GEEN REDEN TOT VREES
HAAGSCHE COURANT VAN DINSDAG 28 MEI 1940
Typhusgevaar werd onderdrukt
Het
te Zaltbommel
dienst
veer
weer
STADSNIEUWS
in
Dienst der Volksgezond
heid kon volledig
functioneeren
GEEN VERKOOP VAN THEE
EN KOFFIE MEER
Kans op nog ontslaan van besmettingshaarden
gering geacht
MORGEN: H. TOT EN MET K.
Binnenkort distributie
Nij-
Dr. G. v. d. Berg
RIJKSPOSTSPAARBANK
DE HAAGSCHE DIERENTUIN
Zaterdag a.s. waarschijnlijk
weer open
DE HAAGSCHE BURGERWACHT
den
BLOEDTRANSFUSIEDIENST
meest
STAND DER BEVOLKING
zegt de
Di recteu r-Gen eraa l
der
Vo Iksgezon dh eid
UITREIKING DISTRIBUTIEBON-
BOEKJES EN BROODBON-
BOEKJES
Doelmatige voeding.
Bij de medische voorzieningen laat
de Gezondheidsraad zijn taak niet
eindigen. Dr. v. d. Berg vertelde
ons verder, dat ook ernstige aan
dacht wordt gewijd aan het vraag
stuk der voedselvoorziening, waar
toe een speciale commissie is inge
steld. Deze heeft tot taak van ad
vies te dienen bij de aanwijzingen
voor de samenstelling van een doel
matige, goede voeding. Een volks
belang van de eerste orde is hierbij
betrokken.
Evacuatie goed verloopen.
Tenslotte maakte dr. v. d. Berg nog
enkele opmerkingen over de evacuatie,
welke naar zijn oordeel bevredigend is
verloopen, in het bijzonder wat de hy
giënische zijde er van betreft. De om
standigheden waren door het snelle ver
loop der oorlogshandelingen, zeer on
gunstig, maar er is nergens een hape
ring van beteekenis opgetreden.
HOOGSTENS 50 PER WEEK
OPNEMEN
In afwijking van de gewijzigde be
palingen van het bankenmoratorium,
volgens welke men weer beschikken
kon over gelden, gestort bij banken of
bij den postchèque- en girodienst, tot
een bedrag van 100 per week, heeft
de Rijkspostspaarbank thans bepaald,
dat bij haar per week opgenomen kan
worden een bedrag van hoogstens 50.
Dit geschiedt echter alleen bij die
kantoren, welke de betreffende spaar
bankboekjes hebben uitgegeven.
Op een ander kantoor kan men op de
boekjes hoogstens 25 per week uit
betaald krijgen.
JUBILEUM J. KUYPER.
Heden herdenkt de heer J. Kuypet,
wonende Houtmarkt 32a, rotatiedrukker
aan de „Haagsche Courant”, den dag
waarop hij vóór 40 jaren in dienst trad
bij ons blad.
ZONSOP- EN ONDERGANG
Woensdag 29 Mei5°nsopgang 5.26
uur. Zonsondergang 9-49 uur.
DERDE BLAD, PAGINA 1.
Men mag het, aldus dr. v. d. Berg,
behalve aan de paraatheid van het
geheele organisme van den Dienst,
aan deze tijdige voorzieningen dan
ken, dat ons land tot nog toe en
naar gehoopt mag worden, ook
voor de naaste toekomst, gespaard
is gebleven voor een der ernstige
gevolgen van een oorlogshandeling,
het uitbreken van typhus.
Het gevaar der slagvelden.
Het g^raar, dat de slagvelden ver-
oorzaakten, vooral door het onbegraven
blijven der lijken van gesneuvelden en
de kadavers van gedoode dieren, is naar
alle waarschijnlijkheid volkomen onder
vangen. Alle districtsinspecteurs hebben
de noodige maatregelen genomen tot
opsporing van nog onbegraven lijken en
kadavers. Men is daarmee trouwens, in
samenwerking met den militairen ge
neeskundigen dienst, reeds van
aanvang af doende geweest
De destructors ter vernietiging
DE HORSTEN WEDER TE
BEZICHTIGEN.
De landgoederen, bekend als de Hor
sten, gelegen aan den Leidschestraat-
weg, zijn weder des Woensdags te be
zichtigen.
HERVATTING ONDERWIJS.
De lessen van de school voor buiten
gewoon lager onderwijs aan de Bres-
terstraat 7, worden hervat op morgen,
Woensdag 29 Mei, des middags te 1
uur, in het gebouw Withuijsstraat 4.
Arbeid onder moeilijke om
standigheden.
In de eerste dagen na beëindiging der
vijandelijkheden werd de arbeid van het
Staatstoezicht op de Volksgezondheid in
sterke mate belemmerd door het ontbre
ken van goede verbindingsmiddelen met
degebieden, waar directe hulp moestwor-
den geboden. Ook het gemis aan gege
vens verzwaarde de taak en indien
men in sommige gevallen meldingen
kreeg, bleek niet zelden, dat van schro
melijke overdrijving sprake was.
Zoo reed soms een complete ambu
lance uit, om hulp te brengen aan, naar
het heette, honderden gewonden en zie
ken, waarna ter plaatse gekomen,
bleek, dat er nauwelijks een tiental of
minder was. Maar, en hier vestigde dr.
v. d. Berg den nadruk op, wij vallen
hier niemand lastig over.
Het gemis aan contacten tusschen het
centrale lichaam in den Haag en de
territoriale instanties in het ovrige deel
van het land met uitzondering van
Zuid- en Noord-Holland en een deel
Morgen zullen aan de houders(sters)'
der „Distributiestamkaarten” (welke
kaarten, voor zooveel het personen bo
ven 14 jaar betreft, door de(n) hou
der (ster) moeten zijn onderteekendj
wier achternaam met de letters H., L.
J., of K. aanvangt, de „Algemeen*
Distributiebonboekjes” en de „Brood-
bonboekjes” worden uitgereikt.
De uitreiking der bonboekjes zal van
9 tot 17 uur plaats vinden,
VERORDENING-ST. JACOBSTRAAT
EN -MAASSTRAAT.
Op de Gemeentesecretarie afdeeling S.
en B. (kamer no. 32) liggen van heden
tot en met 10 Juni a.s., iederen werkdag
van 9 tot 12 uur en van half 2 tot 5 uur
Cs Zaterdags van 9 uur tot 12.30 uur), voor
een ieder ter inzage het Raadsbesluit van
20 Mei 1940 inzake vaststelling van een
verordening tot vaststelling van voor-
gevelrooilijnen en tot regeling overigens
van de bebouwing aan de Zuidoostzijde
van het gedeelte der St. Jacobstraat tus
schen het Spui en de Bezemstraat en aan
het gedeelte van de Kranestraat tusschen
de St. Jacobstraat en de Amsterdamsche
Veerkade (verordening St. Jacobstraat),
met bijbehoorende kaart.
Tevens ligt daar gedurende genoemd
tijdvak ter inzage het Raadsbesluit van 20
Mei 1940 inzake vaststelling van een ver
ordening tot regeling van de bebouwing
en het gebruik van gronden, gelegen ter
weerszijden van de Maasstraat tusschen
den Zuidoost-Buitensingel en de Amstel-
straat eenerzijds en de Scheldestraat an
derzijds (verordening-Maasstraat) met bü-
T~\0 gezondheidstoestand in ons
I land is uitstekend en al de
maatregelen, welke gedurende den
oorlog en daarna werden en wor
den getroffen, strekken alléén ter
voorkoming van mogelijke gevaren.
Aldus dr. G. v. d. Berg, de directeur-
generaal der Volksgezondheid, en
dr. C. Banning, hoofd-inspecteur
van de Volksgezondheid, met wie
wij een onderhoud hadden om van
hen te vernemen, hoe deze, thans zoo
uiterst belangrijke organisatie, heeft
gefunctioneerd, welke diensten zij
heeft kunnen bewijzen en op welk
terrein dat geschiedde.
De dienst der Volksgezondheid
heeft, zoo vervolgde dr. v. d. Berg
het gesprek, steeds doorgewerkt van
het moment der capitulatie af. Er is
geen onderbreking geweest gelijk
bij verschillende andere diensten
voorkwam. Er was trouwens geen
tijd te verlieizen, wanneer men al
leen maar in aanmerking neemt
het enorme werk, dat in Rotterdam
werd gevergd en, in meerdere of
mindere mate, ook in andere stre
ken van het land noodig was.
Luizenbestrijding.
Een tweede zeer belangrijk punt,
waaraan de dienst der Volksgezondheid
zijn bijzondere aandacht besteedt, is de
strijd tegen de luizen en dan voorna
melijk tegen de z.g. kleerluizen, die
typische verspreiders zijn van de zeer
gevaarlijke vlektyphus.
Reeds gedurende en onmiddellijk na
den vorigen grooten oorlog had het
voorkomen van het optreden en de ver
spreiding van de kleerluizen de specia
le belangstelling van den dienst der
Volksgezondheid en van recenten datum
zijn de maatregelen, welke getroffen
werden tegen hetzelfde gevaar, toen ons
land groepen vreemde vluchtelingen
opnam.
Op dit gebied was de Gezondheids
raad al evenzeer paraat. Men heeft
de beschikking over een viertal
moderne ontluizingsapparaten,
waarvan er een te Schiedam, een
in den Haag en twee in Rotterdam
zijn geplaatst. Vier soortgelijke
toestellen, welke nitneembaar en
verplaatsbaar zijn, worden thans
nog aangemaakt.
Het departement van Handel,
verheid en Scheepvaart maakt bekend,
dat in verband met de beschikbare
hoeveelheden koffie en thee binnen
kort tot distributie van deze artikelen
zal worden overgegaan.
Teneinde er voor te kunnen zorgdra
gen, dat bij den aanvang van de distri
butie de winkeliers over voldoende
voorraden beschikken, is de aflevering
en verkoop van thee en koffie aan den
consument met ingang van heden, Dins
dag 28 Mei, geheel verboden. Met in
gang van genoemden datum is voorts
ook het koopen en het verkoopen en
afleveren aan den handel verboden,
zonder de daarvoor vereischte schrif
telijke vergunning. Deze verbodsbepa
lingen gelden ook voor het uitvoeren
van reeds gedane bestellingen.
Nadere mededeelingen betreffende
een en ander zullen ten spoedigste
worden bekend gemaakt.
Dit laatste heeft onder normale om
standigheden slechts plaats bij de z.g.
A-ziekten, waartoe de exotische ziekten
als vlektyphus, cholera, pest e.d. wor
den gerekend. Bij de categorie der z.g.
B-ziekten, als typhus, roodvonk en
diphteritis, oehoefde tot voor eenige
weken alleen aangifte te geschieden, in
dien het optreden der ziekte was ge
constateerd.
Het „voorkomen is beter dan gene
zen” geldt onder den huldigen toestand
in dubbele mate.
Een speciale commissie, samenge
steld op voorstel van den Gezondheids
raad, bestaande uit dr. J. P. Bijl, di
recteur van het Instituut voor Preven
tieve Geneeskunde, dr. G. J. Dornickx,
den leger-hygiënist en prof. Julius,
hoogleeraar in de Gezondheidsleer aan
de Utrechtsche hoogeschool, deed een
publicatie verschijnen in het Tijdschrift
voor Geneeskunst, welke ook ter ken
nis van het publiek is gebracht en
waarin de aandacht gevestigd wordt op
de mogelijkheid van het optreden van
typhus, diphterie, dysenterie en
schurft. Men heeft deze publicatie kun
nen lezen in ons blad van Zaterdag j.i.
De ziekenhuizen en verschillende ge
stichten hebben, ook onder de moeilijke
omstandigheden, welke de oorlog deed
ontstaan, hun bestemming in goede orde
bereikt. Geen enkel transport is in het
ongereede geraakt Op het oogenblik
zijn de meeste reeds weer naar de
plaats van herkomst teruggevoerd.
van
de dierenlijken hebben uitstekend ge-
functionneerd en werken nog steeds.
Daar, waar als gevolg van landmijnen
gevaar of door andere oorzaken, het be
reiken van de kadavers door de destruc-
torwagens niet mogelijk is, worden de
lijken ter plaatse begraven.
Een zeer intensief onderzoek is en
wordt ingesteld naar de plaatsen waar
de waterleidingsinstallaties vernield of
beschadigd zijn en dus de gevaren drei
gen voor het uitbreken van besmette
lijke ziekten. Gelukkig blijkt dat de
oorlogsgevolgen op dit punt minder ern
stig zijn dan gevreesd werd. Het feit,
dat in Rotterdam de pomp- en reini-
gingsinstallaties onbeschadigd bleven,
deed wel tekort aan water ontstaan en
daarmee dé kans, dat de bevolking inci
denteel onrein water zou drinken,
maar na localiseering van het leiding
net tot het intact gebleven gedeelte,
kon daar na korten tijd weer zuiver
water worden geleverd.
AUTOBUSDIENSTREGELING
W.S. M.
De directie van de Westlandsche
Stoomtram Maatschappij deelt ons
mede, dat ingaande Donderdag 30 Mei
een beperkte autobusdienstregeling zal
worden ingevoerd. Zulks tengevolge van
de thans geldende bepalingen omtrent
het gebruik van benzine. De vertrek
tijden zijn
Den Haag—Naaldwijkvertrek 6.45
uur, verder elk uur tot en met 21.45.
NaaldwijkDen Haagvertrek 7.40.
Verder elk uur tot en met 20.40 uur.
Den Haag’s-GravenzandeHoek v.
Holland vertrek 7.15 uur. Verder élk
üur tot en met 21.15 uur.
Hoek van Holland’s-Gravenzande—
Den Haag: vertrek 7.13 uur. Verder elk
uur tot en met 21.13 uur.
NaaldwijkMaassluisDelft: vertrek
7.20 uur. Verder elk 3 uur tot en met
19.20 uur.
DelftMaassluisNaaldwijk: vertrek
8.45 uur. Verder elke 3 uur tot en met
20.45 uur.
Te Westerlee bestaat aansluiting op
de bussen van de Vios van en naar De
Lier en Delft.
Dat Rotterdam gespaard bleef voor
het uitbreken van besmettelijke
ziekten en zoodoende ook geen ge
vaarlijke haard kon worden voor
de verbreiding van ernstige geva
ren over een veel grooter gebied, te
voor een belangrijk deel aan deze
snelle en doeltreffende hulpver-
leening te danken, naast het feit,
dat van te voren de gezondheids
toestand zoo goed was.
Dat ondanks de gebleken paraatheid
van den dienst en zijn onderscheidene
apparaten, de gezondheidszorg in en
voor ons land ernstige zorgen heeft ge
geven, zal een ieder duidelijk zijn.
De vernieling of beschadiging van
waterleidingsinstallaties welke ge
lukkig op bescheiden schaal zijn voor
gekomen de normale en in grooter
mate nog de wilde evacuatie gedurende
den oorlog, brachten evenzoovele ern
stige gevaren met zich voor de volks
gezondheid.
Bij Zaltbommel is het veer over de Waal weer in dienst gesteld. Op den achtergrond de toren
van Zaltbommel.
Typhusgevaar onderdrukt.
Daar was in de eerste plaats het
gevaar van het optreden, als gevolg
van een en ander, van besmettelijke
ziekten, waarbij typhus het
moest worden gevreesd.
De maatregelen tot voorkoming van
®en typhus-epidemie waren reeds in
het evacuatieplan voorzien en voor een
deel ten uitvoer gelegd naarmate groo
ve gebieden vóór het uitbreken der
landelijkheden werden geïnundeerd
en de daar wonende bevolking naar
de vluchtoorden was overgebrachL In—
Aangifte reeds op vermoeden
van besmettelijke ziekte.
Tot de preventieve maatregelen ter
voorkoming van het optreden van be
smettelijke ziekten, waren door den
Directeur-Generaal van de Volksge
zondheid een tiental speciale bepa
lingen gemaakt, waarvan één luidt, dat,
in afwijking van hetgeen onder normale
omstandigheden geschiedt, aangifte bij
de betrokken instantie reeds moet ge
schieden op vermoeden van het
aanwezig zijn van een besmettelijke
ziekte.
entingen op vrfi groote schaal hadden
daar reeds plaats en de verschillende
andere voorzieningen, o.a. met betrek
king tot het drinkwater, vonden even
eens toepassing.
Zoodra de oorlog begon en andere
factoren, welke besmetting of haar uit
breiding bevorderen, gingen optreden,
zijn deze preventieve maatregelen aan
stonds sterk uitgebreid, meer in het
bijzonder te Rotterdam en de eigenlijke
gevechtsterreinen en hun omgeving.
Het Rijksinstituut voor de Volksge
zondheid te Utrecht had reeds de be
schikking over de groote voorraden
typhusvaccin en de aanmaak er van is
geregeld voortgegaan.
van Utrecht, waar de verbindingen
steeds konden blijven gehandhaafd,
heeft naar dr. v. d. Berg verder ver
klaarde, geen nadeeligen invloed gehad
op de uitvoering van de noodzakelijke
maatregelen in de geïsoleerde gebieden.
De territoriale inspecteurs en de met
en onder hen werkende lichamen, heb
ben voortreffelijk werk gedaan. Men
heeft zich uitnemend geweerd, alles
gedaan wat gedaan moest worden en
in alle gevallen zoo volledig mogelijk
voorzien.
Omtrent den toestand in Zeeland zijn
thans nog weinig gegevens bekend, doch
in tusschen heeft de Inspectie ook met
deze provincie reeds weer de verbinding
kunnen opnemen.
De gebeurtenissen van den laatsten
tijd zijn op den Haagschen Dieren
tuin van grooten invloed geweest. In
de eerste plaats moest liet Voor-
jaarsfeest ontijdig worden beëindigd.
De tenten moesten inderhaast, worden
afgebroken en in de wagens worden
opgeborgen. Deze wagens bevinden
zich nog op het terrein rond den
dierentuin, terwijl de exploitanten
op verschillende plaatsen in de stad
huisvesting hebben gevonden.
Het is een gelukkige omstandigheid,
dat, zooals de directeur, de heer W.
Graaf van Bylandt ons mededeelde,
aan de levende have niet de minste
schade is toegebracht. De dieren heb
ben zich van het oorlogsgeweld weinig
of niets aangetrokken. Van onrust was
geen sprake. Het zal echter nog wel
eenigen tijd duren, alvorens de tuin
weer voor het publiek kan worden
opengesteld. Het personeel is druk be
zig, den tuin weer een frisch aanzien
te geven. De grasvelden, bloemperken
en lanen worden duchtig onderhanden
genomen en ondanks alles hoopt de
heer v. Bylandt Zaterdag a.s. zoover te
zijn, dat het publiek weer kan worden
toegelaten.
Met de zaal-exploitatie staat het er
minder gunstig voor. In de gebouwen
verblijven ongeveer 300 geëvacueerden
uit Rotterdam, die hier 'tijdelijk huis
vesting genieten. Het spreekt echter
wel van zelf, dat de directie van den
dierentuin deze hulpverleening van
ganscher harte verripht
Blijft in tact.
Zooals men weet is onlangs de Am
sterdamsche Burgerwacht ontbonden.
Van de zijde van de Haagsche Burger
wacht wordt ons thans verzekerd, dat
aan het voortbestaan van de Burger
wacht hier ter stede niet behoeft te
worden getwijfeld. Voorloopig heeft de
Haagsche Burgerwacht de handen vol
aan de organisatie van de hulp aan
geëvacueerden. Het ligt echter in de
bedoeling het gewone werk weer ter
hand te nemen, zoo zullen spoedig de
cursussen ter opleiding van E.H.B.O,
worden hervat. Wellicht zal bij de her
vatting van een en ander reorganisatie
noodig blijken, waarover de leiding
thans plannen beraamt.
Zorg voor geëvacueerden.
In het vervolg van het gesprek
bracht dr. v. d. Berg de hulp aan de
geëvacueerden ter sprake, waarbij de
hoofdinspecteur dr. Banning ten nauw
ste was betrokken. Hij controleerde deze
hulpverleening in de verschillende
districten. Voor Rotterdam werkten de
eigen plaatselijke diensten met die uit
de omliggende gemeenten samen. De
geëvacueerden worden allen gekeurd,
gereinigd, gevaccineerd en wat verder
noodig is voor een goeden hygiënischen
toestand.
In andere plaatsen van het land
werkten tot hetzelfde doel de gemeen
telijke artsen en de door den Opperbe
velhebber van Land- en Zeemacht aan
gewezen officieren van gezondheid
samen.
Daar waar water en gas ontbraken,
werd voor tankwagens met zuiver water
gezorgd en het leger stelde dr. In ’t
Veld een aantal keukenwagens ter be
schikking.
Dr. P. H. va,n Roojen, medisch leider
van den Bloedtransfusiedienst voor het
rayon den Haag, verzoekt ons plaatsing
van het navolgende
Met groote dankbaarheid kan wor
den medegedeeld, dat vooral in de
zware dagen, welke achter ons liggen,
onze donors en hun werkgevers zich
volkomen bereid hebben getoond hun
bloed te geven, resp. hun werknemers
hiertoe in de gelegenheid te stellen.
Nu men weer meent, dat het gevaar
geweken is, hetgeen ook wij hopen
doch hetwelk allerminst vaststaat, trek
ken zich vele donors terug.
Daarom wil ik er met den meesten
nadruk op wijzen, dat het met het
oog op plotselinge ongevallen, de mo
gelijkheid van het neerkomen van
bommen uit vliegtuigen, enz. abso
luut noodzakelijk is regelmatig bloed
in voorraad te hebben.
Wanneer gij dus op dit moment
mocht worden opgeroepen, laat ons dan
niet in den steek, doch verschijnt wan
neer u dit wordt gevraagd.
Het tijdverlies, dat het oproepen van
een voldoend aantal donors met zich
brengt, kunt u den patiënten en ons
besparen.
De hulp aan Rotterdam.
De voorbereidingen op verschillend
gebied, teneinde paraat te zijn in geval
van oorlog, betroffen uit den aard der
zaak ook de mogelijkheid tot het ver-
leenen van onmiddellijken medischen
bijstand aan bepaalde gebieden. Deze
organisatie kon nog in den avond van
den dag, waarop Rotterdam zoo zwaar
getroffen werd, volledig in werking tre
den. Een veertigtal artsen en zestig
verpleegsters vertrokken in eersten
aanleg naar de Maasstad, toegerust
met de benoodigde uitrusting, het ge
heel onder leiding van de geneeskundi
ge inspectie Zuid-Holland, met aan het
hoofd dr. A. in ’t Veld, den provincia
len inspecteur.
De hoofdinspecteur, dr. C. Banning,
voegde tot het onderhouden van de
noodige contacten aan dezen staf den
inspecteur dr. D. K. Rykels toe, die
tevens de plaatselijke geneeskundige
organisaties bij de hulpverleening in
schakelde. De pharmaceutische hoofd
inspecteur, A. H. v. d. Velde, kwam
mede in het geweer en als derde in
stantie verleende de directeur van het
Rijksbureau voor Drinkwatervoorzie
ning zijn in dit geval wel zeer waarde
volle medewerking.
Blijkens de maandcijfers van het
Statistisch Bureau der gemeente ’s-Gra-
venhage bedroeg het aantal inwoners
van den Haag op 1 Maart 1940 totaal
504.388 (234.304 mannen en 270.084
vrouwen). Op 1 Maart 1939 was het
totaal aantal inwoners 495.753 (229.869
mannen en 265.884 vrouwen). In Fe
bruari 1940 werden 236 huwelijken
gesloten, tegen 318 in Februari 1939. behoórende kaarten.'
1
