Donderdag 25 Juli. Britsch vijf schepen convooi van vernietigd Hitler den Rijksdag m 1940. No. 17629. De verhoudingen in Zuid-Oost Europa De toestand te Gibraltar Een zesde schip in brand geraakt DE WEG NAAR CONCENTRATIE FRANKRIJK’S NIEUWE TAAK De Britsche luchtaan vallen op Duitsche steden PRIJS DER ADVERTENTIËN: PRIJS DEZER COURANT: en .i Het den zijn Besprekingen tusschen de as-mogendheden en Roemenië tottir «en r Wjj Een moment tijdens de met veel spanning beluisterde toespraak van den Führer tot de leden van den Rijksdag op 19 dezer. ITALIË. luchtalarm te Rome Zaterdag naar Rome. Zaterdag zullen zij doorreizen naar Rome, om besprekingen te voeren met Mussolini en Ciano. Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35 -37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 Van 15 regels 1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 et., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct. Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer. Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet p. 3 mnd- met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”, „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” ƒ3.Franco per post met Mode blad 4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland 9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. Het frontbericht van het D.N.B. Het frontbericht van het Duitsche Nieuwsbureau van gisteren luidt als volgt: Het is een Duitsch gevechts vliegtuig weer eens gelukt een Britsche duikboot te vernietigen. De dramati sche strijd, die in het leger bericht van vandaag wordt vermeld, was slechts kort. Tijdens de gewapende verkenning boven het Noorden van de Noordzee werd op 23 Juli de duikboot ten Oosten van de Schotsthe haven Aberdeen door een Duitsch bombardementstoestel ontdekt. Voor de tegenstander kon on derduiken om zich in veiligheid te brengen, liet de aanvaller zijn toestel dalen tot op 80 m. en rekende met drie bommen met den onderzeeër af. Twee der bommen sloegen kort voor en achter de duikboot in, de derde trof het scheepslichaam vlak achter den toren. Eenige minuten daarna stak de boeg van de duikboot uit het water. Drie of vier minuten later verdween zij. Het Duitsche toestel bleef nog ge- ruimen tijd ter plaatse om uit te kij ken naar schipbreukelingen en eventu eel maatregelen te nemen om ze te doen bergen. Behalve wrakstukken van een reddingboot, olievlekken en ronddrijvende brokstukken was echter niets meer te ontdekken. Bommen op Engeland. Het Britsche departement van lucht vaart deelde gisteren medeIn den af- geloopen nacht zijn op verschillende plaatsen aan de Britsche kust bommen geworpen. Er zijn geen dooden te be treuren. Slechts enkele personen wer den gewond. Het doel van de reis. Op een vraag dienaangaande is van bevoegde zijde aan de pers medege deeld, dat de aanstaande bezoeken van Roemeensche, Bulgaarsche en Slo- waaksche staatslieden, in het alge meen ten doel hebben in het Zuidoosten van Europa de verhoudingen in vrede- lievenden zin te ordenen en te stabili- seeren. Economische vraagstukken zullen daarbij van veel beteekenis zijn. Radiorede van Marquet Fransche minister van binnen zaken, Marquet, heeft zich Dramatische strijd met vijandelijke duikboot Het opperbevel der weermacht deelde mede: „Vanochtend heb ben Duitsche gevechtsvliegtuigen een Britsch convooi van vijf koop vaardijschepen, tezamen metende 17.000 ton, vernietigd. Bovendien is een ander vijandelijk koopvaar dijschip van 4000 ton in brand ge bombardeerd”. Gisterochtend vroeg is de Roemeen sche ministerraad onder voorzitter schap van den minister-president Gi- gurtu bijeengekomen. De minister-pre sident stelde de leden van het kabinet op de hoogte van de uitnoodiging door de rijksregeering tot een bezoek aan Berlijn. Tegelijkertijd deelde hij mede, dat ook de Italiaansche regeering den Roemeenschen minister-president en den minister van buitenlandsche za ken tot een bezoek heeft uitgenoodigd. Ministerpresident Gigurtu en de mi nister van buitenlandsche zaken Ma- noilescu zijn gisteravond uit Boekarest naar Duitschland vertrokken. Met denzelfden specialen trein reist ook de Duitsche gezant dr. Fabricius, die de Roemeensche staatslieden op hun reis vergezelt. „Erbarmelijke en laffe daden” „Zelfverheerlijking van den misda diger”, Engeland pocht: burgers zijn het doelwit van zijn bommen”, zoo luiden enkele opschriften van de Ber- lijnsche avondbladen, welke scherpe critiek leveren op de uitlating van de Londensche „Times”, dat door En- gelsche luchtaanvallen op onverdedig de Duitsche steden en dorpen het mo reel van de Duitsche bevolking wordt beinvloed. Hierdoor wordt erkend, al dus schrijft de „Deutsche Allgem. Zth”, dat deze nachtelijke bombarde menten niet gericht zijn op militaire objecten, doch uitsluitend op de bur gerbevolking. De officieuse „Times”, aldus de Berliner Boersenztg-, be roemt zich op de erbarmelijke en laf fe daden van het Engelsche luchtwapen dat zijn verachtelijke aanslagen even zeer terugbetaald zal krijgen als zijn opdrachtgevers. De pochende woorden van de „Times” zijn een van veraf zichtbaar teeken voor het nog nooit eerder bereikte laagtepunt van de En gelsche moraal. Ook deze kenmerken de vorm van de Britsche politiek zul len wij voor kennisgeving aannemen en niet vergeten. „Tot iedere misdaad bereid”, schrijft de „Angriff” boven zijn arti kel, dat zich met hetzelfde onderwerp bezighoudt. Wij kunnen de „Times” bevestigen, aldus het blad, dat het zich hier, evenals reeds zoo dikwijls, verrekend heeft. Moet de opmerking van lord Halifax in zijn rede, dat de Engelschen een uitval uit hun eilands- vesting zouden ondernemen en dat de neutralen niet ontgoocheld zouden wor- Het verlies der Fransche nationaliteit Naar uit Vichy wordt gemeld, heeft de wet met betrekking tot het verlies van de Fransche nationaliteit slechts betrekking op die personen, die zonder opdracht van de bevoegde autoriteiten of zonder rechtmatig» reden het grond gebied hebben verlaten. Deze bepaling zal niet automatisch worden toege past. De decreten, waarbij personen van hun nationaliteit vervallen wo» den verklaard, zullen steeds in ieden geval afzonderlijk worden uitgevaao. digd. Bovendien komt bij het verlies van de Fransche nationaliteit voor die personen, die zich aan hun burgerplich ten hebben onttrokken, nog een inbe slagneming van het vermogen. De nieuwe wet op het verlies der nationaliteit. De „Journal” schrijft naar aanlei ding van de nieuwe wet op het ver lies der Fransche nationaliteit, dat het Fransche publiek over deze maat regelen bijzonder voldaan is. Veel te veel Franschen, en vooral de jongere onder hen, hebben na hun rampzalige politiek getracht, voor hun gerechte straf de vlucht te nemen. Het volk zal de regeering Pétain voor haar be sluit dankbaar zijn. Het uur der af rekening heeft geslagen. Het oordeel van de Italiaansche pers. Het bezoek van de Roemeensche staatslieden aan Duitschland en Italië wordt door de Italiaansche bladen be sproken in den geest van de „omzet ting der Roemeensche politiek op de concrete realiteit van de as”. Alge meen is men in politieke kringen van opvatting, dat het onderzoek der tus schen Roemenië, Hongarije en Boelga- rije hangende vraagstukken thans in een eindstadium komt en dat op een definitieve oplossing van de moeilijke en ingewikkelde Balkanproblemen ge rekend kan worden. De bezoeken van de ministers uit Zuidoost-Europa aan Duitschland en Italië moeten als etappe gelden, van de kalmeering en het herstel, waaraan de asmogendhe den begonnen zijn. den, gezien worden in verband met de interpellatie in het Lagerhuis, waarbij de regeering werd aangespoord met het luchtwapen Berlijn en Rome aan te vallen? Een dergelijke oorlogvoe ring zou geheel in de lijn van de Britsche plutocraten liggen. Zouden de ze vrome wenschen werkelijk worden uitgevoerd, dan kunnen de Britsche vliegers op een warme ontvangst bij ons rekenen. Paniekstemming onder de bevolking Een uit Gibraltar teruggekeerde vreemdeling heeft, naar het D.N.B. uit Madrid meldt, een schildering ge geven van de indrukken, welke hij al daar heeft opgedaan. Onder de bur gerbevolking, zoo vertelde hij, die eerst na haar terugkeer uit Fransch Marokko tegen een nieuwe evacuatie geprotesteerd had, is na een jongsten grooten luchtaanval een paniekstem ming uitgebroken. Het grootste deel der bevolking kan Gibraltar niet snel genoeg verlaten. Er staan echter slechts enkele oorlogsschepen en transportvaartuigen ter beschikking en voor de inschepingskantoren ziet men lange rijen menschen. Een ver trek naar Spanje stuit bij de Engel sche autoriteiten op groote moeilijk heden, daar de Engelschen Spanje als „vijandig gezind buitenland” beschou wen. Verzoeken tot vertrek naar En geland worden principieel geweigerd. Alle vreemdelingen worden scherp ge controleerd en mogen slechts in be paalde wijken vertoeven. De vrees voor spionnen is in Gibraltar buiten gewoon groot. Te Gibraltar zijn niet alleen de levensmiddelen streng gerantsoeneerd, doch ook het water, daar de water leiding bij den jongsten bomaanval be schadigd is. De algemeen gedrukte stemming wordt nog verhoogd door het vaststellen van het feit, dat de beroemde apen van Gibraltar lang zaam verdwijnen. Zooals bekend, zegt de overlevering, dat Engeland zoo lang in het bezit van Gibraltar zal blijven, totdat de apen op de rots al daar zullen zijn verdwenen. De dieren werden daarom altijd goed verzorgd. Het bijgeloof ziet thans in het ver dwijnen van de apen een voorteeken voor de naderende wisseling van eige naar te Gibraltar. ven begaf, getuige kon zijn van deze Britsche macht ter zee. Dagelijks, schrijft naar aanleiding hiervan de „Deutsche Allgem. Ztg.”, geeft de nuchtere vaststelling van fei ten in het Duitsche legerbericht een in drukwekkende bevestiging van de har de slagen, welke Duitschland aan de Britsche macht ter zee toebrengt. Kor ten tijd geleden moest een officieele Engelsche statistiek zelf erkennen, hoe snel de Engelsche verliezen aan sche pen gedurende de laatste weken zijn toegenemen. En zoo juist heeft de Brit sche admiraliteit haar toevlucht moe ten nemen tot den wel zeer ongewonen maatregel, aan de Britsche Westkust, die langen tijd buiten gevaar geacht werd, uitgebreide mijnversperringen te leggen. Deze teekenen van de 'ngelsche zwakte worden aangevuld door het be richt, dat Engeland zijn Oost-Aziati- sche vloot teruggetrokken heeft en haar blijkbaar in de Middellandsche Zee wil concentreeren. De nederlagen, die het zoo vele waardevolle stukken uit zijn vloot hebben gekost, dwingen Londen, Singapore zonder bescherming te laten. Weer een nieuw argument tegen de bewering van Duff Cooper, dat de Brit sche zeemacht de zeeën beheerscht. De laatste dagen hebben ingrijpende maat regelen, die Engeland genomen heeft, steeds nieuwe bewijzen ervoor gele verd, dat de realiteit van de Britsche wereldheerschappij reeds door het aan wezig zijn van de Duitsche macht ern stig overschaduwd is. De „Berliner Lokal-Anzeiger” houdt zich in het bijzonder bezig met de ver klaring van Duff Cooper, dat Engeland de vrije beschikking heeft óver de enorme hulpbronnen van het Britsche wereldrijk met hun overvloed aan men schen en goederen. Men weet op het oogenblik overal ter wereld, zoo schrijft het blad, dat het geweldig gebrek van Engeland aan scheepsruimte, afgezien van tallooze andere moeilijkheden, grootere toevoeren uit de Britsche over- zeesche bezittingen naar het moeder land onmogelijk maakt. Ondanks de rijke hulpbronnen van het emperium, lijdt Engelands industrie aan een toe nemende schaarschte aan grondstoffen en de bevolking moet dagelijks meer levens- en genotmiddelen ontberen en verscherpingen van de rantsoeneering aanvaarden. Zonder deze feiten zou het ook anders niet zoo begrijpelijk zijn geweest, dat Duff Cooper aan het slot van zijn rede Noord- en Zuidamerika verzoekt, Engeland niet in den steek te laten. Bij het luchtalarm in den nacht van Dinsdag op Woensdag zijn te Rome, volgens een officieele mededeeling, 2 burgers om het leven gekomen en 4 gewond. Britsche heerschappij ter zee bedreigd De Duitsche pers stelt vandaag het bericht van het opperbevel der weer macht over de vernietiging van een Britsch convooi door Duitsche gevechts vliegtuigen en het bericht uit Tokio over het terugtrekken van de Britsche Oost-Aziatische vloot uit Singapore te genover de radiorede, welke Duff Co per tot Noord- en Zuidamerika heeft gericht. De Britsche minister betoogde, dat voor Engeland de wijde zeeën open stonden en dat elk schip, dat zich vol vertrouwen naar een Britsche ha- De landsche gisteravond in een radiorede tot het Fransche volk gericht. Hij begon met te constateeren, dat de Franschen tot dusver onder de heerschappij van den leugen hadden geleefd. Het uur der waarheid heeft echter geslagen. De ware oorzaak van de catastrophe is een uitgeputte, politieke, economische en sociale toestand geweest. Thans ligt Frankrijk onder de puinhoopen van het kapitalistische, liberale, parlementaire systeem. Het uur van de gerechtigheid en de straf voor de politieke en mili taire nalatigheden zal komen. Eerst echter moet men aan den wederopbouw denken. Nog steeds bevinden zich in het onbezette gebied 1.5 millioen Bet- gische en 4 millioen Fransche vluchte lingen. De regeering beschouwt het als haar eerste taak, deze weder naar hun land terug te brengen. Een nieu we en rechtvaardiger orde, zoo be sloot Marquet, wordt in Europa opge bouwd en Frankrijk zal zich hiernaar voegen. Wij hebben er onlangs op gewezen, dat de vrijheid, welke de bezetters van ons grondgebied aan ons volk hebben gegeven om zelfstandig tot een rege ling van onze politiek te komen, een te groot aantal pogingen in die rich ting heeft verwekt of aan den dag doen komen. Daarop is, zooals destijds reeds gemeld, van Duitsche zijde ook gewezen in een persconferentie, waar de noodzakelijkheid van „con centratie in de concentratie” werd be toogd en tevens richting en grenzen van den te vinden vorm werden aan gegeven: breken met het oude politieke systeem, met name de partij-indeeling, en buiten beschouwing laten van den staatsvorm, in ’t bijzonder de monai- chie-vraag. Gegeven de macht, welke de Duitschers in het bezette gebied uitoefenen, is het duidelijk, dat men slechts de keuze heeft tusschen óf geen gebruik maken van de gegeven vrijheid óf zich voegen naar de gestelde eischen. Men behoeft niet lang na te denken om te begrijpen, dat ’s lands belang het laatste van ons vordert. Bleef het Nederlandsche volk op dit punt werkeloos, dan zou men van Duitschen kant de politieke constella tie van het Nederlandsche volk moe ten regelen zonder dat men van dien kant zou kunnen beoordeelen wat er lééft in dit volk, wat het in overgroote meerderheid in de gegeven omstandig heden wil. Het zou voor ons volksbe wustzijn diep beschamend en voor een gezonde volksontwikkeling zeer scha delijk zijn als aldus „bij ons over ons maar zónder ons” werd beschikt. Con- centratiepogingen met veronachtzaming van de gestelde eischen zouden geen ander of beter gevolg hebben. Dit be- teekent dus, dat de uiterste volks krachten dienen te worden ingespan nen om te komen tot een politieke concentratie op zoo breed mogelijken grondslag. Dit laatste is immers ook in over eenstemming met de opvatting der Duitschers, die een concentratie van de onderscheidene concentraties ver langen en, blijkens de uitdrukkelijke verzekering van den Rijkscommissa- ris, het Nederlandsche karakter wen schen te ontzien en ons geen politieke overtuiging willen opdringen, welke niet leeft in ons volk. Men heeft gisteren den oproep ge lezen, door drie prominente landge- nooten, namens de pas opgerichte Nederlandsche Unie, gericht tot ons volk: een opwekking aan alle Neder landers om te komen tot een breed- opgezette zuiver-Nederlandsche con centratie, op beginselen, die beant woorden aan de eischen van den nieu wen tijd, waarin wij zoo plotseling zijn komen te leven. Die eischen betee- kenen: aanvaarding van den grondig veranderden toestand, internationaal en nationaal, breken met zeer veel ouds, waarvoor geen plaats meer is, en eerlijke medewerking aan veel nieuws, dat zich heeft aangemeld en zich niet laat afwijzen. Zoo staat deze concenfcratie-poging, welke zich na drukkelijk los maakt van de politieke partijen, die vóór de kentering onze politiek beheerschten, op een even reëelen als breeden grondslag, waar toe ook behoort de nadrukkelijke be reidverklaring om zich te verstaan met anderen, die eveneens op natio nale concentratie aansturen. Het is te verwachten, dat een oproep als deze bij vele Nederlanders weer klank zal vinden, door haar eerlijk, Nederlandsch, ruim en partijloos ka rakter en door de in het program opgenomen economische, sociale en ideëele eischen van den nieuwen tijd. Deze vele Nederlanders zullen dan stellig niet verzuimen, van hun instem, ming met het plan te getuigen, over tuigd als zij zullen zijn, dat hun hier een kans geboden wordt, welke mis schien nimmer terugkeert. De grondgedachte van de maatschap pelijke vernieuwing, welke zich thans ook in ons land nadrukkelijk heeft aan gemeld, is ongetwijfeld deze: dat niet de individu, niet de groep of de klasse, maar de gansche gemeenschap van het ’olk in alle schakeeringen, waarin het door zijn arbeid die gemeenschap dient, de drijfveer moet zijn bij alle regelin- gen en handelingen. Wij weten natuurlijk niet, of de oproep van de Nederlandsche Unie zóóveel weerklank zal vinden in ons volk, dat inderdaad uit haar kan wor- geboren de zoo hoognoodige natio nale concentratie: de ruime, zooveel jn°gelijk allen omvattende overkoepe- ln< van hetgeen reeds op bijzondere gebieden van het economische, sociale oultureele leven werd of nog zal orden geconcentreerd. Maar niet te ntkennen valt, dat een uiteindelijke ^’’nkking van het zoeken naar een Wcntrll'’k Nederlandsche combinatie, e dan ook, zou wijzen op een nood- 'lg gemis aan gemeenschapszin bij L.aanmerkelijk deel van ons volk. U1CUW I1VV J 21en zeer wel de groote moei- speeibal maken? lijkheden op dit terrein. Diepe tegen stellingen zullen moeten worden over brugd. Wie voorheen scherp tegenover elkaar stonden, en nu wellicht nóg zoo staan, zullen met wederzijdsche zelfoverwinning tot elkaar moeten ko men, al zullen zij hun diepste, reli gieuze of andere, levensovertuiging geen geweld behoeven aan te doen. Wij hebben pas een buitengewoon hef tig bewogen periode achter ons, welker wilde golven nog niet tot rust Doch wie het belang van boven Britsche oorlogsschepen van Singapore vertrokken Domei meldt, dat volgens een be trouwbaar bericht uit Sjanghai, de Britsche vloot in de wateren van Oost- Azië Singapore heeft verlaten. In ieder geval ontbraken het vliegtuig- kampschip ..Eagle” (22.600 ton) en an dere bodems in de wateren bij Singa pore. In het Verre Oosten beschikt de Britsche defensie daardoor, aldus Do mei, vrijwel niet over schepen. Gevluchte politic! in staat van beschuldiging De Fransche radio heeft de namen gepubliceerd van de Fransche ministers en afgevaardigden, die in Juni uit Bor deaux zijn gevlucht en zich aan boord begaven van de „Massilia”. Onder hen bevonden zich vier Kamerafgevaardigden, waaronder de vroegere staatssecretaris van het mi nisterie van buitenlandsche zaken, Vienot, die op het oogenblik van ver trek in militairen dienst waren. Zij zullen nu wegens het verlaten van hun post in staat van beschuldiging worden gesteld. Met verwijzing naar de poli tieke verantwoordelijkheid, deelde de radio mede, dat zich op de „Massilia” eveneens de vroegere ministers Dala- dier, Mandei en Campinchi bevonden, die, naar uitdrukkelijk werd opge merkt, tot de regeering behoorden, die in 1939 den oorlog heeft verklaard, zoomede de vroegere minister van op voeding in de volksfrontregeering, Jean Zay, de vroegere minister Letro- quer, de afgevaardigden Grumbach, Jammy Schmidt, Thoma, Paul Bastide en de vroegere minister van buite» landsche zaken. De radio voegde hier aan toe, dat feitelijk het bureau van de kamer het vertrek heeft georgani seerd, doch het den afgevaardigden vrij liet in Frankrijk te blijven of te vluchten. gekomen. land en volk waarlijk boven alles stelt, zal erkennen, dat men als goed Nederlander, als mensch en als lid van de gemeenschap van ons volk, met alle kracht ernaar moeten streven, ieder voor zich en tezamen, de hartstochten te bedwingen door rede en verstand en toenadering te zoeken tot allen, die op welke wijze en in welken vorm dan ook even eerlijk het belang van de Nederlandsche volksgemeenschap in haar vollen omvang overeenkomstig de sociale rechtvaardigheid en in de lijn van de huidige maatschappelijke ontwikkeling willen dienen, nu en in de toekomst (die ons immers een bete ren tijd, van herstel van onze natio nale zelfstandigheid in het nieuwe Europa, belooft). Het belang van de gemeenschap eischt in de eerste plaats zooveel mo gelijk onderling vertrouwen en samen werking. Dat vooral deze laatste te zeer ontbrak, is immers een der ern stigste grieven tegen het oude stelsel der elkaar bestrijdende en benijdende politieke partijen? Niemand wil nu toch in die fout terugvallen en op nieuw het gemeenschapsbelang tot een V HAAGSCIIE COURANT TWEE Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr., There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 BURGERS GEDOOD EN VIER GEWOND - «O*-: - w tir i

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1