URODONAL TENTOONSTELLING VAN DONGEN - UTRILLO - OTHON FRIESZ RECHTZAKEN KUNST EN LETTEREN De moord te Praag HAAGSCHE COURANT VAN DINSDAG 7 MEI 1940. EERSTE BLAD, PAGINA 3. KUNSTZAAL GEBR. KOCH HOOGSTRAAT 7 DUITSCHLAND. SADLER’S WELLS-BALLET ITALIË. VATICAANSTAD. MEINEED IN EEN CIVIELE PROCEDURE Een glorie-avond in den Konink lijken Schouwburg DE VIJFTIGSTE VERJAARDAG VAN VINCENT VAN GOGH VIER JAAR THEATER DER PROMINENTEN SERGEANT SCHOOT OP OFFICIEREN ft* I Hoog Militair Gerechtshof Decreet van von Neurath TOT VIJF JAAk ORDEELD. vanaf 70 cent vanaf 45 cent zal Arrondissements-rechtbank ge- Zelf LEZING DOOR JAN UBINK. Het is een product Chatelain, van heeft stelt U in stoot thuis de kuur te doen, woorvan U zich wegens de kosten hebt moeten onthouden. Het zuivert Uw or ganisme van het urinezuur, dat zoo vaak de oorzaak van Uw rheumatiek is. HET BOUWEN VAN SCHUILKELDERS Officieel wordt te Rome bekend ge maakt, dat de afdeeling gebouwen constructie van het departement voor corporaties proeven aan het nemen is met het doel, het beste cement te vinden voor het bouwen van schuilkel ders. Deze afdeeling heeft ook de be hoeften aan meerdere schuilkelders en de afmetingen daarvan, onderzocht. „*t Is verwonderlijk, dat je teint zoo prachtig blijft, hoewel je toch eiken dag in je open wagen rijdt.” ALCOHOLMISBRUIK LEIDDE TOT VERDUISTERING. EINDE VAN HET DEVI DJA-BALLET. Het z.g.n. Balineesche ballet van Devi Dja. dat ook in ons land voorstellingen heeft gegeven, o.a. hier ter stede in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen, is in Californië ontbonden. Er was groote oneenigheid ontstaan, naar de N.R.Ct. uit Hollywood mededeelt tusschen de di rectie de heer Piedro, mevrouw Piedro (Devi Dja) eenerzijds en de dansers an derzijds. Slechts een groep van veertien personen is achtergebleven (vijf dansers en de gamelanbespelers de anderen, on geveer honderd en dertig in getal, zijn in de loop der maanden weer terugge keerd naar Ned.-Indië. Het hoog militair gerechtshof be vestigde heden in hooger beroep het vonnis van den Bosschen krijgsraad, waarbij de dienstplichtige sergeant B. A. J. H. veroordeeld is tot vijf jaar gevangenisstraf, ontslag uit den militairen dienst en ontzetting van de bevoegdheid om bij de gewapende macht te dienen en na den straftijd ter beschikking-stelling van de Regee- ring, omdat hij op twee officieren, die hem wilde arresteeren had geschoten. NIEUWE OORLOGSBODEM GEREED Het 35.000 ton metende linieschip Littorio is gisteren te Genua in tegen woordigheid van autoriteiten der marine en der civiele overheid door de marine overgenomen. GEBREK AAN „HOUTEN SCHOENEN" Er heerscht 'in geheel Duitschland, aldus United Press, gebrek aan de z.g.n. „houten schoenen”, d.w.z. schoenen met houten zolen en linnen bovenstuk, welke wegens het gebrek aan leer, omstreeks midden April op de markt werden gebracht. Hoewel ze in het algemeen duurder zijn dan lichte, leeren schoenen, vonden ze zeer veel aftrek. Thans is de geheele voorraad tijdelijk uitverkocht. door het spel bij Zwarte Jack Ross weder om een groot kapitaal verworven heeft, wordt er weer een complot gesmeed. Bob Roberts waarschuwt Ross, bekoopt dit ech ter met den dood, wat weer de wraakge voelens van Ross opwekt. Nauwer worden de strikken om Ross aangehaald. Het is Risa Valdey, die hem komt waarschuwen. De slag, die geleverd wordt is hevig. Alle bezittingen van Ross worden in brand ge schoten. hij zelf is zwaar gewond. Zijn vijand Storm eveneens, terwijl Zwarte Jack gedood wordt evenals zijn knecht. Ross wordt verpleegd door Rita en Roze- Alba, hij geneest om den strijd weer op te nemen. Het slot is dat Storm gedood wordt en Ross met Rose-Alba trouwt. Eer het echter zoo ver is, is er echter nog heel wat gebeurd, zooveel, dat de lezer uren lang in spanning zit, voor hij verneemt hoe het einde is van dit romantische verhaal uit het Wilde Westen. De vertaling is van J. G. H. van den Bovenkamp jr. waardoor men een uniek overzicht zijn werkzaamheid krijgt. Ter gelegenheid van de herdenking ver schijnt tevens een nieuwe catalogus van de van Gogh collectie, met bijzonderen zorg samengesteld en bij elk nummer ver meldend een op het werk betrekking heb bend citaat uit zijn brieven, waardoor men een bijzonder helder inzicht in het werk krijgt. Omtrent de wijze, waarop zijn sterf dag herdacht zal worden, zullen binnen kort nadere mededeelingen worden daan. DE PULITZERPRIJZEN VOOR LITERATUUR. De Pulitzerprijzen voor literatuur wer den toegekend voor proza aan John Stein beck voor „The grapes of wrath”, die voor geschiedenis aan Carl Sandburg, voor zijn Abraham Lincoln, voor biografie aan Ray Stannard Baker voor zijn Woodrow Wil son (deel zeven en acht), voor drama aan William Saroyan voor zijn tooneelspel „Time of your life” en voor poëzie aan Mark Vandoren voor zijn verzamelde ge dichten. „De hoogste kaars”, Jackson Gre gory. J Philips Kruseman Na een afwezigheid van vele laren komt Ross Haverlll terug naar de oude ranch van zijn vader, die beheerd wordt door een ouden vriend. Er is nog steeds een oude veete met Storm, die hem eens be wusteloos heeft geslagen en beroofd. Als „Ja, dat dank ik aan Lelia. Door die heerlijke crème blijft mijn huid zoo gaaf en soepel en ik heb een mooie frissche teint gèkregen.” Lelia crème dringt door de poriën diep tot de onderhuid door en vormt een gezonde basis voor een jeugdige en be koorlijke teint, die méér is dan een oppervlakkig en kunst matig waasje. Lelia crème voedt, versterkt en verjongt de weefsels, terwijl de fijne Lelia poeder met haar aangenaam parfum de „finishing touch” verleent aan Uw make-up, AANBIEDING HULDEBLIJK WILLEM KROMHOUT Toen in 1934 de bouwmeester Willem Kromhout, bij het bereiken van zijn 70ste levensjaar, werd gehuldigd door het hou den van een tentoonstelling van zijn levenswerk in het Stedelijk Museum te Amsterdam, werd bij de opening dezer tentoonstelling het voornemen te kennen gegeven, als blijvend aandenken een borstbeeld van den bouwmeester te doen vervaardigen. De plechtige aanbieding van dat hulde blijk, vervaardigd door Theo van Reyn, zal plaats vinden op Donderdag 9 Mei a.s. den dag voorafgaande aan den 76-sten verjaardag van Willem Kromhout des na middags te half 5 in het Stedelijk Mu.-eum te Amsterdam. Verschillenden autoriteiten is verzocht deze plechtigheid met hun tegenwoordigheid te willen vereeren. IndeKoninklijkeoperateBoe- dapest is een gala-avond gehouden ter eere van den operette-componist Franz Lehar die dezer dagen 70 jaar is gewor den. Opgevoerd werd „Das Land des Lachelns”; de ouverture werd door Lehar zelf gedirigeerd. Horthy en zijn echtge- noote en talrijke andere autoriteiten woon den de voorstelling bij. In de Kunstzalen RESTAURATIE DER KERK TE RHOON. Na elf maanden van hard werken heeft men thans de restauratiewerken aan de oude kerk te Rhoon kunnen voltooien. Op 15 Mei a.s. zal hij weer in dienst kunnen worden gesteld. Volgens de voorloopige lijst van monu menten van de geschiedenis en kunst is de kerk omstreeks 1430 gebouwd. De restauratiekosten bedroegen circa 50.000 waarvan rijk, provincie en ge meente ongeveer 30.000 hebben bijgedra gen. De resteerende 20.000 heeft het 2000 zielen tellende dorp zelf opgebracht. TOEGEZONDEN BOEKEN. „Leugens en Liefde”, door K. R. G. Browne. Uitg. Mij. J. Philip Kruseman, alhier. Wie van vroolijkheid houdt en van pret tige lectuur, die leze de avontuurlijke en humoristische geschiedenis van mr An thony Devenish Rysley en van de tegen spoeden waarmee hij te kampen had. toen hij er gedeeltelijk uit goedhartigheid, maar voornamelijk om de gunst te winnen van miss May French in toestemde, tijdelijk de identiteit aan te nemen van zijn neef Toby, den man. die zich door niets uit het veld liet slaan. Met span ning volgt men zijn verwikkelingen met sir George Culpepper, senor Juan José Raimon y Ortega Murillo, Misse Wanda Weatherby en een onhandelbaren motor- tractor. Tenslotte komt na heel wat weder waardigheden alles weer goed terecht. Een grappige roman, door J. A. W van Hacht vertaald „Meisjes, zooals er meer zijn”, door Maysie Greig. Uitg. Mij. J. Philip Kruseman, alhièr. Een schrijfster van bijzondere begaafd heid is Maysie Greig. Zij heeft een bij zonderen stijl en een prettigen verhaal trant. In dezen roman beschrijft zij de levensgeschiedenis van Carol Carson, een hard werkend Londensch meisje, dat in dienst is bij Serge Challoner, directeur van een bekend reclame-atelier. Door deze betrekking ontmoet zij verscheidene man nen, die haar hart niet onberoerd laten, maar tenslotte is er één. dien zij onder kent als den waren levenskameraad. Een mooie roman, die zijn weg wel zal vinden. De vertaling is van C. Dumoulin Goedkoop De kunstschilder S. J. P. G. alhier, thans gedetineerd in het huis van be waring, heeft zich wegens verduiste ring te verantwoorden gehad. Uit zijn verklaringen en die van één getuige kwam vast te staan, dat hij op een kwaden dag twee schilderijtjes aan dezen had verkocht, doch ze na den koopprijs te hebben ontvangen, weer had meegenomen om ze te laten in lijsten. Daarna had hij niets meer van zich laten hooren. Bij onderzoek bleek dat hij de verkochte stukjes weer bij een ander had verkocht en het van beide koopers ontvangen geld in drank had omgezet. Mr. Blok, het O.M. waarnemend, bracht in herinnering, dat verdachte reeds achtmaal tevoren is veroordeeld, telkens wegen soortgelijke gevallen van verduistering. De drank is zijn groot ste vijand. Er is reeds van alles met verdachte geprobeerd, echter zonder eenig resultaat. Voor een voorwaarde lijke straf achtte spreker dan ook geen termen meer aanwezig. Eisch zes maanden gevangenisstraf. Mr. F. van der Jagt deed als verde diger een goed woord voor verdachte, die het ernstigste voornemen heeft zijn leevn te beteren; pleiter verzocht de rechtbank het nog eens met verdachte te willen probeeren. door een gedeelte lijk voorwaardelijke strag op te leggen. Uitspraak 21 Mei. EEN JAAR GEEISCHT. Wegens meineed, den 6en Mei 1938, als gedaagde afgelegd in een voor het kantongerecht hier ter stede gevoerde civiele procedure, heeft de 46-jarige tuinman E. v. d. W. uit Wassenaar zich te verantwoorden gehad. Van een siga renhandelaar d.t.p. zou hij op 23 Jan. 1936 voor 20 een hoeveelheid hulst ge kocht hebben, die toen nog niet was af gesneden. Zoo verklaarden de verkoo- per en diens echtgenoote als getuigen. Verdachte had bij het sluiten van dien koop tevens op zich genomen om vóór Kerstmis de boomstronken weg te rui men. waaraan de hulst had vastgezeten. Hij was later komen vertellen, dat hij voor het gekochte slechts ƒ20 kon ma- 'ken en men had hem toen alles voor 15 gelaten, om hem de gelegenheid te geven, toch nog wat te verdienen. Ver dachte had echter na Kerstmis de hoo rnen nog niet weggehaald. In de civiele procedure had hij den aldus gesloten koop ontkend en onder eede verklaard, alleen de hulst te hebben gekocht per kilogram. De verkooper had tenslotte een klacht ingediend wegens meineed. Verdachte hield staande, dat zijn on der eede afgelegde verklaring de waar heid inhield. Het O.M., waargenomen door mr. P. R. Blok, achtte echter het bewijs van het tegendeel geleverd door de verklaringen van de genoemde getui gen, waarbij nog die van een derden getuige, een tuinman uit Wassenaar, kwamen, die er bij tegenwoordig was geweest, toen de koop werd gesloten. De omstandigheid, dat de verkoo per bij het weghalen van de hulst niet ter controle tegenwoordig was geweest, was. volgens het O.M., mede een aan wijzing, dat hier geen sprake kan zijn van een koop en verkoop van in kilo grammen af te wegen hulst. Het ten laste gelegde bewezen ach tend. eischte het O.M. terzake van meineed een jaar gevangenisstraf te gen verdachte. Mr. M. v. d. Sluys, betoogde als ver dediger, dat verdachte te goeder trouw heeft gemeend, dat zijn verklaring naar waarheid was afgelegd. PI. meen de, dat deze zaak op misverstand en dwarsdrijverij tusschen personen, die vroeger goede vrienden waren, berust en dat verdachte niet een opzettelijk valsche verklaring onder eede heeft afgelegd, zoodat hij van meineed moeten worden vrijgesproken. Uitspraak 21 Mei. Het nieuwe zomerseizoen tegemoet In den zomer 1937 kwam Willy Rosen uit Zurich. De heer D. Strauss haalde hem met zijn ensemble naar Scheveningen om in het Lutine Palace te spelen en van dat oogenblik af hebben wij het gezel schap der „Prominenten” regelmatig in ae badplaats kunnen vinden. Hun op treden werd zulk eer. succes dat zij thans met hetzelfde vertrouwen maar met een nieuw repertoire hun vierde zomerseizoen in het Lutine Palace gaan beginnen. Dit seizoen 1940 zal iedere drie weken een nieuwe revue brengen, die telkens weer attractief zal zijn door medewerkers en door de nummers die gebracht worden. Politiek blijft geheel en al buiten het programma. Als bijzondere attractie is voor de eer ste revue geëngageerd de Nederlandsche filmster Jopie Koopman, die thans de chansons van Willy Rosen voor het voet licht zal brengen. Zij beschikt over een goede, geschoolde stem en is reeds in verschillende landen met een viool- en zangnummer opgetreden. Voorts kent men haar van de film, de operette en de radio. Over Willy Rosen en Franz Engel kun nen wij kort zijn. Goede wijn behoeft geen krans en dit tweetal is bij het Haagsche en Scheveningsche publiek zoo populair, dat een verdere aanbeveling welhaast overbodig is. Het vorige jam vierden zij hun 20-jarig tooneeljubileum en zij zijn toen op zoodanige wijze ge huldigd, dat er geen twijfel behoeft te bestaan aan de waardeering. welke het publiek voor hen koestert. Ook Fritz Steiner is teruggekeerd en zijn populari teit is al haast even groot als van de twee voorgaanden. Niemand, «iie een maal zijn sketch „Kritzel und der Regen- schirm’ heeft gezien, zal deze creatie ooit vergeten. Een geheel nieuwe verschijning voor de Prominenten is Cilli Wang. Deze Wiene- rin al doet haar naam ook meer aan Honkong denken heefteen groote paro distische gave, die zich speciaal in de laat ste jaren heeft ontwikkeld en zij zal stel lig een groot aandeel hebben in het suc- der der Prominenten. Cilli Wang kent men reeds van haar optreden elders; zij is een opvallende origineele persoonlijk heid. Dan is er een nieuwe komiek en con ferencier: Maxim Herman, een origineele begaafde artist, om wien het publiek stellig veel zal lachen een man van ge vestigde reputatie, van wien vooral de Hollywood-imitaties een wereldvermaard heid hebben gekregen De verzorging van den dans is bij het danspaar Irene Angyal en Laszlo Gonda in zeer goede handen, en de tweede vleugel wordt natuurlijk weer be speeld door Erich Ziegler. Otto Schnitzer ten slotte, zal weer voor de uitbeelding van enkele origineele types zorgen. Een nieuwe attractie voor het Lutine Palace is de Plantage-Bar.,’ waar men in de pauze en na afloop der voorstelling genoegelijke momenten kan doorbren- gij en waarvoor Smetana een fraai décor heeft gemaakt. Zoo gaat het Prominenteivtheater in Scheveningen zijn vierde seizoen tege moet, Woensdagavond is de première. Op Donderdag 9 Me' vindt een liefdadig heidsvoorstelling plaats waarvan de op brengst ten goede komt aan het fonds voor bijzondere nooden. Plannen voor herdenking in het Kröller-Miiller-museuni. Op 29 Juli a.s. zal het vijftig jaar gele den zijn, dat Vincent van Gogh te Auvers- sur Oise is overleden. Naar wij vernemen bestaan er plannen om den vijftigsten Sterfdag van den grooten Nederlandschen schilder op plechtige wijze te herdenken, n.l. in het rijksmuseum Kröller-Müller in het nationale park „De Hooge Veluwe” de plaats, waar de grootste collectie van zijn werk is ondergebracht. Het museum Kröller-Müller mag zich nog steeds in een druk bezoek verheugen. Het is een der weinige rijksmusea, dat zijn kunstschatten niet geëvacueerd heeft. Aangezien alle voorbereidingen zijn ge troffen om in geval van alarm in uiterst korten tijd de verzameling in veiligheid te brengen, heeft men gemeend op deze prachtige plaats het publiek zoo lang mo gelijk van het kunstbezit te moeten laten genieten. Gezien de prachtige natuur, van het reservaat, „Hooge Veluwe” waarin het museum gelegen is verwacht men vooral in de komende zomermaanden, nu zoo velen, die anders over de grenzen trekken, in ons land zullen blijven, een zeer druk bezoek. Derhalve heeft men het museum geheel intact gelaten. De kern der verzameling is de collectie teekeningen en schilderijen van Vincent van Gogh. werk vertegen woordigend uit zijn verschillende perioden I In de Kunstzalen van Gebroe- vanI ders Koch, Hoogstraat 7, wordt van 8 Mei De 47-jarige Tsjech Joseph Peph, die op den tweeden Mei den Duitscher Ernst Leimer in Praag doodschoot, is gisteren door een bijzonder Duitsch gerechtshof twee maal ter dood ver oordeeld, één maal voor moord op Leimer en één maal omdat hij een tweetal schoten had afgevuurd op een viertal hem vervolgende Duitsche sol daten. Deze schoten misten. Het schijnt, dat op den moordenaar ook een aantal compromitteerende papie ren zijn gevonden. Als een direct ge volg van dit incident kan worden be schouwd een decreet van den rijkspro- tector von Neurath, waarbij Tsjechen, die in het bezit zijn van vuurwapens of van explosieve stoffen ter dood kunnen worden veroordeeld. Tot nu toe is men in dit opzicht betrekkelijk mild geweest. Zoo werd een Tsje chisch politiebeambte, die in het be zit van vijf revolvers met munitie was, tot vijftien maanden gevangenis straf veroordeeld. VERSPREIDE BERICHTEN. De sneltrein HalsingborgAngel- holm (Zweden) is gisteren op een auto ingereden. Drie personen werden ge dood en twee ernstig gewond. De Turksche nationale vergade ring heeft gisteren in eerste lezing een wet aangenomen tot instelling van den staat van beleg. De politie van Boedapest heeft een verscherping van het toezicht op vreemdelingen aangekondigd. Voortaan zullen buitenlanders alleen in Boeda pest mogen blijven, wanneer zij vol doende verklaringen over het doel van hun oponthoud kunen geven. Alle ove rigen zullen verwijderd worden. In den Belgischen kabinetsraad hebben de minister voor economische zaken, De Schrijver, en de minister van landbouw, graaf d’Aspremont Lynden, gisteren rapport uitgebracht over de resultaten van hun missie naar Nederland. De Russen leggen verdedigings werken aan op enkele plaatsen in Est land, o.a. te Hapsal en Odinsholm. Tus schen de dorpen Osterbij en Skatanes zal een Russisch vliegveld worden aan. gelegd. Aan de Estlandsche kust her stellen de Russen de verdedigingswer ken, welke er tijdens den oorlog van 1914 zijn aangelegd. z Naar schoonheid en techniekeen volmaakte danskunst. Het Sadler’s Wells-ballet heeft gisteren een triomf gevierd, zoo doorslaggevend, dat wij den avond een der grootste ge beurtenissen van dit seizoen kunnen noe men. Een gala-soiréë, onder bescherming van Z. Exc. Sir Neville Bland, den Brit- schen gezant, waarvoor een enorme be langstelling bestond, het corps diploma tique en het corps consulaire waren rijke lijk vertegenwoordigd, heel wat bekende figuren uit de Haagsche society waren aanwezig, terwijl ook uit de kringen der Haagsche kunstenaars levendige belang stelling bleek. Mocht dit alles aan deze zijde van het voetlicht aan den avond luister bijzetten, de soirée ontleende ten slotte haar waarde aan den luister, welke uitging van hen, aan gene zijde van voetlicht en schijnwerpers de leden van het Sadler’s Wells ballet, dat met dit op treden in onze residentie overtuigend be wees, niet alleen een Engelsch, maar een Europeesch leidend dansensemble te zijn. In den meest letterlijken zin des woords staat dit ballet met beide voeten op den bodem der klassieke ballettraditie. De glorie van het oude Russische en Fran- sche ballet vindt, via Diaghileff, Nijinski, Karsavina en Anna Pawlowa, zijn voort zetting in West-Europa. Serge Lifar viert zijn triomfen in Parijswij hebben de Zwitsersche dansgroep van Trudi Schoop en de in alle opzichten voortreffelijke school van den genialen Kurt Jooss hier te lande kunnen bewonderen, op dezelfde plaats waar Ninette de Valois thans haar medewerkers ten tooneele bracht en hoe wel men zich kan voorhouden, dat zij in creatief opzicht wellicht niet zóó’n be- teekeriis heeft als Kurt Jooss, kan men zich niet onttrekken aan het verrassend besef, dat wij nog nóóit zulk een, naar schoonheid en techniek, naar vorm en in houd, volmaakte danskunst hebben mogen aanschouwen als op dezen glorieusen avond in den Koninklijken Schouwburg. „Checkmate”, moge in styleering en vorm duidelijke reminiscensie’s oproepen aan Kurt Jooss’ kunst, b.v. de „Grüne Tisch”, „Les patineurs”, een charmant ballet met virtuoos, schier verbijsterend „kun nen” gedanst, in de Dante Sonate op muziek van Liszt, bereikte deze voorstel ling een onovertroffen hoogtepunt. „Checkmate” bracht ons een, in haar dans, meesleepende June Brae (de zwarte koningin), een voortreffelijke Pamela May (de roode koningin) en een mimisch en plastisch talentvolle Robert Helpmann (de roode koning). In „Les Patineurs” maakten wij met dezelfde dansers en met een brillante Alan Carter kennis. Maar beide balletten werden verre in de scha duw gesteld door de ensemble-kunst, welke in de Dante-sonate „losbarstte", de laatste, nog zéér jonge schepping van dit ballet (naar choreografisch ontwerp van Frederick Ashton) hetgeen veelbe lovend is voor de toekomst van het gezel schap. Inderdaad een „losbarsten”, een wervelen, komen en gaan, aanstormen en vlieden, waarin zwaartekracht en wetten der physica ontbonden schenen te worden, getuigend van een grenzelooze lichaams- beheersching. In een orgie van beweging, een roes van lijnen en vlakken, schijnbaar onge breideld en mateloos (maar in werkelijk heid van een volstrekte discipline) wordt deze danskunst inderdaad tot een Dan- tesk visioen. Alles wat op het tooneel werking en effect bezit, niet alleen het licht, maar ook de schaduwen, zijn door een geraffineerd talent in het spel be trokken. Er valt aan solistisch kunnen, aan samenwerking, aan massale effecten, aan schaduwwerking en details zooveel te zien, dat men vermoedelijk pas na tien keeren de Dante-Sonate aanschouwd te hebben, zeggen mag, dat men dit ballet „gezien” heeft. Den eersten keer voelt men alleen iets van verbijstering en diepe bewondering. Compositie, tempo, climax, alles is verantwoord, zoowel choreogra fisch als dramatisch. En het viel te be grijpen, dat na de grootsche ovatie, welke de stampvolle zaal den dansers en danse ressen bracht, het publiek bijna aarzelend en onzeker begon uiteen te gaan. Het was alsof men moeilijk afscheid kon nemen. Hopen wij dan ook, dat dit geen afscheid is geweest van Ninette de Valois en haar kunstenaars. Maar een „tot weer ziens”! CONCORDAAT MET PORTUGAL Vandaag zal een concordaat (ver drag) tusschen den Heiligen Stoel en Portugal worden onderteekend, be staande uit 31 artikelen en een missie- overeenkomst. In het concordaat wordt o.a. be paald, dat de Katholieke kerk en haar vereenigingen in Portugal als rechts persoon worden erkend. Aan de kerk worden de goederen, welke haar bij de scheiding van kerk en staat werden ontnomen en welke thans nog eigen dom zijn van den staat, grootendeels teruggegeven. De diplomatieke ver tegenwoordiging van Portugal bij den Heiligen Stoel wordt tot een ambassa de verheven. Het Vaticaan zal bij de benoeming van bisschoppen den naam van den candidaat aan de Por- tugeesche regeering voorleggen om te vernemen of geen bezwaren op politiek gebied bestaan. Voor de godsdienstige verzorging van de troepen in oorlogstijd zal ge zorgd worden, terwijl ook in de zie kenhuizen, scholen en gevangenissen zorg zal worden gedragen voor gees telijken bijstand. Op de openbare scholen zal de katholieke godsdienst worden onderwezen, terwijl de katho lieke kerk het recht heeft particuliere scholen op te richten. „Mei”, Herman Gorter. N.V. Uit geversmaatschappij „Elsevier” Am sterdam. Voor de bibliotheek der Nederlandsche letteren heeft professor dr. P. N. van Eyck de uitgave van Herman Gorters ..Mei” verzorgd, het dichterlijke verbaal van Mei’s liefde voor Balder. Deze uitgave zal vermoedelijk thans velen verder brengen door het citeeren van den eersten regel: „Een nieuwe lente en een nieuw geluid”. Professor van Eyck geeft in een uitvoerige inleiding een uiteenzetting van de betee- kenis van „Mei”, ook voor den dichter - zelf. Hij zegt o.m.: „Gorter’s Mei is het liefst als dichterlijke liefde-romance ge lezen. Als liefde-romance in de natuur geeft het uiteraard ook de grootste vol doening. Dit neemt niet weg. dat deze wijze van lezen, hoewel Gorter zelf haar, na zijn voltooiing van het gedicht en toen hij alreeds weer met heel andere verzen bezig was, aanraadde, toch niet overeen stemt met de bedoelingen waarmee hij het geschreven heeft”. Dr. van Eyck belooft aan het slot van zijn beschouwing, waarin hij ook veel aan dacht besteed aan Gorters verspraktijk, dat deze beschouwing niet in haar details uit gewerkt en bewezen kon worden, doch dat deze in een eerlang te verschijnen boek over Gorter’s werk van 18831897 gege ven zullen worden. In een verantwoording van den tekst wordt aangegeven, welke wijzigingen de dichter in de later volgende herdrukken heeft aangebracht. „Gevaarlijk goud”, Stone Cody. J. Philip Kruseman, alhier. Een Wild-West roman, die iets anders geeft dan de vele van dit soort. Een vijftal vrijbuiters, geheel verschillend van aard en beroep gaan op avontuur uit, plunderen doch wenschen niet te dooden. Bij het aanhouden van een postkoets berooven zij den sheriff Dit is het begin van een in teressant avontuur, want de sheriff is een zwendelaar. Zij keeren terug naar het stadje, dat zucht onder den druk van dezen man van het recht. Na de bewoners hier van bevrijd te hebben, trekken de vijf weer verder nieuwe avonturen tegemoet. De vertaling is van J A. W. van Hacht. tot 1 Juni een tentoonstelling gehouden van werken van de kunstschilders Kees van Dongen, Maurice Utrillo en Emile Othon Friesz. In de Kunstzaal Bennewitz wordt van 8 tot en met 29 Mei een ten toonstelling gehouden van de laatste werken van wijlen A. J. van t Hoff De tentoonstelling wordt Woensdagmiddag a.s. om 3 uur geopend door J H. van Riessen. In de Kunstzalen vanGebroe- ders Koch, Hoogstraat 7, wordt tot 1 Juni een tentoonstelling gehouden van werken van de kunstschilders Kees van Dongen, Maurice Utrillo en Emile Othon Friesz. Heden is in de Kunstzaal „Kunst van onzen Tijd” een ten toonstelling geopend van etsen uit particulier bezit van Hollandsche mees ters o.a. Bauer, Bosch, Dupont, Hofman, Frans Hogerwaard, Senf, Tholen, Witsen. Willem de Zwart e.a. NIEUWE UITGAVEN. In de reeks Brandende Kaarsen, uitge geven bij J. N Voorhoeve alhier, is als 39ste deeltje verschenen „Pin ks tér en in Oorlogstijd" door M. Stufkens. Over den zin van het spel. Voor den Bond van Nederlandsche Tooneelschrijvers heeft Jan Ubink in Diligentia dezer dagen gefilosofeerd over den zin van het spel, waarbij hij den kern en het wezen van het drama als spel benaderde. De definitie van het woord spel is uiteraard zeer moeilijk, immers: wat de een als spel beschouwt, ziet een ander als „ernst” Er is een wijs- geerig, gedistantieerd staan tegenover de wereld, waarbij men het geheele leven als spel beschouwen kan. Het begrip der realiteit is èn in het leven én in den spiegel des levens het tooneel. zeer be- betrekkelijk. Het dagblad zou men één re censie van het spel van het wereldge beuren kunnen noemen. Maar ook dit spel wordt door den een met gevoel voor humor en door den ander fanatiek en bezeten gespeeld. De huidige crisis is een botsing van spelsystemen met eigen spel regels en veel woede om z.g. „spelbre kers" Valsche spelers zijn er in dit spel óókMaar zij nemen tenminste actief deel, terwijl de spelbreker het heele spel tegen den grond dreigt te werpen. In iedere cultuur is, volgens spr., het verval voorafgegaan door een afsterven van het spel-element. Het is een kwestie van te zijn of niet te zijn, dat onze samenleving op het „spel” blijft ingesteld. Het tooneel is daarvan een voorbeeld Spel is een maatschappelijk probleem Zelfs voor het tooneel De achting voor de kunst van het theater kan alleen worden hersteld op de basis van het spel-begrip in zijn oreed- ste en volledige beteekenis Spreker ging hierop dieper in. Een hartelijk applaus dankte den spr. voor diens interessante voordracht. JUBILEUMTENTOONSTELLING VAN „SINT LUCAS” TE AMSTERDAM. Onder groote belangstelling is Zaterdag middag in het Stedelijk Museum te Am sterdam de vijftigste voorjaarstentoon stelling geopend «an werken van leden van „Sint Lucas”, dat hiermee tevens een aanvan maakte met de viering van zijn zestigjarig bestaan. In zijr openingsrede deelde de voor zitter, de heer Bart Peizel, mede, dat de Sint Lucasprijs voor het jaar 1940 werd toegekend aan het schilderij: Stilleven door mej Coba Surie.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 3