KUNST EN LETTEREN
BINNENLAND
Vijfde hagespraak der
N.S.B. te Lunteren
W. H. KROMHOUT t
TTAAGSCHE COURANT VAN MAANDAG 24 JUNI 1940 TWEEDE BLAD, PAGINA 2
MIDDAGCONCERT KURZAAL
nieuwe
Inzameling te Enschedé
AVONDCONCERT KURZAAL
Behoeftige Nederlanders in België
Een overzicht van het terrein tijdens de toespraak van k. MuseerL
Ir. Mussert spreekt over Neder
land’s plaats in het
Europa
De terugkeer der nog vermiste
geëvacueerden te Breda
Een groote figuur in de Nederland-
sche bouwkunst
PORTRET VAN DEN HEER
R. ZUYDERHOFF
Noodwinkels verrijzen te Middelburg
Herdenking van de gevallenen
Steunverleening in verband met het
beperken van werk
Begrafenis van Engelsche vliegers
met militaire eer
KU RZ A ALBERICHTEN
Stichting van nationalen
radio-omroep.
Indiening va_n vorderingen wegens
leveranties, enz. ten behoeve van
de „Autotransportkolonne Kraut”.
Residentie-orkest onder leiding van
mr. Johannes den Hertog
Voor hen, die vielen
Het kleine plaatsje aan het Ijssel
meer, Bunschoten, is de eerste gemeente
in ons land, waar de raad besloten heeft
een monument op te richten ter nage
dachtenis van de gesneuvelde dorpsge-
nooten. Voorts is besloten in de gemeen
te Bunschoten een passende plaats aan
te wijzen als laatste rustplaats voor hen,
die vielen,
Ruim 140.000 voof de getroffen
gebieden
De inzamelingsactie van het Oorlogs-
rampen comité Enschede heeft tot resul
taat gehad, zoo meldt de N. R. Crt., dat
een bedrag van ruim 140.000 voor de
getroffen streken beschikbaar kan wor
den gesteld. Een belangrijk gedeelte hier
van komt uiteraard ten goede aan Rot
terdam.
Reeds werden aanzienlijke bedragen in
geld overgemaakt; ook is steun in natura
geboden. Een gedeelte van het bedrag van
140.000 waarvan de buscollecte
3450 opbracht heeft het comité in den
vorm van nieuwe textielgoederen ont
vangen.
Stichting van nationalen omroep
aangekondigd
De vijfde hagespraak der Nationaal-
Socialistische Beweging, welke Was uit
gesteld, is Zaterdagmiddag j.l. op den
Goudsberg te Lunteren gehouden.
Onder begunstiging van prachtig weer
verzamelden de duizenden deelnemers
uit alle streken des lands, hetzij per
trein, autobus of per fiets daarheen ge
komen, zich op het fraaie, te midden
van bosch en hei gelegen terrein.
Vlaggen der N. S. B. waren op den
grooten muur achter het terrasvormige
podium uitgestoken, aan de talrijke mas
ten om de vergaderruimte hingen zwart-
roode en oranje-wit-blauwe vlaggen. Op
het voorterrein konden de bezoekers
van wie velen de N.S.B.-uniform droe
gen zich in talrijke consumptietenten
verfrisschen.
Tegen vier uur was de imposante ver
gaderplaats vrijwel geheel gevuld met
een bonte menigte van tenminste 30.000
menschen. Het spreekt vanzelf, dat voor
de verplaatsing daarvoor uitgebreide
verkeersmaatregelen noodig waren. Deze
waren getroffen door den commissaris
van politie van Ede, den heer H. P. J.
Hulsman; voor deze gelegenheid was de
gemeente-politie versterkt met eenige
tientallen manschappen der marechaus
see en Rijkspolitie. Alles verliep heel
ordelijk en vlot; op het terrein zelf even
eens, waar N.S.B.-functionarissen voor
een goeden gang van zaken zorgden.
Onder de gasten bevondzich de Kreis-
leiter der N. S. D. A. P. hier te lande,
dr. Weibler, in partij-uniform. Twee
muziekkorpsen en een gramofoon met
versterker hielden de wachtenden aan
genaam bezig.
gouw
(leider
Arnold Meijer). De gouw omvat de ge
meenten de Lier, Naaldwijk, ’s-Graven-
zande, Monster, Loosduinen en Hoek van
Holland.
Mr. Rost van Tonningen
over de doelstelling der
N. S. B.
Onder leiding van den heer N. Oos-
terbaan, chef van den persdienst der
N. S. B., werd aan de journalisten, die
tot het bijwonen van de hagespraak
waren uitgenoodigd, tevoren aan een Ve_
luwsche koffietafel gastvrijheid bewe
zen. Aan het einde van den maaltijd
zeide mr. M. M. Rost van Tonningen
in een korte toespraak, dat voor de
nat.-socialisten de liefde voor ons volk
een kwestie is van bloedgemeenschap,
van lotsgemeenschap. De nat.-socialis
ten zijn bereid een eerlijke poging te
doen hun tegenstanders te begrijpen en
hun bezwaren te doorgronden, tenein
de de kloof, welke ons van een geluk
kig leven voor ons volk scheidt, te
overbruggen. De scherpe tegenstellin
gen kunnen niet blijven bestaan. Na
tuurlijk /uilen er meeningsverschillen
blijven; waren die er niet, dan zou'de
zaak dood zijn. Het gaat er slechts om,
dat het streven gericht is op het wel
zijn van het volk.
De heer Rost van Tonningen sprak
vervolgens over het leidersprincipe.
Dit houdt in de verantwoordelijkheid
van één man. Dit principe is echter
niet alleen een nationaal-socialistisch
beginselhet is ook een oud oer-Ne-
derlansch beginsel.
Vervolgens betoogde spreker, dat dit
beginsel verschil van meening niet uit
sluit, maar dat men zich tenslotte bij
een beslissing moet kunnen neerleg
gen, omdat het richtsnoer moet zijn
hoe help ik mijn volk het best. Het
gaat er om, de besten uit het volk bij
een te brengen, en het beste er uit te
halen wat er in zit, in het belang van
het volk zelf. Bij de nat.-socialisten is
nooit haat tegen de tegenstanders ge
weest, wel tegen misstanden.
J. ter Haar jr.
Het lid der Eerste Kamer, de heer J.
ter Haar jr., is ter observatie indeBoer-
haavekliniek opgenomen. Zijn toestand
baart geen zorg. De heer ter Haar was
langen tijd wethouder van Amsterdam.
Gouw Westland Nationaal Front.
Dezer dagen is opgericht een
Westland van Nationaal Front
In totaal hebben 55 middenstanders te
Middelburg, wier zaken verloren gingen,
het gemeentebestuur bericht, dat zij een
ncodwinkel wenschen te betrekken. Som
migen wenschen hun winkel zelf te bou
wen, anderen hebben te kennen gegeven,
zoo een winkel van de overheid te willen
huren, Het gemeentebestuur heeft, zoo
meldt het Handelsblad, alle aanvragen
toegewezen en dezer dagen zal met den
bouw der noodwinkels, die voornamelijk
op den Dam zullen komen, een begin
gemaakt.
Rede ir. Mussert.
De leider der N.S.B., ir. A. A. Mus
sert, met gejuich en hou-zee-geroep
begroet, betrad daarna het podium om
zijn rede te houden.
Spr. herinnerde eraan, dat de N.S.B.
jarenlang ons volk heeft voorgehouden,
dat Europa van aangezicht zou veran
deren. Nog zijn er velen in Nederland,
die niet willen begrijpen, dat Europa
van aangezicht verandert. Het Europa
van 1918 bestaat niet meer. De wapen
stilstand, welke gesloten zal worden,
zal een nieuw Europa inluiden. In dit
nieuwe Europa moet Nederland een
plaats innemen, welke er voor geschikt
is. Het oude Europa is ondergegaan
aan eigen ongerechtigheid. Er was geen
gerechtigheid in ons land. Deze is er
nog niet, maar wij aldus spr.
vertrouwen, dat ze er zal komen. Erger
dan de materieele nooden was ’t, dat
aan ons volk de idealen ontnomen zijn.
Er heerschte een platvloersch materia
lisme de oude deugden van ons volk
werden ter zijde geschoven. Wat den
oorlog betreft, is er niemand onder
ons, die niet verheugd is, dat er zoo
weinig is vernield, maar ook is er nie
mand, die niet beschaamd is, want we
hadden 400.000 man maanden lang on
der de wapenen, die een milliard heb
ben gekost en het resultaat Vier
en een halve dag
Tot de heeren in Londen moeten wij
dan ook de vraag richtenWaarom
hebt gij ons volk ongeschikt gemaakt
om zich te verdedigen, zoodat het niet
meer wist wat onder of boven was
Gij hadt niet het recht ons volk, zoo
slecht beschermd in den oorlog te
sturen. Gij hebt ons volk verlaten en
Om even na vieren betrad ds. H.
Eekering uit Amsterdam, het podium, ik hoop, dat gij verder door zult gaan
om mede te deelen, dat de leider, ir.
Mussert, hem de opdracht had gegeven
tot -stichting van een nationalen radio-
omroep. Dit instituut zal nog eenigen
tijd zijn plaats hebben naast de andere
omroepvereenigingen, maar straks zal
het als de eenige nationale omroep zijn
taak in Nederland hebben te vervullen.
Spr. liet op de mededeeling welke
mét gejuich werd begroet een op
wekking volgen tot steun van dezen
omroep.
Om 4.15 kondigde klokgelui den aan-
Vang der bijeenkomst aan. Onder een
door tamboers geslagen marsch werden
40 zwart-roode vlaggen door de Mussert-
garde naar het podium gebracht.
Residentie-orkest onder leiding van
mr. Johannes den Hertog
Herdenking der gevallenen.
De heer A. van Hees declameerde ver
volgens een uitvoerig gedicht, waarin
de gevallenen werden herdacht. De
vaandels neigden hun ter eere.
In aansluiting hiermede sprak de heer
van Geelkerken eenige woorden ter her
denking van de gevallen kameraden.
Toen zij begraven werden, heeft één
vlag de kist gedekt. Deze vlag is door
den leider bestemd tot eerevlag.'
Nadat deze vlag, gedragen door den
leider der Mussertgarde, den heer Feld-
meyer, begeleid door een eerewacht,
midden door de menigte naar het po
dium was gevoerd, riep de heer van
Geelkerken de herinnering op aan de
-zeven leden der beweging, welke gedood
werden en aai/*de soldaten van het le
ger en aan de matrozen der vloot, die
hun leven hebben gegeven.
Terwijl de muziek Ases’ Tod speel
de, brachten allen het eeresaluut aan
de vlag.
Na declamatie van den heer van Hees
en samenzang leidde de heer van Geel
kerken met eenige woordpn in de pa
rade van de buitenlandsche vlaggen.
Hij wees er op, dat zoo dadelijk de
vlaggen geheschen zouden worden van
die landen, die een nieuwen geest in
Europa hebben doen doorbreken, n.l.
van Italië, Duitschland en Spanje, in
verband waarmede de heer van Geel
kerken hulde bracht aan Mussolini en
Adolf Hitler. Achtereenvolgens werden
de vlaggen van Italië, Duitschland en
Spanje aan de rechterzijde van den
vlaggenmast geheschen. Aan een apar-
ten vlaggestok, ter zijde van de ver
gaderruimte staande, heschen twee
Duitsche partijgenooten de Duitsche
Rijksvlag, hetgeen zooals de heer
van Geelkerken zeide geschiedde als
dank jegens hem, die ons bevrijd heeft
uit de handen der reactie. Daarbij
werden gezongen het Deutschlandlied
en het Horst Wessellied.
Vervolgens sprak de heer van Geel
kerken over de Dietsche vlaggen en de
Groot-Nederlandsche gedachte, waarna
aan de andere zijde van den vlaggenra
de oranje-wit-blauwe, de Vlaamsche
leeuwenvlag en de Transvaalsche vlag,
als symbool van de bloedsverbonden-
heid van Nederland, Vlaanderen en
Zuid-Afrika werden geheschen. Ten
slotte werd in den top van den mast
een reusachtige oranje-wit-blauwe vlag
geheschen, waarna het zesde vers van
het Wilhelmus werd gezongen.
Daarmede was deze vlaggenparade
geëindigd.
Het bericht dat een groot deel der nog
vermiste geëvacueerden uit Breda en de
randgemeenten zich in betrekkelijk goe
den welstand in de omgeving van Bor
deaux en Nantes bevindt, heeft vanzelf
sprekend reeds groote ontspanning ge
bracht
De commissie voor de revacuatie te
Breda heeft de mogelijkheden om tot een
spoedigen terugkeer van de betrokkenen
te komen reeds onder het oog gezien en
zij overweegt daartoe een commissie naar
Parijs te sturen, indien daardoor een be
spoediging van de thuiskomst zou kunnen
worden verkregen.
Zaterdagmorgen heeft de registratie-
commissie te Ginneken met burgemeester
jhr. mr. Th. E. Serraris ten raadhuize
vergaderd, teneinde de maatregelen te be
spreken welke dienstig zouden kunnen
zijn om de vluchtelingen naar hét vader
land terug te brengen De voorzitter der
commissie zal zich naar den Haag begeven
teneinde te trachten van de Duitsche auto
riteiten vergunning te krijgen om den
terugtocht te organiseeren Met medewer
king van de Vrouwelijke Vrijwillige Hulp
zijn te Ginneken reeds maatregelen ge
troffen om de plaatsgenooten bij hun
terugkeer een warmen maaltijd te berei
den en hen in de gelegenheid te stellen
een bad te nemen en zich van schoone
kleeren te voorzien.
Tenslotte zal te Ginneken ook een me
dische keuring voor de terugkeerenden
verplicht worden gesteld.
Het door Willy Sluiter geschilderde
portret van den heer R. Zuyderhoff,
den afgetreden voorzitter van de Ver*
eeniging „Oost en West”, dat Zaterdag
in de algemeene vergadering door de
leden is aangeboden. i
Solist: Marinus Flipsc, piano.
Met Marinus Flipse trad Zondagavond
één der bekendste en meest vooraanstaan
de figuren der Nederlandsche jonge
pianistengeneratie als solist bij het Resi
dentie-orkest, dat onder leiding van den
dirigent mr. Johannes den Hertog con
certeerde, in de goed bezette Kurzaal op.
De begaafde kunstenaar bracht bij deze
gelegenheid R. Schumann’s Pianoconcert
in a kl. t. op. 54 ten gehoore. Al moet
deze compostitie tot de zwakste werken
worden gerekend, welke de romantische
toondichter voor het klavier heeft ge
schreven, zoo blijft zij toch terecht bij
concertbezoekers en pianisten bemind,
om haar imponeerende klankeffecten. Ma
rinus Flipse heeft als uiterst fijn be
snaard kunstenaar echter meer dan deze
algemeen bekende kwaliteiten uit dit con
cert naar voren gebracht. Een bijna
nieuw, mannelijk en majestueus karakter
heeft hij in zijn vertolking aan deze
schepping gegeven.En al werd het per
soonlijk element niet door de kleine
details bepaald, zoo vormde de onbekende
lijn der gevoelsinhoud heeft gegeven,
wending en vorm, welke hij aan de groote
een allerbelangrijkste vondst. Het was
een vertolking met karakter en allure!
Weldadig was de uitwerking op den toe
hoorder van de technische verzorging
van iedere passage en elk motief. Aange
zien bovendien het slagen van het samen
spel met het orkest grootendeels aan
Marinus Flipse te danken was, kunnen
wij slechts de diepste bewondering gevoe
len voor dezen pianist, die het geheel
heeft op gebouwd en gedragen tot de
apotheose van het Allegro vivace. Een
spontane applaus-ovatie is Marinus Flipse
na zijn prestatie ten deel gevallen.
Als orkestwerken vermeldde het pro
gramma: de Ouverture „Manfred” van R.
Schumann, het voorspel van „Lohengrin”
van, R. Wagner en R. Strauss’ „Tod und
_-__j naar aan
leiding van de vertolkingen, welke door
het Residentie-orkest op het middagcon
cert onder leiding van mr. Johannes den
Hertog werden gegeven, opmerkten,
vloeiden ook bij de uitvoeringen van deze
composities de aanwijzingen van den diri
gent voor de orkestmusici niet over van
duidelijkheid. Toch bleken de intenties
van mr. Johannes den Hertogvaak zeer
juist en muzikaal verantwoord te zijn.
Want al was de afwerking van de „Tod
und Verklarung”-uitvoering niet vol
maakt en werden opbouw en vorm minder
scherp afgeteekend, zoo was de gevoels
inhoud toch van voornamen huize In de
langdurige huldebetuigingenwelke de
aanwezigen den dirigent hebben gebracht
heeft deze het orkest laten deelen.
Het nachkommando van den Transport
stab Kraut maakt bekend, dat zij, die vor
deringen hebben op de Duitsche Weer
macht uit hoofde van leveranties (onder -
deelen, banden, brandstof enz.), alsook
wegens reparatie-werkzaamheden e.d.,
verricht ten behoeve van de „Auto-
transportkolonne Kraut” (transporten
naar België en Frankrijk) hunne desbe
treffende volledige gespecificeerde reke
ningen ten spoedigste, doch uiterlijk Za- iw. ollau
terdag 29 Juni 1940, moeten inzenden aan: Verkiarung”.’*Even*airwh“reeds
Nachkommando Transportstab Kraut; - -
Zahlmeister Teschler, Mauritskade 53, den
Haag, waarna betaling spoedig kan wor
den tegemoet gezien
Ter voorkoming van misverstand wordt
er op gewezen, dat de verrekeningen met
de houders van vrachtautomobielen, die
voor den-duur dezer transporten door de
Duitsche Weermacht zijn overgenomen,
tegelijk met den terugverkoop dezer wa
gens zullen plaats vinden, zoodat deze
houders geen rekeningen moeten inzen
den.
en zij beschermen ons ’s nachts tegen
Engelsche bom-aanvallen en zenden
zelfs brandweer naar Amsterdam, op
dat dit voldoende beschermd zal zijn.
Spr. vraagt aan zijn toehoorders
Acht gij u in oorlog met Duitschland
Acht gij u bondgenoot van Engeland
Beide vragen werden met een luid
„Neen beantwoord.
Om uiting te geven aan de dankbaar
heid voor de bescherming, welke ge
noten wordt, stelt spr. voor een geza
menlijk offer te brengen n.L om de klok,
welke van koper en tin is, en waaraan
Duitschland behoefte heeft, aan te bie
den aan den schepper van de Duitsche
luchtmacht. (Gejuich).
Voor het laatst wordt, onder diepe
stilte, dan de N.S.B.-klok geluid.
Ir. Mussert betoogde verder, dat wij
staan op den drempel van een nieu
wen tijd en dat het de taak der N.S.B.
is, ons volk te veroveren voor het na-
tionaal-socialisme, om zijn zelfs wil.
Met een „leve het Nederlandsche
volk” en „leve het nieuwe Europa”
eindigde spr. zijn rede. (Langdurig ap
plaus en hou-zee-geroep).
De bijeenkomst was daarmede geëin
digd. Tenslotte werd voor ir. Mussert
gedéfileerd.
ORGELBESPELING BETHELKERK.
Op Woensdag 26 Juni a.s. des avonds 8
uur zal in de Bethelkerk aan de Mozart-
laan een orgelbespeling worden gegeven
door den organist Henk G. van den Berg.
Er zullen orgelwerken van J. S. Bach
ten gehoore worden gebracht.
Vanmiddag zijn het 5e, 16e en 21e
regiment infanterie, welke voor het
grootste gedeelte nog in Alkmaar en om
geving verblijf houden, naar hun garni
zoensplaats Amersfoort teruggekeerd. De
regimenten zijn ondergebracht in het ba
rakkenkamp „Waterloo” op de Leusder-
heide.
Zes-en-zeventig jaar oud is te Voor
burg overleden de architect W. H. Krom
hout. In de geschiedenis der Nederland
sche bouwkunst is zijn plaats naast die
van kunstenaars als dr. H. P. Berlage en
H. P. C. de Bazel. A
Kromhout wa§ een architect van zeer
bijzondere kwaliteiten, een man met
durf, zonder zich aan roekelooze experi
menten te buiten te gaan, een kunste
naar met rijke verbeelding, wiens bezie
lende inspiraties hebben geleid tot archi
tectonische scheppingen, die algemeen
bewonderd werden en die men zal blij
ven bewonderen zoolang men voor het
waarlijk grootsche in de monumentale
bouwkünst een open oog blijft houden.
De laatste levensweken waren voor
dezen wakkeren strijder, voor dezen
moedigen wegbereider, wel tragisch. Op
zijn 76sten verjaardag, den lOden Mei,
sloeg de oorlogsbrand ook in ons land
uit en enkele dagen later werd zijn stad,
die hem boven alle andere lief was, zijn
dierbaar Rotterdam, door een zware
ramp getroffen. Want de Maasstad neemt
in Kromhout’s veelomvattend levenswerk
een voorname plaats in. Hij werd er ge
boren en hij genoot er zijn eerste oplei
ding. Van 1878 tot 1880 studeerde hij aan
de academie hier ter stede, daarna zette
ORGELBESPELING GROOTE KERK.
Morgen zal in de Groote of Sint Ja-
kobskerk door den heer Adriaan Engels,
met medewerking van het A Capella-
koor van het Collegium Musicum „D. F.
Scheurleer” onder leiding van den heer
Henri Geraedts, een orgelconcert worden
gegeven.
Hun aantal sterk gestegen.
Door de omstandigheden is het aan
tal behoeftige Nederlanders in België
natuurlijk aanzienlijk gestegen. In het
Antwerpsche, waar het Nederland
sche consulaat vroeger wekelijks 300
gezinnen moest verzorgen, bedraagt
dit cijfer thans 1500.
Zooals men weet is het Neder-
landsch consulaat te Antwerpen geslo
ten; de Nederlandsche belangen zijn
thans aan het Amerikaansche consu
laat toevertrouwd. Daar is, naar de
N.R.Crt. meldt, een voorloopig fonds
gevormd tot hulp aan de behoeftige
landgenooten. Dit fonds is echter verre
van toereikend.
De Nederlanders ontvangen op de
eerste plaats steun van het Belgische
organisme, de commissie van openba
ren onderstand, welke voor haar
financiën op de hulp der Duitsche
overheid is aangewezen.
De dagelijksche uitkeeringen van
deze commissie bedragen 5 frank voor
den man en 2 frank voor elk lid van
het gezin. Een huishouden van zes
personen ontvangt dus 15 frs. per dag.
Van Nederlandsche zijde wordt door
bemiddeling van het Amerikaansche
consulaat betaald per week 10 fr.
voor den man, 10 fr. voor de vrouw
en 5 frs. voor ieder kind.
Het behoeft geen betoog, aldus bo
vengenoemd blad, dat deze toelagen
niet toereikend zijn.
De secretaris-generaal, waarn. hoofd
van het departement van Sociale Za
ken, heeft aan de gemeentebesturen
het volgende schrijven gezonden
Werklooze arbeiders, die na 9 Mei
1940 bij een onderneming zijn ontsla
gen, kunnen over de week, aanvangen
de 10 Juni 1940 en over daarna gele
gen tijdvakken slechts dan voor steun
ingevolge de steunregeling in aanmer
king komen, indien de werkgever van
den directeur-generaal van den Arbeid
of van de door hem hiertoe gemach
tigde organen toestemming heeft ver
kregen om tot ontslag over te gaan.
Bij de steunaanvrage moet een bewijs
van deze toestemming worden overge
legd.
Ik hecht er echter mijn goedkeuring
aan, dat zij, die waren ontslagen vóór
11 Juni 1940 (dit ontslag mag uiter
aard niet in strijd zijn met het besluit
van den Opperbevelhebber van Land
en Zeemacht van 27 Mei 1940) zoo noo
dig ingevolge de steunregeling worden
gesteund, totdat door den directeur-ge
neraal van den Arbeid terzake een be
slissing is genomen. Beslist deze, dat
het ontslag terecht is gegeven, dan be
hoeft uiteraard geen verrekening plaats
te hebben. Wordt het ontslag echter
niet goedgekeurd, dan moet de uitge
keerde steun met het lóón worden ver
rekend.
SolisteJo van de Meent.
Voor een goed bezette Kurzaal trad
gistermiddag de bekende zangeres Jo van
de Meent, als soliste van het concert,
dat door het Residentie-orkest, onder
leiding van den dirigent mr. Johannes
den Hertog werd gegeven, ten tooneele.
Het programma van deze matinée, dat
overigens nogal een wonderlijk alle
gaartje was, vermeldde voor haar op
treden de aria „J’ai perdu mon Euridice”
uit Gluck’s opera „Orfeo ed Euridice” en
de „Hymne an die Nacht”Muss immer
der Morgen wiederkommen van A. Die-
penbrock.
Met deze „Hymne an die Nacht” had Jo
van de Meent wel één der meest typee-
rende voorbeelden voor Diepenbrock’s
kunst, deze triumf der vocaliteit, ter ver
tolking gekozen. Want door twee be
grippen, welke in dezen titel liggen be
sloten, door het hymnische en het nach
telijke, of wel door de vervoering en de
bezonkenheid wordt de geestelijke inhoud
van deze muziek bepaald. Elementen dus,
welke door hun tegenstrijdigheid de
hoogste menschelijke waarde aan kunst
kunnen verleenen, welke haar echter ook
tot hoogste absolute schoonheid kunnen
verheffen, indien zij elkaar in evenwicht
houden, zooals in Diepenbrock’s werken
het geval is. Deze toondichter, die gesti
muleerd werd door den geest der an
tieken, voor wien het Latijn een moeder
taal geworden was, kan in zijn schep
pingen daardoor slechts geëerd worden
door de voorname beheersching, deze
uiting der klassieke geesteshouding. Dat
Jo van de Meent dit ten zuiverste heeft
aangevoeld, bewees haar sensitieve, be
schaafde vertolking van deze hymne. Het
was een voordracht, welke van artistieke
cultuur getuigde.
De stem van Jo van de Meent is, hoe
wel aangenaam getimbreerd, niet bijzon
der groot van klankvolume. Met het for-
ceeren, waartoe de zangeres een enkele
maal, in verband met de ademhaling, aan
het einde van een phrase overging, werd
slechts het tegenovergestelde van het
beoogde doel bereikt. Men zou zelfs kun
nen opmerken, dat het de zang soms aan
expressiviteit ontbrak. De aria van Gluck
vormde dus een minder gelukkige keuze
van de zangeres. Voor Gluck was immers,
en dit zeker in den tijd, toen hij „Orfeo
ed Euridice” schreef, geen schoonheid
buiten de expressie denkbaar. Jo van de
Meent heeft ons echter ook hiermede een
vertolking geschonken, welke doordacht
en verzorgd was. Met bloemen en harte
lijk applaus hebben de aanwezigen haar
een welverdiende hulde gebracht.
Het orkest bracht onder leiding van mr.
Johannes den Hertog de Ouverture „Al-
cestis” van Gluck ten gehoore, terwijl
het programma\nog de Serenade voor
dertien blaasinstrumenten van Rich.
Strauss, en voor het gedeelte na de pauze
eenige werken van J. Strauss vermeldde.
Op sensitieve wijze werden deze compo
sities voorgedragen. Stellig zouden ech
ter de aanwijzingen van den dirigent Jo
hannes den Hertog voor de verschillende
leden van het orkest of de groepen in
strumentalisten afzonderlijk duidelijker
hebben kunnen zijn. Het klankbeeld zou
er slechts aan helderheid door gewonnen
hebben. Al met al stonden echter deze
uitvoeringen toch op een dergelijk muzi
kaal plan, dat de applaus-huldebetui-
gingen voor dirigent en orkest ten volle
waren verdiend.
Zaterdagmiddag zijn op de Alge
meene Begraafplaats te den Burg op
Texel vier Engelsche vliegers, die tij
dens een luchtgevecht Vrijdagmiddag
j.l. het leven lieten, met militaire eer
ter aarde besteld. De gevallenen wer
den door Duitsche militairen grafwaarts
gedragen. Drie kransen, respectievelijk
van het gemeentebestuur, van de thans
nog op Texel vertoevende Nederland
sche vliegofficieren en van de Duitsche
weermacht dekten de baren. De burge
meester van Texel woonde namens het
gemeentebestuur de teraardebestelling
bij. Aan het graf werd in het Engelsch
gesproken door ds. Gorter, Doopsgezind
predikant
hij zijn studie in Antwerpen voort. Op
zijn academische jaren volgden studierei
zen door Italië, Frankrijk, Spanje en
Duitschland.
Kromhout heeft ontzaglijk veel ge
bouwd. maar zijn beide schoonste ont
werpen, die voor het Vredespaleis en
voor het Rotterdamsche Raadhuis, bleven
onuitgevoerd. Zijn bouwwerken, de mo
numentale evengoed als de kleinere vil
la’s en kantoorgebouwen, worden geken
merkt door levendige motieven, waarvan
zijn eerste groote werk, het bekende
American hotel in Amsterdam, reeds di
rect blijk gaf. Ziekenhuizen bouwde hij
in Gouda, Kampen en Rotterdam en in
zijn geboortestad getuigen tal van villa’s
en kantoorgebouwen ook Pschorr was
een schepping van hem van zijn mach
tig talent. Ook in het decoratieve bereik
te hij ongewone dingen, zijn tentoonstel
lingsgebouwen, o.a. te Brussel en San
Francisco., trokken algemeen de aandacht
door hun oorspronkelijkheid van opzet
en versiering. Tal van herstellingswerken
stonden onder zijn leiding.
Als leeraar aan kunstnijverheidsscho
len voor teekenonderwijs en bouwkunst
heeft hij ook groote verdiensten gehad
en zijn publicistische arbeid, die dltijd
vervuld was van zijn liefde en geestdrift,
opende vaak nieuwe wegen, waarop zijn
vele leerlingen hem gaarne volgden.
Een groot bouwmeester is met hem
heengegaan. Kromhout was ridder in de
orde van den Nederlandschen Leeuw,
eerelid van Architectura et Amicitia en
van den Bond van Ned. Architecten.
De begrafenis vond plaats hedenmidag
om 1 uur op de Oosterbegraafplaats te
Voorburg.
Dinsdagmiddag te 3 uur geeft A. de
Wal in de feestzaal van het Hotel Kur-
haus wederom een muzikale b.espreking
aan het klavier over de concerten van
de komende week.
Woensdagavond 26 Juni wordt het con
cert gedirigeerd door L. M. G. Arntze-
nius. Als sloist is geëngageerd de pianist
Theo van der Pas, die het tweede concert
in c kl. t. van Rachmaninoff zal spelen.
Aan orkestwerken vermelden wij o.m.
„Iberia” van Debussy, de ouverture
„Guillaume Tell” van Rossini en de
ouverture „Egmont” van Beethoven.
Ook Vrijdagavond 28 Juni is L. M. C*.
Arntzenius dirigent. Op het symphonie-
concert van dien avond zullen worden
uitgevoerdOuverture „Cyrano de Ber
gerac” van Wagenaar, Suite „Gedenck-
klanck” van Henk Badings, alsmede „Shew
herezade” van Rimsky-Korssakoff.
het Koninklijk Conservatorium voor mu
ziek aan de Korte Beestenmarkt 7 te
's-Gravenhage. door de leerlingen een
voordrachtsoefening worden gegeven.
Deze voordrachtsoefening begint des
avonds om 7.30 uur.
naar Canada en niet naar Indië, want
als dat gebeurt, is Indië voor ons ver
loren.
Spr. ging vervolgens de geschiedenis
der Nat. Soc. Beweging na. Deze ge
schiedenis eindigt in eerste instantie
met de 5 oorlogsdagen.
Spr. herinnerde eraan wat vele na-
tionaal-socialisten in de afgeloopen
periode te verduren hebben gehad en
betoogde vervolgens, dat de N.S.B. zich
zelf gelijk is gebleven, ook in liefde
voor ons volk. Zij, die ons trouw ble
ven, zijn ons nu nog trouw. (Applaus.)
Spr. vervolgde, dat de heeren, die de
nationaal-socialisten in concentratie
kampen hebben opgesloten, nóóit weer
een kans krijgen om hen te genaken.
Daarvoor is de W. A. ingesteld, die
thans nog klein is, maar weldra krach
tig zal zijn. En dan zal er gerechtigheid
geschieden.
Spr. deelde in dit verband mede, dat
men hem dien morgen had laten weten,
dat twee officieren zijn gearresteerd,
verdacht van den moord op zijn broer.
Toen ik aldus spr. dat hoorde,
ondervond ik een zekere voldoening,
maar ik heb gezegd „Dat zijn de ware
schuldigen niet, want die zitten in
Londen(Applaus).
Vervolgens betoogde spr., dat het
Nederlandsche volk op één na de
sterkste loot van den Germaanschen
stam moet worden. Er is een Neder-
landsch volk, een Nederlandsche cul
tuur en een Nederlandsch territorium.
Wij zullen met elkaar één sterk volk
kunnen vormen als wij zijn
lo. vrij van Joodschen invloed; 2o.
vrij van den invloed der Walen; 3o.
vrij van kerkelijke heerschzucht op
staatkundig terrein.
Tezamen kunnen wij voltooien het
werk, dat Willem de Zwijger onvoltooid
ipoest achterlaten. In het nieuwe
Europa moet ons volk een vrij bestaan
hebben.
Aan de regentenklasse moet de
macht worden ontnomen. Waar Ger
manen zijn, moeten zij nooit weer een
broederoorlog tegen elkaar voeren.
Volgens het staatsrecht zijn wij nog
in oorlog met Duitschland en zijn wij
nog bondgenooten met Engeland. Een
dergelijk staatsrecht lapt spr. aan zijn
laars. Op 14 Mei was het voor ons af
geloopen. De Duitschers hebben
ons correct behandeld; zij hebben
onze krijgsgevangenen teruggestuurd
KONINKLIJK CONSERVATORIUM
VOOR MUZIEK.
Op Woensdag 26 Juni zal in de zaal van
Beestenmarkt
de leerlingen
worden
begint