Nieuwtjes op Westland’s
proeftuin
de tien millioen
van
Verdeeling
gulden uit het Herstelfonds 1940
BINNENLAND
HAAGSCHE COURANT VAN DINSDAG 6 AUGUSTUS 1940 TWEEDE BLAD, PAGINA 2
Sociale
Kweekproeven met
vruchten uit Middel-
Amerika
voorzieningen
De Nederlandsche Unie
ONDERWIJS EN KERK
De Katholieke Radio-Omroep
Normalisatie van stroom-
verbruikende electrische toestellen
Weinig werkloosheid in
Zuid-Oost-Drente
Toekomst van de Hollandsche soja
boon nog onzeker
Ned. Broederschap
accountants.
te
nu eigenlijk
van
richt.
J. C.
afkomstig uit Middel-Amerika, welke
M. van Wordragen.
heeren J. Terhorst en A. Schnitker.
Een persoonlijk woord van pater
A. J. Dito over de uitzendingen
Enkele exotische vruchten
Naast bovengenoemde experimenten
met voor ons land weinig bekende
groenten- en vruchtensoorten is men
op den Proeftuin weer met wat nieuws
begonnen.
In de eerste plaats tracht men de
De Christelijk-Historische Unie
neemt afwijzende houding aan.
In een hoofdartikel geeft het Chr.-
Hist. dagblad „De Nederlander’’, dat
aanvankelijk de „Nederlandsche Unie”
met welwillendheid was tegemoet ge
treden, zijn lezers het advies, in af
wachting van een nadere duidelijke
verklaring van, de leiding dezer Unie,
de aanmelding, voor het lidmaatschap
achterwege te laten. Het blad verwacht
een duidelijke uitspraak inzake de
vraag, waarom de Nederlandsche Unie
de politieke partijen afwijst en waar
om zij het lidmaatschap in principe
onvereenigbaar acht met dat van een
politieke partij, zooals op de j.l. Za
terdag gehouden persconferentie van
wege de Nederlandsche Unie is mede
gedeeld.
„Daarmede worden dus al diegenen
uit onzen kring aldus het blad
die aanvankelijk de Nederlandsche Unie
met een zekere sympathie zijn tegemoet
getreden, gesteld voor de keus tussclien
de Nederlandsche Unie en de Christe
lijk Historische Unie.
Die keus kan niet twijfelachtig zijn.
Het spreekt vanzelf, dat wij onze Chris
telijk-Historische Unie trouw blijven.”
(eiervruchten) loo- Carica Papaja te kweeken, een vrucht
weer goed. Deze
Voor de gemeente Emmen en ook
voor de andere Z.O. Drentsche gemeen
ten geeft deze gang van zaken een
ware opluchting, niet alleen wegens de
aanzienlijke daling der overheidsuitgaven,
maar ook omdat er veel meer geld in de
gezinnen, en dus in omloop, komt.
Nachtvergadering van het Nederlandsch
Arbeidsfront voor film- en
bioscoopbedrijf
In het Cornells Broerehuis te Amster
dam heeft in den afgeloopen nacht de
Filmkamer van het Nederlandsch Arbeids
front een openbare vergadering gehouden,
toegankelijk voor tewerkgestelden in het
film- en bioscoopbedrijf.
Na een inleidend woord van den heer
J. Gouverneur heeft vóór de pauze de
heer F. Rosenau, oud-voorzitter van de
werkers in het amusementsbedrijf in Am
sterdam een beschouwing gegeven over
het verleden en de toekomst in het amu
sementsbedrijf, waarbij hij het streven
naar voren bracht om betere sociale voor
waarden voor den werknemer, zoowel ten
aanzien van den werktoestand als van de
scholing.
Vervolgens was het woord aan den heer
Adriaan van Hees, leider van de Film
kamer, die na een korte uiteenzetting van
de toestanden in het bedrijf mededeeling
deed van een schrijven van de Filmkamer
aan den Bioscoopbond, waarin dezen bond
een laatste gelegenheid geboden wordt,
voor inwilliging van een aantal eischen
mede te werken aan de nieuwe ordening
van het film- en bioscoopbedrijf.
Geëischt wordt o.m. een 48-urige werk
week met regeling van vrijen dag en
avond het voorloopig stopzetten van het
uitreiken van operateur-diploma’s tot
reorganisatie van het bedrijfde intrek
king van diploma’s, welke uitgereikt zijn
taan personen, die niet beroepshalve ope
rateur zijneen vacantie-loonregeling
voor het geheele bioscooppersoneel, uit
sluitend door bemiddeling van het Neder
landsch Arbeidsfront. De heer van Hees
zeide, hierop vóór 15 Augustus een defini
tief antwoord te verwachten.
In de pauze was gelegenheid tot het
stellen van vragen. Nadat deze beant
woord waren, heeft het gemeenteraadslid
de heer W. Thomass, leider van de afdee-
ling Amsterdam van het Arbeidsfront, een
opwekkend woord tot de aanwezigen ge-
Toelichting
Het geld zal echter daar worden beschik
baar gesteld, waar het voor de aangege
ven doeleinden het meest noodig blijkt
Ter toelichting van de verschillende pos
ten moge overigens het volgende dienen.
Voorop staat, dat het herstelfonds dient
te voorzien in schade aan door oorlogs
geweld getroffenen. De thans bedoeide
post van 10 millioen vormt daarvan een
onderdeel, met een speciaal sociale strek
king, Dit laatste komt het beste tot zijn
recht, wanneer aan dit geld een bestem
ming wordt gegeven, die getroffenen
lichamelijk of geestelijk zoowel als finan
cieel getroffen in bepaalde gevallen
over de moeilijkheden van het oogenblik
heenhelpt en ze mede daardoor voor blij
vend verval behoedt. Daarbuiten staat in
het algemeen tweeërlei: zoowel een defi
nitieve regeling van de tegemoetkoming
in de geleden materieele schade, die van
jrooten omvang kan zijn dit probleem
wordt onder oogen gezien door de
commissie-v. Leeuwen, als de normale
ondersteuning, welke de getroffenen voor
hun levensonderhoud noodig hebben
waarvoor van
al zeer bekend is in Nederlandsch
Oost-Indië. De planten worden (in In-
dië) 4 a 5 meter hoog. Aan de toppen
ontwikkelen zich de vruchten, welke,
als ze goed rijp zijn, als meloen gege
ten kunnen worden. Het vruchtvleesch
is zacht en geurig.
Als het lukken zou om deze Papaja
in ons land tot rijping te krijgen, dan
zou de vrucht grif aftrek vinden. De
Papaja is uitstekend voor de spijsver
tering. Er zit n.l. een vloeistof in, pa-
païne, welke gunstig op eiwitten werkt.
In Amerika wordt deze vrucht in het
groot gekweekt en veel voor het berei
den van pharmaceutische artikelen ge
bruikt. De cultuur is zeer moeilijk. Het
zijn z.g.n. 2 huizige planten, zoowel
manlijk als vrouwelijk. Er is een kans
van 1 op de 10 om ze te behouden.
Op den Proeftuin is men er voor het
eerst mee begonnen in een groote kas
met verwarmden bodem.
Ook de advocaat-boom (persea Ame
ricana) is iets nieuws. De lezer denke
niet, dat uit deze plant advocaat komt.
O neen, het is een naam, dien men er
hier aan gegeven heeft. Evenals de pa
paja stamt de persea uit Amerika. Het
is een peervormige vrucht, welke on
geveer hetzelfde smaakt
onze uitzendingen missen. Zij vragen zich
af, of de reden hiervan wellicht te zoeken
is fn een geestelijke belemmering?
Laat ik hier direct op antwoorden, dat
de K.R.O. van de zijde van de Duitsche
autoriteiten geen enkele geestelijke be
lemmering in den weg is gelegd. Onze
programma’s waren principieel katholiek
en zijn dit thans nog. Ik durf er aan toe
te voegen, zij zullen dit in de toekomst
ook blijven.
De gewijzigde programma-structuur
heeft het onmogelijk gemaakt, vaste ru
brieken op bepaalde dagen als voorheen
te geven. Zij noemen bijv, de lichtbakens
van Pater Henri de Greeve, die hun bij
zondere beteekenis hadden aan den voor
avond van den Zondag. Wanneer straks
volgens een nieuw schema zal worden uit
gezonden, en de K.R.O. dan weer op be
paalde dagen kan rekenen, kunnen vroe
gere rubrieken zonder meer weer in het
programma worden opgenomen.
Waarom er minder katholieke actuali
teiten op het programma voorkomen, heeft
men ons gevraagd. Om redenen van be
perkter communicatie-middelen en ver
voer.
Trouwens vele van de katholieke uitin
gen, welke regelmatig in ons vaderland
voortgang vinden, hebben wij al voor onze
microfoon kunnen brengen.
Spr. waarschuwde tenslotte tegen ver
keerde geruchten en voorbarige conclu
sies. Men weze er van overtuigd aldus
pater Dito dat de K.R.O. als katholieke
omroep in volle vrijheid kan werken, zoo
als ook het katholieke leven in Nederland
zich tot op den dag van heden in volle
vrijheid kan uiten.
mes L. Soetilo, H. M Meijer,
Schreuder,
In de veenderijen wordt hard gewerkt
De toestand op de arbeidsmarkt in
Zuid-Oost-Drente is thans gunstiger dan
in vele jaren het geval was. Zooals be
kend is, stond dit gebied en met name
de gemeente Emmen, sinds 1922 met het
werkloozencijfer aan de spits, zulks ten
gevolge van den noodtoestand in het
veenbedrijf en de overbevolking. In den
winter waren in de laatste jaren vrijwel
nooit minder dan 4000 gezinshoofden
werkloos, des zomers 2000 a 3000, welk
cijfer evenwel sedert een paar jaren wat
gunstiger werd, doordat eenige honder
den arbeiders werk vonden in Duitsche
veenderij- en landbouwbedrijven.
Thans hebben de omstandigheden een
gunstige ommekeer gebracht. Waren er
verleden jaar op 1 Augustus ruim 1900
menschen uit Emmen in de werkverschaf
fing geplaatst, thans zijn dat er slechts
600, en alle arbeiders, die te oud zijn om
ver van huis werk te vinden of arbei
ders, wier gezinsomstandigheden dat niet
toelaten.
De hoofdoorzaak is niet gelegen in de
uitzending van arbeiders naar Duitsch-
land, doch in de groote bedrijvigheid in
de veenderijen en het succes der pogin
gen, om in den landbouw meer loonarbei
ders geplaatst te krijgen.
Is gewoonlijk om dezen tijd van het
jaar in de veenderij het werk reeds eeni
ge weken grootendeels afgeloopen, thans
wordt nog allerwege persturf gemaakt, op
vele veenplaatsen met dubbele ploegen.
De behoefte aan turf is zóó groot, dat
tegen veel hoogere prijzen dan voorheen
alles wat droog was onmiddellijk ver
scheept kon worden. In den loop van de
vorige week is het vervoerverbod afge-
kondigd als voorlooper van distributie-
maatregelen.
De meerdere vraag naar arbeidskrach
ten in den landbouw vindt ten deele zijn
oorzaak in de uitbreiding van de cultuur -
oppervlakte door ontginning, maar ook de
intensieve landbouwproductie is van in
vloed, vooral doordat van de zijde der
gemeentebesturen druk op de landbou
wers werd uitgeoefend, om zooveel moge
lijk loonarbeid te laten verrichten.
Het aantal arbeiders in het vrije be
drijf is, tengevolge van den normalen
jaarlijkschen aanwas en de demobilisatie
ongeveer 2500 grooter dan verleden jaar.
In Duitschland werken evenwel slechts
275 arbeiders meer dan in 1939. In totaal
zijn thans uit de gemeente Emmen 1475
personen over de grens werkzaam, van
wie 875 als zoogenaamde grensloopers
(v. j. ruim 500) en 600 met huisvesting
(v. j. 700). Over het algemeen zijn deze
menschen zeer tevreden over loon,
behandeling en voeding, zoodat de uit
zending vrijwel geen bezwaar ontmoet.
Zelfs gaan tal van arbeiders, die wegens
de samenstelling van hun gezin niet ver
plicht kunnen worden, werk in Duitsch
land te aanvaarden, toch daarheen, omdat
er aanmerkelijk meer verdiend kan wor
den dan in de werkverschaffing hier te
lande.
Gisteravond heeft de voorzitter van de
K.R.O., pater A. J. Dito O.P., het woord
gevoerd voor de microfoon. Hij zeide o.m.
het volgende:
Van verschillende zijden werd mij in
den loop van de laatste weken gevraagd:
„Hoe staat de K.R.O. er nu eigenlijk
voor?”
Deze vraag, afkomstig van luisteraars,
welke het wel en wee van onzen omroep
oprecht ter harte gaat, zou wellicht het
kortst beantwoord kunnen worden door
te verwijzen naar de programma’s, welke
onze omroep sinds de Duitsche bezetting
in Nederland heeft gegeven en nog geeft.
Bovendien heb ik in ons orgaan „De
K.R.O.-Gids” al eenige malen er op ge
wezen, dat onze omroep onmiddellijk na
het verkregen contact met de Duitsche
autoriteiten, en in samenwerking zoowel
met de radio-autoriteiten van die zijde als
met de Nederlandsche radio-instanties,
„vrijwel” het normale programma heeft
kunnen geven.
„Vrijwel” en niet geheel, omdat ten
eerste uitgezonden moest worden volgens
het schema, dat nog tijdens de oorlogs
dagen door de Nederlandsche omroep
organisaties was opgezet, en ten tweede
omdat in hoofdzaak alleen de zender
Jaarsveld beschikbaar was, daar op de
Kootwijk-zender veel plaats moest worden
ingeruimd voor nieuwsberichten.
De luisteraar heeft, uitgaande van deze
feitelijke omstandigheden, kunnen vast
stellen, dat al was ons programma
dientengevolge beperkter dan voorheen
de aard der uitzendingen ongewijzigd is
gebleven. Wij denken hier vooral aan dat
gene, wat in ons programma karakteristiek
is voor het beginsel, dat de K.R.O. leidt.
Spr. noemde in dit verband de gods
dienstige halfuurtjes; het ochtend- en
avondgebed; de mis-uitzendingen; de toe
spraken tot de zieken; de causerieën voor
de jeugd en de rijpere jeugd; voor de
vrouwen; de boeren en tuinders; den mid
denstand, enz. Deze uitzendingen kunnen
regelmatig worden beluisterd.
Daarnaast traden nog sprekers op, die
een opwekkend woord met geestelijken in
slag tot de verschillende categorieën van
luisteraars richtten, afgestemd op den
tegenwoordigen tijd, terwijl wij tenslotte
aldus spr. regelmatig voordrachten
en reportages op 't programma plaatsten,
welke zeer bijzonder onze nationale cul
tuur en de uitingen daarvan in toekomst
plannen in dit verband belichtten. De
luisteraars, die regelmatig op ons afstem
men, weten dit.
Toch zijn sommigen, zooal niet bezorgd,
dan toch niet geheel tevreden, omdat zij
enkele vertrouwde stemmen, sprekers, die
een geestelijk woord tot hen richtten, in
Rijksbureau voor verwerkende
industrieën
Bij beschikking van den secretaris-gene-
raal van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart is ingesteld
een rijksbureau voor verwerkende in
dustrieën, gevestigd te ’s-Gravenhage.
De leiding van het rijksbureau berust
bij een gedelegeerde van den secretaris
generaal van het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart. Als ge
delegeerde wordt aangewezen dr. E. L.
Kramer.
Bij voornoemd rijksbureau worden de
volgende secties ingestelda. een sectie
keramische industrie, gevestigd te ’s-Gra
venhage b. een sectie grafische industrie,
gevestigd te Amsterdam.
De dagelijksche leiding van de sectie
keramische industrie berust bij dr. F. Ph.
Groeneveld, gedelegeerd bestuurslid van
deze sectie.
De dagelijksche leiding van de sectie
grafische industrie berust bij een direc
teur, als hoedanig is aangewezen H.
Koechlin.
Commissies ingesteld
Het toenemend gebruik van electrische
toestellen van velerlei soort en herkomst
in de huishouding en bedrijf, heeft de
behoefte doen ontstaan aan voorschriften,
waaraan de uitvoering dient te voldoen
teneinde voor den gebruiker een waar
borg te zijn wat betreft de veiligheid en
de doelmatigheid.
Evenzoo zal het terwille van een econo
mische vervaardiging en verwisselbaar
heid van onderdeelen bij reparatie voor
deel zijn, indien het aantal uitvoerings
vormen daarvan wordt beperkt, of over
eenstemming wordt gebracht in de aan-
sluitmaten.
Op grond van de besprekingen, welke
ter zake met vertegenwoordigers van de
overheid en van industrieele kringen zijn
gehouden, en waarbij de wenschelijkheid
daartoe in menig opzicht is gebleken,
beeft de hoofdcommissie voor de norma
lisatie ingesteld een groepscommissie 52,
stroomverbruikende electrische toestellen,
en in het verband van deze een tweetal
normalisatiecommissies: 52a. toestellen
voor huishoudelijk gebruik en 52b, toestel
len voor industrieel gebruik.
De installatie van de groeps- en beide
r.ormalisatie-commissies had plaats op 31
Juli j.l. te ’s-Gravenhage door den heer
C. J. P. Zaalberg, voorzitter der hoofd
commissie voor de normalisatie in Ne
derland. In de daarop gevolgde vergade
ring, welke onder leiding stond van ir.
Jansen, directeur G.E.W. te Nijmegen,
werd een algemeene bespreking van het
uitgebreide arbeidsveld gehouden, waar
toe zoowel toestellen met electrische be
weegkracht, als kook- en verwarmings
toestellen zullen behooren en dat gelei
delijk en naar behoefte in bewerking zal
worden genomen.
Het secretariaat der commissies wordt
waargenomen door het Centraal Normali
satie Bureau, Willem Witsenplein 6,
's-Gravenhage.
ten zullen op gelijken voet worden behan
deld.
Kleine zelfstandigen
De onder 2. bedoelde post bedoelt spe
ciaal tegemoet te komen aan de zelfstan
digen, die met hun zaak hun bedrijfs-
installatie of hun gereedschap hebben ver
loren. Voor het weder aanschaffen van de
verloren zaken wordt, zoo noodig, gezorgd
door de provinciale stichtingen, die in het
leven zijn geroepen (voor Rotterdam door
de aldaar geschapen Stichting 1940), zoo
dat daarvoor thans geen post behoeft te
worden uitgetrokken.
Maar het ligt voor de hand, dat de al
dus opnieuw geïnstalleerden, die wellicht
in een geheel andere wijk van de stad
terecht komen, den eersten tijd, bijv, één
of twee maanden, hun klanten nog moeten
terugvinden. Om de moeilijkheden van het
levensonderhoud in die maanden te over
bruggen, kan een tijdelijke extra-hulp
noodig zijn, waarvoor de thans bedoelde
post de gelegenheid opent.
Eindelijk de uitgaaf, onder 4. bedoeld,
zooals de omschrijving van dien post aan
geeft, wil hij voorkomen, dat blijvend let
sel of blijvende maatschappelijke onge
schiktheid ontstaat van personen, die on
der het oorlogsgeweld hebben te lijden ge
had. Gedacht wordt met name aan twee
groepen van gevallen. Wat die sub b. aan
gaat, deze omvat b.v. kinderen, die door
de ramp in de verdrukking zijn geraakt
of dreigen te komen en waarvoor een
tijdelijk verblijf, met goede verzorging,
elders aangewezen is, vrouwen die door
den schok zijn getroffen, eenigen
tijd in een andere omgeving zouden moe
ten verkeeren en daartoe in haar huis
houding door betaalde hulp moeten wor
den bijgestaan e.d. De hier te verleenen
hulp zal het best geschieden, door aan
de gewone organen voor dergelijk maat
schappelijk werk extra-middelen ter be
schikking te stellen, volgens nader te be
palen regelen te besteden.
De oorlogsinvaliden
De post onder a. bedoelt mede te wer
ken aan een zoo goed mogelijke regeling
van het probleem der oorlogsinvaliden,
dat terecht reeds de aandacht van de
openbare meening heeft getrokken en zoo
wel de militaire als burgerlijke bevolking
omvat. Thans is reeds te overzien, over
hoeveel personen het bij de militairen zal
kunnen gaan. Dat aantal van hen dus,
die door oorlogsgeweld blijvend invalide
zijn geworden of dreigen te worden is
gelukkig boven verwachting klein. In wel
ke mate dit getal vermeerderd zal worden
met invaliden, door oorlogsgeweld, uit de
burgerlijke bevolking, is uiteraard eerst
na het eind van den oorlog te zeggen.
Maar aangenomen mag worden, dat het
totaal niet zoo groot zal zijn, dat niet
door een individueele behandeling er
naar zou kunnen worden gestreefd, zoo
veel mogelijk getroffenen voor invaliditeit
te bewaren, en voor de toch blijvend in
valide gewordenen een plaats, en arbeid,
in de maatschappij te verzekeren.
Dat zal, naast veel persoonlijke zorg,
waartoe de betrokken maatschappelijke
organen zich reeds bereid hebben ver
klaard, echter geld kosten, en wel in
tweeërlei opzicht. In de eerste plaats moe
ten zij, die invalide dreigen te worden,
zoo spoedig mogelijk de gelegenheid vin
den voor zoodanige specialistische behan
deling, dat zij hun functioneele geschikt
heid zoo volledig mogelijk terug krijgen.
Daarvoor bestaan hier te lande uitnemen
de inrichtingen, die vermoedelijk voldoen
de in de behoefte kunnen voorzien, maar
uiteraard kosten moeten berekenen. En
voorts zullen sommige personen, die zoo
danig blijken getroffen, dat zij uit eigen
kracht niet meer in hun levensonderhoud
kunnen voorzien, min of meer blijvend
moeten worden geholpen.
Hiertoe is een post van ƒ1.500.000 uit
getrokken, die, over eenige jaren ver
deeld, ongetwijfed in de hier bestaande
nooden zal kunnen voorzien.
In het bovenstaande zijn de algemeene
lijnen getrokken, waarnaar de bestem
ming van den specialen post zal worden
gerekend.
Tezamen met hetgeen vrijwillig wordt
bijeengebracht dient hij om in bepaalde
nooden te voorzien. Omtrent de regeling
zelve zal zoo spoedig mogelijk nader over
leg volgen. Volkomen wordt beseft, dat
spoedige hulp hier dubbele hulp is. Daar
om verzoekt het wnd. hoofd van het De
partement van Sociale Zaken reeds thans,
dat de gemeenten, die voor gelden uit
dezen post in aanmerking meenen te ko
men, zich met een schrijven tot hem wen
den, waarin de gevraagde hulp nader
wordt gemotiveerd en in groote lijnen
omschreven.
voor hulpverleening aan volwassen pa.
tienten beweegt zich eveneens in stijgen,
de lijn. In totaal was op 1 Januari 1940
een 22-tal organisaties met 219.217 leden
bij het fonds aangesloten.
Uit de statistieken blijkt duidelijk, dat
de nieuwe patiënten in het jaar 1939
hoofdzakelijk afkomstig zijn uit het
stadsmilieu. Hoofdoorzaak hiervan is
niet het stadsleven, doch het feit, dat het
grootste aantal leden van het N.V.V. af.
komstig is uit groote of middelgroots
steden. Groot is het aantal kinder-patien-
ten uit Rotterdam en Dordrecht
Uit het financieele verslag blijkt, dat
het nadeelig saldo over 1939 ruim vijf,
duizend gulden bedraagt. Het kapitaal
van het fonds daalde op 31 December
1939 tot 127.852.55.
proefneming is zeer meegevallen. Ge
regeld verschijnen deze zwartkleurige
vruchten op de veilingen en men
maakt prijzen van 2025 cent per
stuk. Vooral de afgeloopen maand was
zeer gunstig.
De opbrengst van de sojaboonen-cul-
tuur is zeer gering. In de verwarmde
kassen, waar men op den Proeftuin
mee werkt, doen ze het best, maar
daarentegen op den kouden grond is
het resultaat ver beneden de verwach
ting. Ons klimaat is te kil en te voch
tig. Het is dan ook zeer de vraag, of
de sojaboonen-bouw wel ingang zal
vinden. De moeite en de onkosten
(verwarmde kassen) wegen niet tegen
de eventueel te maken prijzen op.
Dit is zeer jammer, aangezien, wij
schreven er reeds over, de sojaboon
een volksvoedsel bij uitstek zou zijn.
Een hoog vet- en eiwitgehalte en goed
van smaak.
Het forceeren van den aspergegroei
vordert flink, zoo vertelde men ons.
In December worden al asperges ver
wacht. Dat is 2 maanden vroeger dan
normaal. Onder forceeren van groei
wordt verstaan het dusdanig verande
ren van de groei-omstandigheden, bijv,
door middel van verwarming van
grond en lucht, dat de oogst veel eer
der valt.
en
den aanvang af, door de
betrokken gemeenten en voorts door het
•egeeiingscommissanaat van mr. J. A. de
Wilde wordt gezorgd. Toch is voor dit
laatste doel een post van 1.500.000 uit
getrokken. Post 3 welke in het algemeen
zal zijn bestemd voor gemeenten, waar de
ramp een minder massaal karakter draagt
dan in Rotterdam kan dienen, zoowel
om tegemoet te komen in de normale ge
meentelijke kosten, welke, te zwaar zouden
drukken als om de mogelijkheid te openen,
in bijzondere behoeften (b.v. kleeding),
iets ruimer te voorzien dan door de plaat
selijke hulpbronnen mogelijk zou zijn.
De omschrijving van dezen post is zeer
ruim
Eerst de praktijk kan toonen, wat hier
het meest noodig is. Hoe de aanvragen
van de gemeenten zullen moeten inkomen,
en naar welke algemeene regelen de be
schikking zal volgen, zal nader moeten
worden bepaald.
Stoffeering en meubileering
van nieuwe woningen
Wat de overige posten betreft, staat
geldelijk die onder 1. genoemd, op den
voorgrond. Meer en meer blijkt, dat de
bewoners van verwoeste perceelen er
dikwijls wel in slagen een nieuwe wo
ning te vinden, al of niet in de eigen ge
meente en al of niet een woning van
permanent karakter, maar dat zij dan on-
.niddellijk komen te staan voor de vraag,
hoe de stoffeering en de meest noodzake-
iijke meubileering te vinden. Indien later
een stelselmatig geregelde tegemoetko
ming in hun schade zal worden toege
kend, zouden zij daarin ook de bron vin
den, om zich thans reeds voorloopig
nieuw in te richten, maar in vele gevallen
kan men waarop met wachten. Daarom
wordt thans reeds een som van 6 mil
lioen uitgetrokken, die de gelegenheid zal
geven, aan de hierbedoelde personen, die
zelf de noodige middelen missen en voor
een voo-'oopige installatie naar het oor
deel van het plaatselijk orgaan in aan
merking komen, de gelegenheid te openen,
zich in de nieuwe woning voorloopig min
of meer te installeeren. De te verstrekken
som die men zich gemiddeld denkt
tot een hoogte van ƒ300—, zal dan
kunnen dienen voor vloerbedekking, een
voudige keukeninrichting, gordijnen, en
het meest onontbeerlijke meubilair. Wan
neer de betrokkenen later voor een defi
nitieve, hoogere vergoeding in aanmer
king zullen blijken te komen, zal het
thans geschonken bedrag daarmede uiter
aard worden verrekend.
Het ligt voor de hand, dat het grootste
deel van dezen post ten behoeve van
Rotterdammers zal moeten worden be
steed, omdat de behoefte hier verreweg
het meest massaal zal zijn. Maar ook de
andere in aanmerking komende gemeen-
Dezer dagen hebben wij wederom
een bezoek gebracht aan den Proef
tuin Westland te Naaldwijk, om eens
te kijken hoe de groei gevorderd was
van de vele nieuwe groentensoorten,
welke men daar momenteel kweekt
om in een eventueele voedsel-
schaarschte te kunnen voorzien.
Men herinnere ons vorig artikel,
waarin we het een en ander verteld
hebben over soja-boonen„ aubergines
(eiervruchten), druiven, komkommer-
cultuur, zoete paprika, etc.
Wat de kweek van zoete paprika be
treft, daarin is nog niet veel verande
ring gekomen. De cultuur gaat echter
goed. Er wordt geregeld geplukt en de
prijzen, welke voor de vruchten ge
maakt worden, zijn alleszins bevredi
gend. Toch is het momenteel zeer las
tig uit te maken, hoe de tuinders op
dit nieuwtje zullen reageeren. Men
staat er nog wat vreemd tegenover en
de vraag van het publiek naar de zoete
paprika is nog zóó, dat een kweek op
groote schaal niet loonend zou zijn.
Maar dat kan ineens omslaan, zoodat
men er op den Proeftuin toch mee
doorgaat om op alle eventualiteiten
berekend te zijn.
De aubergines
nen daarentegen
Gelijk men uit vroegere mededeelin-
gen kan weten, heeft onlangs de Rijks-
commissaris v&ür de bezette Neder
landsche gebieden bepaald, dat van de
inkomsten van het fonds voor den we
deropbouw „Herstelfonds 1940”, een
bedrag van 10 millioen in het bijzon
der naar sociale gezichtspunten zou
worden besteed en dat de bestemming
van dien post dan ook door het depar
tement van Sociale Zaken zou worden
bepaald.
Ter uivoering daarvan is aanstonds
nagegaan, welke bestemming het best
aan een dergelijken post kon worden
gegeven. In overeenstemming met het
wnd. hoofd van het departement van
Financiën, onder wiens zorg overigens
het beheer van het herstelfonds vait
en met goedvinden van de Duitsche
autoriteiten, is zoo deelt in een cir
culate de secretails-generaal, wnd.
hoofd van het dep. van Sociale Zaken
aan de gemeentebesturen mede be
sloten, den post op de volgende wijze
te bestemmen.
Ie. Bijdrage ten behoeve van voor-
loopige inrichting van een nieuwe wo
ning door personen, die door oorlogs
geweld daartoe zelf niet in staat zijn
6.000.000.
2. Bijdrage, om kleine zelfstandigen,
die door oorlogsgeweld zijn getroffen
en hun zaak hebben heropend, of hun
bedrijf hebben hervat, zoo noodig ge
durende korten tijd in de kosten van
levensonderhoud tegemoet te komen
ƒ500.000.
3. Bijdrage, in daarvoor in aanmer
king komende gevallen, aan de orga
nen, die belast zijn met steun en andere
hulp voor door oorlogsgeweld getrof
fenen 1.500.000.
4. Uitgaven, ter voorkoming dat het
oorlogsgeweld blijvende lichamelijke
•>f geestelijke gevolgen zal hebben voor
de betrokkenen: a. subsidie en andere
steun in het belang van personen, die
door oorlogsgeweld invalide dreigen te
worden of zijn geworden 1.500.000;
b. subsidie en andere steun in het be
lang van personen, die door tijdelijke
maatregelen over de gevolgen van oor
logsgeweld kunnen worden heengehol-
pen 500.000.
Dit is tezamen 10.000.000.
Tot de noodige uitvoeringsmaatrege
len zal onverwijld worden overgegaan.
Dan zal ook kunnen worden bepaald,
welke gemeenten uit dezen post behoo
ren te worden geholpen. In het alge
meen zullen het de zoodanige zijn, die
in belangrijke mate door het oorlogs
geweld zijn getroffen.
Geen concentratie van korenmijten
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Binnen-
landsche Zaken, heeft aan de burgemees
ters het volgende schrijven gericht:
Gelijk tot dusver te doen gebruikelijk
is, worden de korenmijten veelal zeer
dicht bij elkander geplaatst, omdat zulks
voordeel oplevert bij het dorschen.
Door de kans op luchtaanvallen met
alle gevolgen van dien, is het thans ech
ter niet zonder gevaar, al te veel mijten
op één zetplaats bijeen te brengen. Naar
de praktijk reeds heeft uitgewezen, kun
nen, bij gebreke van genoegzaam brand-
bluschmateriaal te velde, door één brand
bom groote hoeveelheden graan verloren
gaan.
Daarom is het wenschelijk, dit jaar niet
meer dan hoogstens 10 mijten op één
plaats bij elkaar te zetten.
Om het overslaan van een eventueelen
brand te voorkomen, verdient het boven
dien aanbeveling, de zetplaatsen op een
Xi aaa
kaar te bepalen."
Jaarverslag van het t.b.c.-fonds
van het N.V.V.
^^^se-hestrijdingsfonds van
het Ned. Verbond van Vakverenigingen
heeft v,erde jaarverslag uitgegeven
!939. Hierin wordt nogmaals dê
de kinderen van leden8 maaF. Ook
sfeer van het fonds "t»" At^oelin.«s-
het eind van het vorise betrekken. Aan
90 kinderen door hpt J?ar waren reeds
SsmMd^
- «e. aanu”. -
De
Een record-druivenkas
Tenslotte brachten wij nog een be
zoek aan den trots van den Proeftuin
Westland, n.l. een record-druivenkas.
Zelden had men een druivenoogst
gehad als dit jaar op den tuin.
Een onnoemelijk aantal schitteren
de, topzware trossen geurige witte
druiven hingen in deze kas. Het was
een lust voor de oogen. Men was daar
om zoo verheugd over dezen grooten
oogst, omdat er verleden jaar aan fruit
een bijzonder lage opbrengst was.
Waarin deze verandering zat, wist men
niet. Dezelfde maatregelen waren ge
nomen, dezelfde kas, dezelfde verzor
ging. Maar ja, de natuur is vol gehei
men en stelt den mensch steeds voor
raadselen
Ned. Herv. Kerk.
Beroepen te Kerkrade (toez.) ds. H.a,
Vliet te Asten.
Aangenomen naar Terneuzen (als hulp,
pred. voor Sluiskil) de heer J. D. v. d.
Bank, cand. te Soestdijk.
Bedankt voor Oppenhuizen (toez.) ds.
K. G. Kwint te Slochteren; voor Putters-
hoek ds. A. J, Brinkman te Zegveld.
Beroepen te Raalte (toez.) ds. H. A,
Visser te Angerlo; te Katwijk aan Zeeds.
J. G. Adema te Zuidhorn.
Beroepen te Broek op Langendijk ds.
J. v. d. Velden te Nijega (H. O. N.)
Beroepen te Bellingwolde-Oude Schans:
ds. W. H. Sorber, te Arkel-Kedichem; te
Heerlen ds. P. Fagel, te Veere; te Vlaar-
dingen ds. J. C. ter Louw, te Garderen;
te Vrieschloo ds. Ph. J. Greeven te Kol-
horn. Aangenomen naar Wierden ds. j.
Talsma, te Neder-Langbroek.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te ’s-Gravenhage-Oost de heer
J. H. Velema, cand. te ’s-Gravenzande.
Beroepen te Nieuwpoort en te Ermelo,
de heer H. van Leeuwen, cand. te Rijswijk
(Z.H.).
Vrije Evang. Gem.
Aangenomen naar Rotterdam (2de pred.
plaats) de heer O. Visser, cand. en hulp-,
pred. aldaar.
DoopsgezindeBroederschap.
Aangenomen naar Wageningen ds. B.
Dufour, te Sappemeer.
EXAMENS
Boekhouden M. O. 1940 K. 7.
Geslaagd de heerenS. L. Achilles te
’s-Gravenhage, J. J. Biever te Scheve-
ningen, H. C. Bloemendaal te Enschedé,
S. de Boer te Zevenbergen, H. M. Bran
denburg te Haarlem, M. H. Brouwer te
Rotterdam, C. Dekker te Amsterdam, W.
F. van Dort te Wilnis, J. C. Eman te
’s-Gravenhage, H. A. Frieling te Eenrum,
E. van der Grift te Rotterdam, H. W. F.
Wils te Breda en D. Woudstra te Oude-
schoot.
Hoofdakte.
Geslaagd voor beide gedeeltenTh. N.
van Schaick te ’s-Gravenhagevoor ge
deelte BH. Wanders te ’s-Gravenhage;
voor gedeelte AH. G. M. Wubben te
Delft
Hoogduitsche taal M. O. a.
Geëxamineerd voor de huisakte 2 can
didates die beiden zijn afgewezen.
examens zijn hiermede afgeloopen.
Hoogduitsche taal L. O.
Geslaagd alhier de heeren G. J. v. d.
Bos te Enschedé, J. de Jong te Haarlem,
J. W. Schaafsma te Apeldoorn en J. Zwa
german te Zuid-Scharwoude en de dames
Th. W. Jansen te Nijmegen, A. W. Blom
te Oss en F. W. Smulders te Hilversum.
Boekhouden M. O. K. 12.
Geslaagd de heeren W. Th. Canton te
Sittard, D. Hek te Berlicum, M. de Kool
te Gouda en W. J. Krüll te Heerlen en de
dames A. J. E. Helsloot te Amsterdam,
K. J. v. d. Zwan te ’s-Gravenhage en H.
G. H. v. d. Hoek te Bussum.
De examens in de voorvakken werden
gehouden te Amsterdam op 6, 7, 8 en 9
Mei j.l. schriftelijk en 19 Juni j.l. monde
ling. Geslaagd zijn voor Fransch H. van
Nes, UtrechtDuitsch H. van Nes,
Utrecht, mej. J. J. van Setten, Loenen aan
de Vecht, J. Melse den HaagEngelsch
P. A. Weber, Utrecht; staatsinrichting,
R. N. Degens, Rotterdam, Ph. M. Groene
veld, den Haag sociale economieR. N.
Degens, RotterdamrechtH. P. M. Bar-
telsman, den Haag, H. A. Beusekamp,
Rotterdam, J. J. P. van Oyen, Leidenor
ganisatie en techniek van den handel:
W. H. Feenstra, Zeist, L. Mock, Amster
dam belastingrechtH. M. H. Jakobs,
den HaagboekhoudenB. van Duuren,
den Haag, W. H. Feenstra, Zeist, H. Mac
Lean, Rotterdam, R. Overbeek, Schie-
broek, J. J. P. van Oyen, Leidenfinan
cieele rekenkundeW. H. Feenstra, Zeis^
H. Mac Lean, Rotterdam, H. P. Masten
broek, Amsterdam, R. Overbeek, Schie-
broek, J. M. Wittenaar, Groningen, drs. X
Bloemer, Utrecht.
De examens in de hoofdvakken werden
gehouden te Amsterdam op 1, 2, 3 «n 4
Juli j.l. schriftelijk en 17 Juli j.l. monde
ling. Geslaagd zijn voor accountancy B:
J. V. Huysman, den Haag, A. Meer
burg, Utrecht, J. Melse, den Haag ac
countancy C J. V. Huysman, den Haag*
A. Meerburg, Utrecht, L. de Vries, Am
sterdam.
Zaterdag 3 Augustus j.l. is de heer Joh-
G. Henseler te den Haag na verdedigina
van zijn scriptie „Eenige opmerkingen
over de accountantscontrole op de goede-’
renbeweging, meer in het bijzonder ini|
verband met den groei van de opvattin
gen dienaangaande, in de Vereenigde Sta
ten in de laatste 15 jaren” geslaagd voot
het examen D, zoodat hem het diploma
der vereeniging kon worden uitgereikt
Nijverheidsonderwijs.
Geslaagd voor het examen Na, 2e ged,
de dames J. M. J. van Amelsvoort, Breda,
W. C. M. Bakx, Haarlem, J. Boelens, Gro
ningen, J. M. Bol, Rotterdam, H. Boom,
Lochem, H. Bosman, den Haag, M. E. H.
Braun, Maastricht, J. M. Coppoolse, de
Bilt, M. A. D. Dubois, Utrecht, J. G. Dijk-
sterhuis, Groningen, F. C. M. Geurts,
’s-Hertogenbosch, J. J. Groeneveld, Rot
terdam, L. Helder, Hoogkerk, J. K. Hel
derman, Rotterdam, H. J. Heijtenis,
Utrecht, H. A. van Hezewijk, Nederasselt,
G. M. Honings, Utrecht, E. M. van Kem
pen, Nijmegen, M. P. Korfage, Breda, M.
:E. Mashemke, Haarlem, W. P. J. van
Meel Breda, C. J. Meskers, Breda, A. Mo
lenaar, Rotterdam, E. Peterse, Rotterdam,
J. E. van der Pijl, Zuilen, M. C. Ruiten
beek, Doorn, S. Schipper, gem. Tenboer,
M. M. C. A. Schreuder, Breda, S. H. E.
Schukking, den Haag, H. A. M. Schutte-
-ccu }aar> ’s-Hertogenbosch, H. M. Spigt, Haar-
afstand van tenminste 200 meter van el- lem’ Tiecken, Hoogezand, S. Tijm-
-stra> Oosterwolde, J. C. H. M. Vinken-
burg, ’s-Hertogenbosch, G. Wasserval, Hil-
legersberg, G. A. M. T. Weekers, ’s-Her
togenbosch, A. Wijsmuller, Eindhoven, F.
Bettink, Heemstede, A. M. J. Duykers,
Kerkrade, L. M. A. Ebberink, Enschede,
C. F. A. A. Marijnen, ’s-Hertogenbosch,
A. A. C. A. Metz, den Haag, J. M. Rasch,
’s-Hertogenbosch, F. Scheltinga, den Haag,
J. H. A. Slootman, Rotterdam, J. H. Spie
renburg, Haarlem, J. C. Stapel, Hillegers-
berg.
Staatsexamen ter toelating
tot de universiteiten:
Geslaagd alhier voor diploma A: de da-
en J. C-
en de heeren L. M. F. Beche-
rer, H. H. Götte, T. H. A Klih- e* H. W.
Voor diploma b:
