Waar herstellende, gewonden hun levenskracht herwinnen Haagsche Courant van Woensdag 24 Juli 1940 Een kijkje op BINNENLAND STADSNIEUWS „Het Kareool” te Aerdenhout De nachtelijke bomaan vallen van Engelsche vliegers -.J® Als de kat weg is, dansen de muizen! Dr. Jac. P. Thijsse 75 jaar DERDE BLAD, PAGINA 1. Sedert 1931 daalde de zuigelingen sterfte met 26 procent DE VERMINDERING VAN HET AANTAL LESUREN BIJ HET MIDDELBAAR ONDERWIJS MARSCH VAN DEN DU1TSCHEN ARBEIDSDIENST Lichaamsoefeningen behooren tot het voor alle verpleegden geldende „recept” op „Het Kareool”. „Nieuw Nederland” Frissche lucht, zon en sport de voornaamste geneesmiddelen Dooden en Bergen gewonden in en Amersfoort Steun aan gedemobiliseerde marine-mannen Tal van huizen vernield HET BERGEN VAN NEERGESTORTE VLIEGTUIGEN Staatsinrichting en Staathuishoud kunde zouden onder geschiedenis vallen Een belangrijke nationale figuur die wij ver- polders, de plassen, de kwelders, soonlijke ge- Van talrijke woningen zijn de ruiten gesprongen en dakpannen van de da ken gerukt. In verschillende straten is een groote ravage aangericht Dichtbevolkte woonwijk van Amersfoort getroffen. Bij een door het nachtelijk duister begunstigden aanval van Engelsche vlie gers heeft een dichtbevolkte woonwijk van Amersfoort het moeten ontgelden. hen zoo Hermann baanb're- zijn een op MINDERJARIGE NAAR HAAR OUDERS TERUGGEBRACHT. Door de politie is hedenochtend 16-jarig meisje uit Voorschoten transport gesteld naar haar ouders. Zij werd met een 30-jarigen man uit Leid- schendam in een logement aan de Dui> ne Bierkade hier ter stede aangetrof fen. Na oneenigheid met haar ouders over den omgang met dezen man, had zij op 21 Juli j.l. de ouderlijke woning verla ten, om met hem de wijde wereld in te trekken. De reis is echter van korten duur geweest. Een woning werd door een voltreffer getroffen. Hierbij werden vijf perso nen gedood. Zij allen behoorden tot het gezin van den sigarenmaker E. J. D. Verder werd de leerlingmachinist der Nederlandsche Spoorwegen M., die zich naar zijn woning begaf, door een granaatscherf getroffen en ge dood. Het aantal gewonden is zeer groot. In andere straten is een aantal woningen door brandbommen getrof fen; verschillende huizen zijn nield. Eenheid in het kappersbedrijf. Gisteren vond op uitnoodiging van de federatie van Nederlandsche kapperspa- troonsvereenigingen de eerste bijeenkomst plaats tusschen de volgende organisaties van kapperspatroons in Nederland: Ned. R.K. bond van kapperepatroons ..St. Fran- de Een pleidooi voor kattenbrood. Men schrijft ons Het beste middel tegen de muizen is de kat. Als iemand een kat houdt, doet hij dat als regel omdat hij anders last heeft van muizen. De kleine minderheid houdt een kat, omdat zij werkelijk van het dier houdt. In kantoren, fabrieken, opslagplaatsen en vooral in graan- en meelpakhuizen wordt de kat uitsluitend gehouden als eenig afdoend middel tegen muizen en ratten. Voordat een speciaal kattenbrood in den handel kwam, was het met de voe ding van deze kattten treurig gesteld en de katten stierven als ratten. Een eenigs- zins doelmatige voeding was er niet en bovendien had de jongen, aan wien de zorg voor de kat was opgedragen, nog de merkwaardige eigenschap om zelf de melk op te drinken, die voor de kat bestemd was. De meeste van deze katten stierven in hun eerste levensjaar. Sedert echter een speciaal kattenbrood in den handel kwam, kwam er in dit kat- tenleven een totale verandering. Bijna alle katten in kantoren, fabrieken en opslag plaatsen worden thans met dit katten brood gevoed, in de eerste plaats omdat het zoo gemakkelijk te voeren is, maar daarnaast omdat de katten het graag eten en veel langer in leven blijven. Een van de grootste zaadhandelaren in Nederland gaf als volgt zijn ervaring weer: „Vroeger was het voor mij een probleem, hoe tel kens weer aan voldoende katten te komen om in mijn verschillende pakhuizen mijn voorraden voldoende te beschermen. Als in een van mijn pakhuizen de kat dood was, liet ik onmiddellijk de asyls afrijden om een andere te halen. Want was ik er niet vlug bij, dan beliep de schade door de ratten en muizen al spoedig in de honderden guldens. De katten gingen als regel binnen een jaar dood. Ik dacht altijd, dat het aan de omgeving lag, aan de tochtige, kille pakhuizen. Toen ik ech ter op een goeden dag kattenbrood ging voeren, bemerkte ik na verloop van tijd, dat er geen katten meer dood gingen. De fout had blijkbaar altijd bij de voeding gelegen. Ik heb katten, die nu al 8 jaar trouw mijn voorraden bewaken en de kat is het eenig afdoend middel tegen de mui zen. Als nu om voedsel te sparen geen kat tenbrood meer gemaakt of afgeleverd zou mogen worden, dan is dit het paard ach ter den wagen spannen. Want binnen en kele maanden zal een groot deel van de katten uit de pakhuizen verdwenen zijn, omdat, nu de levensmiddeelen gedistri bueerd worden, het moeilijk zal zijn iemand te vinden, die van zijn eigen portie een deel aan de katten in de pakhuizen zal willen geven. Als de katten na enkele maanden sterk verzwakt zijn door onder voeding, sterven zij bij de geringste ziek te, die hen overkomt. En dan is het voor de muizen pas recht feest. Als de kat weg is, dansen de muizen. In korten tijd zul len ze méér opgegeten en vernield hebben dan gespaard is, door voedsel aan de kat ten te onthouden. Een muizenpaar toch kan per jaar méér dan 200 nakomelingen krijgen! Is het kwaad eenmaal geschied en zijn de katten verdwenen, dan duurt het zeker een jaar eer alle plaatsen weer voldoende met katten bezet zijn. De schade over heel het land door rat en muis aangericht, zal zeker in de millioenen loopen. Daarom moet voor deze nuttige dieren zeker vol doende voedsel beschikbaar gesteld wor den. Verblijdende cijfers voor Nederland. Het Centraal Bureau voor de Statistiek heeft de statistiek van de sterfte naar den leeftijd en de oorzaken van den dood over het jaar 1938 gepubliceerd. De sterfte per 1000 inwoners, dus het ruwe sterftecijfer, bedroeg in 1938 8.53. Zuid-Holland had het laagste (8.13), Friesland het hoogste sterftecijfer (9.39). Van de 70.043 overledenen in 1938 waren 6518 beneden het jaar, of wel 8.8 pCt. Per. 100 levendgeborenen bedraagt de zui gelingensterfte 3.65; dit is een laagte record. Sedert 1931 is de zuigelingen sterfte in ons land met 26 pCt. gedaald Het zijn vooral de ziekten van de adem halingsorganen, zooals bronchitis en bron- chopneumonie, die 's winters nogal veel slachoffertjes maken. De consultatiebu- reaux zullen tegen deze ziekte thans den strijd moeten aanbinden, voor zoover ze dat nog niet hebben gedaan. In de laatste jaren trekt de sterfte aan kraamvrouwenkoorts en overige ziekten van de zwangerschap en het kraambed, zeer de aandacht, omdat de kraamvrou wenkoorts meer voorkomt dan vroeger. Gelukkig neemt de sterfte regelmatig af. Per 10.000 bevallingen bedroeg ze in 1931 -1935 30.7, in 1938 26.3. Het aantal doodgeborenen per 1000 ge borenen bedroeg in 1938 24.7; dat is iets minder dan in 1937? toen het 25.2 was. Bij de eerstgeborenen is het aantal dood geborenen hooger (29.3 per 1000 eerstge borenen), dan bij de latergeborenen (22.7 per 1000 latergeborenen). „DE SPAANSCHE VLIEG” IN SCALA. Van Vrijdag 26 Juli tot en met Don derdag 1 Augustus a.s. zal in het „Scala"- theater een reeks populaire voorstellin gen worden gegeven van de bekende klucht „De Spaansche Vlieg" in een ge heel nieuwe ensceneering. De rol van Mosterdfabrikant wordt vervuld door den heer Jac. van Bijlevelt. Voorts werken mede de dames: Ellen Durieux, Christien van Meeteren, Nelly Andersen, Annie Vrouwenfelder en de heeren: Charles Braakensiek. Johan Boezer, Water Ward, Ad. Heerings, Just Chaulet en L. Bouw meester. ciscus van Assisië”, E. L. V. E. K. A., kappervereeniging „Nederland" en uitnoodigende federatie. De besprekingen over eenheid in het kappersbedrijf verliepen vlot. Daar echter de Ned. Kappersbond verhinderd was, konden nog geen vaste besluiten in deze genomen worden, de vergadering zal a.s. Dinsdag worden voortgezët. De hooge villa, in merkwaardigen stijl gebouwd van lichten steen met een typische versiering van tegels en kleine, geglazuurde tableaux, met een der zij gevels aangeleund tegen een slanken toren van Venetiaansch karakter, ligt aan de straatzijde verborgen achter hooge hagen en dichte heestergroepen. Zij zjet er aan dezen kant, onder den zwaar bewolkten hemel, een weinig somber uit. Maar, onder een gemetsel- den boog doorgaande, wacht een schoone verrassing in de gedaante van een weidschen tuin, met frisch groene, geschoren gazons, glad als een biljart laken. Zij omzoomen bedden begonia’s en uitbundig bloeiende rozen. Langs slanke pergola’s ranken veelkleurige bloemen omhoog, boven blanke terras sen, die afdalen naar een vijver, waarop trotsche zwanen drijven en waarin kanjers van karpers zwemmen. Conisch geknipte coniferen staan keurig in het gelid aan de vijverboor- den en in het verste hoekje ligt een wit zomerhuisje als een klein paleisje. Aan den overkant heeft de natuur de I vrije hand behouden. Daar ruischen de kruinen der zware beuken onder de krachtige stooten van den wind, welke uit zee over Kennemerland komt aan gestormd en de wolkenstapels langs den hemel voor zich uit jaagt EEN ERNSTIGE WAARSCHUWING. De berging van neergestorte of in noodlanding gedaalde vliegtuigen en van de ondërdeelen daarvan is uitslui tend taak van de Duitsche militaire instanties. Het is verboden dergelijke vliegtuigresten of vliegtuigonderdeelen ook maar te naderen, wanneer dit niet geschiedt voor onmiddellijke hulpvee- leening tijdens of terstond na het on geval. Iedere vernieling of ontvreem ding van zulke vliegtuigonderdeelen zal als diefstal van Duitsch weermachts- goed worden gestraft voor zooverre niet nog scherpere strafbepalingen, bijv, wegens hulpverleening aan den vijand, in aanmerking komen. Luitenant-kolonel Lagaay overleden. Na een korte ongesteldheid is de luite nant-kolonel der infanterie buiten dienst, Rudolf Lagaay op 61-jarigen leeftijd te Groningen overleden. De overledene genoot zijn opleiding bij het instructie-bataljon te Kampen. Op 1 Januari 1936 werd hij bevorderd tot lui tenant-kolonel en in Maart daaropvolgend is hij met pensioen gegaan. Hij werd toen hoofd van den luchtbeschermingsdienst te Groningen, in welke functie hij veel ver dienstelijk werk heeft geleverd. De begrafenis zal Woensdag a.s. op de begraafplaats Esserveld te Groningen ge schieden. De motorrijwielhandel sluit zich bij den B.O.V.A.G. aan. Met het doel tot een krachtige eenheid in den motorvoertuigenhandel te geraken, heeft het bestuur van den Bond van Automobieljiandelaren en Garagehouders (B.O.V.A.G.) onderhandelingen aange knoopt met den Bond van Motorrijwiel- handelaren in Nederland, welke onder handelingen tot resultaat hebben ge had, dat genoemde organisatie heeft be sloten als afdeeling tot den Bovag toe te treden. Hiermede is de concentratie in dezen bedrijfstak een feit geworden en tevens een einde gemaakt aan de diffe rentiatie in verplichtingen van groepen, welke zich vrijwel geheel op hetzelfde terrein bewegen. De organisatorische voorbereidingen worden met bekwamen spoed getroffen. '(Van onzen specialen verslaggever.) „Het Kareool”, tot voor enkele weken een mooie buitenplaats onder vele mooie in de fraaie omgeving van Aerdenhout, is, sinds zij herstellingsoord werd voor groepen gewonden van de Nederlandsche weermacht, in het middelpunt der be langstelling getreden. Begrafenis van twee Nederlandsche matrozen Hedenochtend heeft op de Algemeene Begraafplaats te IJmuiden de teraardebe stelling plaats gehad van het stoffelijke overschot van de matrozen der Konink lijke Nederlandsche Marine, H. v. d. Stadt en W. Korteweg, die op den 2en Pinkster dag bij het visschen naar magnetische mijnen om het leven kwamen, daar de Marine-sleepboot, waarop zij zich bevon den, door zulk een mijn getroffen werd. Bij het lichten van de sleepboot Maandag j.l. werden de lijken van de matrozen ge vonden. De kisten waren gedekt met de Nederlandsche driekleur en bewaakt door soldaten, die links en rechts van het graf stonden opgesteld. De burgemeester van Velsen, mr. M. M. Kwint, heeft aan de groeve enkele woorden gesproken en hulde gebracht aan de mannen, die hun leven hebben gegeven voor het vaderland. Hij dankte den ver tegenwoordiger der Duitsche Weermacht voor de eer aan deze mannen bewezen. Hij legde op beide graven een krans met linten in kleuren der gemeente Velsen. De commandant der Duitsche sectie voerde daarna het woord en eerde de Hol- landsche krijgsmakkers, die hun leven hebben gegeven in dienst van hun vader land. In opdracht van de Duitsche weer macht legde ook hij een krans op de gra ven. Daarna heeft ds. Kallenbach een gedeelte van Psalm 73 gelezen en enkele woorden gesproken, waarbij hij er op wees, dat het grootste leed hier, den roem op den achtergrond doet stellen. Spreker besloot met het uitspreken van het Onze Vader. De dag op „Het Kareool”. Om half acht begint op „Het Ka reool” de dag. Dan is het reveille, zij het zonder het geschetter van den hoornblazer. Drie kwartier later volgt het ontbijt tot 9 uur, waarna de be- handelingsproeven van mej. van Wa- veren en luitenant Kroon aanvangen ®n tot elf uur voortduren. Een koffie- wartiertje onderbreekt de massages en lichaamsoefeningen buiten in de zon of in het gymnastieklokaal en dan is het „voor den dokter”, gevolgd door het rapport aan den commandant. Lunch komt daarna om half een en vervolgens gaan alle verpleegden rus ten van half twee tot half vier. Twee uren nabehandeling tot half zes, dan avondeten en om 9 uur ’s avonds moe ten allen binnen zijn. Te tien uur sluit de dag met het ingaan van de nacht rust Wij vertellen dit allemaal zoo precies opdat zij, die familieleden of goede be kenden hebben onder de verpleegden op „Het Kareool” en die dit lezen, weten zullen hoe zij daar leven om de verloren gezondheid weer terug te krijgen. Dr. Kroon zegt er ons nog meer van, terwijl we met hem aan de tafel zitten. Zijn patiënten behooren tot de her stellende gewonden, die een nabehan deling van korter of langeren duur noodig hebben. Uit de hospitalen ko men ze naar hier met stijve gewrich ten en stramme spieren na de knellen de gipsverbanden en allemaal met de bleeke ziekenzaalkleur. Die tint is hier al heel gauw ver dwenen, zegt de dokter en de psycholo gische uitwerking van een verblijf in de vrije natuur, met wandelen, sport en gymnastische oefeningen, is ver rassend. Hij acht dit zelfs de belangrijkste factor in het heele behandelingsproces- De mannen voelen zich met den dag verbeteren. Zij worden sterker en als ze zwemmen in Stoop’s bad of een par tijtje voetbal spelen de krachtigsten natuurlijk dan behoeft geen dokter hun te vertellen, dat ze al een flink stuk opgeschoten zijn. Hieruit de conclusie te trekken, dat dr. Kroon en zijn collega dr. Louwerse rustig op hun stoelen kunnen zitten met een blanco ziekenrapport, is ech ter al te optimitisch gedacht. Geen verpleegde, of hij wordt dagelijks on derzocht en zoo noodig behandeld. Van den medischen staf komen voorts de aanwijzingen voor de massages, spier- oefeningen e.d. Indien het noodig mocht blijken om chirurgischen of an deren specialistischen bijstand in te roepen, staan Haarlemsche doktoren, die zich daartoe spontaan hebben aan geboden, gereed om deze te verleenen. Het hoofdbestuur van „Onze Vloot” schrijft: Zooals ongetwijfeld bekend zal zijn, wordt onze weermacht gedemobili seerd. Onder dezen maatregel, die naar wij hopen tijdelijk zal zijn, vallen ook onze marinemannen. Zij worden op deze wijze gedwongen hun militaire kleeding te verwisselen tegen burgerkleeren. De Kon. Ned. Ver. „Onze Vloot” neemt het initiatief om te trachten voor deze menschen gelden te verzamelen, welke zullen worden besteed om hen te helpen aan burgerkleeren, hen tegemoet te ko men In financieele moeilijkheden en zoo mogelijk hen te helpen aan een werkkring in de burgermaatschappij. In dit verband vestigen wij de aan dacht van onze werkgevers er nogmaals op, dat er aan onze vereeniging is ver bonden een „centraal bureau voor plaat sing van eervol ontslagen marine-perso- neel”. Wij zijn ervan overtuigd dat, waar in ons geheele land het gedrag van onze marine-menschen en speciaal van onze mariniers, met zooveel eere is genoemd, wij zeker mogen zijn van. de sympathie van onze landgenooten. Steun ons streven door uw gave te stor ten op postrekening no. 37486 van de Kon. Ned. Ver. „Onze Vloot”, Surinamestraat 15, ’s-Gravenhage, onder de aanteekening „Steun bij demobilisatie”. In Utrecht en hier ter stede. De Duitsche Rijksarbeidsdienst van het district Utrecht zal op 27 Juli in Utrecht en hier ter stede een marsch houden. Aan den marsch nemen deel drie afdeelingen in drie treinen. De af- marsch geschiedt te Utrecht om 12.15 van de Neude, waarna een défilé op de Maliebaan zal volgen. In den loop van den namiddag zullen deze drie af deelingen op het Malieveld hier ter stede aantreden, teneinde een marsch door de stad te beginnen, waarna onge veer om 6 uur op de Kneuterdijk hoogstwaarschijnlijk voor een hooge persoonlijkheid zal worden gedefileerd. Toen eergisteren Halifax zijn rede uitsprak, verwachtten velen, dat daarin van Engelsche zijde een positief ant woord zou worden gegeven op het vre- desberoep van den Führer. Deze hoop is ijdel gebleken. Duitschland acht deze laatste mogelijkheid op vrede thans definitief van de baan. Onmiddel lijk na de rede van Halifax hebben blijkbaar de Engelsche vliegers op dracht gekregen Duitschland en ook het bezette Nederlandsche gebied nog hef tiger aan te vallen, waarbij de burger bevolking, vooral zwaar getroffen werd- In den afgeloopen nacht werd Amers foort geteisterd, terwijl ook bij Bergen,- in Noord-Holland, dooden te betreuren vallen. Hier kwam een Engelsche bom neer te Groet, in de omgeving van Bergen, nabij een noodslachtplaats. De bom trof een zomerhuis, waar de fami lie L. haar vacantie doorbracht. De 59- jarige heer des huizes en een 25-jarige dochter werden gedood, terwijl twee huisgnooten ernstig en een licht werd gewond. nieten onze gewonde militairen hier en er wordt, behoudens in de legering, geen onderscheid gemaakt tusschen officieren, onderofficieren of soldaten. De villa is, op de niet-toegankelijkt particuliere vertrekken na, geheel be zet. En als de herstelden weg gaan, komen anderen onmiddellijk hun plaat- sen innemen. Er wordt voorts aan ge dacht om de slachtoffers onder de1 burgerbevolking, die het noodig heb ben, de kans te geven hier ook eenige weken door te brengen. Voor de verpleegden, die hier langen tijd zullen verblijven, zal de mogelijk heid worden onderzocht om hen, ne vens de ontspanning, gelegenheid tot ontwikkeling te bieden. Het Nederlandsche volk is jegens zijn zonen, die het. beste wat zij be zaten, inzetten ter verdediging van ons erf, verplicht, alles te doen om lichamelijk en geestelijk weder krachtig mogelijk te maken. Het is een eereschuld, hebben af te doen. En wij kwijten er ons met vreugde van. In de tuinen en het bosch van „Het Kareool” is niemand te bekennen als wij er komen. De banken langs de paden zijn leeg, de vijvervisschen schie ten van tijd tot tijd boven het water uit om eens te kijken naar de hengels en dobberse die nu op den kant lig gen en in het prieel naast de tennis baan wachten rackets en ballen op de spelers. De vele gasten, die, dank zij het milde gebaar van de eigenaresse, mej. Bunge, het huis thans herbergt, rusten op dit uur. Het is de tijd der verplichte siësta op de bedden in de oranjerie en de zonnige benedenkamers in den rechter vleugel. Dit treft in zooverre goed, dat dr. Kroon, die, samen met zijn collega, dr. Louwerse, het dagelijksche medi sche toezicht op de herstellende ge wonden oefent, nu een uurtje den tijd heeft om ons een en ander te vertellen van het verblijf der mannen in de villa en de wijze, waarop hier gewerkt wordt om hen weer fit te maken, licha melijk en geestelijk gereed voor terug keer in de burgermaatschappij. De artsen, hun medische assistenten en de bewoonsters der villa’s in de om geving, die helpen bij de omvangrijke huiselijke taak, zij arbeiden hier allen vrijwillig en belangeloos. Ritmeester Pahud de Mortanges, de vermaarde ruiter, is de commandant van dit militaire huis en hem staan toegewijde krachten terzijde in de per sonen van luitenant Kroon, die, samen met mej. van Waveren, die lichaamsoefeningen leidt en de onmis bare massage’s toepastvan wacht meester de Bussonier, wien de admini stratie is opgedragen en daarnevens een vrijwillige taak heeft als muzikaal entertainer en van een keu kenprinses, die met bekwaamheid den pollepel en wat dies meer zij, hanteert. tot doctor honoris causa, lijdt geen twijfel of hem kon grooter hulde worden gebracht door het bewijs te leveren, dat roepstem niet vergeefsch is geweest. Thijsse heeft ons geleerd, dat het ge luk van een volk niet alleen ligt in zijn steden, wegen en fabrieken, maar dat ook een zonnige lenteweide met made liefjes en dartele vlindesr in staat is waarachtige levensvreugde te schen ken. Vooral in dezen benarden tijd kan dit inzicht velen tot bezinning brengen en ook hierin ligt een der grootste verdiensten van deze belangrijke natio nale figuur. Geen blijvende invaliden hier. De verwachting, dat „Het Kareool” de blijvende invaliden zou opnemen, is om technische redenen niet in vervul ling gegaan. Dezen zijn of worden in de omgeving van Utrecht, waar hun behandeling is gecentraliseerd, opge nomen. Ritmeester Pahud de Mortanges kwam op de gedachte, de buitenplaats, welke reeds eerder door mej. Bunge als Eerste-hulppost voor de luchtbe scherming was beschikbaar gesteld en daarna als noodziekenhuis voor de ge- evacueerden was bestemd, met volle medewerking der eigenaresse voor het thans gevolgde doel te benutten. De villa is er prachtig voor geschikt door haar rustige ligging in een schoone omgeving. Hier loopt iedereen, van ritmeester-commandant tot den soldaat in sportcostuum. Hier kwamen ze strompelend binnen, op stokken leu nend of tusschen helpende handen. De stokken kregen al gauw een plaatsje in de garderobe en de doeken, waarin armen werden gedragen, verdwenen weldra. En ziethet loopen ging, schoon wat stijfjes, merkwaardig vlot en de armen bleken zoowaar te kunnen doorzwaaien. Dat is de therapie van „Het Kareool”. Niet langer is het verband, dan strikt noodig is. Probeer maar eens en kijk hoe het gaat, is hier het motto. En het gaat best. Wij zien de man nen bezig met hun lichaamsoefeningen, in het warme zonnetje met alleen een sportbroekje aan. Gebruind en stevig staan ze erbij en als dokter Louwerse er niet rondliep om een wakend oogje op zijn patiënten te houden, zouden we kunnen gelooven in een sport school, in plaats van in een herstel lingsoord terecht te zijn gekomen. Een goede, degelijke vacautie De in ons land in breeden kring be wonderde en gewaardeerde natuurken ner dr. Jac. P. Thijsse herdenkt mor gen 25 Juli a.s. zijn 75sten geboor tedag. Het behoeft stellig geen verkla ring om ter gelegenheid van dezen ge denkwaardiger! datum de unieke figuur van den volijverigen en fijnzinnigen Thijsse in het licht te stellen, dat hem toekomt. Het is in enkele woorden ge zegd: Thijsse heeft ons volk de oogen voor de intiemere schoonheid van het eigen land geopend, maar in dezen simpelen zin ligt meer besloten dan vele woorden ontsluiten kunnen. Zelf groot bewonderaar van de natuurvor- schers Conrad Sprengel en Müller, die in Duitschland kend werk verrichtten, verdient arbeid met recht den naam van pio nierswerk. Toen hij in 1890 als onder wijzer te Amsterdam zijn loopbaan aanving en zich vol jeugdige geestdrift op zijn geliefkoosd studievak de kennis der natuurlijke historie wierp, stond hij voor schijnbaar on- overkomenlijke moeilijkheden. Wie thans de geheimen der natuur wenscht te kennen, vindt een schier ontelbare boekerij te zijner beschikking, waarin het leven van plant en dier zoowel op kinderlijk bevattelijke wijze als met wetenschappelijke nauwkeurigheid ïs vastgelegd. Vereenigingen, clubs en model-musea beijveren zich de popu laire beoefening der natuurstudie te propageeren en tenslotte vinden wij thans in de film het geëigende mate riaal om de onvolprezen schoonheid van de natuur, hetzij het intieme die renleven in de Afrikaansche wildernis, de onwezenlijke woestijnflora of het mysterieuze bestaan der diepzee-fauna op suggestieve wijze onder groote la gen van het publiek brengen. Al deze hulpmiddelen, die zoo zeer stimuleerend werken en door de be oefenaars der natuurstudie ternauwer nood gemist kunnen worden, moest Thijsse in die eerste aanvangsjaren ontberen. En zeker niet in het minst door zijn contact met de jeugd van die dagen heeft hij zich beijverd om hier in te voorzien; dat de natuurstudie thans zoo populair is en dagelijks in woord, beeld en geschrift haar uitdruk king vindt, is, althans voor ons land, in hoofdzaak aan het bezield verlan gen van dezen met hart en ziel vader- landlievenden natuurminnaar te dan ken. Reeds vroeg verschenen van zijn hand in dagblad en tijdschrift publica ties over het gebied, dat hem zoo nauw aan het hart lag. Met zijn gemoedelij- ken, zakelijken, maar toch dikwijls zoo ontroerden stijl beschreef hij het dieren- en plantenleven in bosch en hei, aan het strand, in de duinen, de de slikken, ja, men kan gerust zeggen er was geen groen plekje in ons land met wat lucht er boven of Thijsse wist er de een of andere bijzonderheid over te vertellen. Met de jaren groeide zijn wetenschap en aan die gerijpte kennis danken wij zijn rijk gedocumenteerde en boeiend geschreven boeken, welke vooral toen zich rondom hem een kring van medewerkers, zooals wijlen Heyn- sius, Heimans en Jaspers, begon te vormen, een onuitputtelijke bron wer den voor leek en deskundige. Wij noemen van zijn onvolprezen werken „Het vogelboekje”, „Het vogel jaar”, zijn prachtige Verkade’s albums en in samenwerking met Heimans en Heynsius zijn flora, die door haar over zichtelijkheid en biologische indeeling de bruikbaarheid van alle tot dusver bestaande determinatie-systemen over trof. Thijsse’s omvangrijke en sterk per- arbeid vond in 1922 offi- cieele erkenning door zijn benoeming maar het geen dan zijn Programma voor de organisatie van <J» eenheid in ons land. De organisatie „Nieuw Nederland" heeft een „voorlooper van de „Nederlandsche krant” laten verschijnen. De organisatie bestaat, naar het A.N.P. mededeelt, uit intellectueele middenstanders, arbeiders, leeraren, onderwijzers enz., alle personen, welke niet aan politiek deden, van geen enkele soort, doch die onder den drang der omstandigheden en de nieuwe moge lijkheden tot de overtuiging zijn geko men, dat Nederland voor alles tot eenheid moet komen. Om die eenheid te verkrij gen, is noodig, dat men één doel en één programma nastreeft. Het programma van „Nieuw Neder land” omvat o.a.: Ie. radicale opruiming van alle corruptieve elementen uit ons land; 2e. grondige herziening van ons vroeger regeerings-stelsel, dat gedurende de laatste tientallen jaren onder het mom van schijndemocratie een dictatuur van het bankkapitaal bevorderde; 3e. ter ver- antwoording-roeping van de regeerings- personen. welke ons land gedurende den laatsten tijd regeerden; 4e. opheffing van alle politieke partijen en hun nevenorga nisaties. welke onmachtig bleken zich te verheffen boven het peil van het nastre ven van bekrompen groepsbelangen; 5e. uitschakeling van de bemoeiingen van kerkelijke of daarmee gelijk te stellen instellingen of stroomingen met de poli tiek; 6e. vestiging van een economisch stelsel, dat is gebaseerd op arbeid en be hoefte: 7e. opbouw van een geheel nieuw regeeringsapparaat, steunende op de voor vechters van Nederland’s hernieuwing en de beste krachten van ons bedrijfs- en cultureele leven. De administratie van de organisatie ..Nieuw Nederland” is gevestigd Pleinweg 91, Rotterdam Z. Zooals men weet, zal het aantal les uren bij het middelbaar en voorberei dend hooger onderwijs teruggebracht worden tot gemiddeld dertig per klas. Naar wij van bevoegde zijde vernemen, ligt het in de bedoeling, dat de vakken Staatsinrichting en Staathuishoudkunde ondergebracht zullen worden bij het vak Geschiedenis. Bovendien zal er ook een geringer aantal lesuren gewijd wor den aan de vreemde talen en wel aan Engelsch en Fransch. Verder zou het de bedoeling zijn, dat het vak mechanica verdwijnt op de middelbare scholen. De andere mathematische vakken zullen hun vooraanstaande plaats op het schoolprogramma behouden. -4

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9