Namsos door geallieerden prijsgegeven om Maaztregelen tegen staatsgevaarlijke landgenooten ,1940” Noorsche regeering en koning vast besloten om strijd voort te zetten 1940. No. 17560. Eenentwintig personen geïnterneerd F or d-tentoonstelling Zaterdag 4 Mei. BUITENLAND BELANGRIJKSTE NIEUWS <r Duitsch legerbericht de Noorsche koning en over Frankrijk Engelsche duikboot tot zinken gebracht Geen onderhandelingen wapenstilstand regeermg nog in Noorwegen Treinramp in EERSTE BLAD. Official Ford Dealer: N.V. AUTO SERVICE DEN HAAG RADIOREDE BUITENLAND .w BINNENLAND Onder hen bevindt zich het Tweede Kamerlid Rost van Tonningen in de Groote Zalen van den Dierentuin te ’s-Graven» ha ge. van 4 Mei t/m 7 Mei a^. Geopend van 10-22 uur. Toeijangvdj Scherpe critiek op de regeering verwacht MINISTER-PRESIDENT DE GEER r r 1 e t i - r I Een en twintig dooden; 25 gewonden Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 De evacuatie der geallieerde troepen Dit niunm. bestaat uit ZEVEN bladen het Koloniaal Bijblad en bet Zondagsblad „Kikerild” De minister-president, jhr. mr. D. J. de Geer, heeft vanmiddag te 1 uur voor de rijkszenders en voor de Phohi-zenders de volgende radiorede uitgesproken Het Lagerhuisdebat over oorlogvoering zal twee dagen duren Britsch slagschip vernietigd Geïnterneerden zijn van ver schillende richtingen HAAGSCHE COURANT PRIJS DER ADVERTENTIËN: 1 Eerste blad, pag. I, 1 OVERZICHT Eerste blad, pag. 1. Waarde luisteraars hier en overzee. I, Vijfde blad, pag. 1. Zevende blad, pag.l. j: van Steinkjer aan het Snasa-meer. Bcjorlrl «fe Koude en sneeuw in Noorwegen. PRIJS DEZER COURANT: Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet p. 3 mnd. met „Kikerifci”, „De Nieuwste Mode”, „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” ƒ3-Franco per post met Mode blad ƒ4.zonder Modeblad ƒ3.75. Buitenland S.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is jj— p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nany tiers 5 et, fr. p. post 10 ct Duitsche krijgsgevangenen in Schotland. Het eerste hulpschip voor de koop vaardij vaart Maandag uit. Vierde blad, pag. 2. De Regeering wenscht geen duurte- toeslag toe te kennen voor het index cijfer met 10 pCt. gestegen is. Vierde blad, pag. 2. De Opperbevelhebber van Land- en Zeemacht heeft een verordening in zake het fotografeeren vastgesteld. Vierde blad, pag. 2. Met Frankrijk is overeenstemming bereikt inzake het contrabande-onder- zoek. Verschenen is de memorie van ant woord aan de Tweede Kamer inzake de wetsontwerpen tot instelling van een fonds voor de economische ver dediging. Bij nota van wijziging heeft de mi nister van Justitie in het desbetref fende wetsontwerp de maximumstraf op spionnage tot levenslang verhoogd en de mogelijkheid geopend, in geval van oorlog, de doodstraf toe te passen. Vijfde blad, pag. 1. In den afgeloopen nacht heeft tus- schen Vallou en Urcay in Frankrijk een ernstig spoorwegongeluk plaats gevon den. Er zijn 21 dooden en 53 gewonden. Eerste blad, pag. 1. Volgens het officieele Duitsche leger bericht is gistermiddag bij Namsos een Engelsch slagschip door bommenwer pers vernietigd. De geallieerde troepen hebben ook Namsos verlaten. Laagvliegende hebben uitgegooid, E r r E C E i t E E l' 1 1 I k u t e r f c 1. ■i i 1 z r E E l 3 I 1 3 1 r u n i •i L 71 .‘I 2 c 2' E r r r i Van 15 regels f 1-50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct, daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct per regel. Bewijsnummers 5 ct, fr. p. post 10 ct Incasso binnen de stad 5 ct, buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer. Te Delft is vanochtend in een sloot het lijk van een onbekende jonge vrouw gevonden, die op gewelddadige wijze om het leven is gebracht. Zevende blad, pag.l. e - Aan den Gemeenteraad is ter vast stelling aangeboden een verordening inzake de afsluiting van strand en omgeving ter bestrijding van mijnen gevaar, strandjutterij en spionnage. Zevende blad, pag.l. Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37 Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119*61. Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778039; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr„ There- siastr. 108a, Tel. 772**4; Boekh. E. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 Engelsche schepen prijs- gemaakt. United Press meldt uit Stockholm, dat een zegsman der Noorsche legatie officieel heeft tegengesproken, dat er vredesonderhandelingen gaande zouden zijn tusschen Noorwegen en Duitsch- land. De koning, de regeering en het leger zijn vastbesloten den strijd voort te zetten. Dezelfde zegsman ontkende eveneens, dat sommige Noorsche troe peneenheden zouden zijn gedemobili seerd. Sommige Noorsche officieren zijn van meening. dat deze geruchten met opzet in omloop zijn gebracht door personen die met het Nazi-regime sympathisee- ren teneinde de Noren te demoralisee- ren en een paniek onder hen teweeg te brengen, waardoor een verder opmar- Uit gezaghebbende bron werd gister avond uit Londen vernomen, dat gene raal majoor Paget bij zijn plan voor de evacuatie van Andalsnes voorgesteld heeft met de Britsche troepen ook alle Noorsche troepen, ten aanzien waarvan Britsche torpedojager door bom getroffen. Volgens den correspondent van „Af tonbladet” in Grong zijn 30 man gedood en 60 gewond, toen een Engelsche tor pedojager, welke het terugtrekken der geallieerden uit Namsos dekte, getrof fen werd door een bom. De correspon dent voegt hieraan toe, dat de geal lieerde troepen weer scheep gingen on der een hevig vuur van Duitsche vlieg tuigen. Het nieuws van het terugtrekken der geallieerden veroorzaakte groote te leurstelling onder de Noorsche troepen aan het Steinkjer-front, aldus United Press. Vroeg in den middag begonnen deze troepen den terugtocht op Snasa, Een ernstig spoorwegongeluk heeft zich in den afgeloopen nacht te om streeks 2 uur voorgedaan tusschen Vallon en Urcay, aan de lijn van Vier- zon naar Montlucon. Een door den plotsélingen was beschadigde brug stortte in, toen de vierde wagon pas seerde. De locomotief en drie wagons zijn ontspoord. Er zijn 21 dooden en 52 gewonden. De gewonden zijn over gebracht naar het ziekenhuis te Bour- ongeveer vijftig k.m. ten Noordoosten ges. van Steinkjer aan het Snasa-meer. Gij moet mij sta.an. Dat gedurende een oorlog de n t burger van een neutraal land meer sympathie heeft voor déze en de an der voor die belligerente mogendheid, is een normaal verschijnsel. In den we reldoorlog was het niet anders en gaf men daaraan in besloten kring ook ruimschoots uiting. Een levendig tem perament ontbrak daarbij niet. Zelfs werd vernomen van familiebijeenkom sten, welke periodiek plachten te wor den gehouden, maar nu tijdelijk moes ten worden stopgezet, omdat ze altijd weer aanleiding gaven tot hevige twist gesprekken over het goed recht van de elkaar beoorlogende partijen. Een ge vaar voor ons land stak in dit alles niet en het geloof aan onze neutrali teit werd er nergens door aan het wan kelen gebracht. Maar het onderscheid is. dat al die pro d i t of pro dat pleitende burgers bovenal waren pro-Nederlandsch. Hun vaderlandsche gevoelens waren buiten geding. Hun sympathieën voor een strijdende partij lagen in een an der, en lager, vlak. Om het eens duide lijk te zeggent wanneer de belligerent van hun voorkeur op een bepaalden dag Minister G. Bolkestein heeft gister middag de Luchtvaart-Nijverheids- school te Scheveningen geopend. Zesde blad, pag. 1. Het Noorsche telegraafagentschap deelt mede, aldus meldt Havas uit Stockholm, dat alle in het buitenland verspreide berichten, volgens welke de koning en de regeering van Noorwegen het land zouden hebben verlaten,, op de meest stellige wijze worden tegen gesproken. cheeren der Duitschers ten Noorden van Trondheim vergemakkelijkt zou worden. Het Britsche departement van oor log deelde gisteren mede: „Over eenkomstig het algemeene plan van de terugtrekking uit de onmid dellijke omgeving van Trondheim, zijn de geallieerde troepen gister avond weder te Namsos inge scheept.. Het terugtrekken en we der inschepen geschiedde met vol ledig succes en zonder verliezen. Op de geallieerde troepen, die in het gebied van Narvik oprukken, heeft de vijand op 1 en 2 Mei een tegenaanval ondernomen. Beide aanvallen werden afgeslagen; de vijand liet voor onze stellingen vele dooden achter, er werden enkele gevangenen gemaakt.” „De Noorsche opperbevelhebber is naar een niet bekend gemaakte be stemming in. Noorwegen gebracht en een eventueele dagorder, waar in melding wordt gemaakt van on- derhandelingten over een wapen stilstand. is blijkbaar zonder zijn voorkennisuitgevaardigd”. Nader vernemen wij, dat onder de 21 personen, die hedennacht op grond van de Oorlogswet zijn geïnterneerd, zich geen vreemdelingen bevinden. Zooals de minister-president mede deelde, is slechts op grond van per soonlijke gedragingen tegen de betrok kenen opgetreden. Uit het feit, dat de geïnterneerden, voor zoover zij al een politieke overtuiging hebben, tot ver schillende richtingen behooren, blijkt, dat de genomen maatregel niet gericht was tegen één (of eenige) politieke partij of beweging(en), maar tegen in dividueel gevaarlijk geachte personen. Onder de geïnterneerden bevindt zich één Kamerlid, n.l. mr. M. M. Rost van Tonningen. Buiten hem zijn geen vooraanstaande figuren van de N.S.B. daartoe niet bestaat”, en dit is het geïnterneerd. Het opperbevel der Duitsche weer macht maakte heden bekend Den middag van den derden Mei werd in het zeegebied ten Westen van Namsos een Britsch slagschip op Westelijken koers door Duit sche duikbommenwerpers aange vallen en door een bom van zwaar kaliber tusschen de beide voorste geschuttorens getroffen. Een halve minuut na den bom-inslag sloeg onder sterke rookontwikkeling een hooge steekvlam uit het slagschip. Nadat de rookontwikkeling was weggetrokken, was behalve eenige wrakstukken, van het schip niets meer te zien. Met leedwezen moet ik meedeelen. wat voor de Regeering onomstootelijk is komen vast te staan, dat er onder onze landgenooten eenigen zijn, wier geestesgesteldheid en optreden zóó wei nig in overeenstemming zijn met den neutraliteitswil der natie, dat zij een gevaar vormen voor ons land en dat tegen hen bijzondere maatregelen zijn moeten worden genomen. hierbij niet misver- geval nu het geheele land in staat van beleg is hen in bewaring te stel len”. Het militair gezag heeft 21 personen, die voor de rust en veiligheid gevaar lijk werden geacht, in bewaring ge steld. Het heeft dit gedaan na grondige voorbereiding en met groote nauwge zetheid. Menigeen, tegen wien voor den oppervlakkigen beschouwen vermoe dens zouden kunnen rijzen en wiens handelingen dan ook ernstig zijn nage gaan, is buiten den maatregel geble ven, omdat geenerlei concrete aanwij zing bestond voor het gevaarlijke van zijn optreden. Van deze 21 echter is komen vast te staan, hoofd voor hoofd, en op grond niet van eenig politiek in zicht, maar van persoonlijke gedragin gen, dat de veiligheid des lands hun interneering gebiedt. De Regeering is overtuigd, dat deze daad van het militair gezag, die geheel in de lijn ligt van de sinds het uitbre ken van den oorlog constant door ons land gevolgde politiek, door de over weldigende meerderheid van ons volk met onverdeelde instemming zal wor den begroet. Mededeeüng van generaal Carton de Wiart. De opperbevelhebber van de Brit sche strijdkrachten in Noorwegen, ge neraal Carton de Wiart, zeideMijn mannen hebben dapper gestreden. Zij hebben des nachts in de sneeuw ge slapen zonder de minste dekking, tot dat zjj tenslotte uit Steinkjer werden verdreven. Laagvliegende Duitsche toestellen hebben honderden brand bommen uitgegooid, totdat geheel Steinkjer een brandende hel was en het voor menschelijke wezens onmo gelijk was het langer vol te houden. Het groote debat over de oorlog voering zal a.s. Dinsdag in het Lager huis geopend worden met een rede van minister-president Chamberlain. Hij zal, naar verwacht wordt, een uitvoe rig overzicht geven van den toestand in Noorwegen, maai’ ook de algerr<eene oorlogvoering behandelen en een soort balan» apmaken na acht maanden oor log. Men hoopt, dat tegen Dinsdag de Britsche plannen in Noorwegen, waar op Chamberlain in zijn jongsje rede doelde, zullen voltooid zijn en dat hij het Huis vollediger op de hoogte kan stellen dan Donderdag j.l. Het; debat zal twee dagen duren. Nadat efe premier heeft gesproken, zullen do vertegen woordigers van de partijen aan het woord komen, waarna minister Churchill een rede zal houden. Woens dag zullen sir Samuel Ff pare, minister van luchtvaart, en Stanley, minister van oorlog, aan het woord komen. Don derdag zal het Hoogerhuis debatteeren over de oorlogvoering,. Zoowel van de zijde der oppositie, alsook uit het con servatieve kamp, verwacht men verre van malsche critiek op het regeerings- beleid. De oppositieleiders Attlee en Sinclair zullen gedurende het week einde door den premier op de hoogte worden gehouden over de verdere ont wikkelingen. De minister vam financiën, sir John Simon, heeft gisteren voor een liberale vergadering in Londen een rede uit gesproken, waazrin hij zich twee com mentaren veroorloofde, vooruitloopen- de op de parlementaire debatten van de volgende week. In de eerste plaats en sprekende in het bezit van de volledige inlichtingen, die alleen een lid van het oorlogskabi- net tot zijn beschikking heeft, zeide hij te vertrouwen, dat, wanneer de vol ledige positie onthuld werd, het onpar tijdige oordeel van het publiek zou zijn, dat de terugtrekking uit Zuid-Noor- wegen verstandig was en ondernomen was op grond van den besten raad. Het tweede commentaar was, dat, wanneer iemand geneigd zou zijn om zijn critiek te richten op een bepaalden minister, hij ernstig teleurgesteld zou worden. Voortgaande zeide Simon, dat het nooit een Engelsch gebrek was geweest de kwaliteit van den vijand te gering te schatten. Begrepen wordt, dat het hoofd moet worden geboden aan een tegen stander van enorme kracht, die omver geworpen moet worden en die georga niseerd is en voorbereid tot den laatst mogelijken graad voor de worsteling. De tweede overweging van spreker was de weergalooze eenheid en vast beradenheid, waarmee het Engelsche volk en het overzeesche gemeenebest aan de uitdaging het hoofd biedt. Geen offer is te groot, om deze bedreiging voor de vrijheid te vernietigen. Hoe het getij ook moge zijn, aldus spreker, wij zullen het doorstaan tot den dag der overwinning. Het standpunt van de Labourpartij werd gisteren in een rede van den oppositieleider Attlee aangeduid. Hij zeide te gelooven, dat het volk zal staan op een moedige, vastbesloten en doel treffende leiding, welke ons door de crisis moet helpen. „De arbeiders beweging, zoo verklaarde hij, zal haar deel bijdragen. Het volk 14 naar ik ge loof, bereid groote offers te brengen, mits gelijkheid verzekerd is. Ik ben er niet geheel van overtuigd, dat wij op het oogenblik een volledig gebruik van onze menschelijke en materieele hulp bronnen maken. Het terugtrekken der Britsche troepen uit Zuid-Noorwegen is voor velen een schok geweest. De arbeidersfractie zou Dinsdag vol ledige inlichtingen van de regeering vragen. Een nieuwe tegenslag brengt geen verandering in haar stellig voor nemen het Hitlerisme te verslaan.” De Labourpartij heeft een binnenlandsch program opgesteld voor den oorlog en daarna, waarin, behalve socia- liseering van sleutelindustrieën, ook voorkomen een jaarlijksche kapi taalbelasting gedurende den oorlog en welke onmisbaar worden geacht om het hoofd te bieden aan de oorlogs- schuld. De vervulling van dit program, zoo wordt gezegd, is echter afhankelijk van de overwinning, welke de Labour partij vastbesloten is tot stand te brengen. De Duitschers vernietigden een Brit- schen onderzeeër. Eerste blad, pag. 1. Naar van bevoegde Duitsthe zijde wordt medegedeeld, is een door een verkenningsvliegtuig waargenomen en met bommen aangevallen Britsche duikboot door duikbootjagers vernie tigd. Twee-en-veertig Duitschers, die in Noorwegen krijgsgevangen zijn ge maakt, zijn gisteren met een Noorsch schip in een Schotsche haven aange komen. Naar te Berlijn gemeld wordt, zijn in de Sandefjord het Engelsche koop vaardijschip „Salomon Paul” (8000 br. ton) en de „Salerno” (2500 br. ton) met ladingen erts in beslag genomen. Ten Noorden van Narvik hebben Duitsche gevechtsvoorposten aanvals- pogingen van vijandelijke strijdkrach ten afgeslagen. Te Narvik zelf is de toestand onveranderd. Duitsche afdeelingen, welke van Trondheim uit naar het Noorden op trokken, hebben nog slechts van Noor sche troepen tegenstand ondervonden, daar de strijdkrachten der Westelijke mogendheden het gebied van Namsos overijld hebben verlaten. De bevelheb ber der Noorsche troepen in den sec tor van Trondheim heeft een dagorder uitgevaardigd, waarin hij verbitterd constateert, dat de Westelijke mogend heden haar troepen, zonder hem te verwittigen of te waarschuwen, uit Namsos hebben teruggetrokken. Daar de Noorsche troepen door het optreden van den Engelschen opperbevelhebber in flank en rug in gevaar zijn gekomen, heeft cle Noorsche bevelhebber ver zocht, den strijd te staken. De pacificatie schrijdt in geheel Noorwegen voort. Irakan werd van ochtend zonder strijd aan de Duitsche troepen overgegeven. In het gebied van Andalsnes hebben zich een generaal, 127 officieren en 2500 man overgegeven. Er is nog geen overzicht van den buit. Het luchtwapen heeft zijn verken- ningswerkzaamheid boven Noorwegen en de geheele Noordzee voortgezet. Een vijandelijk vrachtschip werd door een treffer van midden kaliber in de Sol- berg-fjord ten Noorden van Narvik zwaar beschadigd. Vijf Britsche gevechtsvliegtuigen hebben in den nacht van 3 op 4 Mei een Duitsch patrouillevaartuig zonder succes in de Noordzee aangevallen. Daarbij werden twee vijandelijke vlieg tuigen omlaaggeschoten. Twee Britsche ertsschepen zijn in de Sandefjord (Noorwegen) door de Duit schers buitgemaakt. Eerste blad, pag.l. Ministerpresident jhr. de Geer heeft in een radiorede medegedeeld, dat het militair gezag 21 staatsgevaarlijke landgenooten heeft geïnterneerd. On der dezen, die van verschillende rich tingen zijn, bevindt zich het Tweede Kamerlid Rost van Tonningen. Eerste blad, pag. 1. onze neutraliteit geschonden zou heb ben, dan zouden zij zich bitter ontgoo cheld hebben gevoeld en zou de tevoren gekoesterde sympathie geleid hebben tot een te feller afkeer. Thans is dit bij de personen, waarop ik doelde, anders. Zij zijn niet voor alles: pro-Nederlandsch. Zij maken in het buitenland de eerlijkheid van onze neutraliteitspolitiek verdacht. Zij on dermijnen het vertrouwen in onzen krachtigen wil tegenstand te bieden te gen elke schending van ons grondge bied, van welke zijde die ook komt. De beveiliging, welke voor elk der oorlogvoerende partijen ligt in de pa raatheid van onze weermacht, breken zij af en daardoor tevens de bescher ming, welke voor ons in die paraatheid ligt. En wat het ergste is, de partijdig heid, waarvan zij ten onrechte, en te gen beter weten in, de Regeering be tichten, beoefenen zij zelf. Zij zijn niet te vergelijken met de politiseerende Nederlanders uit de ja- ren van 19141918, maar met de ver dwaasde landgenooten, die aan het eind der 18e eeuw, in den tijd van de Fransche revolutie, de donkerste uren brachten over ons volk. Reeds deze les der geschiedenis ver biedt ons, hen ongemoeid hun gang te laten gaan. Hun aantal is verdwijnend klein. De Regeering weet, dat ongeveer, heel de natie staat achter haar loyale en consequente neutraliteitspolitiek. Maar zooals Prediker 10 het ons leert ook een vlieg kan bederf brengen aan kostelijke apothekerszalf. Die vlieg moet onschadelijk gemaakt. Het is in overeenstemming daarmyp, dat in den afgeloopen. nacht een maat regel is genomen, waartoe de gelegen heid biedt het bepaalde in artikel 33 van de Wet op dén staat van oorlog en beleg. Dit artikel luidt aldus: „Het militair gezag is bevoegd aan personen, wier aanwezigheid voor de rust en de alge meene veiligheid wordt geacht gevaar lijk te zijn, het verblijf binnen het in staat van beleg verklaarde grondge bied te ontzeggen en deze daaruit te verwijderen, of, indien de mogelijkheid Een speciale correspondent van Reu ter schrijft uit Oestersund, dat de be proeving van de Britsche troepen, die het front van Steinkjer bezet hielden, verschrikkelijk moet zijn geweest. Zij hebben een week van strijd achter den rug onder vreeselijke omstandigheden. Tot het middel ploeterden zij in de sneeuw. Het was zóó koud, dat de mannen ternauwernood hun geweren konden vasthouden. De troepen ston den bloot aan het meedoogenlooze mi- trailleurvuur van Duitsche vliegtuigen, telkens wanneer zij uit hun dekking te voorschijn kwamen.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1