I. ij ^«3 HAAGSCHE COURANT Zeeland m onze De binnenvaart weer aan den Plechtigheid op de Algemeene Begraafplaats wapenen bedwongen werden fc ïifcB k» ilOZ'' - TBBi BINNENLAND KUNST EN LETTEREN Woensdag 5 Juni 1940. Wi tl is Bijzetting van 2 Duitsche militairen 1; IS Opruiming van onbeheerde munitie De toestand te Rotterdam Onze gewonde en zieke soldaten Postcheque- en girodienst ONDERWIJS EN KERK De schade in de provincie Utrecht Behandeling van aanvragen om naturalisatie op geschort Reeds toezeggingen tot het bedrag van één millioen Korte toespraak van generaal Christiansen Aan den Amstel bij de Magere Brug te Amsterdam heerscht groote bedrijvigheid; er is weer een opleving in de binnenvaart ontstaan. - DERDE BLAD. Hypotheken voor den wederopbouw Generaal Christiansen legt kransen bij de baar van de twee gevallen Duitsche militairen. M HR - - '-.-ï x r '/'■'JW wal Rondschrijven aan de burgemeesters. houden in Enorme schade Werkwijze van het comité. „IN EEN SMAL STRAATJE”. EXAMENS Op 9 a 10 millioen gulden geschat Nederlandsche en Fransche troepen streden dapper, doch waren niet tegen de moderne oorlogs voering opgewassen No. 17586 Naar wij vernemen is uit het onder zoek, dat door de bevoegde instanties is ingesteld naar de grootte van de door de krijgsverrichtingen in de pro vincie Utrecht aangerichte schade, ge bleken, dat deze schade in totaal moet worden geschat op 9 a 10 millioen gul den. I ge- de de Aangezien de veiligheid gebiedt deze voorraden zoo spoedig moge lijk te doen opruimen, worden op verzoek van den Opperbevelhebber de burgemeesters uitgenoodigd bij het aantreffen van dergelijke mu nitie, daarvan onverwijld kennis te geven aan den Nederlandschen commandant ter plaatse. plaatselijk comité zal bestaan uit een afdeeling dames, die zich bezig houden met geregeld bezoek van in haar ge meente liggende gewonde en zieke sol daten, fruit of andere toegestane ver snaperingen brengen, dagbladen, tijd schriften en boeken uitreiken, corres pondentie voor gewonden en zieken met familieleden verzorgen, enz. Voorts zal een afdeeling dames en heeren ge vormd worden, die zich onder goede leiding bezig houden met het inzame len van gelden, om het lot der gewonde en zieke soldaten, die zich elders be vinden, zooveel mogelijk te verlichten. Ingeval geen Nederlandsche comman dant ter plaatse is, zal de kennisgeving moeten geschieden aan den directeur voor het materieel der Landmacht, Conradkade no. 64 te ’s-Gravenhage (telefoon no. 390007) onder vermelding van de gegevens welke dienstig zijn om het vervoer te kunnen regelen. De directeur voor het materieel der Landmacht zal dan' voor den afvoer van de munitie zorg dragen. Aan de eene zijde van het graf stond een deputatie van de Duitsche kolonie en van de Hitlerjeugd uit den Haag opgesteld. Na te zijn voorgegaan in gebed, nam pastor Hing van de Duitsch-evangeli- sche gemeente te Haarlem het woord. Hij wees er op, dat wij het recht hebben ook voor het aangezicht van gekomen gelden de overkomst van familieleden, die anders om financieele redenen niet zou kunnen plaats heb ben, mogelijk zouden maken. Het comité heeft zich de werkwijze van plaatselijke comité’s aldus gedacht, dat de burgemeesters en de voorzitters van het Roode Kruis en van Vreemde lingenverkeer leiding zullen geven. Een Aan de gemeentebesturen is door het Centraal Comité voor den gewonden en zieken soldaat, van welk comité de oud-minister mr. dr.L. N. Deckers voor zitter is, een rondschrijven gezonden, waarin gezegd wordt, dat, in overleg met den Opperbevelhebber van Land en Zeemacht en in nauw contact met de Inspectie van den Militairen Genees kundigen Dienst, men zooveel mogelijk iets wil doen voor de gewonde en zieke soldaten. Ten zeerste zullen de ver pleegde militairen het op prijs stellen van medeburgers blijken van belang stelling te mogen ondervinden. Ander zijds houdt het comité zich ervan over tuigd dat talloozen gaarne uiting wil len geven aan hun gevoelens van dank baarheid en waardeering. Gedacht wordt aan moreelen steun door bezoek, gesprek, door hulp bij cor respondentie met familieleden, het ver strekken van fruit, lectuur e.a. in over leg met de betrokken geneeskundige leiding. Hoeveel vertroosting zou het b.v. kunnen brengen, indien de bijeen- Het secretariaat van de door de contactcommissie van belanghebbenden bij het onroerend goed ingestelde her- stel-commissie, Tournooiveld 3, den Haag, deelt mede, dat blijkens ontvan gen mededeelingen, groote belangstel ling voor hypothecaire leeningen ten behoeve van of directe deelneming in den wederopbouw blijkt te bestaan. Verschillende particulieren en parti culiere instellingen moeten echter, in verband met het bankmoratorium, nog eenig voorbehoud maken ten aanzien van de beschikbaar te stellen bedra gen. Toch achten twee particuliere instel lingen, voor zoover de toestand op dit moment valt te overzien, zich voorloo- pig gerechtigd om gezamenlijk tot een bedrag van 1.000.000 aan toezeggin gen tot hun convenieerende hypothe ken voor wederopbouw-doeleinden te doen. De terzake ingestelde enquête is nog in vollen gang. Weldra zullen hierom trent nadere mededeelingen kunnen worden gedaan. Nog onbestelde post. Het ligt ook in de bedoeling om met ingang van de volgende week weer drie postbestellingen uit te voeren. Op het postkantoor liggen nog een massa brie ven en poststukken voor personen en firma’s die zonder adres achter te laten, uit de binnenstad zijn vertrok ken. In verband hiermede wordt denge nen, wier nieuw adres op het postkan toor nog niet bekend is, verzocht oud nieuw adres op te geven aan het bijkantoor Noord van de P.T.T. aan den Soetendaalscheweg. I Geef adreswijzigingen zoo spoedig mogelijk op. De directeur van den postcheque- en girodienst vestigt er de aandacht van de rekeninghouders op, in het bijzon der van hen, die door de tegenwoordige buitengewone omstandigheden een an der adres (zij het tijdelijk) hebben moeten kiezen, dat zij in hun eigen belang goed doen van hun adreswij ziging zoo spoedig mogelijk bij afzon derlijk schrijven en onder vermelding van het postrekeningnummer mede- deeling te doen aan het centrale post- girokantoor te ’s-Gravenhage, dan wel aan het kantoor der posterijen ter plaatse. Hiermede wordt bereikt, dat de uitreiking van giro-bescheiden, even als afrekeningen en formulieren, onver wijld en dus zonder vertraging kan plaats vinden. Universiteit te Leiden. Cand.-ex. wis- en natuurkunde I mej. G. de Graaf te Overveen: doet ex. rechts wetenschap de heer P. C. Maas te Leiden. Universiteit te Groningen. Doctoraal ex. wis- en natuurkunde (hoofdvak plantkunde) de heer L. K. De bedrijvigheid heeft zich verplaatst Men noemt den Nieuwe Binnenweg te Rotterdam reeds den Coolsingel van het Westen. Zaterdagavond j-L was het er even druk als gezellig, en trouwens, eiken dag meer constateert men, hoe zich voorloopig het oude Rotterdam naar deze buurt verplaatst. Haast huis aan huis leest men de bekendste bin- nenstadsnamen naast die van andere belangrijke handelsfirma’s. Ook de ’s Gravendijkwal is geheel van karakter veranderd. Deze tot voor kórt stille weg moet nu het enorme verkeer verwerken, dat zich door de smalle Beukelsdijktunnel perst. Zoowel Blijdorp als het Noorden zoeken langs deze ronde het nieuwe centrum, waar door b.v. ook de Walenburgerweg een tot nu ongekend druk Verkeer vertoont. Daarbij komt, dat ook de verbindin gen met Rotterdam-Zuid thans alle door het Westen gaan, zoodat de toe stand daar geleidelijk geheel veran derd is. Immers, ook de Middelland- straat en de Vierambachtstraat hebben het veel drukker gekregen, al bemerkt men daar veel minder van veranderin gen in den winkelstand enz. dan op den Nieuwe Binnenweg en in de aan grenzende breede straten. Alleen het Oostelijk deel van de stad heeft nog niet de goede verbinding met het Westen, al rijdt er een tram en al kan men er langs den omweg door de Boompjes ook per fiets en te voet komen. Wenschelijk wordt het, dat zoo gauw mogelijk door de oude binnenstad een vrije weg van Oost naar West komt. In het gebouw van het gemeentelijk electriciteitsbedrijf is een bespreking gehouden over de uitvoering van elec- tro-technische werkzaamheden, welke in verband met den wederopbouw der stad zullen moeten worden verricht. Ir. G. J. Th. Bakker, directeur-gene- raal van de electriciteitsvoorziening, gaf hierbij op verschillende punten ad vies en verklaarde zich bereid, bij de verdere uitvoering met raad en daad mede te werken. Er werd voorloopig een centraal bureau gevormd. Men kwam in principe overeen, dat de werkzaamheden zullen worden uit gevoerd door Rotterdamsche firma’s met Rotterdamsch personeel, onder toe zicht van het G.E.B. Op de Algemeene Begraafplaats heeft gisteren een korte, maar treffen de plechtigheid plaats gehad. Het was namelijk de eerste maal, dat twee ge sneuvelde Duitsche militairen, één was aangespoeld aan het strand, terwijl de tweede in de duinen was gedood, in het openbaar bijgezet werden in het algemeene graf van de gesneuvelde Duitsche militairen. Bij deze plechtigheid waren o.m. te genwoordig de generaal der vliegers tl Christiansen, militair Bevelhebber van Nederland met zijn adjudant majoor Engel, Hauptmann Polenz, comman dant van de begrafenisafdeeling van het Duitsche garnizoen, de leider van de Duitsche kolonie, dr. Schuon, en dr. Winmann en de heeren W. Janke en Treger, respectievelijk chef en kanse lier van de persafdeeling van den staf van den Rijkscommissaris. Ingeleverde paspoorten kunnen worden teruggehaald. Het departement van Justitie heeft de behandeling van alle nog aan hangig zijnde aanvragen om naturali satie opgeschort. Nieuwe aanvragen kunnen niet in behandeling worden ge komen, meldt de „Msb.”. Paspoorten, Welke in verband met een naturalisa- tie-aanvrage reeds waren ingenomen, kunnen teruggevraagd worden bij het departement van Justitie. Het waarnemend hoofd van het de partement van Binnenlandsche Zaken heeft aan de burgemeesters een rond schrijven doen toekomen, waarin wordt medegedeeld, dat zich volgens bericht van den Opperbevelhebber van Land en Zeemacht in verschillende gedeelten van het land onbeheerde voorraden scherpe munitie bevinden. Plundering Nog steeds komen bij de politie tal van aangiften binnen van winkeliers en particulieren, wier zaken en huizen geplunderd zijn. Zoo werd ten nadeele van mevr, van H., wonende op den Plantageweg op 14 of 15 Mei een aan tal sieraden gestolen. De dame, die ge durende deze dagen elders vertoefde, bemerkte bij haar thuiskomst, dat een gouden, met parels en briljanten be zette ring, een zilveren Ketting, eenige antieke broches, armbanden en een be drag van honderd gulden aan bank papier verdwenen waren. In diezelfde dagen is ten nadeele van J D., wonende op de Veemarkt, een geldkistje met 1500 weggenomen. De politie stelt een onderzoek in. Noodgebouw voor de posterijen. De directie van de P.T.T. te Rotter dam heeft besprekingen gevoerd met het gemeentebestuur en den gemeente lijk technischen dienst om te komen tot den bouw van een groot noodkantoor nabij het station D.P. in de Maasstad. In dat noodgebouw, dat gedurende geruimen tijd dienst zou moeten doen. zouden de geheele expeditie van de i briefpost, de geheele pakketpost en de afdeeling bestelling-centrum worden gevestigd. Zooals bekend, is de centrale expe- ditie van de briefpost thans tijdelijk on dergebracht in het Fordgebouw aan het Marconiplein. De plannen voor dit noodgebouw zijn thans in zooverre ge vorderd, dat de gemeentelijk technische dienst er in heeft toegestemd een ter rein ter beschikking te stellen. Wiersum (met lof). Universiteit van Amster dam. Bevorderd tot doctor in de letteren en op proefschrift, den dood te spreken over angst. Maar niet alleen van den angst, ook van de kracht om die vrees te overwinnen. Toen de Oude Fritz voor den slag bij Leuthen door de rijen van zijn solda ten ging en hun angstige gesprekken hoorde, zeide hij tegen hen „Ik ken een tooverwoord, dat u van uw vrees zal verlossen. Dat woord is „Durch”. Onze soldaten hebben dit tooverwoord gekend. Wanneer we den blik op Hem gericht houden, dan kunnen wij zeg gen Getrouw tot in den dood. Ge trouw in onze plichten, Getrouw met hen, die met ons gaan wil. Spreker her innerde aan het woord van Hinden burg, die zeideIk geloof, dat Jezus Christus mijn Heiland is en dat ik mij met zijn genade kan troosten. Daarna verrichtte pastor Hing de beaarding en sprak hij het Onze Vader uit. Vervolgens nam rector Muller het woord. Sterven is des levens hoogste daad, aldus spr. Het gaat hier niet om mannen, die het leven geleefd hadden, maar om soldaten, die den dood tege moet gingen. Zij trokken in trouwe plichtsvervulling op en gaven hun le ven voor de groote zaak. Wij scheiden van deze heilige plaats met de gelofte: „Zij leefden voor ons, zij stierven voor ons en zij zullen leven in ons.” Na het gebed en de beaarding trad generaal Christiansen naar voren. Hij legde twee kransen op de kisten van de gesneuvelden en zeide daarna Wij hebben in de lange jaren van strijd niet geleerd te treuren, maar wel om te strijden. Kameraden, die heengegaan zijt, gij zijt ons voorbeeld in de ge vechten, die nog komen zullen. Vervolgens legde de heer Schön een krans van de Duitsche kolonie op de kisten, welke met de Duitsche oorlogs- vlag bedekt waren. Hij bracht hierna een korten groet aan de twpe gesneu velde militairen. Verschillende dames van de Duitsche kolonie legden daarop bloemen op de kisten. Bij Rilland vochten onze jongens dapper. Maar wat baatten geweren tegen vliegtuigmitrailleurs en bommen? Het was voor onze soldaten en voor de Franschen uren en uren achtereen kwestie van dekking zoeken of het leven te verliezen, welhaast zonder iets terug te kunnen doen, nutteloos. Rilland moest aan de Duitschers ge laten worden. Onze troepen trokken terug, op de smalle dijken door het inundatiegebied weer onophoudelijk vanuit de lucht beschoten. De Duitschers stonden nn voor de eigenlijke Zeeuwsche Waterlinie. Hun voorste troepen bevonden zich in het Zeeuwsche land tusschen Bergen op Zoom in het Oosten en het water in het Westen. Dit gebied was geheel ont ruimd door de burgerbevolking. Engelsche hulp van weinig waarde Zes dagen waren er verloopen toen het zoover was. Des middags lieten eindelijk de Engelschen iets van zich merken. Reeds eerder hadden wij En gelsche matrozen in Middelburg en Vlissingen gezien, maar verder kwa men die niet. Zij toonden zich zeer sterk in het bezet houden van café terrassen. Op Donderdagmiddag 16 Mei echter voeren vijf Britsche oorlogssche pen de Westerschelde op, en weldra klonk de donder van hun zware schut. De Engelschen beschoten Duitschers aan de Oostzijde van Waterlinie. Dit geschutvuur duurde den geheelen nacht. In de stellingen aan den Westkant van het geïnundeerde terrein sneuvel den honderden Nederlanders en Fran schen. Wat hielp hun moed tegen vuur van twee kanten en van boven De Duit schers landden met volbeladen vliegtui gen op den nieuwen betonweg van Kloetinge naar Vlake. De Duitsche stoottroepen vielen de Nederlanders en Franschen in den rug aan. Andere Duitsche troepen landden met schepen te Hoedekenskerke en lieten de Water linie de Waterlinie. Geschut brachten zij mee. Dit beteekende het einde van den tegenstand aan de inundatiën. De Duitsche geregelde troepen nog steeds niet veel trokken Zuid-Beve- land in. Zij wisten precies den door gang over de dijken tusschen de water vlakten. Noordwaarts naar Yerseke trok een afdeeling, welke over de slui zen bij Wemeldinge het Kanaal door Zuid-Beveland passeerde. De Postbrug over dit kanaal, bij Vlake, was ver nield. in eenige uren tijd had de Duit sche genie deze brug hersteld en trok ken ook daarover hun troepen naar het Westen. De bombardementen hadden dagen lang geduurd, maar nu eenmaal de Fransche terugtocht begonnen was, ge schiedde die in een steeds sneller tem po. De terugtocht werd een vlucht, de vlucht een paniek. Vele Nederlanders trokken vech tend met de Franschen mee tot aan Oostende. Daar werden zij verleden week voor de keus gesteldverder naar Engeland of Frankrijk of terug naar Nederland. De helft koos de reis naar huis, de andere helft den verde ren strijd. De vlucht Westwaarts ging nu al weer meer dan twee weken geleden naar Walcheren, naar Vlissingen, naar Veere wellicht. En drie kwartier achter de Franschen kwamen de Duitschers, jonge kerels op de fiets, het gewefr over den schouder, de overwinnaars. wijsbegeerte op proefschrift, getiteld: en de stier", mej. L. de Brauw, geb. te Heemstede. Bevorderd tot doctor in de wis- en na tuurkunde op roefschrift getiteld: „Con tribution to the theory of compressed ga ses” (met lof) de heer J. de Boer, geb. te Haarlem. Technische Hoogeschool. Cand. ex. voor civiel-ingenieur de heer A, G. Bruggeman. Een apart hoofdstuk het laatste hoofdstuk in de recente oorlogsge schiedenis van ons land wordt gevormd door den strijd in Zeeland. Hier is het langst gevochten. Toen generaal Win kelman mededeelde, dat het Neder landsche leger de wapens had neerge legd, maakte hij daarbij een uitzonde ring voor Zeeland. Daar werd de strijd voortgezet, zeide de opperbevelhebber. Wij hadden als bondgenooten de Franschen en het water. Groote Fran sche troepentransporten waren geland te Vlissingen en Veere. De eerste dagen klommen de Middel burgers en Vlissingers nog op schuur- daken en schuttingen, als er vliegtui gen óverkwamen. Maar dat was spoe dig afgeloopenEr volgde een week, dat welhaast niemand uit de kleeren kwam. De loeiende sirenes joegen de menschen keer op keer de kelders in. Weldra vielen de eerste bommen. In Middelburg begon het den eersten ochtend met 6 dooden. Vlissingen werd twee maal geëvacueerd. Eerst bombar deerden de Duitschers de haven, ter wijl later de Engelschen artillerievuur en scheepsgeschut er op richtten. In den nacht van Vrijdag 10 Mei op Za terdag 11 Mei waren er soms uren lange Fransche kolonnes op den weg van Vlissingen naar Middelburg en verder naar het Oosten. Wij konden het niet Noord-Brabant. De Franschen evenmin. Wij waren niet opgewassen tegen de vliegtuigen. Wij werden teruggeslagen. Vechtend werd de terugtocht een eind- weegs volbracht. Maar later werd het een vlucht. Onze troepen en de Fran sche trokken naar het Westen en het Zuiden. Hoe ver Allerlei tegenstrij dige geruchten deden in Zeeland de ronde. De radio berichtte, dat het Nederlandsche leger de wapens had neergelegd. Het Commando-Zeeland deelde officieel mede, dat dit bericht onjuist was. Maar het werd duidelijk, dat de Duitschers ver in Brabant wa ren doorgedrongen. Het ging alles heel anders dan men in Zeeland verwacht had. Bergen op Zoom verdedigde zich niet. De procla matie van overgave van generaal Win kelman gold ook voor deze stad, welker bewoners rekenden op een harden strijd. Bergen op Zoom stuitte de Duit sche scharen niet. En om den dijk bij Rilland Bath werd wel gevochten, maar niet zooals de Zeeuwen verwacht hadden. En het inundatiegebied had niet de uitwerking, welke ervan ge hoopt werd. Vliegtuigen en artillerievuur ver richtten hun vernielend werk op de stellingen aan de Zeeuwsche water linie. Vele dorpen in dit strijdgebied hebben ernstig geleden. De herhaaldelijk beloofde 600 Engel sche jachttoestellen kwamen niet. En als zij kwamen, dan was het maar voor heel kort. Ondanks het goede schietpn van het Nederlandsche en later het Fransche luchtdoelgeschut, waren wij bij lange na niet opgewassen tegen het gewel dige Duitsche luchtwapen. Velen, zeer velen, zijn er gevallen bij de Zeeuwsche Waterlinie. Morgen (Donderdagavond half acht) geeft de Zomerspelen „Het Residentie Tooneel”, directeur Dirk Verbeek in den Koninklijken Schouwburg een voorstelling van „In een smal straatje”, Gecombineer de comedie van Franz Molnar onder re gie en in de bewerking van Adolphe En gerd. Hoofdrollen worden vertolkt door Adolphe Engers, Coba Kelling, Jacques de Haas, Enny Meunier, Maarten Kapteyn e.a. i g 7 f1'

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9