De documentenvondst
Frankrijk
in
°P
'l-=
Britsche oorlogsbodems vuren
F ransche
|f
é'l
No. 17611.
1940.
Wiesbaden bijeen
over
Duitsche handen
Fransche vliegtuigen
Sarajogloe’s houding
veroordeeld
|De wapenstilstandcommissie
Engeland wil controle
Fransche oorlogsschepen
Donderdag 4 Juli.
w* Mi
1
in
in
O
lil
Gevecht bij Oran
Het gevecht
„Stukken van weergaloos
cynisme”
f
De inhoud der overige
documenten
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIEN:
Nederland
van
De termijn der operaties.
i
I
I
Met het oog op dezen niet te qualifi-
ceeren aanval, aldus gaat het commu
niqué verder, heeft de Fransche regee-
het
uit
De vernieling der Russische
olievelden.
-
Aangezien de Fransche admiraal
weigerde te gehoorzamen, opende
de Britsche vloot om 5.40 uur n.m.
het vuur op de Fransche oorlogs
bodems.
zijn
feit
behoort.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
De samenstelling van het
Engelsche eskader.
Het negende document bevat een rap
port van den opperbevelhebber in het
Oosten van de Middellandsche Zee.
Weygand, aan Gamelin, den bevelheb
ber der strijdkrachten te land, en aan
den opperbevelhebber van het luchtwa
pen, Vuillemin.
In dit rapport wordt o.a. gezegd: da*
de voorbereidingen voor het bombar-
deeren van de olievelden in den Kau-
kasus zoover zijn gevorderd, dat de ter
mijn, waarbinnen deze operatie ten uit
voer kan worden gelegd, kan worden ge
raamd.
De voorzichtigheid gebiedt de uitvoe
ring der operatie onder oogen te zien
voor eind Juni of begin Juli. De opera
tie mag slechts enkele dagen duren eo
moet bestaan uit een massaal bombar
dement van die punten, welker vernie
ling door explosieve of brandbommen
beschouwd moet worden als bijzonder
doeltreffend. De aangegeven termijn is
overigens ook voor Turkije noodig, aan
gezien Turkije zich in den loop van
dezen tijd moet brengen in een toestand
die het veroorlooft, het hoofd te bieden
aan iedere vijandelijke tegenactie, welke
i gelijkerwijze tevoorschijn geroepen
wordt door het bombardement
met het oplaaien van den oorlogsbrand
in Klein-Azië en, in den Kaukasus
wordt de wereld thans voor het eerst
met de publicatie van het departement
van buitenlandsche zaken onthuld. De
wereld is thans in staat zich de vraag
voor te leggen, wat er van den vrede
van het neutrale Europa, van de Klein-
Aziatische wereld en van het sovjet-
Russische rijK was overgebleven, wan
neer niet de Führer van Duitschland
in het bewustzijn van zijn cultureele
missie, besloten nad op 10 Mei den aan
val te richten op het hart van die mo
gendheden, die overal maar niet op
eigen bodem wilden strijden.
Het blad concludeert, dat in den in-
tiemsten raad der geallieerde oorlogs-
ophitsers besloten was tot een overval
op Russisch souverein gebied.
Over dit telegram schrijft de „Völ-
kische Beobachter” o.m.: Het Turksche
volk zal met diepen schrik Zien, aan
welke gevaren het ternauwernood is
ontkomen. Ook in Moskou zou men
deze onthullingen weten te waardeeren.
handelingen reageeren. dan zou het
werkelijk noodig zijn, dat de Turksche
regeering in staat zou zijn voor de na
tionale vergadering te verklaren, dat
het initiatief tot den aanval op reke
ning van Moskou komt.
Een luchtaanval op Bakoe.
Het document nummer zes bevat het
telegram van den Franschen ambassa
deur Massigli in Ankara, aan het mi
nisterie van buitenlandsche zaken in
Parijs, gedateerd 28 Maart 1940. Hier
uit blijkt, dat bij de actie tegen Bakoe
en Batoem door een handige regie een
compromiteering van Turkije naar bui
ten vermeden zal worden.
Massigli komt tot de slotsom, dat een
van tevoren in kennis stellen der Turk
sche regeering en een verzoek om haar
toestemming, althans om haar mo
reele toestemming voor het vliegen
over haar gebied, haar onnoodig in
verlegenheid zouden brengen.
De operatie moet reeds in uitvoering
zijn, terwijl men zich van tevoren ver
ontschuldigt, voor het geval, dat vlieg
tuigen van de Turksche luchtruimte
gebruik moeten maken. Verre wm de
Turksche regeering te kwetsen, zal
onze gereserveerdheid, aldus het tele
gram, haar taak juist kunnen verlich
ten. Indien de sovjet-regeering een pro
test zou indienen, is het van belang,
dat Ankara kan verklaren, met de aan
gelegenheid niets uitstaande gehad te
hebben. Wanneer over Turksch gehiid
gevlogen zou zijn zou het zelfs niet
erg zijn, wanneer bij ons een beschei
den protest zou worden ingediend.
Zou de toestand ernstiger worden en
zouden de sovjets hierop door oor logs-
In aansluiting met de gisteren aan
gevangen publicatie van Fransche
documenten, kan nog het volgende
worden medegedeeld.
Het vijfde document is een aantee-
kening van Gamelin betreffende de
verdieping der plannen tot het vor
men van nieuwe fronten. Duitschland
en Sovjet-Rusland moeten door
afsnijden van den ertstoevoer
Zweden en den olietoevoer uit Roe
menië, economisch worden verzwakt.
Men wil een strategie volgen van
„afslijting der Duitsche strijdkrach
ten”.
In dit document o.a. wordt de nood
zaak van een verscherping der blok
kade naar voren gebracht en de posi
tie van Nederland en België beschre
ven. Het kan in het belang zijn van
Duitschland deze landen te sparen,
omdat hierdoor het effect der blok
kade wordt verzwakt. Een strenge
contingenteering van den invoer in
België en Nederland zou Duitschland
ertoe kunnen brengen met deze landen
korte metten te maken, resp., dat het
in België en Nederland binnenvalt,
aangezien beide landen dan nog
slechts van economisch standpunt be
zien, matig profijt zouden brengen.
Van 15 regels 150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct.
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer.
I Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode".
I „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco pef post met Mode
blad 4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland 9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct.
De positie van België en
Eien kijkje op een vliegveld in de buurt van Parijs, waar vele Fransche vliegtuigen door de Duitschers
werden b uilgeinaakt.
Ten aanzien van het optreden der
Engelschen bij Oran, verneemrt het D.
N. B. nog, dat de Engelsche vlootgroep.
welke Woensdag voor Oran verscheen,
bestond uit drie slagschepen, een vlieg-
tuigmoederschip, 3 kruisers en een
lichte flotille.
Nadat de Fransche admiraal de En
gelsche eischen had afgewezen, open
den de Engelschen het vuur. De Fran
sche vlooteenheden aanvaardden den
strijd. Tegen 7 uur n.m. ontwikkelde
zich een zeeslag tusschen de Fransche
en de Britsche zeestrijdkrachten. over
het verloop waarvan op het oogenblik
nog geen berichten zijn ontvangen.
Ook de in Engeland liggende Fran
sche schepen hebben van hun regee
ring bevel gekregen eveneens met ge
weld zee te kiezen en volgens de wa
penstilstandsvoorwaarden Brest aan te
doen.
Te Londen wordt, naar het D.N.B.
meldt, volgens een bericht
Reuter officieel medegedeeld:
„Op 3 Juli zijn maatregelen geno
men om alle in Britsche havens zijnde
Fransche oorlogsschepen onder con
trole van Groot-Brittannië te stellen.
Dit is met succes geschied, ofschoon
daarbij twee slachtoffers zijn ge
vallen”.
In een verklaring van het ministerie
voor de voorlichting wordt hierover
o.m. gezegd: „Tegelijkertijd zijn aan
de Fransche schepen in de Noordafri-
kaansche havens zekere voorwaarden
gesteld, waarvan het doel was ze te
-onttrekken aan Duitsche handen. Den
bevelvoerenden Franschen officier
werd verklaard, dat Groot-Brittannië,
ingeval geen van deze voorwaarden
mocht worden aanvaard, alle maat
regelen zou nemen om de zekerheid
te krijgen, dat geen van deze vaar
tuigen in het verdere verloop van den
oorlog tegen Engeland zal worden ge
bruikt.
De regeering betreurt het, dat de
Fransche generaal, die in Oran het
bevel voerde, geweigerd heeft een
van deze voorgestelde voorwaarden
te aanvaarden. Het onvermijdelijke
resultaat was, dat in deze stad een
actie moest worden ondernomen tegen
de Fransche schepen.
Deze operaties zijn nog aan den
gang. Voor het parlement zal daar
over vandaag door den eersten minis
ter een verklaring worden afgelegd.
Het volgende document is een eigen
handig geschreven aanteekening van
Daladier, waarin ’t heet, dat generaal
Gamelin en admiraal Darlan moet wor
den verzocht een memorandum uit te
werken over een eventueele interventie
ter vernieling van de Russische olievel
den.
Document no. 8 vormt een notitie
over een afspraak tusschen de Fran
sche en Engelsche generale staven van
het luchtwapen inzake den Fransch-
Britschen luchtaanval op de petroleum
van den Kaukasus, te weten op de raf
finaderijen en haveninstallaties van
BatoemPotiGrozny en Bakoe.
Het D.N.B. meldt uit GenèveIn
Clermont-Ferrand is in den afgeloopen
nacht om drie uur het volgende offi-
cieele communiqué uitgegeven
,Jn den ochtend van 3 Juli is een
belangrijke Engelsche strijdmacht,
voornamelijk bestaande uit drie
linieschepen, welke van de Noord
zee was gekomen, verschenen voor
de reede van Mers el Tebir, de
vlootbasis van Oran, waar zich
een deel van de Fransche vloot,
n.1. de „Dunkerque” en de „Strass-
bourg” volgens het wapenstilstands-
verdrag voor anker bevond.
De Britsche admiraal richtte tot
den Franschen eskader-admiraal,
vice-admiraa Gensoul, den eisch
zich over te geven, dan wel zelf
zijn schepen tot zinken te brengen.
De Britsche admiraal stond een
termijn van zes uur toe voor het
nemen van een beslissing.
Zonder te wachten op den afloop
van dezen termijn, sloten water
vliegtuigen van de Engelsche ma
rine door middel van magnetische
mijnen de reede van Mers el Te
bir af.
In hotel Nassauerhof te Wiesbaden, ook bij vele Hollanders bekend, vinden de zittingen van de wapen
stilstandcommissie plaats. Links aan de tafel zitten de Duitsche, rechts de Fransche afgevaardigden.
Ook de blijkens het telegram van
den Franschen ambassadeur in An
kara, Massigli, over zijn onderhoud
met den Turkschen minister van
buitenlandsche zaken, Sarajogloe,
aan het licht gebrachte houding
van dezen laatste, wordt in de
Duitsche bladen druk besproken.
Dit document, aldus het ..Hambur
ger Fremdenblatt”, bevat zeer ern
stige beschuldigingen. Deze minis
ter van buitenlandsche zaken van
Turkije is door de eenzijdigheid
van zijn politieke houding gevon
nist. Hij heeft zijn vaderland tot
het slagveld voor de Britsche we
reldbelangen willen maken.
De kwestie van de Zwarte
Zee.
Mijn aandacht wordt verder bezig
gehouden door de kwestie van de
Zwarte Zee en de faciliteiten, welke de
scheepvaart in die wateren bij de ver
borgen medewerking van sovjet-Rus-
land biedt voor de voorziening van
Duitschland. Helaas moet men toege
ven, dat een oplossing van dit probleem
niet gemakkelijk te vinden is.
Ons binnendringen in de Zwarte Zee
kan slechts op grond van een welwil
lende beslissing van Turkije volgen,
die echter een protest van de sovjet
unie of Italië zal uitlokken.
De mogelijkheid van het uitbreken
van vijandelijkheden als een gevolg van
ons initiatief zou in geen geval zijn uit
gesloten en deze omstandigheid zou
ons verplichten, ons bezig te houden
rnet de reacties, welke het voorgenomen
initiatief van het standpunt der Turk
sche verdediging zou kunnen hebben.
Hoe zou overigens de contróle-actie op
de Zwarte Zee moeten geschieden
Het zal er voornamelijk om gaan, de
Russische, Roemeensche, Boelgaarsche
of Italiaansche schepen te controleeren
en te onderwerpen aan een controle
bezoek, alsmede onder dezelfde voor
waarden de Russische en de Italiaan
sche petroleumtankschepen aan te hou
den en aan een scheepscontróle te on
derwerpen, die varen tusschen de
Kaukasische havens en de mondingen
van den Donau of langs de Boelgaar
sche kust heen en weer varen
De aangehouden schepen zouden naar
een vlootsteunpunt moeten worden ge
bracht, om daar gecontroleerd te wor
den en de inbeslaggenomen goederen te
lossen. Waar zou dit steunpunt gelegen
mc.eten zijn anders dan in een Turksche
haven? Dit zou echter beteekener. dat
Turkije direct aan de actie der geallieer
den zou deelnemen en Duitschland Tur
kije met recht als een oorlogvoerende
mogendheid zou kunnen beschouwen.
Naar mijn meening is de Turksche re
geering op het oogenblik niet bereid,
zoover te gaan.
Ik kom tot de slotsom, dat bij den
tegenwoordigen toestand en na een door
een deskundige vast te stellen termijn
de operatie tegen Bakoe het gemakke
lijkste te organiseeren is en wel in
een wijze, waarbij wij rekening zouden
kunnen houden met de Turksche bezwa
ren. Bovendien zou een succes derge
lijke consequenties hebben en de Rus
sische actie dermate verlammen, dat de
Turksche regeering bij een gunstig re
sultaat van de operatie zich juist door
ons succes er toe gedrongen voelt, ons
de noodige faciliteiten met minder be
zorgdheid te verleenen, opdat de opera
ties der scheepscontrole op de Zwarte
Zee onder gunstiger omstandigheden
zouden kunnen verloopen.
ring aan de naast de Britsche vloot ter
reede van Alexandrië voor anker lig
gende eenheden het bevel gegeven, de
ankers te lichten en naar open zee te
varen, zoo noodig met geweld.
Bovendien heeft aangezien deze
aanval des te afschuwelijker is, daar
hij gepleegd werd door onzen bondge
noot van gisteren de Fransche ad
miraliteit zonder verwijl aan alle oor
logsschepen, welke zich in volle zee be
vinden, instructie gegeven om de Brit
sche koopvaardijschepen, welke zij ont
moeten. aan te houden en op iederen
nieuwen aanval met vuur te antwoor
den.”
De Berlijnsche bladen noemen de
door het departement van buitenland
sche zaken gepubliceerde geheime stuK.
ken van den Franschen gtneralen staf
„documenten van weergaloos cynisme”
die naar de bladen weten te berichten,
in een door een Duitsche bom verniel
den trein in de buurt van Nevers aan
de Loire zijn gevonden. Naar uit een
verder krantenbericht blijkt, is tegelij
kertijd met de stukken van den Fran
schen generalen staf op een andere
plaats in een vrachtauto de steek van
Napoleon uit de Dome des Invalides,
een gouden ketting van den keizer en
zijn degen gevonden.
De „Berliner Börsenztg.” ziet in de
documenten voor alles een bevestiging
van datgene, waarvoor het rijk sedert
het uitbreken van den oorlog de neu
trale landen steeds weer heeft gewaar
schuwd, n.l. de Engelsche plannen tot
uitbreiding van den oorlog van den
Noordkaap tot aan de Kaukasus. Men
herinnert zich de perscampagne van de
Westelijke mogendheden, zoo schrijft
het blad, die in Januari 1940 begon, in
Februari nog toenam en met de be
ruchte zitting van den oorlogsraad op
28 Maart haar hoogtepunt bereikte.
Wanneer men in deze Engelsche en
Fransche persstemmen bladert, dan
vindt men alle vraagstukken, landen, ge
bieden en steden opgesomd, die ook in
de documenten een rol spelen. Weken
lang werd b.v. het vraagstuk van het
tegenhouden van het Zweedsche erts
en daarmede een aanval op Noorwegen
en Zweden, het vraagstuk van de Rus
sische en Roemeensche petroleum en
daarmede een aanval op Bakoe en Ba
toem en de Roemeensche petroleumvel-
den behandeld.
Het „Hamburger Fremdenbl.” schrijft,
dat de documenten een ongewoon ver
helderend inzicht geven in de geheim
ste bedoelingen van het opperbevel der
Westelijke mogendheden. Zij doen dui
delijk uitkomen, zoo schrijft het blad,
welke verwachtingen geknoopt waren
aan de oorlogsplannen der Westelijke
mogendheden voor het jaar 1940. Het
waren verwachtingen, die zonder uit
zonderingen steunden op de stelling,
dat de oorlog van allen tegen allen de
beste waarborg zou zijn voor een over
winning van Londen en Parijs. Dat het
den Westelijken mogendheden gelukt
is Scandinavië van zijn vrede te
berooven, is een feit dat tot
de geschiedenis behoort. Hoe na
der het tijdstip was gekomen, waar
op rekening moest worden gehouden
ff
r o
HAAGSCHE
COURANT
I
r
-
1
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr, 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
s<
11
w.:?
■-
(S 'V» i.
