HAAGSCHE COURANT
DE ECONOMISCHE OORLOG
DE ZWARTE
ORCHIDEE
b
Zaterdag 6 April 1940
IN EN OM DEN HAAG
BINNENLAND
No. 17537
VIERDE BLAD.
OOM KOOS.
Ontheffing
De neutrale: Ik mag geen onderscheid maken tusschen mijn klanten.
FEUILLETON.
HOOFDSTUK XVL
M ure he son verandert van inzicht.
gekkenhuis?
soms
een
IfWordt vervolgd.)
Betreffende het wetsontwerp tot een wijziging
en aanvulling van de wet op de
personeele belasting.
Het vinden van het manuscript stel
de, naar Carson’s meening, meteen
vast, wie de pleger van de misdaad
was. Om zijn onschuld te kunnen vol
houden, zou Armstrong zich moeten
verantwoorden over het bezit van het
manuscript, hetgeen wel een onover
komelijk probleem zou blijken.
Carson ontmoette op zijn weg naar»
(Nadruk verboden.)
s.s. „Stad Alkmaar” maakt geslaagde
proefvaart.
te
de schuldige is.
van de beperkingen van den
afzet van zeep
namelijk, dat een dergelijke ruzie na zeven
maanden mobilisatie, nog niet opgelost zijnde,
geen hoogen dunk geeft van den ernst van den
toestand en hij vroeg zich bezorgd af hoe het
wel geweest zou zijn, indien bij een der oorlog
voerende landen de zaak, zoo lang, door ge
harrewar niet in kruiken en kannen was ge
komen. Als er twee kijven hebben ook twee
schuld, zegt het spreekwoord en hier had zelfs
van „kijven” geen sprake mogen en kunnen
zijn. De minister, die misschien het grootste
gelijk van de wereld heeft, had toch reeds lang
maatregelen moeten treffen. Het onzekere ge
voel, dat door dit soort herrie niemand kan
ontloopen, had absoluut vermeden moeten
worden.
Gisteren heeft het op de werf der N.V. Wil
ton Feijenoord voor rekening van de Halcyon-
lijn N.V. te Rotterdam gebouwde s.s. „Stad
Alkmaar” met goed gevolg proefgevaren,
waarna het schip door de reederij is overge
nomen.
Het s.s. „Stad Alkmaar” is gebouwd volgens
de hoogste klasse van Lloyds. Het meet 10.000
ton. De hoofdafmetingen bedragen 435 voet,
58,6 voet en 29 voét.
N.V. Werkspoor te Amsterdam leverde den
tripel expansiemotor, waarmede het schip is
uitgerust. Voor de stoomlevering dienen drie
Schotsche ketels. Het machinevermogen be
draagt 2700 i.p.k.
dan zal ik hem bij je laten brengen.
Zij sidderde en na een lange pauze
knikte zij toestemmend. Toen Carson
weg was, stond zij met moeite op en
doorliep langzaam de kamer, terwijl
zij met haar hand over haar voor
hoofd streek, alsof de onzekerheid
meer was, dan ze verdragen kon.
O, mijn God, mompelde zij.
Indien.
Daar de wond haar pijn begon te
doen, zette zij zich weer in den stoel
neer. Een minuut of twee later kwam
Armstrong binnen, met Carson vlak
achter zich aan. Tresa lichtte haar
hoofd op. Zij staarde den gevangene
met wijdgeopende oogen aan. Arm
strong onderging een lichten schok,
maar scheen verder uiterlijk kalm,
ofschoon uit zijn blikken nog duidelijk
helsche woede sprak.
Deze dame is juffrouw Dixon,
zeide Carson. Ik geloof, dat zij u
nog een paar vragen wil stellen.
Nog meer vragen? spotte Arm
strong. Moet ik weer zoo’n idioot
verhoor ondergaan?
Toch zou ik u, in uw eigen be
lang, willen aanraden daarop te ant
woorden, snauwde Carson.
Tresa onderdrukte een snik en be
gon een paar vragen te stellen, in den
geest, zooals Carson dat ook reeds
gedaan had. Armstrong beantwoord
de die kort, terwijl zijn gebrilde oogen
vast op zijn ondervraagster gevestigd
bleven. Toen gebeurde er iets
vreemds. Armstrong haalde zijn lin
kerhand uit zijn zak en veegde zich
over het gelaat. Tresa’s lippen hiel
den op te functionneeren. Zij brak in
het midden van een zin af en uitte een
doordringenden kreet. Armstrong stak
zijn kunsthand dadelijk weer in zijn
zak, terwijl Carson naar het ontstelde
meisje snelde.
Stuur hem weg! kreunde zij.
Och, laat mij toch alleen.
Maar...!
Zij verborg haar gelaat in de han
den en Carson wendde zich tot den ge
vangene, die loerende blikken op Tre
sa wierp.
Is dit
sneerde hij.
Hou je mond, riep Carson uit.
Ik heb met u nog niet afgedaan.
En ik niet met u, siste Arm
strong. Ik zal u deze beleediging
De muziek in het Bosch, welke al sedert
jaar en dag een traditie was geworden, be
hoort thans tot het verleden en hoewel de be
langstelling daarvoor in den loop der jaren
telkens was verminderd, zullen vooral de
oudere Hagenaars dit bericht met zekeren spijt
hebben vernomen. Hoevelen hebben niet in
vroegere dagen genoten van de muziek der
Garde-regimenten Hoevele zoete herinne
ringen zullen daarbij niet zijn, enfin er ver
dwijnt weer een stukje romantiek. In de plaats
daarvan zullen we nu kunnen genieten van de
voorstellingen op het Binnenhof, doch niet
gratis, zooals bij de voormalige muziekuitvoe
ringen in het Bosch.
D<t Gemeenteraad heeft deze week weer een
record verbeterd, n.l. door een zoo korte ver
gadering te houden, dat de heeren binnen het
uur weer buiten de vergaderzaal waren. In die
korte spanne tijds verdienden de leden echter
wel hup presentiegeld. Hoeveel dat presentie
geld precies bedraagt, weet ik niet, maar zoo
om en bij de 6,50 zal het wel zijn. Veel korte
vergaderingen komt den leden dus veel voor-
deeliger dan een of meer lange en Jodocus
vond daarin aanleiding om te wenschen, dat
de Raad dadrvan geen gewoonte zou gaan
maken. Over het uitbreidingsplan bij het Huis
ten Bosch vond men het niet noodig ook maar
één enkel woord te spreken, xooals ik trou
wens, blijkens mijn vorig praatje, ook niet ver
wacht had. Desniettemin blijft het spijtig. Je
doet er zoo weinig aan en vandaar ook de
uitdrukking „met onwillige honden is het
kwaad hazen vangen”.
Onlangs op het Staatsspoorstation komende
heb ik mij eens kunnen overtuigen van de vele
moderne verbeteringen, welke daar zijn aange
bracht. De accomodatie is er veel beter ge
worden, alsook het uiterlijk aanzien. Trouwens
dit zijn dingen, waarvan de meeste Hagenaars
zich reeds lang hebben kunnen overtuigen en
ook zullen hebben overtuigd. Slechts een klei
nigheid viel mij op en dat was bij de loketten
voor den kaartjesverkoop. Zijn deze niet in ge
bruik dan wordt er een bordje voor gehangen
„niet in gebruik”. Dit bordje is echter in zoo
danige fletse kleuren geschilderd, dat het
vooral in de avonduren bijna niet te lezen is.
Ik althans zag het niet en ik vermoed, dat er
meerdere ouderen zullen zijn, die er ook
moeite mee hebben. Laat de stationschef dus
een nog wat duidelijker aanwijzing doen aan
brengen. Daardoor zal hij wellicht vele klanten
aan zich verplichten en het is zoo’n kleinig
heid. Er blijft immers altijd wat te vragen
over. Zoo dacht waarschijnlijk ook het Raads
lid, dat vragen aan B. en W. richtte over den
bouw van het Stadhuis en wel, hoe het daar
mee nu eigenlijk stond. Die vraag is door vele
Hagenaars gesteld en het laat zich dus aanzien,
dat een volledige beantwoording door B. en
W. velen zal verheugen. Maar dan moet het
ook een antwoord zijn waar we iets aan hebben
en er door weten waar we aan toe zijn. Geen
omheen draaien, maar een regelrecht ja of
neen.
Jodocus en Wies maken zich maar ongerust
over de hevige verschillen, welke er bestaan
tusschen overheid en de particuliere Vereeni-
ging voor Luchtbescherming. Mijn neef vindt
de hut Monroe en wees hem op het
pakket onder zijn arm.
Wat is dat? vroeg de dokter.
Het eerste werkelijke bewijs
stuk... het manuscript.
Welk manuscript?
O, ja, daar weet jij natuurlijk
niets van. In den nacht, dat Dixon het
leven liet, werd een manuscript ver
mist. Wah Su bezwoer, dat hij het op
Dixon’s schrijftafel gezien had, toen
hij omstreeks tien uur naar bed ging.
Zoo. En dit moet dan het bewus
te manuscript zijn?
Wat zou het anders kunnen zijn?
Het bevond zich onder Armstrong’s
bagage. Toevallig zag ik het.
Carson maakte het touw los, het
welk het pakket bij elkaar hield en
bladerde het door. Ongelukkigerwijze
was er geen titelblad, doch de inhoud
liet geen twijfel of het was het boek
over orchideeën, waarmede Dixon be
zig was, toen de doo’d hem overviel^
Het is een verpletterend bewijs
stuk, stemde Monroe toe. Maar
waarom zou Armstrong dat ding ge
stolen hebben?
Als we dat wisten, dan zouden we
wellicht in staat zijn het motief van
de misdaad te ontdekken.
Weet Tresa het al?
Nog niet. Ik vond het, nadat ik
haar verlaten had. Ik sprak haar over
Armstrong en bracht hem bij haar,
opdat zij hem zou kunnen ondervra
gen. Hij was zeer koelbloedig en her
haalde, ten naastenbij alles, wat hy
mij verteld had.
En wat zei Tresa?
Zij deed erg vreemd. Ik zou bij
na zweren, dat zij iets van hem af
weet, maar dat zij het niet durft te
openbaren. Zij was aldoor zeer geagi
teerd... ik begrijp haar niet. Toen zij
zijn kunsthand zag, schreeuwde zy
het uit van schrik en smeekte mij
haar alleen te laten.
Monroe hield zich onledig met het
afwrijven van zyn brilleglazen, een ge
woonte, wanneer hij zich voor een di
lemma bevond.
Haar leven wordt misschien be
dreigd, tenzij zij haar mond houdt,
veronderstelde hij.
Waarom zou zij hem dan achter
na gegaan zijn?
broeder geweest was, maar
dat uw broeder zelf dien tijd
27)
Ik ben weer bijna beter. Het was
geen ernstige wond. Ik... ik veronder
stel, dat je gehoord hebt, wat er ge
beurd is?
Ja, ik was er al bang voor, dat
die mannen niet betrouwbaar zouden
blijken.
Je had gelijk. Toch heb ik ze
goed behandeld. Maar dat doet niets
ter zake. Mijn pogingen zijn gefaald.
Je wilde Armstrong vinden?
Ja, sedert... Zij brak plotseling af
en haar handen bewogen zich zenuw
achtig. Ik verwachtte niet je terug
te zien, maar het heeft zoo moeten
zijn. Monroe en Wah hebben mij om
beurten door het oerwoud gedragen.
Nu heb ik jou uit je hut verjaagd, wat
moet je toch wel denken van mij, die
je reeds zooveel pijn gedaan heeft?
Ik zal steeds precies eender over
je blijven denken, antwoordde hij
heesch. Tresa, ik heb voortdurend,
vanaf het oogenblik, dat je hierheen
gebracht werd, verlangd om je te zien,
maar, na hetgeen gebeurd is, durfde
ik je niet meer lastig te vallen.
En, als dat belangrijke nieuws er
niet gewwst was, zou je dan zelfs nu
nog niet gekomen zijn? Is dat zoo?
Ja, je hebt mij laten voelen, dat
Je mij niet meer zien wilde... dat je
niet meer aan het verleden wenschte
herinnerd te worden. En ik moest mij
naar je wenschen schikken.
Wenschen, welke niet met mijn in
nerlijk strookten! Daarna vervolgde
alsof zij spijt had van deze beken
tenis: Maar je hebt mij iets te zeg
gen- Wat is er?
Het betreft Armstrong.
jjet hooren van dien naam scheen
haar pijnlijk aan te doen. Zij draaide
haar hoofd om en staarde een paar se
conden door het raam naar buiten,
waarna zij hem vragend aankeek.
Ik slaagde, waar jy faalde.
Jij... slaagde?
Eruit! raasde Carson en duwde
de slanke gedaante door de deurope
ning naar buiten. Een paar minuten
later viel de deur van de geïmprovi
seerde gevangenis in het slot en Car-
son veegde zich de zweetdruppels van
het voorhoofd. Meer dan ooit was hij
overtuigd, dat Tresa Armstrong vroe
ger reeds gezien had. Wat voor een
geheimzinnige verhouding bestond er
tusschen hem en haar? Waarom had
het zien van de kunsthand haar een
dergelijken kreet ontlokt? Hij voelde,
dat zij iets ontdekt had, dat haar
noopte voor altijd haar lippen te slui
ten... iets dat in nauw verband stond
met de ruwe teekening van de afge
houwen hand.
Hij vond het indiscreet om nu naar
haar terug te gaan en liep, niet we
tend, wat hij van dit alles denken
moest, door het kamp. Hij kwam in
de nabijheid van de dragers van
Armstrong, die met spanning op hun
leider zaten te wachten. Een zware,
halfnaakte kerel naderde hem en
vroeg of zijn meester nog niet beter
was. Carson stuurde hem met een
kluitje in het riet. Hij wilde zijn weg
vervolgen, toen zijn oog op een zwarte
doos viel, waarin één der inlanders
bezig was iets te zoeken. Een stapel
papieren trok zijn aandacht. Eén blik
daarop was voldoende om zijn hart
wild te doen kloppen, want het was
een in het net geschreven manuscript.
Als er iets was om Armstrong van
zijn moord op Dixon te overtuigen,
dan was het dit wel. Hij twijfelde er
geen oogenblik aan of hij hield het
manuscript in zijn hand, dat zoo ge
heimzinnig uit de bungalow verdwe
nen was op den avond, toen Dixon
vermoord was en hetwelk misschien
het hoofdmotief gevormd had voor
het plegen van de misdaad.
Het comité van actie, uitgaande van de ex
ploitanten van schouwburgen en zaalverhuur
ders in Nederland, heeft een adres gezonden
aan den minister van Financiën, waarin be
zwaar wordt gemaakt tegen het aanhangig
wetsontwerp tot wijziging en aanvulling Wet
op de personeele belasting 1896.
Het comité verzoekt den minister het daar
heen te willen leiden, dat de theaterbedrijven
gelijk gesteld worden met fabrieken en werk
plaatsen. Voor zoover dit niet mogelijk is, ge
lijkstelling van theaterbedrijven met café’s en
restaurants. Tenslotte de huurwaarde van alle
niet gehuurde resp. van onder abnormale om
standigheden gehuurde perceelen zonder uit
zondering vast te stellen op 6 pCt. der ver
koopwaarde.
Exploitanten van schouwburgen en
zaalverhuurders adresseeren
Naar wij vernemen ligt het in de bedoeling
om de ondernemingen, welke zijn ingeschreven
bij de sectie zeep van het rijksbureau voor
chemische producten, van 1 Mei a.s. af geheel
vrij te laten in de door hen te verkoopen, af
te leveren of in eigen bedrijf te gebruiken
hoeveelheden zeep. De thans bestaande quo-
teering van den afzet komt dan dus te ver
vallen.
Mocht het in de toekomst noodzakelijk
blijken opnieuw tot quoteering over te gaan,
dan zal de periode van 1 September 1938 tot
1 September 1939 weder als basisperiode
gelden.
Door een louter toeval. Arm
strong is in het kamp.
Zij deed geen poging om haar ver
bazing te verbergen. Heftig geagiteerd
keek zij hem aan en er kwam een
vreemde, angstige blik in haar oogen.
Armstrong hier! Maar dat is on
mogelijk. Ik was vlak achter hem,
toen... Ben je zeker, dat je je niet
vergist?
Er is geen kwestie van vergissen.
Hij heeft een koortsaanval gehad en
zijn dragers hadden gehoord, dat hier
een dokter in het kamp was. Zij brach
ten hiem hier, toen hij slechts half bij
kennis was.
Heb je hem gesproken?
Ja.
Over de... de...
Zij slikte een paar maal, alsof zij
niet in staat was om dat vreeselijke
woord te formuleeren.
Ik moest wel. Hij was spoedig
weer op de been en wou weer ver
trekken. Dat kon ik natuurlijk niet
toestaan. Ik ondervroeg hem over zijn
doen en laten op den bewusten avond.
Ja... en?
Tot mijn verwondering deed hij
een verhaal, dat tamelijk goed met
het gebeurde overeen kwam. Hij gaf
toe, dat hij dien avond nog laat bij
uw
zwoer,
bepaald had. Zij hadden wekenlang
over een expeditie gediscussiëerd met
het doel om zeldzame plantensoorten
op te sporen. De zaak ging, wat uw
broeder betreft, niet door, omdat hij
weigerde, een voet te zetten in Bor
neo, welk eiland Armstrong juist wel
wilde bezoeken. Hij verzekert, dat hij
uw broeder in den besten welstand
heeft achtergelaten.
Ga verder, fluisterde zij.
Er is weinig meer te vertellen.
Ik wist eigenlijk niet, wat ik moest
doen. Ik zou hem hebben laten gaan,
wanneer ik niet op één punt achter
docht gekoesterd had. Hij sprak niet
over de zwarte, orchidee, welke was
achtergebleven. Ik zinspeelde erop,
dat hy iets vergeten had, maar hij
bezwoer, dat zulks niet het geval was.
Wij weten, dat hij de bloem stal uit
den Botanischen Tuin en dat het de
bloem was, welke wij vonden. Indien
hij onschuldig is, hoe komt het dan,
dat hy nalaat, het verlies van de
bloem te memoreeren, nadat ik hem
een „hint” gegeven had?
Denk... denk je, dat hij de bloem
daar expres gelaten heeft?
Ja, of hij heeft de orchidee bij
een worsteling verloren en durft daar
niet voor uit te komen, dat hij die
bloem ooit gedragen heeft.
Je hebt hem dus gevangen geno
men?
Ja, dien avond ben ik de rivier
afgevaren en heb verbinding gehad
met inspecteur Murcheson. Ik vertel
de hem, dat ik Armstrong te pakken
had en vroeg, wat ik met hem doen
moest.
Wat... wat zei hij?
Hij wilde van de zaak niets we
ten. Verzekerde mij, dat Armstrong
iemand was van groote integriteit.
Hij had inlichtingen in Sydney inge
wonnen en vernomen, dat deze man
rijk was en welbekend. Dat was ge
noeg voor Murcheson. Hij weigerde
eenigen maatregel te nemen. Ik heb
altijd wel geweten, dat hij een idioot
was.
Tresa zat haar handen te wringen.
Sedert Carson haar medegedeeld had,
dat Armstrong in het kamp was, was
haar geheele houding veranderd. In
plaats van triomf, zooals men had
kunnen verwachten, streden op haar
gelaat besluiteloosheid, angst en
schrik om den voorrang.
Toen jij hier onverwacht kwam,
besloot ik alles te riskeeren en hield
hem opgeslqten, totdat ik jouw beslis
sing vernomen had.
Mijn... mijn beslissing?
Natuurlijk. Indien jij denkt, dat
hij schuldig is of dat er voldoende be
wijs is om een aanklacht tegen hem
in te dienen, kunnen we hem naar
Singapore voeren en een bevelschrift
vragen voor zijn arrestatie... million-
nair of geen millionnair.
Neen... neen! riep zy bijna
schreeuwend uit.
Wat zeg je...
O, wat praat ik toch? Mijn zenu
wen zijn totaal in de war. Natuurlijk
moeten wij een veroordeeling zien
krijgen... indien hij
Waar is hij nu?
In een oude loods, welke vroeger
tot opslagplaats diende. Hij is door
het dolle heen en dreigt my met een
aanklacht, zoodra hij vrij is. Heb je
er bezwaar tegen om hem te zien en
te ondervragen? Als je dat wenschtj betaald zetten.
//ÏZ
ƒ0
n