HAAGSCHE COURANT Nederlandsche kinderen
naar den
Oostmark
Afscheid dr. A. Scholte
Vrijdag 12 Juli 1940.
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Rotterdammers
Duinrell
op
HET „HAAGSCHE
SANATORIUM”
In den Haag worden
ongeveer 250 per dag
gekeurd
RIJKE OOGST VAN VER
ZWEGEN INKOMSTEN
erl
Ook uw kind
DERDE BLAD
Petroleumdistributie
Twee liter
van
en
Brooddistributie
Hulp aan oorlogsslachtoffers
te
Het Nationaal Zeemansfonds
ge-
Het binnenlandsch-politieke
streven in Nederland
Officieele opening omstreeks
15 Augustus
Een der kinderen wordt onderzocht
op diphteritis. Het ziet er wat grie
zelig uit, maar in werkelijkheid is
het een zeer onschuldig onderzoek.
Huishoudelijke arbeid ten
plattelande
DE VERKOOP VAN ZOMER-
POSTZEGELS
BIJ LUCHTAANVALLEN IS MEN HET
VEILIGST IN HUIS
Ook de banketbakkers sluiten
zich aaneen
Jn het Gemeentelijk Lyceum aan het Stokroosplein in den Haag heeft het afscheid plaats gevonden van
dr. A. Scltolle, die benoemd is tol, rector bij hst Gemeentelijk Lyceum te Leiden. Groep van do
aanwezageo. ,Vyfde van,Jinks «xiur dr. *an .Wijk en Jiaasl dezen. dr. A. Scitollo,
Heden het getal 5000 bereikt
Om volk wordt een leven naar eigen
aard gewaarborgd
Straatverkoop van nieuwsbladen
andere periodieken wordt
vrijgelaten
De Nationale Inzameling
Op initiatief van het Rotterdamech Nieuwsblad en met medewerking
van de Haagsche Courant hebben heden ruim 800 Rotterdammers een
zorgeloozen dag kunnen doorbrengen op het landgoed Duinrell te
Wassenaar. Koos Speenhoff was er om er de vroolijkheid in te brengen.
VAN WIE ZIJN DEZE RIJWIELEN?
kinderen te ontvangen J
De Nederlandsche kinderen
voor den Oostmark
VERLENGDE TERMIJN BRACHT
DE GROOTE BEDRAGEN
bevinden
broodbon-
de
ver-
van
waarop
geen
zullen
Alle kleedingstukken moeten zooveel
mogelijk van een merk voorzien zijn.
Mochten sommige kleedingstukken niet
meegebracht kunnen worden, dan is
dit geen beletsel voor deelneming aan
het transport en zal hierin op andere
wijze worden voorzien. Voorts hebben
zij noodig een rugzak, terwijl verder
gezorgd moet worden voor brood voor
één maaltijd. Geen fruit, geen choco
lade of zoetigheid.
vraagstuk,
volk voor
moet op-
3 stel
4 paar
No. 17618
De Nederlandsche Vereeniging voor
Luchtbescherming schrijft ons:
Het publiek kan niet voldoende door
drongen worden van het feit, dat men
bij een bom-aanval en ook tegen scher
ven van luchtafweerprojectielen, het
veiligste in huis is.
Men hoort telkens, dat in plaatsen,
waar bommen zijn gevallen, personen
geheel onnoodig zijn gekwetst, doordat
zij hun nieuwsgierigheid niet konden
bedwingen.
Een bom-inslag is geen kijkspel en
men stelt zich door zijn nieuwsgierig
heid aan groote gevaren bloot.
Bedenkt ook, dat een niet-gesprongen
projectiel zeer gevaarlijk is. Raakt het
niet aan. Blijft er op een afstand van
rond 50 m. van verwijderd en waar
schuwt dadelijk de politie.
REEDS MEER DAN 1000 POSTEN BU
BELASTING-INSPECT1E
INGEKOMEN.
Besprekingen gaande.
De noodzakelijkheid op velerlei
bied tot eenheid te komen, is ook door
reeds besprekingen over een fusie gaan
de tusschen de Nederlandsche Banket
bakkers Vereeniging en den Nederland-
schen R.K. Bond van Brood-, Koek-,
Banket-, Chocolade- en Suikerwerken.
Het Sanatorium de Lighallen aan de
Doornikschestraat is in het afgeloopen
jaar aanzienlek gemoderniseerd en
uitgebreid. Het moest daartoe eeni-
gen tijd gesloten worden. Naar wij
thans vernemen zijn de werkzaamhe
den in zooverre gevorderd, dat op één
Augustus het sanatorium weer voor
de patiënten in gebruik kan worden
genomen. Er is plaats voor 32 man
nelijke en evenzoovele vrouwelijke pa
tiënten. Aangezien de naarn Lighallen,
men denkt onwillekeurig aan de be
roemde Hallen van Parijs, de gewel
dige groentemarkt, minder juist werd
geacht, is besloten dezen naam te ver
anderen in „Het Haagsche Sana
torium”. De officieele opening van het
Sanatorium zal omstreeks 15 Augus
tus geschieden.
Op 15 Juli worden de stands geopend
Evenals andere jaren worden dezen
zomer aan de loketten van de postkan
toren weer zomerzegels verkocht.
Met ingang van 15 Juli zullen op de
Willem de Zwijgerlaan en op het Anna
van Saxenplein weer stands worden op
gericht, waar zomerpostzegels ten
verkoop worden aangeboden.
De stand in het Hoofdpostkantoor
is ingebruik genomen door de schade-
enquête-commissie Rotterdam, zoodat
men een nieuwe moest bouwen. Deze
zal op 17 Juli in gebruik worden geno
men. Het ligt in de bedoeling, dat deze
stands 14 dagen open zullen blijven.
Voorts zal men in September weder
om deze stands gedurende een week,
voor het publiek openstellen.
Aan Duitsche zijde zal men dan ook
in dit opzicht een afwachtende houding
aannemen en zien, welke krachten zich
uit het Nederlandsche volk ontwik-
In aansluiting op hetgeen wij giste
ren reeds schreven over de uitzending
van Nederlandsche kinderen naar
vacantie-oorden in het heerlijke Salz
kammergut, vernemen wij nog, dat tot
op heden zich vijf duizend kinderen
hebben aangemeld. Van verscheidene
plaatsen in het land stroomen de aan
meldingen nog binnen, zoodat het te
verwachten is, dat het aanvankelijk ge
noemde aantal van 6000 kinderen ver
overtroffen zal worden. Men verzekerde
ons, dat de Rijkscommissaris met ge
noegen zal overwegen of het mogelijk
is nog eenge honderden kinderen meer
de gelegenheid te geven zich te mid
den van de schoone en rustige natuur
van Opper-Oostenrijk te herstellen.
Het is waarschijnlijk, dat men hierin
slagen zal. Buiten Salzkammergut be
staat in Tyrol en in nog andere stre
ken van de Oostmark gelegenheid kin
deren op te nemen op plaatsen, waar
de natuur zeker even schoon en rustig
,is en ver van het oorlogsgewoel. Stre
ken, waar ook de voedselsituatie niets
te wenschen over laat
De eerste trein.
Zooals reeds gemeld, zal de eerste
trein met kinderen op 20 Juli a.s. ver
trekken. Deze trein vervoert 900 kin
deren en wel uit de volgende plaatsen:
Den Helder, Alkmaar, Velzen, Zand-
voort, Haarlem, Leiden, Leiderdorp,
Wassenaar, Voorburg, Rijswijk, den
Haag. Delft, Vlaardingen, Enkhuizen,
Edam, Gouda en Amsterdam.
Steun aan oorlogsslachtoffers
Aan het verslag van het Nationaal Zee.
mansfonds” over 1939, dat reeds eenigen
tijd geleden verschenen is, ontleenen wij
het navolgende.
Sedert den aanvang van den oorlog
tot medio* Maart 1940 werden 23 schepen
van koopvaardij, en visschersvloot getrof.
fen door een ramp, wier oorzaak in den
oorlog gelegen is. Niet minder dan 162
zeelieden hebben reeds in genoemd tijd
vak het leven gelaten.
Terstond na het uitbreken van den
oorlog kwam de wensch op de statuten
van het fonds uit te breiden en wel zoo
danig, dat de werking van het fonds niet
beperkt bleef tot degenen, die het slacht
offer geworden waren van den oorlog van
1914 tot 1918. Hiertoe werd inmiddels
overgegaan. Het bestuur meende hiermede
geheel in den geest van de oprichters van
het fonds te handelen.
Het onmiddellijk gevolg van deze uit
breiding is, dat financieele hulp meer dan
ooit dringend gewenscht wordt om aan
alle aanvragen tot steun te kunnen vol
doen. terwijl naar alle waarschijnlijkheid
het aantal aanvragen om steun in de toe.
koms’ nog zal toenemen. Bijzondere na
druk wordt daarom in het verslag gelegd
op het vinden van nieuwe middelen, opdat
hulp cok inderdaad verleend kan worden.
In 1939 werden voor rekening van het
fonds aan 280 gezinnen of alleenstaande
personen periodieke uitkeeringen ver
leend tot een bedrag van rond 27.700
28.600 in 1938).
De contributies en giften in eens komen
in haar geheel ten goede aan hen, die hulp
behoeven, aangezien de administratie vol
komen belangeloos door de vereeniging
„Zee.risico” gevoerd wordt.
Het adres van het „Nationaal Zeemans.
fonds" is: Singel 126130 te Amsterdam.
C., gironupuner 14812.
Nu op verschillend gebied, zooals op
dat van de pers, van de sport en van
het sociale leven, middelpunt zoekende
krachten aan het werk zijn en aller-
wege het woord concentratie een bij
zonder actueelen klank heeft ver
kregen, stellen velen zich de vraag
hoe de Duitsche autoriteiten staan
tegenover dergelijke pogingen op bin-
nenlandsch politiek gebied.
In een persconferentie heeft de
l’resse-dezernent, de heer W. Janke,
over dit onderwerp een belangwekken
de verklaring afgelegd. Hij achtte de
concentratiepogingen, d.w.z, het streven
om het geheele Nederlandsche volk in
één beweging samen te brengen, ge
heel liggend in de lijn van dezen tijd.
Sommige lieden uit de oude doos stellen
zich tegen deze stroomingen te weer,
doch dit verzet zal waarschijnlijk
slechts van korten duur zijn.
Tegenover de concentratiebewe-
gingen op binnenlandsch politiek
Aan de kinderen moet geen geld, in
welken munt ook, worden meegegeven.
Als de aanmelding even vlot ver
loopt als dit de laatste dagen het ge
val is, dan kan men natuurlijk op een
zeer groot aantal kinderen rekenen.
Zooals wij indertijd reeds gemeld heb
ben, vinden de Duitsche autoriteiten
het niet in het minst bezwaarlijk, dat
er meer dan zesduizend meegaan. In
verband met den langen duur van het
verblijf in den Oostmark zullen de
laatste transporttreinen ongeveer 1
Augustus vertrekken, zoodat daarmee
automatisch de aanmelding stopgezet
zal worden.
kelen en hoe zij zich gedragen. Indien
zich geen bijzondere omstandigheden
voordoen, zullen de Duitsche autori
teiten niet tot ingrijpen overgaan. In
het algemeen zien zij met belangstel
ling en met vreugde, dat er teekenen
zijn, dat men in het volk zelf actief
wordt en dat er leven in de brouwerij
schijnt te zullen komen. e
De secretaris-generaal, wnd. hoofd
van het departement van binnenland-
sche zaken, heeft aan de burgemees
ters medegedeeld, dat zijn ambtgenoot
van justitie den procureurs-generaal bij
de gerechtshoven heeft verzocht te
bevorderen, dat de straatverkoop (col
portage) van nieuwsbladen en andere
periodieken wordt vrijgelaten.
In verbar^i hiermede noodigt hij de
burgemeesters uit te bevorderen, dat
voor zoover in hun gemeente een door
den raad of door den burgemeester op
grond van artikel 220 Gemeentewet
uitgevaardigde verbodsbepaling van
kracht is, deze ten spoedigste wordt
ingetrokken. Het vorenstaande geldt
mede voor bepalingen, waarbij den
straatverkoop zoo wordt beperkt, dat
zij practisch niet kan worden uit
geoefend.
Voorts is den burgemeesters verzocht
aan de ambtenaren van plaatselijke
politie opdracht te geven om handha
ving van de hier bedoelde bepalingen,
in afwachting van badr intrekking, ach
terwege te laten.
De nationale inzameling voor
door den oorlog getroffen Nederlan
ders heeft te Assen opgebracht ruim
7000 te Gorinchem 10.000
Schore 1014.
Steunverlening in handen van het
Fonds voor oud-militairen.
Op initiatief van den voorzitter van
het Marine Rampenfonds kwamen af
gevaardigden van verschillende ver-
eenigingen en instellingen, die op een
of andere wijze steun verleenen aan
oud-militairen opnieuw bijeen, ten
einde overleg te plegen inzake de or
ganisatie voor steunverleening aan de
verminkten en de nagelaten betrek
kingen van de gevallenen in den hui-
digen strijd.
Op de vergadering waren tegenwoor
dig afgevaardigden van Vaderlandsch
fonds ter aanmoediging van ’s lands
zeedienstAdderfonds Marine Ram
penfonds Koninklijke nationale ver
eeniging steun aan miliciens Natio
naal fonds voor ondersteuning nage
laten betrekkingen der in Nederlandsch-
Indië gevallen militairen Koninklijke
Nederlandsche vereeniging „Onze
Vloot” Koninklijke Nederlandsche ver
eeniging „Ons Leger” Nationale bond
het Mobilisatiekruis, zoomede fonds
van den gewapenden dienst (fonds voor
oud-militairen)
Op de bijeenkomst werd besloten, de
steunverleening in handen te stellen van
het laatstgenoemde „fonds voor oud-
militairen”, gevestigd Nes 57, Amster
dam, welk fonds in 1815 werd opge
richt, met het doel, aan verminkte
militairen en de nagelaten betrek
kingen van strijders steun te ver
leenen. In de laatste jaren waren het
vooral hulpbehoevende oud-militairen,
die in Nederlandsch-Indië gediend
hadden, welke uitkeeringen ontvingen.
De andere hierboven vermelde ver-
eenigingen en instellingen zullen daar
bij zooveel mogelijk haar medewerking
verleenen. Het fonds voor oud-militai
ren zal, om den noodigen aanvullen
den steun op hetgeen door den Staat
aan pensioenen enz. zal worden uitge
keerd, te kunnen geven, een ernstig
beroep op de offervaardigheid van het
Nederlandsche volk moeten doen. Hier
omtrent zijn verschillende plannen in
bewerking. Wij vermelden voorloopig
hier, dat het gironummer van het fonds
voor oud-militairen is75597.
waarne
mend hoofd van het departement van
Landbouw en Visscherij maakt be
kend, dat gedurende het tijdvak van
15 Juli tot en met 21 Juli a.s. de met
»,61” tot en met „70” genummerde
dubbele bonnen van het
boekje gezamenlijk recht geven op
het koopen van 2000 gram brood. Elk
der enkele bonnen geeft derhalve
recht op het koopen van 100 gram
brood.
De bonnen, die op 21 Juli nog
niet gebruikt mochten zijn, blijven
•oorts tot en met 25 Juli a.s. geldig.
De commissaris van politie, chef
van den Centralen Opsporingsdienst,
deelt mede, dat zich aan zijn bureau
de volgende, vermoedelijk van diefstal
afkomstige, rijwielen bevinden, waar*
van de eigenaar onbekend is:
a. 4 heerenr ij wielen, w.o. één oud
„Batavier’-rijwiel met versleten zadel
dek, één gemerkt „Royal-Hunter” en
één rijwiel, waarop zich een lantaarn
met zwarten kap bevindt;
b. een heerenrijwiel, gemerkt ,Jun-
cker”, lux transportmodel, waarop
lantaarn merk „Populair”, hetwelk op
8 Juni j.l. is ontvreemd;
c. een damesrijwiel, gqmerkt ..Edo”,
waarop belastingmerk in veiligheids
huls, hetwelk op 7 Juni j.l. in de om
geving van de Assendelftstraat is ont
vreemd;
d. een damesrijwiel, waaraan zich
op het voorwiel 2 dynamo’s bevinden,
terwijl het van een stuurtasch is voor
zien.
Bedoelde rijwielen zijn eiken werk
dag van 12 uur 30 tot 2 uur 30 te be
zichtigen aan het bureau Laan Cqppa
kinderen
en ge-
on
derzocht op besmettelijke ziekten.
Daartoe wordt hun met een watje de
neus en de keel „uitgestreken”, zooals
dat heet, om te zien of zij ook diphte
ritis hebben. Verder worden zij in het
consultatiebureau doorlicht. Dit ge
schiedt met het oog op tuberculose en
eventueele afwijkingen. Ook moeten
de ouders een verklaring teekenen, dat
zich in hun gezin de laatste zes weken
geen besmettelijke ziekten hebben
voorgedaan.
Naar men ons mededeelde, worden
met ingang van heden ongeveer 250
kinderen per dag gekeurd. Voor het
eerste transport op 20 Juli zijn reeds
een vierhonderd kinderen aan het me
dische onderzoek onderworpen. Het ligt
in de bedoeling, dat zij per trein naar
Utrecht gaan, waar de treinen voor
den Oostmark gereed zullen staan.
In het gymnastieklokaal van de Ge
meentelijke Handelsdagschool zetelt
tenslotte de heer E. J. Fran^oys, ad
ministrateur Van het Haagsche comité
Kinabu, die de kinderen inschrijft en
den ouders een lijst overhandigt, waar
op staat, wat hun spruiten noodig heb
ben.
Zij moeten voorzien zijn van 1 stel
bovenkleeding (jurk of pak),
ondergoed (hemd en broek),
kousen, 2 stuks nachtkleeding (nacht
hemd of pyama), 3 handdoeken, 1
zwempak, 1 paar gymnastiekschoenen,
1 gymnastiekbroekje, 1 gymnastiek-
truitje, 1 tandenborstel, 1 tube tand
pasta, 1 kam, 1 stuk zeep, 1 borstel,
1 badhandschoentje, 1 regenmantel, 1
paar pantoffels, 1 paar gewone schoe
nen, 1 paar stevige schoenen (aan
trekken), 1 hoed of pet.
terrein nemen de Duitsche bezet-
tingsautoriteiten het standpunt in,
dat van den aanvang, af door den
Rijkscommissaris tot uitdrukking
is gebrachtaan het Nederland
sche volk zal een leven naar zijn
eigen aard gewaarborgd zijn. Dit
brengt mee, dat de Duitsche auto
riteiten de binnenlandsch-politieke
bewegingen zooveel mogelijk de
vrije hand zullen laten en
hindernissen in den weg
leggen.
Dit brengt in de tweede plaats
mede, dat zij geen voorkeur aan
den dag zullen leggen voor eeniger-
lei richting. Het betreft hier im
mers een Nederlandsch
dat het Nederlandsche
zichzelf en op zichzelf
lossen.
kan een heerlijke vacantie door-
brengen in Salzkammergut, wan-
neer ge het heden nog aan den
X burgemeester van aw woonplaats
opgeeft. Opper-Oostenrijk is ge-
reed de Nederlandsche vacantie-
i. I
voor het tijdvak 15 tot en
met 28 Juli
De secretaris-generaal, waarne
mend hoofd van het departement van
Handel, Nijverheid en Scheepvaart
maakt bekend, dat gedurende het tijd
vak van Maandag 15 Juli a.s. tot
en met Zondag 28 Juli a.s. de met
„periode 3” gemerkte petroleumze-
gel recht geeft op het koopen
twee liter petroleum.
Bon 61 tot en met 70 voor de
komende week
De secretaris-generaal,
Wij hebben vanochtend een bezoek
gebracht aan den Gemeentelijken en
Geneeskundigen Gezondheidsdienst,
waar de kinderen gekeurd en inge
schreven worden voor de reis naar den
Oostmark. Meldden we gisteren, dat
zich 900 kinderen hebben opgegeven,
thans is dc 1000 al ruim overschreden, i
Hieronder bevinden zich
van allerlei rangen en standen c~
zindten. Zij worden voornamelijk
2-l.i op
Technisch adviesbureau.
Bij de stichting voor huishoudelijke voor
lichting ten plattelande, die een soort ver
lengstuk is van het departement van On
derwijs, bestond reeds geruimen tijd het
plan tot het instellen van een technisch
adviesbureau voor huishoudelijke voorlich
ting ten plattelande. Op dit bureau zouden
verschillende werkzaamheden op huishou
delijk gebied bestudeerd kunnen worden
om daarna op de cursussen, welke van
deze stichting uitgaan de beste methoden
te kunnen propageeren. Vele vraagstukken
vragen om aandacht, bijvoorbeeld: Wat is
de doelmatigste metüode tot het behan
delen van de huishoud-wasch? Welke is de
beste lichaamshouding bij landarbeid? Hoe
kiest men een doelmatige kleeding bij ver
schillende huishoudelijke bezigheden?
Juist nu is het besparen van materiaal
van het grootste belang. Wanneer wij we
ten, dat er in ons land 1,8 millioen huis
houdingen zijn met een totaalverbruik aan
goederen van tenminste 2J milliard gulden,
dan zou door een besparing van 5 pCt.
door betere en zuinigere werkmethoden 'n
bedrag van 100.(XK).000 beschikbaar ko
men, waarvoor heel wat levensgeluk en ge
zondheid verschaft zou kunnen worden.
Voor de instelling van een zoodanig bu
reau werd de medewerking verkregen
van de beide vereenigingen van leerkrach
ten bij het landbouwhuishoudonderwijs en
de boerinnenbonden, welke elk een be
stuurslid voor dit werk aanwezen.
Gisteren avond in het departement van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen de
installatie van dit bestuur door den voor
zitter van de stichting voor huishoudelijke
voorlichting ten plattelande prof. dr. G. A.
van Poelje plaats. Als leidster van het
bureau, dat gevestigd zal worden op de
boerderij de Schipborg te Anlo, is aange
wezen mevr. Willinge Prins-Visser.
Als eerste onderzoek zal in samenwer
king met het Rijksvezelinstituut onderzocht
worden de invloed van verschillende
waschmiddelen op de wolvezel Door mid
del van een enquête zal bovendien nage
gaan worden, hoe de wolwasch in de huis
gezinnen wordt behandeld.
„Lest best”, zegt de hoofdinspecteur
der directe belastingen, als hij het
lijstje doorziet, waarop een aantal der
hoogste posten zijn genoteerd uit een
oogst van meer dan 1000 opgaven van
in het verleden voor de belastingen
verzwegen inkomsten of vermogens.
De tweede phase van ’t z.g. generaal
pardon, welke Maandag a.s. afloopt,
heeft de groote bedragen gebracht,
welke in de eerste periode toch nog
achterwege waren gebleven, maar
waarvan de hoofdinspecteur de over
tuiging had, dat ze voor den dag moes
ten komen.
Hij vergiste zich niet, getuige de
reeks posten, welke hij ons kon noemen
en waaronder indrukwekkende bedra
gen voorkomen. De kleintjes gingen
voor, de grooten volgden nu.
Hier is een bloemlezing uit de
zameling.
Een post van 230.000één
f 160.000, van 155.000, van 139.000,
ƒ135.000 en 104.000. Drie van ruim
ƒ80.000, één van ƒ65.000 en enkele
van omstreeks 50.000. Ettelijke, va
rieer ende in grootte van 40.000 tot
25.000.
Men ziet het, de buit van den fiscus
is niet gering en nog is de „inventari
satie” der binnengekomen opgaven niet
beëindigd.
Het totale bedrag, dat tenslotte uit
het generaal pardon zal voortkomen en
waarin dan ook de tallooze kleinere
posten zullen zijn opgenomen, zal alleen
voor het ressort 's-Graveiihage stellig
.een paar millioen bedragea, ^wan Caltenburch 13,