Scandinavië de blokkade en De rede Chamberlain van IS No. 17534 1940 HITLER HOUDT BESPREKINGEN Radiorede van Göring van Aankondiging van het verscherpen van den economischen oorlog Woensdag 3 April. BELANGRIJKSTE NIEUWS BUITENLAND de De ijzerertstransporten door Noorwegen Ontploffing in een Schotsche munitiefabiek Duitsch legerbericht Fransche legerberichten legerbericht a ,T o •berlun /R Zu PRIJS DEZER COURANT: PRIJS DER ADVERTENTIËN: BUITENLAND EERSTE BLAD. Vijfde blad, pag. L BINNENLAND Vijfde blad, pag. 2. echter van als de onze, geven.” En Spanning te Oslo. Daarbij van gis- „De beslissende slag moet vallen in het Westen” Hitler zou drukke besprekingen met zijn voornaamste medewerkers voeren. Eerste blad, pag. twee Scandinavische havens ijzererts. De geallieerden zouden vastbesloten zijn de onbelemmerde doorvaart van Duitsche ertsschepen te verhinderen. Op het nevenkaartje overziet men de zeewegen, waarlangs het Zweedsche ijzererts wordt vervoerd. IJzerertsinvoer via de Oostzee Attlee bepleit krachtige politiek. Na Chamberlain nam de leider der Labouroppositie, Attlee, het woord Hij juichte de verklaring, dat de Fransch- Engelsche samenwerking niet zou op houden aan het einde van den oorlog, hartelijk toe. Over de neutralen zeide Attlee o.m. De bedrijvigheid der vliegtuigen aan het Westfront en boven de Noordzee neemt toe. Eerste blad, pag. 2. De door Chamberlain aangekondigde verscherping van de blokkade zal ook de neutralen treffen. Eerste blad, pag. 1. Bij een ontploffing van een munitie fabriek in Schotland zijn verscheidene slachtoffers gevallen. Eerste blad, pag. 1» De Nederlandsche regeering heeft te Berlijn ernstig geprotesteerd tegen de beschieting van treilers door Duitsche vliegtuigen. Derde blad, pag. I. Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct. Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer. Urenlange bijeenkomsten met zijn voornaamste medewerkers Italiaansch commentaar. Roma" schrijft, dat voorkeur aan geeft Duitschland alleen oorlog te voeren, Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”, „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode blad 4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland 9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct, fr. p. post 10 ct. De Eerste Kamer heeft gisteravond zonder debat en zonder hoofdelijke stemming het wetsontwerp tot instel ling van een Leeningfonds aangenomen. Derde blad, pag. 2. bare resultaten zal hebben zoowel voor de zaak der geallieerden als voor de handhaving van den vrede en de vei ligheid in dat gebied. Het Duitsche legerbericht van heden luidt Aan het Westelijk front hier en daar groote bedrijvigheid van patrouilles. Op den 2en April werd de luchtver kenning boven de geheele Noordzee, De nieuwe aanwijzingen welke zich in de Stompwijksche moordzaak hebben voorgedaan, doen de verklaringen van den verdachte A. aan waarde winnen. De verdediger van verdachte A. heeft zich bij den Procureur-generaal be klaagd over nalatigheid van de Oegst- geestsche politie. Derde blad, pag. 1. De premier wees er nog op, dat de Engelsche diplomatieke vertegenwoor digers in Ankara, Athene, Belgrado, Boekarest. Sofia en Boedapest naar Londen zijn ontboden voor raadpleging en dat tevens de Britsche gezant te Ro me met kort verlof in Londen zal zijn Ik ben er zeker van. aldus Chamber- lain. dat 't Huis dit initiatief zal toe juichen, dat, naar wij hopen vrucht- Te Londen wordt officieel medege deeld, dat zich gisteravond in een Schotsche munitiefabriek een ont ploffing heeft voorgedaan, waarbij 3 menschen op het leven gekomen en 4 gewond zijn. De gewonden zijn in een ziekenhuis opgenomen. Na de ontploffing brak brand uit, zoodat van steden in de buurt snel hulp gevraagd werd. Rui ten van winkels en huizen in de om geving werden vernield. De toegangen tot de fabriek werden onder militaire bewaking gesteld. Het geluid van de ontploffing werd tot op een afstand van 16 k.m. gehoord en de ruiten in de stad, welke twee k.m. van de fabriek ligt, rinkelden. De ontploffing geschiedde juist toen de nachtploeg naar het werk kwam. De aarde schokte onder de voeten van de werklui en groote stukken metaal vlogen de lucht in. Het schijnt, dat het hoofdgebouw weinig schade heeft op- geloopen. Dit nummer bestaat uit VIJF bladen en het „Letterkundig Bijblad” Uit Stockholm meldt United Press, dat eenige Duitsche scheepvaartmaat schappijen tegen 20 April, wanneer het water naar men verwacht ijsvrij zal zijn, een hervatting der vaart op de Oostzee en de Bothnische Golf aankon digen. Men brengt dit in verband met een mogelijke Duitsche actie tegen de Britsche plannen om den ijzererts-aan- voer te belemmeren Daarbij wordt de haven Oxelösund genoemd, een uit- voerhaven van Zweedsch ijzererts. Iedere succesvolle bijeenkomst van den oppersten oorlogsraad heeft duidelijk de kracht getoond van de banden, welke dit land met Frankrijk samenbinden. De opper ste oorlogsraad vormt in feite het prominente voorbeeld van de En- gelsch-Fransche samenwerking in alle sferen, waarvan de plechtige verklaring van 28 Maart de meest recente ontwikkeling is. Het is on ze hoop, dat deze bijeenkomsten veelvuldiger en met regelmatiger tusschenpoozen gehouden zullen worden niet alleen om de voort zetting van den oorlog te bevorde ren, maar ook om ons in staat te stellen de machinerie te vervolma ken, welke vereischt zal zijn om den Europeeschen vrede te consoli- deeren aan het einde van den oorlog”. Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 Bovenstaand kaartje geeft de ijzer- ertsgebieden in het hooge Noorden met de twee uitvoerhavens Narvik (Noorwegen) en Lulea (Zweden) weer. De Noorsche transitohaven Narvik voert ijzererts uit, zoowel naar Duitsch land als naar Engeland. Duitschland ontvangt De aandacht der geallieerden is ook gevestigd op de mogelijkheid, dat Duitschland wellicht wegen gevonden heeft om zijn voorraden te vergrooten uit neutrale bronnen langs wegen, wel ke alleen over land gaan en tot dusver nauwelijks gebruikt werden. Wij heb ben den toestand nauwlettend overzien en zijn voornemens maatregelen te ne men. In dit verband herinner ik er aan, dat Engelsche schepen kortgeleden in de wateren van het Verre Oosten sov- jet-Russische schepen hebben aange houden, welke er van verdacht werden contrabande te vervoeren, bestemd om via Vladiwostok naar Duitschland ver voerd te worden. Veldmaarschalk Göring heeft van morgen voor de Duitsche radio een re de uitgesproken tot de afdeeling lucht vaart van de Hitlerjeugd, meldt Reu ter. Hij zeide hierin o.a. Gedekt van achteren en aan de vleu gels, richt de Duitsche strijdmacht zich als een hecht blok tot Engeland en Frankrijk in het Westen. Daar moet de beslissende slag vallen en voor de zen beslissenden slag heeft onze Führer al onze hulpbronnen gemobiliseerd. Het Fransche teravond luidt: «Ten Westen veelvuldige vliegtuigen In geheel Scandinavië duurt de ver ontwaardiging voort, meldt United Press, in verband met den druk, welke de oorlogvoerende mogendheden op de neutrale landen willen uitoefenen, hoe wel men van meening is, dat Chamber lain’s woorden welwillend zijn verge leken bij die van Churchill. Voor het geval dat de Britsche blokkade zich mocht uitstrekken tot in de Noorsche territoriale wateren kan Noorwegen weinig anders doen dan voortgaan met protesteeren. Men legt er den nadruk op, dat Noorwegen voor een moeilijk probleem staat omdat het niet weet of een dergelijke actie door Duitschland zelf zou worden beantwoord of door een door Duitschland uitgeoefenden druk, teneinde Noorwegen zelf te laten optreden. Geen dreigement aan de neu tralen. Alle Fransche bladen wijzen er op, dat de rede van Chamberlain niet een dreigement aan de neutralen is, doch een waarschuwing aan hen, dat de ver scherping van de blokkade doorgaat en dat Duitschland hiervoor zal moeten buigen. Chamberlain legde er den na druk op, dat de geallieerden een wapen bezitten, dat Duitschland niet heeft. Dit wapen heet „koopen”, want Frank rijk en Engeland kunnen dank zij hun gezonde valuta alle grondstoffen koo pen, terwijl het Duitsche devies, dat geen ruilwaarde bezit, onbetwist in de minderheid is tegenover het sterling- franc-dollarblok. Voorts heeft Chamberlain den neu tralen te verstaan gegeven, dat de ge allieerden niet de dupe mochten wor den van aankoopen op groote schaal door de neutralen, die deze producten naar Duitschland zouden zenden. Zon der het economische leven der neutra len te willen fnuiken, is Chamberlain voornemens de levering van grondstof fen aan de neutralen te rantsoeneeren. De „Petit Parisien” schrijftDe .Britsche premier heeft den economi schen oorlog tegen Duitschland met al le wapenen, welke voor zulk een oor log noodig zijn, aangekondigd. Zweedsche aansporing tot samenwerking van de Oslo-groep Luide toejuichingen weerklonken, toen Chamberlain weer ging zitten. In de diplomatenloges hadden de am bassadeurs van België, Egypte, Polen, de sovjet-Unie en de gezanten van Noorwegen, Zuid-Slavië, Nederland en Letland plaats genomen om de verkla ring van den premier aan te hooren. De Noorsche politiek zal natuurlijk worden bepaald door de zijde waar van de sterkste druk komt en militaire kringen wijzen erop, dat Noorwegen gemakkelijker uit de lucht bedreigd kan worden, dan over zee. In verband met het voorstel, dat Noorwegen alle ertstransporten zou verhinderen, wijst men erop, dat Engeland bijna evenveel Zweedsche ijzerertsen uit Narvik krijgt als Duitschland. Omtrent het Noorsche standpunt wordt nog uit Oslo gemeld, dat Noor wegen met Engeland zoowel als met Duitschland een overeenkomst voor den handel in oorlogstijd heeft ge sloten en zijn verplichtingen nauwgezet nakomt met handhaving van zijn neu traliteit. Er bestaat geen grond voor de bewering, dat Noorwegen zijn neu traliteit handhaaft op een manier, die een der partijen bevoordeelt. Chamberlain’s jongste verklaring inzake de verscherping van de blok kade tegen Duitschland, is tevens een slechte boodschap voor de neutralen. De geallieerden verlangen, dat de neu trale landen op straffe van beper king of zelfs stopzetting van hun voor de neutralen bestemden uitvoer hun uitvoer naar Duitschland zullen beper ken. Zij willen beletten, dat grond stoffen Duitschland zullen bereiken en zijn van plan, zooveel mogelijk alle „lekken”, welke er nog in de blokkade bestaan, te dichten. De neutralen ko men onder een verscherpten druk te staan. In het bijzonder geldt dit thans allereerst Scandinavië en de ijzererts transporten naar Duitschland. Men zal vermoedelijk spoedig gewaar wor den, welke maatregelen de geallieer den van plan zijn te nemen. Men wijst er op, dat Chamberlain’s verklaring niet zoo scherp was als die van Chur chill. Sommigen verwachten niet, dat de geallieerden besloten zouden zijn zonder meer inbreuk te maken op het internationaal recht en machtsmiddelen te gebruiken om zelf, zoo noodig tegen den wil van de betrokken neutraien. toezicht uit te oefenen op de territo riale wateren, waardoor de Duitsche bevoorrading plaats heeft. Het zou niet het plan zijn, de rechten der neu tralen onder den voet te loopen, wan neer zij het optreden van Frankrijk en Engeland belemmeren. Hoe zal de po sitie van de neutralen worden De „Times” publiceert hierover een brief van lord MacMillan, die vroeger Britsch minister van voorlichting was, met den inhoud, waarvan het blad in een hoofdartikel verklaart in te stem men. MacMillan, die een bekende autoriteit op rechtskundig gebied is, betoogt, dat het lot der neutralen even zeer van het resultaat van den oorlog afhangt als dat van de oorlogvoeren den zelf en dat, daar de overwegingen, welke geleid hebben tot het opstellen van de neutraliteitsregelen, in het on derhavige geval niet aanwezig zijn, deze regelen zelfs niet toegepast kun nen worden of althans niet juist zijn. j twee tweemotorige n den vijand zeker neer- en een derdTw?^ °P °ns gebied Xs nii ,‘»Xïï;d.'-Een omet De besloten zitting van het Noorsche parlement is gistermiddag geëindigd. Zoowel de autoriteiten als de afgevaar digden nemen de grootste geheimhou ding in acht omtrent hetgeen is be handeld, hetgeen te Oslo groote span ning veroorzaakte. In politieke kringen wordt evenwel de meening steeds ster ker, dat het parlement een oplossing heeft gezocht voor de problemen, welke Noorwegen onder het oog zal moeten zien, indien Engeland zal trachten de verscheping van ijzererts naar Duitsch land te beletten. „Sjofartstidende” meent, dat een dergelijke actie geen bevredigende re sultaten zou opleveren, vooreerst om dat zij niet beslissend zijn voor Duitschlands militaire sterkte, voorts omdat zij tenslotte de geallieerden ver liezen zou berokkenen en ten derde omdat zij de Noorsche koopkracht zou vernietigen. Gisteren hebben Duitsche vliegtuigen een aanval ondernomen op de Britsche luchtbasis Scapa Flow. Eerste blad, pag. 2. Vijfde blad, pag. L De „Popolo di Engeland er de voorloopig tegen een economischen oorlog te waarbij het poogt Duitschland onder druk en door handelsovereenkomsten van de neutrale landen te isoleeren en op deze wijze, mede door de verwer ving van grondstoffen op de Europee- sche markten, voor Engeland het leeu wendeel te reserveeren. United Press meldt uit Berlijn Naar verluidt zal de urenlange con ferentie, welke Hitler gisteren op de kanselarij heeft gehouden met Göring, von Brauchitsch en Keitel, van het grootste belang zijn voor de toekom stige ontwikkeling van den oorlog. Von Brauchitsch en Keitel hebben de laat ste paar dagen dagelijks met Hitler geconfereerd, terwijl Göring’s auto bijna iederen morgen urenlang voor de kanselarij wachtte. Enkele dagen ge leden zou ook Schacht urenlang met Hitler hebben gesproken, terwijl an dere economische deskundigen en voor aanstaande industrieelen uit alle dee- len van het Rijk in den laatsten tijd dagelijksche bezoekers zijn geweest. Behalve de militaire problemen zijn de twee belangrijkste economische vraagstukken, welke tijdens deze con ferenties zeker ter sprake zijn ge komen het bedreigen door Engeland van de Zweedsche erts-transporten en de aankoopen van olie op den Balkan door de geallieerden. De Duitsche meening. Bevoegde kringen te Berlijn, di« Chamberlain’s rede als „van groot be lang” beschouwen zeiden, aldus United Press. „Dit is niet minder dan een for- meele oorlogsverklaring tegen vrouwen en kinderen, het toont n.l. dat Engeland een hongeroorlog boven een militaire de voorkeur geeft. Engeland wil de Noorsche walvischtraan, Zweedsche erts en Roemeensche olie onder de neu zen der Duitsche handelaars opkoopen. Met een brutaliteit, welke in de ge schiedenis zonder weerga is vraagt En geland den neutralen om niet meer dan zoo en zooveel van vitale grondstoffen naar Duitschland te exporteeren, men kan ervan overtuigd zijn, dat Duitsch land een dergelijke brutaliteit zal we ten te beantwoorden.” De „Berl. Börsenztg.” wijst er op, dat Chamberlain onder de grondstoffen, welke aan Duitschland dienen te wor den onthouden, ook het vet noemde, waarmede hij opnieuw bevestigt, dat de blokkade van Duitschland bedoeld is als een hongerblokkade. De „Völkischer Beobachter” schrijft: De vraag doet zich voorTegen wien voert Engeland eigenlijk oorlog Duitschland voelt zich heel zeker niet getroffen. De besluiten van den opper sten oorlogsraad richten zich uitslui tend tegen de neutralen, want een ver wezenlijking van de plannen van Cham berlain zou niet alleen de volledige knechting beteekenen van den handel der neutralen met op de een na groot ste industrieele mogendheid ter we reld, doch ook een noodlottige verlam ming meebrengen van het Europee- sche bedrijfsleven, dat zonder deze in- dustriemogendheid niet denkbaar is. Toenemende druk van oorlogvoerenden op de neutralen Noorsche pers over rede van Chamberlain. „Morgenbladet” (conservatief) schrijft, dat de rede van Chamberlain, ongetwijfeld een geruststellenden in vloed zal uitoefenen op de neutrale landen. De verklaring van den Brit- schen premier over de verscherping van de blokkade beschouwt het blad als de voorbode van een actie van de Britsche vloot en luchtmacht in de in ternationale wateren ten Zuiden van Noorwegen tot aan Helgoland en in het Skagerrak. Wat de neutralen moeten erkennen, aldus „Morgenbladet”, is dat de rede geenerlei poging behelst, ons op onrechtvaardige wijze verdacht te maken, wat tot nu toe van geallieer de zijde zoo vaak is gedaan. Ook „Nationen” (agrarisch) en „Ti- dens Tegn” (liberaal) achten Cham berlain’s verklaringen geruststellend. van de Vogezen vrij artilleriesalvi. Onze jacht- Duitschrhlr.u?n \ele 'malen met de de*e 8evechten^\SlaagS geraakt Blj toestellen geschoten, De hoofdpunten van de gisteren door ministerpresident Chamberlain in het Lagerhuis uitgesproken rede waren lo. De economische oorlog zal wor den verscherpt 2o. Engeland kan aan de neutralen geen producten leveren tenzij deze ga- randeeren hun handel met Duitschland te beperken 3o. Nauwe Fransch-Britsche samen werking op alle gebied 4o. De geallieerden wenschen geen verstoring van den vrede op den Bal kan. In het verder verloop van zijn rede zeide Chamberlain „Wij moeten overwegen in hoever som mige neutrale staten vrij zijn in hun handelen. Wij moeten het internatio nale recht behouden, vooral door den aanvaller te verslaan en ik hoop, dat wij met alle neutrale staten over deze aangelegenheid zoo nauw mogelijk overleg zullen plegen. Spr. drong er op aan de economische oorlogvoering doel treffend te maken en eischte een krach tige politiek, zoowel op economisch als op diplomatiek gebied. „Wij willen geen uitbreiding van den oorlog, maar wij willen hem zoo spoedig mogelijk doen eindigen.Wij kunnen dat doen door alle neutrale naties*te doen be grijpen, dat de oorlog hen aangaat, om dat wij ook voor haar leven strijden”. de Engelsche Oostkust tot de Shetland- eilanden, en boven Oostelijk Frankrijk voortgezet. Een Duitsch verkennings vliegtuig moest na een luchtgevecht met drie Britsche jagers een noodlan- ing op zee maken. De bemanning werd door een ander Duitsch verken ningsvliegtuig gered. In de avonduren werden opnieuw Hntsche zeestrijdkrachten in Scapa aangevallen- Hoewel de weersge- Irr u ongunstig en de afweer zeer achtlg was, gelukte het verscheidene nepen door bomtreffers of door dicht beschadigenheid ingeslagen b™en, te sch2i^het Westen ontstonden op ver- ene plaatsen luchtgevechten, vliest„LWerden drie viiandelijke jacht- oX gen neer8eschoten. Twee van eigen bestellen worden vermist Hij besluit aldus„Het gaat wellicht te ver, te zeggen, dat de omstandighe den van dezen oorlog de neutraliteits regelen buiten werking stellen, doch wanneer de zaak, waarvoor wij vech ten, evenzeer de zaak der neutralen is schijnt het althans niet onredelijk te vragen, dat zij aan deze regelen een welwillende en niet een strikte uitlegging geven.” En men weet, dat de uitlegging van de neutra liteit van Britsche en Duitsche zijde sterk uiteenloopt. Aan welke uitleg ging zal men de voorkeur geven Het liberale Zweedsche blad „Stock- holms Tidningen” herinnert aan de bezorgdheid van Nederland, dat een gehoorgeven aan de Engelsche eischen zou neer komen op een retoucheeren van de neutraliteit jegens Duitschland en vervolgtDe Nederlandsche opvat ting is ook die van de andere buren van Duitschland. Wij moeten ons al len er op voorbereiden, van de zijde der oorlogvoerenden blootgesteld te Worden aan druk, welke grooter is dan ooit. Doch het is niet de moeite waard, ons te beklagen, want de toestand is zoodanig geworden, dat de oorlogvoe renden de neutraliteit zoo uitleggen, dat deze uitsluitend verplichtingen en geen rechten meebrengt. Wat de neu trale landen het beste kunnen doen, is zich te vereenigen in nauwere samen werking en een gemeenschappelijke basis te vinden voor hun politiek en daadwerkelijk hun onderlinge hulp tot ontwikkeling te brengen. De druk zal misschien niet overal gelijk zijn en wij moeten elkaar helpen om hem gelijk to maken. De samenwerking der Oslo- groep is tot dusver slechts in woorden geschied. Thans moet zij tot werke lijkheid gemaakt worden, alvorens de gevplgen van een steeds felleren strijd tosschen de groote mogendheden zich geheel en al doen revopior. M O 1510 M BODEN Ijzer ff BOLIDEN-7’ MOSKOU //ALEXAiif^^ - MOEPHWJSK KJ K D I kJ L A N -e \p G F lÊll)lEE= - HAAGSCHE COURANT OVERZICHT RIE DOODEN, 4 GEWONDEN. Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel HK E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr„ There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 köl ERTS UARVI z M e CO 1 0

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1