De verscherping van de blokkade De rol van Zweden in het Finsch-Russische conflict 1940 No. 17533 nieuwe De geallieerden zouden methode toepassen OVERSTROMINGS RAMP IN AMERIKA Neutrale handel i in het gedrang Mr. Smith gaat naar t Washington^ Dinsdag 2 April. BELANGRIJKSTE NIEUWS BUITENLAND EERSTE BLAD. van over Tientallen slachtoffers Vaartuig op de Isar omgeslagen Verklaring in den Rijks dag over den loop de onderhandelingen Vliegtuigen der oorlog voerenden schenden neutraal gebied Rusland’s houding blyft dubbelzinnig Militaire uitgaven tot 57 milliard gestegen PRIJS DER ADVERTENTIËN: PRIJS DEZER COURANT: Dit nummer bestaat uit VIJF bladen BUITENLAND 'a Eerste blad. pag. 2. Eerste blad, pag. 1. Eerste blad, pag. 1. BINNENLAND Vierde blad, pag. 1. werx geheim ge- Vij/de blad, pag. 2. het Vijfde blad, pag. 1. Derde blad, pag. 2, de ge* Brandende rivier in Engelsch toestel bij Charleroi daald en weer opgestegen De Zweedsche regeering heeft giste ren in de beide kamers van den Rijks dag een verklaring afgelegd over de rol van Zweden in het Finsch-Russisch con flict. De verklaring zet uiteen, dat de Fin- sche regeering van het begin af op de hoogte is gebracht van de houding van Zweden ten aanzien van de kwestie van het vervoer van troepen naar Finland en van den Zweedschen wensch om Fin land op alle andere manieren binnen de mate van het mogelijke te helpen. Zeven personen verdronken Nabij Dingolfing (Duitschland) is op de Isar een vaartuig met elf personen aan boord tegen een rots gevaren en omgeslagen. Zeven personen, onder wie drie vrou wen, zijn hierbij verdronken. Noorsche parlement bijeen. Het Noorsche parlement is vanmor gen voor een geheime zitting bijeenge komen, om de buitenlandsche politiek te bespreken, naar men gelooft in ver band met de ijzererts situatie. naar Reserveer Uw plaatsen Tel. 115700 Toegang 18 jaar Ook inzake de veiligheidseischen voor visschersvaartuigen zal een commissie van advies worden ingesteld. De 29-jarige koopman R. A. is we gens moord op den Stompwijkschen veehandelaar C. v. d. Horst veroordeeld tot levenslange gevangenisstraf. den de tot De nieuwe CAPRA-film, waarover heel de wereld enthousiast is! Van 15 regels ƒ150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 et., fr. p. post 10 ct Incasso binnen de stad 5 ct, buiten de stad volgens posttarief Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer. Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet per 3 mnd. met „Kikerikf*, „De Nieuwste Mode". „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3-Franco per post met Mode blad ƒ4.zonder Modeblad ƒ3.75 Buitenland 9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct, fr. p. post 10 ct Het is mogelijk, dat de Stompwijk- sche moordzaak een sensationeeie wending zal nemen. De minister van Justitie zou het parket en den verde diger hebben ingelicht, dat er aanwij zingen over een tweeden dader zouden bestaan. A Verwacht van Vrijdag a.s. af Bij het debat wordt Duitsch- land’s houding aangeroerd. Bij het debat in den Rijksdag hebben de vertegenwoordigers van de regee- ringspartijen de politiek van de regee ring in het FinschRussische conflict goedgekeurd. De communisten en de vertegenwoordiger van de links-socia- listische partij leverden critiek, doch zij stelde zich niet op gelijk standpunt. Enkele sprekers van andere partijen Duitsch vliegtuig boven Zweden. Gisterochtend is nabij de kust van Schonen, tusschen Trelleborg en Fal- sterbo (Zweden) een Duitsch Hein- kel-vliegtuig waargenomen. Na waar schuwingsschoten van het luchtafweer geschut, verdween het toestel in Zui delijke richting. Zoowel te Koetaradja, als in Batavia en Bandoeng hadden heden verschillen de plechtigheden en feestelijkheden plaats, ter gelegenheid van het vijftig jarig bestaan van het Korps marechaus see in Atjeh. Britsche nota aan Noor* wegert en Zweden. Buitenlandsche diplomaten te Lon den deelden gisteravond aan den United Press-correspondent rtiede, dat zij een authentieke bevestiging hadden gekregen, dat Engeland een nota voor bereidt naar Noorwegen en Zweden, ten einde vast te stellen of Scandina- Toen de Finsche regeering zich bereid had verklaard tot hervatting van de door den oorlog onderbroken onderhan delingen, stelde de Zweedsche regeering zich ter beschikking voor de diploma tieke activiteit om tot dit doel te gera ken. Geenerlei druk werd uitgeoefend. Verder herinnert de verklaring aan de Zweedsche diplomatieke stappen ten gunste van Finland te Berlijn, Londen, Parijs en Rome op 7 October, te Washington op 10 October, te Moskou, samen met Noorwegen en Denemarken, op 12 October, vervolgens in een bespre king met de sovjetgezante te Stockholm op 23 October, en weer te Moskou op 2 November. Een Zweedsche stap ten gunste van den vrede wera op 2 Decem ber te Moskou ondernomen op verzoek van de Finsche regeering, die zich be reid verklaarde tot hervatting van de onderhandelingen. Sedert eind December werden talrijke besprekingen gevoerd met de sovjet gezante, mevr. Kollontay, vooral over de mogelijkheden van een Russisch- Finschen vrede, maar ook naar aanlei ding van klachten van Russische zijde tegen Zweden, welks neutraliteit in twij fel werd getrokken. Op 29 Januari ontving de Zweedsche Het Duitsche passagiersschip „Mimi Horn” (4007 ton) werd, om aan Brit- I sche oorlogsschepen te ontsnappen, door de eigen bemanning vernietigd. Naar de „Daily Telegraph” uit Ko penhagen verneemt, heeft Duitschland ter bescherming van het ijzererts transport van de Noorsche haven Nar vik naar Duitsche havens, een vlieg- tuigpatrouilledienst langs de Noorsche kust ingesteld. Duitsche bommenwer pers zullen op Britsche duikbooten en andere oorlogsschepen jacht maken bij de Scandinavische kusten. Een toe nemend gebruik wordt van vliegtuigen gemaakt daar de Duitsche vloot niet bij machte is om de Duitsche koop vaarders te beschermen. De luchtpa trouilles door kleine eskaders of af zonderlijke vliegtuigen kruisen voort durend op en neer langs de Noorsche kust en vliegen zelfs boven Noorsch en Deensch gebied. Gedurende de laatste dagen hebben Duitsche vliegtuigen her haaldelijk boven Bergen. Kristiansand en andere punten van de Noorsche kust gevlogen. Vrijdag vloog een Hein- kel 3 over de Oslofjord en het gebied tusschen Oelo en Faerder. Gemeid wordt, dat Noorwegen te Berlijn zal protesteeren tegen de gebiedsschending door vliegtuigen. slechts een teruggekeerd tot zijn Ijzerertstransport door Duitsche vliegtuigen be schermd. den eventueelen doortocht daarvan door Zweden. De koning antwoordde hierop met uitdrukking te geven aan den wensch, dat deze actie niet zou plaats hebben, aangezien hij er vele conse quenties van vreesde. Hij voegde hier aan toe, dat het streven om een aan vaardbaren vrede voor Finland te ver krijgen nog steeds voortgezet werd. Op 12 Maart, den dag, waarop de vrede te Moskou werd onderteekend, overhandigde de Engelsche gezant den Zweedschen minister van buitenland sche zaken, Günther, een boodschap van den Engelschen minister van bui tenlandsche zaken, waarin werd ver klaard, dat de Finsche regeering het dringende verzoek had gedaan, dat de regeeringen van Frankrijk en Engeiand zich zouden richten tot de regeeringen van Zweden en Noorwegen met de vraag om terstond den doortocht toe te staan van Fransche en Britsche troepen over het gebied van Zweden en Noorwegen. Een soortgelijke stap werd te Oslo on dernomen. wrc Günther antwoordde den Britschen gezant, dat gezien de gevorderde phase, die de vredesonderhandelingen in Mos kou hadden bereikt en aangezien vol gens de uitdrukkelijke verklaring van den Finschen minister van buitenland sche zaken, Tanner, geen enkel verzoek om hulp door Finland was gericht tot de Westelijke mogendheden, hij zich een termijn van ten minste tot den volgen den dag voorbehield. Dienzelfden dag werd de vrede te Moskou onderteekend. Admiraal Byrd deelde bijzonder heden mede over zijn ontdekkingen in het Zuidpoolgebied. Eerste blad, pag. 2, Een Britsch vliegtuig is gisteroch tend in een veld bij Thuillies, bij Char leroi, gedaald. De vlieger liet zijn mo toren draaien. Hij vroeg de boeren waar hij was en steeg toen weer op. Gistermiddag zijn Duitsche vliegtui gen over Belgisch gebied gevlogen. Voorts zijn vreemde vliegtuigen waargenomen in de omgeving van Brussel, Leuven en Mechelen. Het luchtafweergeschut opende het vuur. Scherven van de projectielen van het Antwerpsche luchtafweergeschut hebben in de stad en de omgeving schade aangericht. Niemand werd ge wond. Verscheidene vliegtuigen van onbe kende nationaliteit hebben op groote hoogte over Zwitsersch gebied gevlo gen. Daar op Duitsch gebied het lucht afweergeschut in werking trad, gaat het hier vermoedelijk om geallieerde vliegtuigen. Ook is er sprake van een uitbreiding van de contrabande-contróle en een rantsoeneering van de voorraden der neutrale staten. Hierbij zou echter rekening worden gehouden met eigen behoeften van de neutralen. Tenslotte is er het probleem van de voorraden, welke Duitschland over land van de naburige staten ontvangt. Dit zal besproken worden op de con ferentie te Londen met de uit de Bai- kanstaten ontboden gezanten. Het plan zou zijn, dat de geallieerden de be trokken landen aanbieden de voor export bestemde goederen op te koopen Tengevolge van overstroomingen in de Vereenigde Staten zijn tientallen personen om het leven gekomen. waren van oordeel, dat de Zweedsche regeering reeds eerder aan de regee ring van de sovjet-Unie duidelijk had moeten maken, dat een actie tegen Finland interventie van Zweden zou kunnen veroorzaken. De critiek richtte zich vooral tegen de passieve rol van de Zweedsche regeering bij het recru- teeren van de vrijwilligers. Bovendien werd erop gewezen, dat men thans energiek moet werken aan de verster king van de landsverdediging. De minister van buitenlandsche za ken zeide vervolgens, dat hij zich be wust is van een leemte in zijn uiteen zetting, aangezien hij niets heeft ge zegd van de houding van Duitschland. Er zijn evenwel in dit opzicht enkele aangelegenheden, welke niet in het openbaar kunnen worden gezegd. De minister constateerde, dat er geen officieele Duitsche nota bestaat en van het begin af was het niet duidelijk, welke houding Duitschland aan zou ne men. Langzamerhand heeft men dit evenwel begrepen. Ook zeide de mi nister, dat ér geen noemenswaard ver schil van meening heeft bestaan tus schen de Zweedsche en Finsche regee ring over de houding van Duitschland. In hun commentaar op het debat stellen de bladen eenstemmig vast, dat de groote lijnen der regeeringspo- litiek de eenstemmige goedkeuring der Kamers wegdroegen. ..Dagens Nyheter” (Liberaal) schrijft: Duitschland heeft een beslissende en noodlottige rol gespeeld, want het was dit land, dat de handen van Zweden bond en Finland geen keus liet. Wan neer Duitschland voorgeeft, de vriend en beschermer der kleine mogendhe den te zijn, moet herinnerd worden aan het geval van Finland en geantwoord, dat de Duitsche bewering onjuist is. „Socialdemokraten” merkt op Zon der twijfel hebben de Westelijke ma in politieke indruk ge aldus Pennsylvanië Tengevolge van de door het smelten van de sneeuw en de regens in de sta ten New York, Pennsylvanië en Cali- fornië veroorzaakte overstroomingen zijn tientallen personen om het leven gekomen. De schade wordt op ver scheidene millioenen dollars geschat. Het Oostelijk deel van Pennsylvanië is het ergst getroffen. De Susquehanna-rivier is buiten de oevers getreden, daar door een wolk breuk verscheidene dijken zijn be zweken. Duizenden mannen, vrouwen en kin deren moesten een goed heenkomen zoeken. De verwarring wordt nog ver groot doordat 3 benzinetanks in dat gebied ontploft zijn. Drie honderddui zend gallons brandende benzine is in de Susquehanna terecht gekomen met het gevolg, dat vele huizen in de over stroomde gebieden in brand staan. Tot dusver zijn hierbij 9 personen ge dood. Naar schatting zijn 16.000 per sonen dakloos geworden. De kustwacht bevrijdt met booten de menschen uit hun huizen. Hedenmorgen werd gemeld, dat de was der rivier thans tot staan is ge komen, doch daar de hoogwaterperiode voor de deur staat, is het gevaar nog steeds zeer groot. vische hulp aan Duitschland wordt verleend. Alle aanwijzingen versterken de geruchten, dat de geallieerden be sloten hebben met den meesten nadruk inlichtingen te vragen over de leve- ringen van Zweedsch ijzererts en den doorvoer daarvan door Noorwegen, naar Duitschland. Op de Isar is een vaartuig met 11 personen omgeslagen. Zeven van hen verdronken. De geallieerden beramen maatregelen ter verscherping van de blokkade. Het Noorsche parlement is in geheime zit ting bijeengekomen. Eerste blad, pag. 1. De Amerikaansche uitvoer De stijging van den Amerikaanschen uitvoer naar de acht neutrale landen, die in de nabijheid van Duitschland liggen, is grooter dan de daling van den directen Amerikaanschen export naar Duitschland. De officieele cijfers van de Vereenigde Staten zooals zij door de „World Telegram” gegeven worden, onthullen, dat terwijl de Amerikaan sche verkoop aan Duitschland sedert 1 September met 63 millioen dollar daalde, de Amerikaansche exporten naar de acht neutrale landen over hetzelfde tijdvak toenamen met 68 millioen dollar. Bedoelde neutrale lan den zijn België, Denemarken, Hongarije. Nederland, Zwitserland, Italië. Roe menië en Zuid-Slavië. Onlangs is eveneens gebleken, dat de export van Argentinië naar landen als Zwitserland en Italië geweldig is gestegen. Onder de producten, welke de neu trale landen van de Vereenigde Staten koopen, bevinden zich katoen, ijzer- en staalproducten, machinerieën, koper, aluminium, hout en papier. Zoo betrok bijvoorbeeld Hongarije in het tweede halfjaar van 1938 800 balen en in het tweede halfjaar van 1939 12.816 balen. Zelfs de cijfers met Zwitserland geven een toeneming aan, terwijl er groote stijging van den export Italië en Nederland is. De houding van sovjet-Rusland tegenover den oorlog is nog altijd een onderwerp van discussie in de buiten landsche pers. Het Italiaansche blad „Stampa” wijst er op, dat Molotof’s jongste verklaring ten aanzien van de Russische neutraliteit voorzichtig en dubbelzinnig is. Volgens het blad heeft Moskou voorloopig geen plan nieuwe avonturen in het gebied van de Oost zee of in de Zwarte Zee te onder nemen. De Russen hopen zooveel voor deel als mogelijk uit den oorlog te halen, vooral onmiddellijk voordeel (Polen, Oostzeegebied en indien dit mogelijk ware gebleken, steunpunten in Boelgarije en in Turkije). Maar in verband met den algemeenen oorlog, blijft de Russische politiek realistisch- neutraal, opportunistisch en zoo noodig arglistig, in afwachting van de komen de gebeurtenissen De onderneming in Finland, zoo zegt de „Stampa”, wekte den indruk, dat de teerling geworpen was maar dat klopte niet. Het Finsch avontuur was tusschenspel. Stalin is oud plan te wachten tot de geleidelijk stijgende inspanningen van de oorlogvoerenden hem gunstige gelegenheden bieden om het imperialistisch programma van het oude Rusland ten volle te verwezen lijken en winst te behalen voor bolsjewisme in Europa en Azië. Volgens Duitsche opvatting heeft de rede van Molotof bewezen, dat de Westelijke mogendheden voorgoed het denkbeeld kunnen laten varen, dat zij de sovjet-Unie aan hun zijde zullen krijgen. De „Berl. Börsenztg.” zegt, dat de Duitsch-Russische vriendschap en samenwerking een Europeesche en politieke realiteit zijn, bestand tegen intriges. Te Londen is men van meening, dat er niet al te veel beteekenis moet wor den gehecht aan de politieke koelheid tegenover Berlijn, welke uit Molotof’s rede bleek. Van economisch standpunt bezien, wijst men er op( dat hoewel Molotof den omvang van de Russische economische hulp trachtte te verklei nen door deze te vergelijken met den Roemeenschen uitvoer naar Duitsch land, hij tevens sprak van de verdere ontwikkeling van den Russisch-Duit- schen handel. In Roemenië wijst men er op, dat het ter sprake brengen van de Russi sche eischen inzake Bessarabië, in strijd is met de Duitsche politiek om den toestand op den Balkan te stabili- seeren, teneinde in staat te zijn er de noodige voorraden vandaan te kunnen halen en te vermijden, dat Duitschland op twee fronten zou moeten strijden. Indien Molotof’s rede een juist beeld gaf van de Russische toekomstplannen dan is het plan van een Duitsch- Italiaansch-Russisch pact waarvan Duitsche bladen sedert de Brenner- conferentie zooveel spraken totaal mislukt. De Roemeniërs verwonderen er zich over, waarom Molotof op dit oogenblik Bessarabië naar voren heeft gebracht. Ondanks de Russische ver klaringen over vreedzame betrekkingen met de naburen, blijft men te Boeka rest wantrouwend ten aanzien van de Russische bedoelingen. Onder zulke omstandigheden kan men te Boekarest meer geneigd zijn geallieerde voorstel len inzake den Balkan te steunen. Dat Rusland zich op een of ander blijft voorbereiden, kan ook afgeleid worden uit het hooge bedrag, dat het voor zijn militaire uitrusting uittrekt. De bladen te Moskou bespreken de staatsbegrooting der sovjet-Unie voor 1940 en leggen nadruk op het voor leger en vloot uitgetrokken bedrag van 57 milliard roebel (één derde van de totale staatsuitgaven), hetwelk noodig is, aangezien het land voortdurend er op bedacht moet zijn, gereed te zijn om zich te verdedigen. „57 Milliard roebel voor de landsverdediging, schrijft de „Iswestia”, dat is een nieu we belangrijke waarschuwing aan het adres der imperialisten en oorlogsaan- stokers.” Heeft deze waarschuwing ook be trekking op Japan Het schijnt, dat China hoop heeft op meer steun uit Moskou. Maarschalk Tsjang kai sjek zeide in een rede te Tsjoengking, te hopen, dat „het einde van den Rus- sisch-Finschen oorlog Rusland in staat zal stellen de samenwerking te hervat ten met de groote mogendheden tot vestiging 'van den vrede in Oost-Azië en in de rest van de wereld.” Nieuwe maatregelen maken weinig indruk in Duitsch land. United Press meldt uit Berlijn De Londensche verklaring, dat op alle fronten een verscherpte blokkade zal worden ingesteld, heeft kringen te Berlijn „geen maakt”. „Wij gelooven niet”, verklaart men in deze kringen, „dat Engeland in staat is aan deze bedrei gingen gevolg te geven. Indien men het toch probeert dan zal Duitschland het antwoord niet schuldig blijven.” De aard van de eventueele Duitsche tegenmaatregelen werd niet aangeduid, doch men gaf te kennen, dat Engeland blijkbaar nog steeds rekent met een actie van de Duitsche vloot. In goed- ingelichte kringen was men van mee- ning, dat Duitschland de reactie van de neutralen in het bijzonder Zweden en Noorwegen zal afwachten, alvorens eenige actie te beginnen of diploma- tieken druk op deze staten te gaan uitoefenen. Te Londen verwacht men een be langrijke wijziging in de geallieerde politiek, welke het krachtiger voeren van den oorlog en een verscherping van de blokkade van Duitschland zal omvatten. Men meent, dat minister president Chamberlain hieromtrent aankondigingen zal doen in het Lager huis, dat heden bijeenkomt. Speciale maatregelen zouden door de geallieer den worden getroffen teneinde doorvoer van grondstoffen via neutrale staten naar Duitschland een minimum te beperken. De neutrale handel zal daardoor nog meer in het gedrang komen. Allereerst zou de economische oorlog tegen Duitschland verscherpt worden door het afsnijden van den ijzererts- invoer via Zweden en Noorwegen. Op welke wijze de geallieerden te zullen gaan, wordt nog houden. Voorts zou het vervoer via den Transsiberischen spoorweg worden be lemmerd door het aanhouden van Rus sische schepen op weg naar Wladiwo stok. De aanhouding van het sovjet- schip „Majakofski” met een lading koper in de Oost-Aziatische wateren, was een bewijs voor deze nieuwe actie. ARTHUR STEWART millister van buitenlandsche zaken, Günther, een mededeeling, waarin vast gesteld werd, dat de sovjet-regeering in beginsel bereid was een accoord aan te gaan met de Finsche regeering. De sovjets vroegen een Finsch aanbod, waarbij zij er den nadruk op legden, dat de sovjet-eischen niet meer beperkt zouden blijven tot hetgeen voor den oorlog was gevraagd. In de daarop vol gende weken bleek, dat de kwestie van afstand van Hangö steeds op den voor grond stond. Op 20 Februari deelde Molotof den Zweedschen gezant te Mos kou mede, dat de sovjet-Russische vre desvoorwaarden betrekking hadden op de geheele Karelische landengte met in begrip van Wiborg, benevens een ge bied ten Noorden van het Ladogameer en Hangö. Daartegenover zou Petsamo aan de Finnen teruggegeven worden. Op 6 Maart antwoordde Finland door tusschenkomst van Günther, dat men de Russische voorwaarden aannam als grondslag voor de besprekingen. Tijdens de besprekingen te Moskou deed de Zweedsche regeering in over eenstemming met de Finsche regeering al het mogelijke om langs diplomatie- ken weg voor Finland zoo goed moge lijke voorwaarden te verkrijgen. Vooral wees de Zweedsche gezant er te Moskou op, dat wanneer de Russische voorwaar den zoo streng zouden worden, dat Fin land niet in staat zou zijn ze te aanvaar den, dit het gevaar met zich mede zou brengen, dat er invloed door zou worden uitgeoefend op de Zweedsche meening en de houding der Westelijke mogend heden. In dit verband wees Günther er wederom op, dat de aan de Finsche delegatie voorgelegde voorwaarden niet identiek waren aan die, welke aan Stockholm waren medegedeeld. De geallieerde interventie- plannen. De regeeringsverklaring geeft vervol gens een historisch overzicht over de Engelsch-Fransche interventieplannen, o.m. wordt er nog in vermeld, dat Daladier op 2 Maart aan den Zweed schen koning een persoonlijke bood schap heeft gezonden betreffende het expeditiecorps, waartoe plannen waren ontworpen door de geallieerden, en over COURANT HAAGSCHE A een Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon* en Feestdagen BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. SS0310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119*61. Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruljs, Heerenstr. 124, Tel. 776038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. <1. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Beters Jr., There at astr. 108a, Tel. 772***; Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 OVERZICHT t James L. C. B. Columbia Film ill city-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1