het
voor
De heffingen
Leeningfonds
STATEN-GENERAAL
KUNST EN LETTEREN
TANNHaUSER
Behandeling door de Tweede Kamer
Antwoord van minister
de Geer
De gevolgen
HAAGSCÜh. U0ÜRA.N1 VAx\ Lü^DLkbAG 4 APRIL 1940.
DERDE BLAD, PAGINA 2.
s
REDE VAN DEN MINISTER VAN
FINANCIËN
Den in het stadsleven uitgeputten
mankeert nu eens hier dan eens daar
iets. Nerveuze menschen worden dik
wijls eerder oud. Wie goedé zenuwen
heeft, blijft langer jong. Goede zenu
wen - lecithine - rijke zenuwcellen.
Dr. Buer’s Pure Lecithine. de gecon
centreerde zenuw-voedingsstof, werkt
zenuw-verzorgend, zenuwkracht ont
wikkelend, duurzaam. 2762
Voor de zenuw-verzorging
tegen nerveuze hoofd-, nerveuze hart-
nerveuze maagpijn, nerveuze onrust en
nerveuze slapeloosheid
Dr. Buer’s Pure Lecithine
voor lichamelijke en geestelijke fitheid.
Doozen ad ƒ1.00ƒ4.65 (kuurverpak-
king) bij Apothekers en Drogisten.
Sproeten komen vroeg in I
het voorjaar, koop tijdig een pot I
Sprutol. Bij alle Drogisten I
Nederlandsch Opera Ensemble
RECLAMES.
RECLAMES.
lofwaardig pogen I
daarbij rekening I
1 deze krachten t» I
der bezetting I
een
de
der
zeer
ver-
W o e n s
van
(Slot).
invloed
het
de
„De
Minister van Gijn schiep de verde-
digingsbelastingen, misschien kan daar
aan weer worden gedacht, doch daar
voor is thans de tijd nog niet gekomen.
Psychologisch maken dergelijke hef
fingen een goed effect, doch fiscaal zet
ten ze weinig zoden aan den dijk. De
minister kan de heffing op suiker niet
missen. Hij zou er anders toch het vol
gende jaar toe moeten zijn overgegaan.
Maar deze verhooging op de suiker zal
dan ook de laatste zijn.
De minister besprak hierna de ge
volgen van den thans ontstanen toe
stand.
door
gedrang
koffie
econo-
zijn.
eraan.
voor
over
wordt beperkt. Dat is overal ’t motief.
In Zweden is de belasting op koffie
zeer hoog, en toch behoort dit land tot
die van Europa waar de meeste koffie
wordt verbruikt. In Zweden wordt 7.75
k.g. per hoofd en per jaar gebruikt en
in Nederland 4.60 k.g.
Wat de opcenten op de suiker be
treft, wilde de minister even in de
keuken laten kijken. Hij had aanvan
kelijk gedacht aan een hoogere omzet
belasting (van 10 tot 12% pet.) op
weelde-artikelen, doch deze zou slechts
1% millioen hebben opgebracht.
Op het verloop van de bespreking
van Vrijdag j.l. zijn van grooten
invloed geweest de vernietigende
rapporten, welke uit verschillende
groote steden zijn ontvangen om
trent den arbeid van Vereeniging
als centrale organisatie.
Het is lang niet onmogelijk, dat het
volgende jaar de omzetbelasting
van 4 tot 5 procent, resp. 10 tot
12% procent, wordt verhoogd.
De minister is bereid de verhoogde
heffing op suiker tot één jaar te
beperken, doch met het servituut
in de hand, dat hij dan de Omzet
belasting kan verhoogen.
De algemeene beraadslagingen wor
den gesloten.
Weder antwoord van den
- minister.- -
De minister van Financi ën,
jhr. de Geer, maakte nog eenige op
merkingen. Hij wees er op, dat het van
zelfsprekend is, dat wanneer heffingen
op koffie en suiker nu worden inge
steld, het volgend jaar andere normen
móeten worden aangegaan. Hij wilde
zijn opvolgers niet binden en betoog
de aan het adres van den heer de Vis
ser, dat het nu nog de tijd niet is voor
een heffing ineens.
Replieken.
De heer van Gelderen (S.D.A.P.)
repliceerde. Hij zeide met vele argumen
ten van den heer de Wilde over een
heffing-ineens te kunnen meegaan. Ver
deelt men deze over 2 of 3 termijnen 'en
niet over 15 jaar), dan kan deze heffing
uit besparingen worden gedaan. Laat de
minister een dergelijke heffing met
spoed indienen. De belastingen op sui
ker en koffie moeten worden beschouwd
uit het oogpunt van den druk, welke
zij op de bevolking leggen. De beper
king van den invoer in Zweden, ook van
koffie, hangt samen met de deviezen-
politiek der Zweedsche regeering, in
verband met de ongunstige handelsoa-
lans.
De zoogenaamde laatste heffing op de
suiker moet ook niet plaats hebben. De
beperking van den duur van het voor
stel tot 3 jaar is niet bevredigend, om
dat de suiker en koffie voor een hoo
gere heffing niet in aanmerking mogen
worden gebracht. Bij wijze van conces
sie, om geen gat in de begrooting voor
1940 te slaan, zou de soc.-dem. fractie
de heffing op suiker en koffie slechts
voor één jaar willen toestaan.
De heer Teulings óók voor
een heffing-ineens.
De heer Teulings (R.K.) meende
dat de Regeering verstandig zou doen
ons volk niet tot November te laten
wachten op een algemeen financieel
debat. Hij zeide niet afwijzend te staan
tegenover een heffing-ineens. Om rede
nen van psychologischen aard wachte
men daarmede niet te lang. Wat de
heffing op suiker en koffie betreft,
moet de voorkeur gegeven worden aan
een hoogere omzetbelasting op weelde
artikelen. Men breide desnoods het aan
tal weelde-artikexen uit.
De heer de Wilde (A.R.) betuigde
in ’t algemeen zijn instemming met
het antwoord van den minister en met
de beperking van den duur der heffin
gen tot 3 jaar. Het schijnt niet ónmo
gelijk, dat de minister, wanneer hij in
Vergadering
dag 3 April
Het grootkapitaal moet in de eerste
plaats worden aangetast. Er is een stij
ging van ellende, maar ook van rijk
dom. Het geld moet in de eerste plaats
worden gehaald, waar ’t zit. De heer
de Visser pleitte voor een heffing in
eens van de vermogens en opheffing
van het bankgeheim. De groote massa,
die onschuldig is aan het uitbreken van
den oorlog, moet weigeren in de kos
ten van de mobilisatie bij te dragen.
De vergadering werd te 5 15 uur ver
daagd tot hedenmiddag 1 uur.
het najaar den financieelen toestand
opnieuw beziet, het denkbeeld van een
heffing-ineens opvat. Met den minister
was hij 't eens, dat een prijsstijging
ook aan andere oorzaken dan aan in
flatie kan liggen. De kwestie van een
heffing-ineens moet thans in een ander
licht worden beschouwd als in 1914.
De heer de Wilde waarschuwde den
heer Teulings ervoor, dat uitbreiding
van het aantal weeldeartikelen voor de
omzetbelasting op groote moeilijkheden
kon stuiten. Hij herinnerde hem er
aan, dat de damestaschjes door een
amendement-Kortenhorst destijds niet
als weelde-artikel zijn aangemerkt. Zoo
zal men allerlei moeilijkheden kunnen
krijgen.
De staatshuishouding moet in de eer
ste plaats in orde zijn, wil men een
goede volkshuishouding hebben. Daar
om was de heer de Wilde het zoo eens
met minister de Geer, dat zooveel mo
gelijk contant moet worden betaald.
De heer B ij 1 s m a (V.D.) betoogde,
dat de draagkracht van het kapitaal
nog niet voldoende als element in onze
belastingpolitiek tot gelding is geko
men, zoodat wij nog niet aan een hef
fing ineens toe zijn. Als het oogenblik
daarvoor gunstig is zullen de vrijzinnig
democraten zich tegen zoo’n heffing
niet verzetten.
Niet ondersteunde motie-
de Visser
De heer de Visser (C.P.) achtte
het antwoord van den minister zeer on
bevredigend, omdat de minst draag-
krachtigen door dit wetsontwerp het
meest zullen worden getroffen. Het
ware iets anders, indien salarissen en
steun werden verhoogd. Het is te be
treuren, dat de minister op deze
kwestie geen antwoord heeft gegeven.
Het uitblijven van een antwoord is al
een heel duidelijk antwoord aan hen,
wien dit aangaatDe argumenten van
den minister, om aan te toonen, dat de
welgestelden niet worden ontzien zijn
versleten.
Het is zeer wel te begrijpen, dat de
katholieken en de socialisten die vele
minst bedeelden georganiseerd hebben.
Het is alleen inconsequent, dat laatst
genoemden toch een jaar de heffing
op suiker en koffie willen laten du
ren. Ook één jaar is te lang. De heer
de Visser gaf de voorkeur aan een hef
fing ineens, of een heffing in étappes
van de vermogens of hooge inkomens,
waarbij progressie zal noodig zijn, niet
later, maar nu.
Hij besloot met de indiening van een
motie, waarin hij vroeg om maatrege
len voor te bereiden voor een progres
sieve heffing van de vermogens boven
30.000 en de inkomens boven 5000
en in afwachting daarvan de beraadsla
gingen over dit wetsontwerp te schor
sen. De motie werd niet voldoende on
dersteund slechts door de heeren Ef
fendi (C.P.) en van Houten (C.D.U.)
zoodat zij niet in behandeling kon
komen.
VOLKSDANSEN.
Tijdens de eerste Nederlandsche Heem-
kundeweek, welke van 23 tot 30 Maart te
Oosterbeek is gehouden, werden op de
Meihof examens in volksdansen afgelegd
Het diploma van het Nederlandsch Cen
traal Bureau voor Volksdansen (N.C BV.)
dat recht geeft tot het dragen van de
zilveren meiboom als hoogste onderschei
ding (morris- en zwaarddansen) werd voof
het eerst in Nederland behaald door mej-
A ten Bruggencate te Amsterdam en me
vrouw A. Noordhof-Bartel te Zwolle
De bronzen meiboom (voor de praktij»
van contradansen) werd verkregen doof
mej. A. Bus (hier ter stede), mej F. Bois-
sevain te Utrecht en mevr. C. Dikker-KroP
te Arnhem.
Geen bezwaar tegen beper
king tot 3 jaren.
De minister heeft geen bezwaar
tegen het tijdelijk maken van de
voorgestelde heffingen en daarbij
eerst gedacht aan een termijn van
5 jaren, doch hij zou ook tegen een
duur van 3 jaren geen bezwaar
maken.
Vast staat, dat we er met deze hef
fingen echter nog niet zijn en dat
in het volgend jaar nieuwe zullen
moeten komen.
Vervolgens betoogde de minister, dat
de heer Teulings de toekomst wel wat
al te rooskleurig zag. Het is mogelijk,
dat door den oorlog de inkomsten
zullen stijgen, doch dan door factoren,
welke ook tot stijging van salarissen
en loonen kunnen leiden. Wat 1941
eventueel meer dan verwacht wordt
oplevert, zal toch wel emplooi vinden.
Het bedrag van 15 millioen, dat in de
Millioenennota voor bijdragen aan de
Indische defensie was genoemd, was te
hoog; het had 10 millioen moeten zijn.
Wat de vraag van den heer Teulings
omtrent een algemeen financieel debat
betreft, antwoordde de minister tenslot
te, dat dit debat kan plaats vinden bij
de begrooting of door middel van een
interpellatie.
De heffingen op koffie en
suiker.
De heer van Gelderen heeft speciaal
bezwaar gemaakt tegen de heffingen
op koffie en suiker Voor de contri-
buabelen blijft het echter gelijk op
welke wijze zij betalen.
Het is eveneens in het belang van
onze belastingbalans, als de invoer
ZESDE GEMEENTE-VOLKS-
VOORSTELLING.
Morgen (Vrijdag 5 April) geeft het
Residentie Tooneel, directeur Dirk Ver
beek, in den Kon Schouwburg de 6e Ge
meente Volksvoorstelling .Vertoond wordt
dien avond „Nummer zes", een thriller
in drie bedrijven naar den roman van Ed
gar Wallace, door Guy Bolton en Gerald
Fairlie. Regie en décor. Johan de Mees
ter.
WEDSTRIJD IN LATIJNSCH®
GEDICHTEN.
Het bestuur der Koninklijke Nederland-
sche Academie van Wetenschappen deelt
den uitslag mede van een uitgeschreven
prijsvraag in Latijnsche gedichten. Van de
22 ingezonden gedichten werd de eerste
prijs toegekend aan den inzender van Ju
ventus Renovata” (Herboren Jeugd).
Tevens deelt het bestuur mede, dat een
nieuwe prijsvraag in Latijnsche gedichten
wordt uitgeschreven, waartoe den inzen
ders verzocht wordt hun bijdragen van
oorspronkelijke en nog niet uitgegeven La
tijnsche verzen voor 1 Januari 1941 op te
zenden aan het bestuur der Koninklijke
Nederlandsche Academie van Wetenschap
pen, Trippenhuis, Amsterdam.
De eerste prijs zal bestaan uit een gou
den munt ter waarde van veertig gulden,
De uitslag van den nieuwen wedstrijd
zal in de maand April van het volgende
jaar bekend gemaakt worden.
LOÉ DAHL.
In van Deventers Kunsthandel, Koord
einde 49, worden tot 13 April werken
geëxposeerd door Loc Dahl.
Het denkbeeld van
heffing ineens.
De minister behandelde voorts
opmerkingen over de wenschelijkheid
van een heffing ineens. Deze heffing is
in 1914 voor het eerst aan de orde ge
steld. Men zag echter in, dat de na-
deelen grooter waren dan de
deelen, tenzij men de heffing
eenige jaren zou kunnen verdeelen,
zoodat ze uit besparingen zou kunnen
worden betaald.
De vermogens zullen misschien sterk
wisselen, ook nu. Dat was indertijd
het motief om aan jaarlijksche hef
fingen de voorkeur te geven boven een
heffing ineens.
De heer B ij 1 s m a (V.D.) consta
teerde, dat de voorgestelde heffingen
te weinig rekening houden met de
draagkracht, daar te veel uit indirecte
belastingen wordt gehaald. Er zijn
grenzen, welke niet overschreden mo
gen worden. Men bedenke, dat de sui
ker reeds overbelast is. Men kan moei
lijk volhouden, dat suiker en
geen eerste levensbehoeften uit
misch-maatschappelijk oogpunt
De heer Bijlsma herinnerde
dat de gedachte der heffing-in-eens uit
de vrij z.-democratische keuken komt,
doch hij wees er tevens op, dat daar
toe pas kan worden overgegaan als
men de zaak overzien had, omdat zoo’n
heffing niet telkens kan worden toege
past. Hij bepleitte een verhooging van
de vermogensbelasting en zette de na-
deelen van de verhooging van de ben-
zinebelasting uiteen.
Vergadering op Donderdag
4 April.
Geopend te 1.10 uur.
Voorzitter mr. J. R. H. v. S c h a i k.
De communisten tegen.
De heer de Visser (C.P.) herin
nerde eraan, dat hij reeds meermalen
gepleit heeft voor diepgaande verande
ringen in de grondslagen van ons belas
tingbeleid. Dit wetsontwerp ligt geheel
in de lijn van de veranderde Regee-
ringspolitiek. Het is geen argument,
dat de suiker vroeger zwaarder was
belast, zoodat er nu wel wat bovenop
kan. Het voorstel beoogt wederom een
belangrijke verzwaring van de indirec
te heffingen en is dus wel het slechtste
wat de Regeering in de gegeven om
standigheden kon indienen De minst
draagkrachtigen worden weer het
zwaarst getroffen, Dat geldt eveneens
voor de benzine-heffing ten opzichte
van de kleine ondernemers.
Het beroep op den minister
raad.
De minister releveerde daarna het
beroep van het algemeen bestuur
op den ministerraad en het onderhoud
vertegenwoordigd door den minister
president en den minister van Defen
sie. Het bestuur had intusschen bij mij
het volle pond gehad en ik heb dan ook
met beslistheid besloten niet bij deze
bespreking aanwezig te zijn.
Door de ministers is het algemeen
bestuur voldoende duidelijk gemaakt,
dat de Regeering eenstemmig van oor
deel is, dat overheidsbescherming en
zelfbescherming één ondeelbaar geheel
vormen en dat het gewroet van het al
gemeen bestuur om hiertegen in te
gaan, bij de Regeering niet alleen de
minste kans van slagen heeft, doch
ook het bestaan van de N.V.L. als
centrale organisatie volkomen heeft
ondergraven.
Er is blijkbaar vrees ontstaan, dat
het particulier initiatief door dezen
gang van zaken in het gedrang zal
komen. Voor deze vrees bestaat, naar
aan- I
zijn verzekering, niet de minste
leiding.
De beslissing, welke ik in deze zaaK
heb genomen, heeft uitsluitend betrek
king op de leiding van de centrale or-
Te veel uit indirecte hef
fingen.
„KUNST AAN ALLEN”
De Vereeniging „Kunst aan Allen” ver
volgt haar serie tooneelvoorstellingen voor
leden en niet-leden met de opvoering van
vroolijke vrouwtjes van Windsor”,
van Shakespeare.
Het Nederlandsch Tooneel zal deze voor
stelling onder de auspiciën dezer vereeni
ging oo Donderdag 18 April in den Ko
ninklijken Schouwburg alhier geven.
De regie is van Albert van Dalsum.
Amendement inzake
koffie verworpen.
Het amendement werd met 54 tegen
24 stemmen verworpen.
Voor: de S.D.A.P., de Communisten,
de heer d’Ansembourg (N.S.B.) en de
heer v. Houten (C.D.U.) Het ongewij
zigde artikel werd goedgekeurd met 55
tegen 23 stemmen.
Tegen de S.D.A.P., de Comm. en de
heer d’Ansembourg (N.S.B.)
De heer v. Houten verklaarde bij
vergissing vóór het amendement te
hebben gestemd.
(De vergadering duurt voort.)
Amendementen
Bij de behandeling van de artikelen
verdedigde de heer v. Gelderen
(S.D.A.P.) een amendement om de hef
fing op koffie tot eti met 30 April 1941
te doen gelden.
De minister verklaarde
amendement onaannemelijk.
hoe men
contribua-
directe en
De onder
zullen tijdelijk
zijn, hetgeen niet geldt voor de ver
hooging van de inkomstenbelasting.
Uit de adressen had de minister niet
gemerkt, dat de bezittende klasse
wordt ontzien.
Hij dankte den heer de Wilde voor
zijn steun.
Na deze algemeene uiteenzeting
heeft minister van Boeyen nog eenige
vragen beantwoord.
kend. Ik acht dit geen verlies,
weinige, dat de centrale leiding
positieven arbeid op het gebied
de Luchtbescherming verrichtte,
zonder bezwaar door de Inspectie wor
den overgenomen.
Het rapport-Quarles is een laatste
poging geweest om deze centrale orga
nisatie van de vereeniging te redden,
met als voorwaarde een harmonieuze
samenwerking met de overheidsorga
nen. Nu de heeren zelf deze laatste
poging hebben getorpedeerd, is het
einde daar.
Voorzoover het personeel der ver
eeniging voor zijn taak berekend is,
ben ik bereid dit over te nemen, mits
het zich daartoe spoedig aanmeldt.
Rede van den heer de Wilde.
De heer de Wilde (A.R.) merkte
verder in zijn rede nog o.m. het vol
gende op
De staatshuishouding berust op de
draagkracht der bevolking, waarop de
overheid niettemin invloed kan uit
oefenen.
Hoe minder vaste lasten de Staat in
de toekomst heeft, hoe beter het is.
Dit houdt in, dat niet meer lasten naar
de toekomst worden verschoven dan
strikt noodzakelijk is.
De staten men ziet het om zich
heen hoeden zich in 't bijzonder voor
inflatie. Wanneer deze eenmaal gaat
optreden, heeft de Regeering het ver
dere verloop niet meer in de hand. Het
geheele volksleven wordt er door ont
wricht.
Daarom is het goed, dat de Regeering
er voor zorgt, dat de jaarlijksche an
nuïteiten voor de leeningen kunnen
worden betaald. Daarvoor dienen de
voorgestelde heffingen, tegen elk waar
van bezwaren vallen aan te voeren,
waar die toch noodig zijn. Het zou
evenwel gewenscht zijn, er een tijde
lijk karakter aan te geven.
Tegen andere heffingen zijn even
eens bezwaren aan te voeren, o.a. te
gen een heffing van Nederlanders, die
in het buitenland wonen en tegen een
heffing-ineens. Wat deze laatste be
treft is de situatie anders dan in 1914,
voor het oploopen van de staatsschuld
en de schulden der gemeenten, terwijl
de belastingen hoog zijn opgevoerd.
Bovendien is de minister er op uit om
zoo weinig mogelijk te leenen. Het op-
centenstelsel heeft het doel van som
mige belastingen geheel veranderd,
zoodat bestaande onbillijkheden werden
verscherpt. Hierbij komt nog het infla-
tiegevaar, zoodat er alles aan gelegen
is dit niet te vergrooten. Het vraag
stuk van de heffing-ineens staat er
thans anders voor dan vroeger. Er zou
een kleine 20 millioen aan belasting
minder behoeven te worden betaald,
maar indien over een heffing-in
eens wordt gedacht zou er ook een
heffing moeten komen op de groote
inkomens en niet alleen op de ver
mogens.
Uit psychologisch oogpunt zou er
voor een heffing ineens iets te zeggen
zijn, gezien de druk der indirecte be
lastingen op de minder draagkrachti
gen. Over ’t algemeen kon de heer de
Wilde zich vereenigen met de wijze,
■waarop de Regeering in deze oorlogs
omstandigheden financiert
Andere aanbevolen heffingen.
Er is geen enkele andere heffing in
de Kamer genoemd, welke niet reeds
de aandacht van de Regeering heeft
gehad. Een belasting op openbare ver
makelijkheden waarop de gemeenten
een „eigen jacht” hebben kon niet
in aanmerking komen omdat men op
het belastinggebied der gemeenten
komt.
Wat belasting van Nederlanders in
het buitenland betreft, herinnerde de
minister aan het destijds verworpen
wetsontwerp, dat hij als minister van
Financiën had ingediend en waarvan
hij de afwijzing betreurde. Indien zoo’n
ontwerp nog eens zou moeten worden
ingediend, zou het ’n permanente hef
fing moeten zijn, bestemd om een lek in
onze inkomstenbelasting te stoppen.
Een heffing op inkomsten uit Neder
landsche bron, welke naar het buiten
land afvloeien, bestaat reeds, voor
wat de wet op de richtige heffing van
de inkomstenbelasting betreft. Iemand,
die hier zijn inkomstenbelasting be
taalt mag niet extra worden belast
omdat hij in het buitenland woont
dat zou onbillijk zijn.
De couponbelasting is destijds inge
voerd omdat zij gemakkelijk te heffen
was. Zoo’n belasting moet matig zijn
omdat zij geen progressie en kinder
aftrek kent. Bij de invoering daarvan
heeft men eerst aan een hooger per
centage gedacht. Men heeft daarvan
moeten afzien, omdat het de grond
slagen van onze inkomstenbelasting
zou doorbreken.
Het eenige waaraan gedacht kan
worden is een couponbelasting op
onderhandsche leeningen, maar dan als
een correctie op de couponbelasting.
Daarbij bleek de volledige juistheid
der medegedeelde feiten
Bij brief van 9 Maart j.l. heb ik het
algemeene bestuur medegedeeld, dat ik
de relaties met het hoofdbestuur zou
verbreken, indien ik vóór 20 Maart be
richt had ontvangen, dat de heeren
Klein en Bogaardt hun functies ter
beschikking hadden gesteld en de voor-
loopige leiding van de vereeniging, in
afwachting van de algemeene vergade
ring, was gelegd in handen van iemand
in wien ik vertrouwen zou kunnen
stellen.
Daarop werd een niet bevredigend
antwoord ontvangen.
Als gevolg hiervan beschouw Ik
thans de relatiën met het algemeen
bestuur verbroken.
ganisatie der vereeniging. Ik erken
volkomen den waardevollen arbeid,
welke door tal van afdeelingen wordt
verricht in harmonieuze samenwerking
met de plaatselijke overheid met er
kenning van de eenheid van overheids-
en zelfbescherming.
Er is geen sprake van, dat ik dezen
arbeid zou willen ondermijnen. In
tegendeel, ik heb juist in den loop van
het vorige jaar een wijziging van het
Koninklijk Besluit ter uitvoering van
de Luchtbeschermingswet uitgelokt,
waarbij den burgemeester de ver
plichting is opgelegd, de burgerij in
het belang van de Luchtbescherming
in organisatorisch verband bijeen te
brengen.
Dit standpunt blijf ik volledig hand
haven. Dezer dagen zal aan de burge
meesters een rondschrijven worden ge
zonden, waarin aan dit standpunt de
noodige publiciteit wordt gegeven.
Het eenige resultaat van wat gebeurd
is en gebeuren zal, is, dat het centrale
orgaan komt te vervallen of althans
door de Regeering niet meer wordt er-
Het
aan
van
kan
Vanmiddag is het debat over de hef
fingen van het Leeningfonds 1940
voortgezet.
De minister van Financiën,
jhr. de Geer, dankte voor de opbou
wende critiek, waarop slechts de rede
voeringen van de heeren d’Ansem
bourg, Posthuma en de Visser een uit
zondering hebben gemaakt. Hij zeide
over de critiek in ’t algemeen niet on
voldaan te kunnen zijn, wanneer men
eens de debatten in December 1914
over soortgelijke ontwerpen vergelijkt
en de uitingen in de pers, toen op een
spotprent minister Treub vertoonde als
St Nicolaas, die over de daken rijdt
en een 5 pCt. obligatie in den schoor
steen voor de rijken en een belasting
biljet voor de armen deponeert. De
geest is sedert 1914 wel
anderd.
De minister begreep niet
verschil kan zien voor de
beien ten aanzien van dé
de indirecte belastingen,
havige 27 millioen
Benzine.
Wat de verhooging van de benzine-
belasting betreft, welke de minister
evenmin kan missen, herinnerde hij
aan zijn toezegging om een betaling
van de motorrijtuigenbelasting per
maand te overwegen.
De heer Bijlsma had de vermogens
belasting nog willen verhoogen, doch
niet vergeten mag worden, dat er vele
opcenten op bestaan en dat de vermo
gensbelasting dubbel treft in de geval
len van een achteruitgegane belegging.
Er wordt soms meer aan vermogens
belasting betaald dan uit het bezit
wordt getrokken.
De heer Posthuma. vraagt in
trekking.
De heer Posthuma (C.D.U.)
verklaarde voorstander te zijn van een
heffing-ineens en een tegenstander van
het halen van de benoodigde financiën
uit belastingen alleen. Een ander be
zwaar was, dat de Regeering geen alge
meen financieel plan heeft. Realiseert
de minister zich wel dat de heffingen op
suiker en koffie een zwaren druk op de
minstdraagkrachtigen beteeken? En de
indirecte belastingen drukken reeds
zwaar. De suiker is reeds voor velen
niet te betalen. Bij de belasting op kof
fie wordt de kleine man het meest ge
troffen. De C.D.U. zal zich tegen deze
belastingverhooging verzetten.
Ook de benzinebelastingverzwaring
zal zeer nadeelig zijn voor de kleine
ondernemers. De C.D.U. zal tegen het
voorstel stemmen, ook indien het tijde
lijk mocht worden. Eerst moet het aan
gename, vervolgens het nuttige, dat
niet onmisbaar is, worden belast. De
Regeering trekke het voorste] liever
in.
Het Nederlandsch Opera-ensemble on I
der algemeene leiding van Chris van I
Dam komt van tijd tot tijd met een I
opera-opvoering var een of ander stan- I
daardwerk van het vocaaldramatisch re- I
pertoire, waarbij er naar wordt gestreefj I
uitsluitend Nederlandsche krachten te I
doen medewerken. Een lofwaardig pogen I
voorzeker, mits men daarbij rekening I
houde met hetgeen met deze krachten te I
bereiken valt. Ditmaal had men zijn I
keuze laten vallen op Wagner’s romanti-
sche opera Tannhauser, een opera, waar. I
van de opvoering buitengewoon hooge I
eischen stelt ten aanzien van de vocale I
bezetting der hoofdpersonen. Hier rijst I
aanstonds al de kwestie der bezetting I
van de titelpartij Tannhauser (niet Tan. I
hauser, zooals het programma verkeer-
delijk vet gedrukt vermeldde). Men had I
deze zware, volgens Wagner zelf de aller. I
hoogste eischen aan den dramatisch® I
zanger stellende partij opgedragen aan I
een ons onbekende kracht, J a c. Tut. I
n e r, wiens op zichzelf beschouwd goede I
en vrij klankrijke tenor tegen zijn gewei I
dige taak niet bestand bleek te zijn - I
alleen in de laatste acte had hij enkele I
treffende, expressieve momenten I
wiens actie in het tooneel met Venus I
en in den Sangerkrieg alle voornaamheid
miste. Wanneer deze partij niet met een I
eersterangs kracht kan worden bezet
voere men dit werk niet op. Het middel- I
matige is hier uit den booze. En op mid- I
delmatig peil stond hier eigenlijk de ge-
heele opvoering. Alleen de Elisabeth van I
mevrouw P oolma n-M e i s s n e r kwam I
daar in spel en zang ver boven uit, al is I
deze partij eigenlijk voor een ander type I
stem, dan die eener „hochdramatische" I
zooals de hare, gedacht. Haar sterk inge- I
leefde uitbeelding en haar nog altijd I
boeiende wijze van zingen hebben de I
ontroerende Elisabeth-figuur tot waar I
leven gewekt.
Voor Chris van Dam als Wolfram I
von Eschenbach, die door een ernstige I
indispositie werd gehandicapt, riep een I
„regisseur parlant au public” clementie I
in. Ook zonder dat beroep had men kun- I
nen waarnemen, dat deze verdienstelijke I
1 bariton niet datgene kon geven, waartoe I
hij onder normale omstandigheden in I
staat zou zijn geweest.
Albert Kramer, landgraaf van I
Thüringen, beschikt over een mooi bas
geluid (juist type voor deze partij) I
waarvan vooral de laagte klankrijk is. I
Hij zou een uitstekend Wagnerzanger I
kunnen worden bij verdere ontwikkeling I
naar de hoogte, welke er wel is, maar I
er niet goed uitkomt. Deze bas moest I
zich eens, ook wat maintien betreft, on- I
der prima deskundige leiding stellen. I
De lyrische tenor Chris Taverne I
heeft een mooi getimbreerde, draagkrach- I
tige stem, welke in de ridderensembles I
zich uitstekend deed gelden. Daar de op- I
voering waarom is ons niet duidelijk I
geworden -werd gegeven in overeen- I
stemming met de vele, aan Fransche I
theaters gebruikelijke coupures, kreeg hij I
geen gelegenheid zich te doen gelden in I
de hem door Wagner toebedeelde lyri- I
sche ontboezeming na Wolfram’s eersten I
gang tijdens den Sangerkrieg. Over die I
coupures, ook die in de toespraak v» I
den landgraaf en in de groote vocale I
sembles op het tooneel, zou nog heel ut
te. peggen zijn. Schwamm darüber -■
De Biterolf, van Coen Muller, was I
vocaal nogal zwak. Men kende den zan- I
ger van vroeger uit den tijd der onder- I
neming Koopman. De ridderensembles I
werden gecompleteerd door Constant I
van den Elshoudt en Albert I
Bode. Zij maakten qua geheel bevredi- I
genden indruk, evenals de Venus van I
Magda Litef (vroeger verbonden I
aan de Co-operatie) en Truus Bosl
als een jonge herder. Het zeer zwakke I
punt van deze opvoering waren de I
mannen- en gemengde koren, welke I
meermalen dreigden te derailleeren en I
onzuiver klonken (Pilgerchor). Aan het I
contact tusschen tooneel en orkest haper- I
de dezen avond veel, ondanks de waak- I
zaamheid van den kundigen leider Maar- I
en Spaanderman, die vooral aan I
het belangrijke instrumentale gedeelte I
der rijke partituur heeft gegeven wat I
daaraan toekomt, in samenwerking met I
het Rotterdam sche Philharmonische or- I
kest, dat op het programma ten onrechte I
niet vermeld stond. Het bevat zeer goede I
elementen en heeft, afgezien van een I
soms wat ruigen klank bij de strijk- I
instrumenten, heel veel moois doen hoo- I
ren Met sommige tempo-opvattingen van I
den dirigent zouden wij van meening I
willen verschillen. Na de ouverture had I
hij een ovatie in ontvangst te nemen.
Aankleeding, décors en costumeering
waren rijkelijk conventioneel. Aan de
Venus-scène gaf het ballet Xanda
Stradowsky eenige uiterlijke at
tractie.
Er was veel publiek, dat het aan gees‘‘
driftig applaus niet heeft laten ontbreken-
De hoofdpersonen ontvingen bloem©
