VOOR DEN PUZZELAAR
UIT DE OMSTREKEN
KUNST EN LETTEREN
UAAGSCHE COURANT VAN DINSDAG 30 JULI 1940
EERSTE BLAD,
PAGINA 5
De toestand in Polen
De dienstplichtwet
'0
2/
20
99
9o
3*
3?
36
30
9*
3?
03
90
90
*7
06
BRITSCH-INDIE.
CONCERT
&9
CHINA.
Loon
en
Dit
als
tot
over
tot
een
de
een
1
6
12
14
15
16
17
18
20
21
28
29
30
31
33
34
35
37
39
40
41
43
44
45
47
48
49
50
52
55
56
58
59
60
62
63
64
1
2
3
4
5
8
9
10
11
13
19
20
22
23
24
25
26
27
31
32
34
35
36
38
40
42
46
49
51
Verticaal
VOLKSCONCERT IN DE
KURZAAL
UITSLAG VAN DE KOSMOS EERSTE
LINGEN PRIJSVRAAG OVER
HET JAAR 1939
verschillende
RUSLAND.
VEREENIGDE STATEN-
engelsche
Dirigenten: Otto Glastra van
Cor de Groot
ITALIË.
Amerika’s rechten in China
In de Julianakerk
ZUID-AFRIKA.
Talrijke anti-Britsche betoogingen
Anti-Britsche stemming in Kaapstad
22
in
4T
00
0b
0<f>
60
62
Horizontaal,
Didi Doorman, cello.
Solisten: Cor de Groot, piano en Jaap
van Opstal, klarinet.
1
plaats in Noord-Holland
vulkaan
brandbaar koord
stad in België
emeritus
muzieknoot
uit het inwendige der aarde
plezier
hevige
plaats in Noord-Holland
vervoeren
slot
niet lang
§tad aan Afrika’s Westkust
makker
rivier in Duitschlana
schip
aankleeding
zeer kleine deeltjes
deel van een schip
scheik. symb. voor tin
stad in Friesland
klein handle
achten
stad in Limburg
stuk hout
snelle gang
achting
natuurlijke uitholling
figuur jn de godsdienstige verwacht,
tingep der Mohammedanen
daar
voegwoord
meisjesnaam
mensch
jongensnaam
voorzetsel
reeds
KINDEREN IN AMERIKA
AANGEKOMEN
Britannic” van de Cunard
Plaats in Gelderland
plaats in Limburg
zeer klein deel
verschil tusschen netto en bruto
meisjesnaam
voor
een ster
het land
mannetjes-dier
zakelijk beheer
tijdperk
kon zetel
keukengerei
paard
vervoeging van kunnen
modegek
rivier in Frankrijk
Europeaan
rijksregeering
bergplaats
daar
windrichting
werpen; slingeren
scheik. symbool voor neon
voorzetsel
voegwoord
titel
riviertje in Utrecht
met teer bestrijken
mak
hechtmiddel
kippenhok
graanbergplaats
aanw. voorn, woord
voorzetsel
plaats in Drente
stad in Overijsel
53
54
55
57
59
61
62
OUDSTE DOCHTER VAN
COSIMA WAGNER GESTORVEN.
De oudste dochter van Cosima Wagner
en Hans von Bülow, Daniela Thode, is
alhier enkele weken voor haar tachtigsten
verjaardag gestorven. Bij haar dpop was
Liszt tegenwoordig; zij is ten huize van
Richard Wagner opgevoed.
CONGRESPARTIJ EISCHT NATIONALE
REGEERING
Naar het „Giornale d'Italia” meldt,
heeft de Indische congrespartij met 95
tegen 47 stemmen het op 7 Juli door
ge-
be-
eerste
ORGELCONCERT DUINOORDKERK.
Morgen, Woensdagavond, zal in
Duinoordkerk (Adr. Goekooplaan)
orgelbespeling worden gegeven door den
organist Mattheüs Keulemans. Deze or
gelbespeling is de laatste van dit zomer
seizoen. Als soliste zal medewerken mej.
zieken-
ig ver-
Devereeniging voor Jong-
Hervormden houdt Woensdagavond een
vergadering in de Dorpskerk. Door ds.
F. K. van Evert zal een Bijbelinleiding
worden gehouden en mej. Volker zal
spreken over „De krankzinnigenverple
ging voorheen en thans”.
RIJSWIJK.
Inschrijving van geëvacueerden.
Alle personen, die als gevolg van den
oorlog tijdelijk een toevlucht in deze ge
meente hebben gevonden en daarvan nog
geen aangifte hebben gedaan, moeten
zich alsnog onverwijld melden ten Raad-
huize, afdeeling Bevolking.
Voor het Volksconcert, dat gisteravond
doer het Residentie-orkest onder leiding
van onzen stadgenoot Otto Glastra van
Loon in de Kurzaal werd gegeven, bestond
een dergelijke belangstelling, dat tiental
len der aanwezigen met staanplaatsen ge
noegen moesten nemen. Het was echter
geen wonder, daar eersterangskrachten
als solisten en eenige belangwekkende
composities, waarbij wij in de eerste
plaats denken aan Beethoven’s Symphonic
no. J in C gr.t. op 21 en het Concertino
voor klarinet en orkest van Cor de Groot,
door het programma van dezen avond wer
den vermeld
Het feit, dat Beethoven’s „eerste” ter
opening door het Residentieorkest ten ge-
hoore werd gebracht, was een verblijdend
teeken, waaruit tevens blijkt, dat deze
schepping niet ineer, zooals tientallen ja-
ren geleden, alleen om geschiedkundige
redenen belangwekkend wordt gevonden.
Met deze compositie heeft Beethoven
dan ook ni het geheel geen epigonenwerk
geleverd, alhoewel een invloed van
Mozart's „penseelstreek” in de schrijfwijze
merkbaar is. Het is echter reeds een be-
DE FINSCH—RUSSISCHE ONDER
HANDELINGEN
Naar het Finsche telegraafagent-
I schap meldt, hebben de te Moskou
I gevoerde onderhandelingen van de ge-
I mengde Finsch-Russische commissie
I tot het volgend resultaat geleid. Fin
land heeft erin toegestemd, dat de
industrie- en machineinstallaties, die
na het sluiten van den vrede uit het
I Oostelijke deel des lands waren weg
gevoerd, teruggebracht worden. Het
heeft zich verder bereid verklaard
accoord te gaan met het terugbren
gen van de installaties, die vóór het
sluiten van den vrede naar elders
waren gevoerd en waarover het
vredesverdrag niet sprak. De Sovjet
unie heeft daarvoor een schadeloos
stelling in het vooruitzicht gesteld.
Over de andere vraagstukken wordt
nog onderhandeld.
HERDENKING VAN VINCENT VAN
GOGH’S STERFDAG.
In het stedelijk museum te Amsterdam
is gisteravond het feit herdacht, dat het
50 jaar geleden is, dat Vincent van Gogh
te Anvers sur Oise overleed.
Het was een sobere herdenkingsbijeen
komst in een der bovenzalen van het
museum, waarlangs de wanden enkele
teekeningen en schilderijen van Vincent
waren opgehangen.
Herman van den Eerenbeemt sprak over
het leven van den schilder, terwijl H. P.
Bremmer een inleidende beschouwing over
de opgfehangen werken hield.
De bijeenkomst, welke zeer druk be
zocht was, werd o.m. bijgewoond door
wethouder mr. G. C. J. D Kropman, mr.
S. J. van Lier, gemeentesecretaris en me
vrouw mr. H. van Dam van Isselt, refe
rendaris voor kunstzaken.
sterk geïnspireerde werk, dat aan den
thans als solist optredenden klarinettist
werd opgedragen, zijn in het eerste en
het laatste deel in harmonisch opzicht in
vloeden van Tschaikowsky en Rachmani
noff merkbaar Daarentegen duidt het
melodisch element van het Andante, het
middendeel, op invloed van Debussy.
In meer modernen Franschen geest is
de orkestbezetting gedacht. Het is een
schepping, welke knap door een meester
hand werd geschreven en waarin het splo-
instrument met buitengewone vakkennis
werd behandeld. Jaap van Opstal heeft
van het Concertino een meesterlijke, on
vergetelijke vertolking geschonken. Prach
tig was de toon; uitnemend was de phra-
seering, welke het bewijs leverde van de
phenomenale ademhalingstechniek van
Jaap van Opstal. Sensitief was bovendien
de voordracht, waarbij de grenzen van het
dynamisch uitvoerbare werden bereikt.
Een ware applaus-ovatie en een bloemen
hulde vielen den vertolker voor zijn
prestatie ten deeL In deze dankbetuigingen
heeft de schepper Cor de Groot een wel
verdiend aandeel ontvangen.
Na de pauze volgde als eerste nummer
een werk, dat als muzikaal gegeven in
overeenstemming was met de capaciteiten
van den klavier-heros Cor de Groot: het
Pianoconcert in Es gr.t. van Fr. Liszt. Doch
deze pianist bezit behalve een buitenge
wone moderne klaviertechniek tevens de
muzikale kwaliteiten om dit concert, door
persoonlijke vondsten op het gebied van
klankkleur en dynamiek, boven het geeste
lijk niveau van het banale te verheffen. En
daartoe zijn uitzonderlijk groote gaven
noodig! Dat deze muziek echter zoo rijk
als gisteravond bloeien kan, door volmaakt
afgewerkt, brillant passagespel zal slechts
weinigen bekend zijn geweest. Het was
een prachtige vereeniging van éclatante
effecten en een majestueus karakter.
Uitgenoodigd door een stormachtigen
applaus-bijval heeft de Cor de Groot nog
een extra voor piano solo laten volgen.
Met een verzorgde vertolking van
Wagner’s Ouverture „Tannhauser” werd
het concert besloten.
„KUNST VAN ONZEN TIJD”.
In de kunstzaal „Kunst van onzen
Tijd” werd Zaterdagmiddag een tentoon
stelling geopend met beeldhouwwerken,
schilderijen en teekeningen van een 20-tal
kunstenaars, welke met groote belangstel
ling werd bezocht. Kees Rooyers sprak
het openingswoord.
ONZE MUSEA IN DEZEN TIJD
De directeur van het Rijksmuseum van
Oudheden te Leiden, dr. W. D. van Wijn
gaarden, schrijft ops o.m.:
Er is gegronde reden om te verwach
ten, dat het bezoek aan onze musea zal
toenemen. Hiertoe zal in niet geringe
mate medewerken de omstandigheid, dat
ondanks de benarde tijden de musea voor
het publiek heropend zijn en dat niet alle
kunstschatten opgeborgen zijn, op grond
van de overweging, dat het openhouden
van instellinen van cultureel belang in
dezen tijd het nemen van eenig risico
rechtvaardigt. Naar gelang de omstan
digheden het veroorloven, is er toch veel
tentoongesteld en de leeggemaakte vitri
nes zijn voor een deel tijdelijk met andere
voorwerpen gevuld. Daarnaast trachten
vele musea door het bieden van bijzon
dere attracties het publiek tot zich te
trekken. De dagbladen maken geregeld
melding van het organiseeren van tijde
lijke tentoonstellingen en zelfs van
museum-concerten, terwijl daarnaast toch
ook de gewone exposities zoo goed moge
lijk verzorgd worden.
Zoo biedt ook het Rijksmuseum van
Oudheden te Leiden nog altijd veel aan
trekkelijks. De Egyptische en klassieke
beschavingen zijn er door zeer goede, re
presentatieve collecties vertegenwoordigd
en de Nederlandsche afdeeling geeft een
duidelijk beeld van de vroegste geschiede
nis van ons vaderland, van de oudste
steencultuur af tot de Karolingschen tijd.
Bovendien zijn er enkele nieuwe aanwin
sten te zien.
Uit dit alles blijkt, dat er zelfs in dezen
tijd op dit gebied nog wel iets gedaan kan
worden, dat de belangstelling weer kan
opwekken en dat aan de algemeene inte
resse voor kunst ten goede kan komen.
Moge het publiek in dezen zomer door
veelvuldig bezoek toonen, dat het het
waardevolle bezit, dat de musea voor ons
volk vormen, op de juiste waarde weet te
schatten.
Crematie H. van Embden.
In grooten eenvoud heeft gistermiddag
in het crematorium op Westerveld te Vel-
sen de crematie plaats gehad van het
stoffelijke overschot van den heer H. van
Embden, op 71-jarigen leeftijd alhier over
leden. Met de familieleden waren ver
schillende vrienden meegekomen.
De oudste zoon van den overledene, ir.
S. J. van Embden te Delft, zeide, dat zijn
vader heel zijn leven in dienst had gesteld
van zijn gezin. Hij was altijd zeer dank
baar voor de vriendschap, welke hem ge
schonken werd en de familie was dank
baar, dat vele van deze vrienden aanwezig
waren.
De organist speelde „Moment musical”
„Impromptu” en bij het dalen van de kist
een fragment uit de „Unvollendete” alle
van Schubert.
omdat eep groot deel
Van Zpid-Afrika niet
*11 vechten"
KURZAALBERICHTEN
In het symphonieconcert onder leiding
van Carl Schuricht op Vrijdag 2 Augus
tus, welk concert, zooals reeds gemeld, ge
heel aan werken van Rich. Strauss zal
worden gewijd, zal niet „Ein Helden-
leben”, doch „Eine Alpensinfonie" wor
den uitgevoerd.
TENDENTIEUZE ENGELSCHE
BERICHTGEVING WEERLEGD
Engelsche radio heeft zich,
haar gebruikelijke tendentieuze bericht
geving, dezer dagen o.a. bezig gehouden
met uitvoerige mededeelingen over be
weerde sabotage door Poolsche elemen
ten op Duitsch gebied. In verband met
den omvang, welken deze werkzaamheid
had aangenomen, zou in Litzmannstad
een speciaal Volksgerecht zijn gevestigd
dat op 18 Juli zeventien Polen, ver
dacht van sabotage, ter dood zou heb
ben veroordeeld.
Ons werd heden in de gebruikelijke
persconferentie de verklaring gedaan,
dat er noch van de oprichting van een
speciale rechtbank te Litzmannstad,
noch van een terdoodveroordeling
door deze rechtbank van Poolsche sa
boteurs, sprake is. Het verhaal is, als
vele, van a tot z verzonnen.
Wn gns’telen te New York behalve
madame Tabouis 272 Engelsche kin-
dereu onder de hoede van hun ouders
PROGRAMMA VAN HET
GEMEENTEMUSEUM.
Het programma van het Gemeente
museum in deze week luidt als volgt
Woensdag 31 Juli te 2.30 uur rondleiding
door de Toorop-tentoonstelling. Donder
dag 1 Aug te 2.30 uur lezing met licht
beelden over Toorop door dr. G. Knuttel
Wzn., waarna rondgang door de tentoon
stelling. Zaterdag 3 Aug. te 2.30 uur
rondleiding door de muziekhistorische af
deeling.
Tot 1 September a.s. tentoonstelling
„Keur uit de werken van Jan Toorop”.
aangekomen. Zij behooren allen tot de
hoogste bevolkingsklassen van Enge
land. Ook met het Engelsche schip
„Cameronia” zijn kinderen aangeko
men, onder wie de elfjarige lord
Promrose, zoon van lord Rosebery.
Met rijwiel geslipt.
Op de Prinses Mariannelaan had de
wielrijder K. uit deze gemeente het on
geluk met zijn rijwiel in de tramrails
te slippen. De man viel en kwam onder
de wielen van een juist passeerenden
wagen, met paard bespannen, terecht. Hij
bekwam een hersenschudding en brak
zijn been. Dr. B. uit Rijswijk verleende
de eerste hulp, waarna hij per
auto naar St. Anthoniushove
vuerd,
MAATSCHAPPIJ „AKTI ET
AMICITIAE”.
Zaterdag a.s., des middags te half drie,
zal in de kunstzalen der maatschappij
„Arti et Amicitiae” een zomertentoonstel-
jing van studies en schetsen, in elk mate
riaal en beeldhouwwerk, vervaardigd door
leden der maatschappij, worden geopend.
UITREIKING BROODBONBOEKJES.
De uitreiking van de Broodbonboekjes
(2e serie) en kindertoeslagkaarten zal
plaats vinden op Woensdag 31 Juli en
Donderdag 1 en Vrijdag 2 Augustus in
de Wilhelmina-school aan den Parkweg,
R.K. Meisjesschool Jqlianastraat en Open
bare school aan de van Faukenberge-
straat. Per circulaire is aan de inwoners
bericht aan welke school en op.welken
datum en uur zij zich moeten vervoegen.
Prinses Beatrixschool.
In aanwezigheid van het bestuur heeft
in een der lokalen van de Prinses Beatrix-
school, Chr. Huishoudschool voor meisjes,
de uitreiking der diploma’s plaats gehad.
Nadat de voorzitter de heer K. Quartel den
avond had geopend sprak hij een woord
van afscheid tot de meisjes. De directrice
mej. J. Kamsteeg, deelde daarna de pun-
ten-lijsten uit en richtte zich daarbij tot
ieder der leerlingen met een korte toe
spraak.
Na het uitreiken der diploma’s sprak de
voorzitter woorden van afscheid tot de di
rectrice mej. Kamsteeg, aan wie wegens
haar a s. huwelijk met ingang van 1 Sep
tember ontslag is verleend. Ook van mei.
A. Kan, ieerares der school, die om dezelf
de redenen ontslag heeft aangevraagd,
werd afscheid genomen.
De namen der geslaagden zijn: E Beu-
kema, B. Breemer, R. v. d. Brink, I. Broek
huizen, F. van Dam, T. van Haaien, C. de
Hoog, D. Jochem, W. Koning, P Moleveld,
G. Schellevis, J van den Berg, J van
Hensbergen, M- Hoek, C. Jongerius. J.
Roest, V. Rijpstra, S. Stuut, T. van der
Veer, en A. in ’t Veld.
HET REQEERINQSJUBILEUM VAN
KONING VICTOR EMANUEL
De Koning-keizer Victor Emanuel
heeft den Führer voor diens geluk-
wénschen bij zijn 40-jarig regeerings-
jubileum zijn dank betuigd. Ook de
Duce heeft tot den Koning-keizer een
telegram van gelukwenschen gericht,
waarop Victor-Emanuel heeft ge
antwoord.
De Hongaarsche gezant heeft den
Italiaanschen koning het kostbare gou
den collier van de orde van Matthias
Corvinus overhandigd, die de Hongaar-
gche rijksbestuurder aan Victor Ema
nuel heeft toegekend ter gelegenheic.
van diens regeeringsjubileum.
moedigheid ook reeds ernstige gedachten
aanwezig zijn, waaruit het Reethovensche
persoonlijke zielsconflict zelfs in deze
„eerste” wordt geboren Met H. Berlioz’s
meening, dat het laatste deel slechts „kin
derlijke muziek" zou bevatten, kunnen wij
ons bovendien niet vereenigen. Deze
symphonic is reeds een klein meesterwerk,
dat een sublieme vertolking, zooals wij
gisteravond ontvingen, waard is. Het was
een sensitieve uitvoering van hooge klank
schoonheid!
Door den solist Jaap van Opstal werd
voor de pauze het Concertino voor klari
net en orkest ten gehoore gebracht In het
De waarnemende minister van bui-
tenlandsche zaken, Welles, heeft ten
aanzien van de officieele verklaring,
volgens welke de Vereenigde Staten te
allen tijde bereid zijn, van hun exter
ritoriale rechten in China af te zien,
het volgende gézegd
Deze verklaring vormt slechts een
herhaling van het sedert 1931 door de
regeering der Vereenigde Staten inge
nomen standpunt, volgens welke de
Ver. Staten bereid zijn, met de recht
matige en erkende regeering van
China te onderhandelen over het prijs
geven van hun rechten.
Welles heeft voorts op een desbe
treffende vraag verklaard te gelooven,
dat de Amerikaansche ambassadeur
te Rome, Phillips, in September weder
naar Rome zou terugkeeren.
DE JAPANSCH-AMERIKAANSCHE
INCIDENTEN BIJGELEGD
Het Japansch-Amerikaansche inci
dent te Sjanghai, dat ontstaan is door
de arrestatie van 16 Japansche ge
heime politie-agenten en hun mishan
deling door Amerikaansche mariniers,
is bijgelegd. De Amerikaansche bevel
hebber in Sjanghai heeft zijn leedwe
zen betuigd over het gebeurde, dat
onder de Japanners in alle deelen van
China veel kwaad bloed heeft gezet.
Dank zij de Japansche pogingen om
een verstoring der betrekkingen met
Amerika te vermijden, zijn 12 nieuwe
incidenten tusschen leden van de
weermacht in Sjanghai en in andere
steden van het bezette China bijge
legd.
ORGELCONCERTEN FE1KE ASMA.
De heer Feike Asma speelt morgen
avond 8 uur op het orgel van de Evang.
Luthersche Kerk, Luthersche Burgwal 7,
orgelwerken van Ch. M, Wider (Marche
Pontificale), C Franck (Pastorale), A-
Renaud (Toccata), Marcel Dupre (Pre
lude et Fugue), S. Karg-Elert (Impres
sion), Fr. Liszt (Praeludium und Fuga
über den Namen B.AC.H.), Max. Reger
(Intermezzo) en Finale (Feike Asma).
In het mooie kerkgebouw aan de Kemp-
straat waar de voortreffelijke organist
Henk Herzog zijn wekelijksche zomer-
concerten pleegt te geven, bood deze avond
nog een bijzondere aantrekkelijkheid te
meer door de medewerking van den be-
faamden en populairen bas-bariton Willem
Ravelli.
Het programma vermeldde werken van
Valerius, César Franck en de groote
Duitsche meesters. Van de laatsten waren
de drie eerste nummers gewijd aan
Johann Sebastiaan Bach, die voor een
orgel- of (in het algemeen) een gewijd
concert nog steeds de breedste en
hechtste basis beteekent.
Het orgel-Praeludium in Es-dur vorm
de een verheven heroischen inzet waarbij
de tegenstellingen van het element van
macht een diepzinnigen en mysterieusen
indruk maken. De organist bracht door
tempo, phraseering en registergebruik de
stemmingswisselingen uitnemend tot haar
recht.
Ravelli zong dan Recitatief en aria uit
Cantate 73 „Herr, wie du willst” met den
fraaien klank, voorname zangkunst en
boeiend-sobere dictie, welke wij van hem
kennen. In de aria uit Cantate 145 „So
du mit deinem Munde” kwamen het jui
chende en de verrukking op edele wijze
in de bewogen voordracht tot uiting. De
organist sloot zich met zijn partij zeer
harmonisch aan. Bijzonder stemmingsvol
klonk daarna het ingetogen Koraalvoor-
spel „Herzlich thut mich verlangen”, Te
recht werd het sober geregistreerd.
Van indrukwekkende weidschheid was
daarna het met (niet overdreven) geluids-
expansie gespeelde „Heut triumphiret
Gottes Sohn". Heerlijk zong dan Ravelli
„Des Hemels licht” en „De Heer in zijnen
Throon” van Valerius, zangstukken, welke
in hun betrekkelijken eenvoud toch zoo
statig en gevoelvol zijn.
Een liefelijk, melodisch-streelend maar
tevens gelouterd Praeludium (no. II) van
Mendelssohn Volgde. Het was een over-
gang uit he\jlrheven religieuse naar het
verheven wereldsche waarvan „lm Abend-
rot” en „Du bist die Ruh” van Schubert
de voortzetting waren. De zanger gaf de
liederen zeer stijlvol en innig. Het wordt
met orgel wel iets anders dan met piano
maar het klankbeeld en de gevoelssfeer
bezitten zoo toch hunne eigene bekoring.
Een Andante voor orgel van César
Franck was eenenal reine zoet- en tee-
derheid. Sfeer en expressie getuigden te
vens van zuiver begrip en voorname ge
voeligheid bij den vertolker. Ravelli zong
dan nog twee Wolf’s, „Ueber Nacht” en
„Schlafendes Jesuskind”. Vooral het
tweede lied maakte sterken indruk. Een
zeldzaam aandoenlijke muziek, welke in
de voordracht volkomen tot haar recht
kwam.
Met een warm bewogene, maar tevens
innerlijk beheerschte Finale van Franck
sloot de organist af. Hij deed het met
voortreffelijke virtuositeit, smaakvolle va-
rieering van kleur en meesleepende leven
digheid van temperament.
Een avond, welke een talrijk, publiek
door nobele schoonheid gesticht heeft.
Het D.N.B. meldt uit MadridDe
I verontwaardiging der nationale Zuid-
I Afrikanen over de oorlogspolitiek van
I de Éngelschgezinde regeering Smuts,
komt steeds weer in talrij.se betoogin-
I gen tot uitdrukking-
Te Nijlstroom heeft de vergadering
I van 3000 Zuid-Afrikaners scherp ge
protesteerd tegen de mishandeling van
I Duitsche gïnterneerden door de politie-
I organen van Smuts. In dezelfde verga
dering verklaarde de nationale afge
vaardigde Strijdom, dat Smuts een
aanbidder van het Britsch-Joodsche
imperialisme is en dat hij Zuid-Afrika
in den oorlog gesleept heeft. Wat zal
de heer Smuts, zoo vroeg Strijdom, op
het vredesaanbod van den Führer ant
woorden
Een andere spreker, Schömann ge
naamd, verklaarde te Newlands, dat
wanneer Smuts thans geen vrede sluit,
hij er voor verantwoordelijk gesteld
zal worden, zijn land voor een verrot
empire te hebben verraden. Het Brit-
sche FÜk noemde spr. een „zinkend
schip” en van Smuts zeide hij, dat deze
niet eens de intelligentie der ratten
I heeft, die zinkende schepen gewoonlijk
nog tijdig verlaten.
Te Ottosdal verklaarde Strijdom,
dat de maatregelen van geweld, waar-
mede Smuts de Zuid-Afrikanen dwingt
I tot het afleggen van den nieuwen eed
I op Afrika, met de in Amerika tegen
misdadigers gebruikte dwangmethoden
van de „third degree” vergeleken kun-
nen worden en in een toespiaak elders,
dat er in Zuid-Afrika een vijfde co-
I lonne bestaat, die thans, evenals in den
tweeden vrijheidsoorlog, Zuid-Afrika
aan Epgeland wil verkoopen. Tot deze
colonne behoort Smuts, die thans zon
der bezwaar bereid is honderden vrou
wen en kinderen, wier kostwinners het
afleggen van den eed op Afrika weiger
den, in honger en ellende te laten om
komen.
Passagiers en leden van de beman
ning van het Amerikaansche stoom
schip „President Polk”, dat na een
Wereldreis te New York teruggekeerd
is. hebben medegedeeld, dat te Kaap
stad een zeer sterke anti-Britsche
stemming heerscht, vooral opder de
Zuid-Afrikaners van Nederlandsche
afstamming, aldus het
De passagiers i.
niet aan land gaan,
bemanning zeide
aan den vooravond van
l van
voor
ROOSEVELT VRAAGT NIEUWE
MACHTIGING
President Roosevelt heeft gisteren
het Congres om machtiging verzocht,
de nationale garde en het korps
reserve-officieren op te roepen voor
een grondige opleiding. Deze machti
ging zou tot einde Juni 1942 moeten
gelden. Een tegelijkertijd aan het Con
gres voorgelegd wetsontwerp beoogt
de opleidingstljd tot een jaar te be
perken.
In de voltallige bijeenkomst van den
Senaat heeft de republikein Capper
verklaard, dat de in behandeling zijn
de dienstplichtwet Amerika steeds
nader tot den Europeeschen oorlog
brengt Hij stelde voor, alvorens
invoering van den dienstplicht
te gaan, een proef te nemen met een
vrijwillig stelsel voor den tijd van een
jaar.
De democratische afgevaardigde Lee
heeft aangekondigd, dat de regeering
een aanvullend wetsontwerp zal in
dienen, hetwelk beoogt, ook de mobili
satie van, het particuliere kapitaal mo
gelijk te maken.
Door verschillende omstandigheden
werd de uitspraak van de jury voor de
„Kosmos”-eerstelingen prijs" (K.E.P.)
vertraagd. Deze jury bestond uit- Dirk
Coster, voorzitter, Antoon Coolen, A. M.
de Jong, C. J. Kelk en dr. P. H. Ritter jr.
Van de 49 werken welke in 1939 ter be-
oordeeling ingezonden werden, heeft geen
enkele een meerderheid van stemmen voor
een bekroning kunnen behalen, zoodat de
prijs niet uitgekeerd kan worden.
De inzending, welke het meest de aan
dacht van de jury trok, was de roman
van P. Hoogenboom „Middenstanders”. De
jury was, met uitzondering van één stem,
van oordeel, dat de stijl van dit werk fijn
en sober was en de karakters, welke in
het verhaal voorkomen, voor het meeren-
deel goed begrepen waren en verantwoord,
Daartegenover had de jury ook groote be
zwaren: o.m. een slordige compositie,
waardoor het boek den naam van roman
ternauwernood verdiende, en een geest
van moedeloosheid, die zich niet voldoende
tot weemoed verdiepte om den lezer „De
bevrijding der Schoonheid” te kunnen
geven. Van de werken, waarin de jury ta
lent en beloften vond, moge nog vermeld
worden „Krot” van K. Sanders, „Aukje”
door H. Bleeker, „Kupris en de Wachter”
door J. W. Hofstra en „Tot over de
ooren” door mevrouw J. Horsting Boerma.
De schrijver K. Sanders toont vooral in
de lyrische gedeelten van zijn klein ver
haal „Krot” een opmerkelijke begaafdheid,
de geest van het werkje bleek eehter uiter
mate verward en onduidelijk van bedoe
ling. „Aukje” door H. Bleeker, het leven
van een weesmeisje beschrijvend, bevatte
enkele levensware en treffende episoden,
naast veel conventionaliteit, terwijl de
beheersching der taal gebrekkig was.
„Kupris en wachter” daarentegen door J.
W. Hofstra, onderscheidde zich door een
zeer verzorgde taal en goede psychologie
Deze talentvolle jonge auteur zal even
wel moeten uitgroeien boven den invloed
van Louis Couperus en R. van Genderen
Stort,, die in deze eersteling overheerscht
en hinderlijk merkbaar is.
Tenslotte vond het werk van mevr
HorstingBoerma „Tot over de ooren” bij
een meerderheid der jury waardeering,
door veel geest, bewogenheid en soms
scherp realisme. Daar het werkje in vers
vorm geschreven en te klein van omvang
was, kon het niet voor mededinging in
aanmerking komen. In verband met de
tijdsomstandigheden heeft de N.V. Uitge-
vers-maatschappij „Kosmos” te Amster
dam, die de K.E.P. heeft ingesteld, zich
genoodzaakt gezien de K.E.P. voorloopig
niet voort te zetten.
In den nacht van Zaterdag
op Zondag is de verkeerstoren op het
kruispunt HaagwegHeerenstraat door
een auto aangereden en ernstig bescha
digd. De verkeerstoren is voorloopig op
geborgen, terwijl het verkeer zoolang op
de oude wijze door een verkeerspost zon
der toren zal worden geregeld.
Tennadeele van J. J. V. alhier
is van de Heerenstraat een onbeheerd
staand rijwiel ontvreemd.
Bij het vee van den landbou-
wer W. op het Julialaantje alhier, is een
geval van varkenspest geconstateerd.
VOORBURG.
Gemeentelijke Handelsavondschool.
In het gymnastieklokaal aan de Plaats
van Middendorp, heeft de officieele uit
reiking plaats gehad der behaalde einddi
ploma’s en van de diploma’s stenografie en
machineschrijven. De wethouder H. J. Lan-
gevoort opende de bijeenkomst en heette
in het bijzonder de ouders der geslaagde
leerlingen hartelijk welkom. De directeur
der school de heer G. Prins wenschte de
geslaagde candidaten hartelijk geluk. De
wethouder van Onderwijs gaf hierna
eenige raadgevingen aan de geslaagde
candidaten en sprak woorden van dank
aan de gedelegeerden, directeur en leera
ren en reikte aan de geslaagden met
eenige toepasselijke woorden de diploma’s
uit.
Nadat nog namens de gedelegeerden mr.
IJ. Langhout eenige woorden had gespro
ken, dankte de heer G.- F. T. Miqhon na
mens de geslaagde leerlingen, de/i direc
teur en de leeraren voor het genoten on
derwijs en het gemeentebestuur van Voor
burg voor de geboden gelegenheid om dit
onderwijs te ontvangen.
Geslaagd zijn voor het eindexamen: de
dames W. M. A. v. d. Boem, J. M. Berger,
J. F. Briedé, E. M. Dekker, D. J. Holstar,
M. C. B. Kloppert, M. Óosterveen, M. E
Wijman, S. Wouters, J. B. v. d. Wal, en de
heeren K. W. Brandhorst, W. v, d. Haak,
J Haringman, H. Kerkum, J. Snelder-
waard, W. A. Boom, J. D. C. van Gaans,
A. C. Hilgersom, F. Hoff, P. J. Koopman
schap, G. F. T, Michon, H, van Steenbrqg-
ge. Voor een aanteekening moderne talen
of boekhouden en handelsrekenen op het
reeds behaalde einddiploma slaagden: «de
heeren A. P. van Kleef, B. P. Kokshoorn,
J. Noorlander en W. N, J. Vreeken.
het Congrescomité in New Delhi
nomen besluit geratificeerd,
sluit eischt van Engeland
stap naar de volledige onafhankelijk
heid van Indië de toestemming
het onmiddellijk vormen van
nationale Indische regeering.
mochten te Kaapstad
Een lid van di WU6t gtreven individualiteit, naar een
„Kaapstad staa ejg#n xegswijze welke zich hierin open-
een revolutie, baart, terwijl ondanks de algemeene blij-
de bevolking -«■->--<
Engeland
ale ademhalingstechniek van
Opstal. Sensitief was bovendien
dynamisch uitvoerbare werden bereikt.
LEIDSCHENDAM.
De K. J. M. V. houdt Donderdag
a.s. een bijeenkomst in het R.K. veree-
nigingsgebouw aan de Damlagn.
LOOSDUINEN.
Gevonden voorwerpen.
Terug te bekomen: een leesboek bij Zon-
nenberg, Haagweg 701; een grijze gabar
dine regenjas, bij C. Markestein, Tram
straat 15; een 1.’.
Pieter de Hooghplein 7;
Een kanarie (geel) bij v. Hemert, Thor-
"2*2.1
bij Duyvensteyn, v. d. Gaagstraat 43; een
Duitsche jachthond (zilvergrijs)
nenberg, Haagweg 701;
kip (witte leghorn) bij Gout,
.-.jghplein 7; een smoushondje
bij Picard, Burgemeester Francoisplein 36.
Een kanarie (geel) bij v. Hemert, Thor-
beckelaan 330; een lichte damesregenjas
bij Duyvensteyn, v. d. Gaagstraat 43; een
Duitsche jachthond (zilvergrijs) met
bruine vlekken bij Sterkerk, Tramstr. 8.