BINNENLAND
NEDERLANDSCH INDIE
STADSNIEUWS
HA'AGSCRE COURANT VAN DONDERDAG 4 JULI 1940 TWEEDE BLAD, PAGINA 2
H. F. TILLEMA 70 JAAR
WAT 0. EN 0. IN DE
ACHTERLIGGENDE
MAANDEN DEED
De Engelsche bombardementen
Vier dooden
EEN GROOT VRIEND VAN INDIE
Gestrande Nederlanders in
Stockholm
De wederopbouw in de bakkerij-
bedrijven
Verdienstelijk werk der
verschillende commissies
AFSCHEIDSAVOND VOOR
MILITAIREN
HET TELEFOONVERKEER IN
ONZE STAD
De Nederlandsche ambulance in
Finland
Drooglegging Noordschen Buurter-
polder onder Zevenhoven
ONDERHOUD MET LUIT.-KOL
Jhr. P. J. BOOGAERT
Hulp door militairen aan de politie
Rotterdamsche kinderen naar
Drente
BEGRAFENIS A. J. M. VERSPIJCK
Den Helder opnieuw getroffen
Scheepvaart Noordzee kanaal.
De Duitsche weermacht heeft thans
Postverkeer met het buitenland
van
apdere
van
Zwemmen een groot succes.
Ontwikkeling door cursussen.
in
tot
dat op enkele uitzonderingen na,
teerd
Voor het Nationaal Hulpcomité
Gift van de Nederlandse he
vrijmetselaren
Als bijdrage van de vrijmetselaars
loges in Nederland is aan het Natio
naal Hulpcomité 1940 een bedrag van
125.000 overgemaakt.
Wachten op toestemming voor terug
keer naar het vaderland
Vannacht omstreeks 4 uur heeft een
Engelsch vliegtuig bommen laten vallen
op den Helder. Een halve straat ligt in
puin. Vier menschen werden gedood,
waaronder een vader van een gezin van
10 kinderen en een vader en moeder
van een gezin van 8 kinderen.
Een bom op St. Pan eras.
Hedennacht heeft een Engelsch vlieg
tuig een bom laten vallen boven het
dorpje St Pancras in Noord-Holland.
Het projectiel kwam op een weiland
achter een woning terecht, waar een
groot gat in den grond werd geslagen.
Persoonlijke ongelukken kwamen niet
voor.
In Juni slechts 10 huitenlandsche
gesprekken.
In Juni j.l. werden op het Rijkstele-
foonkantoor te dezer stede 201.077 (v, j.
263.255) uitgaande binnenlandsche ge
sprekken behandeld.
Het aantal behandelde huitenlandsche
gesprekken bedroeg 10 tegen 19.146 in
Juni 1939.
be-
mr.
Juli
tot het
commandant,
115544.
de
magnetische mijnen in het Noordzeekanaal
opgeruimd, zoodat de scheepvaart thans
op het geheele kanaal, van Amsterdam
naar IJmuiden, mogelijk is.
LIJN 12 OP ZONDAGEN NAAR
MARKENSCHEPLEIN.
Van 7 Juli a.s. af wordt op Zondagen
het eindpunt van lijn 12 van de Lijs
terbesstraat verplaatst naar Marken-
scheplein, waarheen de lijn dus wordt
verlengd via Goudenregenstraat en
Nieboerweg. Het korte traject van lijn
12, Weimarstr.Lijsterbesstraat, wordt
dan op Zondagen WeimarstraatMar-
kenscheplein.
Lijn 3a wordt op die Zondagen niet
gereden. Abonnementen, welke ’s Zon
dags op die lijn geldig zijn voor het
traject GoudenregenpleinMarkensche-
plein, zijn dan geldig op het zelfde
traject van lijn 12.
werken. Het voorstel beoogt de arbeiders,
die tijdelijk slechts 24 uur per week wer
ken, daarvoor schadeloos te stellen door
het verleenen van een toeslag, waardoor
de werkweek tot 40 uur loonuitkeering
wordt uitgebreid. De kosten van deze
bijslagregeling wordt gedragen door het
Rijk en door de gemeenten, waar de be
treffende arbeiders woonachtig zijn. Reeds
hebben eenige gemeentebesturen uit de
omgeving van Eindhoven, o.m. Geldrop en
Nuenen, aan het voorstel hun goedkeuring
gehecht
Tengevolge van den oorlog bevindt
zich een vijftigtal Nederlanders te
Stockholm, die allen op toestemming
wachten om per eerste gelegenheid
naar Nederland te kunnen terugkeeren.
Openluchtconcert op speelterrein aan de
Colensostraat.
Maandagavond a.s. te 8 uur zal door
het comité Geestelijke en Cultureele ont
spanning voor militairen, in samenwer
king met O. en O. den Haag, een af
scheidsavond worden georganiseerd
door de burgerij voor de militairen van
het garnizoen ’s-Gravenhage.
Op het speelterrein aan de Colenso
straat 2 (omgeving Majubastraat en
Spionkopstraat) zal een concert gege
ven worden door het koor van de Stich
ting „Haagsch Operafonds” met orkest
begeleiding.
Alle militairen worden tot deze uit
voering uitgenoodigd.
Wijziging melkbesluit.
Naar wij vernemen, heeft de commissie
ex artikel 17 der Warenwet een advies in
voorbereiding tot wijziging van de bepa
lingen van het Melkbesluit, met betrek
king tot de bereiding van en de eischen
voor gepasteuriseerde melk. Er bestaat
voor belanghebbenden voor 15 Juli gele
genheid inlichtingen te bekomen bij den
secretaris der commissie, dr. G. L. Voer
man, Bezuidenhout 171, ’s-Gravenhage.
Naar Helsinki verhuisd.
Naar dr. Meihuizen aan de Tel. heeft
medegedeeld, zal over eenige dagen de
geheele Nederlandsche Roode Kruis
ambulance van Vierumaki naar Hel
sinki moeten verhuizen, daar het sport
instituut voor andere doeleinden wordt
ingericht. De ambulance neemt voor
intrek in de groote mo-
militairen
er ten
Geïllustreerde briefkaarten alleen naar
Duitschland
Geïllustreerde briefkaarten en an-
sichtskaarten mogen alleen in het ver
keer met Duitschland worden gebruikt.
Naar andere landen zijn zij dus niet
toegelaten, ook niet, indien zij als brief
kaarten worden gefrankeerd.
Wachtgeldregeling bij Philips
De N.V. Philips Fabrieken heeft
Nu het werk van O. en O. in den
Haag ten einde loopt, vonden wij den
leider van dit werk, den contact-offi-
cier van het garnizoen den Haag, luit.-
kolonel jhr. P. J. Boogaert, bereid ons
het een en ander mede te deelen om
trent hetgeen in de achter ons liggende
maanden werd bereikt.
Luit.-kolonel Boogaert, die eind No
vember van het vorige jaar als contact-
officier werd aangewezen, begon zijn
taak onder moeilijke omstandigheden.
Het landelijke comité O. en O. concen
treerde zich, overigens volkomen te
recht, op de kleinere plaatsen, zoodat
den Haag evenals andere groote gar
nizoenen, grootendeels op zichzelf was
aangewezen. Spoedig echter kwam de
medewerking van de burgerij, die re
sulteerde in de oprichting van ver
schillende commissies, een voor geld
inzameling, onder voorzitterschap van
jhr. H. J. Repelaer van Driel, een voor
ontwikkeling, onder voorzitterschap
van den heer H. Ch. G. J. v. d. Man-
dere, een voor ontspanning, voorzitter
mr. G. A. van Haeften, en een voor
sport, voorzitter jhr. ir. A. C. von Wei
ler, alles onder een dagelijksch
stuur onder voorzitterschap van
W. C. Wendelaar.
De Volksuniversiteit verleende gast
vrijheid voor het onder brengen van
het bureau, terwijl de verschillende
sportbonden steun verleenden.
Door de groote medewerking
verschillende zijden kon zoodoende in
den Haag zeer veel worden bereikt,
niet alleen op het gebied van sport en
ontspanning, doch ook wat betreft de
ontwikkeling der manschappen.
ERFPACHTSUITGIFTE AAN DE
REVIUSSTRAAT.
Naar aanleiding van een deswege inge
diende verklaring stellen B. en W. den
Raad voor te besluiten, den aan de Re-
viusstraat gelegen, door de directie van
den Dienst der Stadsontwikkeling en
Volkshuisvesting nader ter plaatse aan te
wijzen gemeentegrond, groot 2080 m2., of
zooveel meer of minder, als bij de ka
dastrale opmeting zal worden vastgesteld,
in erfpacht uit te geven aan A. en L. J.
van Harlingen alhier en/of aan (een)
door dezen nader aan te wijzen persoon
(personen), voor welke (n) zij zich, zoo-
lang de notarieele akte(n) tot uitgifte in
erfpacht niet is (zijn) verleden, geheel
verantwoordelijk hebben gesteld, zulks
voor een tijdvak, gerekend te zijn inge
gaan 1 Juli 1940 en eindigende met 31
December 2010, tegen een jaarlijkschen
canon, berekend naar 0.90 per m2., voor
zoover en zoolang de grond uitsluitend
voor woondoeleinden en voor het daarop
bouwen en hebben van bijgebouwen, be-
hoorende bij de woningen en uitsluitend
voor particulier gebruik bestemd, wordt
gebezigd, en naar 1.20 per m2., voor
zoover en zoolang de grond voor andere
doeleinden wordt gebruikt, met dien ver
stande. dat, indien vóór 1 September
1940 met den bouw is aangevangen en
vóór 1 October 1940 de begane-grond-
balklaag gereed is, een en ander ter be-
oordeeling van B. en Wover het tijdvak
van 1 Juli 1940 tot en met 28 Februari
1941 een bedrag van 1 in totaal ver
schuldigd zal zijn, terwijl, indien zulks
niet het geval is, van 1 Juli 1940 af de
volledige canon moet worden betaald.
ONTSPANNINGSAVOND VOOR
ROTTERDAMSCHE
GEËVACUEERDEN.
Dinsdag j.l. heeft het Symphonie-ensem-
ble „E.S.B.O.H.” (Eendrachtig Streven
Brengt Ons Hooger) den Rotterdamschen
geëvacueerden, die op het terrein van de
Haagsche Ijsclub aan den Bezuidenhout-
schewëg zijn ondergebracht, een ontspan
ningsavond aangeboden.
Het ensemble, dat onder leiding stond
van den heer C. Schuurmans, bracht een
vroolijk en gevarieerd programma ten ge-
hoore, dat werd afgewisseld door het op
treden van den humorist en conferencier
Kees Manders, die aan de piano werd be
geleid door Lou le Grand. Het nummer
van het Hawaian Duo ..The Tropical Is
landers” oogstte een bijzonder applaus.
In de pauze werden versnaperingen
rondgedeeld.
Aan het einde van den geslaagden avond
dankte de heer A. G. van Beek namens
het bestuur van het Vluchtoord de mede
werkers hartfelijk voor het attractieve
programma.
artikelen
bij
weigering van hulp tegen politieke
partijen of tegen leden daarvan, bui
ten toepassing moeten blijven.
Niet toegestaan indien politie optreedt
tegen politieke partijen
Heden is uitgegeven een buitenge
woon politieblad, waarin het volgende
onder de aandacht wordt gebracht
Op verlangen van den Duitschen
Opperbevelhebber in Nederland is be
paald. dat de Nederlandsche militairen
zich moeten onthouden van het ver
leenen van hulp aan politiebeambten,
indien dezen optreden tegen politieke
partijen of tegen leden van zoodanige
partijen, die als zoodanig duidelijk zijn
te herkennen. In geval van zoodanig
optreden door de politie zijn aanwezige
Nederlandsche militairen verplicht zich
terstond te verwijderen. Ingevolge dit
voorschrift behoort derhalve de politie
harerzijds in dergelijke omstandigheden
verzoeken
achterwege te laten,
overvloede op zij gewezen, dat door
het verbod tot verleening van hulp, op
militairen de desbetreffende
van het Wetboek van Strafrecht
De meeste Rotterdamsche bakkers zijn
weer aan den slag
De Nederlandsche Bakkerij Stichting,
een centraal orgaan, in het leven geroe
pen door alle Nederlandsche bakkersorga
nisaties, ook die op coöperatieve basis,
heeft in opdracht van die organisaties aan
stonds onder leiding van haar voorzit
ter, mr. J. A. de Wilde, stappen onderno
men om hulp te verleenen aan getroffen
bedrijfsgenoeten, niet zoozeer in den vorm
van financieelen steun, dan wel in den
vorm van voorlichting en hulp om de be
drijven zoo snel mogelijk weer in de ge
legenheid te stellen hun arbeid voort te
zetten. Met Rotterdam werd begonnen. De
adressen van de getroffenen werden ver
zameld. Door een daartoe aangezocht
ingenieursbureau werd van ieder bedrijf
nauwkeurig de toestand vastgelegd en ge
constateerd in hoeverre deskundige af
braak noodig was, herbouw mogelijk was,
of een tijdelijke voorziening uitkomst kon
brengen. De betrokkenen zijn in een ver
gadering bijeen geweest en wenden zich
sindsdien allen bij hun eigen pogingen tot
herstel tot de stichting. Het overleg met
de autoriteiten kan daardoor gecentrali
seerd plaats vinden.
Tijdelijk inschuiven van een bedrijf in
een bestaande bakkerij, afbraak en weder
opbouw van een oven in een daartoe ge
schikt perceel, deskundig sloopen van
zwaar getroffen bedrijven, tijdelijke voor
zieningen aan niet geheel vernielde pan
den, dat zijn zoo de oplossingen, die voor
alsnog het meest voorkomen. Daarvoor is
de medewerking van de autoriteiten nood
zakelijk. in den vorm van vergunningen
voor hetgeen moet gebeuren, soms ook
door het verleenen van crediet.
De Nederlandsche bakkerij stichting
heeft daarbij de ervaring opgedaan, dat
de medewerking van de desbetreffende in
stanties volledig wordt verleend. Met vol
doening kan dan ook worden geconsta
teerd, dat op enkele uitzonderingen na,
alle getroffenen weer aan den slag zijn.
een
wachtgeldregeling ontworpen voor haar
werknemers te Eindhoven, zulks in ver
band met de omstandigheid, dat het be
drijf tijdelijk niet op volle capaciteit kan
„Es ist bestimmt in Gottes
Mendelssohn. Bij de groeve
broeder van den overledene
belangstelling bedankt.
Bij de kransen was er een met lin
ten in de Nederlandsche kleuren van
eenige kameraden van den hoofdcursus
1897.
HET „KLONDIKE” AAN DE
THORBECKELAAN.
De dorre zandvlakte op het terrein aan
de Thorbeckelaan. dat zooals men weet
aanleg
een
ook
Bureau O. en O. in liquidatie.
Ingevolge ontvangen orders is het
bureau O. en O. ’s-Gravenhage sedert
1 Juli j.l. in liquidatie. Deze zal op
10 Juli a.s. haar beslag hebben gekre
gen. In hoeverre het burgercomité
van O. en O. zal voortbestaan, wordt
door dit comité zelf beslist. Op deze
plaats wordt het dank gebracht voor
alles, wat het tot stand heeft ge
bracht.
Eveneens wordt dank gebracht aan
de militaire autoriteiten voor de on
dervonden medewerking en de vele
burgerpersonen en burgerinstanties,
zonder wier medewerking het O. en
O.-werk op velerlei gebied niet had
kunnen slagen.
Aangezien de contact-officier, de
res.-luitenant-kolonel jhr. P. J. Boo
gaert met groot verlof is vertrokken,
wordt de liquidatie uitgevoerd door
den res.-le luitenant der Grenadiers,
mr. C. Abraham, hoofd van het bu
reau O. en O., telefoon 336240. Na 10
kan men zich eventueel wenden
bureau van den Garnizoens-
Buitenhof 19, telef.
Zoo zijn er een aantal bloembollen
handelaren, agenten uit Finland en
Noorwegen, benevens de geheele be
manning van het s.s. „Bernisse”, dat
in de haven van Narvik verloren ging.
Ten einde het gedwongen verblijf van
al deze landgenooten wat te veraan
genamen, heeft een comité onder voor
zitterschap van consul A. M. de Jong
een groot lokaal gehuurd van het Bu
reau voor Theepropaganda, waar een
echte Hollandsche gezelligheid heerscht
en radio, ping-pong en een collectie
Nederlandsche boeken voor verstrooiing
zorgen, aldus meldt de „Tel.” Boven
dien ontvingen een aantal Nederlan
ders Zweedsche lessen om hen wat op
weg te helpen, terwijl eenige bioscoop
theaters ‘vrijbiljetten ter beschikking
stelden. De maandelijksche Nederland
sche lunch, welke gewoonlijk geduren
de de zomermaanden wordt ingesteld,
is thans uiteraard drukker bezocht dan
ooit te voren.
OPENBARE LES CHRISTELIJKE
AMBACHTSSCHOOL
VELUWEPLEIN 1.
Ook dit j>ar, n.l. gistermiddag
en vanmiddag hebben de ouders,
vrienden en bekenden van leerlingen
der Christelijke ambachtsschool, Velu-
weplein 1 hier ter stede, gelegenheid
gehad om in een openbare les een kijk
je te nemen wat er zooal op de school
gepresteerd wordt.
Vanzelfsprekend trokken evenals an
dere jaren, de klassen waar practisch
gewerkt werd de meeste aandacht. Wij
noemen o.a. de machinebankwerkerij,
waar leerlingen van het 3de en 4de
leerjaar druk bezig waren, de afdee-
ling auto-techniek met de interessante
montage-afdeeling. Oude wagens wor
den door de school opgekocht, de leer
lingen reviseeren de motoren en ais
nieuw wordt de wagen van de hand
gedaan. Verder was er veel bezoek op
de instrument-makerij, de glasblazerij,
de timmerwerkplaats en de afdeeling
electro-techniek.
Een cursus duurt 2 jaar, ieder half
jaar vindt er een verhooging plaats.
Dat er veel belangstelling bij de
jeugd bestaat voor een diploma am
bachtsschool blijkt uit het feit, dat er
gemiddeld per jaar 600 leerlingen in
schrijven.
Vanmorgen om kwart voor negen
vertrokken uit de hoofdstad een twin
tigtal kinderen uit Rotterdam, die
hier met him ouders na den oorlog
een onderdak hadden gevonden, naar
Drente, waar zij gedurende drie
maanden bij verschillende families
een onderdak zullen vinden om te her
stellen van hetgeen zij hebben onder
vonden.
In de komende maanden zullen zoo
veel mogelijk Rotterdamsche kinde
ren, die thans in Amsterdam zijn,
door het K.V.V. naar een der drie
Noordelijke provincies worden ge-
stuur. Het zullen steeds groepen van
20 kinderen zijn,
In Drente staan deze kinderen onder
toezicht van enkele maatschappelijke
werksters, die deel uitmaken van de
centrale vereeniging voor den opbouw
van Drente. Zooals wij reeds eerder
meldden, heeft deze vereeniging eeni-
gen tijd geleden zich ontfermd over
70 kinderen, die uit Rotterdam kwa
men. Ook in de toekomst zullen recht
streeks uit Rotterdam nog talrijke
kinderen naar Drente komen.
Tientallen kinderen zullen een onder
komen vinden bij families in Assen of
in de naaste omgeving van de stad.
De anderen gaan naar Meppel.
moesten in ver-
speciale dienst-
diene,
hulp aan
terwijl
Daarnaast stond de ontwikkeling,
mogelijk door cursussen van P.B.N.A.
en I.V.I.O. Door de B.P.M. werden
22000 taken van het I.V.I.O. betrokken,
waarvan er, tengevolge van den korten
duur der werkzaamheid op dit gebied,
nog 15-000 resteeren. Deze zijn terug
gegeven aan het I.V.I.O., dat deze
taken thans kosteloos ter beschikking
kan stellen van door den oorlog ge
troffen scholen.
Het uitbreken van den oorlog ver
hinderde het doorgaan van het voor
nemen, militairen in de gelegenheid te
stellen, hun vakbekwaamheid te on
derhouden. Voor dit doel was reeds
overeenstemming bereikt met de lei
ding van de Gemeentelijke Vakcur
sussen.
Tenslotte werd nog veel medewer
king ondervonden van de zijde der on
dernemers op het gebied van ontspan
ning, waardoor het bezoek van mili
tairen aan schouwburg, concerten enz.
tegen lage prijzen mogelijk werd.
Thans, eindigde luitenant-kolonel
Boogaert, is het O. en O.-werk dezer
dagen afgeloopen, maar hij sprak de
hoop uit, dat hetgeen werd bereikt
niet verloren zal gaan, doch dat dit
kan worden voortgezet of in gewijzig-
den vorm kan worden ingeschakeld in
den opbouwdienst, de toekomstige taak
van ons leger.
40-jarige mevr. J ,C. M. en haar 13-jari-
ge zoon, beiden wonende in de Kemp-
®tr3at. Zij waren na het eten van an
dijvie, vennoedelijk ondeugdelijk, onwel
geworden en thans ter observatie in het
ziekenhuis opgenomen.
V oor den Maranath a-K ring
spreekt morgenavond in de groote zaal
van het gebouw van Speykstraat 153, de
heer J. A. Bruijn, evangelist te Wasse
naar, over het onderwerp: ,,Ik kom
weder”, Joh. 14:3. Medewerking wordt
verleend door orgel, piano en viool.
Gistermiddag omstreeks 4
uur is het 6-jarige jongetje C. O., wo
nende in de Paulus Potterstraat, doordat
hij zich liet meesleuren door een motor
wagen van lijn 12, op het Hobbemaplein
van de treeplank gevallen. Het knaapje
liep verwondingen aan het hoofd op en
is door den geneeskundigen dienst naar
het ziekenhuis Zuidwal gebracht.
Op de Weteringkade stak gis-
teravond om half zeven het 7-jarige
meisje J. G. V. onvoorzichtig den rijweg
over, juist op het oogenblik, dat een
vrachtauto passeerde. Het kind werd
aangereden en liep een hersenschudding
op, benevens een hoofdwonde en kneu
zingen aan het rechterbeen. Door den ge
neeskundigen dienst is zij naar het zie
kenhuis aan den Zuidwal vervoerd.
Op sportgebied werd het meeste
succes geboekt bij de afdeeling zwem
men, waardoor tenslotte de toestand
zoo was, dat de militairen niet meer
gingen baden, doch gingen zwemmen.
De badinrichtingen
band hiermede een
regeling treffen. Als illustratie
dat in een der overdekte zwembaden
in den Haag enkele dagen na de capi
tulatie, op één dag niet minder dan
ongeveer 2200 militairen kwamen
zwemmen.
Na de capitulatie was de waardee-
ring voor het O. en O.-werk grooter
dan ooit tevoren. Teneinde de man
schappen bezig te houden met sport-
oefening waren in den eersten tijd 82
sportvelden van allerlei soort in ge
bruik. Voorts bezochten eiken dag 1500
a 2000 militairen een filmvoorstelling,
hetgeen mogelijk werd gemaakt door
de medewerking uit het bioscoopbe
drijf, waarbij vooral de heer van Kins-
bergen veel medewerking verleende.
Veel voldoening verschafte ook het
feit, dat het mogelijk werd gemaakt,
om gewonde militairen, die vervoerd
konden worden, eveneens filmvoorstel
lingen te laten bijwonen. Besprekingen
worden thans gevoerd, dat de Militair
Geneeskundige Dienst dit laatste zal
\erzorgen, nadat O. en O. de werk
zaamheden staakt.
Morgen is het 70 jaar geleden, dat de
heer H. F. Tillema, de bekende strijder
voor een beter, gezonder en daardoor ge
lukkiger Indië, te Echten (Fr.) geboren
werd. Tillema, die nu reeds jaren in
Bloemendaal woont, is een dier Neder
landers, die in de laatste 40 jaren belang
rijk hebben bijgedragen tot den moder
nen opgang van Ned.-Indië en die daar
in de functie van wegwijzer, van wegbe
reider en van baanbreker op sociaal
hygiënisch terrein vervuld hebben.
Activiteit te Semarang.
Na een opleiding aan de universiteit te
Leiden en te Groningen vestigde hij zich
in 1896 als apotheker te Semarang, welke
stad in die dagen evenals de apdere
steden aan Java’s Noordkust niet den
roep had van bijzonder gezond te zijn.
De heer Tillema zette er eerst zijn be
drijf op vasten basis, mede door de stich
ting van een fabriek van mineraal water,
met het fabrieksmerk „Hygiëa”, hetgeen
goed gezien was in een stad, waar het
bad-, wasch- en drinkwater als een der
oorzaken van infectieziekten beschouwd
werd Vervolgens koos hij diezelfde godin
der gezondheid tot zijn schutspatrones,
toen hij in 1910 tot lid van den Gemeen
teraad verkozen werd en zich dadelijk de
zaak der volksgezondheid aantrok.
Dr. W. Th. de Vogel, de eerste hygië
nist in Indië, die statistisch materiaal
betreffende de volksgezondheid verzamel
de, was er 1ste stadsgeneesheer en wees
den weg. Een goede watervoorziening,
rioleering en het woningvraagstuk waren
belangrijke factoren in dit probleem. Het
eerste noodige was een goede waterlei
ding, niet alleen voor de welgestelde be
volking, maar vooral ook ter voorziening
in de behoefte aan bad-, wasch-, huis
houd- en drinkwater voor de arme en
weinig ontwikkelde bevolking. Het tweede
onderwerp werd het woningvraagstuk.
Semarang was gebouwd op de lage, mod
derige kuststrook, met nauwe straten en
stegen, waaraan in tallooze dicht op el
kaar gebouwde krotwoningen een dichte
bevolking huisde. Van behoorlijken af
voer van water en faecaliën was geen
sprake. In de volgepropte kampongs en
Chineesche woonwijk heerschten, evenals
in andere Indische steden in die tijden,
onbeschrijflijke toestanden.
Dr. de Vogel had op hygiënische gron
den geadviseerd de stad te verplaatsen
naar het naburige, vrijwel onbewoonde
maar wel voor Chineesche begraafplaats
gebruikte, heuvelterrein, waardoor goede
waterafvoer mogelijk zou zijn, zon en
frissche lucht zouden binnentreden en in
de oude stad ruimte beschikbaar zou
komen voor verbeteringen.
Werk voor heel Indië.
In 1914 gerepatrieerd begon de onver
moeide strijder den berg van gegevens,
welke hij in Indië verzameld had, te ver
werken ten einde geheel Indië te doen
profiteeren van den te Semarang be
gonnen en met zooveel succes bekroonden
arbeid.
Ten einde in Nederland de aandacht
voor Insulinde’s hygiënische nooden af te
dwingen, plaatste hij kostbare adverten
ties in tal van bladen, waarin hij ge
waagde van „Kampongwee” in Indië.
Tegelijkertijd zette hij een grootsch boek
werk op stapel„Kromoblanda" getiteld,
dat in zeven dikke en rijk geïllustreerde
deelen een scherp en veelal ontstellend
beeld gaf van het wonen in Kromo’s
groote land. Dit werk werd niet Jn den
handel gebracht, doch op ruime schaal en
onbekrompen wijze ten geschenke ge
zonden aan allen in Nederland en m
Indië, die invloed konden uitoefenen op
de verbetering der volksgezondheid.
Om ook de uitgestrekte Buitengewesten
persoonlijk te leeren kennen trok Tillema
opnieuw naar Indië, bezocht Sumatra en
omliggende eilanden, West- en Oost-
Java, de kleine Soenda-eilanden, de Mo-
lukken, de Zuid- en Noordkust van
Nieuw-Guinea en Celebes, terwijl een
tweede en derde reis de binnenlanden
van het zoo geweldige en ontoegankelijke
Borneo ten doel had. Op die twee reizen,
waarvan de tweede naar Centraal-R^rnei?
op 62-jarigen leeftijd ondernomen
zwaar was, werd o.a. de bekende
..Apo Kajan” opgenomen, die Tillerna
Nederland op tal van plaatsen vertoo -•
terwijl bovendien materiaal verzan
werd voor het in 1939 verschenen Pra
werk over datzelfde, afgelegen &eD
der Apo Kajan.
Een belangloos trijder.
Een merkwaardige trek in deze stoere
figuur is bovendien, dat zijn arbeid met
alleen geheel belangeloos wordt verricnt,
maar dat hij daaraan naast zijn aroeias
kracht groote sommen gelds uit
ten koste legt. Dit maakt dezen arl*“! m
het Rijksbelang nog heel wat
voller. Het stempelt Tillema tot
staatsburger éérste klasse, die o P
weinig geëvenaarde wijze zijn
plichten nakomt. Geen wonder, ‘W’’J
daarvoor in 1939 geadeld werd met ne
ridderkruis van den Nederlanoscnc
Leeuw. Want zoo iemand is inderaaaa
„eere-burger” van Nederland en van
Neder landsch-Indie 1
loopig haar
derne Alexis Kivi volksscRool, welke
echter evenmin als het instituut te
Vierumaki van medische inrichtingen
is voorzien. Het werk is de laatste
weken onafgebroken voortgezet en het
geheele personeel maakt het goed, of
schoon men nu wel erg naar het vader
land begint te verlangen. Dr. Meihuizen
stelt in samenwerking met het Finsche
Roode Kruis alles in het werk om toe
stemming te verkrijgen naar Neder
land terug te keeren.
Binnenkort werk voor eenige
honderden arbeiders
De administratieve voorbereiding
het plan tot drooglegging in werkverrui
ming van den Noorschen Buurterpolder
onder de gemeente Zevenhoven in het
Noord-Oosten van de provincie Zuid-Hol-
land, is vrijwel in kannen en kruiken.
Binnenkort zal met de uitvoering er van
worden begonnen. De Stichting ,,Land-
verbetering Zuid-Holland” acht het tijd
stip gekomen om omtrent het object te
dezer plaatse iets naders mede te deelen.
De Noorsche Buurterpolder, welke deel
uitmaakt van de gecombineerde Noord-
sche Buurter en Voordijksche polders, be
slaat een totale oppervlakte van plm.
310 h.a., waarvan ruim 200 h.a. door riet
land en water worden ingenomen. In ver
band met den slechten gang van zaken
in de riet-cultuur, ontstond het plan om
tot drooglegging van een gedeelte, groot
plm. 230 h.a., over te gaan. De droogleg
ging zou kunnen worden dienstbaar ge
maakt aan de bestrijding der werkloos
heid. Bovendien zou wellicht op de door
de drooglegging te verkrijgen gronden
een blijvende werkverruiming van betee-
kenis kunnen worden verkregen.
Uit de door de instanties ingediende
rapporten bleek, dat bij de drooglegging
een bedrag van niet minder dan 750.000
zou kunnen worden verloond, een bedrag
overeenkomende met ruim 50.000 man
weken arbeid of, anders gezegd, met een
tewerkstelling van 500 arbeiders gedu
rende twee jaren.
Verwacht kon bovendien worden, dat
na de drooglegging in den polder per
h.a. rond 100 meer zou worden ver
diend, of in totaal rond ƒ22.500 per jaar.
Thans staat aan de uitvoering van hét
plan niets meer in den weg. Maandag
8 Juli zal met het werk worden begonnen.
Voorloopig zullen een vijftigtal arbeiders
bij de drooglegging worden tewerkgesteld.
In den loop der komende maanden zal
dit aantal geleidelijk worden opgevoerd,
zoodat binnen korten tijd een drie a vier
honderd man bij dit object werkzaam
zullen zijn.
Straks, wanneer het werk beëindigd is,
zal de Nederlandsche bodem zijn verrijkt
met nieuwen cultuurgrond, waarop, vele
nijvere handen werk zullen kunnen vin
den.
beschikbaar is gesteld voor den
van volkstuinen, is omgetooverd in
complex kweekerijen zij het dan
van bescheiden omvang dat er zijn mag.
Waar een ieder er zoo zijn best op heeft
gedaan, is het wellicht niet ondienstig er
de aandacht op te vestigen, dat belangheb
benden er voor waken, dat een ieders tuin
tje in ongerepten staat blijft en bijv, de
randen der „bedden” van een andermans
grondgebied niet worden afgetrapt.
KUNSTAVOND IN PULCHRI STUDIO
TEN BATE VAN O. EN O.
De commissie voor Ontwikkeling en Ont
spanning van Rotterdamsche geëvacueer
den hier ter stede, zal op morgenavond
in Pulchri Studio een kunstavond organi-
seeren. De geheele opbrengst van dezen
avond zal ten goede komen aan het werk
van O. en O. Het programma vermeldt
het optreden van Harm Smedes met groot
orkest en ballet. Koos Speenhoff, Louis
Gimberg, H. C. V. Batenburg en Jan van
der Paauw. Voorts zal de goochelaar R.
de Vries, optreden, terwijl het hot quin
tet „The string Yucklers” onder leiding
van Pim Koenders zich zal doen hooren.
Het publiek zal op dezen avond een in
druk kunnen krijgen van het werk van O.
en O. Het zal bovendien kunnen genieten
van een met zorg samengesteld program
ma en tenslotte kan het zijn medeleven
met den arbeid der commissie verdiscon-
teeren in den entreeprijs.
KINDERMATINÉE IN HET
KURHAUS.
De bekende en populaire kindervriend
Henri Nolles was gistermiddag weer in
het Kurhaus met zijn poppentheater, zijn
goocheltoeren en zijn medewerkster Mari
na van Goudzwaard met haar wonderpop
Jonas. Het programma begon met de op
voering van het boeiende verhaal „Harle
kijn gaat de wijde wereld in”. Wat leef
den de kleinen mede met de avonturen
van Harlekijn met den langen neus. Aan
het slot klonk en een hartelijk en dank
baar applaus.
Na de pauze, waarin de kinderen moch
ten spelen met een Chineeschen opblaas-
bal, werden er verbluffende goocheltoe
ren vertoond en tot slot van den middag
stelde Marina van Goudzwaard haar
grappige pop Jonas aan de kinderen voor.
Het was in één woord een heerlijke
middag voor de jeugd.
DIERENMISHANDELING.
Gisteren is door de politie proces-ver-
baal opgemaakt tegen den 55-jarigen
voerman K. W.
W. was gisteren op pad met 2 paar
den. gespannen voor een melkwagen.
Beide dieren waren gewond. Het eene
paard had een wond aan de borst, het
andere aan een van de beenen.
De politie heeft de beesten doen uit
spannen en naar den te Voorburg wo
nenden eigenaar laten overbrengen.
ONDEUGDELIJKE ANDIJVIE
GEGETEN
Omstreeks middernacht zijn door den
geneeskundigen dienst naar het R.K. zie
kenhuis aan het Westeinde vervoerd de
Onder veel belangstelling heeft Dins
dag op de begraafplaats Westerveld te
Velsen de teraardebestelling plaats ge
had van het stoffelijk overschot van
den heer A. J. M. Verspyck, oud-offi-
cier der infanterie en oud-hoofdinspec-
teur der Nederl. Spoorwegen, in den
Haag overleden.
Van de Nederl. Spoorwegen waren aan
wezig ir. W. F. H. van Rijckevorsel, di
recteur, H. J. van Aalderen, hoofdin
genieur, chef van het seinwezen enz., L.
A M. Ankersmit, hoofdingenieur, chef
van de werken Zuid, E. F. baron van
Haersolte, hoofdinspecteur, chef van het
beheer van het goederenmaterieel. P. H.
Roessingh, hoofdingenieur, chef der cen
trale werkplaats te Utrecht, ir. R. B. Can
ters, hoofdinspecteur, dr. F. F. de Bruyn,
afdeelingschef le klas te Utrecht, A. C.
S. Schweers, hoofdingenieur te Nij
megen, A. E. M. J. Hanlo, ingenieur le kl.
te Amsterdam, N. F. A. Mulder, chef de
bureau der afd. wagenverdeeling te
Utrecht.
Verder waren aanwezig gep. generaal-
majoor H. Gramberg, de kapitein van
den generalen staf J. J. Jurrissen, C. de
Ruyter, oud-officier der infanterie, dr. W.
van Bemmelen, M. Koonig, L. M. F. G.
Knape, A. Judell, J. G. de Greef, L.
Hansman, W. D. Knijff, F. E. Piekema,
allen alhier, ir. A. J. Boland, directeur
Bouwbedrijf Ned. Spoorwegen, Utrecht,
mr. M. C. Wijt, Haarlem, F. N. Bronk-
horst, Hilversum, ir. D. te Groen, Utrecht,
dr. G. E. H. Verspijck Mijnssen alhier e.a.
Cp verzoek werd er niet gesproken.
De organist speelde het Largo van
Handel en bij het uitdragen van de kist
Rat” van
heeft een
voor de