Mobilisatie maakt vorderingen
De „Gneisenau” gezonken I
Noorsche troepen trachten
Oslo te omsingelen
1940.
No. 17543
van
Verwoeste steden
Verklaring
koning Haakon
Zaterdag 13 April.
BELANGRIJKSTENIEUWS
BUITENLAND
zun
Duitschers vallen met
kleine troepen-
aan
Noorsch legerbericht
De Duitsche troepen
sterkte
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
EERSTE BLAD.
Zesde blad, pag. X
Zesde blad, pag. L
De markt te Stavanger.
100 gewonden te
weerbaar
Officieele Noorse he bevestiging
lucht
de
CANADA.
Nieuwe Duitsche afleidings-
plannen
Noorsche regeering richt zich
tot het volk
Aan het Westelijk front zou een
nieuwe actie op komst
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode
blad f 4.zonder Modeblad 3.75 Buitenland ƒ9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct.
„De Duitschers hebben Oslo en de
onmiddellijke omgeving bezet. De
Noorsche troepen hebben de lijn
Spoorbrug
gevlogen.
Ministerpresident Mackenzie King is
haar Virginia vertrokken waar hij zijn
Vacantie zal doorbrengen. Hij zal over
Washington terugkeeren en daar Roo
sevelt en Huil ontmoeten. Over onge
veer twee weken zal de premier te
Ottawa terug zijn.
Een Zweed, die met de Noorsche ko
ninklijke familie en de Noorsche re
geering heeft gereisd, toen deze Oslo
verlieten, heeft medegedeeld, dat de
koninklijke trein bij Lillenström door
Duitsche vliegtuigen werd beschoten.
Een mitrailleurkogel viel tusschen den
koning en een der leden van het ge
volg, graaf Webel, neer. Toen de ko
ning bukte om dezen kogel op te rapen,
werd dit gefotografeerd. Deze foto zal
in de Zweedsche pers verschijnen. De
koning heeft den kogel als aandenken
gehouden.
De Italiaansche pers blijft nog steeds
alle aandacht wijden aan de Duitsche
actie en schrijft hedenochtend onder
enorme koppen, dat zich op het oogen-
blik in Noorwegen een Duitsch expe-
ditieleger van 100.000 man bevindt, dat
snel de vitale punten des lands bezet,
ondanks de door de Noren gevoerde
guerilla.
Nieuwe Duitsche troepen zijn in Nood-
wegen aangekomen.
Eerste blad, pag. 2.
In de haven van Narvik zijn 2 Duit
sche torpedojagers tot zinken gebracht.
Eerste blad, pag. 2.
van
BUITENLAND
De Noren trachten Oslo te omsinge
len. Elverum is door de Duitschers bijna
geheel verwoest. Vijftig personen zijn
daar gedood en 100 gewond.
Eerste blad, pag. 1. Zesde blad, pag. 1.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Van 15 regels 150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct.
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
Eidsvold is eveneens bijna geheel
verwoest door het vuren, tengevolge
van de zware gevechten van de laatste
dagen. Nog slechts weinig gebouwen,
waaronder het hospitaal en de kerk,
zijn nog intact
De „Dagens Nyheter” bericht, dat de
operaties te land bestaan uit guerilla-
gevechten. Kleine Duitsche troepen-
afdeelingen van 30 man, die uitstekend
zijn bewapend, zijn ingezet tegen de
Noorsche troepen. Het Oosten van het
land wordt volkomen beheerscht door
de Noren. De grens rond het Mjösen-
meer tot Eidsvold is in handen van de
Duitsche vliegtuigen hebben bijna
drie uur lang Elverum gebombardeerd.
De stad is vrijwel geheel verwoest,
doch de Noren houden er nog steeds
stand. Vijftig personen zijn gedood en
100 gewond.
Koning Haakon heeft een onderhoud
toegestaan aan den correspondent van
„Svenska Dagbladet”. De koning was
zeer kalm, ondanks de vele vermoeie
nissen, welke hij heeft doorstaan. Hij
verklaarde: „Ik ben geheel uitgeput,
daar ik noch geslapen, noch gerust heb.
Sinds ik Dinsdag Oslo verliet heb ik
mijn schoenen niet van de voeten ge
had èn nauwelijks geslapen.
Vijftig dooden en
Elverum
De Noorsche gezant in Londen, Col-
ban. heeft zich gisteravond voor den
Britschen radio-omroep met een rede
tot de Noren in de geheele wereld ge
richt. Na een uiteenzetting gegeven te
hebben welke beproevingen Noorwe
gen heeft te doorstaan, spoorde hij
alle Noren aan, trouw aan het vader
land te blijven.
Volgens Italiaansche schatting be
draagt deze 100.000 man
Regeeringszender opgericht
Uit Charlottenberg wordt gemeldt,
dat de Noorsche regeering een zend
station heeft opgericht, dat op een
golflengte van 580 meter werkt. Het
station heeft bekend gemaakt, dat de
Duitschers de streek controleeren rond
om de Oslof jord en de steden Kristian-
sand, Stavanger, Bergen en Narvik.
Maar in het Noorden bevinden zich
geen Duitsche troepen. Tevens werd
melding gemaakt van het bombardee-
ren van verscheidene plaatsen, oun.
Elverum en Frederikstad.
ten Noorden en Noord-Oosten van
Oslo bezet. Bovendien hebben de
Duitsche troepen Kristiansand,
Stavanger, Bergen, Trondheim en
twee andere kustplaatsen in het
Zuiden des lands bezet. De rest van
het Zuidelijk deel is nog in onze
handen. Behalve Narvik, dat door
de Duitschers is bezet, is het ge
heele Noorden des lands door onze
troepen bezet. De jongste pogingen
van de Duitschers om met gemoto
riseerde afdeelingen van Narvik
uit op te rukken, zjjn verijdeld”.
Radio-Stockholm heeft het leger
bericht van den Noorschen generalen
staf gepubliceerd. Hierin wordt gezegd:
De minister van Buitenlandsche
Zaken, mr. E. N. van Kleffens, heeft
tegenover een correspondent van Ste-
fani medegedeeld, dat Nederland met
de wapens iederen aanval op het land
zal afslaan. Zesde blad, pag. 1.
Aan de beschaving schijnt een eind
gekomen te zijn. Ik kan niet begrijpen,
dat zulke verschrikkelijke dingen kun
nen gebeuren. Mijn ministers kunnen
Zweden bezoeken, mijn volk kan naar
Zweden evacueeren. Ik zal in* mijn
land blijven zoolang er nog een duim
Noorsche grond over is.”
Duitschers hebben de groote steden
en de onmiddellijke omgeving bezet
De berichten houden aan, dat het
Duitsche slagschip „Gneisenau” door de
Noorsche kustbatterijen tot zinken is
gebracht.
Eerste blad, pag. 1.
afdeelingen
Het Zweedsche blad „Allehanda’
deelt mede, dat de Noren pogen
een ijzeren ring rond Oslo te leg
gen en een boog te vormen van
Elverum (120 km. ten N.-Oosten van
Oslo) naar Moss (64 k.m. ten Zui
den van Oslo). Alle wegen naar
het Westen zijn versperd om tanks
tegen te houden en de ring wordt
geleidelijk gesloten.
De Tweede Kamer heeft gisteren het
wetsontwerp tot heffing van een winst
belasting, na eenige wijziging, z.h.s.
aangenomen. Na afhandeling van de
agenda is zij tot nadere bijeenroeping
uiteengegaan. Derde blad, pag. 2.
Volgens een officieele Noorsche mededeeling, door den zender te Stockholm uitgezonden, is het Duitsche
slagschip .Gneisenau” inderdaad, zooals reeds eenige dagen geleden door United Press” werd gemeld, in
de Oslofjord gezonken. De ..Gneisenau” (26.000 ton) is een zusterschip van de ,,Scharnhorst”. Het schip
werd in 1936 te water gelaten. De bemanning bestond uit 1461 koppen.
De Noorsche mobilisatie
Berichten van de Zweedsch-Noorsche
grens melden, dat de mobilisatie in
Noorwegen gestadig voortgaat. Het
moreel van recruten en volk wordt
uitstekend genoemd. In Tröndelag, het
gebied achter Trondheim, is de mobili
satie practisch voltooid en groote
Noorsche troepenafdeelingen worden
geconcentreerd achter Steinkjer, ten
Noorden van Trondheim. De Duitschers
zijn nog gestationneerd in Stjördal na
bij Trondheim, en men gelooft, dat zjj
niet talrijk zijn.
Reuter schrijft, dat, hoewel de toe
stand nog onoverzichtelijk is, het dui
delijk is, dat de Noorsche verdediging
in kracht toeneemt. Het land onder
vindt er evenwel de moeilijkheden van,
dat het niet op tijd heeft kunnen mo-
biliseeren. Daarom is zijn taak moei-
lijker en geschiedt de organisatie van
zijn tegenstand onder uiterst ernstige
belemmeringen. Er schijnt evenwel een
goed begin te zijn gemaakt, in het bij
zonder in de buurt van Trondheim en
Narvik. Indien de Britsche blokkade
met succes kan worden voortgezet en
het per vliegtuig overbrengen
Duitsche versterkingen beperkt
worden, kan de situatie spoedig een
beteren keer nemen
De gevechten hadden een bijzonder
dramatisch verloop in het gebied van
Askin, waar de Noren een spoorbrug
over de rivier de Glommen in de lucht
lieten vliegen, juist op het oogenblik,
dat er verscheidene autobussen met
Duitsche troepen overheen gingen. Bo
vendien hebben de Noren verscheidene
deelen van den spoorweg opgebroken.
Sedert gisteravond wordt verwoed ge
vochten in Zuid-Noorwegen in ’t gebied
van Holden, dat door het grootste deel
der bevolking is verlaten. Aan de
Zweedsche grens zijn meer dan 1300
auto’s met geëvacueerden aangekomen.
Leden van ’s konings gevolg ver
klaarden, dat tijdens het bombarde
ment van het hoofdkwarter vier bom
men in de nabijheid van den koning
waren gevallen. Het waren, te oordee-
len naar de gaten, welke zij sloegen,
bommen zeker van 500 kilo.
De Noorsche regeering heeft in een oproep het volk aangespoord den strijd tegen
de binnengedrongen Duitsche troepen voort te zetten. De gevechten zouden op
sommige plaatsen een ernstig karakter dragen. Door de Duitsche luchtaanvallen
zijn reeds groote verwoestingen aangericht. Voorloopig zouden de Noren op eigen
kracht zijn aangewezen, doch hun mobilisatie maakt vorderingen en het volk is
door een sterken wil beheerscht zijn vrijheid te verdedigen. Van Engelsche zijde
wordt te kennen gegeven, dat de Britsche vlootstrijdkrachten voor de Noorsche
kust een niet verslapte werkzaamheid aan den dag leggen. Nieuwe Duitsche
troepenverschepingen te Narvik zouden thans vrijwel onmogelijk zijn. Naar te
Parijs medegedeeld wordt, nemen ongeveer 20 Fransche oorlogsschepen, tezamen
met de Britsche en Poolsche vlootstrijdkrachten, aan de operaties voor de Noorsche
kust deel.
De Zweedsche premier Hansson gaf
een verklaring over de houding van
Zweden. Eerste blad, pag. X
BINNENLAND
Het departement van Buitenlandsche
Zaken heeft een Tweede Oranjeboek
uitgegeven, waarin een overzicht wordt
gegeven van de diplomatieke stappen,
welke bij de regeeringen der oorlog
voerenden in de periode November-
April tegen inbreuken op onze rechten
zijn ondernomen. Vijfde blad, pag. L
Van het oude fort Kongsvinger,
halverwege Elverum en Moss, wap
pert nog de Noorsche vlag, 18 k.m.
Westelijk hiervan wordt gestreden.
De Duitschers vallen aan met ge
mechaniseerde eenheden, gesteund
door de luchtmacht, doch de
Noren bieden hardnekkig tegen
stand.
Noorsche vrijwilligers verzamelen
zich met wapens en amunitie ten Wes
ten van Kongsvinger in Skarnes ten
einde de Duitsche troepen tegen te
houden. Deze laatste marcheeren uit
Oslo in Noordelijke richting. Alle
spoorlijnen en bruggen beneden Kongs-
yinger zijn opgeblazen, zoodat het zeer
moeilijk zal zijn om de rivieren over
te steken. Bijna alle inwoners van
Kongsvinger zijn geëvacueerd, alle win
kels zijn gesloten ep de kranten ver
schijnen niet. De spoorwegverbinding
tusschen Kongsvinger en Elverum is
na het bombardement van gisteren
weer hersteld. Ten Noorden van Kongs
vinger concentreeren zich eveneens
Noorsche vrijwilligers.
Noren. De grens loopt dan verder door
naar Vorma en de rivier Glommen tot
aan Lilleström, dat door de Duitschers
is bezet.
Kleine Duitsche detachementen be
vinden zich in de districten Hedmark
ën Elverum. Het laatste staat echter
grootendeels onder controle van de
Noren. In het district Hedmark hebben
kleine schermutselingen plaats ge
vonden.
De burgerwacht is thans volkomen
georganiseerd en afdeelingen vrouwen
werken samen met de mannen. Het
moreel der Noorsche troepen is uitste
kend en men is vast besloten achter de
regeering te staan. Quisling heeft maar
heel weinig aanhangers.
Alle wegen ten Oosten van Oslo zijn
door de Noren afgesloten, zij zijn van
plan Oslo te omsingelen. Afdeelingen
Noorsche troepen worden nu geconcen
treerd in het dal ten Noord-Westen van
Oslo.
Terwijl de Noren ten Noorden van
Oslo de Duitschers in bedwang houden
hebben, volgens „Dagens Nyheter’’,
nieuw aangekomen Duitsche afdeelin
gen de Noren verrast te Halden in het
uiterste Zuid-Oosten. De stad was van
te voren door de bevolking verlaten.
Naar het schijnt, zijn sommige dezer
troepen opgerukt van Moss uit, terwijl
andere gevormd worden door nieuwe
afdeelingen, die te Skieberg aan de Ide-
fjord ontscheept zijn.
Volgens „Stockholms Tidningen” heb
ben waarnemers van de Zweedsche
bergen af kunnen zien, dat te Frede
rikstad verwoed werd gevochten. Uit
Noorwegen afkomstige vluchtelingen
verklaren, dat Frederikstad gisteren
aan felle luchtaanvallen heeft blootge
staan en dat de Duitsche vliegtuigen
met machinegeweren op de menschen
in de straten schoten.
De Noorsche regeering heeft zich gis
teren voor het eerst sedert den inval
der Duitschers over de radio recht
streeks tot het volk gewend. De regee
ring spoorde de Noren aan, de mobi
lisatie voort te zetten en al het moge
lijke te doen om de onafhankelijkheid
des lands te verdedigen.
,,Ik zal in mijn land blijven
zoolang er nog een duim
Noorsche grond over is”
De Nederlandsche Regeering ver
klaart uitdrukkelijk, dat er geen af
spraken bestaan met een der belligeren-
ten. Ondubbelzinnig en onwankelbaar
wordt de neutraliteitspolitiek voortge
zet. Vijfde blad, pag. 1.
Van een geallieerde troepenzending
op groot schaal naar Noorwegen zou,
naar de „Times” schrijft, voorloopig
nog geen sprake zijn. Londen en Pa
rijs houden op het oogenblik meer het
oog gericht op het Westelijk front,
waar een actie van grooten om
vang voor de deur zou staan. In zijn
jongste rede heeft minister Churchill
er toespelingen op gemaakt, dat be
langrijke gebeurtenissen te land aan
staande waren. De intrekking van de
Fransche verloven wijst op een ver
hoogden staat van alarm en het Fran
sche communiqué van hedenmorgen
spreekt van actie aan de Saar, bij Mul
house en Straatsburg. Generaal Bré-
card schrijft in de Jour-Echo de Paris,
dat de ongewone beweging van troepen
bijna met zekerheid op de nadering
van ernstige gebeurtenissen wijst. De
generaal voorspelt verder, dat op het
front van Lotharingen binnenkort een
tot nu toe ongekende bedrijvigheid
zal ontstaan.
Dit is reeds de derde maal sedert
het begin van den oorlog, dat sprake
is van een groot offensief, dat door de
Duitschers in voorbereiding zou zijn.
De vorige toebereidselen in November
en in Januari werden op het laatste
oogenblik afgecommandeerd De Fran
sche militaire overheid beweert niet,
dat de Duitschers den aanval zullen
ondernemen, doch dat zij dezer dagen
alle toebereidselen daartoe voltooid
zullen hebben. Een woordvoerder van
het Fransche departement van oorlog
wees erop, dat deze openbare meening
verstandig zou doen niet al haar aan
dacht te concentreeren op gebeurtenis
sen in Noord-Europa en te vergeten,
dat er ook nog een Westelijk front
bestaat. Hij wees erop, dat de tegen
stander, volgens definitieve aanwijzin
gen, toebereidselen trof voor een aan
val in het gebied tusschen Moezel en
Rijn. Behalve met deze aanvalsplannen
zou Duitschland zich, naar de opvat
ting van de geallieerden, bezig
houden met nieuwe afleidingsplannen.
Zoo beweert men, dat de toekomst van
de Balkanstaten voor een belangrijk
deel zal afhangen van het verloop van
den strijd in Noorwegen. Wanneer
Duitschland hier zou zegevieren zou
allereerst een invasie in den Balkan
volgen. Na den strijd om het ijzererts,
die om de Roemeensche petroleum.
Engeland is nog altijd bezig zijn
economische betrekkingen met den
Balkan uit te breiden om deze staten
beter weerbaar te maken tegen de
Duitsche plannen. In een hoofdartikel
wijst de „Times” op het belang voor
de geallieerden van een consequente
en practische politiek op den Balkan.
De Balkanstaten zijn alle, de een meer,
de ander minder, de zaak der geal
lieerden gunstig gezind, doch, zoo
schrijft het blad, zij zullen er niet toe
te bewegen zijn met ons samen te
werken en hun handelsverkeer met
Duitschland te beperken, als van hun
verwacht wordt, dat zij de kat de bel
aanbinden. Zij moeten ervan overtuigd
worden, dat wij hun méér den moree-
len steun zullen geven bij het weer
stand bieden tegen agressie. Wat den
economischen kant betreft zal het de
partement van financiën en dat van
handel ongetwijfeld inzien, dat wij hun
voor hun producten voor veel langer
dan voor den duur van den oorlog
markten moeten verschaffen. Het is
nutteloos, hun voor het aankoopen
hunner producten accoorden op korten
termijn aan te bieden, als zij later naar
de Duitsche markt teruggedreven wor
den.
Britsche vliegtuigen hebben aanvallen
gedaan op door de Duitschers bezette
Noorsche steden en op Duitsche sche
pen. Verscheidene Britsche toestellen
werden neergeschoten.
Eerste blad, pag. 2. Zesde blad, pag. L.
Dit numm. bestaat uit ZEVEN bladen
het Koloniaal Bijblad
en het Zondagsblad „Kikeriki”
a, z£|
HAAGSCHE
COURANT
kóm
Bijkantoren: Scheventngen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr, 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh, J. B. v. Seters jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
DE PREMIER NAAR DF VEREENIGDE
STATEN VERTROKKEN.
Hevige gevechten in Noorwegen
OVERZICHT
