Het conflict
de Luchtbescherming
over
F
HAAGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 4 APRIL 1940
DERDE BLAD, PAGINA 1.
PEPSODENT
TANDPASTA
ri
t^s
I
■MR
simi
Boeyen geeft
Minister
van
zijn zienswijze
.BEVAT IRIUM
VOOR GROOTERE
REINIGENDE WERKING
1
I
fhv* - MB
Hl fvs<
A
n i
I WLw
lay S
meer
m
De oorzaken
Bestuur der N.V.L. saboteerde gedane
toezeggingen
„Daarom wensch ik met de heeren geen
bemoeiing
F
MM
De klok van den Sint Servaas-toren te Maastricht
veiligheid
i®
Weerkundige Waarnemingen
T“\E minister van Binnenlandsche Zaken, de heer H. van Boeyen,
heeft gistermiddag in een persconferentie zijn zienswijze geopen
baard over het conflict tusschen hem en het hoofdbestuur der Nederland-
sche Vereeniging voor Luchtbescherming (N.V.L.)
Hij concludeerde, dat gebrek aan bereidheid bij het hoofdbestuur om
gedane toezeggingen na te leven, hem aanleiding was geen verdere
bemoeiing met de heeren te hebben.
Eenheid van leiding is in de zeer belangrijke materie der luchtbescher-
ming eerste eisch en die leiding mag niet doorkruist worden door eenig
particulier initiatief. Zelfs de inspectie der Luchtbescherming behoort
aan die leiding onderworpen te zijn.
Nietteming blijft een beroep op medewerking van particuliere zijde on
misbaar. Zij behoort georganiseerd te zijn en dit kan o.a. zeer wel het
geval zijn in de plaatselijke groepen der N.V.L.
Het accent der zelfbescherming moet in de burgerij zelf liggen, dóch in
alle activiteit dient men één te zijn en de meest volledige samenwerking
met de centrale leiding is noodzakelijk.
Indien er andere personen in het hoofdbestuur der N.V.L. zouden komen,
.ware de zaak een belangrijke schrede nader gekomen tot haar ook door
den minister zeer gewenschte oplossing.
Een vroolijke schittering van
parelwitte tanden verheldert
Uw gelaat - zoodra U 'op
kijkt - zoodra U glimlacht.
Dat is de groote verrassing
van IRIUM in Pepsodent.
En wel op een zoo vol
maakt veilige manier!
Pepsodent met Irium is
absoluut onschadelijk
voor het teere
tandglazuur.
Het conflict, dat in zijn gevolgen
reeds nu ernstige afmetingen heeft
aangenomen door de ongerustheid,
welke in breede kringen van het
volk is ontstaan, nu het gaat om
een zoo belangrijke zaak als de be
scherming der burgerlijke bevol
king tegen luchtgevaar, is, dit ter
korte verklaring, onlangs in een
accuut stadium getreden door een
scherp schrijven van den minister
aan het bestuur der N.V.L., waarin
o.m. werd geëischt, dat de voorzit
ter en de secr.-directeur zouden af
treden, daar anders alle betrekkin
gen met de vereeniging zouden
worden beëindigd.
Het bestuur heft geweigerd op de
zen eisch in te gaan, waarna een be
spreking is gevolgd met den minis
ter-president en den minister van
Defensie, op j.l. Vrijdag.
Woensdag heeft men de groote klok in den toren van de Sint Servaas
neergelaten op den daarvoor speciaal vervaardigden betonnen vloer.
Het duurde ongeveer 7 uur eer men het 6000 k.g. wegende gevaarte
op den beltonnen vloer had, waarop het gedurende den gespannen
internationalen toestand zal rusten.
•71
I
Af
7
u. 754 m.m.,
uurj
Eenheid in de leiding.
Minister van Boeyen.
De groote tube Is voordeeliger
Het karakter der vereeniging.
I
Bestuur saboteerde het rapport.
Inmiddels bleek al spoedig, welke
waarde de toezeggingen van het alge
meen bestuur hadden. De statutenwijzi
ging werd op de lange baan geschoven.
Toen ik bij het bestuur aandrong om in
afwachting van deze herziening, over
eenkomstig het rapport Quarles, de door
mij aan te wijzen gedelegeerden alvast
aan de bestuursvergaderingen te doen
deelnemen, organiseerde men voor den
schijn bestuursvergaderingen, waarin
enkele onbenullige algemeenheden aan
de orde werden gesteld, terwijl belang
rijke beslissingen elders vielen, o.a. de
oprichting van de sterk aangevochten
verkoopsorganisatie Lubema.
cen-
tot
Toen de wet tot stand kwam, bestond
de N. V. L. reeds eenige jaren. Aanvan
kelijk als studievereeniging opgezet
werd zij vrij spoedig omgezet in een or
ganisatie, die daadwerkelijk aan den op
bouw van de luchtbescherming in ons
land wenschte deel te nemen. De beoog
de medewerking was op zichzelf aller-
Na de aanvaarding heb ik de vereeni
ging, in het vertrouwen, dat de toege-
Bij brief van 14 Maart 1939 ant
woordde het algemeen bestuur, dat
het zich met de voorgestelde reor
ganisatie volkomen vereenigde.
zegde statutenwijziging nu spoedig haar
beslag zou krijgen, in het genot van het
tot 40.000 verhoogde subsidie gesteld.
Bovendien werd de mogelijkheid tot ver
deren uitbouw der vereeniging gestimu
leerd. Mijnerzijds, aldus de minister,
was daarmede de toezegging tot aan
vaarding van het rapport der commis
sie volledig gehonoreerd.
Tuben a
25,50 en 80 ets.
De druppel, welke den emmer
deed overloopen.
was de droppel, die den emmer deed
overloopen.
Thans bleek, dat het de voorzitter en
de secretaris-directeur zelve waren, die
tegen de integrale aanvaarding van het
rapport-Quarles in de afdeelingen stem
ming maakten.
Verwachting tot den avond van 5 April:
Wind: krachtig tot matig, Zuidelijk tot
Westelijk, betrokken tot zwaarbewolkte
lucht met tijdelijke opklaring, nu en dan
regen, weinig verandering te tempera
tuur.
Barometerstand van hedenmiddag 12 uur
Het dunne pijltje geeft den stand aan
van gisteren
F
De aanwijzingen, welke de plaatse
lijke afdeelingen van den burgemeester
of het hoofd L.B.D. ontvangen, mogen
niet het gevaar loopen doorkruist te
worden door wenken van een niet-ver-
antwoordelijk centraal orgaan van een
particuliere vereeniging. Ook de Rijks-
inspectie heeft zich niet rechtstreeks
met de plaatselijke afdeelingen in te
laten. Bij gebleken tekortkomingen moet
zij zich verstaan met den burgemeester.
Ook bij dit overleg is voor de tusschen-
komst van een Centraal Vereenigings-
bestuur geen plaats.
Uitgaande van het gegeven, dat men
het bestaan van de N. V. L. niet met een
slag wilde vernietigen, lag in de voor
stellen van de commissie Quarles van
Ufford nog de mogelijkheid om haar ar
beid in goede banen te leiden. Men had
ook een anderen weg kunnen kiezen en
haar centralen arbeid ongedaan kunnen
maken.
Nu echter in de commissie op de basis
van deze voorstellen algeheele overeen
stemming was bereikt, heb ik, aldus ver
volgde de minister, op dit laatste niet
willen aandringen en een loyale uitvoe
ring toegezegd.
Als subsidie stelde ik, voor het geval
het algemeen bestuur zich met de voor
stellen vereenigde, voor den tijd van vijf
jaren een met 5000 terugloopende bij
drage van 40.00025.000 in uitzicht.
Waarbij ik nog eenigszins uitging boven
het advies der commissie-Quarles, zulks
om de vereeniging ruim gelegenheid te
geven haar plannen om middelen uit de
afdeelingskassen ter versterking van
haar financiën te verkrijgen, geleidelijk
en met beleid tot ontwikkeling te bren
gen.
Mijn voorstel om den commissaris
der Koningin in Groningen, mr.
Linthorst Homan, in wien ik den
toekomstigen voorzitter zag en die
zich bereid verklaard had deze func
tie te aanvaarden, inmiddels aan de
werkzaamheden der vereeniging te
doen deelnemen, werd zelfs van de
hand gewezen.
wet ook wat de zelfbescherming betreft,
de Rijksinspectie.
De tientallen algemeene richtlijnen,
die voor de bescherming van de burger
bevolking zijn gegeven, werden dan ook
alle onder leiding van de inspectie voor
de Luchtbescherming ontworpen en
door den minister van Binnenlandsche
Zaken goedgekeurd.
Eén ding moet echter van den aan
vang af vaststaan. Zonder morren
dient de leiding te worden aanvaard
van hem, die krachtens de wet de
verantwoordelijkheid draagt de
burgemeester, bijgestaan door het
Hoofd, L.B.D., onverschillig of het
gaat om de z.g. overheidsbescher
ming of om de zelfbescherming.
Beide vormen trouwens een onver
brekelijk geheel.
Intusschen bereikten mij, zoo ging
de minister voort, van verschillende
kanten waarschuwingen tegen het be
leid van het dagelijksch bestuur der
vereeniging. Een brief van den com
missaris der Koningin van Friesland
Niet vanwege gevoeligheden mijner
zijds, doch wel, omdat dit optreden een
bron van verwarring is geworden, men
in de N.V.L. ieder stuur kwijt raakt en
men algemeen in den lande thans
vraagt naar een beslissing, welke dui
delijk vertolkt, dat de Regeering zal
zeggen, welk beleid men nu wenscht te
zien gevoerd.
Uit den brief van den Commissaris
der Koningin in de provincie Friesland
citeerde de minister de volgende pas
sages:
minst verwerpelijk. De luchtbescher
mingsorganisatie kan niet uitsluitend of
in hoofdzaak uit ambtelijke krachten be
staan. Een beroep op medewerking van
particuliere zijde is onmisbaar. Men tan
deze vrijwillige krachten individueel op
roepen, men kan ze ook in vereenigings-
verband inschakelen. Een treffend voor
beeld van dit laatste vormt het korps
vrouwelijke vrijwilligers, dat te Amster
dam aan de luchtbescherming zulke uit
nemende diensten bewijst.
W S» W
S*l
De depressiekern, die gisteren het weer
in onze omgeving beïnvloedde en in den
afgeloopen nacht hier en daar nog mati
gen regen bracht, is naar de Duitsche
bocht getrokken. In den nanacht volgde
een tijdelijke drukstijging, doch wegens
depressie-activiteit in het Westen ging
daarna de barometer weer dalen.
De algemeene drukverdeeling is thans
zoodanig, dat de nadering van storingen
uit het Westen moeilijk is te overzien.
Langs de Noordzijde van het Azorenhoo-
gedrukgebiea. dat nog steeds standhoudt,
trekken n.l. verschillende depressie’s, wel
ker aanwezigheid slechts vermoed kan
worden. Dit is des te meer het geval om
dat de waarnemingsstations op Groen
land, Ijsland en de Faröer niet op deze
storingen reageeren
In Centraal- en Zuidoost-Europa zijn da
temperaturen een weinig gestegen.
Zonsopgang: 5 April 5.26 u.
Zonsondergang: 5 April 6.41 u.
Lantarens aan: 5 April tot 4.57
u., v.m. 5 April 7.10 uur
Hoogwater te Scheveningeru
5 April v.m. 1.20 u.; nam. 1.40 u.
Morgen geen schietoefeningen op het
strand.
Ct I
o r
Heit rapport-Quarles van
Ufford.
Dit leidde er toe, dat de minister
in overleg met het algemeen bestuur
aan een commissie onder leiding van
den Commissaris der Koningin, in de
provincie Zeeland, den heer Quarles
van Ufford, opdroeg hem van voorlich
ting te dienen omtrent de toekomstige
taak en werkwijze der vereeniging.
Deze commissie, die onder haar le
den drie bestuursleden der vereeniging
telde, onder wie de heeren Klein
(voorz.) en Boogaardt (sect.-directeur)
bracht begin Februari 1939 haar ver
slag uit.
Het rapport bevatte vijf zeer belang
rijke conclusies.
In de eerste plaatsin de gemeen
ten resp. in de provincies, komen voor
de functies voorzitter en secretaris van
de N.V.L.-organisatie alleen zij in aan
merking, waarvan resp. door den bur
gemeester en den Commissaris der Ko
ningin is verklaard, dat deze benoe
ming zijn instemming heeft.
Wat de centrale organisatie betreft,
werd zelfs voor het geheele dagelijk-
sche bestuur een dergelijke bepaling
voorgesteld, in dien zin, dat de instem-1
ming van den minister van Binnen
landsche Zaken noodig zou zijn.
In de tweede plaats zouden aan alle
bestuurs- en ledenvergaderingen zoo
wel plaatselijk, provinciaal als lande
lijk de vertegenwoordigers van den
burgemeester, den Commissaris der
Koningin en de minister van Binnen
landsche Zaken deelnemen.
In de derde plaats alle besluiten de
luchtbescherming betreffende van de
resp. N.V.L.-organisaties, kunnen door
de drie zooeven genoemde overheids
personen vernietigd worden, voor het
geval, dat deze besluiten niet hun in
stemming hebben.
In de vierde plaats de vereeniging
en haar organen mogen hun taak uit
sluitend uitoefenen in overeenstem
ming met hetgeen van de zijde van de
overheidsorganen op het gebied van de
luchtbescherming noodig of gewenscht
wordt geacht.
In de vijfde plaatsindien deze
voorstellen aanvaard worden, ontvangt
de vereeniging als centrale organisatie
gedurende drie jaren, te beginnen met
1939, een Rijkssubsidie van 27.500.
Daarenboven zou het Rijk voor 1939
nog garant blijven voor het geraamde
tekort op de uitgave van „Luchtge
vaar” ad 11.000.
De commissie stelde haar conclu
sies eenstemmig vast met inbegrip
van de drie leden van de N. V. L.
Over het luchtbeschermingsbeleid
der Regeering als zoodanig, een onder
werp, dat ook te berde is gebracht
door de vereeniging en dat het geval
dreigt te vertroebelen, zal de minis
ter niet spreken.
Ondanks dit alles ben ik blijven
trachten het bestuur den gang van za
ken bij de reorganisatie zoo gemakke
lijk mogelijk te maken. Hoewel het
rapport-Quarles mijn goedkeuring vor
derde op de benoeming van alle leden
van het dagelijksch bestuur, verklaar
de ik mij bereid de vereeniging geheel
vrij te laten in de keuze, mits slechts
ten aanzien van den voorzitter mijn
wenschen werden gevolgd.
Een volgende stap was, dat het al
gemeen bestuur, ondanks de aanvaar
ding van het rapport-Quarles v. Uf
ford, bezwaren begon te formuleeren
tegen de bepaling, dat in de besluiten
van de centrale organen van de veree
niging van overheidswege zou kunnen
worden ingegrepen. Ook op dit punt
deed de minister een concessie.
Daarna begon men, nu de statuten
wijziging niet langer te vermijden viel,
de essentialia van het rapport-Quarles
aan te tasten, o.a. het Veto-recht, in
dien zin, dat men trachtte de zelfbe
scherming er aan te onttrekken. Hier
mede stond of viel het rapport-Quar
les. Pogingen vanwege het departement
om langs minnelijken weg het bestuur
weer op den goeden weg te krijgen,
hadden niet de gewenschte uitwerking.
De minister memoreerde ter inlei
ding, de z.i. deels onjuiste en tenden
tieuze berichten over de geschillen
tusschen hem en het bestuur der ver
eeniging.
Dat hij tot nog toe zweeg, vond zijn
oorzaak in de overweging, dat hij nog
altijd hoopte en rekende op een min
nelijke schikking.
Nu dit laatste niet meer mogelijk
schijnt en ook naar aanleiding van de
jongste persberichten, wenschte de mi
nister het stilzwijgen te verbreken.
Naar de juistheid van de door den
commissaris der Koningin gedane mede-
deelingen, heb ik, aldus de heer van
Boeyen, onmiddellijk een onderzoek
doen instellen a
„Ik acht mij verplicht uiting te geven
aan mijn ernstige bezorgdheid
over de ongunstige wending, die
de reorganisatie van de N.V.L. dreigt
te nemen
De nieuwe ontwerpstatuten, die ge
zonde verhoudingen tusschen over
heid en vereeniging mogelijk maken
worden alom in den 'lande door het
bestuur mondeling toegelicht en af
gebroken. Met name de mogelijkheid
tot ingrijpen van de verantwoorde
lijke overheden in de gestie van de
vereeniging en haar afdeelingen
wordt in een zoo ongunstig mogelijk
Laglicht gesteld en te verstaan wordt
gegeven, dat een vereeniging, die zich
zelf respecteert, een dergelijk verne
derend toezicht niet kan aanvaarden.
Het dagelijksch bestuur heeft zich
blijkbaar voor den vorm aan de wen
schen van Uwe Excellentie onderwor
pen, doch bedrieg ik mij niet, dan is
zijn streven er op gericht in de a.s.
algemeene vergadering de statuten te
doen verwerpen en felle critiek op
het Regeeringsbeleid uit te lokken.
Ik vrees ten zeerste, dat de alge
meene vergadering zal ontaarden in
een demonstratie van hopelooze ver
deeldheid, die ik beschamend zou ach
ten voor ons volk en tevens verder
felijk voor den verderen uitbouw der
Luchtbescherming. Juist nu de straf
fere centrale leiding der inspectie
gunstiger begint te werken, zou de
Luchtbescherming dieper dan ooit in
moeras geraken.
Het is om een dergelijke deb&cle en
daaruit zonder twijfel voortvloeiende
scheuring steeds sterker wordt hier
de aandrang om den band met de
N.V.&. te verbreken te vermijden,
dat ik mij veroorloof Uwer Excellen
tie met klem in overweging te geven,
thans zonder verwijl in te grijpen".
Wat zegt de Wet op de
Luchtbescherming?
In dit verband bracht minister van
Boeyen de wet op de bescherming van
de bevolking tegen luchtaanvallen ter
sprake. Deze wet kent slechts twee
verantwoordelijke figuren, de burge
meester, bijgestaan door het hoofd van
den luchtbeschermingsdienst, plaatse
lijk, de minister van Binnenlandsche Za
ken, bijgestaan door de in de wet voor
geschreven Rijksinspectie, nationaal.
Over inschakeling van particuliere or
ganisaties spreekt de wet met geen en
kel woord, ook niet, wat de zelfbescher
ming betreft. Integendeel ook de voor
lichting van de bevolking tot de maat
regelen, waarin de burgemeester heeft
te voorzien. Ter voorlichting van de
maanden later van den Inspecteur voor burgemeesters strekt in het stelsel der
alhier v.m. 8
12 u. 754 m.m thermometer resp.
Na de eenstemmige aanvaarding van
het rapport in de commissie-Quarles,
na de onvoorwaardelijke aanvaarding
daarvan door het algemeen bestuur, na
de aanvaarding van het op grond daar
van verhoogde Rijkssubsidie vormt de
wijze, waarop de heeren thans zijn op
getreden,. voor mij een zoodanig be
wijs van gebrek aan bereidheid om ge
dane toezeggingen na te leven, dat ik
verder geen bemoeiing met hen meer
wensch te hebben.
Barometer
v.m.
8 gr. en 10 gr. Celsius.
Barometer na hedenmiddag 12
stationnair.
Het eigenlijke conflict daarna ter
sprake brengend, zeide de minister, dat
zijn oorsprong van zakelijken aard is
en reeds van voor zijn optreden da
teert.
Onmiddellijk na zijn optreden heeft
hij, in samenwerking met zijn toenma-
ligen ambtgenoot van Defensie, een
commissie ingesteld, onder leiding van
mr. dr. Frederiks, om een urgentie-
program van den op- en uitbouw van
de luchtbescherming te ontwerpen. In
deze commissie was, behalve het de
partement van Binnenlandsche Zaken,
dat van Defensie en de Inspectie voor
de Luchtbescherming vertegenwoor
digd.
Deze commissie stelde voor om het
subsidie aan de vereeniging als
trale organisatie te verhoogen
12.000.
Over 1937 zag de minister kans om
het subsidie van 5000 alsnog op te
voeren tot 11.500.
Enkele weken daarna, bij de eerste
aanraking met het bestuur van de
vereeniging, verzocht de minister aan
stonds om een intense aanraking tus
schen bestuur en de Inspectie van de
Luchtbescherming.
Desondanks bereikten hem enkele
de Luchtbeschermring klachten over
onvoldoende samenwerking tusschen
het algemeen bestuur en de Inspectie.
„Ik betreur den gang van zaken
zeer", aldus minister van Boeyen
in zijn verklaring aan de pers
van zijn houding en standpunt in
het bekende conflict met het
hoofdbestuur der Ned. Ver. voor
Luchtbescherming.
„Anderhalf jaar heb ik gewor
steld om een juisten gang van
zaken te verkrijgen. Maar er
komt een oogenblik, waarop
krachtig moet worden ingegre
pen. En, ook om te verhinderen,
dat het vertrouwen der bevolking
zou worden geschokt, heb ik
thans het oogenblik gekomen ge
acht om opening van zaken te
geven”.
O
1
R
W ja
-ah lf
v
i
