VROUWENHOEKJE - KUNST EN LETTEREN FILM EN BIOSCOOP KURHAUS CABARET COR RUYS’ te ging Hoe Parijs werd bezet Waaraan Frankrijk gronde Hoe han men boter langen tijd goed houden? De brand in de bibliotheek te Leuven HAAGSCHE COURANT VAN VRIJDAG 28 JUNI 1940 EERSTE BLAD, PAGINA 3 KURHAUS VEREENIGDE STATEN. van PORTUGAL. ONDERWIJS EN KERK ZWITSERLAND. CONCERTEN IN HET MAURITSHUIS I ZATERDAGS en ZONDAGS MATINEE ALLE RANGEN 1.— HET PROTEST IN LONDEN TEGEN DE LUCHTAANVALLEN. „Maginot-mentaliteit” moet verdwijnen De heer L. M. G. Arntzenius, de dirigent van het symphonie-concert, dat hedenavond in het Kurhaus wordt gegeven. Republikeinsche candidaat voor het presidentschap aangewezen Machtiging tot in beslagneming schepen in Amerika BACHAVOND BETLEHEMKERK Het relaas van een ooggetuige het i De VERSPREIDE BERICHTEN. is een van ENGELSCH SCHIP OP MEER VAN GENEVE GEÏNTERNEERD. Woensdagochtend is in de Zwitses- sche haven Ouchy ’n schip voor anker gegaan, dat van den tegenoverliggen- den Franschen oever kwam. Het was een pleziervaartuig, dat het eigendom men aangetroffen, heeft uitge- val- te Verklaring van Willkie. Wendell Willkie, ciie directeur-gene- raal is van een electriciteitsfabriek en 48 jaar oud is heeft onmiddellijk, nadat hij was aangewezen, verklaard, dat hij alles zal doen om de Ameri- kaansche welvaart en de nationale eenheid te herstellen en om de lands verdediging te volmaken. Baltic Reval zal het het deze zijn 1 IEDEREN AVOND VOORSTELLING TE 8 UUR. EINDE 10.45 UUR. I PRIJZEN DER PLAATSEN: f2—, 1.50, 1.— Pl.bespr. 20 ct. p. p. Tel. 553906 CABARET EN KLEINTOONEEL De Malle Molen ORGELBESPELING JULIANAKÉRK. Het eerste van de serie orgelconcerten, welke dit seizoen in de Julianakérk (Kempstraat) worden gegeven door den organist Henk Herzog, zal plaats hebben Maandag 1 Juli a.s. Het programma ver meld werken van Bach, Rheinberger, Reger, Boëlmann Aanvang 8 uur. Orgelavond Prinses Julianakérk. Aan den zesden orgelavond in de Prinses Julianakérk (Nieboerweg. Scheveningen), op Vrijdag 28 Juni, wordt medewerking verleent door Annie Michielsen te Over- veen (alt) (leerlinge van Willem Ravelli). De organist is: W. Abraham. Uitgevoerd zullen worden werken van Pergolesi, Wolf, Peelers, Petri, enz. Het ministerie van buitenlandsche zaken deelt mede, dat in antwoord op den Zwitserschen stap in Londen met betrekking tot het luchtbombardement op Renene en Genève op 13 Juni de Britsche regeering de volle verantwoor delijkheid voor de uitgeworpen bom men op zich heeft genomen. Zij heeft zich bereid verklaard zorg te dragen voor het herstel der geleden schade. OPENING SCHILDERIJEN TENTOONSTELLING GER. P. ADOLFS. In de kunstzaal „Kunst van onzen Tijd” werd gisteren een tentoonstelling geopend van schilderijen uit Ned.-Oost-Indlë van Ger. P. Adolfs. Prof. dr. M. J. Langeveld, hoogleeraar te Utrecht, opende deze ten toonstelling niet als „vakman", als kunst historicus of collectionneur, maar simpel als liefhebber van onze schilderkunst. Ik behoor, zoo zeide hij, tot die groote schare van schilderijengenieters, waarop ons land met zijn eeuwenoude, ononderbroken schildercultuur trotsch mag zijn. „Trotsch” moge ons land zijn, „dankbaar” zijn wij schilderijengenieters zelf voor den rijkdom aan schoonheid, welke onze schilders, onze graphic! voor ons buit maken. Zij leeren ons zien wat wij bezitten, welke lichten er in onze wisselende luchten leven, hoe eindelooze verten er besloten liggen binnen de gren zen van lucht en water. Zij worstelen voor ons, de kijkers. Zij verwerven voor ons, wat wij onwetend reeds bezaten. Onze kunstenaars, onze zeeroovers in het land van den geest, ze hebben onaf zienbare rijken voor ons buitgemaakt en deze onvervreemdbaar tot ons domein gemaakt. Zijn wij op onze beurt de „diepst belusten”, wien de rijkdom dier wereld toevalt? Zijn wij haar verovering waard? Of hebben wjj. onze kuntenaars DE EEUWFEESTEN. De eerste groote staatsplechtigheid naar aanleiding van de eeuwfeesten, is gisteren met bijzondere plechtig heid gevierd. De pontificale mis in het klooster van Dos Jeronimos in Belem werd door den kardinaal-patri- arch in aanwezigheid van staatspre sident Carmona, ministerpresident Sa lazar en de overige ledep der regee ring alsmede van alle "bijzondere delegaties naar deze eeuwfeesten op gedragen. Toen na beëindiging der ceremonie de speciale Duitsche delegatie, onder leiding van den Duitschen gezant, het klooster verliet, werd zij door de menigte met den roep „Leve Duitsch- land” begroet. De hertog van Kent, die den koning van Engeland vertegenwoordigt bij de viering van de 800-jarige onafhanke lijkheid van Portugal, heeft president Carmona een introductiebrief over handigd. Vertegenwoordigers van an dere landen overhandigden hun intro ductiebrieven direct na den hertog. De hertog van Kent is ook door den aartsbisschop van Lissabon ontvangen en heeft het noenmaal gebruikt met den Franschen gezant. en daarmede onze kunst in den steek ge laten? Op de tentoonstelling, welke het mij een voorrecht is heden in uw aller bijzijn te openen, krijgen wij de gelegenheid om te toetsen; zijn wij onzen vrijbuiters trouw? Laten wij ons door hen de oogen openen om dat bezit te zien? Dat bezit, dat toevalt aan den diepst beluste? Gaan wij met den schilder Adolfs naar zijn In- dië? Wandelen wij met hem door zijn on vervreemdbaar rijk? En zal het ook ons zoo nabij en eigen worden als het hem was? Ik geef als mijn beste wensch aan dit werk en aan deze expositie mee: moge het ons binnenleiden in een eigen en on- vervreembaar bezit en mogen wij het ons waardig betoonen. Cineac en Rex weder geopend tot 12 uur ’s avonds. De directie van Cineac en Rex heeft vergunning gekregen haar theaters weder geopend te houden tot 12 uur ’s avonds. In Cineac worden reeds thans de ge bruikelijke doorloopende voorstellingen tot middernacht gegevenRex hervat de doorloopende voorstellingen ,fot 12 uur te beginnen met vandaag, MAURITSHUIS-CONCERTEN. Aan de Mauritshuisconcerten alhier werken tot 3 Juli mee Maria Last (zang), W van Hoek (fluit), mevrouw v. Hoek-Clignet (piano). Er worden wer ken uitgevoerd voor zang, fluit en piano van Bach, Hëndel, Glück, fluit-sonate van Platti en liederen van Schubert en Brahms. De „Daily Mail” valt in een artikel de z.g.n. Maginot-mentaliteit aan en eischt opvoering van de productie in Groot-Brittannië, aldus meldt Reuter uit Londen. De Fransche generaals gingen bij hun strategische plannen uit van de onver breekbare Maginot-linie. Ook het Fran sche volk stelde al zijn hoop op deze verdedigingslinie. Maar reeds na en kele weken oorlog werd de Maginot- linie tot ontelbare betonnen eilandjes. Wat Frankrijk verraden heeft, is de Maginot-mentaliteit. De karakteristieke kenmerken van deze mentaliteit zijn voorliefde voor de verdediging, en ge brek aan vooruitzien. Deze zelfde mentaliteit overheerscht ook in Enge land en het is onvoorwaardelijk noo- dig, zich van deze ideeën los te maken. In aansluiting hierop meldt genoemd blad, dat de Engelsche regeering beslo ten heeft het onvermogen uit te roeien; het is zwaar werk en de vastberaden heid van het geheele Engelsche volk is daarvoor noodig. Maar de nalaten schap van het verleden werkt nog be lemmerend op dé oorlogsinspanningen der natie. Met veel woorden wordt de oorlog niet gewonnen. De dringendste noodzakelijkheid op dit oogenblik is produceeren en nogmaals produceeren. Het kan nooit genoeg worden. De moed van het Engelsche volk zal niet afne men, maar met het zwaard in de hand moet gevochten worden. al roerende de temperatuur verhoogd, totdat al het water verdampt is en de achterblijvende kaantjes lichtbruin zijn gekleurd. Tegen het einde kan tamelijk sterke schuimontwikkeling optreden, zoodat het aanbeveling ver dient de pan niet te zeer te vullen. De eindtemperatuur mag 105-110 gra den niet te boven gaan. b. In een pan als boven wordt een zekere hoeveelheid boter gesmolten en nog vloeibaar op zij gezet. Na verloop van tijd scheiden zich twee lagen af: boven een laag vet, bene- door een laag waterige karnemelk. Na het afkoelen wordt het vet hard. Door twee gaten in de laag vet te prikken, kan men de onderliggende laag vloei stof afgieten. Nu wordt het vet voor zichtig weer gesmolten en de laatste; resten vocht door verdampen als boven verwijderd. Het kan voor komen, dat, vooral bij sterk gezuurde boter, de scheiding van vet en karne melk niet zoo vlot verloopt en ge- ruimen tijd duurt. Het aldus volgens a en b verkregen vet laat men wat afkoelen tot onge veer goed lauw (50 a 60 graden Cel sius). Dan roert men een half ge- wichtsprocent (per 10 k.g. vet 50 gram) havermeel gelijkmatig door het vet. Het eenvoudigst verkrijgt men dit door gewone havermout (geen snel- kokende) door een grof doekje te slaan. Om klonteren te vermijden roert men eerst het meel met wat gesmolten vet aan tot een dunne brij. Men giet nu het vet in Keulsche pot ten of Weck-flesschen. Het beste bewaart men de flesschen of potten gesloten met bij behoor ende deksels of met stevige, geel gekleurde cellulosefolie in het donker op een droge, luchtige, niet te warme plaats. Dr. O. Wouters, scheikundige van de Ned. Gruyère Blokmelkfabriek te Zwolle, schrijft o.m. aan de Schied. Crt. Om boter goed te houden, kan men twee wegen bewandelen: 1. Men kan door de boter een con serveermiddel kneden, bijv, boorzuur. Het is zonder geschikte instrumenten echter vrijwel ondoenlijk de vereisch- te hoeveelheid gelijkmatig door de ge heele massa te verdeden. Bovendien verdient het uit gezondheidsoogpunt geen aanbeveling, vooral niet voor kinderen. 2. Wanneer men het vocht verwij dert, is het gevaar van rans worden geweken. Men houdt dan puur boter- vet over. Wel is dit dan niet meer( geschikt om op brood te worden ge smeerd, maar voor alle andere doel einden is het uitstekend. Bovendien kan de huisvrouw met behulp van botervet en ondermelk zelf weer boter om te smeren maken, op dezelfde wijze als de laatste jaren is gepro pageerd voor het zelf bereiden van margarine. Nu een aanwijzing om het botervet uit te smelten. Men kan twee werk wijzen toepassen: Uitsmelten van botervet. a. In een vertinde ijzeren of kope ren pan (zeer geschikt is één van roestvrij staal of glas-émaille zonder scheuren, aluminium gaat desnoods ook, in ieder geval geen blank ijzer of koper) wordt de boter voor zichtig verwarmd. Gaandeweg wordt men meende, dat de schermspringérs met Leuven waren geland. Nadat zij hun gasmaskers hadden voorgedaan en on geveer 25 meter waren verder gegaan, hoorden zij drie of vier doffe ontplof fingen, waarschijnlijk door landmijnen veroorzaakt, onder de zuilengalerij van de bibliotheek. Kort daarop werd de zuilengalerij in dichten rook gehuld en Leclercq zag Engelsche soldaten, die vanuit de galerij een goed heen komen zochten. „Ik ben er zeker van aldus zeide Leclercq dat het mij nen waren. Ik heb geen enkelen fluit toon gehoord, waarmee het inslaan van een granaat altijd gepaard gaat en van zulk een granaattreffer was ook niets te zien. Het eenige wat ik Zag was een blauwe steekvlam, die een oogen blik de zuilengalerij verlichtte. Vierde reeks. concertgevers van deze week zijn Maria Last, sopraan, Willem van Hoek, fluit, en Lili van HoekClignett, piano. Voor het eerst dus een blaasinstrument en het vocale element De eerste drie nummers van het pro gramma waren aan de klassieken Bach, Handel an Gluck gewijd. Van den eerste een Aj*a uit de Cantate no. 39 „Brich dem flungrigen dein Brot” met obligaat fluit. De vertolkster der zangstem is iemand van reputatie. Ook nu weer on derscheidde Maria Last zich door haar voortreffelijke kwaliteiten. Klaar en stijl vol klonk het „Höchster, was ich habe”. De heer Willem Hoek speelde een So nate in C-dur van Handel. In het Lar ghetto bewees hij een solist te zijn, die over een aangenaam weeken toon be schikt. Het Allegro verliep vlot, terwijl bij het volgende langzame deel een fraaie dynamische schakeering en een zekere fijnheid van voordracht opvielen. Luchtig en toch pittig kwam het tweede Allegro er uit. Een Tempo di Gavotta vormde een sierlijke afsluiting. Van Gluck dan een tweetal aria’s uit „Iphigénie en Tauride”. In „O toi qui prolongeas mes jours” kwam de weeke, volle, schoon gevormde stem alweer uit nemend tot haar recht. De voordracht was daarbij expressief zonder dat het pathetische overmatig werd geaccen tueerd. Ook „O malheureuse Iphigénie” onderscheidde zich door weldadige klank- geving en voornaam-dramatische voor dracht. In een Sonate in G-dur van Giovanni Platti was de fluitist heel goed op dreef. De technische ontwikkeling is belang rijk. De trillers in het bijzonder komen er mooi uit. snel en duidelijk stemmings vol klonk het Adagio. De vertolker weet in het algemeen zijn voordracht het noodige relief te geven. Het zwierige en opgewekte der Finale heeft tenslotte zeer overtuigend gesproken. De pianiste wist zich hier wel goed aan te passen, al kan zij over het ge heel in haar verder af te werken, nu nog minder of meer gelukkige begeleidingen grootere (concert) routine gebruiken. Als laatste groep twee liederen van Schubert en vijf van Brahms. Van de beide eerste lag de zangeres vooral „Grettchen’s Bitte”. Uit een heel mooi le gato wist zij de melodie mild en zinvol uit te spinnen. Van Brahms’ liederen kreeg „O, wüsst’ ich doch den Weg zu- rück” door zoowel de schoon-weeke, don zige toongeving als de innigheid der dic tie bijzondere bekoring. „Feldeinsamkeit” werd voorbeeldig gezongen, de teedere weemoed ervan treffend voelbaar ge maakt. Zoo oqk „Wir wandelten”. Wel was de weergave een verzonken zijn in de zwaarmoedige liefelijkheid van het heerlijke lied. Tot besluit „Juchhe” en daarmede nogmaals het genot van bloeiend geluid in een muziek van blij de verrukking, die indringend overkwam. Zonder aan de overige programma- nummers te kort te willen doen, Brahmsliederen, zóó voorgedragen, op zichzelf al een bezoek aan een mid dagconcert van deze week in het Mau- ritshuis ten volle waard. De directeur-generaal Wendell Will kie is op den republikeinschen partij dag te Philadelphia met 594 van de 1000 stemmen benoemd tot republi- keinsch candidaat voor het presi dentschap. Bij de eerste stemming kregen van in totaal 1000 stemmen Dewey 360, Taft 189 en Willkie 105. Alle overige voorgestelde candidaten kregen min der dan 100 stemmen. Voor de be noeming tot candidaat waren min stens 501 stemmen noodig. De aanwijzing van Willkie is ge schied bij de zestiende stemming en wel in hoofdzaak ten koste van can didaten, die weinig vooruitzichten hadden. Alleen senator Taft was in den eindstrijd een gevaarlijke tegen stander voor Willkie. Nadat het resul taat vaststond, hebben de deelnemers aan den republikeinschen partijdag, onder grooten bijval een besluit aan genomen, waarin werd vastgelegd, dat de aanwijzing van Wilkie een stemmig tot stand is gekomen. EXAMENS Universiteit te Leiden. Cand.-ex. rechtswetenschap: de heer M. C. van der Poel, Voorburg. Bevorderd tot apotheker: de dames E. M. Ch, van Buuren, Leiden, I. van Heemskerck Düker Sohönfeld, Leiden, G. J. Verboom, L. Brummelkamp, M. J. J. Bouting, J. R. J. Noordhoek Hegt, beiden alhier. Universiteit te Utrecht. Doet.-ex. rechtswetenschappen: mej. M. J. Istha, M. J. de Lange. Kerkelijk voor bereidend examen: M. C. Cavaljé. Prop.- ex. theologie: mej. W. J. Busschers, W. A. S. Laurense, E. J. C. Verbeek, F. Bloemhof, C. Fortgens, N. Warns, J. E. L. Brummelkamp, M. J. J. Baiting, J. van Grenth en A. C. van den Bosch. Universiteit te Groningen, Arts-ex. Ie gedeelte: mej. A. v. d. Ploeg en de heer P. v. d. Eist. Bevorderd tot arts: J. K. Wierenga. Universiteit van Amster dam. Ca nd. ex. rechtswetenschap de heeren: A. w. Bakker, H. Dyserinck en J. A. M. Smit. Cand.-ex. geneeskunde le gedeelte: F. Appelman, mej. H. de Beer, H. Bei- ma, J. W. Beunders, A. Th. Boerlage, Th. J. de Boo, G. P. Bouws, mej. T. Buchter, mej. E. Dammers, J. A. Groen, mej. M. H. Hartemink, H. Heinemann, J. W. den Herder, H. F. Heymans, W. J. M. Hoots- mans, W. L. C. M. Hopmans, mej J. F. Huisman, J. Kakes, P. van Kampen, H. Kluvers, A. Lammers, A. M. M. v. Loon, A. J. M. Löwenthal, mej. J. W. Maas, A. J. Mustert, mej. M. C. Peeters, A. F. Plas, P. Roodenburgh, W. H. van Rooy, mej. T. M. M. de Roy van Zuydewljn, C. Th. L. Rümke, mej. E. H. Schreine- machers, J. W. Stok, A. Thomsen, M. van Veldhoven, H. Th. M. Verbeek, A. L. de Vetten, J. A. de Wilde en L. L. Zaman, Notarieel examen. Geslaagd voor deel I: J. Huyssen. te Terneuzen. Voor deel II: mr. A. J. Kro nenberg, te Leiden en H. Groeneveld, te Hoogeveen. Examens M. O. Lich. Oef. Geslaagd voor het examen M.O. lichame lijke oefening: de heeren J. G. A. Smoren burg, alhier, A. van der Laan, Enkhuizen A. J. Zandee, Voorburg; en de dames; J I. F. M. van Poppel, den Bosch, A p' Metselaar, alhier. KURZAALBERICHTEN. Door onvoorziene omstandigheden het orkestmateriaal van de Suite „Ge- denckclanck” van Badings, welk werk zou worden uitgevoerd in het Sympho nie-concert van hedenavond o.l.v. L. M. G. Arntzenius, niet tijdig ter beschik king Het programmagedeelte vóór de pauze heeft daardoor een wijziging on dergaan; inplaats van de Suite van Ba dings wordt nu gespeeld „La Valse” van M. Ravel. Zaterdagavond 29 Juni wordt in de Kur zaal de film „Good bye. Mr. Chips” ver toond, waarin de hoofdrollen vervuld wor den door Robert Donat en Greer Garson. Zondagmiddag 30 Juni wordt de matinée gedirigeerd door Jan v. Epenhuysen. Als Solist is geëngageerd de violist Jaap Emner die „La Folia”, variaties voor viool van Co relli en twee romances van Beethoven zal spelen. Ook Zondagavond 30 Juni is Jan van Epenhuysen dirigent, met To van der Sluys als soliste, die een concert-aria van Mo zart en ,.Air de Lia” uit „L’Enfant pro- digue” van Debussy zal zingen. Het Volksconcert van Maandag 1 Juli staat onder leiding van Jan van Epenhuy sen. Solist is de pianist André Jurres, die het concert in a kl. t. van Grieg zal spe len. Het concert wordt geopend met de Symphonic no. 2 van Brahms, terwijl mede „Till Eulenspiegel’s lustige Streiche” van Rich. Strauss op het programma voorkomt. Het Rotterdamsch Philharmonisch Or kest onder leiding van Eduard Flipse zal op Dinsdagavond 2 Juli een concert in de Kurzaal geven. Op Woensdagmiddag 3 Juli zal Henri Nolles, als van ouds, een kindermatinee in de Kurzaal leiden. President Roosevelt heeft gisteren, volgens de Associated Press, den mi nister van financiën gemachtigd tot het inbeslagnemen van een binnen- ïandsche of buitenlandsch schip, „wan neer dit noodzakelijk is om de schepen tegen beschadiging te beschermen”. Een hooge ambtenaar verklaarde in dit verband Roosevelt’s instructie zou kunnen worden uitgelegd als de basis voor een mogelijk in beslag nemen van thans in de Amerikaansche wateren zijnde schepen van Frankrijk en van landen, die thans door Duitschland zijn bezet. Roosevelt trad cp krachtens de wet op de spionnage van 15 Juni 1917, welke de algemeene controle op de binnenlandsche en buitenlandsche scheepvaart bepaalt. De aan den minister van financiën verleende bevoegdheden zijn tegelijker tijd gegeven aan den goeverncur van de Panamakanaalzóne. Beiden kunnen in zekere gevallen officieren en man schappen van schepen afzetten en eigen scheepswachten aanstellen. Vooral is belangstelling gewekt door het feit, dat schepen in beslag kunnen worden genomen om het „inachtnemen der rechten der Vereenigde Staten te verzekeren”. Officieele kringen weige ren echter commentaar te leveren op de mogelijkheid, dat de aan den minis ter van financiën verleende bevoegd heden uitgelegd zouden kunnen wor den ais een machtiging om Fransche schepen over te nemen als schadeloos stelling voor Frankrijk’s schulden uit den wereldoorlog. In het ministerie van financiën is aangeduid, dat geen plannen bestaan tot onmiddellijke maatregelen op grond der nieuwe be voegdheid. Te Bilbao zijn gisteren 6 gewa pende Belgische transportschepen aan gekomen. De bemanning evenals de schpen zijn geïnterneerd. Ex-koning Zogoe van Albanië is met koningin Geraldine te Londen aangekomen. De hertog van Windsor heeft gisteren tijdens zijn reis naar Portu gal de vergunning voor het verlengen van zijn bezoek in Spanje gekregen. De hertog keerde onmiddellijk naar Madrid terug, teneinde daar nog en kele dagen te verblijven. is van een Engelschman. De En- gelschman besloot aan den Zwitser schen oever te ankeren. Een Zwit- sersch militair vaartuig, dat dezen oever bewaakt, enterde het Britsche schip. Zwitsersche soldaten hebben het daarna opgebracht naar de han- delshaven van Ouchy, waar de Zwit sersche militaire autoriteiten s^hip hebben geinterneerd. Een diepgaand onderzoek van des kundige Duitsche zijde en de verkla ringen van Belgische ooggetuigen be vestigen onweerlegbaar, dat de brand in de universiteitsbibliotheek te Leu ven door de Engelschen is aangestoken. Bij het onderzoek naar de oorzaak van <ien brand is vastgesteld, dat in de zuilengalerij van den voorgevel, die de groote leeszaal draagt, drie ontplof- fingshaarden zijn te vinden. Voor het hoofdportaal bevinden zich drie gaten, die naar beneden zijn uitgehold en waarschijnlijk door handgranaten zijn veroorzaakt, daar noch het dak, Yioch de muren beschadigd zijn. Langs de zuilengang der gaanderij echter, waar onder een smalle kelder loopt, zijn de sporen te zien van een ontploffing, die van onderuit veroorzaakt is. De stee nen platen van de vloerbedekking zijn hier verbogen. Bij het verdere zeer grondige onderzoek werden twee be langrijke feiten vastgesteld. Ten eerste werd niet alleen het begin van brand waargenomen, maar ook heeft opgedroogde brandstof Een chemisch onderzoek wezen, dat dit benzine was. Ten tweede zijn twaalf afzonderlijke branden ont dekt, door het geheele gebouw ver spreid. In de zijvleugels van het ge bouw, die gespaard zijn gebleven, bleek, dat de deuren met ontvlambare stoffen bestreken en daarna in brand gestoken waren. Dit blijkt echter niet voldoende te zijn geweest. Nadat de brandstof was opgebrand, doofde hier het vuur. Het onderzoek in den kelder heeft echter tót de meest belangwek^ kende vondst geleid. Hier zijn tien groote blikken kisten gevonden, die vroeger voor het vervoer van boeken werden gebruikt, doch voor de brand stichting blijkbaar met benzine gevuld zijn. Uit alles blijkt, dat deze hoeveel heid benzine in den kelder met groote heftigheid heeft gebrand. De grond boven de keldergang is door de ont ploffing uiteen gescheurd. De vlam, die daardoor omhoog schoot, bracht tegelijkertijd de ontvlambare stoffen tot ontbranding, waarmee het achterste deel van het groote bibliotheekgebouw was overgoten. Deze reconstructie van den brand is bevestigd door de ver klaringen van' den vroegeren Belgi schen soldaat Louis Leclercq uit Gos- selies bij Charleroi, die van de brand stichting getuige is geweest. Leclercq had op den vooravond van den dag, dat de Belgische troepen de stad ont ruimden, order gekregen om met een kameraad per fiets op verkenning uit te gaan. Om 10 uur ’s avonds kwam hij op het Volksplein, waaraan de bibliotheek ligt. Óp het plein waren ongeveer 20 Engelsche soldaten, die Leclercq en zijn kameraad toeriepen hun gasmaskers voor te doen, omdat Duitsche gasbommen Gisteravond werd de reeks wekelijksche concerten, die dezen zomer door den orga nist Alex Schellevis in de Bethlehemkerk zullen worden gegeven, met een Bach- avond voortgezet. Behalve de genoemde organist werkten aan deze uitvoering als solisten mede: Rie de Geus, sopraan, Lini Schröder, alt. Hans Schouwman, tenor, Bram van Luyn, bas, de violisten mevr. A. Rackwitsz-de longh en ir. P. den Her der, de altviolist W. van Hoek en mevr. H Meyer-van der Woude, violoncel. De leiding voor de vertolking der cantates was aan onzen bekenden Nederlandschen pianist,componist en zanger Hans Schouw man toevertrouwd. De uitzonderlijk groote publieke belangstelling, welke dit concert ten deel viel, was een verblijdend teeken voor de nog steeds groeiend interesse voor de kunst van Bach. Dat de aanwezigen zijn muziek thans onder de meest ideale om standigheden hoorden voordragen, zal zij het ook, dat dit door velen misschien slechts intuïtief werd aangevoeld zeer hebben bijgedragen tot versterking van de heilige vereering en liefde voor zijn schep pingen. Bach’s werk verlangt onzes inziens bijna altijd een vertolking in de kerk ruimte,-aangezien het, zelfs wat betreft een groot gedeelte der wereldlijke composities, daarmede door wezen en vorm is verbon den. Dat de meester door zijn functie als „Kamermusikdirektor” bij Leopold von Anhalt-Köthen van 1717 tot 1723 gedwon gen werd tot het schrijven van kamermu ziek, heeft toch aan het fundamenteele ka rakter van zijn stijl niets veranderd. En welk een onmisbare factor de acoustische galm der kerkruimte in Bach’s muziek is, wordt helaas nog slechts door weinigen ingezien; Het programma vermeldde behalve zui ver instrumentale composities de cantates „O heil’ges Geist- und Wasserbad” en „Mein Gott, wie lang, ach lange?”. Deze werken bezitten niet den ouden idealen cantate-tekst uit bijbelwoord en koralen, doch zijn geschreven in den gerijmden can- tatevorm met tekst van Salomo Franck. Prachtige, diep ontroerende vertolkingen hebben wij er van de zangers en zange ressen, die door de strijkers en den orga nist werden begeleid, van mogen ontvan gen. De zeldzame volheid en glans van de stem van Rie de Geus, de expressieve voor dracht vol dichterlijkheid van Bram van Luyn, het rijke timbre van de alt Lini Schröder en de smettelooze zuiverheid van den zang van Hans Schouwman zullen wij niet licht vergeten. Mevr. H. Meyer-van der Woude bracht de Suite in de kl. t. voor violoncel-solo ten gehoóre. Welk een kracht en overtui ging is daarbij van haar Bach-spel uitge gaan! Welk een ernst en innerlijke even wichtigheid kenmerkten de voordracht van het Preludium en de Sarabande uit deze Suite. Als örgelsolo vertolkte Alex Schellevis een Prélude en Fuga in a kl. t. Een Fuga van Bach zoo te hooren vertolken, als gisteravond door dezen organist is een waarlijk goddelijke gave. Het was vrij van alle materie. Deze Bach-uitvoering in de door den gouden gloed der avondzon ver lichte blanke ruimte der Bethlehemkerk heeft ongekende cultureele waarde en poë tische schoonheid gehad. De volgende uitvoering van deze serie concerten zal op 4 Juli a.s. worden ge geven. Henk Berghout, cello, zal hieraan als solist zijn medewerking verleenen. Hoe Parijs werd overgegeven, wordt in de „Deutsche Allgemeine Ztg.” be schreven door Oberleutnant dr. Ritter von Schram, die als ordonnans was toegevoegd aan de Duitsche parlemen tairen. Na de militaire operaties tusschen 11 en 13 Juni, aldus deze, werden de aanduidingen veelvuldiger, dat de te genstander zijn hoofdstad ni<_t kon houden en haar tot open stad zou ver klaren. Door de Fransche radic was hierop trouwens re?ds gezinspeeld. Ge heel overeenkomstig zijn instructies besloot de Duitsche opperbevelhebber daarom, de onmiddellijke overgave van Parijs te eischen Van den gouverneur van Parijs werd per radio verlangd Duitsche parlemen tairen te ontvangen. Als zoodanig wer den door het legércommando, behalve den schrijver van dit artikel als ordon nans, een majoor van den generalen staf en een kapitein-tolk aangewezen. Deze drie heeren moesten per aulto door de eigen linies tot aan de verst vooruitgeschoven Fransche voorposten rijden en zouden vandaar verder naar Parijs worden gebracht, om de Duit sche voorwaarden aan te bieden. Ove rigens is de tocht niet geheel verloopen volgens de regels van het volkenrecht. Door omstandigheden, welke nog nader moeten worden onderzocht, werd de kleine colonne parlementairen, die in een personenauto reed en zich, door het zwaaien met een witte vlag, reeds van verre kenbaar maakte, van achter een barricade nabij St. Denis bescho ten met een infanterie-machinegeweer en zelfs met granaten, zoodat het gezel schap gedwongen was terug te keeren en onder avontuurlijke omstandigheden zich moest heenslaan door verspreide Fransche afdeelingen. Dat de Franschen er alle belang bij hadden, de veiligheid van de hoofd stad te verzekeren, bewijst het feit, dat zij zelf, nadat een nieuwe ultimatieve eisch was gestéld, onderhandelaars naar de Duitsche linies zonden. Bij de Duitsche voorposten te Ecouen, een kleine stad ten Noorden van Parijs, verschenen in den vroegen ochtend van 14 Juni twee parlementairen van den gouverneur-generaal van Parijs, voor het in ontvangst nemen van de Duit sche voorwaarden. Op dit punt van het front lag een kleine afdeeling verken ners, die intusschen al het fort, dat daar de omgeving beheerscht, had in genomen. De practisch ontmantelde stad Parijs werd onvoorwaardelijk overgegeven. Overeenkomstig de voorwaarden van de overgave maakten de Duitsche troe pen op 14 Juni, om 9 uur ’s ochtends, een aanvang met het binnenrukken van de Fransche hoofdstad. Dat binnenruk ken voltrok zich echter niet als een militair schouwspel, maar als een troe penbeweging van zeer propten om vang, zooals Parijs en de wereld die nog nimmer hebben aanschouwd. Op de Letlandsche scholen in het vervolg een cursus in Russisch in plaats van in Engelsch worden gegeven. Te Kuopio is gisteren Finsch militair vliegtuig neerge stort. Een luitenant werd gedood, een soldaat licht gewond. Koning Faroek heeft den vroege ren Egyptischen gezant en minister van defensie Hassan Sabry pasja be last met de vorming van een nieuw kabinet. Het zal een kabinet nationale samenwerking worden. Op last van het Estlandsche ministerie van buitenlandsche zaken heeft het nieuwsblad „The Times”, dat sedert 1932 te als vreemdtalig nieuwsblad verscheen, zijn uitgave gestaakt. Van 1 Juli af zal in Italië de verkoop en het schenken van koffie weer worden gestaakt. Gebak en ijs mogen met ingang van dien datum nog slechts op Zaterdag, Zondag en Maandag worden verkocht. In overeenstemming met de Duitsche autoriteiten zal het postver keer in Frankrijk tegen het einde der week worden hervat.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 3