De dijk van Urk naar Kadoelen
(Overijsel) bijna gereed
Haagsche Courant van Dinsdag 2 Juli .194(1
De Rijkscommissaris
het Noorden
m
voor
Nog goed negen kilometer
den boeg
BINNENLAND
Provinciale Staten
van
Zuid-Holland
Het „Stille Strand” blijft overvol
DERDE BEAD, PAGINA 1.
I
I ’W
JFWO
Rede van den voorzitter,
De arbeid in de werkhaven van Urk.
Nog niet gedemobiliseerde werkkrachten
Bominslag te Kwintsheuï
H.
thans
De bomaanval
Haarlem
op
BIJ DUIZENDEN TREKKEN STADGENOOTEN ER ZONDAGS OP UIT
van
Een machtig werk, waaraan in
1936 begonnen werd, wacht
op de voltooiing
In 1941 zal de polder
droog zijn.
gelaten de heer W. Sanders, die daar
op de beloften aflegde.
Op voorstel van den voorzitter werd
besloten geen afdeelingen te trekken,
omdat daaraan in deze buitengewone
omstandigheden geen behoefte bestaat.
Tenslotte werd met 45 van de uitge
brachte 74 stemmen tot buitengewoon
lid van Gedeputeerde Staten gekozen
mr. G. van Baren (A.R.)
De heer Drees (S D.) kreeg 25 stem
men en de heer Schilthuis 1 stem, ter
wijl 1 in blanco en 1 ongeldig werd
uitgebracht.
De vergadering werd verdaagd tot
morgen 11 uur.
verwachten, dat de werkgevers hun
aandeel in deze verplichting zullen na
komen, door bij indienstneming van
nieuw personeel aan beschikbare gemo
biliseerde werkkrachten voorrang—te
verieenen.
Har-
heeft
Beroep op werkgevers.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat door samenwerking van de afdee
lingen voor militaire zaken en de
arbeidsbeurzen in de verschillende ge
meenten, deze laatste de beschikking
hebben over alle gegevens in zake nog
niet gedemobiliseerde werkkrachten,
die voor den arbeid in loondienst in
aanmerking komen. Werkgevers, die
dus bij indienststelling van nieuw per
soneel aan beschikbare gemobiliseerde
werkkrachten den voorrang wenschen
te verieenen, kunnen zich tot de orga
nen van arbeidsbeurzen wenden, welke
dan de gevraagde krachten kunnen
bemiddelen.
Verwacht mag worden, dat vele werk
gevers van deze bemiddeling gebruik
zullen maken, immers de moreele ver
plichting, welke de maatschappij tegen
over het gemobiliseerde deel der be
volking heeft, mag met recht doen
De dijk groeit verder. De werkzaamheden aan hel 4 k.rn. lange
sluitstuk naar Overijsel,
N.S.B.-fractie niet aanwezig.
De voorzitter deelde vervolgens mede,
dat van mr. G. v. Bruyning (N.S.B.)
hij en zijn
niet zullen
bericht is ontvangen, dat
fractiegenooten de zitting
bijwonen.
In plaats van den heer
melen (S.D.), die de provincie
verlaten, werd tot lid der Staten toe-
IfVtra. onzen specialen verslaggever.)
Grijze wolken jagen laag over Urk,
Bat zich na een fiksche regenbui
’s nachts, ook in de ochtenduren niet
tot een vroolijker sfeer heeft weten op
te werken. Urk in den regeneen
naargeestig, somber stukje grond,
waarvan alleen de aanblik van de ha
ven, met de in top geheschen Duitsche
oorlogsvlag, nog wat goed maakt
Hoe de schepen, uit het Zwolsche
Diep komend, dan het Ijsselmeer zul
len bereiken Men make zich niet on
gerust. Want er is reeds grootendeels
een lange leidam op ongeveer 120 m.
van den dijk van Urk naar Kadoelen
verwijderd, gereed gekomen. Tusschen
dezen dam en den dijk zal het kanaal
komen, dat de schepen uit het Zwolsche
Diep een rechtstreeksche verbinding
met het Ijsselmeer zal geven. Even
Zuidwestelijk van Schokland zal dit
kanaal in een haventje uitmonden.
Ir. Klazema vertelt dit allemaal met
een paar lijntjes en cijfertjeseen
potloodstreepje hier, een kruisje daar,
de schets is af, precies verduidelijken-
wat nu op d;t «ogenblik gereed isJ
De Provinciale Staten van Zuid-
Holland hebben hedenmorgen hun eer
ste zitting in 1940 gehouden in de
Ridderzaal onder voorzitterschap van
den Commissaris der Koningin, jhr.
mr. dr. H. A. van Karnebeek.
De Hagenaar laat zich niet zoo gauw
uit het veld slaan. De genoegens van
een dagje aan zee op het Stille strand
geeft hij niet graag op.
Als het weer maar eenigszins drage
lijk is, trekt hij er ’s Zondagsmorgens
vroeg op uit. Den avond van te voren
wordt de fiets nagekeken, de tent aan
een grondige inspectie onderworpen,
De vrouw des huizes haalt wat extra’s
op de boterham. Het mannelijke ge
deelte van het gezin slaat wat meer
rookgerij in. Gelukkig heeft de Hage
naar zijn strandgenoegens niet behoe
ven op te zeggen. IntegendeelDe
uittocht ’s morgens vroeg van duizen
den en duizenden liefhebbers van zee,
zon en zand keert iederen Zondag
weer.
In een minimum van tijd verrijst er
een tentenstad. Bekenden zoeken elkaar
«op en kruipen genoeglijk bij elkaar. Lontuajqigen.
Boerderij vernield, geen persoonlijke
ongelukken
In den afgeloopcn nacht hebben En-
gelsche vliegers hun bomaanvallen op
de Nederlandsche burgerbevolking
voortgezet Omstreeks vijf minuten
voor drie zijn te Kwintsheul zes bom
men neergekomen, waarvan vijf onmid
dellijk ontploften. Een kapitale boer
derij werd grootendeels vernield, ter
wijl van veel huizen in den omtrek
dakpannen werden afgeslagen en de
ruiten vernield.
Persoonlijke ongelukken - hebben zich
niet voorgedaan.
Is de tent opgeslagen en de boel uitge
pakt en netjes opgeborgen, zoodat er
geen zand bij kan komen, dan begint
de run op het zilte nat en wordt een
aanvang gemaakt met het heerlijke
golvenspelMoe gebaad en gestoeid,
wandelen tenslotte de zwemmers loom
over het strand en zoeken hun tijdelijk
home weer op om volop te genieten
van een weldadig zonnebad. Is er iets
gezonders te bedenken, voor hen die
de heele week opgesloten zitten in
muffe kantoorlokalen?
Beneden op het strand geniet men
maar boven op het duin waakt de
trouwe fietsenman. Hij zorgt voor de
duizenden tweewielers, bedekt zorgvul
dig de banden tegen al te felle zonne
stralen, zoodat !s avonds de rechtm^
tige eigenaars op hun bonnetje hun
eigen fiets in ongeschonden staat te
gen e'en luttele vergoeding weer tcrug-
Mr. van Baren dankt na
mens de Staten.
De rede van den voorzitter werd
door mr. G. van Baren, als oudste lid
der Staten beantwoord. Hij dankte den
voorzitter voor zijn uitnemende rede
en verbond daaraan de diepe erkente
lijkheid voor diens kloeke houding ge
durende de afgeloopen zeer moeilijke
weken.
Hij voegde hieraan de verzekering
toe, dat de Staten, geleid door het
exempel van den voorzitter, zich ten
volle zullen geven aan de groote taak,
welke thans voor hen ligt.
Stipt om 1 uur in den middag ver
trekt de „Ens” uit de haven.
De heer Klazema, sinds enkele weken
terug uit den militairen dienst, is, wat
den N.O.-polder betreft, vol goeden
moed over de voltooiing der werk
zaamheden. Trouwens uit een door hem
gemaakte ruwe schets blijkt al ras,
dat de dijk voor 80 pCt. gereed geko
men is. Varend van Urk, in Zuidooste
lijke richting, ligt, van het eiland uit,
al een uiterst lang stuk van 6.3 k.rn.
Aan het einde daarvan is men bezig,
een gat van 4 k.rn. te dichten. Is dit,
door het storten van zand en keilecm,
op den bodem der zee gebeurd, dan
heeft men aansluiting op het ongeveer
10 k.m. lange stuk dijk, dat zich reeds
ten Zuiden van het eiland Schokland
in het water uitstrekt. Dit stuk dijk
loopt vlak langs de Rampspol, de uiter
ste punt van het Kampereiland en ver
volgens in de richting van Kadoelen
aan de Overijselsche kust, waarbij het
Zwolsche Diep wordt gekruist. Ook
daar heeft men al groote stukken dijk
klaar. Want met het gat van 4 k.m.,
dat tusschen Urk en Schokland nog
gedicht moet worden, is er totaal 9.7
k.m. van den ongeveer 30 k.m. langen
dijk van Urk naar de Overijselsche
kust nog in aanleg ten Oosten van
Schokland een gat van 3 k.m., dan een
gat van 2.5 k.m. en vervolgens het 200
meter breede gat, waar de dijk het
Zwolsche Diep zal kruisen.
De verbinding Zwolsche
DiepIJsselmeer.
Rijkscommissaris dr. Seyss-Inquart bezocht met zij n staf o.a. de boerderij van den heer Oostenburg te
Zwartewegs-End onder Tietjerk. Men ziet op de foto ook brigadeleider S.S. Rauter (links) en de kust,
commiandant van Groningen (rechts van den heer Oostenburg). Geheel rechts Landrat Conringu
De Duitsche vlag Ja, Urk is door
een troep Duitsche soldaten bezet. Op
den Tweeden Pinksterdag waren een
drietal Duitschers per fiets van Lem
mer afgekomen. Na een uurtje trokken
zij weg. Maar in den nacht van Maan
dag 14 op Dinsdag 15 Mei kwamen er
ongeveer 20 terug. En die zijn tot nu
toe gebleven. Van beide zijden was er
de noodige belangstelling de soldaten
keken aandachtig naar de schilderach
tige kleeding van de Urker vrouwen en
visschers. Omgekeerd bekeek de Ur
ker bevolking met onverholen nieuws
gierigheid de Duitschers, wier uitrus
ting en bewapening het voornamelijk
moesten ontgelden.
Vóór, tijdens en na de capitulatie is
de houding der Duitsche troepen
uiterst correct geweest, zooals overal
in Nederland. En nu zij er al weer zoo
lang zijn, heeft Urk, dat van het oor
logsrumoer bjjna niets heeft bemerkt,
zich volkomen aangepast aan de
nieuwe situatie.
Vertraagd tempo.
Neen, het tempo, waarmee de dijk
groeit, is nog niet gelijk aan dat, waar
mede men aanvankelijk heeft gearbeid.
De moeilijkheden, welke op dit oogen-
blik overwonnen dienen te worden,
zijn te groot daarvoor. Maar deson
danks hoopt men over een maand of
zes het laaste gat in den dijk te kun
nen dichten: dan zal Urk met de Kust
van Friesland en van Overijsel on
wrikbaar verbonden zijn. En men
hoopt dan tegelijkertijd het gemaal te
Lemmer gereed te hebben, zoodat met
het uitmalen van de millioenen kubie
ke meters water in den Noordoostelij-
ken IJsselmeerpolder aangevangen kan
worden.
De tocht per sleepboot langs den
groeienden dijk Och, slecht weer
houdt de „Ens” niet in de haven van
Urk. En evenmin belet het den arbei
ders aan den dijk om rustig met den
arbeid door te gaan: het dichten van
een 4 k.m. breed sluitgat, dat als laat
ste gereed zal komen. Want ook bij de
twee andere sluitgaten van 3 en 2.5
k.m. wordt alweer gewerkt en daar
mede zal men natuurlijk eerder gereed
komen dan met het breedste.
Daarnaast wordt er gewerkt aan de
gemalen te Lemmer, Urk en Vollen-
hove, aan het haventje, waarin het ka
naal uitmondt, dat het Zwolsche Diep
met het IJsselmeer zal verbinden,
werkt men ook aan het herstellen van
de weinig beteekenende schade, welke
tijdens den winter door het kruiende
ijs (soms dammen ter dikte van 3
meter op de kruinen van de gereed ge
komen dijkstukken vormend) en later
door de stormen werd aangericht. Ir.
Klazema heeft den bezoeker reeds voor
’t vertrek verzekerd, dat die schade heel
erg is meegevallen en zich voorname
lijk beperkt tot uit de glooiing wegge
spoelde klei. Tijdens den boottocht langs
den dijk, waarbij hier en daar ook een
landingspoging op ’t programma stond,
bleek inderdaad, dat deze schade
uiterst klein is.
Begrafenis der slachtoffers
Gistermiddag zijn onder zeer groo
te belangstelling de vier slachtoffers
van den Engelschen bomaanval op
Haarlem naar hun laatste rustplaats
gebracht.
Op de Noorderbegraafplaats werd
het stoffelijk overschot van den agent
van politie G. Quivooi ter aarde be
steld, waarbij o.a. aanwezig waren de
burgemeester van Haarlem, dr. J. E.
baron de Vos van Steenwijk, de com
missaris van politie, de heer E. H.
Tenckinck, alsmede vele inspecteurs
en collega’s van den ontslapene.
In de aula sprak de burgemeester
als hoofd van de politie en als verte
genwoordiger van het gemeentebe
stuur en de burgerij een woord van
afscheid tot den trouwen dienaar van
de politie, die bij de uitoefening van
zijn plicht gevallen is. Namens het
gemeentebestuur legde de burgemees
ter een krans op de baar. Mr. P. L. J.
Reyinga sprak een afscheidswoord
namens den algemeenen Nederland-
schen politie bond en de heer P. D.
Peters dankte namens de Haarlem-
sche politie muziekvereeniging den
ontslapene voor het vele, dat hij voor
deze vereeniging heeft gedaan. Hier
na werd de baar door leden van de
muziekvereeniging en van den alg.
Ned. politiebond grafwaarts gedra
gen.
Op de algemeene begraafplaats te
Heemstede geschiedde vervolgens de
begrafenis van mevrouw Kalf, haar
dochter en haar schoonzoon, die bij
den bominslag in hun woning om het
leven waren gekomen.
De schoonzoon van mevr. K. was
ambtenaar bij het provinciaal water
leidingbedrijf van Noordholland en
namens het provinciaal bestuur was
aanwezig mr. A. Bruch, lid van Gede
puteerde Staten en voorzitter van den
raad van toezicht op de provinciale
bedrijven. Verder waren aanwezig ir.
W. Mensert, directeur van het prov.
waterleidingbedrijf, ir. W. J. Burgers-
dijk, directeur der N.Z.H.T.M. en de
heer M. A. Reinalda, wethouder van
Haarlem namens het gemeentebe
stuur. In de aula sprak eerst ir. Men
sert. Hij zeide, dat de heer Stokman
21 jaar bij het waterleidingbedrijf
werkzaam is geweest en zich heeft
doen kennen als een ijverig en nauwge
zet employé, die bij collega’s en vrien
den zeer gezien was. Enkele weken
geleden was iedereen verheugd dat na
de bange dagen, welke achter ons lig
gen, het geheele personeel van het
bedrijf weer voltallig was. Niemand
kon toen vermoeden, dat de heer Stok
man daarna zou vallen als slachtoffer
van den grooten oorlog. Spr. besloot
met enkele woorden van deelneming
tot de familie, die door het verlies
van drie harer leden zoo zwaar ge-
roffen is. Namens het gemeentebe
stuur van Haarlem vertolkte de heer
Beinalda de gevoelens van innig me
deleven van burgemeester en wethou
ders en de burgerij. Hij hechtte een
krans aan de baar van mevrouw
Kalf. De heer Boelhouwer sprak na
mens de personeelsvereeniging een af-
I scheidswoord, waarna ds. J. M. Leen-
dertz, doopsgezind predikant te Haar-
I lem, een slotwoord sprak.
Hierna werden de drie kisten graf-
Iwaarts gedragen»
en wat nog gereed moet komen. Dan
send op de golven, passeert de boot het
stuk dijk, dat van Urk tot voorbij De
Ramspol zal loopen het gat van 4
k.m. zal weldra dicht zijn.
Hier komen de met zand en kedteem
geladen bakken aan, worden door een
drijvende kraan snel gelost. Hier ar
beiden de dijkwerkers, dag in, dag uit,
aan het steeds groeiende dijklichaam,
dat een breedte krijgt, welke ligt tus
schen de 45 en 80 meter en een hoog
te, welke van 3.40 tot 4.65 meter
N.A.P. varieert Ter vergelijking: de
Afsluitdijk heeft een gemiddelde aan-
legbreedte van 150 meter en een ge
middelde hoogte van 7.50 meter
N.A.P.
De voorzitter spreekt.
Nadat de voorzitter de vergadering
geopend had, herdacht hij hen, die
voor het vaderland den heldendood
gestorven waren en stond hij stil bij
de ramp, welke Rotterdam en enkele
andere plaatsen heeft getroffen. Voort
gaande verklaarde hij zich van alge
meene beschouwingen, verband houden
de met de gebeurtenissen, te willen
onthouden, opmerkende, dat het thans
vooral voor ons op de toekomst aan
komt, welke het best gediend wordt,
wanneer een ieder op de plaats, waar
hij gesteld is, zijn plicht doet en door
een bezonnen en juiste houding blijk
geeft van een reëel besef van de om
standigheden waarin men thans ver
keert-
Vervolgens gaf de voorzitter een
overzicht van hetgeen Gedeputeerde
Staten na afloop van het krijgsbedrijf
hadden verricht en bracht hij hulde
aan de burgemeesters, die met onge
kende zorgen en moeilijkheden hebben
te worstelen gehad.
Na er op gewezen te hebben, dat de
gezondheidstoestand der bevolking zeer
bevredigend genoemd mag worden en
dat er reden is tot dankbaarheid, dat
aan de electriciteits-, gas- en waterlei
dingbedrijven, aan de land- en water
wegen --- - geen schade
van beteekenis werd toegebracht op
enkele uitzonderingsgevallen na, gaf
hij een overzicht van den stand der
groote openbare werken, welke de pro
vincie op haar program heeft staan,
om te besluiten met een aansporing
om thans onze kracht te zoeken in den
arbeid en om den moeilijken tijd, welke
voor ons ligt, rustig, moedig en zoo
mogelijk eendrachtig tegemoet te gaan.
Als alles loopt zooals men thans bij
de Zuiderzeewerken verwacht, zal de
dijk van ürk naar de kust van Over
ijsel voltooid worden, ’t Is met de ge
reed gekomen gedeelten van dezen
dijk voor oogen heel gemakkelijk om
te zien, hoe het er in dit gedeelte van
’t IJsselmeer in de toekomst zal uit
zien. In 1941 zal de polder droog val
len. En in 1942, wanneer het ontzilten
van den bodem tenminste geen al te
groot oponthoud geeft, zal alleen de
ringdijk 'er nog aan herinneren, dat
een stuk Nederlandsch grondgebied,
met een oppervlakte van 47.000 a
48.000 h.a., eens zeebodem is geweest.
ï.-.r v
c? F& r
-w
