DE LUXE
Ijhz
Sw
GEMEENTERAAD
stadhuis
Het
nieuwe
KUNST EN LETTEREN
PAGINA 2.
HAAGSCHE COURANT VAN DINSDAG 7 MEI 1940. DERDE BLAD,
A
TENTOONSTELLING D. OUDES
In het Gemeentemuseum
OPENING TSCHAIKOWSKY-
TENTOONSTELLING
VERGADERING VAN
GISTERNAMIDDAG
TEELT VAN BRUINE BOONEN EN
LATE AARDAPPELEN OP
BOUWTERREINEN
TOELATING RAADSLID DEN DULK
VOORSTEL VAN B. EN W.
AANGENOMEN
REVUE
BESLOTEN TOT UITVOERING
VAN HET EERSTE GEDEELTE
I
DE
BIEKOED
’i. ie «K
jjuiL.
(Slot.)
ƒ2.800.000 BESCHIKBAAR GESTELD.
Het is
zal
Voorz.: Burgemeester de
M o n c h y.
Geopend door den musicus
Hugo van Dalen
(V e r v o 1 g.)
De heer van Beusekom (C.H.)
vervolgt zijn rede.
Hij betoogt, dat de schommelingen in
de bouwkosten geen reden kunnen zijn
om niet met den bouw te beginnen.
Iets anders is echter de kwestie der
tie van ijzer, cement enz. gaat regelma
tig maar met het hout is het moeilijker.
Rede van den heer van
Beusekom.
ernstig
en
Op voorstel van de commissie van
onderzoek besluit de Raad tot toelating
van het nieuwbenoemde Raadslid, den
heer den Duik (C.H.).
(Vervolg.)
Voortgezet wordt de behandeling
van:
1. het voorstel om gelden beschikbaar
te stellen 2.800.000, waarvan 600.000
voor onteigeningen) voor het eerste ge
deelte van den bouw van een nieuw
stadhuis (aan het Alexanderveld, vol
gens het plan-Luthman).
oogenblik stop staan in verband met de
gebeurtenissen in Europa. Door te bou
wen kan men distributie uitlokken; ook
kan de Regeering ingrijpen. Moet men
het daarop laten aankomen?
De allesoverheerschende vraag is: hoe
staat het met den aanvoer van bouw
materialen? Hebben B. en W. zich ver
gewist, dat daarin wordt voorzien? Zul
len geen andere groote werken moeten
voorgaan?
Thans loopt de zaak nog, maar spre
ker vreest het ergste.
Rede van den heer v. d. Zee.
De heer van der Zee (S.D.) be
toogt, dat het hier niet gaat om iets
nieuws, maar om den volgenden stap op
een weg, dien men reeds is ingeslagen.
Reeds zijn 3 millioen aan de voorberei
ding besteed.
De zwaarste financieele druk wordt
verlegd naar de toekomst. Is dit verant
woord? Dit hangt samen met de ver
wachting, omtrent de ontwikkeling van
den Haag. Deze verwachting is zooda-
De voorz. ontraadt de motie na
mens B. en W-, gezien de grondige voor
bereiding van hun voorstel en de moei
lijkheden, waartoe uitstel kan leiden,
t.a.v. de materialen b.v.
De heer Jonker (Lib.) repliceert
en handhaaft zijn financieele bezwaren.
De voorz. dupliceert en geeft na
dere toelichting op zijn financieele uit
eenzetting.
lijdt
toestand
Het voorstel van B. en W. wordt
aangenomen met 2615 stemmen.
Vóór stemmen: de S.D., de A.R., de
C.H., de C.P. en de R.K. de Jong en
weth. Feber.
Tegen de V.D., de Lib. (ook weth.
v. d. Bilt), de R.K. Duyzings, van Bijs-
terveld, mr. v. d. Oever, Moeskops, mej.
Romme en Quant en de V.I.N. Scholte.
Bouw- en
der vrij-
Gemeente-
Replieken
De heer L e 1 y (V. D.) repliceert en
zegt, dat de werken, welke minister
Lely, zijn vader, heeft genoemd (ge
citeerd door den voorzitter) heel an
dere werken zijn dan een stadhuis,
namelijk waterbouwkundige verken,
enz.
Spreker handhaaft zijn bezwaren. Hij
is voor uitstel van het beginnen met
een onderdeel van het werk; hij wil
een andere wijze van uitvoering, nadat
meer zekerheid omtrent de materialen
is verkregen.
De heer J o e k e s (V. D.) zegt, dat
zijn fractie het eens is met den voor
zitter, dat de bouw moet worden
voortgezet en men zich niet op de
tijdsomstandigheden mag beroepen om
den bouw uit te stellen. De heer Lely
heeft echter betoogd, dat de voorbe
reiding niet voldoende zekerheid geeft,
zoodat verdere voorbereiding ge-
wenscht is, waarbij kan blijken of men
reeds thans tot den bouw moet over
gaan, vóór men een deel van ’t beton-
skelet heeft gebouwd.
Wat de heer Lely heeft bepleit, is
dit: de Raad niet thans te laten be
slissen, maar te besluiten tot verdere
voorbereiding in verband met het
materialenvraagstuk.
VERJAARDAG WIJLEN WILLEM
KLOOS.
Gistermorgen, op den verjaardag van dr.
Willem Kloos, zijn er op zijn laatste rust
plaats vele bloemen gebracht, o.a. palm
takken met het volgende opschrift: .Mees
ter wij danken u, wij vereeren u wij ver
geten u nooit. Vele jongeren”
De motie tot uitstel verworpen.
De m o t i e-Joekes c.s. wordt ver
worpen met 2615 stemmen.
Er vóór stemmen de V.D., de Lib. (ook
weth. v. d. Bilt), de R.K. Duyzings, v.
Bijsterveld, mr. v. d. Oever, Dresmé,
Moeskops, mej. Romme en Quant en de
V.I.N. Scholte.
Er tegen: de S.D., de A.R., de C.H.,
de C.P. en de R K. de Jong en weth.
Feber.
Rede van den heer de Visser.
De heer de Visser (CJ*.) herin-
innert eveneens aan de 30-jarige voor
geschiedenis van dit voorstel, aan het
Spui-besluit en daarna het Alexander-
plein-besluit. enz.
De bezwaren tegen het voorstel zijn
technisch en financieel.
Te groote voorzichtigheid zal leiden
tot afstel, want niemand kan eenige ze-
t kerheid geven, dat uitstel niet zal lei-
den tot verder uitstel omdat de prijzen
zullen stijgen.
De financieele regeling, zooals B. en
W die voorstellen, is zeer wel te aan
vaarden. Daarin is spr. het eens met den
heer Snoeck Henkemans. Als de Raad
dit plan niet aanvaardt, zal de ontwik
keling van een geheele stadswijk wor
den belemmerd. Bovendien zal het een
IN WERKVERSCHAFFING.
Aan de orde is;
2. het voorstel om goed te keuren, dat
eenige braakliggende gemeentelijke
bouwterreinen tijdelijk worden gebruikt
voor het in werkverschaffing voor arm
lastigen telen van bruine boonen en late
aardappelen en om daarvoor een cre-
diet toe te staan.
De heer Knetsch (A.R.) bestrijdt
de nadere becijfering van kosten en op
brengst van B. en W. Z.i. blijft de zaak
ƒ18.100 kosten, zoodat deze boonen en
aardappelen extra-duur worden.
Het is een soort van werkverschaf
fing, waartegen de soc.-dem. jarenlang
hebben gevochten, omdat ze demo-
raliseerend is, daar ze niet productief
mag heeten. Het is nu bovendien al te
laat in het jaar om grasland om te spit
ten voor de teelt; de grond zal niets op
brengen en het geld is weggegooid. Spr.
acht het voorstel ondoordacht en on
juist
De heer Folmer (C.H.) bestrijdt
eveneens de berekening van B. en W.
en vraagt of B. en W. een redelijken
oogst verwachten, ook in verband met
het gevorderde jaargetijde. Spr. vreest,
dat het zal tegenvallen. De werkver
schaffing is in het belang van de arm-
lastigen. die het rhythme van den ar-
I beid ontwend zijn.
Z.h.s. worden aangenomen de
overige punten van de agenda, met uit
zondering van no. 7.
Rede van weth. Buurman.
Weth. Buurman (S.D.) noemt het
een onschuldig voorstel, het beoogt aan
een aantal armlastigen werk te ver
schaffen, nu vele werkloozen tot deze
categorie zijn overgegaan. Voor deze
groepen had men nagenoeg geen werk
verschaffing. Voor Maatsch. Hulpbetoon
ligt er ook controle in. Met de voorbe
reiding is voortgegaan en de menschen
zijn blij, voor dit werk in aanmerking
te Ijomen.
Spr. bestrijdt de berekeningen van
den heer Knetsch. die doet alsof het
hier een landbouwbedrijf betreft en
niet 40 h.a. verspreid liggende bouwter
reinen, bedekt met puin enz., die veel
hebben gekost aan politietoezicht en
schoonmaken.
De armlastigen zijn geen volwaardige
krachten op dit gebied.
Wat de berekeningen van B. en W.
betreft beroept spr. zich op zijn deskun
dige adviezen. Ook de prijzen, door den
heer Knetsch genoemd, zijn andere,
dan die, welke spr. zijn meegedeeld.
Wij mogen dit kleine stukje voedsel
voorziening in geval van nood niet ver-
I waarloozen.
De Raad neme dit voorstel, dat aan
de Gemeente niet meer geld kost, aan
terwille van het sociale nut.
De heer Knetsch (A.R.) repliceert.
Hij blijft het voorstel onverantwoord
achten en adviseert, eerst een proef te
nemen met 3 of 5 h.a., die reeds omge
spit zijn.
ORGELBESPELINGEN ADRIAAN
ENGELS.
Dinsdag 14 Mei, 's avonds 8 uur, opent
Adriaan Engels in de Groote Kerk zijn
serie orgelbespelingen. Der traditie ge
trouw zal dit een Bach-Palestrina avond
worden, waaraan het Palestrina koor on
der leiding van Jos. Vranken sr. mee
werkt.
De heer Engels speelt grootere en klei-
Motie tot uitstel.
Spr. stelt, met zijn fractiegenooten,
een motie voor, waarin B. en W. wor
den uitgenoodigd, het voorstel aan te
houden, de bestekken verder te doen
uitwerken, zich te vergewissen omtrent
de materialen, en den Raad daarna
voorstellen te doen.
De heer van Dijk (C.P.) acht de
arbeidsvoorwaarden voor deze «werkver
schaffing onvoldoende. Het moeten de
voorwaarden zijn voor normaal werk,
temeer nu de loonen aan den lagen kant
zijn. Een verhooging van 10 pCt. boven
den steun is onvoldoende. Spr.’s fractie
zal niet tegen het voorstel stemmen,
maar spr. vraagt betaling naa» con
tractloon.
De heer van Langen (S.D.) ver
dedigt tegen den heer Knetsch de 10
pCt., toeslag-werkverschaffing. Het be
treft hier geen improductief werk. Het
voorstel moet met beide handen wor
den aangegrepen.
De heer Knetsch heeft ten onrechte
het steunbedrag in zijn berekening op
genomen.
te behoeven te vreezen, zooals de heer
Lely blijkbaar deed.
Het zou verkeerd zijn, de beslissing
thans jaar uit te stellen. Zal men
dan méér weten in verband met de on
zekerheid der tijden Practisch zal het
een jaar worden en de kans is groot,
dat prijzen en loonen in dien tijd zullen
stijgen.
De gereedmaking der volgende be
stekken zal zoo zijn, dat geen stagnatie
in den bouw deswege behoeft te wor
den gevreesd.
Tegenover den heer Lely citeert spr-
diens vader, thans wijlen den minister
Lely over de wenschelijkheid van uit
voering van groote werken in moei
lijke tijden spr. hoopt, dat de appel
niet ver van den boom zal vallen 1
Wat den aanvoer van materialen be
treft zijn aan B. en W. toezeggingen
gedaan bij de aanbesteding zal wor
den gezorgd, dat geen bezwaren zullen
worden gemaakt, ook niet wat betreft
de beschikbare werkkrachten.
Ook hout is voldoende aanwezig. Be-
tonprijzen, zand, grind en cement zijn
voldoende te verkrijgen. Op dit oogen
blik behoeft geen tekort te worden ge
vreesd, al kan de toestand steeds ver
anderen.
Er zal worden aanbesteed volgens
de Rijksclausule, welke den aannemer
vrijwaart tegen risico door prijs
stijging. Volgens het bestek zal de aan
nemer zich echter dadelijk zooveel
mogelijk moeten dekken tegen tekort.
Het is het eenige belangrijke risico
voor de Gemeente bij prijsstijging.
Ook het risico bij loonstijging wordt
gecompenseerd door de dan verander
de waarde van den gulden.
Bij stilleggen van het werk in geval
van oorlog heeft de aannemer recht
op schadevergoeding; de Gemeente zal
dan het te leveren ijzer en hout op-
slaan; voor de cement zal men het con-
(cement is
Voorstel aangenomen.
Het voorstel wordt aangenomen,
met 4 stemmen tegen (de heeren
Knetsch, van Asch van Wijk. Smits-
kamp, allen A.R.. en v. d. Leeuw, Lib.)
SilvêP CiÜy
LEGAT EN MAINZ.
D. Oudes, zoo deelde men ons mede, is
horlogemaker te Alkmaar, 44 jaar oud. en
legt zich eerst sedert een jaar of vijf se
rieus op de schilderkunst toe. Als schil
der is hij autodidact en hij heeft weinig
of niet direct naar de natuur geschilderd.
Hij heeft weinig gereisd en niet veel kunst
van anderen gezien. Deze persoonlijke bij
zonderheden deelen wij niet mee om even-
tueele nieuwsgierigheid te bevredigen,
maar omdat zij van beteekenis zijn voor
de beoordeeling van het merkwaardige
werk van Oudes.
Inderdaad merkwaardig, want deze
schilder toont een onmiskenbaar en voor
al sterk persoonlijk talent Hij schildert
blijkbaar naar de visie van zijn verbeel
ding, waarbij de herinnering aan het in de
realiteit geziene hem te hulp komt, een
verscheidenheid van onderwerpen min of
meer naturalistisch, fantastisch, religieus,
maar bijna steeds toont hij zich in opvat
ting en compositie een aparte persoonlijk
heid. ook in de het caricaturale benade
rende rake typeering van de als ’t ware
meer aangeduide dan afgebeelde figuren,
die zijn vorstellingen stoffeeren. Daarbij
heeft hij, bij verscheidenheid, een eigen en
gevoelig coloriet, waarin de toon over-
heerscht Dit alles maakt, dat men on
danks de tekortkomingen, b.v in de teeke-
ning het werk bij de aanschouwing
steeds meer gaat waardeeren als dat van
een zuivere, kinderlijke natuur, met fan
tasie en talent begaafd.
Laat ons, in volgorde, een aantal wer
ken, mogen noemen' de Arke Noachs. pri
mitief gedacht met de menschen- en die
renfiguren, met een lichten toets in blon
den toon geschilderd; een levendig straat-
tooneel (3), sterk van mouvement en met
merkwaardige typeering der figuren; kijk
je op een schilderijententoonstelling met
raak getypeerde figuren; stemmig sneeuw
landschap (4); kleurig park met een
paartje op een bank; curieus straatbeeld
een soort dronkemansvisie (7); een Para-
di^fantasie, met Adam en Eva en allerlei
dieren; een aardig stadsgezicht met op
een bank om een boom goed getypeerde
menschen (10), het Christuskindse in den
stal te Bethlehem, curieus in zijn primi
tieve opvatting (11); een door de visie, de
typeering en de summiere schildering op
merkelijk café-interieur (13); een ook door
de kleur merkwaardig landschap met zeil
boot (15), een dancing met dezelfde eigen
schappen als bovengenoemd café (16); een
soort kermisfantasie met dynamische paar
den (17); een straatbeeld in lichten grijzen
toon (20); een vooral door het coloriet te
waardeeren varkenshok en omgeving (26).
Hedenmiddag werd in het Gemeente
museum een tentoonstelling geopend,
welke aldaar wordt gehouden, ter nage
dachtenis aan den grooten Russischen
toondichter Tschaikowsky en ter ge
legenheid van het feit, dat het juist
100 jaar geleden is, dat deze kunstenaar
te Wotkinsk werd geboren. Dat hiervoor
een uitgebreide collectie foto’s en docu
menten kon worden samengebracht, is
geheel te danken aan den bekenden
musicoloog op het gebied der Slavische
toonkunst, onzen stadgenoot Hugo van
Dalen. Door zijn toedoen werd het mate
riaal, dat helaas, in verband met het ri
sico van verzending bij de hedendaag-
sche internationale toestanden, niet uit
de origineele manuscripten en foto’s kan
bestaan, door de „W. O. K. S.”, het mi
nisterie voor Kunsten en Wetenschap
pen te Moskou, afgestaan. Zoodoende
krijgen wij een getrouw beeld van het
geen met betrekking tot Tschaikowsky’s
leven en werken te Klin wordt bewaard
in het, tot museum ingerichte woonhuis,
waar de toondichter zijn laatste levens
jaren heeft gesleten. Hugo van Dalen
heeft echter bovendien verscheidene in
teressante voorwerpen uit zijn particu
liere verzameling voor deze tentoonstel
ling afgestaan.
Dat thans ook de officieele opening,
met een korte rede, geschiedde door
dezen kunstenaar, die steeds van zooveel
piëteit tegenover- en grondige kennis tT oree‘lwerken van'BaH^kïVn,*^ tVina
I sTTUssarw ssrwx K J^.'bsss
daarmede de beteekenis van den compo-
is geen gevolg van schaarschte maar
van moeilijkheden met den aanvoer,
molestpremie enz.
De Regeering doet alles om schaarsch
te en daarmee prijsverhooging te voor-
funesten invloed hebben op particuliere
bedrijfsleven. Juist in dezen tijd moet
de Gemeente niet voorzichtiger zijn dan
dringend noodig is. Men moet geen wan
trouwen wekken in het sociaal-econo-
mische leven.
De arbeid moet worden voortgezet
Het betreft hier een belangrijk object
voor de werkverruiming, in ’t belang
van arbeiders,middenstand, intellectuee-
len en kunstenaars. Spr. betreurt het,
dat de liberalen, die voor het midden-
standsbelang zeggen op te komen, dit
voorstel bestrijden.
(De heer Jonker: Ik verdedig niet
het middenstandsbelang.)
De heer de Visser betoogt, dat men
door aanvaarding van het voorstel en
door uitstel geen enkele onzekerheid op
heft. Wel kan men eindelijk komen tot
de uitvoering van een plan, waarover
zoolang gestreden is. Spr.’s fractie is
vóór het voorstel.
Rede van den heer Dresmé.
De heer Dresmé (R.K.) wijst op de
geheel veranderde tijdsomstandigheden,
waardoor de kosten van ’t Stadhuis nu
worden geschat op 10.200.000.
Als men omtrent dat bedrag zeker
heid had, zou spr. vóór het voorstel
zijn, ook al kan hij zich met de plaats
en het uiterlijk van het gebouw niet
vereenigen.
Spr. betoogt echter, dat omtrent de
werkelijke kosten niets te zeggen is,
evenmin als van den invloed ervan op
de begrooting.
Het voorstel betreft formeel slechts
den bouw van het skelet (kosten
2.800.000), maar het beteekent, dat
men met den bouw zal moeten door-
bouwmaterialen. De aanvoer en produc- 8aan- ongeacht de thans volkomen on
zekere kosten. De Raad weet daarom
trent niets. In verband daarmee be-
De in Augustus ingetreden prijsstijging I SrBPt spr. niet de instemming van den
heer Smitskamp en anderen. Het is
een sprong in het duister.
Spr. bestrijdt het betoog van den
heer van Langen t.a.v. de groote wer
ken, welke ter werkverruiming worden
komen, n.l. door distributie. De Regee- I uitgevoerd. Er komt 2 millioen extra
ring kan bouwwerken stop zetten om bij als men dit voorstel aanneemt,
alleen de meest urgente te doen uitvoe- Ook het betoog van den heer van
ren. Tot deze laatste behoort stadhuis- der Zee bestrijdt spr., wijzende op den
bouw zeker niet. Defensie, voedselvoor- financieelen toestand der Gemeente,
ziening, arbeiderswoningen gaan vóór, die opcentenverhooging nog pas noo-
Maar zoover zijn wij nog niet; het kan dig maakte.
echter elk oogenblik zoo ver komen. Niets doen wil spr. óók niet, maar
Thans kan men nog alles krijgen. De hij wil voorzichtig vooruit, alles voor-
omstandigheden zijn echter na de laat- bereidend, in afwachting dat men de
ste vergadering van de stadhuiscommis- consekwenties eenigszins zal kunnen
sie ongunstiger geworden met name wat overzien.
den aanvoer van hout betreft, die vol- Men mag niet zeggen „Wie dan
komen kan stagneeren binnenkort. Ook I leeft, wie dan zorgt”. Dat is roekelooze
de aanvoer van ijzer en cement kan elk financieele politiek.
Rede van den heer Joëls.
I De heer Joëls (V.D.) bespreekt
i de ontleening van geld aan de fondsen
I en de stijging van de uitkeering aan
I die fondsen naar gelang van de rente-
I stijging. Z.i. is het onjuist, dat B. en
W. een rentepercentage vaststellen,
zonder rekening te houden met de mo-
I gelijkheid van rentestijging. De meer
dere rente zal moeten worden verdis
conteerd in de rekening van den stad
huisbouw.
nist voor het hedendaagsche internatio
nale muziekleven en gaf tevens een in
druk van de kwaliteiten van deze laat-
romantische werken. Eenige van zijn
citaten zullen wij hier laten volgen.
„Als men Tschaikowsky met een uit-
heemsch kunstenaar vergelijken wil,
dan moet het zeker Mozart zijn, tot wiens
werk hij zich sterk voelde aangetrokken,
en dien hij in verschillende eigenschap
pen evenaarde. Toch is het bevreem
dend, dat nog steeds verschillende wer
ken van den grooten meester hier niet
bekend zijn. Het is geen wonder, dat men
hem genoemd heeft „den Russischen Mo
zart”, en men weet niet, wat in hem
meer te bewonderen is, de openhartig
heid en de elegance zijner techniek, of
de heerlijke verwerking der schoons
Russische volksliederen, waarvan de
melancholieke stemming den hoorder on
weerstaanbaar boeit.
In zijn techniek bereikte hij het vol
maakte. Daardoor schiep hij muziek, die
bovenaardsch mag heeten en die
schaars door zijn Westersche tijdgenoo-
ten zal worden geëvenaard.
Tschaikowsky heeft kunst voor alle
tijden geschreven, zooals Mozart, Beet
oven en Wagner deden. Hij staat en zal
blijven staan in de eerste rijen van de
heroën der goddelijke toonkunst.
Na de officieele opening hebben wij
de tentoonstelling zelf in oogenschouw
kunneh nemen. In chronologische volg
orde ligt het uitgebreide fotomateriaal
daar op een buitengewoon smaakvolle
wijze uitgestald. Wij troffen er portret
ten aan van Tschaikowsky, van zijn fa
milie en leeraren, van uitvoerende kun
stenaars, waaronder die van den violist
A. Brodski en den pianist H. von Bülow,
respectievelijk de vertolkers van het
vioolconcert en het eerste pianoconcert
van den meester, en portretten van diri
genten, o.a. W. Ssafonow, A. Nikisch en
Ed. Colonne. Tevens zijn foto’s aanwezig
van eerste uitvoeringen van het ballet
„Der Schwanensee”, de opera’s „Eugen
Onegin", „Piqué Dame”, ..Mazeppa” e.a.
naast portretten van operazangers en
-zangeressen, die hierbij de hoofdrollen
vertolkten. Partituren, afgestaan door de
muziekafdeeling van de „Openbare Lees
zaal en Bibliotheek” en boeken prijken in
de vitrines.
Het is een zeer interessante tentoon
stelling. Voor de buitengewone zorg, die
hieraan blijkt te zijn besteed, komt de
directie van het Gemeentemuseum een
extra woord van lof toe.
Op Vrijdagavond 17 Mei a.s. zal Hugo
van Dalen, tezamen met de altzangeres
Martaja Fallak, een Tschaikowsky-avond
in het Gemeentemuseum geven. De pia
nist, die tevens als begeleider optreedt,
zal als soli eenige weinige of nimmer
uitgevoerde composities van den Russi
schen toondichter ten gehoore brengen.
REDE VAN DEN BURGEMEESTER
De voorzitter betoogt, dat men I
het voorstel niet kan afwijzen met den
dooddoener, dat het er nu geen tijd
voor is. Hij wijst erop, dat verschillen
de raadhuizen, Leiden, Amsterdam, den
Haag, zijn gebouwd in zeer moeilijke
en onzekere tijden. Ditzelfde geldt voor
andere monumentale gebouwen. Ook
dit argument echter noemt spr. een
dooddoener.
Men moet het voorstel ook niet ver-
nig, dat spr. geen bezwaar heeft tegen I ledigen met een champagnebetoog
den stadhuisbouw. Ook elke andere be- I cver „aanpakken enz., al heeft spr.
slissing heeft risico, n.l. dat de 3 mil- met genoegen den nestor van den
lioen verloren gaan of dat men voor Raad, den heer Snoeck Henkemans ge-
vele jaren van den bouw moet afzien boord.
wegens dure materialen. Er *s een parallel tusschen stadhuis-
B. en W. hebben den besten weg ge- bouw en arbeiderswoningbouw wat be-
kozen. Begint men met uitstel, dan is de treft de bouwmaterialen spr. behan-
kans groot, dat men later opnieuw moet delt bet betoog van den heer van Beu-
uitstellen. sekom over de prijzen en geeft de
Den Haag kan het financieele risico schommelingen weer. De prijzen zijn
dragen. Spr. beveelt het voorstel van B. nog niet abnormaalzij staan ongeveer
en W. aan. op het peil van 1929’31 en van na
den oorlog.
De onzekerheid van den tijd heeft
verandering gebracht in de plannen.
De Raad had een crediet verleend voor
den geheelen stadhuisbouwthans
vragen B. en W. alleen een crediet
voor het skelet. Men kan bij prijsstij
ging den bouw stopzetten, of goedkoo-
per materiaal gebruiken, of het ge
bouw gedeeltelijk afmaken, (werkge-
deelte) met Hollandsch materiaal. Mo
gelijk zal men eenige jaren met het
bouwskelet op het Alexanderveld moe
ten zitten.
Tot den heer Lely zegt spr.. «at het
onmogelijk is, te zeggen, hoe ever 2%
tot 7 jaar de materiaalprijïen zullen
zijn
De voorbereiding van het plan is
zóó, dat men het betonskelet kan ma-
I ken zonder veranderingen in den bouw zal meegaan.
Verordening inzake afsluiting
strand en omgeving terugge
nomen.
De voorz. deelt mede, dat punt 7:
het voorstel van de commissie voor de
strafverordeningen tof vaststelling van
een verordening nopens de afsluiting
van het Noordzeestrand en de omgeving
daarvan wordt teruggenomen we
gens verschil van meening
met de militaire autoritei
ten.
Tegen half zeven sluit de voorz.
de vergadering.
tract moeten liquideeren
namelijk niet houdbaar).
Spreker behandelt het door den heer
Jonker genoemde niet uitvoeren van
het tunnelplan te Amsterdam en wijst
op den geheel anderen aard hiervan.
Spreker behandelt het leenen uit de
(erfpacht) fondsen der Gemeente en de
renteberekening. Mogelijk zal de rente
iets hooger worden gesteld dan 314
maar noodig is het niet, omdat de fond
sen sterk genoeg zijn voor het doel.
Mogelijk zal men tegen een hoogere
rente moeten leenen. Het belang van ’t
leenen uit de fondsen ligt niet in de
rente, maar in het leenen voor 75 jaar.
Er is geen gevaar, dat de fondsen on
voldoende zullen zijn als zij voor hun
eigenlijke doel noodig zijn, want ge
leidelijk keert het geld van den stad
huisbouw in die fondsen terug.
Het bedrag van 600.000 voor ont
eigening kan gehandhaafd worden.
Het laboratorium van
Woningtoezicht zal in een
gekomen gebouwen van
werken komen.
De jaarlijksche lasten van den stad- I
huishouw besprekend.wijst spreker
op de besparing op de onderlinge bode
diensten. De kosten van verwarming
enz. zullen stijgen. Besparing op ex
ploitatiekosten is niet te verwachten.
De voltooide en betaalde kazerne
bouw moet men buiten beschouwing
laten bij de berekening der jaarlijk
sche kosten, welke 400.000 zullen
bedragen (na 1947 afdalend).
In verband met dit bedrag geeft
spreker een overzicht van den finan
cieelen toestand der Gemeente, en in
’t bijzonder de leeningschuld en den
last van rente en aflossing, teneinde
aan te toonen, dat de last, welken de
stadhuisbouw oplegt, niet van over
wegend belang is. Vermoedelijk zal
men er in slagen, voor openbare wer
ken, met inbegrip van den stadhuis
bouw, beneden de 2 millioen ’s jaars
te blijven.
De toestand bij de Gemeentedien
sten is zóó, dat men niet 25 jaren op
het nieuwe stadhuis kan wachten. Het
is niet te zien, wanneer de toestand
zoodanig zal veranderd zijn, dat men
beter dan nu tot den bouw zal kunnen
overgaan.
Spreker vertelt nog eens de 30-jarige
voorgeschiedenis van het stadhuis
bouwplan, teneinde aan te toonen, dat
dit voorstel een schakel is in den keten.
Als een jaar na het eindvonnis inzake
de onteigening, de eigenaren hun per-
ceelen terugverlangen, zal men in
allerlei moeilijkheden komen. De heer
Luthman is 50 jaar; men kan hem niet
tot zijn 60ste laten wachten met den
bouw.
De Gemeentedienst
onder den bestaanden
vraagt verbetering.
Als den Haag zegt: „Dit is geen tijd
van bouwen, zal dat een remmen-
den invloed hebben op anderen, het-
I geen de werkloosheid zal vermeerde
ren, hetgeen overal doorwerkt. Het
voorstel is een belangrijk object voor
werkverruiming.
B. en W. hebben alle kanten van het
voorstel degelijk bekeken. Zij meenen
het risico te kunnen aanvaarden en
hopen, dat de Raad met hun voorstel
Al
X
