Neder- Het beschieten van landsche visschersschepen de zee m Haagsche Courant van Dinsdag 2 April 1940 i o roc/r De oorlog ter afgeloopen maand C'w ND-RUB BINNENLAND van De Nederlandsche Spoorwegen Verliezen bedroegen 61 schepen, metende 175.525 ton Er is nauwlettend toezicht van de scheepvaart inspectie op de reddingsmiddelen den in- De „Watussi”, een der fraaiste Duitsche schepen, welke door oorlogsgeweld tot zanken werd gebracht. Nieuwe perspectieven wat betreft dienstregeling en tarieven DERDE BLAD, PAGINA 1. tonnage 10.246 40.298 59.123 965 6.891 5.637 14.404 3.206 15.185 11.218 4.512 3.840 om- De verantwoordelijkheid der speette en van den kapitein Weerkundige Waarnemingen Een verklaring van de IJ maid er federatie van transportarbeiders De mededeelingen van adjunct-inspecteur te IJmuiden Giften van H.M. de Koningin en Prinses Juliana i s o rH Een rijdend onderstation. *0 f ABRIEKSK ANTOOR OEN HAAG. BARENTS - STR. 31 alhier v.m. 8 761 m.m.. u. uur: De tarieven. de De voor van spoorwegverkeer in geheel Uitbreiding diesel-tractie. en red- een De verliezen der oorlogsvloten. N om icon, waren de 175.525 Het traject ArnhemNijmegen electrisch Voor de Amsterdamsche F.I.K.A.- kinderbeschermingsweek. Denemarken Duitse hland Engeland Finland Frankrijk Griekenland Italië Letland Nederland Noorwegen Zuid-Slavië Zweden Stoppen aangeraden. Inmiddels zullen de schippers der Nederlandsche visschersvaartuigen er echter verstandig aan doen, gezien de ervaring der andere trawlers, wanneer bellingerente vliegtuigen klaarblijkelijk het transformatorenstation te Arnhem worden betrokken. ta- op Ook de verliezen der oorlogsvoeren de marine-strijdmachten waren gering. Tijdens een luchtaanval op Scapa Flow werd een Engelsche kruiser bescha- digd. Geallieerden maakten melding van het tot zinken brengen van eenige U- booten, terwijl een Duitsche duikboot, de U 21, in Noorwegen werd geïnter neerd. Het Amsterdamsche F.I.K.A.-bestuur deelt mede, dat voor de kinderbescher- mingsweek een gift is ontvangen van H.K.H. Prinses Juliana en H.M. de Koningin het in goeden staat verkeeren van de reddingsmiddelen. Wij hebben gisteren daarvan een samenvatting gegeven en laten nu nog eenige bijzonderheden volgen. Het oordeel van den heer Eer man kon als volgt worden omschreven: Indien deze veronderstelling juist is, zon het gewenscht zijn dat men van Duitsche zijde duidelijk mede deelde, dat men voortaan deze wijze van waarschuwing toepast om beter de nationaliteit der vis schersvaartuigen te kunnen vast stellen, cirkelen, te stoppen en niet, door met normale snelheid, of zelfs op volle kracht verder te varen, den indruk te wekken, alsof zij zich aan deze controle willen onttrekken en dus iets te ver bergen hebben. ge- factoren, Spoor- en winst voor de geallieerden geboekt moeten worden. De totale verliezen over de afgeloo pen zeven maanden oorlogvoering zijn thans gestegen tot 481 schepen, meten de 1.643.632 bruto reg. ton. Zwaar werd onze koopvaardijvloot getroffen. Bij den ondergang der 9 Nederlandsche schepen kwamen niet minder dan 66 opvarenden om het le ven, terwijl voorts 7 dooden vielen te betreuren bij de ontploffing aan boord van de tankboot „Phobos”. In totaal lieten, sinds het uitbreken van den oorlog, 247 opvarenden van Nederland sche koopvaardijschepen het leven. De namen der in Maart verloren ge in de maand Maart de Duitsche i gane schepen volgen in nevenstaande opgave: Bij aankomst was gebleken, dat op Donderdag 14 Maart tengevolge van een zware overkomende zee de red dingboot was wrak geslagen en ge deeltelijk overboord gegaan. Des ondanks, terwijl men zonder boot was, was men in dezen tijd van ruw weer en dreigende oorlogsgevaren, nog 14 ‘dagen blijven visschen en had men in het verlies van de eenige reddingboot geen aanleiding gezien om naar IJmuiden terug te keeren, waartoe men pas besloot toen men tengevolge van het ver schijnen van Duitsche vliegtuigen den schrik te pakken kreeg. „Ik vind dit een zoo ernstige nala tigheid, en een zoodanig in gevaar brengen van menschenlevens, dat ik mij verplicht heb gevoeld hier over een klacht bij den inspecteur- generaal voor de Scheepvaart in te dienen”, aldus verklaarde de heer Eerman. JOHNSON s NO-RUB maakt „vloeren wrijven" totaal onnodig I maatregelen zijn remmende Nederlandsche met de militaire de mobilisatie te Italië: Mirella, 5340 t; Maria Rose, 4211 t; Tina Primo, 4853 t. Letland: Katvaldis, 3206 t. Nederland: Elziena, 197 t; Rijn stroom, 695 t; Grutto, 920 t; Vecht, 1965 t.; Eulota, 6236 t; Amor, 2325 t.J St. Annaland, 2248 t; Protinus Um. 85, 202 t.; Saba, 397 t. Noorwegen: Silja, 1950 t.; Vest- foss, 1388 t; Svinta, 1267 t; Cometa, 3794 t.; Burgos, 2819 t Zuid-Slavië: Slava, 4512 t Zweden: Lagaholm, 2818 t; Nor- na, 1022 t. Ongetwijfeld is een van de belang rijke factoren, welke er toe hebben bijgedragen, dat deze uitbreiding tet stand is gekomen, gelegen in het feit, dat de prijs, welken de Nederlandsche Spoorwegen in dit deel van ons land voor de benoodigden stroom hebben te betalen aanmerkelijk betere perspec tieven biedt, dan tot heden toe nog het geval is in het Westen van het land Naar wij in verband hiermede nader vernemen, maakt dit onderdeel inzake de electrificatie bij de Nederlandsche Spoorwegen nog steeds een belangrijk onderdeel van bespreking uit. Toch koestert men in bepaalde kringen de vaste overtuiging, dat zoodra de loo- pende contracten een wijziging toe laten, de situatie in het Westen van het land, vooreerst in de provincie Noord-Holland, en later in de provin cie Zuid-Holland aanmerkelijk zal ver beteren, waardoor men op eenzelfde prijsniveau hoopt te komen als in de andere deelen van ons land. Dit kan tenslotte ook van grooten invloed zijn op de tarievenpolitiek ten aanzien van het reizigersvervoer. Barometerstand van hertenmiddag 12 uur Het dunne pijltje geeft den stand aan van gisteren van het Europa. Zooals de huidige dienstregeling ge heel afweek van de tevoren geldende dienstregeling, zal ook op 19 Mei a.s. de huidige situatie volkomen worden gewijzigd. Men hoopt hiermede te bereiken, dat de thans regelmatig voor komende vertragingen in den ver volge niet blijken, in minimum bracht. Totaal 61 Door geallieerde strijdkrachten wer den 2 Duitsche schepen buitgemaakt, de „Seattle", 7369 ton, en de „Han nover”, 5537 ton. Totaal 12.906 ton, welke als verlies voor de Duitschers „Nauwlettender dan ooit ziet juist in dezen tijd van oorlog de Scheep vaartinspectie met gestrengheid er op toe, dat de uitvarende schepen, dus ook de Nederlandsche vis schersvaartuigen, zijn uitgerust met deugdelijke reddingsmiddelen. Daarna is het de plicht van den kapitein, door zorgvuldig onder houd ervoor te waken, dat de red dingsmiddelen in goeden staat blij ven’en aan de gestelde eischen vol doen, wanneer men er in geval van nood gebruik van moet maken.” Schieten bedoeld als stopbevel? Het is internationaal voorschrift, dat een koopvaardijschp moet stoppen voor een oorlogsschip, wanneer het als waarschuwing een kanonschot voor den boeg krijgt Aangezien een vliegtuig slechts over mitrailleurs beschikt, acht men het in IJmuidensche reederskrin- gen niet uitgesloten, dat de Duitsche vliegtuigen eveneens een bevel tot stop- Onverantwoordelijke nalatig heid aan boord van de „I. S. Groen”. Dat dikwijls juist de opvarenden, in wier belang deze maatregelen worden getroffen, niet voldoende acht slaan op den stand der reddingsmiddelen, was, den heer Eerman juist gisteren op tref fende wijze gebleken. De trawler „I. S. Groen” Um. 130, was gistermorgen bin nengekomen, rapporteerend, dat op het schip geschoten was door Duitsche vliegtuigen toen het op 28 Maart j.l. des namiddags te 6.15 uur bij de Ling- bank, ten Noord Westen van Doggers- bank, zich gereed maakte om te gaan visschen. Onmiddellijk was de schipper naar IJmuiden teruggekeerd. Verwachting tot den avond van 3 Apr.: Wind: meest matig, Zuidelijk tot Wes telijk, aanvankelijk betrokken tot zwaar bewolkte lucht, met plaatselijk eenigen regen, later brekende bewolking; weinig verandring in temperatuur. pen bedoelen wanneer zij voor den boeg der visschersvaartuigen een mi- trailleursalvo afschieten. Het is hun opgevallen, dat ook de opvarenden van de „Protinus” vertellen, dat zij meen den een doordringend fluitend geluid te hooren van een machinegeweersalvo, voordat de vliegtuigen terug kwamen om het schip te bombardeeren. Het uitzetten van ding boot. Men heeft verteld, dat de katrollen van de reddingboot niet werkten. De heer Eerman vroeg zich af, wat men hiermee bedoelde. De reddingbooten aan boord van Nederlandsche vis schersvaartuigen hangen niet in davits, maar zitten tusschen twee klampen op het achterdek. Wanneer zij gestreken moeten worden, worden zij op de ree ling getild en over boord gezet, waar bij zij slechts verbonden zijn door mid del van een vanglijn, waarmee men ze langszij trekt. Het is vrijwel onmoge lijk op deze wijze een boot uit te zet ten, zonder dat deze eenig water maakt. Wat dat betreft verschilde de toestand aan boord van de „Protinus” met die van geen enkel ander IJmuidensch visschersvaartuig. De proppen mogen niet in de spui gaten van de sloep zitten, omdat an ders het inkomende water er in zou blijven staan. Pas als de sloep wordt Uitgezet worden de proppen er in ge stopt, en de Scheepvaartinspectie con troleert o.a. of de proppen aanwezig zijn. Hetzelfde geldt voor den inhoud van den verbandtrommel, den water voorraad en de scheepsbeschuit. adjunct-inspecteur Scheepvaart te IJmuiden, de heer J. H. Th. Eerman, heeft gisteren naar aan leiding van het beschieten van Neder landsche visschersschepen door Duit sche vliegtuigen eenige mededeelingen gedaan omtrent de verantwoordelijk heid van de Scheepvaartinspectie en In verband hiermede kunnen wij de aandacht nog vestigen op het gereed komen van de nieuwe dieselelectrische treinstellen. Gistermiddag hebben ver schillende van deze nieuwe treinstellen proefgereden op het baanvak Arnhem Utrecht. Vooral voor de groote tra jecten zijn deze treinstellen van groot belang en zullen ze in een dringende behoefte voorzien. Onvoorziene standigheden buiten beschouwing tend, zal dit nieuwe materieel 19 Mei a.s. in den dienst worden op genomen. Uitgebreide troffen om de waarmede de wegen in verband maatregelen sinds kampen hebben, zooveel mogelijk weg te werken, om het reizigersvervoer zoo goed mogelijk te laten geschieden. Men is er van overtuigd, dat bij de invoering van de nieuwe dienstregeling 1940 de Nederlandsche Spoorwegen een eerste plaats gaan innemen ten aanzien Barometer v.m. 12 u. 761 m.m.; thermometer resp. 9} en 11 gr. Celsius. Barometer na hedenmiddag 12 stationnair. De electrificatie bij de Nederlandsche Spoorwegen heeft in den laatsten tijd een totalen omkeer teweeg gebracht in de bedrijfsvoering. Ondanks enkele teleurstellende remmende factoren, zooals o.a. de prijspolitiek der electri- sche centrales in het Westen van het land, is deze totale omwenteling ten opzichte van de mechanische tractie ten voordeele uitgevallen van den totalen kostprijs. De IJmuider federatie van transport arbeiders, afd. van den centralen bond van transportarbeiders, zendt ons de volgende verklaring „In een in de pers verschenen be richt, afkomstig uit IJmuider reeders- knngen, wordt over het beschieten van den treiler „I. S. Groen" en het bom bardeeren van de „Vikingbank” ge zegd, dat in het eerste geval waar schuwingsschoten waren gelost, waar door men stopte. Hierop wuifden de vliegers met de hand en verdwenen. De „Vikingbank” echter zou op volle kracht zijn gaan varen en waarschijn lijk daarom zijn gebombardeerd, waar uit de conclusie werd getrokken, dat het de vliegers waarschijnlijk te doen zou zijn om te zien, of men met ge wapende of ongewapende treilers te doen had. Wij verklaren echter op gezag van een aantal opvarenden van de „Viking bank”, waaronder de schipper, die wij los van elkaar hoorden en waardoor aan de mededeelingen niet kan worden getwijfeld, dat er op de „Vikingbank” niet is geschoten, dat men thuiskomen de reeds op volle kracht voer, zoodat men dus niet op volle kracht is gaan varen toen er door het Duitsche vlieg tuig met bommen werd gegooid en dat de „Vikingbank” direct en zonder voor afgaande waarschuwing met bommen is bestookt. Wij verklaren dit, omdat uit het be richt van de reeders zou kunnen wor den opgemaakt, dat het gevaar niet zoo groot zou zijn en dat het bombar deeren van de „Vikingbank” in feite aan een verkeerde handeling van den schipper te wijten zou zijn. Deze aldus op den schipper van de „Vikingbank” gelegde onverdiende blaam, moet wor den weggenomen, mede omdat uit een en ander zelfs conclusies zouden kun nen worden getrokken, ten aanzien van de aan de „Protinus” overkomen ramp.” Niet iedere moderniseering wordt door het publiek in het algemeen ter stond als een verbetering aanvaard, In dit opzicht maakt de electrificatie bij de Nederlandsche Spoorwegen en de daaraan verbonden opvoering van de frequentie een bijzonder gunstige uit zondering. In verband hiermede valt het gemakkelijk te begrijpen, dat een vrij beperkte uitbreiding van de elec trificatie, als een dezer dagen tot stand is gekomen tusschen Arnhem en Nij megen. toch voldoende aanleiding was om nogmaals de aandacht te vestigen op hetgeen door de Nederlandsche Spoorwegen ondanks deze bijzondere tijdsomstandigheden tot stand wordt gebracht. Ten aanzien van de thans gereed gekomen uitbreiding van het electri- sche net kan nog het volgende worden medegedeeld. Door de ingebruikneming van de inrichtingen voor electrische tractie op het nieuwe baanvak wordt het reeds geëlectrificeerde net der Ne derlandsche Spoorwegen met ruim 18 kilometer vermeerderd, waardoor de totale lengte daarvan tot 527 kilo meter wordt uitgebreid. De Provinciale Geldersche Electriciteitsmaatschappij zal de noodige energie voor dit nieuwe baanvak leveren. Deze energie zal eensdeels uït het transformatorenstation te Nijmegen van de P E.G.M. recht streeks aan het onderstation der Ne derlandsche Spoorwegen, dat op het emplacement aldaar werd gebouwd, worden toegevoerd en anderdeels van De verantwoordelijkheid van den kapitein. Op zee heeft echter de kapitein van elk schip de verplichting zorg te dragen voor den goeden staat der reddingsmiddelen, overeenkomstig ar.t 101 van het Schepenbesluit 1930, dat bepaalt dat hij er voor moet zorgen, dat tijdens de reis de bewegende deelen, waarmee de reddingboot vast zit „roestvrij en gangbaar” blijven en dat „drink water en voedingsmiddelen in de booten te allen tijde voor gebruik geschikt” moeten zijn. Hier komt men buiten het terrein van de Scheepvaartinspectie, die er voor zorgt, dat bij het vertrek aan deze eischen wordt voldaan, en komt men op het gebied van de verantwoordelijkheid der schippers en zoo men wil der andere opva renden, de eenigen die tijdens de reis kunnen controleeren of deze regelen worden nagekomen. In tegenstelling met de achter ons liggende periode werd in de afgeloopen maand de oorlog ter zee niet met de zelfde heftigheid gevoerd. Nochtans waren de verliezen, in het bijzonder die der neutrale landen, groot en bieden ze weer een triest beeld. In verhouding tot de vorige maanden was tonnage, welke werd vernietigd, vrij aanzienlijk, waarbij valt op te mer ken, dat voor het eerst in dezen oorlog Duitsche schepen werden getor pedeerd. Volgens de ter beschikking staande cijfers zonken in Maart 61 schepen metende 175.525 ton (ongerekend de schepen, welke indirect door den oor log verloren gingen). Verdeeld over de landen verliescijfers als volgt: schepen 7 8 20 1 2 2 3 1 9 5 1 2 Het spreekt van zelf, dat men, wan neer men dikwijls zeeën over heeft ge had, moet controleeren of de voorraad scheepsbeschuit in de booten niet muf is geworden, en of er geen zeewater is doorgedrongen in het drinkwatervat, welks inhoud dan vernieuwd behoort voor controle hun komen te worden. meer mogelijk zullen ieder geval tot een zullen zijn terugge- Duitschland: Heidelberg, 6530 t.; Troja, 2400 t; Arucas, 3369 t.; Uruguay, 5846 t; La Coruna, 7414 t; Uhlenfels, 7603 t.; Heddemheim, 4947 t; Edmund H. Stinnes IV. 2189 t. De toestand aan boord van de „Protinus”. De „Protinus” is op 20 October 1939, gaan varen en was geheel opgeknapt en door scheepvaartkundige experts onderzocht alvorens de trawler mocht uitvaren. Dat daarbij de reddingmidde len niet zijn overgeslagen blijkt uit het rapport van den deskundige Bergsma, die boot, riemen, dollen, lijnen, vlag gen, brood- en watervoorraad, enz. deugdelijk had bevonden. Op 4 Decem ber j.l. heeft de „Protinus” gedokt en opnieuw werden de reddingmiddelen gecontroleerd. Er kan dan ook geen sprake van zijn, dat de reddingboot, welke toen nog in goeden staat ver keerde, nu plotseling wrak en dollen en riemen rot konden zijn. De meening in IJmuider Reederskringen. Hoewel het aanvankelijk leek als of alle trawlers gisteren binnen zouden blijven, is in den namiddag de traw ler „Reiger”, IJm. 114 van de reederij Maresaten uitgevaren, en waarschijn lijk zouden heden de overige schepen wel weer volgen. Uit de rapporten, welke de laatst binnengekomen traw lers „I. S. Groen” Um. 130 en „Viking bank” Üm. 183 hebben uitgebracht, heeft men in IJmuidensche reeders kringen den indruk gekregen, dat het de Duitsche vliegtuigen in de eerste plaats erom te doen is, de visschers schepen te laten stoppen, om dan nauwkeuriger te kunnen nagaan, of men inderdaad met Nederlanders en niet met gewapende trawlers te doen heeft. Deze veronderstelling baseert men op het rapport van den schipper van de „I. S. Groen”, die mededeelde dat een Duitsch vliegtuig een salvo mitrail- leurschoten voor den boeg in het wa ter afschoot. De schipper had onmid dellijk gestopt. Het vliegtuig, dat aan vankelijk voor het schip langs had ge vlogen, cirkelde toen eenige malen er om heen, waarna een der inzittenden met de hand naar de opvarenden wuif de, en het toestel zich verwijderde. Dicht in de buurt voer de „Viking bank”. Ook hier meende men het neer komen van mitrailleurkogels in het water voor den boog te hebben waar genomen. De schipper was toen volle kracht gaan varen, waarna, volgens zijn rapport, het vliegtuig eenige bom men dicht bij het schip in het water heeft laten vallen. Engeland: Pyrrhus, 7418 t; Cato, 710 L; Albana, 1176 t; Ben Attow, 156 t; Pacific Reliance, 6717 t.; Coun sellor, 5068 t; Thurston, 3072 t; Che- vychase, 2719 t; Borthwick, 1097 t; Gardenia, 3745 t; Halifax, 165 t.; Melrose, 1589 t; ••Leukos, 216 t.; Ti- berton, 52.25 t; Abbotsford, 1585 t.; Parkhill, 500 t; Loch Assater, 210 t; Barn Hill, 5439 t.; Daghestan, 5742 t; Castlemon, 6574 t trawlers. Finland: Valborg, 965 t Frankrijk, P.L.M. 15, 3754 t; Capitaine Augustin, 3137 t Griekenland: Flora 1783 t; Niritos. 3854 t. De gisteren genoemde depressie over de Britsche Eilanden heeft zich verder in Noordoostelijke richting verplaatst Het koudfront van deze depressie is in den afgeloopen nacht ons land ge s- seerd zonder regen van beteekenis te ver oorzaken In het hooge Noorden blijft het bui tengewoon koud. Op Jan Mayen vriest het 15 graden bij stormachtigen Noordenwind. Het Azorenhoogedrukgebied is in be teekenis toegenomen. Het heeft zich daar bij iets in de richting van Spanje en Por tugal uitgebreid. Het maximum over Centraal-Europa trekt naar het Oos ten af. Zonsopgang: 3 April 5.30 u. Zonsondergang: 3 April 6.37 u. Lantarens aan: 3 April tot 5.01 u. v.m., 3 April 7.06 u. nam. Hoogwater te Scheveningen: 3 April ’s morgens 11.20 u.; nam. 11.50 u. Morgen geen schietoefeningen op het strand. Denemarken: Algier, 1654 L, Viking, 1153 t.; Bothal, 2109 t; Minsk, 1229 t.; Charkow, 1026 t; Christian- borg, 1929 t; Britta, 1146 t Speciaal dient hierbij de aandacht te worden gevestigd op het aldaar ge- stationneerde ^rijdende onderstation waarin gelijkrichters zijn geplaatst, met welke toestellen de draaistroom- energie in gelijkstroom wordt veran derd. Voor reserve beschikken de Ne derlandsche Spoorwegen over een der gelijk rijdend onderstation, een spoor wegwagen, waarin de gelijkrichters staan opgesteld. Dit heeft het voordeel, dat een reserve-inrichting aanwezig is, welke aan elk der onderstations van het middennet kan worden aange sloten. Thans is dit rijdend onder station op het spoorwegemplacement te Nijmegen geplaatst en met het al daar staande onderstation gekoppeld. Het ligt in de bedoeling voor de electrische treinen op het nieuwe baan vak gebruik te maken van het ge stroomlijnde materieel. Deze electrifi catie heeft nagenoeg 1.000.000 gekost. De heer Eerman kon en wilde niet beoordeelen hoe de zaken aan boord van de „Protinus” waren op het mo ment van de ramp. Maar dat het mate riaal kort te voren nog in orde was, stond zijns inziens vast. Nog op het oogenblik beschikt de eigenares, de Visschefij-Maatschappij „De Daad”, over twee splinternieuwe reserve booten. Indien de boot van de van den kapitein van een schip voor „Protinus” niet in orde zou zijn ge weest, zou de inspectie niet geaarzeld hebben de oude boot te laten verwijde ren, en had de reederij onmiddellijk een dezer reservebooten aan boord kun nen laten brengen. Daarvoor had echter geen enkele aanleiding bestaan.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9