Engelsche bombard eurs
teisterden Den Helder
Haagsche Courant van Vrijdag 28 Juni 1940
DERDE BLAD, PAGINA 1.
Talrijke slachtoffers onder de burger
bevolking
STADSNIEUWS
BINNENLAND
Een bezoek aan de thans
vrijwel verlaten stad
DE BURGERIJ SCHENKE
RIJKELIJK!
DE NATIONALE
INZAMELING 1940
Een zeldzaam jubileum
naar
doodsgevaar
Brooddistributie
Collecte-commissie samengesteld
Een circulaire tot de burgemeesters
van de getroffen steden en
plaatsen
Zorg voor oorlogsinvaliden
Eerste transport kinderen uit de
getroffen gebieden in Drente
aangekomen
Jaarverslag Algemeene Neder
landsche Zuivelbond
De uitzending van kinderen
den Ostmark
De leider van den Opbouwdienst
Zesduizend kinderen worden verwacht
gazon,
In Haarlem.
Wat vernield werd.
on-
Zoowel medisch als sociaal.
nu
Spoed vereischt!
het
is
Collectief contract sigarenindustrie.
De werkgevers- en werknemers-organi-
saties in de sigarenindustrie zijn op Dins
dag 25 Juni te ’s-Bosch bijeen geweest tot
het voeren van besprekingen.
Door alle partijen is besloten, het col
lectief contract voor de sigarenindustrie
ongewijzigd te verlengen tot 1 Juli 1941.
Bonnen 41 tot en met 50 voor de
volgende week
Gedurende het tijdvak van 1 Juli
tot en met 7 Juli a.s. zullen de met
,,41” tot en met „50” genummerde
bonnen van het broodbonboekje ge
zamenlijk recht geven op het koopen
van 2000 gram brood. Elk dezer bon
nen geeft derhalve recht op het koo
pen van 100 gram brood. De bonnen,
die op 7 Juli nog niet gebruikt moch-.
ten zijn, blijven voorts tot en met
11 Juli a.s. geldig.
lijksche
schen.
Voor de Nationale Inzameling 1940,
welke op 6 Juli a.s. alhier gehouden
zal worden, is op initiatief van den
burgemeester een collecte-commissie
gevormd, die de groote straat- en hui
zencollecte voorbereidt.
De commissie is als volgt samenge
steld: mr. S. J. R. de Monchy, burge
meester der gemeente ’s-Gravenhage,
éere-voorzitter; mr. H. M. L. H. Sark,
secretaris van den Armenraad, voor
zitter; L. Th, J. Koremans, collecte-
leider van de afdeeling ’s-Gravenhage
van de Nederlandsche Vereeniging
voor Luchtbescherming, penningmees
ter; mevr. C. BelinfanteVeltcamp
Helbach, voorzitster van de collecte-
commissie van „Simavi”; mevr. I. van
DijkHendriks, namens de afdeeling
’s-Gravenhage van het Nationaal Jon-
geren-Verbond; T. Hartsuiker, namens
den Gereformeerden Jeugdraad; mej.
G. Lauscher, namens het Katholiek
Vrouwelijk Jeugdwerk „De Graal”; F.
J. van Meerendonk, namens de Arbei-
ders-Jeugd-Centrale; mej. mr. J. C. de
Niet, namens de plaatselijke federatie
van Chr. Vereenigingen van en voor
Vrouwen en Meisjes; E. Polak, arts,
namens de Joodsche Jeugdorganisa
ties; E. J. L. M. Schaepman, voorzit
ter van de collecte-commissie van het
Nederlandsche Roode Kruis; A. Smal-
lenbroek, secretaris van de Haagsche
federatie van Chr. Jongemannen-Ver-
eenigingen; mej. A. Thorbecke, be
stuurslid van de afdeeling ’s-Graven
hage van het Nederlandsche Roode
Kruis; rector J. Verkley, namens het
Katholiek Mannelijk Jeugdwerk; mevr.
M. Walther BoerGroeneijk, lid van
het uitvoerings-comité tot verkoop van
de Emmabloem; mr. H. F. L. Wensink,
ambtenaar bij den Armenraad.
Het secretariaat is gevestigd: bureau
van den Armenraad, Kerkplein 3, tel,
115953, toestel 278.
Verbindend-verklaring collectieve
arbeidsovereenkomst schoen
industrie
Door den bedrijfsraad voor de schoen
industrie is ingediend een verzoek tot
verbindendverklaring van bepalingen van
de collectieve arbeidsovereenkomst voor
de schoenindustrie, aangegaan voor het
tijdvak van 1 Juli tot en met 31 Decem
ber 1940. Deze collectieve arbeidsover
eenkomst is geheel gelijkluidend aan die,
waarvan bepalingen voor het tijdvak van
1 Januari tot en met 30 Juni 1940 alge-
"«neen ycrbjsndend zijn verklaard,
Onder leiding van den secretaris-gene-
raal, wnd. hoofd van het departement van
Sociale Zaken heeft op 25 Juni j.l. een
vergadering plaats gevonden ter bespre
king van het vraagstuk van de medische
en sociale zorg voor de militaire en bur
gerlijke oorlogsinvaliden.
Bij deze vergadering waren behalve
functionnarissen van het departement van
Sociale Zaken bij welk departement
de zorg voor de onvolwaardige arbeids
krachten berust ook tegenwoordig ver
tegenwoordigers van het departement van
Defensie, alsmede van de Nederlandsche
vereeniging tot bevordering van den ar
beid voor onvolwaardige arbeidskrachten
(A.V.O.).
De medische zorg voor de militaire in
validen geschiedt geheel door den militair
geneeskundigen dienst. Voor de medische
zorg voor de burgerlijke invaliden worden
door het departement van Sociale Zaken
maatregelen getroffen. Voor de daarop
volgende sociale zorg voor de militaire en
burgerlijke oorlogsinvaliden zullen nadere
regelingen worden voorbereid, waarbij het
de bedoeling is, dat de A.V.O., die op dit
gebied reeds over een groote ervaring be
schikt, zal worden ingeschakeld.
Vanmiddag is het eerste transport
kinderen voor Drente te Hoogeveen
aangekomen. Daar werden zij toever
trouwd aan de commissie van vrou
welijke hulpverleening, die, in samen
werking met de huishoudschool te
Hoogeveen er voor had gezorgd, dat
zij zich na aankomst terstond aan
een warmen maaltijd konden vereeni-
gen.
Een deel van dit transport is bij
pleegouders te Hoogeveen onder
gebracht, terwijl de anderen zijn
doorgezonden naar gezinnen te Assen,
Meppel, Emmen, Koekange en Veen
huizen. In de ziekenhuizen van Assen,
Hoogeveen, Meppel en Emmen wer
den de kinderen gebaad en van schoo-
ne kleeren voorzien, voordat zij aan
hun pleegouders werden doorgegeven.
Van het met suiker geladen
schip „Nooit gedacht”, dat ligplaats heeft
aan de Bierkade alhier, zijn gisteren 2 doo-
zen. elk 25 k.g. suiker bevattende, ónt-
jtteemd.
waarvan een aantal exemplaren zal
volgen, worden gebruikt. Het formulier
is in de Duitsche taal gesteld, aange
zien het bij aankomst van de kinderen
in Oostenrijk eveneens dienen moet.
Het bureau der C.O.S.A. ziet üw op
gave ten spoedigste tegemoet en wel
uiterlijk binnen één week. Wordt de
zaak niet ten spoedigste ter hand geno
men, dan verloopt de tijd en komt de
uitzending niet tot haar recht.
Ik zou gaarne zien, dat uwerzijds
alle medewerking werd verleend, opdat
de uitzending kan slagen. Ik leg er nog
den nadruk op, dat de uitsluitende be
doeling van deze uitzending is, leed
te verzachten en de kinderen door een
goede verzorging, verpleging en lucht
verandering, een prettige en rustige
vacantie in een heerlijke natuur te la
ten genieten.
Voor een veiligen overtocht, eveneens
voor rekening der Duitsche autoritei
ten, wordt ten volle zorggedragen.
In een persconferentie heden gehou
den,. heeft dr. Fellner namens den
Gouwleider van de Gouw Boven-
Donau, een toelichting gegeven op bo
venstaande circulaire, nadat hij tevoren
er den nadruk op had gelegd, dat de
uitnoodiging van den Gouwleider
vooral was ingegeven door de dank
bare gevoelens, welke in de Ostmark
nog leven voor hen, die na den wereld
oorlog van 1914 zoovele Oostenrij ksche
kinderen hebben goed gedaan. Daarom
is het den autoriteiten in de Gouw
een vreugde, verklaarde
thans ee n zesduizendtal
kinderen te kunnen verwennen.
Salzkammergut is nu op z’n mooist
en daarom moet er spoed worden be
tracht met de uitzending. Plaatsen,
beroemd om hun prachtige ligging, als
Gmunden en Bad Ischl, hebben door
de oorlogsomstandigheden bijna geen
vacantiebezoekers en de groote hotels
staan vrijwel leeg. Deze hotels heeft
men thans kunnen huren voor de kin
deren. Het zal den kleinen dus aan
niets ontbreken. Aan iedere groep van
20 kinderen worden een Hollandsche
en een Duitsche begeleidster toege
voegd,
Voldoende aantal collectanten.
2500 Collectanten, die zich hadden
opgegeven voor de oorspronkelijk op 15
Juni vastgestelde collecte, zullen ook
nu weder hun gewaardeerde medewer
king geven. De huiscollecte heeft
plaats op Zaterdag 6 Juli van 91
uur, de straatcollecte van 86 uur.
Opgave van nieuwe collectanten wordt
niet verwacht, daar men over vol
doende medewerkers beschikt. Met
groote bereidwilligheid hebben perso
nen uit alle groepen der bevolking
zich beschikbaar gesteld.
Wat heeft dezen oorlogsvliegers be
zield Wat bracht hen ertoe om op
verscheidene kilometers van de plek
ken, waar men zich nog zou kunnen
voorstellen, dat zij militaire doelen
verwachtten, hun vernielende projec
tielen te zaaien
Is het terreur Maar dat zou toch
zinloos zijn tegenover een bevolking,
die geen andere gedachte heeft, dan,
nu voor haar de oorlog afgeloopen is,
weer hard te werken om te vergeten I
en het normale leven weer zooveel mo
gelijk te vervolgen.
Is het angst of onbekwaamheid in
het hanteeren van een der gevaar
lijkste oorlogswerktuigen Wij zullen
ons niet verder in gissingen begeven.
Het doet er trouwens weinig toe. Het
is niet noodig in de lucht te staren,
om daar een antwoord te zoeken.
Rondom ons, op den grond, zijn de
fatale bewijzen van een krijgsvoering,
die het begrip totale oorlog in al zijn
afschuwelijkheid demonstreert.
Engelsche bommen op een Neder
landsche stad en Nederlandsche bur
gers, die in geen enkelen vorm meer
aandeel hebben in den grooten strijd.
Waar kan men zich nu nog veilig
wanen
dr. Fellner,
Hollandsche
De volgende circulaire is gericht tot
de burgemeesters van alle havensteden
I (in het bijzonder de getroffen plaat-
I sen) eiland-gemeenten en andere stre
ken waarvan bekend is dat zij in
meerdere of mindere mate getroffen
zijn, alsmede tot de steden van meer
I dan 20.000 inwoners.
De Gouw-leider van Boven-Donau
(Boven Oostenrijk) heeft aan den
Rijkscommissaris voor de Nederlanden
de uitnoodiging doen tbekomen 6000
kinderen, voor wie voor herstel van
gezondheid uitzending naar buiten
I noodzakelijk of wenschelijk is, in den
ouderdom van 8 tot 14 jaar in den
Rijksgouw Boven-Donau voor den duur
van 2 tot 3 maanden in kinderherst#!-
lingsoorden en welgestelde gezinnen
onder te brengen. Hiervoor is een cen
trale Duitsche instantie in het leven
geroepen genaamd „Kinderaction Nie-
derlande Ostmark”.
Deze leeftijdsgrens kan moeilijk la
ger gesteld worden, aangezien jongere
kinderen de lange reis van Nederland
naar Oostenrijk niet zonder bezwaar
kunnen maken. Voor de verzorging der
kinderen zijn op allerlei wijze de noo-
dige voorzorgen getroffen, leder kind
staat onder de persoonlijke bescher
ming van den Gouwleider Eigruber
van den Boven-Donau.
Ik verzoek u in uwe gemeente ten
spoedigste te doen nagaan, welke kin
deren voor uitzending in aanmerking
zouden kunnen komen. Hiervoor ware
onverwijld contact te zoeken met even
tueel in uwe gemeente bestaande orga
nisaties voor kinderuitzending.
Eene opgaaf van de voor uitzending
voor te dragen kinderen behoort met
spoed te worden gezonden aan de door
mij daarvoor aangewezen centrale in
stantie n.l. de Commissie van Samen
werking (C.O.S.A.). Secretaris van deze
commissie is de heer H. van Mens, die
zijn bureau heeft te mijnen departe-
mente, Binnenhof 19, telefoon inter
communaal letter T. Deze commissie
is steeds belast geweest met kinderuit
zending van Nederlandsche kinderen in
Duitschland en heeft de noodige prak
tijk.
De commissie heeft, zooals gezegd,
haar bureau op mijn departement en
alle correspondentie behoort door u
derhalve uitsluitend tot genoemd bu
reau te worden gericht. Belanghebben
den in uwe gemeente behooren zich
echter uitsluitend met u en/of door u
in uwe gemeente aangewezen persoon
of instantie in verbinding te stellen.
Zooals vanzelf spreekt moeten de
kinderen allen geneeskundig worden
en ermee vertrekken. De treinen naar
het Zuiden zijn stampvol geweest en
de laatsten der Heldersche burgerij,
voorzoover ze niet per hoog opgetaste
fiets zijn vertrokken, vullen nu de
coupé’s. Zij verlaten een reeds doode
stad.
Langs de Spuistraat een beeld van
verwoesting en evenzoo langs de Prins
Hendriklaan, waar van het hoofd
bureau van politie twee zijmuren en
een stuk van den gevel nog overeind
staan en voor de rest opschriften op
overblijfselen van huizen aangeven,
dat daar tot voor enkele dagen een
arts woonde, een verzekeringsgebouw
gevestigd was en in een muziekschool
lessen werden gegeven.
Hier ontploften twee zware bommen
en tot in wijden omtrek zijn de ge
volgen te zien in een menigte volkomen
vernielde ruiten en door scherven ge
perforeerde muren.
Hier vonden verscheidene burgers
den dood, maar nog meerderen vielen
in de groote wijk „achter ’t spoor”, ge
lijk zij door de Heldersche bevolking
werd aangeduid.
Daar liggen kleine huisjes plat, bij
tientallen, en in elk ervan sliepen
menschen. Men vindt ze verspreid over
een wijd complex straten. De bommen,
links en rechts gesmeten, pikten ze
eruit in grillige afwisseling en maakten
er puinhoopen van.
Wij staan voor een huisje, dat er
nog betrekkelijk gaaf uitziet. De be
woners, een gezin van vier personen,
verlieten het tijdens het bombarde
ment en verscholen zich in een steenen
schuurtje in den achtertuin. Een bom
trof juist het schuurtje en doodde
allen.
I Een Nederlandsch matroos kwam
I ’s morgens na zijn dienst bij zijn huisje
een eindweegs verder. Hij vond een
gat in de rij en zijn vrouw onder de
puinen.
In de villawijk daarachter bloeien de
violen en anjers in de frissche tuinen,
waar nu geen menschelijk leven meer
te bespeuren valt. Er klinkt geen ge
lach van kinderen, want ook hier heeft
het doodsgevaar allen verjaagd. De
vensters zijn gesloten of dichtgespij
kerd met planken.
Hier wijst een diep gat in het trot
toir op den rand van een gazon, de
plaats aan waar een bom ontplofte te
midden van een vluchtende menigte en
tientallen dooden maakte.
Enkele meters verder, op een open
vlakte, waar velen in de schuilloop-
graven veiligheid zochten, sloegen drie
zware bommen in en maakten een on
bekend aantal slachtoffers.
Zoo zouden wij hef sombere relaas I
kunnen voortzetten, maar het zou een
eentonig verhaal worden van dood en
vernieling, die over onschuldigen kwam
door de projectielen van Engelsche
vliegers.
De Secretaris-generaal, Waar
nemend hoofd van het Depar-
ment van Binnenlandsche
Zaken.
De volgende circulaire is door den
secretarjs-generaal, wnd. Hoofd van
het Departement van Binnenlandsche
Zaken, gericht tot de burgemeesters
van alle havensteden (in het bijzonder
de getroffen plaatsen) eilandgemeen-
ten en andere streken waarvan bekend
is dat zij in meerdere of mindere mate
getroffen zijn, alsmede tot de steden
van meer dan 20.000 inwoners.
Aan het jaarverslag van den Alg. Ned.
Zuivelbond (F.N.Z.) over 1939, is het vol
gende ontleend:
Op 31 December 1939 waren bij de ver
eeniging aangesloten 8 provinciale bonden
met 442 leden-fabrieken (vorig jaar 420),
verwerkende 2.722.743.056 k.g. melk, tegen
2.586.281.948 k.g. in 1938. De proefnemin
gen op het gebied van der melkwolfabril
cage werden voortgezet. Op 23 November
werd de vereeniging melkwolfabriek „Ca-
solana”, gevestigd te ’s-Gravenhage opge
richt. Op de statuten dezer vereeniging
voor welker rekening de proefneming
thans plaats vinden, werd inmiddels de
Koninklijke goedkeuring verkregen. Aan
165 van de 384 personen, die aan de exa
mens van den F.N.Z. deelnamen, werd een
diploma uitgereikt
De commissie voor bewaringsproeven
met boter werd gereorganiseerd in een
commissie voor kwaliteitsverbetering der
zuivelproducten, die haar werkzaamheden
aanving met een behandeling van het
vraagstuk der consistentie van boter. Ver
der werd een centrale werktuigencommis
sie ingesteld. De commissie van advies
voor afzetbelangen sprak zich uit voor
een algemeene kwaliteitscontrole op Ne
derlandsche zuivelproducten, op de wijze
zooals die thans voor den export naar
Duitschland plaats vindt. Verder werd het
wenschelijk geacht, om den uitvoer vein
30 kaas, behalve die in Cheshire-model,
te verbieden. De meerderheid der commis
sie achtte verder een uitvoerverbod van
20 4- Goudsche kaas aanvaardbaar.
Standaardisatie van het gewicht der
kaas en controle der kaas en controle
daarop werd wenschelijk geacht. Tenslotte
adviseerde de commissie bij meerderheid
om pogingen in het werk te stellen tot het
invoeren van een maximumtemperatuur
van boter bij export
De geldelijke omzet der afdeeling cen
trale aankoop steeg van 1.856.000 in 1938
tot 2 252.800, in 1939, terwijl het bedrag
der opdrachten van den technischen dienst
steeg van 590.290 tot 720.500. In het
slotwoord van het verslag wordt gecon
stateerd dat 1939, evenals 1938, voor den
zuivelboer een teleurstellend jaar is ge
weest. De daling der prijzen van de ver
schillende producten tengevolge vooral
van de moeilijkheden bij den export heeft
voortgang gevonden, terwijl daartegenover
een langzame, doch zekere stijging der
productiekosten viel waar te nemen.
Een en ander had tot gevolg, dat het
netto-inkomen van den boer volgens de
resultaten der landbouwboekhoudingen in
verschillende deelen des lands tot de helft
van dat in 1937-1938 en daar beneden
daalde.
Zestig jaar geleden werd generaal
v. d. Moer tot arts bevorderd.
Op 1 Juli a.s. hoopt de generaal-
majoor tit. b.d. van den Geneeskun
digen dienst der landmacht, A. v. d.
Moer het feit te herdenken, dat hij
zestig jaar geleden te Amsterdam tot
arts promoveerde. Eenige jaren heeft
de heer v.d. Moer in de Haag ge
woond. Hij was toen werkzaam als
dirigeerend officier van gezondheid
tweede klasse bij de inspectie van
den Geneeskundigen dienst. In de ja
ren 19141918 was hij leider van de
Nederlandsche ambulance in Duitsch
land en Oostenrijk. Later ging hij
met de ambulance naar Hongarije.:
Generaal v.d. Moer woont thans in
Velp. Wegens den grooten ernst der
tijden is het zijn wensch, dat dit
jubileum zoo onopgemerkt mogelijk
voorbijgaat.
Het zou een heel lange lijst worden,
wanneer wij hier zouden gaan op
sommen waar woningen, winkels en
werkplaatsen werden verwoest. Zóó
als men van het station komt en de
Spoorstraat doorgaat, liggen de puin
hoopen en gapen de gaten in de huizen
blokken. Hotel „Toelast” is verdwenen,
op een klein brok muur na, waarop
nog. het A.N.W-B.-schild gespijkerd is
met het opschrift Bondshotel. Een
groote winkel ernaast is een rookende
verzameling balken en puin.
De stationshal is vol met beladen
mannen en vrouwen, die het allernoo-
doode stad, die gapende wonden toont, digste uit hun woning hebben gehaald
door de zware bommen op vele plaat
sen geslagen.
In de winkelstraten zien wij de
ledige étalages van gesloten winkels.
Hier en daar zijn de groote spiegel
ruiten aan gruizels gesprongen. Men
kan er zoo naar binnen stappen. En
kele meters voorbij een gaaf huis, dat
zelfs geen spoor toont van beschadi
ging, wijst een puinhoop de plaats aan,
waar tot voor enkele dagen, nog een
groot winkelpand stond.
Het is een sinistere gang, dien wij
maken. De voetstappen klinken hol te
gen de gevels, alsof we er in het diepst
van den nacht passeerden. Hier is geen
leven meer, geen bedrijf, geen vertier.
De angst voor wat na den verschrik-
kelijken Maandagnacht nog te wachten
zou zijn, heeft vrijwel allen verdreven.
Vrees en haat zijn de alles overwegen
de gevoelens van hen, die deze beproe
ving overleefden.
Wij spraken enkelen, die het bom
bardement meemaakten en nu voor
een paar uur waren teruggekeerd om
de noodige maatregelen te treffen voor
hun definitief vertrek. Zij zeiden niet
veel, maar die weinige woorden waren
voldoende om vast te stellen, dat En
geland zichzelf wel een buitengemeen
slechten dienst heeft bewezen, door dit
Verschrikkelijke bombardement.
Hiér woonden tallooze vrouwen en
kinderen, wier mannen en vaders
op de Nederlandsche oorlogsschepen in
Engeland en Indië den oorlog aan En
gelsche zijde nog voeren. Hoevelen van
hen hebben dien trouw van hun naaste
betrekkingen in het veilig geachte huis
met den dood moeten betalen
Hun getal is niet bekend, gelijk
totaal der slachtoffers nog niet
vastgesteld.
De leeftijdsgrens.
De leeftijdsgrens van 8 tot 14 jaar
is als algemeene norm aangenomen. Er
zal niet al te streng aan worden gehou
den. Wanneer, bijvoorbeeld, blijkt, dat
in een gezin een kind van 12 jaar
meegaat, maar dat er ook een zusje
van 7 is of een broertje van 15, dat
dringend behoefte aan herstel heeft,
dan worden deze niet uitgesloten.
De voorbereidende maatregelen in
Salzkammergut zijn thans afgesloten.
Prof. Wehofsich en Gouwleider Fehrer
in samenwerking met mr. Frederiks,
den secretaris-generaal van Binnen
landsche Zaken, hebben snel en prach
tig organiseerend werk verricht.
Het Duitsche bureau van deze orga
nisatie (Kinderaktion Niederlande-
Ostmark) is gevestigd in het gebouw
op den Kneuterdijk waarin het Depar
tement voor Algemeene Zaken werd
gehuisvest. Het Hollandsche bureau
heeft, zooals gemeld, zijn adres op
Binnenhof 19.
Thans is het dus zaak, dat de burge
meesters met den meesten spoed hun
opgaven inzenden.
Actie per circulaire^
Naast de collecte zal een beroep op
de ingezetenen worden gedaan per
circulaire. Velen geven er toch de
voorkeur aan hun gift per giro te zen
den. Reeds mocht de collecte-commis
sie naar aanleiding van een enkel
persbericht omstreeks 7000 ontvan
gen op haar gironummer, dat wij
gaarne onder de aandacht van alle
lezers brengen. Op no. 388900 (Col-
lecte-Commissie Nationale Inzameling
1940 ’s-Gravenhage) worden gaarne
groote en kleine bedragen ingewacht.
Wij wijzen er nog eens op, dat de
nationale inzameling wordt georgani
seerd onder de auspiciën van den Se-
cretaris-Generaal, waarnemend hoofd
van het departement van Binnenland
sche Zaken en de Commissarissen der
Koningin in de onderscheidene pro
vinciën, die hunnerzijds den burge
meesters hebben verzocht collecte-com-
missies te vormen. De opbrengst zal
uitsluitend worden aangewend ten be
hoeve van de slachtoffers der oorlogs
voering in ons land, in nauwe samen
werking met bestaande nationale in
stellingen als het Nationale Fonds voor
Bijzondere Nooden en het Nederland
sche Roode Kruis en gewestelijke of
plaatselijke comité’s in de getroffen
gebieden.
De nood is groot, de aanvragen
stroomen binnen. Laat de burgerij, die,
naar reeds gebleken is, gaarne bereid
is voor de getroffen landgenooten te of
feren, rijkelijk schenken, opdat de ge
vraagde hulp snel en goed kan worden
geboden.
Op weg naar den Helder kwamen wij
door Haarlem, waar in den nacht van
Woensdag op Donderdag vier Engelsche
bommen in een woonwijk langs en bij
de Leidsche Vaart ontploften. Twee
kwamen neer onmiddellijk aan de
overzijde van het water en deden de
ruiten in wijden omtrek springen. Hier
werd alleen materieele schade aange
richt.
Veel erger waren de gevolgen der
explosies van twee andere bommen,
waarvan een de woning van een be
jaard echtpaar trof, bij wie hun zoon
en schoondochter logeerden. De oude
vader is de eenige, die de ramp, zij het
zwaar gewond, overleefde. De drie an
deren werden op slag in de slaap
kamers gedood.
Een politie-agent, die in de nabijheid
surveilleerde, was het vierde slacht
offer van de ontploffing.
Drie huizen naast dat, wat den vol
treffer incasseerde, werden eveneens
grondig vernield, gelukkig zonder
slachtoffers te maken.
De laatste bom sloeg in het wegdek
van de Leidsche Vaart, waar zij een
enorm gat veroorzaakte. De zware
tramrails werden als rietjes verwron
gen en de rondvliegende scherven per
foreerden de gevels der huizen over
een afstand van tientallen meters.
Den Helder en Haarlem zijn blootge
steld geweest aan een der vreeselijkste
verschijnselen van den modernen oor
log bloedig geweld tegen weerlooze
burgers, die in geen enkelen vorm aan
deel hebben in het krijgsbedrijf.
'(Van onzen specialen verslaggever.)
Wij zijn door een stad gegaan, waar
de dood heeft rondgewaard.
Hij is daar gekomen, midden in den
nacht, in villa’s en kleine stulpjes, in
het centrum, waar de huisjes dicht
opeen tegen elkaar gedrukt staan en
in de open buitenwijken, waar vroo-
Jijke tuinen de woningen omgeven.
Wij hebben den Helder gezien, nadat
Engelsche vliegers, op een paar dui
zend meter hoogte boven de stad krui
send, de bommenrekken ledigden en
beneden zich dood en verderf brachten
onder de slapende burgerij.
In den nacht van Maandag op Dins
dag kwam het onheil over den Helder.
Vier uren lang regenden de brand- en
explosieve bommen op de straten en
pleinen. Meer dan 200 ontploffingen
teisterden de stad en joegen de bevol
king in panischen angst naar buiten,
waar velen, die den dood in hun hui
zen ontkwamen, toch ten offer vielen,
terwijl zij vluchtten naar het open
veld.
Wie nu door de straten gaat van deze
Nfederlandsche stad vindt er de stilte,
een angstige, benauwende, bijna
heilspellende stilte.
Hier waren tot Maandagavond een
kleine 40.000 menschen bijeen. Nu kan
men er een kwartier wandelen, zonder
ook maar één mensch te zien. De wei
nigen, die ons passeerden in het uur,
dat wij er bleven, waren Nederland
sche- of Duitsche marinemannen en
daartusschen een enkele burger, die
nog eenige noodzakelijke dingen uit
zijn woning heeft gehaald en zich haast
naar het station, om vóór den nacht
een veilige wijkplaats te vinden.
De stad is uitgestorven. Het is een
Als leider van den in te stellen op
onderzocht. Hiertoe kan een formulier, bouwdienst zal, naar wij vernemen,
optreden majoor J. N. Breunese, o.a.
bekend door zijn leiding van de jaar-
vierdaagsche afstandsmar-
