REPORTAGE VAN DE OORLOGSZEE NEDERLANDSCH-INDIE FINANCIEEL Op échte Jf IJSFABRIEK HAAGSCHE COURANT VAN WOENSDAG 10 APRIL 1940. DERDE BLAD, PAGINA 2. HET JUBILEUM VAN DE M. W. O. PROPAGANDA-FEESTAVOND VAN DE V.A.R.A. IN HET GEBOUW DE „INDRAPOERA” NAAR EUROPA NATIONALE VEREENIGING VOOR VROUWENARBEID DE DEPARTEMENTEN VAN ALGEMEEN BESTUUR HET SLAGKRUISER- ONTWERP IN DEN VOLKSRAAD INDISCHE RUBBER EN TIN NAAR WLADIWOSTOK GEEN’PRINCIPIEELE BEZWAREN ROOMIJS VOOR ALLE DOELEINDEN STUDIECONFERENTIE „VREDES- OPBOUW” 'S-GRAVENH AAGSCHE RECLAMES. Groote spoed betracht. internationale toestan- over: Het dnepunten-ideaal. II. (Van een bijzonderen medewerker.) „Ik zie een glazie Een visscher gewaarschuwd. Invoer van geld In het nationale bureau voor Vrou wenarbeid, van Speykstraat 153, hier ter *stede, heeft gisteravond de Natio- nale Vereeniging voor Vrouwenarbeid haar jaarlijksche algemeene ledenver gadering gehouden. Mej. Marie Heinen werd herbenoemd als directrice van het nationaal bureau voor vrouwenarbeid. VRAAG NAAR BOEKEN VOOR GE- MOBILISEERDEN EN ZEELIEDEN. vlek, een stip, het gonzende motoren geluid verstomt. We zijn voor dezen keer gered. Midden in den nacht geven we el kaar de hand en een matroos, die roer ganger is, fluit wat later zachtjes op d_ brug, met het rad stevig tusschen zijn knuisten: „De Heer is mijn her der...” Dat ontroert, middernacht, op zoo’n heksenketel van een oorlogszee! We varen middelerwijl al maar ver der. In den loop van den dag hopen we de haven van bestemming te bereiken. We stoomen Noord-in en de dagen len gen reeds flink. Om zes uur in den morgen is het al aardig dag. Aan sla pen, denkt, geloof ik, niemand meer. Telkens worden groote golven prui- mensap over de reeling gespuwd en wie dat niet doet, smookt onophoudelijk zelfgedraaide piraatjes. Het lijkt wel of ze daarmede hun angst en vrees pro- beeren kapot te bijten of te verblazen. Morgenavond wordt in de groote zaal van den Dierentuin een bij eenkomst gehouden van ae Haagsche Derde Orde Federatie, waarin de wei na 1870 groote omslag naar de radicale democratie hebben tot gevolg, dat de staatswerkzaamheid zich uitbreidt. Aan de hand van verschillende, vooral na 1860 tot stand gekomen wetten toont spreker aan, hoe, mede daardoor, de departementale werkzaamheid toeneemt en tot uitbreiding noopt. land is jaagd. WIJZIGING LANDRENTE-ORDON- NANTIE VOOR BORNEO. BATAVIA, 9 April. (Aneta.) Bij den Volksraad is ingediend een ontwerp- ordonnantie tot wijziging en aanvulling van de Borneo landrente-ordonnantie 1939 Blijkens de memorie van toelichting is de bedoeling van het voorstel om de Dajakstreken der afdeeling Oeloe Soen- gei, met haar primitieve toestanden en schaarsche bevolking, aan de werkings sfeer van de landrenteregeling te ont trekken. de ge- half Mej. E. J. P. C. Deelen over „Het werk van de pensioencentrale”. Mej. E. L. P. C. Deelen uit Amster dam hield daarna een korte inleiding over„Het werk van de pensioen centrale”. De Pensioencentrale, aldus spr., is een koninklijk goedgekeurde vereeniging, doel is het tot stand bren gen van pensioenverzekeringen voor sociale werkers. Leden kunnen slechts vereenigingen zijn. De pensioencentrale is voortgekomen uit Pro Senectute. De gedachte was, dat voor den ouden dag van jonge sociale werkers wat gedaan moest worden. Men wilde aanvankelijk een pensioenfonds vormen, bijeen ge bracht door werknemers en werkgevers. Dit plan bleek in de practijk onmoge lijk. Men zocht toen contact met de groote maatschappijen, waarbij verze keringen werden gesloten om de latere pensioenen te verzekeren. Nu zijn bij de pensioencentrale vele kleine vereenigingen aangesloten, die veel meer zouden moeten betalen. Doch de groote collectiviteit maakte het mo gelijk geen onderscheid te maken tus schen groote en kleine instellingen. In 1926 werd de pensioencentrale opge richt. De pensioenrechten kunnen voor aangeslotenen bij de pensioencentrale worden meegenomen. Na deze korte inleiding volgde een gedachtewisseling en werd thee geser veerd. ONTSTAAN, BETEEKENIS EN ONTWIKKELING. Onze bootsman heeft de beste, aller- wege geroemde, oogen aan boord. Hij zegt tegen den stuurman Volg mijn vinger eens, daar, zie ik een glazie Dan kijken we allemaal en de meesten begrijpen reeds wat hij bedoelt met een „glazie”. Er steekt op een zestig, zeven tig meter van bakboord van ons een periscoop boven water uit. We worden beloerd en bedreigd, over enkele minu ten kunnen we, als hij kwaad wil, er reeds zijn geweest. Misschien worden we bijkans met de kust in het zicht ge torpedeerd. Ik beef en met permissie voeg ik er aan toe als het spreek woordelijke rietje. Diep in mijn hart verwensch ik thans het overmoedige ja, dat ik gaf op de vraag durf je En wat verwacht wordt, gebeurt. Er valt een schot voor den boeg. De peris coop wordt grooter, de commandotoren rijst boven het water uit, even daarna drijft de sigaarvormige boot aan de oppervlakte. Met vlaggenseinen wordt ons ver boden de radio te gebruiken. Eén S.O.S. en we worden onverbiddelijk den grond ingeboord. De commandant eischt in zage der papieren. Dat is de taak van den eersten stuurman en een paar ma trozen roeien hem er heen. Het zou on zinnig zijn, overwegen we, om dit mooie bijna leege schip te vernietigen. Maar och, wat heeft een duikbootkapitein daarmede te maken. Diens eer zit juist in het grootste aantal tot zinken ge brachte registertonnen oorlog, wat on zinnig zijt ge toch De stuurman heeft de duikboot gena derd. We zien hem de papieren over reiken en hooren vaag nog iets van de woorden, die hij spreektvan het pleit, dat hij voert, als een advocaat, voor het hij zijn hut in en grijpt een pistool. Hij richt en schiet, pang... Het geluid klinkt tot ver in den om trek. We hou den even onzen adem in en dan ineens zien we allen het scheepje zijn koers Wijzigen. Men zwaait er terug. Alles werd begrepen. Gered! En weer varen we verder. Dit bestaan maakt den mensch geslo ten. Men keert hier aan boord in tot zichzelf. Stil zijn de mannen en stil zijn wij. Wat wacht ons nog meer? Die vraag laat niemand los. Terug in de hut is onze koffie koud geworden. De kapitein zucht een beetje en zegt„Als het maar niet driemaal scheepsrecht wordtwe kunnen van de reis nog meer hebben De stuurman knikt veelbeteekenend. Dan verwarmen we ons een oogenblik aan de zoo juist ingeschonken gloeiend heete koffie. Uren varen we nu door, waarin niets bijzonders geschiedt. Maar na het middagmaal, zoo tegen half twee, gebeurt het ergste wat een zeeman thans wel verwachten kan. Atjeh op de Bandoengsche feesten. MEDAN, 10 April. (Aneta.) De fees ten, welke te Bandoeng zullen worden gehouden ter gelegenheid van het 125- jarig bestaan van de Militaire Willems orde, zullen worden bij gewoond door den territoriaal commandant van Atjeh en de Oostkust van Sumatra, kolonel Gosenson. en den commandant van het Korps marechaussee, majoor Doup. Voorts zal de vaandelwacht van het Korps marechausse met het vaandel van het korps en een aantal ridders M.W.O. uit Atjeh naar Bandoeng over komen. spreker aan de hand toehoorders verstrekt tabellarisch overzicht een uiteenzetting van de ontwikkeling van de Departe mentale indeeling tot het begin van deze eeuw. Aangetoond werd, dat se dert 1848 de na dien voorgekomen splitsingen plaats hebben door een steeds verdere inkrimping van het de partement van Binnenlandsche Zaken. Heeft de leer van de staatsonthou ding, welke tot de zestigerjaren met kracht wordt verdedigd, de bestuurs taak eenigermate beperkt, de economi- omroep. Tot nu toe is omroepvereenigingen weest uit de bijdragen millioen de onkosten Vooraanstaande passagiers. BATAVIA, 10 April. (Aneta.) De „Indrapoera” van den Rotterdamschen Lloyd is vanmiddag om 12 uur van Tandjong-Priok naar Europa vertrok ken. Aan boord bevindt zich de apostoli sche vicaris van Batavia, mgr. P. J. Willekens voor wiens vertrek naar Ro me zeer groote belangstelling bestond. Onder de afscheidnemers waren o.a. de vice-president van den Raad van Ned.-Indië. de gouverneur van West- Java, de resident, de regent van Bata via, terwijl de commandant der zee macht zich liet vertegenwoordigen door zijn adjudant. Voorts vertrokken nog met de „In drapoera’ de Nederlandsche gezant in Siam, de heer C. S. Lechner, die met verlof naar Europa gaat, en de afge treden directeur van het officieele tou- ristenbureau de heer P J. van Baar- da. wien. na eenige maanden rust, in November a.s. een nieuwe functie wacht bij het Koloniaal Instituut te Amsterdam. Voor de afdeeling ’s-Gra- venhage en Omstreken van de vereeni ging van Chr Onderwijzers en onder wijzeressen in Nederland en de Over- zeesche gewesten zal a.s. Zaterdag avond in de dr. H. Piersonschool alhier als srpeker optreden de heer J. K. v. Drunij. hoofd eener Chr. school hier ter stede, met het onderwerp: „Herin neringen aan een tweede Amerikaan- sche reis”. merkt, een regeering met zedelijke kracht en waardigheid toegerust, alléén kan bestaan als voldoende waarborgen aanwezig zijn voor eenheid van regee- ringsbeleid. De strijd om het bestaan van het instituut van den ministerraad levert daarvoor een bewijs. Voorts merkt spreker op, dat de be- teekenis en de ontwikkeling van de Departement en van Algemeen Bestuur ten nauwste samenhangt en onverbre kelijk verbonden is met de cultureele en staatkundige positie en ontwikkeling en deze weer wordt beïnvloed door de politieke en economische structuur. Daarnaast worden de nationale verhou dingen in mindere of meerdere mate be ïnvloed door de den. Tenslotte gaf van een den Tot tien uur in den morgen gaat alles goed. We zitten gemoedelijk in de kapi teinshui koffie te drinken en maken een praatje. Dan wordt er weer geroe pen. De stuurman komt in de hut en zegt; „Kapitein, daar zie ik een vreem de snoeshaan, mogelijk een visschers- man, erg Zuid-in gaan, m.i. naar het mijnenveld... Hè, de kapitein staat op en gaat naar dek. Wij volgen. Met zijn vinger wijst de stuurman hem aan. Daar... We kijken. „Ja zoowaar”, zegt de kapitein. Meteen grijpt hij het sirenetouw en even later schreeuwt onze fluit moord en brand. Terwijl sturen we ook een beetje Zuid-in. De marconist seint mid delerwijl aan den vlsscherman, dat hij zich in een zeer gevaarlijke zöne gaat begeven. Maar op die waarschuwing volgt geen antwoord. Radio heeft die kotter dus niet aan boord. Wij loo- pen harder dan hij en halen in. Meer Zuid-in durft de kapitein echter niet varen. Hier zitten ook dik twintig man nen aan boord. Weer blazen we en alleman aan dek zwaait met de armen om te beduiden, dat het scheepje kee- ren moet, wil het geen wissen dood te gemoet gaan. loe..., ioe..., stentort de fluit. Onze armen worden moe van het zwaaien. De marconist blijft maar seinen. De kapitein vreest en wij vreezen alle maal, dat dit bootje straks zijn graf in de golven vinden zal. Dan loopt BATAVIA. 10 April. (Aneta.) Aneta verneemt, dat de secretarie van den Volksraad den grootsten spoed be tracht met de afwerking van het af- deelingsverslag van den Volksraad over het ontwern tot versterking der mari tieme defensie. Wellicht zal dit verslag reeds heden in een voorloopigen vorm aan de regeering worden aangeboden, ofschoon de publicatie daarvan uiter aard zal moeten wachten totdat dit definitief is vastgesteld, hetgeen mis schien op 13 dezer zal zijn. Aneta verneemt verder in de wan delgangen van den Volksraad, dat de voorstellen in het college nergens op principieelen tegenstand zijn gestuit, hoewel de meningen op ondergeschikte punten of bijkomende omstandigheden in enkele gevallen uiteenloopen. Een bewoonster van de Eendenlaan deed bij de politie aangifte, dat in een winkel aan de Veenestraat haar portemonnaie is gerold, welke een bedrag van ongeveer 10 bevatte. Gistermiddag is in een perceel aan het Frederik Hendrikplein de 61-jarige N. W. uit de Stortenbeker- straat van een trapje gevallen en heeft den linkerarm gebroken, terwijl hij het te geneeskundige naar het zieken- Mahlers Bank N.V. In de algemeene vergadering vaTn.,Ba“ó deelhouder- van Mahlers Bank N.V- 18 Mei a.s., zal worden voorgesteld ovw 1939 een dividend van 7 pCt. (als V.JJ te keeren. HOTELS - CAFÉ’S - RESTAURANTS BANKETBAKKERS THEATERS BIJEENKOMSTEN FAMILIE - FEESTJES NATIONALE VAKBOND VAN MU- ZIEK-INSTRUMENTMAKERS EN STEMMERS. Alhier werd dezer dagen de 25e bondsjaarvergadering van den Nat. Vakbond van muziekinstrumentmakers en -stemmers gehouden. Afgevaardig den van alle afdeelingen waren aanwe zig. Besloten werd zoo spoedig mogelijk over te gaan tot het instellen van vak- diploma’s voor vakgenooten werkzaam in de muziekinstrumentbedrijven. Ook werd besloten een concept-collectieve arbeidsovereenkomst aan te bieden aan het hoofdbestuur van den Ned. bond van piano- en orgelhandelaren. Op voorstel van het hoofdbestuur heeft de organisatie zich met ingang van 1 Januari 1941 aangesloten bij de Ned. Vakcentrale. De heer L Koetsier alhier is afge treden als bondsvoorzitter. In diens plaats werd gekozen de heer J R Grou- stra, alhier. Als hoofdbestuurder werd verkozen de heer H. J. van Dijk, even eens alhier. De gevolgde gedragslijn van het hoofdbestuur inzake het verkrijgen van een duurtetoeslag werd met alge meene stemmen goedgekeurd. Besloten werd deze actie met kracht voort te zetten. en geldswaarden in Zweden Naar de Zweedsche postadministratie mededeelt, is invoer in Zweden van Zweedsche bankbiljetten en munten slechts geoorloofd met toestemming van de Zweedsche nationale bank. Alle ander» Zweedsche waardepapieren en die van andere landen kunnen slechts worden In gevoerd door tusschenkomst van de na tionale bank of van sommige, speciaal daartoe gemachtigde, handelsbanken Verrekenbedragen en quitantiën voor Zweden kunnen daar alleen worden Inge vorderd, indien de bedragen werkelijk dienen tot betaling van eerder of met de zelfde zending ingevoerd, goederen en/ot van de kosten van invoer (vracht, assu' rantiepremies, douanerechten, rechten vaa verzending of commissie, enz.) TENTOONSTELLING IN HET VREDESHUIS. Naar aanleiding van de studieconfe rentie „Beginselen van Internationale Samenwerking, gericht op een blijven- den Vrede”, wordt in het Vredeshuis, Laan van Meerdervoort 19, een kleine tentoonstelling gehouden over het pro bleem der internationale samenwer king. Een uiteenzetting in het Britsche Lagerhuis. LONDEN, 9 April. (U.P.). In het La- gerhuis heeft minister Cross erop ge zinspeeld. dat de geallieerden de route Nederlandsch-lndié naar Wladiwostok zullen blokkeeren. In antwoord op een vraag betreffende den export langs die route zeide hij te kunnen verzekeren, dat maatregelen in die aangelegenheid werden genomen Vóór den oorlog werd, wat betreft den uitvoer uit Ned.- Indië van rubber en tin, geen melding gemaakt van den uitvoer dezer artike len naar Oost-Azië in de statistieken van den Ned -Indischen handel, zoodat deze verschepingen zeer gering geweest moeten zijn In de vier eerste maan den van den oorlog werden van Ned.- Indië naar Aziatisch Rusland 3387 ton rubber, tewaa-de van 1.746.000 gulden, en 516 ton tin ter waarde van 903.000 gulden, verscheept Ik moet hierbij opmerken, aldus de minister dat gedurende deze periode geen rubber van Ned.-Indië naar Rus sische havens in Europa verscheept werd, terwijl deze verschepingen in 1938 4800 ton bedroegen. De versche pingen naar Aziatisch Rusland gedu rende de vier eerste oorlogsmaanden zijn dus vermoedelijk voor een deel te beschouwen als zendingen, die onder normale omstandigheden voor Europee- sche havens bestemd geweest zouden zijn. linkerbeen kneusde. I dienst vervoerde hem huis aan den Zuidwal. In den loop van gisteren zijn door de politie-brandweer schoor steenbranden gebluscht in de perceelen Sinjeur Semeynsweg 263. Tullinghstraat le en Linnaeusstraat 35. Wegens het in staat van dronkenschap besturen van een vracht auto is gisteravond te omstreeks 8 uur door de technische verkeerspolitie in de Wilhelminastraat aangehouden de 53-jarige P. C. H.. van beroep chauf feur. Hij werd ter ontnuchtering mede genomen naar het bureau Louise Hen- riëttestraat. In Hotel des Indes heeft zijn intrek genomen de korvetten kapi tein baron Guichard, Fransch marine attaché hier ter stede. Nar wij vernemen is tot voorzitter van de afdeeling van de Ned Middernachtzendingvereeniging hier ter stede als opvolger van dr. E. J. W Posthumes Meyes benoemd ds. G. Bos. predikant bij de Ned Herv. gemeente alhier. Dr. Posthumes Meyes heeft deze functie meer dan 30 jaar bekleed. in veroand met de groote behoefte aan leesstof, welke tegenwoordig noo- 'dig is, zoowel voor het eigen arbeids veld, als voor de gemobiliseerden en zeelieden, (ook in andere landen) doet de afdeeling boekverspreiding van het A.N.V nog eens een beroep op het pu bliek om toezending van boeken, tijd schriften enz. op elk gebied. Het adres van het boekenhuis is Surinamestraat 28, telefoon 112508, postrekening 149431. Ook voor den tweeden V.A.R.A.- propaganda-feestavond, welke gisteren in het Gebouw voor K. en W. plaats vond, was de. belangstelling buitenge woon groot. Als op den eersten avond was ook nu weer de groote zaal tot den nok gevuld met vrienden van den Arbeiders Radio Omroep. In een welkomstwoord sprak de heer S. P. de Wolf, voorzitter van de Haagsche federatie, daar zijn blijd schap over uit. Vervolgens zijn de aanwezigen aan genaam bezig gehouden met een pro- gramma, rijk aan verstrooiing en amu sement. Medewerkende waren de voortreffe lijke V.A.R.A.-band „The Ramblers”, onder leiding van Theo Uden Masman, Albert de Booy, populair als immer en zijn niet minder geziene collegia Peter Pech. Jack Gerlach, de bekende accordeo nist, had een groote succes als plaats vervanger van den refreinzanger Mar cel Tielemans. Met warm en herhaald applaus heeft het auditorium dank gebracht voor het uitstekende programma. Voor de pauze werd het woord ge voerd door het hoofdbestuurslid A. de Vries, die zich hoofdzakelijk bezig hield met het ingediende wetsontwerp inzake een radiobelasting. Spr. zeide, dat hiervoor dikwijls gewaarschuwd is. doch dat vele luisteraars doof bleven Het “aantal luisteraars in Nederland wordt geschat op 1.200.000. Slechts 500.000 van hen steunen financieel een het voor mogelijk van die te bestrijden, doch nu de omroepen voor nieuwe ta ken en gewijzigde omstandigheden ko men te staan, moeten de onwillige 700.000 mee gaan betalen. Als gewij zigde omstandigheden haalde spr. o.m. de auteursrechten aan. Werd voorheen -per jaar 1200 aan de Buma betaald, deze som bedraagt thans voor de vier ■omroepvereenigingen gezamenlijk per jaar 125.000. De omroepzenders zijn slecht en worden vernieuwd. De huur van de nieuwe zenders zal aanmerke lijk hooger zijn dan de ƒ75.000, welke thans elke omroep jaarlijks betaalt. Een nieuwe taak is opgelegd door de Verzorging van den a.s. wereldomroep, welke eveneens groote financieele offers zal medebrengen. Op genoemde gron den juichte spr. de indiening van het wetsontwerp toe. De studieconferentie „Beginselen van Internationale Samenwerking, gericht op een blijvenden Vrede” (Vredesop- bouw) mag zich in een stijgende be langstelling verheugen. De burgemees ter. mr. S. J. R. de Monchy, heeft zich bereid verklaard, bij de openingszit- ting aanwezig te zijn. Zooals bekend, wordt deze conferen tie op Vrijdag 12. Zaterdag 13 en Zon dag 14 April gehouden in Hotel Witte- brug alhier. Inleidingen over verschil lende aspecten der internationale sa menwerking zullen gehouden worden door prof. dr. N. B. Tenhaeff, mevr. C. A. Kluijver, en de heeren G. M. Nederhorst, Ed. van Cleeff, N. Stuf- kens, dr. A. M. Meerloo en G. van Veen. Als voorzitters der conferentie zullen optreden mr. J. C. Baak en prof. dr. J. Tinbergen. Er steekt een hand in den kooimond, een hand van een zeeman, dik vereelt en gebruind. Die hand port mij wak ker en een stem zegt gedempt: Komt u er uit, 't lijkt niet heele- maal pluis... Hé... geen geeuw, geen rek, geen be- l.agelijke omwenteling op de strooien matras. Niet pluis, en dan midden op een oorlogszee. Ineens ben ik klaar-wakker en naast de kooi. „Schrik niet”, wordt nog gerustge steld, maar die waarschuwing komt te laat. Ik wil naar buiten, frissche lucht inademen, zien wat er gebeuren gaat. Hooren doe ik het niet. Vliegtuigen zoemen over °n langs. Het geluid der motoren overschreeuwt verre alle an dere herrie aan boord. En buiten op de brug is het bar koud. De lucht lijkt wel bezaaid met sterren. Helder branden de deklampen op vlag en middenschip; die roepen ais het ware den aanvaller toe: zie je het nou nóg niet, wij zijn doodonschuldige neutralen en willen alleen gebruik ma ken van de „vrije” zee; die woorden klinken nu als vloeken in deze omge ving. Bommenwerpers cirkelden over en langs en de koude wind waait door merg en been. De booten hangen reeds buitenboord in de davits; één lus be hoeft er maar iosgemaakt te worden en ze zakken omlaag en het redding- vlot ligt ook gereed om in te stappen. Maar wat vermogen we hier tegen mi trailleurkogels, of, nog veel erger, tegen bommen? „Indien geschoten wordt, allen plat op de buik gaan liggen”, commandeert de kapitein. Niemand spreekt tegen.,. En we wachten op de dingen die komen gaan. Nog altijd vliegt de hom mer werper in onze omgeving. We vol gen hem angstvallig 'n zijn vluchten. Dan, een gil, een kreet, recht boven ons wordt het toestel geopend, er valt wat uit. We wenden het roer een beet je, zoodat het te water móét vallen. We zien vuur en vlammen. Een licht bom valt naar omlaag, welke met haar magnesiumvuur den geheelen omtrek illumineert. In de klaarheid daarvan overtuigt de piloot zich nogmaals of we wel een Nederlandsch schip zijn. Dan twee-, driemaal wordt laag- overlangs gevlogen, stijgt het gevaarte op, al hooger en hooger, het wordt een behoud van de „Petrus Cornells”. We weten wel ongeveer wat hij zeggen zal we zijn een neutraal schip en varen van een neutrale naar een neutrale haven. Maar het gaat er nu vooral niet om, wat men zegt, maar hóe men het zegt. De kapitein knikt en wij knikken. Ieder een gelooft, dat de „eerste” voor zulk werk een geknipte kerel is. Het gesprek neemt nogal even in beslag. De com mandant duikt een oogenblik omlaag en terwijl loeren de „Jantjes” schuw rond, of mogelijk ook voor hen gevaar mocht dreigen. En dan, wonder boven wonder, de commandant komt even later boven en geeft de papieren terug. We mogen on gestoord verder varen. Nog voor de eerste stuurman een voet aan boord gezet heeft, laat de kapitein met een kist sigaren rondgaan en even daarna smoken de lippen, die aan zelf gedraaide piraatjes zijn verslaafd, een havana zandblad van zegge en schrij ven 10 cent per stuk. En een matroos zegt stillekens aan dek tegen me Ik was zoo bang, m’n vrouw verwacht de eerste en ik moest aldoor aan haar denken, ’t Valt nou niet mee voor haarAlsof het voor de zeelui wél meevalt Wat verbergen die ruige ronde Hol- landsche zeelui toch stuk voor stuk een teerheid van hart achter hun vaak schijnbare onbewogenheid. Een paar uur later ontdekken we een licht. En tegen den avond maken we, ergens in Europa, in een veilige haven, vast. Aan één ruk slapen we dien nacht door. Maar in diezelfde haven wachten de „Petrus Cornelis” nieuwe orders van het kantoor. De „Petrus Cor nelis” is een wildevrachtvaarder en kent geen vaste route. De reederij draagt haar nu op, ver weg, dwars door de Noordzee, een vrachtje te gaan halen. Wat denkt u vraagt de kapitein. En we erkennen’t Is een angstige reis geweest en dit bestaan, zoo permanent geladen van de spanning, Is moeilijk te dragen. Hij lacht even fijn tjes en begrijpend. Dan besluiten we maar over land naar huis terug te keeren en we nemen een dag later twee en twintig brieven mee voor moeders, vrouwen en meisjes Want die Hol- landsche zeelui, zitten met hun hoofd en hart van den vroegen morgen tot den laten avond, thuis en denken aan wat hun lief is. Aan hun vrouw en hun kind, hun moeder en hun meisje, aan het veilige goede neutrale vaderland, dat zij om den broode moesten verlaten en daardoor duizenden anderen brood en werk verschaffen. Ja, nogmaals, het is een zeer, zéér bar ding, varen in dit getij, door zeeën vol mijnen en loerende dulkbooten. Ons manvolk trotseert vandaag aan den dag heel wat. Want, hun tot eer en ons allen tot vreugdede neutrale vlag van Hol- nog niet van de wateren ver- Gisteravond hield de heer C. D. van ’t Hoff, leeraar M.O., in de bovenzaal van het gebouw „Unitas” voor het Plaatselijk Comité den Haag e.o. van de Centr. van Vereen, van Personeel in ’s Rijks dienst, zijn tweede voordracht over bovengenoemd onderwerp. Spre ker behandelde de ontwikkeling gedu rende het tijdperk 1830 tot 1900. Een te Brussel opgetreden voorloopig bewind, aldus ving spreker zijn voor dracht aan, verklaarde den 4en April 1830 België onafhankelijk. Bij procla matie van den volgenden dag maakte de koning bekend, dat hij voortaan al leen bedacht zou zijn op het welzijn der Noordelijke Provinciën. In verband hiermede deelde de koning in een bood schap van 20 October 1830 aan de Sta- ten-Generaal mede, dat de verminde ring van het aantal belastingplichtigen vereenvoudiging en bezuiniging op den Staatsdienst noodzakelijk maakte. Daartoe werd 23 October daaropvol gende een Staatscommissie ingesteld. Deze commissie wilde o.m. het aantal sche ontwikkeling en de voornamelijk departementen tot 4 terugbrengen. Het resultaat was echter gering. Slechts één der voorstellen werd overgenomen. Het tijdperk van 18151842 werd ge typeerd door het persoonlijk bestuur van den koning De ministers waren des konings ambtenaren. De koning hand haaft een persoonlijk regiem. De mi nisters komen alleen met de Staten- Generaal in aanraking voorzoover het de indiening bij de Kamers en de ver dediging betreft van de wetsontwerpen Op het gebied van het bestuur hebben de Kamers geen invloed. Het is het tijdvak van de ministerieele onverant woordelijkheid. De Grondwetsherziening van 1840 brengt eenige wijziging. Wij krijgen de beperkte ministerieele verantwoorde lijkheid. Daarna staat spreker stil bij de ont wikkeling van het instituut van den ministerraad en gaat achtereenvolgens na de Kon Besluiten van 1823, 1842, 1850, 1862, 1875 en 1901. Ook hier blijkt, dat, wat reeds bij den aanvang eerw. heer Henri de Greve zal spreken van de vorige voordracht werd opge-

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 10