HAAGSCHE COURANT
Het program der
Nederlandsche Unie
Zaterdag 27 Juli 1940.
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Prijzenbeschikking
Nu snel handelen!
Brooddistributie
VIERDE BLAD.
DE KUSTVISSCHERIJ
Wijziging van de wet op de
eou ponbelas ting
Geen enkele verbinding met de
Indische regeering
Prijsopdrijving zal streng worden
gestraft
Zoowel verkooper als kooper
verantwoordelijk
De behandeling van
Ryksduitschers in Indië
EEN TOELICHTING VAN DUITSCHE
ZIJDE
Provinciale en gemeentelijke
belastingen
Handel, Nijverheid en
Bont 81 tot en met 99
Controle berust bij de politie
Vervolg van le blad, pag. 1.
of
i
noodig
100-000
Het bombardement van Groningen
Gewonde overleden.
algemeene verbod
ging in sommige
prijsverhoogingen
Wij willen niet langer afwachten en
toezien wat er met ons zal gaan gebeu
ren, doch meebouwen, daar waar ge
bouwd kan worden.
Nu reeds meer dan
adheasiebetuigingen.
Reeds nu, na twee dagen, waarbij
de propaganda nauwelijks werd inge
schakeld, kwamen meer dan 100.000 ad-
haesiebetuigingen binnen.
No. 17631
is
het
Gister is de 52-jarige gehuwde P.
Florijn, die na het Engelsche bombarde
ment van Groningen zwaar gewond
naar het Academisch Ziekenhuis werd
overgebracht, aan de bekomen verwon-
dingen bezweken.
Wat onder het begrip „effecten” wordt
verstaan.
het
die
ge-
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Land
bouw en Visscherij maakt bekend, dal
gedurende het tijdvak van 29 Juli toi
en met 4 Augustus a.s. de met „81” te*
en met „90”, genummerde dubbele bom
van het broodbonboekje recht geven op
het koopen van 2500 gram roggebrood
of 2000 gram ander brood. Elk der et>
kele bonnen geeft derhalve recht op heé
koopen van 125 gram roggebrood of 100
gram ander brood.
De bons, welke 4 Augustus nog niet
gebruikt zijn, blijven voorts nog tot en
met 8 Augustus a.s. geldig.
Rijkscommissaris machtigt secretaris
generaal van Binnenlandsche Zaken.
De secretaris-generaal van het departe
ment van Binnenlandeche Zaken is door
den Rijkscommissaris voor het bezette Ne-
derlandsche gebied gemachtigd de wette
lijk vereischte goedkeuring voor het hef
fen van provinciale en gemeentelijke be
lastingen en van retributies, die overeen
komstig het Nederlandsche recht aan de
zelfde goedkeuring zjjn onderworpen, te
vcrieenen.
gevallen, waarin geen overeenkomstige
verkoopen op den termijndag geschied
zijn.
De versterkte geest zal ons staande
houden, het Nederlandsche idealisme
zal over alle moeilijkheden zegevieren.
En wij hebben uitmuntende idealen,
vroeger en ook nu nog.
partement van
Scheepvaart.
Onvoldoende
zoeken kunnen
worden genomen.
ging hebben voorgedaan. Het is in be
ginsel verboden de prijzen van roeren
de goederen alsook van alle voorwer
pen van het dagelijksche leven, te ver-
hoogen boven die van 9 Mei. Hetzelfde
geldt voor het verhuren van goederen
en het verrichten van diensten. Het
prijspeil van den laatsten termijndag
mag in geen geval worden overschre
den. Daartegenover is het te allen tijde
toegelaten er beneden te blijven. De
grondslag voor dit prijspeil is de op den
laatsten termijndag werkelijk betaal
den prijs, dus de kostprijs en niet de
prijs van wederaanschaffing.
Invoerverbod Reichskreditkassenscheine
uit het bezette Belgische gebied.
In het heden verschenen Verordenin
genblad is de invoer van Reicbskreditkas-
senscheine uit het Belgische bezette ge
bied zonder toestemming van het devie-
zen-instituut verboden. Naar wij verne
men houdt deze maatregel verband met
het feit, dat Belgische kooplieden hun in-
koopen hier te lande op uitgebreide schaal
met in België geldende Reichskreditkas-
l te betalen.
Uitvoerige rechtsvoorschriften.
Betreffende de vaststelling van den
maximumprijs zijn uitvoerige rechts
voorschriften uitgegeven. Wanneer
iemand op den laatsten termijndag wel
gelijksoortige waren, doch in andere
hoeveelheid of van andere kwaliteit
dan op den negenden Mei, aangeboden
of verkocht heeft, dan mag hij hiervoor
den prijs berekenen, die hij op 9 Mei
1940 berekend zou hebben. Wanneer hij
op 9 Mei 1940 in het geheel geen ver
koopen gedaan of hiervoor een uitzon
derlijken prijs berekend heeft, dan mag
hij voor zijn verkoopen na den termijn
dag den prijs berekenen, die hij in de
laatste vier weken voor dien dag hoofd
zakelijk verkregen heeft. Als hij ook in
dezen tijd geen gelijksoortige verkoo
pen heeft gedaan, dan mag hij de prij
zen vragen, die voor deze waren op den
termijndag algemeen gebruikelijk wa
ren. Daarmede is een duidelijke grond
slag gelegd voor de vaststelling van den
toelaatbaren hoogstee prijs m al die
Gedurende deze week zijn de aan
voeren van versche visch uit zee be
langrijk geweest. Steeds meer schepew
nemen aan de kustvisscherij deel. Ver
wacht wordt, dat hun aantal de ko
mende week nog grooter zal worden.
Aan de markt kwamen 23 motorkotters
met tezamen 1722 of gemiddeld f 75
per reis en 191 schokkers, die tezamen
6700 besomden, zoodat voor een be
drag van 8400 aan uit zee aangevoer
de visch werd omgezet De motorkotter
Sch. 177 maakte de hoogste weekbesom-
ming met /500, terwijl dit voor de
schokker ruim f 90 was. De vischprij-
zen waren goed, zoodat bevredigende
besommingen werden gemaakt.
De aanvoer van garnalen te Scheve-
ningen neemt meer en meer toe, nu
ook de IJmuidensche garnalenvia-
«cbeas hier aan de markt komen.
Transportkosten.
De verordening betreffende trans
portkosten staat toe de door de tegen
woordige transportmoeilijkheden ont
stane kostenverhoogingen in rekening
te brengen. Deze verordening zal ech
ter naar alle waarschijnlijkheid slechts
tijdelijk gelden. Ook is voorgeschreven,
dat de in rekening gebrachte prijs-
verhoogende bedragen op de verkoops-
facturen moeten worden aangeteekend
de hand van
vrachtbrieven of dergelijke stukken
aangetoond moeten kunnen worden.
Opmerking verdient nog, dat de ver
ordening geen toepassing vindt voor
de vrij-aan-huis-levering van den klein
handelaar binnen zijn normale afzet
gebied.
Tenslotte wordt er op gewezen, dat
ook de kooper, de huurder of op
drachtgever, die opzettelijk bewerkt
of medebewerkt of aan wiens schuld
het te wijten is, dat de hierbedoelde
voorschriften niet worden nagekomen,
op gelijke wijze als de verkooper, de
verhuurder of als degeen, die den
dienst verricht gestraft zal kunnen
worden.
Het is dus in het belang van het
publiek zelf, indien men niet-toelaat
bare verhoogingen ter kennis van de
bevoegde instanties brengt.
Op deze prijsverordening heeft de
prijsreferent in den staf van den Rijks
commissaris, dr. Trabold, in de pers
conferentie van heden de volgende toe
lichting gegeven.
De Duitsche Opperbevelhebber voor
de bezette Nederlandsche gebieden
heeft, zooals bekend is, met ingang van
9 Mei een algemeen verbod van prijs-
verhooging uitgevaardigd. Dit verbod
is thans door de Prijsverordening 1940
no. 1, die de secretaris-generaal van de
departementen van Handel, Nijverheid
Volgens een mededeeling in het Veren,
deningenblad is de wet op de couponbe-
lasting gewijzigd. Deze wijziging houdt in,
dat onder het begrip effecten, waarop de
couponbelasting van toepassing is, mede
zullen vallen alle vorderingen ten last*
van publiekrechtelijke of privaatrechte
lijke rechtspersonen, indien deze vord®.
ringen het gevolg zijn van leeningen, die,
bestemd tot voorziening in de kapitaal
behoefte dier rechtspersonen, in wezen
dezelfde strekking hebben als obligatie-
leeningen. Zoodanige strekking wordt in
elk geval aanwezig geacht, indien de lea
ning niét binnen een jaar na het aangaan
daarvan zoowel opeischbaar als aflosbaar
is. Indien een der partijen het recht heeft
de leening te verlengen, wordt, ter be
paling van den vervaldag, het recht tof
verlenging mede in aanmerking genomen.
Ik zeg, aldus mr. Einthoven, met
grooten nadruk „daar waar gebouwd
kan worden”, omdat wij van meening
zijn, dat wij de consequenties van de
Situatie, waarin wij verkeeren, op staat
kundig terrein hebben te aanvaarden,
zoodat o.a. de vragen onze toekomstige
Staatsinrichting betreffende, moeten
blijven rusten tot na de vredesconfe
rentie.
Tenslotte moet er nog op gewezen
worden, dat een vergrijp tegen de
bestaande prijsvoorschriften, naar
de bepalingen van de Prijsopdrij
ving»- en Hamsterwet 1939, met
zware vrijheidsstraffen en boeten
bedreigd wordt Daarom is het
noodzakelijk, dat de belanghebben
de kringen zich over de nieuwe
bepalingen precies en betrouwbaar
op de hoogte stellen en de prijs-
▼erhoogingen, welke misschien ten
gevolge van onbekendheid met de
bepalingen tot stand zijn gebracht,
dadelijk weer ongedaan maken. De
bevoegde instanties zullen er nauw
gezet de hand aan houden, dat de
bepalingen ook worden nagekomen.
Wij stellen met groote voldoening
vast, dat zich tal van vooraanstaande
Nederlanders tot ons richten, in wier
midden voortreffelijke medewerkers
worden gevonden.
Het is eisch, dat men weet, dat er
ook nog andere Nederlanders zijn, dan
de relatiefbeperkte groepen, die tot
dusverre haar stem hebben doen hoo-
ren.
De bezettende macht mag niet den
indruk krijgen, dat de rest van het
Nederlandsche volk, die de over
groot* meerderheid vormt, met
stomheid en lamheid is geslagen.
Zij moet weten, dat ondanks de
geweldige slagen, die werden toe
gebracht, ook daar nog durf, initia
tief en levensmoed aanwezig zijn,
met volkomen besef, dat wij staan
op den drempel van een nieuwen
tijd.
Op de niet-nakoming van de hier
boven bedoelde bepalingen zijn
door de Prijsopdrijving»- en Ham-
sterwet zware vrijheidsstraffen en
geldboeten gesteld. Bovendien
stelt men zich in dit geval aan het
gevaar bloot, dat toewijzingen of
vergunningen, welke op grond van
de Distributiewet of Landbouw
crisiswet zijn verleend, zullen
worden ingetrokken. Aangezien in
de afgeloopen weken ondanks bet
tot prijsverhoo-
gevallen toch
hebben plaats
gevonden, wordt den betrokkenen
dringend aangeraden, deze ver
hoogingen, voorzoover zij in strijd
met bovenstaande richtlijnen zijn,
ongedaan te maken en de uit dien
hoofde teveel ontvangen gelden
aan hun afnemers te restitueeren.
toestemming van den Rijkscommissaris
voor de bezette Nederlandsche gebie
den heeft uitgevaardigd in het Neder
landsche recht vastgelegd. De nieuwe
verordening komt in plaats van alle
prijsverordeningen en laat nog slechts
drie bestaande verordeningen, n.l. de
verordeningen betreffende hooiprijzen
van 20 Februari 1940, die van de aar
dappelprijzen van 23 Mei 1940 en die
betreffende de prijzen voor weidegras, en te allen tijde aan
lucerne en roode klaver van 6 Juni
1940, van kracht.
In de nieuwe prijsverordening wor
den alle vragen beantwoord, die zich
tot nu toe tengevolge van de uitvoe-
Dit laten rusten wil geenszins zeggen,
dat wij op dit gebied geen vragen zou
den hebben. Maar op dit punt zullen
wij zwijgen, al ligt deze zaak ons nog
Zoo nauw aan het hart.
Ons volk heeft leiding noodig en
nieuwe perspectieven, waarnaar het
zich kan richten. In nauwe samenwer
king met de overheid zullen de appara
ten moeten worden geschapen om prac-
tisch te werken, en met spoed.
Onze denkbeelden op cultureel en so-
eiaal-economische gebied hebbenwij
meer in details uitgewerkt en aan de
uitvoering en verdere doorvoering
daarvan kan terstond begonnen wor
den.
Hoe meer zich om ons scharen, hoe
grooter onze kracht en hoe rijker de
verscheidenheid van mannen en vrou
wen, waaruit onze medewerkers (sters)
kunnen worden gekozen.
Prestatie mag niet verminderd
worden.
Om iedere twijfel uit te sluiten,
dat iedere ontduiking van de prijsvoor-
schriften niet wordt geduld, verbiedt
de verordening uitdrukkelijk iedere di
recte of indirecte vermindering der
prestatie. De voorwaarden voor de
prestaties, als b.v. de betalingsvoor
waarden, kunnen dus na den termijn
dag niet meer ten nadeele van den af
nemer worden veranderd.
gedocumenteerde ver
niet in behandeling
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van de departementen van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart en van
Landbouw en Visscherij, maakt be
kend, dat krachtens de „Pryzenbe-
schildcing 1940 no. 1” alle tot heden
van kracht zijnde beschikkingen be
treffende de prijzen van roerende goe
deren en diensten zijn vervallen met
uitzondering van de beschikkingen
van 20 Februari 1940 betreffende prijs
van hooi, van 23 Mei 1940 betreffen
de den prijs van aardappelen en van
6 Juni 1940 betreffende den prijs van
weidegras, lucerne- en roode klaver.
Krachtens de „Prijzenbeschikking
1940 no. 1” is het thans verboden goe
deren te koop aan te bieden, te ver
koopen, te huur aan te bieden of te
verhuren en ten aanzien van diensten
deze te verrichten tegen prijzen, welke
hooger zijn dan de op 9 Mei bereken
de prijzen. Onder den op 9 Mei voor
een goed of dienst berekenden prijs
dient te worden verstaan de prijs
welke bij het meerendeel van de op
dien datum afgesloten transacties
werd berekend. Indien evenwel op 9
Mei géén transactie heeft plaats gevon
den of de op dien datum berekende
prijs als een uitzonderlijke moet wor
den beschouwd, mag de leverancier
ten hoogste een prijs in rekening
brengen, welke bij het meerendeel van
de door hem in de periode van
9 April - 9 Mei afgesloten transacties
betreffende soortgelijke goederen of
diensten in rekening werd gebracht.
Voor het geval voormelde transacties
betrekking hebben op andere hoeveel
heden of kwaliteiten, dan die waarop
de thans te sluiten transactie betrek
king heeft, mag ten hoogste een prijs
worden berekend, welke toentertijd in
rekening zou zijn gebracht. In het ge
val de leverancier ook in laatstge
noemde periode geen enkele transactie
heeft afgesloten, zal ten hoogste de op
9 Mei algemeen gebruikelijke prijs
kunnen worden berekend.
Volgens deze beschikking moet even
eens als prijsverhooging worden be
schouwd iedere directe of indirecte
vermindering van de tegenprestatie,
bijvoorbeeld de verandering van de
hoeveelheid, het gewicht, de kwaliteit
of van de betalings- en leveringsvoor
waarden.
Goederen, welke niet onder
deze beschikking vallen.
Onder de bepalingen van de „Prij
zenbeschikking 1940 no. 1” vallen niet:
goederen, waarvoor op grond van de
Landbouwcrisiswet 1933 prijzen zijn of
worden vastgesteld, alsook goederen
uit het buitenland afkomstig, voorzoo-
ver deze nog niet in den eigendom van
Nederlandsche afnemers zijn overge
gaan. Tevens zijn van de voorschrif
ten uitgezonderdtarieven of prijzen
voor het vervoer van personen of goe
deren en arbeidsloonen. Ten aanzien
hiervan, alsmede voor alle andere
prijzen gelden voorshands de door den
Opperbevelhebber van de Duitsche
weermacht terzake vastgestelde be-
palinjten.
Op de heden gehouden dagelijksche
persconferentie op de pers-afdeeling
van het Rijkscommissariaat heeft de
legatiesecretaris dr. H. Wissmann nog
enkele mededeelingen gedaan betreffen»
de de behandeling van Duitsche ge
ïnterneerden in Indië.
De Ned.-Indische regeering heeft bui»
tenlandsche journalisten uitgenoodigd
een bezoek te brengen aan de Indische
interneeringskampen, aldus de heer
Wissmann. en deze journalisten hebben
gezegd, dat de toestanden daar uit
stekend zijn, dat men aan sportbe
oefening doet, etc. Wanneer de Indische
regeering meent op deze wijze aan ons
rekenschap te kunnen geven, dan
dwaalt zij.
Sedert 15 Mei nebben wij al het mo
gelijke gedaan om met de Indische re
geering in contact te komen. Wij heb
ben het radiografisch, langs den kabel
en langs diplomatieken weg gepro
beerd. Wij hebben nooit eenig ant
woord ontvangen. Maar wèl zijn te
Berlijn berichten van ooggetuigen bin
nengekomen over de slechte behande
ling, die onze volksgenooten in Ned.-
Indië ondergaan. Eerst twee en een
halve maand later is de Duitsche re
geering er toe overgegaan represaille
maatregelen te treffen. Deze maat
regelen, aldus dr. Wissmann, zullen het
Nederlandsche volk de oogen openen
ten aanzien van de schandelijke be
handeling welke, onder de goedkeuring
van de regeering in Indië en van de
heeren in Londen, de Duitschers in
Indië ontvangen. Deze behandeling
heeft, zoo zei dr. Wissmann den
vorm van barbarisme aangenomen,
welke zonder voorbeeld is in de ge
schiedenis van koloniale gebieden.
De Duitsche tegenmaatregelen thana
hier te lande getroffen, zullen, zoo be
sloot de heer Wissmann, zoo lang duren
en zoo lang verscherpt worden, tot de
Duitschers in Indië in vrijheid zijn ge
steld en hun werkzaamheden aldaar
weer hebben kunnen opnemen.
Uitzonderingsgevallen
Het vaststellen der prijzen op die
van een bepaalde dag, kan in afzon
derlijke gevallen onbillijkheden mee
brengen. De verordening maakt daar
om een machtiging van den secretaris
generaal mogelijk, om in een enkel
geval uitzonderingen toe te laten of
afwijkende prijzen vast te stellen. Het
spreekt vanzelf, dat slechts in zeer
bijzondere gevallen van deze machti
ging gebruik kan worden gemaakt, als
een firma niet in staat is haar maxi
mumprijzen te handhaven, zonder in
ernstige moeilijkheden te geraken.
Voor zoover de firma in haar winst
marge een toereikende reserve voor
het dragen der kosten bezit, heeft het
indienen van een verzoek om uitzon
dering geen zin. De verzoeken moeten
overigens voorzien van de noodige be
scheiden en kostprijsberekeningen, op
industrieel gebied door de Rijks-
bureaux, op landbouwgebied door het
Rijksbureau voor voedselvoorziening
en voor den kleinhandel bij de afdee-
ling middenstand van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheep
vaart worden ingediend.
De Prijsverordening 1940 no. 1 omvat
in haar regeling alle roerende goede
ren, het verhuren van goederen en
het verrichtén van diensten. Voor ge
vallen dat de prijsverordening niet
vóórziet, blijft het door den Duitschen
Opperbevelhebber uitgevaardigde ver
bod van prijsverhooging van kracht.
Dit geldt in het bijzonder voor huur-
en grondprijzen, voor verkeerstarieven,
voor renten en voor premietarieven.
Ook de loonen mogen niet worden ver
hoogd. Daar het verbod van prijsver
hooging echter slechts betrekking kan
hebben op het Nederlandsche binnen-
landsche verkeer, was het noodzakelijk
voor buitenlandsche waren een uitzon
dering te maken. De verordening geldt
daarom niet voor buitenlandsche wa
ren, voor zoover zij niet eigendom zijn
geworden van de Nederlandsche af
nemers.
Het verhoogen van den prijs daar
entegen van buitenlandsche waren, wel
ker prijs sinds 9 Mei is gestegen,
door den Nederlandschen afnemer, is
slechts met bijzondere toestemming
van den secretaris-generaal van
bevoegde departement toegestaan,
deze toestemming voor bijzondere
vallen of algemeen kan geven.
Ter uitvoering van de Prijsverorde
ning 1940 no. 1 zijn tegelijkertijd nog
twee verordeningen uitgevaardigd. De
Verordening betreffende de kleinhan
delsprijzen machtigt de kleinhandelaren
de door den secretaris-generaal toege-
stane prijsverhoogingen den verbrui
kers met het absolute bedrag in reke
ning te brengen, voorzoover geen tegen
overgestelde regeling getroffen wordt.
De kleinhandelaar mag dus de tot nu
toe bestaande kleinhandelsmarge niet
veranderen en slechts werkelijk inge
treden kostenverhooging leggen op zijn
tot nu toe geldenden verkoopsprijs.
Transportkostenbeschikking, en Scheepvaart en van Landbouw met
In afwijking van bovenstaande rege
ling is in verband met de huidige ver-
voersmoeflijkheden bij de „transport
kostenbeschikking” bepaald, dat bij
franco levering de daarmede samen
hangende extra-transportkosten in re
kening mogen worden gebracht. De
leverancier zal evenwel duidelijk op de
betreffende facturen het verschil in
vracht moeten vermelden en deze aan
de hand van vrachtnota’s en dergelijke
moeten kunnen staven. Deze uitzonde-
ringsregeling geldt echter niet voor de
bezorgkosten van detaillisten binnen
hun normaal afzetgebied.
Detailprijzenbeschikking. rjng van verbod van prijsverhoo-
Bij de „detailprijzenbeschikking” is
voorts een algemeene dispensatie ver
leend van het verbod tot prijsverhoo
ging der detailprijzen met dien ver
stande, dat de detailhandelaar den
prijs, welken hij op 9 Mei berekende,
mag verhoogen met ten hoogste het
bedrag, waarmede zijn inkoopsprijs als
gevolg van een door een bevoegde in
stantie goedgekeurde verhooging
toegenomen, althans voorzoover
goederen betreft, welke tegen dezen
hoogeren prijs werden ingekocht. Het
beginsel der vervangingswaarde wordt
dus niet aanvaard, terwijl ook de win-
keliersmarge, in geld uitgedrukt, niet
mag toenemen.
Indien zich ondanks deze dispensatie-
regelingen groote moeilijkheden moch
ten voordoen, zullen ten aanzien van
bepaalde goederen of wel ten aanzien
van bepaalde ondernemingen afzonder
lijke regelingen kunnen worden gesteld.
Verzoeken daartoe kunnen, mits van
een gedocumenteerde toelichting, waar
onder een uitgewerkte kostprijscalcu
latie, voorzien, door de volgende in
stanties in behandeling worden ge
nomen.
Betreffende producenten
en g r oo t h an del s pr ij zen
voor mdustrieele grondstoffen en
producten de rijksbureaux voor de nij
verheid,
voor landbouw-, veeteelt- en vis
scherij producten (waaronder alle voe
dingsmiddelen): het rijksbureau voed
selvoorziening in oorlogstijd.
Betreffende de detailprij-
z e n
de afdeeling middenstand van het de-
Vrijheid in eenheid.
Vrijheid in verbondenheid, in een
heid, is een der sterke zuilen van ons
Nederlander-zijn. Raken aan die vrij
heid, is den Nederlandschen volksaard
treffen. De vrijheid niet kunnen hand
haven, beteekent Nederland niet kun
nen behouden.
In dit verband wees mr. Einthoven
met voldoening op hetgeen de Rijks
commissaris in zijn gisteravond gehou
den rede op dit punt zeide.
Dit handhaven mag echter onder
geen beding geschieden met behoud
der ongelooflijke versnippering, doch
in volkomen eenheid, waarin de vrij
heid evenzeer gehandhaafd kan blijven.
Vragen en antwoorden.
Na de uiteenzetting van mr. Eintho
ven werden eenige vragen uit de ver
gadering gedaan.
Wat betreft de propaganda werd
meegedeeld, dat deze thans georgani
seerd wordt en op korten termijn in
volle werking zal treden. Een ieder zal
practisch overal in het lafld van zijn
sympathie kunnen getuigen.
Inzake den organisatorischen opbouw
en de vorming van uitvoerende organen
binnen het kader der stichting „De
Nederlandsche Unie”, werd verklaard,
dat ook daarbij in Nederlandschen geest
gewerkt zal worden, d.wjz. geen scha-
blonenwerk.
Er bestaat geen vrees, zoo werd op
een desbetreffende vraag gantwoord,
dat hier gehandeld wordt tegen de op
vattingen en inzichten der Duitsche
overheid. Die overtuiging is nog ver
sterkt door hetgeen de Rijkscommissa
ris gisteravond in zijn groote rede ver
klaarde.
In groote lijnen is het program aan
de Duitsche- en Nederlandsche autori
teiten vooraf kenbaar gemaakt.
Er wordt, aldus werd voorts nog
meegedeeld, ernstig gestreefd naar het
opnemen van nuttige contacten met an
dere groepen, geen politieke groepen
zijnde. Dat dit nog niet algemeen blijkt
is toe te schrijven aan den korten tijd
van arbeiden, welke het driemanschap
tot dusver gegeven is. Wij willen han
delen, maair onzen tijd niet ver
knoeien met onderhandelen.
Wat aangaat punt 9 van het soc.-eco
nomisch program, deelde pnof. de
Quay op een desbetreffende vraag mede
dat kartel- en trustvorming op zich
zelf genomen niet schadelijk behoeft te
zijn, maar de individueele belangen
mogen het groep- ea algemeen belang
niet overheerschen.
Er wordt, zoo werd verder meegedeeld
gestreefd naar één nationale jeugd
organisatie, gesplitst in twee groepen:
een voor meisjes en een voor jongens.
Hierin zullen de verscheidenheden op
confessioneel gebied gebanhaafd blij
ven. Maandag a.s. zal een verklaring
verschijnen, waarin het eerste ver
schijnsel van deze éénvorming prac
tisch aan den dag treedt
In het onderwijs zal de nationale
geest duidelijk en krachtig naar voren
moeten komen. Met het vormen van
jeugdleiders zal aanstonds worden be
gonnen.
Wat de samenstelling met de nat. so
cialistische groepen betreft, werd ver
klaard, dat in de Unie het Nederland
sche element overheerscht
Wat wij willen, moet wortelen in het
Nederlandsche volkskarakter, d.w.z.
men moet voelenZóó moet het zijn
omdat het anders niet goed is.
Straffe leiding is noodig, maar daar
tegen zal geen verzet zijn, indien het
doel dier leiding goed is. Dit te aanvaar
den duurt misschien wat langer dan,
wanneer een oudere methode wordt ge
volgd, maar dan ligt het verworvene
ook in het volk verankerd.
Wij kunnen ons niet groepeeren om
één prominent persoon, die ver uit
steekt boven de massa en haar volle
vertrouwen heeft. Die figuur is er niet.
Ware hij er wél, dan zou hij nu, in de
plaats van het driemanschap in deze
bijeenkomst zijn.
Gevraagd naar wat de Ned. Unie on
der het begrip Nederlandsch gezag ver
staat, deelde mr. Einthoven tenslotte
nog mede, dat het natuurlijk niet de
bedoeling is, zooiets als een intermezzo-
regeering te vormen. Men heeft geheel
het oor der secretarissen-generaal en
geniet de welwillende belangstelling der
Duitsche autoriteiten.
De toekomst zal aantoonen of onze
invloed, welke voor het bepalen dier
verhouding noodig is, al dan niet groot
kan zijn.
In dit opzicht is het woord thans aan
het Nederlandsche volk.
Binnenkort zal een Raad van Bij
stand worden gevormd uit vooraan
staande Nederlanders op verschillend
gebied.
Het bureau is gevestigdAlexander-
straat 20, den Haag en wordt geleid
door architect A. H. van Leeuwen.
Het giro-nummer der Unie is 6532
ten name van fa. de Bas en Co., ’s-Gra-
venhage.
Van de deelnemers aan de Unie
wondt verwacht, dat zij naar vermo
gen zullen bijdragen. Teneinde echter
alle Nederlanders in staat te stellen
zioh aan te sluiten, is een minimum-
bijdrage van 50 cents per jaar vastge
steld.
Controle op die naleving.
Ook de controle op de naleving van
de prijsvoorschriften is aan boven
vermelde instanties opgedragen. De
controle op de detailprijzen zal voorts
bij de politie berusten.
In dit verband worden producenten
en handelaren nog gewaarschuwd
tegen het niet afleveren uit voorraad
van goederen in normale hoeveelheden
aan normale afnemers, tegen de toe-
gestane prijzen, tenzij ten aanzien van
de aflevering krachtens de Distribu
tie- of Hamsterwet beperkingen zijn
voorgeschreven. In dergelijke geval
len zal de burgemeester der gemeente,
waar de voorraad zich bevindt, deze
zonder eenige formaliteit in bezit kun
nen doen nemen, waarna de goederen
ter beschikking van de bevolking, van
ondernemingen of personen zullen
worden gesteld.
Mr. F. Einthoven heeft deze richt
lijnen nader toegelicht.
Na ruim twee maanden wachten op
een initiatief der ouderen, hebben de
jongeren, vertegenwoordigd in het drie
manschap der Nederlandsche Unie, be
sloten met hun zending in zee te gaan.
Wij achten het niet verantwoord lan
ger te dralen, vooral niet, nu van alle
kanten blijkt, dat de drang tot han
delen zich tot ons richtte.
Er moet thans een leidinggevend
centrum komen, waaromheen alle
waarachtige Nederlanders zich kunnen
groepeeren. Uit de kracht van ons
aantal kan dan een sterk Nederlandsch
geluid komen.
Het behoud van het Nederlandsch
volkskarakter heeft de Ned. Unie bo
venaan op haar program geplaatst. Dat
volkskarakter is het beste wat ons bin
den kan.
Het stelde ons in staat een bloeiend
tijk op te bouwen, niet alleen in Euro
pa, maar een wereldrijk. De eminente
eigenschappen, van ons volk, waarop
het land eeuwenlang kon bouwen, be
staan nog en zij moeten tot eiken prijs
worden verdedigd en versterkt.
Het fundament van onzen zoo ster
ken volksaard, ligt in ons Godsvertrou
wen. Door alle moeilijkheden been,
hield dit ons er steeds bovenop en het
zal ons ook door den huldigen zwaren
tijd heenhelpen.
De verdieping van den Christelijken
geest zal het streven van allen moeten
zijn en als wij in dit opzicht slagen,
waaraan ik niet twijfel, dan gelukt
Vanzelf hetgeen neergelegd is in het
tweede programpunt.
De groote fout van het jongste ver
leden was, dat wij het materieele boven
het geestelijke, het cultureele verhieven.
Maar in de verdrukking, de geschiede
nis leert het, stijgt het geestelijke
element boven het materieele uit.
En wanneer het materieel minder
Reed met ons gaat, zal <fit niet de in
eenstorting van alles met zich brengen, s^cbêine plachten
