leven meestal niet zoo. Maar als hun vader of zelfs grootvader al bij de Victoria waren, dan herinneren ze zich nog best, welk een opluchting er in het huis gezin was toen ik Vader het geld kwam uitkeeren. Dat kwam altijd heel erg van pas, soms zelfs heeft de uitkeering het nieuwe huwelijk pas mogelijk ge maakt. Die dit thuis ervaren hebben, sluiten dan ook heel verstandig meestal op den trouwdag zelf een spaarverzekering - net als Vader - dan héb je later iets en dan is je vrouw in ieder geval verzorgd. Vraag eens inlichtingen omtrent de Spaarverzekering. CEOEBSGB. I24JJ8 AMSTERDAM ■TELEFOON WW

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 17