Grlo’cvne
STADSNIEUWS
BINNENLAND
Emser-Water
en
TTAAGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 29 MAART 1940.
DERDE BLAD. PAGINA 2.
VERSCHILLENDE INLEIDINGEN
De werkloosheid
Actie van tramwegpersoneel
J. W. H. Berden overleden
Wijziging der Haringwet
Een België-dag te Breda
De Nederlandsche ambulance
in Finland
Instandhouding stoomvaart
maatschappij „Zeeland”
gewenscht
Twee wetsontwerpen tot steun
ingediend
De wijziging van de wet op de
Militaire Willemsorde
HET NATIONAAL ONDER
WIJS CONGRES
GENOOTSCHAP „NEDERLAND-
SPANJE”
HET KOPVERBOD IN WERKING
GETREDEN
Dr. Schieffer’s
Stofwisselingszout
WIELRIJDER DOOR AUTO
AANGEREDEN
1932: 26,5 (25,9); 1933:
1934:
1936:
1938:
1940:
Voortzetting der behandeling van
paedagogische vraagstukken
RECLAMES.
Vooral!
Echt
Gaat vandaag naar haar standplaats.
HANDELSONDERNEMING „EMKA" - APELDOORN
Thans wederom eenige daling
t
offer
was
de
van
den
Het duurtevraagstuk door de Spoor
wegen opnieuw in studie genomen.
Zwaar door de oorlogsomstandigheden
getroffen
Oud-directeur van de Rijksschool voor
Kunstnijverheid te Amsterdam.
van
vestigd.
De boterheffing.
Het bedrag van de heffing en steun-
uitkeering op boter is, behoudens tus-
schentijdsche wijziging, voor de week
van 28 Maart tot 4 April vastgesteld
op 80 cent per k.g. (onveranderd).
30,3
30,6
29,6
21,9
(30.7) ;
(33,0);
(30,6);
(22.8) ;
Vermengd met warme melk her
van ouds beroemde middel bij
Hoest Verkoudheid Griep
INDISCHE MAIL.
De Indische mail is hedenmiddag
hier ter stede aangekomen en opgeno
men in de derde bestelling.
en
van
Voorkome men: verstopping,
slechte ontlasting, overmatig
vet, die de oorzaak zijn van
aambeien, vale onreine huid,
hoofdpijnen, enz. door grondige
zuivering van bloed en inge
wanden met
Een weldaad voor het organismeI
Flacon f 1.05. Dubbele flacon. 1 1.75
bij apothekers en vakdrogisten.
25,5 (27,0);
32,0 (34,1);
25,8 (27.1);
22,0 (22,0).
1935;
1937:
1939:
Echt
op
dit
Handel*
«••rb
De onbewaakte overwegen
In verband met de toestemming
van den minister van Waterstaat aan
de Nederlandsche spoorwegen om een
drietal bewaakte overwegen in de
spoorlijnen EistGeldermalsen,
SchaesbergSimpelveld en Leeuwar
denStavoren te veranderen in onbe
waakte overwegen, wordt ons van de
zijde van de Nederlandsche spoorwe
gen medegedeeld, dat van deze ver
gunning voorloopig geen gebruik zal
worden gemaakt.
De beschikbare flikkerlichtinstalla-
ties zullen eerst worden geplaatst bij
thans reeds bestaande onbewaakte
overwegen.
„ALLES VOOR HET MISDEELDE
KIND”.
De ’s-Grav. ontspanningsvereenigmg
„Alles voor het misdeelde kind” zal
morgen c.a. 350 kinderen in de gelegen
heid stellen de dolle avonturen van
„Sjors van de Rebellenclub" in het ge
bouw Diligentia, Lange Voorhout, bij
te wonen.
tot versterking der economische betrek
kingen kunnen bijdragen. Van Belgi
sche zijde zullen als sprekers optreden
prof. ir. P. de Smet, hoogleeraar aan
de universiteit van Leuven, senator en
oud-minister van economische zaken,
mr. L. Delwaide, schepen van de stad
Antwerpen en lid der volksvertegen
woordiging, terwijl van Nederlandsche
zijde zullen spreken mr. B. J. M. van
Spaendonck, secretaris der algemeene
katholieke werkgeversvereeniging. en
ir. A. Plate, voorzitter van het hoofd
bestuur der Nederlandsche maatschap
pij voor handel en nijverheid.
Verwacht wordt, dat de België-dag
o.m. zal worden vereerd met de aan
wezigheid van minister Steenberghe
en van den Belgischen gezant alhier.
De deelnemers aan de bijeenkomst
zullen in den namiddag door het ge
meentebestuur van Breda worden ont
vangen.
Strafbaarheid van rechtspersonen.
Ingediend is een ontwerp van wet
tot nadere wijziging van de Haringwet
1927. Aan de memorie van toelichting
is het volgende ontleend:
Bij gelegenheid van de wijziging van
de Haringwet 1927 in 1937 is in die
wet artikel 15, betrekking hebbende
op de strafbaarheid van rechtsperso
nen, komen te vervallen. De practijk
heeft intusschen aangetoond, dat, in
het licht van de jurisprudentie zooals
deze zich sedert heeft ontwikkeld, een
regeling op dat punt in de wet be
zwaarlijk kan worden gemist. De mi
nister meent dan ook, dat er aanlei
ding is, de vervallen bepaling, zij het
in een gewijzigde redactie, zooals deze
na overleg met het departement van
Justitie in den laatsten tijd in som
mige andere wetten, o.a. in de Vesti
gingswet Kleinbedrijf 1937 bij haar wij
ziging door de wet van 14 December
1939 werd opgenomen, wederom in de
Haringwet 1927 aan te brengen Het
onderhavige ontwerp van wet strekt
daartoe,
Een wondermiddel - dót is
Glorine. In schoonmaaktijd
komt het letterlijk overal bij
te pas. Voor het bleeken
van Uw goed. Voor het
reinigen van gootsteen,
aanrecht, vloeren en closets.
Voor de ziekenwasch. Voor
het verwijderen van vele
soorten vlekken.
Aansluiting lager en mid
delbaar onderwijs.
In de middagzitting voerde als eerste
spreker het woord de heer J. A. Sellen-
raad, gemeentelijk inspecteur bij het
lager onderwijs te Enschede, over het
onderwerp „Aansluiting van lager on
derwijs en middelbaar onderwijs”
Spreker lichtte de volgende stellingen
toe1. De overgang van lager onder
wijs op middelbaar onderwijs wordt
beïnvloed door sociologische, economi
sche en psychologische factoren. 2. De
taak van het L.O. is verantwoord, wan
neer ze een voor het geheele land vast
gestelde hoeveelheid feitenmateriaal
aan de leerlingen meegeeft. 3. Het
voorbereidend H.O. stelle bij de toe
lating een onderzoek in naar het in
zicht der leerlingen 4. Het M.O. worde
eenvoudiger en meer aangepast aan de
eischen, welke het practische leven
stelt en 5 Alleen het V.H.O. geve toe
lating tot de universiteit.
Over hetzelfde onderwerp sprak ver
volgens dr. W F. de Groot, directeur
van de Dalton-H.B.S. alhier. Deze in
leider ontwikkelde de volgende stel
lingen 1. Twee-en-twintig procent van
de candidaten tot de eerste klas der
H.B.S.-en te ’s-Gravenhage toegelaten
der ver-
„vereeniging
in
heerschte den!
vroolijke stem
ming. Den len prijs behaalden de dr
mes Polak en den tweeden PrUS mevtl
v. d. Rijn en mevr. Katz,
In den ouderdom van bijna tachtig
jaar is gisterochtend te Amsterdam,
overleden de heer J. W. H. Berden, oud-
directeur van de Rijksschool voor
Kunstnijverheid aldaar. In zijn geboor
teplaats Venlo bezocht hij de H.B.S.,
waarna zijn opleiding volgde voor ar
chitect. Na voltooiing dezer studie
kwam hij in dienst van den Rijksgebou-
wendienst van het departement van
Binnenlandsche Zaken. In 1900 werd hij
benoemd tot directeur van de Rijks
school voor Kunstnijverheid te Amster
dam.
Op velerlei gebied heeft hij zich be
wogen Zoo was hij medeoprichter van
..Arti et Industriae” alhier en eerelid
van den R.K. Volksbond, eveneens hier
ter stede. Te Amsterdam heeft hij o.a.
zitting gehad in de commissie van toe
zicht op het Lager Onderwijs.
Vele oude bouwwerken van kunst
historische waarde zijn onder zijn lei
ding gerestaureerd Het Muiderslot en
vele andere kasteelen getuigen van zijn
belangstelling voor ons architectonisch
verleden.
Van zijn hand verschenen o.a. een
„handboek der ornamentiek” .alsmede
een bewerkte vertaling van Bruno’s ..de
kunstnijverheid” De Regeering erken
de zijn verdiensten door hem te benoe
men tot ridder in de orde van Oranje
Nassau.
Hedenmorgen te half negen is in de
Parkstraat ter hoogte van perceel 97I
de 33-jarige wielrijder J. S. uit de
Bragastraat, doordat hij plotseling naar
links uitweek aangereden door een per-1
sonenauto bestuurd door de 23-jarige I
mej. C. P. H„ woonachtig aan den I
Vijverweg te Wassenaar. S. liep een ver-1
wonding aan het hoofd en een hersen-1
schudding op en werd door den genees-1
kundigen dienst naar het ziekenhuis!
aan den Zuid wal vervoerd.
Controle aan den Vischafslag.
Met ingang van gisteren is het door
de Nederlandsche Visscherij Centrale
voorgeschreven kopverbod in werking
getreden
De koppen der visschen welke hier
voor in aanmerking komen, moeten
door de kooplieden worden ingeleverd.
Zij ontvangen hiervoor de door de
Nederlandsche Visscherij Centrale
vastgestelde vergoeding van 0.02 per
kilo. Zooals men weet, wordt van de
koppen vischmeel voor veevoeder ge
maakt.
Verschillende controleurs houden
toezicht of aan de vastgestelde voor
waarden wordt voldaan. Deze controle
vindt niet alleen plaats aan de afslag-
loods te Scheveningen, maar ook langs
den weg.
Enkele moeilijkheden moeten nog
overwonnen worden, maar binnen en
kele dagen zal dit kopverbod in den
vollen omvang in werking zijn getre
den.
Vereeniging van scheepsbevrachters.
De vereeniging van scheepsbevrach
ters in Nederland heeft gisteren haar
33e algemeene ledenvergadering ge
houden in hotel van Gijtenbeek te
Zwolle. Bij den aanvang der vergade
ring, welke onder leiding stond van
den voorzitter, den heer H. G. J. M.
Drabbe, alhier, en door afgevaardigden
van alle negen aangesloten afdeelingen
en vele leden was bezocht, werd een
telegram van aanhankelijkheid gezon
den aan H. M. de Koningin.
Aan het verslag van den secretaris,
den heer J. H. Brouwer alhier, ont-
leenen wij, dat Limburg dit jaar als
nieuwe afdeeling tot den bond is toe
getreden. Met betrekking tot de wet
op de coördinatie van het goederenver
voer verkeert de bond in afwachting,
speciaal inzake de wettelijke regeling
van het aanstellen van een scheeps
bevrachter. Voorts deelde het verslag
mede, dat er naar gestreefd wordt bij
het vervoer van militaire goederen
een scheepsbevrachter ingeschakeld te
krijgentot dusverre echter zonder
resultaat.
Zes aftredende bestuursleden werden
herkozen.
Besloten werd den naam
eeniging te wijzigen in
van Nederlandsche makelaars
scheepsbevrachten”, zoodra nadere wet
telijke voorzieningen ten opzichte van
de regeling van het bedrijf van
scheepsbevrachter zijn getroffen.
De vergadering van vandaag.
In de vergadering van heden heeft
allereerst de heer W. Terpstra, ge
meentelijk inspecteur bij het L.O- te
Utrecht, een inleiding gehouden over
„Opleiding, onderwijzer en leeraar”,
waarbij hij 10 stellingen verdedigde.
Prof. R. Casimir uit Leiden besprak
daarna het Middelbaar Onderwijs,
waarbij eveneens verschillende stel
lingen werden ontwikkeld.
De grootte der klassen.
In de afdeeling „Moeilijkheden in
verband met de grootte der school
klassen” sprak als inleider de heer
R. Schoemaker, lid van het hoofdbe
stuur van het Nederlandsch Onderwij
zers Genootschap, over het onderwerp
van denzelfden naam. Deze spreker
lichtte de volgende stellingen toe1.
Geconstateerd moet worden, dat in tal
van Nederlandsche lagere scholen te
groote klassen worden aangetroffen,
d.w.z. klassen van een zoodanigen om
vang, dat vruchtdragend onderwijs
daar niet gegeven kan worden, in elk
geval een onderwijs, dat niet bereikt,
hetgeen in een minder talrijke klasse
redelijkerwijze verwacht mag worden,
dat bereikbaar is. 2. De te groote
klasse is een beletsel voor elke onder
wijsvernieuwing, daar de gemiddelde
leerkracht niet in staat is in de groote
klas de persoonlijke kwaliteiten der
leerlingen juist te onderkennen en tot
hun recht te doen komen. 3- Dit geldt
nog meer ten opzichte van de zede lijke
opvoeding. In de groote klasse zal het
ten eenenmale onmogelijk zijn de zede
lijke waarden door de leerlingen te
doen leeren kennen door beleving der
werkelijkheid. Te veel blijven tal van
leerlingen in de groote klasse vreem
den voor elkander en 4. Het voortbe
staan van talrijke te groote klassen be-
teekent voor het Nederlandsche voIk
een groot verlies, doordat de opvoeding
van een belangrijk deel van het jonge
geslacht niet voldoet aan de eischen,
welke daaraan in den tegenwoordigen
tijd gesteld mogen worden.
Vervolgens sprak de heer K. van der
Veer, oud-leeraar aan de Middelbare
Landbouwschool te Buitenzorg en
ambtenaar aan de afdeeling Handels-
museum van het Koloniaal Instituut
over het onderwerp „Wat kan het on
derwijs in Nederland doen om tot de
kennis van de overzeesche gebieds-
deelen bij te dragen
Voor de Nederlandsche maatschappij
voor nijverheid en handel
Nu de tegenwoordige situatie in
Europa de wenschelijkheid eener nau
were economische samenwerking tus-
schen Nederland en België met den
dag doet toenemen, hebben de depar
tementen Breda en Oost-Noordbrabant
van de Nederlandsche maatschappij
voor nijverheid en handel daarin aan
leiding gevonden om een België-dag te
organiseeren in de provincie met de
meest centrale ligging in het verkeer
tusschen beide landen.
Op deze bijeenkomst, die op Donder
dag 11 April in het gebouw Concordia
te Breda zal worden gehouden, zullen
eenige deskundigen het woord voeren
over verschillende gezichtspunten, die
De vaststelling der toelagen.
Aan een nota naar aanleiding
het verslag der Tweede Kamer over
het wetsontwerp tot herziening van de
wet van 30 April 1815, houdende in
stelling van de Militaire Willemsorde,
is o.a. ontleend, dat de hoogte der toe
lage afhankelijk wordt gesteld van
den rang of stand, welken de ridder
op het oogenblik, dat hij zich de on
derscheiding heeft waardig gemaakt,
bekleedt, de Regeering opmerkt, dat
bij de totstandkoming van de vigee-
rende wet de gedachte heeft voorge
zeten, de materieele positie van den
geridderde eenigermate te verbeteren,
welk beginsel zij ook thans nog juist
acht. Zulks brengt noodzakelijkerwijs
mede, dat het bedrag der toelage ver
band moet houden met den rang of
stand der betrokkenen.
Het ligt in het voornemen der Re
geering, bij de herdenking van het
125-jarig bestaan der Orde zich niet
afzijdig te houden en in financieel op
zicht steun te verleenen. Met het oog
op de bijzondere omstandigheden zal
die steun uiteraard van beperkten om
vang moeten zijn.
Zooals gemeld wordt hier ter stede
door den Bond ter behartiging van de
belangen van het kind, ter gelegenheid
van het 30-jarig bestaan, in het Neder
landsch Lyceum alhier, een twee-
daagsch nationaal congres „Ons onder
wijs, gezien in het licht der moderne
psychologie” gehouden.
In de ochtendvergadering van gis
teren fungeerden in de afdeeling „Voor
bereidend onderwijs” als inleidsters
mej. B. Perné, voorzitster van den Bond
van onderwijzeressen bij het Voorbe
reidend onderwijs en mej. J. E. Schaap,
gemeentelijk inspectrice bij het lager
onderwijs te Rotterdam. De eerste in-
leidster behandelde als onderwerp „De
waarde van goed voorbereidend onder
wijs”. Zij lichtte de volgende stellingen
toe 1. Goed voorbereidend onderwijs
is van groot belang voor de geestelijke
gezondheid van ons volk. 2. Het behoort
tot de taak van de overheid te zorgen,
dat het voorbereidend onderwijs goed
is. 3. De overheid zorge voor voldoen
de, goede opleidingen tot kleuteronder-
wijzeres. 4. De minimum-eischen voor
’t examen van onderwijzeres bij het
voorbereidend onderwijs moeten wette
lijk worden vastgesteld en 5. Alleen
bevoegden mogen kleuteronderwijs
geven.
Mej. Schaap behandelde het onder
werp „Opvoeding en onderwijs in de
kleuterjaren” aan de hand van de vol
gende stellingen 1. Opvoeding en on
derwijs behooren zich voor eiken leef
tijd te richten naar de behoeften van
het kind. 2. De kleuterleeftijd is vol
gens de uitspraken der moderne psy
chologie een zeer belangrijk levenstijd
perk en 3 De kleuterperiode eindigt
niet bij het betreden van de lagere
school.
De directeur van den Rijksdienst
der Werklooshedsverzekering en Ar
beidsbemiddeling deelt de volgende
resultaten mede over de week van 4
tot en met 9 Maart.
Op 9 Maart 1940 waren bij de or
ganen der openbare arbeidsbemidde
ling ingeschreven 315.271 werkzoeken
den (300.764 mannen en 14.507 vrou
wen). Hiervan waren 243.139 (233.547
mannen en 9.592 vrouwen) werkloos
en waren 55.615 personen geplaatst bij
werkverruimingen, ook al mochten zij
tijdelijk wegens weer- of andere om
standigheden niet hebben kunnen wer
ken. Blijkbaar waren er dus 16.517
personen als werkzoekende ingeschre
ven, die in het vrije bedrijf werkten,
doch ander werk zochten.
In de week van 4 tot en met 9
Maart waren bij gesubsidieerde ver-
eenigingen met werkloozenkas aan
gesloten 596 872 personen, waaronder
75.252 landarbeiders. Van de 521.620
verzekerden buiten de landarbeiders
was het werkloosheidspercentage 22.0
(in de vorige verslagweek van 19 tot
en met 24 Februari 1940 was dit per
centage 27.1).
Voor de 596.872 verzekerden met
inbegrip van de landarbeiders,
het werkloosheidspercentage eveneens
22.0.
In de overeenkomstige verslagweek
van Maart was het werkloosheidsper
centage voor alle verzekerden in de
laatste jaren als volgt (tusschen haak
jes zijn vermeld de percentages indien
de landarbeiders buiten beschouwing
worden gelaten):
Ingediend is een tweetal wetsontwer
pen, waarbij voor de ministers van
Waterstaat en van Financiën machti
ging wordt gevraagd namens het Rijk
over te gaan tot het verstrekken van
een rentedragende hypothecaire geld-
leening tot een bedrag van ƒ66.813 aan
de N.V. stoomvaartmaatschappij „Zee
land” te Vlissingen alsmede tot het
verder deelnemen in het aandeelen-
kapitaal dier vennootschap tot een be
drag van 550.000. De begrooting van
het verkesrsfonds voor 1940 zal daar
door met 616.813 worden verhoogd.
In de memorie van toelichting zegt
de Regeering o.m., dat de toestand
thans zoo is, dat de dienst der „Zee
land” onder de huidige omstandigheden
geen economische beteekenis meer
heeft. Intusschen is de Regeering van
oordeel, dat deze nationale scheep
vaartverbinding met Engeland, welke
van ouds een belangrijken schakel
vormt in het internationaal spoorweg
en postverkeer van, naar en door
Nederland en welke door de maat
schappij „Zeeland” gedurende meer
dan 60 jaren is onderhouden, bij terug
keer van meer normale tijden moet
kunnen worden hervat. Instandhou
ding van de „Zeeland”, uitstekend ge
outilleerd als zij is met haar nieuwe
juist in dienst gestelde motorschepen,
welke geheel aan de verwachtingen,
ook wat besparing van exploitatiekos
ten betreft, hebben voldaan, is naar
de meening van de Regeering, met het
oog op de ontwikkeling van het vreem
delingenverkeer en van het vervoer in
het algemeen, een nieuw offer van
’s Rijks schatkist waard.
Bovendien mag het niet uitgesloten
worden geacht, dat zich ook tijdens
den oorlog omstandigheden voordoen,
die een hervatting van den dienst wen-
schelijk doen zijn.
behalen in vijf jaar het einddiploma.
25 pCt. doen er zes jaar of ^langer
over. Rekent men hierbij tien procent,
die door verhuizing of verandering van
studierichting (bijv M.T.S. na de derde
klasse) de H.B.S. verlaten, dan be
reiken meer dan 40 procent van de tot
de H.B.S. toegelaten leerlingen niet
het gewenschte doel. 2. Na alle po
gingen, welke reeds zijn gedaan moet
betwijfeld worden of langs den weg
van een toelatingsexamen een juistere
selectie zal zijn te verkrijgen, waarmee
intusschen niet uitgesproken is, dat
het toelatingsexamen afgeschaft moet
worden. 3. Het oordeel van de hoofden
der lagere school over de geschiktheid
der candidaten voor middelbaar onder
wijs is in het algemeen juist, wanneer
de uitspraak ontkennend is. Van de
candidaten echter, die met een gun
stige verklaring op de H.B.S. komen,
mislukken er 35 procent.
Gistermiddag vergaderden te Utrecht
de hoofdbesturen van de drie samen
werkende organisaties van Spoor- en
Tramwegpersoneel, t.w. de Nederland
sche vereeniging. de Roomsch Katho
lieke en de Protestant-Christelijke
bond, ter behandeling van de actie tot
inkomstenvermeerdering van die per-
soneelen, die werkzaam zijn bij de
tramwegmaatschappijen, welke als
dochterondernemingen der Nederland
sche Spoorwegen kunnen worden be
schouwd. Deze organisaties die ter
zake een beroep op de Nederlandsche
Spoorwegen hebben gedaan, om maat
regelen te treffen, onafhankelijk van
wat eventueel voor het Spoor- en
Rijkspersoneel zou worden gedaan,
hebben op hun verzoek van den pre-
sident-directeur der Nederlandsche
Spoorwegen de mededeeling ontvangen,
dat het duurtevraagstuk voor het tram
wegpersoneel opnieuw in studie heeft
genomen en dat hieromtrent binnen
enkele weken nader bericht zal volgen.
De hoofdbesturen namen met vol
doening van deze mededeeling kennis
en besloten, de nadere schikking af te
wachten.
Het hoofdbestuur van het Neder
landsche Roode Kruis heeft gistermid
dag een telegram ontvangen van den
tijdelijken Nederlandschen zaakgelas
tigde te Helsinki, mr. C. W. A. baron
van Haersolte, waarin wordt medege
deeld, dat de Nederlandsche ambulance
vandaag naar haar standplaats te
Vierumaeki vertrekt.
Het plaatsje Vierumaeki ligt zoo
vernemen wij nader in een mooie
boschrijke streek op de spoorlijn van
Lahti naar Heinola, op een afstand van
24 kilometer Van Lahti en 14 ki
lometer van Heinola. Lahti ligt
130 kilometer ten Noord-Oosten van
Helsinki. In Lahti is het zendstation
den Finschen radio-omroep ge-
JOODSCHE DAMES BRIDGECIUB.
Gistermiddag heeft de Joodsche Da-,
mes Bridgeclub „Winst Met Liefdadige!
Bestemming” (W.M.L.B.)
Voorhout, een wilde bridgedrive mei.
vasten partner gehouden waaryovis
veel belangstelling bestond. Als bijzon-|
dere attractie werd door ieder der fel
den een klein cadeau medegennwl
zoodat iedereen na faloop met e®n P^’l
naar huis kon gaan. De drive had ee»|
zeer goed verloop. Er
ganschen middag een
Wachtgeldregeling
Voorshands lijkt het gewenscht, uit
te gaan van een hervatting in de
naaste toekomst van den dienst, waar
voor het van belang is, het personeel
aan het bedrijf te binden. Hiertoe is
een voorloopig tot 31 Maart 1940 gel
dende wachtgeldregeling in het leven
geroepen voor het niet in dienst gehou
den personeel. Door den minister van
Sociale Zaken is een subsidie van
60 pCt. verleend in de uitkeeringen.
die op grqnd van deze wachtgeldrege
ling worden gedaan. Indien de voorge
stelde regeling tot stand komt, ligt het
in de bedoeling het daarheen te leiden,
dat de wachtgeldregeling voorshands
tot 31 December 1940 wordt verlengd.
Deze kosten kunnen voor het jaar
1940 worden begroot op ƒ631.813.
Daarin zijn opgenomen de belooning
voor het in dienst gehouden personeel
en de ten laste der maatschappij blij
vende kosten der wachtgeldregeling.
Ook is bij de vaststelling van voor
meld bedrag rekening gehouden met
de rente en de aflossing op de obli-
gatieltening ad 2.000.000, waarvoor
de twee nieuwe schepen hypothecair
zijn verbonden.
Causerie van den heer A. Duiker.
De heer A. Duiker, bestuurslid Van
het Genootschap Nederland—Spanje,
heeft gisteravond aan de hand van een
zeer fraaie collectie lichtbeelden in
Pulchri Studio voor leden van het (ge
nootschap Nederland—Spanje een inte
ressante causerie gehouden over kathe
dralen en kerken in Spanje.
Tevoren heeft de secretaresse, mevr.
Jolis, verteld van een reis, die zij kórt
geleden naar Spanje maakte, waarbij
zij tevens allerlei nuttige wenken voor
hen die een reis daarheen willen ma
ken, gaf. Irun is. zoo zeide spr. bijna
geheel plat geschoten. San Sebastian is
geheel intact, Bilbao en omliggende
plaatsen hebben heel veel geleden In
Madrid is hard aan den opbouw ge
werkt. Het is er drukker dan weleer.
Uiterlijk aan de verwoeste gebouwen is
al veel hersteld. Binnenin wordt nog
druk gewerkt. Men kan echter niet hard
opschieten bij gebrek aan materialen.
De groote modehuizen hielden weer
modeshows. Alle ministeries zijn weer
in Madrid terug. Typeerend vond spr.
het, dat op alle hooge posten jonge
menschen zitten. Een speciaal departe
ment is ingesteld, voor de vernielde ge
deelten Het tekort aan woningen is
zeer groot. Alle vrouwen van 17—35
jaar kunnen als vrijwilligster, dienst
doen bij den dienst, die door het ge
heele land de zorg voor zieken en kin
deren op zich genomen heeft Ieder
die om hulp komt, wordt geholpen.
Spr. wees er op. dat door de ver-
u oesting van kerken en kloosters vak
kunstwerken verloren gingen.
Hierna hield de heer Duiker zijn cau
serie. Spr wilde het onderwerp .Ka
thedralen en kerken in Soanje” van Hen
historischen kant zien. Hij gaf aller
eerst een overzicht van de geschiedenis
van Spanje van zeer oude tijden af en
van de vormen van bouwkunst, welke
er sedert deze oude tijden in Spanje
nog aanwezig zijn. Hij wees op den in
vloed van de kolonisatie-perioden van
Phoeniciërs. Grieken. Karthagers. Ro
meinen en Gothen. Van de Gothische
periode zijn resten overgebleven van de
bouwkunst in Spanje. In 711 drongen
de Mooren Spanje binnen. Moorsche
bouwwerken zijn de toonbare bewijzen
van dit Moorsche tijdperk. De gothiek
is in Spanje belichaamd in de greote
kathedralen van Burgos, Leon en To
ledo.
Aan de hand van fraaie lichtbeelden
behandelde spr. achtereenvolgens de
kathedralen en kerken in Spanje, nadat
daaraan de kleine kerkjes van de vr^g
christelijke periode in de omgeving vaal
Oviedo waren voorafgegaan. Zoo zagen!
we o.a. de kathedraal van Sevilla met I
zijn typischen Moorschen toren, de ka-1
thedraal van Burgos, de mooiste in!
Spanje, het Karthuizer-klooster met I
zijn uit hout gesneden altaar, de ka-1
thedraal van Toledo, van Leon, van I
Santiago, met zijn zeer beroemde Ro I
maansche portaal, de Tempelridders-1
kerk van Segovia, de zeer merkwaard!-1
ge vestingkerk van Avila e.a. Ta] van
interieurs, beeldhouwwerken en reli-l
quien werden vertoond, waarbij spr. I
vele interessante bijzonderheden wist j
te vertellen.
De oorzaken.
Hiervoor zijn drie oorzaken aan te
geven a. De onderwijzers kunnen den
geweldigen drang der ouders om hun
kinderen naar de H.B.S. te zenden niet
stuiten, b Het feit, dat er ook nog
ongeschikt verklaarden zijn, die in vijf
jaar het eindexamen behalen, maakt
het den onderwijzers zeer moeilijk een
positief oordeel uit te spreken, c. Bij
de geschiktheidsverklaring wordt te
weinig rekening gehouden met den
leeftijd van den candidaat. Het tempo,
waarin intellectueele vaardigheden
worden bereikt, legt een groot gewicht
in de schaal. 4. De opleidingsklassen
(c-klassen) hebben geen oplossing van
het aansluitingsvraagstuk gebracht. Op
leidingsklassen leiden van zelf tot
dressuur met als resultaat hooge cijfers
voor het toelatingsexamen zonder ech
ter de geschiktheid voor het M.O.
maar in eenige mate te bevorderen. 5.
Begaafde leerlingen kunnen na zes jaar
zonder speciale opleiding examen doen.
Begaafde leerlingen overwinnen de
moeilijkheden van den overgang van
lager naar middelbaar onderwijs vrij
gauw. 6. De middelmatige, doch moge
lijk geschikte leerlingen volgen na zes
jaar een brugklasse, geen opleidings-
klasse. 7. Waar moet de brugklasse ge
vormd worden Er zijn drie mogelijk
heden a. De brugklasse wordt ge
vormd op de H.B.S. Deze oplossing,
welke de beste is, zal voorloopig niet
te verwezenlijken zijn, omdat ze de
H.B.S. zes-jarig maakt, b. Als brug
klasse dient de le klasse van de
U.L.O.-school, welke door haar getem
perd vakleerarensysteem een goeden
overgang vormt van het lager naar
het middelbaar onderwijs, c. Het pro
gramma van de c-klassen wordt in
overeenstemming gebracht met dat van
de eerste klasse van de U.L.O.-school.
De oplossingen b. en c. kunnen samen
gaan. 8. De leerlingen, die met goede
cijfers naar de tweede klasse van de
U.L.O.-school worden bevorderd
ook een geschiktheidsverklaring
den klasse-onderwijzer bekomen, kun
nen zonder examen in de eerste klas
van een H.B.S. plaats nemen.
Na discussie over deze inleidingen
traden bij de afdeeling nijverheids
onderwijs als inleiders op de heer C.
de Galan, leeraar aan de nijverheids
school te Enschede en mej. C. Boele
van Hensbroek, leerares bij het Nij
verheidsonderwijs voor meisjes te
Amersfoort. De eerste behandelde het
onderwerp „Het nijverheidsonderwijs
voor jongens, gezien in het licht der
moderne psychologie”. Hij ontwikkelde
enkele stellingen.