Toebereidselen
De Staat
nieuwen
voor
Beleg
Noorwegen
strijd
m
voor
Voortdurend landen Britsche
rwegen
Een geleidelijke verbetering
deNoren
troepen m
N
°P
1940.
No. 17548.
van
ver-
een
aanval
Proclamatie
van
koning Haakon
Duitschers
wachten
Noorsche gezant
moet Berlijn
verlaten
Trondheim
Vrijdag 19 April.
BELANGRIJKSTE NIEUWS
BUITENLAND
19 April
met
Noorwegen heeft slechts
één regeering
ri
Contact
Noorsche
Het Duitsche leger-
bericht
strijd
krachten
Beleg van
Heden is uitgegeven
Staatsblad 183, be
sluit van
1940, tot verklaring
in Staat van
het geheele grond
gebied des Rijks
Dit nummer bestaat uit ZES bladen
EERSTE BLAD.
BUITENLAND
BINNENLAND
De toestand bij Narvik
Italië’s belangstelling voor den
Balkan
De resultaten van de Britsche
luchtaasvallen
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Noorsche troepenconcentratie bij
Hamar en Elverum
Luchtaanval op Britsche oorlogs
schepen
Rome zou de toenadering
tusschen Zuid-Slavië en de
sovjets bevorderd hebben
Vierduizend Noren over de
Zweedsche grens
HAAGSCHE
COURANT
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Eerste blad, pag. 1.
Eerste blad, pag. 1.
Eerste blad, pag. 1.
OVERZICHT
zoekt
toenadering tot
Vijfde blad. pag. 2.
Eerste blad, pag. 2.
Derde blad, pag. 1.
Vijfde Mad, pag. 1.
stand
van
Alle Noren moeten medewerken
de
invallers te verdrijven
Minister-president de Geer heeft in
een radiorede medegedeeld, dat de Re
geering besloten heeft den Staat van
Beleg uit te breiden tot het geheele
land. Vijfde blad, pag. 1.
dat
in
Oslo, die ten doel heeft, het bestuur
uit te oefenen over de door de Duit
schers bezette gebieden, vindt zijn ver
klaring in den feitelijken toestand, een
toestand, welke geschapen is door ruw
geweld, waarmede de wettige rechten
van het land geschonden zijn. De raad
weerspiegelt in geenerlei opzicht den
volkswil en in de wetten is er geen en
kele basis voor. Doch hij maakt het mo
gelijk, min of meer de rechten der be
volking te verzekeren gedurende den
tijd, dat vijandelijke troepen over be
paalde deelen van het koninkrijk regee-
ren.
vik zouden zich ongeveer achthonderd
man Duitsche troepen bevinden en langs
den spoorweg van Narvik, minder dan
2000 man.
De operaties staan aan Duitsche zijde
onder de persoonlijke leiding van gene
raal von Falkhorst. De Duitsche troepen
zijn in hoofdzaak bewapend met licht
veldgeschut, mortieren en automatische
wapenen. Fossum biedt nog steeds te
genstand aan de Duitschers.
Verschenen is de memorie van ant
woord aan de Eerste Kamer betreffende
de Onderwijsbegrooting voor 1940.
De Eerste Kamer heeft haar voor-
loopig verslag uitgebracht over het
wetsontwerp tot aanwijzing van hef
fingen ten behoeve van het Leening-
fonds. Derde blad, pag. 2.
De Fransche admiraliteit maakt de
vernietiging van een Duitsche duikboot
bekend.
Het Britsche vrachtschip „Swainby”
(4935 ton) werd voor de Schotsche kust
getorpedeerd. De bemanning is gered.
Eerste blad, pag. 2.
De Noorsche gezant te Berlijn heeft
aanzegging gekregen vandaag Duitsch-
land te verlaten.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. SS0310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461 Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr, 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr„ There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
Van 15 regels f 1 50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct,
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
De commissie voor de veiligheid ter
zee heeft besloten tot het organiseeren
van een reddingdienst door kleine
hulpschepen, welke in gevaarlijke ge
bieden van de Noordzee zullen optre
den. Derde blad, pag. 2.
Het Britsche departement van oor
log heeft gisteravond het volgende
medegedeeld:
„De landing van Britsche troepen
in Noorwegen gaat voort. Er is con
tact tot stand gekomen met de Noor
sche strijdkrachten en de krijgsver
richtingen duren voort.
Uit Stockholm meldt Reuter, dat
Britsche troepen ook geland zijn te
Namsos op ongeveer 130 k.m. ten
Noorden van Trondheim.
De Britsche admiraliteit deelde gie
ter en mede:
„Gedurende de twee laatste dagen
zijn zeer geslaagde operaties ten uit
voer gelegd door de vliegtuigen van
de vloot. Dinsdag zijn ter hoogte van
Bergen vijandelijke schepen aangeval
len: een transportschip werd tot zin
ken gebracht. Bovendien werd een
duikboot, die aan de oppervlakte lag,
aangevallen, waarbij een treffer werd
geplaatst. Woensdag hebben onze vlieg
tuigen herhaaldelijk den strijd aange
bonden met vijandelijke vliegtuigen,
die onze schepen, welke van het bom
bardement van het vliegveld van Sta
vanger terugkeerden, trachtten aan te
vallen. Een Heinkeltoestel en een Dor
nier vliegboot werden neergeschoten,
terwijl twee Heinkels en een Dornier
vliegboot werden beschadigd. Al onze
vliegtuigen keerden behouden terug-
Duitschers de 31 k.m., welke
snel
geen
naar
hun
Reeds heeft daar een eerste treffen
plaats gehad met de Duitschers, die te
ruggeslagen werden meldt „Dagens Nij-
heter”. De Duitsche strijdmacht bestond
uit een detachement, dat met vliegui-
gen van het nabij Trondheim gelegen
vliegveld Varnas was aangevoerd. Brit
sche vliegtuigen hebben dit vliegveld
gebombardeerd. Vijf Duitsche toestellen
zouden vernield zijn.
Te Steinkjer, 30 k.m. ten Zuiden van
Namsos zijn Noorsche troepen samenge
trokken. Beide plaatsen zijn door een
spoorweg verbonden. De mobilisatie in
dit gebied is thans voltooid.
Blijkbaar vreezen de Duitschers dat
de Noorsche en Britsche strijdkrachten
spoedig van dit gebied uit een aanval
doen op Trondheim.
Koning Haakon van Noorwegen heeft
een proclamatie uitgegeven, waarin hij
zegt:
„De regeering, die majoor Quisling
te Oslo heeft gevormd op het tijd
stip van de Duitsche bezetting, is
teruggetrokken en met voldoening
kan geconstateerd worden, dat het
plan tot vorming van een ministe
rie van strijd tegen het grondwet
tige ministerie mislukt is. Noorwe
gen heeft slechts één regeering. De
regeering, die benoemd is door den
koning en het vertrouwen van het
parlement geniet.
De vorming van een bestuursraad te
In Scheveningen bestaat eenige onge
rustheid over den logger Sch. 15, d’e
Maandag j.l. uit zee terug verwacht
werd.
Zuid-Slavië
Rusland.
Eerste blad, pag. 1.
Blijkens persstemmen uit verschillen
de landen bestaat algemeene instem
ming met de handhaving van den status
quo van Ned.-Indië.
Derde blad, pag. I.
deringen. De zóne ten Zuid-Oosten van
Oslo is tot aan de Zweedsche grens be
zet. Het is er rustig.
In deze zóne alleen zijn aan de Noor
sche troepen onder tal van andere buit
gemaakte stukken 83 stukken geschut,
80 machinegeweren, 20.000 granaten en
een millioen patronen ontnomen.
De oorlogsmarine zette de jacht op
duikbooten in het Skagerrak en het
Kattegat voort. De vernieling van drie
vijandehjke onderzeeërs is waarschijn
lijk. Ook werd voortgegaan met het
leggen van mijnen tot bescherming van
de Noorsche havens en tot afsluiting
van het Skagerrak. Bij de controle van
de in Noorsche havens aangetroffen
munitie-opslagplaatsen, werd een groo-
te hoeveelheid Engelsch oorlogsmate-
rieel o.a. mijnen, in beslag genomen. In
de Hardanger-fjord vernietigden snelle
patrouillebooten een Noorsche torpedo
boot.
Inzake de reeds gemelde torpedee-
ring van een kruiser der Glasgowklasse
ten Noorden van de Shetland-eilanden
meldt de van een verre reis terugge
keerde duikbootcommandant, dat de
door vijandelijke torpedojagers zwaar
beschermde kruiser door een inwen
dige explosie, welke terstond na het
afvuren van den torpedotreffer ont
stond, verniet'gd werd. De door dezen
duikbootcommandant, corvetten-kapi-
tein Hartmann, tot zinken- gebrachte
scheepsinhoud bedraagt, na zijn jongste
reis, in totaal 107.000 ton.
Stelselmatig werden de in Noorwe
gen opereerende troepen aangevuld.
Een United Press correspondent
schrijft van „ergens uti Noorwegen”:
Het leger trekt zich Noordwaarts uit
de streek van Oslo terug. Het schijnt
van plan te zijn weerstand te gaan bie
den ten Noorden van Hamar en ten
Zuidên van Elverum. De omstandighe
den werken de desorganisatie nogal in
de hand, echter van wanorde is geen
sprake. Vrees voor spionnen houdt
iedereen er van terug aan correspon
denten inlichtingen te geven. Gister
middag was Hamar vol geruchten van
het naderen van Duitsche mobiele een
heden bij Tangen en men verwachtte,
Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode
blad f 4.zonder Modeblad 3.75 Buitenland 9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr o post 10 ct.
Twee vestingen door de
Duitschers bezet.
De vestingen Oscarsborg en Drösag
aan de Oslofjord zijn door de Duit
schers bezet en de verdedigingsinstalla-
ties belangrijk versterkt.
De landing van Britsche troepen in
Noorwegen gaat voort. Zij zijn in ver
binding getreden met de Noorsche
troepen. Een aanval op Trondheim
wordt verwacht.
De bestuursprerogatieven zullen
door de koninklijke regeering her
nomen worden naar gelang de re
geering de daadwerkelijke macht in
deze gebieden zal herkrijgen. Alle
burgers moeten er zeker van zijn,
dat de koning en de ministers met
alle kracht er naar zullen streven,
den invaller uit het land te verdrij
ven en zoo spoedig mogelijk de vrij
heid en onafhankelijkheid van
Noorwegen te herstellen. Het is de
plicht van alle Noren hieraan mede
te werken, als zij zich werkelijk No
ren willen blijven noemen. Met
vereende krachten zullen wij de
vrijheid van het vaderland herove
ren en zullen de Noren opnieuw hun
lot in eigen hand hebben.”
In het Noorden trekt een afdeeling
Britsche troepen Zuidelijk op Narvik,
dat nog steeds gedeeltelijk in Duitsche
handen schijnt te zijn, aan.
Een waarnemer, die zich bij het Noor
sche detachement bevond, dat over de
Zweedsche grens is getrokken, heeft
gisteren verklaard, dat belangrijke
groepen Britsche en Canadeesche skiërs
in een fjord ten Noorden van Narvik
aan land zijn gekomen. Vandaar hebben
zij goede verbindingen in Zuidelijke
richting. De Britten hadden volgens
dezen zegsman ook artillerie. De Duit
schers hadden geen geschut, toen zij
Narvik bezetten. In de buurt van Nar-
De Noren zijn door koning Haakon opgeroepen den strijd tegen de invallers voort
te zetten. „De koning en de regeering, zoo wordt in een nieuwe proclamatie gezegd,
zullen niets onbeproefd laten om Noorwegen weer tot een vrij en onafhankelijk
land te maken.” Nu de landing van Britsche troepen op verschillende punten van
het Noorsche gebied voortduurt, krijgt de eenig wettelijke regeering een steun in
den rug. De voorbereiding van den aanval te land op de Duitsche steunpunten
aan de kust wordt gezamenlijk door Engelschen en Noren voortgezet. Het Duitsche
communiqué meldt, dat een landingsactie ten Noorden van Narvik door Duitsche
vliegers „aangevallen en zwaar getroffen” werd. De zóne ten Zuidoosten van Oslo
en tot aan de Zweedsche grens is door de Duitschers bezet, die mededeelen er
een grooten buit, o.a. aan geschut, te hebben gemaakt.
De Britsche admiraliteit maakt melding van geslaagde luchtacties bij Bergen en
Trondheim.
Het Duitsche nieuwsbureau meldt:
De gezant van Noorwegen, Scheel, die
gisteren in opdracht van den Noorschen
koning en van de vroegere Noorsche
regeering-Nygaardsvold verzocht had
in Berlijn te mogen blijven en de zaken
van het gezantschap te blijven beharti
gen, heeft heden de aanzegging gekre
gen, dat hij. met het oog op de door
den Noorschen koning en de vroegere
Noorsche regeering getoonde vijandige
houding, het gebied van het Duitsche
Rijk nog heden met het personeel van
het gezantschap moet verlaten.
Koning Haakon heeft een procla
matie tot het Noorsche volk gericht.
In allerijl worden met groote
transportvliegtuigen versterkingen uit
den.
Het vervoer van troepen per vliegtuig
ondervindt evenwel ernstig moeilijkhe
den, daar door het smelten van de
sneeuw de landingsterreinen zeer dras
sig worden.
Men heeft gezien, dat een groot
Duitsch vrachtschip in Trondheim
tanks, zwaar geschut en luchtdoelge
schut ontscheept heeft.
B. en W. hebben den Gemeenteraad
ter vaststelling aangeboden een plan
tot herziening van het plan van uit
breiding ’s-Gravenhage-West, voor
zoover betreft terreinen, gelegen tus-
schen de Laan van Meerdervoort, het
plan Centrum-West, het Nieuwe Slag,
de kom van Loosduinen en de Kijk-
duinschestraat (plan-Waldeck).
Vierde blad, pag. k
Het opperbevel van de Duitsche
weermacht maakt vandaag bekend
Ten Noorden van Narvik werden
vijandelijke zeestrijdkrachten en trans
portschepen, welke een landingsactie
voorbereidden, door gevechtsvliegers
aangevallen en zwaar getroffen. Een
vijandelijke duikboot werd door bom-
treffers terstond tot zinken gebracht.
Versche strijdkrachten versterkten de
om Trondheim gelegerde Duitsche troe
pen. Gevechtshandelingen vonden niet
plaats. De door de Duitsche troepen
bezette zóne rondom Bergen en Sta
vanger werd naar alle kanten uitge
breid.
Bij Kristiansand is de dag rustig ver-
loopen. In de zóne van Oslo maakten
de Duitsche troepen in Noordoostelijke
en Noordwestelijke richting goede vor-
De Tweede Kamer heeft hedenmid
dag, na korte discussie, zonder hoofde
lijke stemming aangenomen het wets
ontwerp houdende machtiging tot het
aangaan van een overeenkomst, waar
bij de Staat wordt ontheven van de
verplichting tot nakoming van voor
waarden en bepalingen, welke het
eigendomsrecht van het landgoed
„Sorghvliet” beperken.
Eerste blad, pag. 2.
Te Rome werd gisteren in een offi-
cieele mededeeling aangekondigd, dat
op het ©ogenblik militaire experts en
technici tusschen Italië eh Duitschland
worden uitgewisseld. Eenige dezer
Duitsche commissies bevinden zich
reeds te Rome en men verwacht er nog
meer. Zij zijn samengesteld uit tech
nici uit elk onderdeel van het leger.
Stefani zegt, dat „dit bezoek deel uit
maakt van een algemeen program, dat
verwezenlijkt wordt sedert 1938 en
waarvan het doel is een voortdurend
contact te onderhouden tusschen de ge
wapende macht van beide landen.” De
uitwisseling van deze missies en de
anti-Britsche propaganda van de Itali-
aansche bladen hebben in de pers der
geallieerde landen sterk de aandacht
getrokken. Men brengt een en ander in
direct verband met den Balkan, waar
op, blijkens Chamberlain’s jongste ver
klaring, ook de geallieerden al hun best
zullen doen hun belangen te beharti
gen. Italië heeft Duitschland krachtige
diplomatieke hulp verleend om den
Balkan op politiek en economisch ter
rein naar zijn hand te zetten. Men is te
Rome van meening, dat, indien er ooit
kans heeft bestaan Italië aan de zijde
van de geallieerden te krijgen, deze
thans definitief is verkeken, daar Italië
zich in den Balkan zoo aan Duitschland
heeft gebonden, dat het zijn politiek
thans niet zou kunnen veranderen, zon
der daarbij zwaar te verliezen, hetgeen
Italië zeker niet van plan is.
De nieuwste ontwikkeling op den
Balkan is de toenadering van Zuid-
Slavië tot sovjet-Rusland. Een handels-
commissie zal uit Belgrado naar Mos
kou gaan en behalve het sluiten van
een handelsverdrag verwacht men, dat
ook de politieke erkenning van de sov
jets door Zuid-Slavië binnenkort zal tot
stand komen. Volgens gezaghebbende
Italiaansche kringen heeft, meldt Uni
ted Press, Italië goedgekeurd, dat Zuid-
Slavië handelsbesprekingen met Rus
land zal houden. Men verklaart, dat dit
door Duitschland verzocht werd en dat
Belgrado toestemde, nadat het met
Italië ruggespraak had gehouden. Het
feit, dat deze onderhandelingen gehou
den zullen worden, wordt in Italië be
schouwd als een erkenning door Zuid-
Slavië van het sovjetregime en als een
volgende stap den Balkan van Engeland
te scheiden. In goed ingelichte kringen
beschouwt men het als een belangrijke
verbetering tot de constructie van een
economisch blok in Oost-Europa, onder
leiding van Italië, Duitschland en Rus
land. Terwijl Italië nog een koele hou
ding tegenover Rusland aanneemt, is
het Mussolini liever, dat Zuid-Slavië
vriendschappelijke betrekkingen met
Rusland onderhoudt dan met de ge
allieerden, in verband met de nauwe
betrekkingen, welke tusschen Duitsch
land en Rusland bestaan. Men ver
klaart voorts, dat, terwijl de geallieer
den in Scandinavië bezig gehouden
worden, de „as” krachtig werkt aan de
organisatie van een economisch blok op
den Balkan. Men wijst erop, dat een
dergelijke organisatie, zoowel voor
Italië als voor Duitschland, van on- Zuid-Noorwegen naar die plaats gezon-
schatbare waarde zou zijn, indien Italië
in den oorlog betrokken zou raken. Ook
is men in verantwoordelijke kringen
van meening, dat Zuid-Slavië onder
druk van den internationalen toestand
geen sentimenteele overwegingen mag
laten gelden, zooals de familiebanden
tusschen de Zuidslavische koninklijke
familie en den vroegeren tsaar, welke
het besluit de diplomatieke of economi
sche betrekkingen met Rusland te her
vatten, zouden kunnen beïnvloeden.
Tot dusver bestaat er te Belgrado
Zelfs nog een ambassade van de Russi
sche keizerlijke regeering, terwijl de
Zuidslavische hoofdstad het centrum
Was van de Russische emigranten. Uit
bovenstaande beschouwing zou volgen,
dat Italië ermede accoord gaat, dat de
Russische invloed op den Balkan zich
sterk zou uitbreiden. Tot dusver was de
algemeen geldende opvatting, dat Italië
niets van uitbreiding van den bolsje-
Wistischen invloed in eenig deel van
Europa moest hebben. Uitbreiding van
Rusland’s invloed op den Balkan zal
een opleving meebrengen van het pan-
slavisme (o.a. in Zuid-Slavië en Boel-
garije) waartegen Italië zich steeds
heeft verzet. Staat men nu voor een
hieuwe evolutie in de Italiaansche
Politiek?
dat de
hen van Hamar scheidden wel
zouden afleggen. Te Hamar is
enkel teeken van weerstand en
het uiterlijk doen de burgers
werk met de grootste kalmte als ge
woonlijk. Wat men van het leger kan
zien is slecht uitgerust, en zijn enkele
losse barricades maar geen tankvallen
geen anti-tankgeschut, weinig luchtaf
weergeschut en klaarblijkelijk heele-
maal geen artillerie. Vergeleken met
Finland is het Noorsche leger slecht
van wapenen voorzien. Een vergelij
king van de burgerbevolking met die
van Finland valt eveneens sterk in het
nadeel van Noorwegen uit wanneer
men ziet hoe groote massa’s rustig toe
staan dat hun eigendommen en hun
bronnen van inkomsten en hun verbin
dingsmiddelen worden veroverd.
Noorsche troepen houden
stand.
De Noorsche regeering heeft een be
richt ontvangen van den Noorschen
bevelhebber in Noord Trondelag (pro
vincie Trondheim), waarin hij ver
klaart, dat de Noorsche strijdkrachten
ter zee en in de lucht met de geal
lieerde* strijdkrachten in verbinding zijn
getreden en dat de troepen in Noord
Trondelag en Noord Noorwegen over
het algemeen in staat zijn stand te
houden.
De toestand verbetert geleidelijk. Het
hoofdkwartier van het Noorsche leger
maakt melding van de aankomst aldaar
van de eerste verbindings-officieren.
Oslo herkrijgt een normaal
aanzien.
„Stockholms Tidningen” schrijft, dat
in Oslo het normale leven geleidelijk
hervat wordt. Zoo goed als alle scholen
zijn weer begonnen. Bioscopen, schouw
burgen, enz. zijn heropend.
Geen Noorsche uniformen in
de door de Duitschers bezette
gebieden.
De bestuursraad te Oslo heeft het
dragen van Noorsche uniformen in de
door de Duitschers bezette streken ver
boden.
Vierduizend man Noorsche troepen
hebben volgens de „Nya Dagligt Alle-
handa” de Zweedsch-Noorsche grens in
Varmland overschreden. Zij zijn op
Zweedsch gebied geïnterneerd en zullen
verder het land in gebracht worden.
Volgens het blad zal een groot inter-
neeringskamp, waarschijnlijk in het
militaire district van Karlstad, worden
ingericht.
Alle bruggen in de omgeving zijn on-
dermijnd. Het exercitieterrein en het
vliegveld van Stjordal, 30 k.m. ten Oos
ten van Trondheim, aan de spoorlijn
naar Zweden zijn bezet.
De berichten, dat de Duitschers de
Zweedsche grens bereikt zouden heb
ben. schijnen voorbarig te zijn. Een
Reuterbericht zegt: een Duitsche afdee
ling ter sterkte van ongeveer 200 man,
de voorhoede van dé troepen, welke op
rukken langs den spoorweg van Trond
heim naar de grens op 5 k.m van de
Zweedsche grens is aangekomen Noor
sche skipatrouilles schijnen in de omge
ving te zijn, doch tot nu toe hebben zij
de Duitschers niet aangevallen.
Hegra nog door de Noren bezet.
Een honderdtal Noren, voor het mee-
rendeel vrijwilligers, zou het fort
Hegra in de buurt van Trondheim nog
steeds in bezit hebben, ondanks het
vuur der Duitsche artillerie en de he
vige bombardementen. Daar de verde
digers volkomen geïsoleerd zijn, is hun
toestand zeer ernstig.