HET DUITSCHE
LEGERBERICHT
HET ITALIAANSCHE
LEGERBERICHT
UIT DE PERS
TELEGRAMMEN
GEMENGD NIEUWS
BINNENLAND
KUNST EN LETTEREN
PAGINA 2
TTAAGSCHE COURANT VAN DONDERDAG 8 AUGUSTUS 1940 DERDE BLAD,
s
KUNSTZAAL ’T CENTER
DE
Zij had geldgebrek
BEROOVING IN DE MAASSTAD
ONDERWIJS EN KERK
Over vrijlating van de krijgs
gevangenen
LEIDER VAN DE FRANSCH-
Amsterdamsch hulpcomité 1940
ontbonden
FRANSCH-DUITSCHE
BESPREKINGEN TE PARIJS
VERMIST MEISJE TE RIJSWIJK
TERUGGEVONDEN
KUNSTHANDEL
MARTINUS LIERNUR
KETTINGHANDEL IN LEVENS
MIDDELEN
SCHUUR MET 800 MUD ROGGE
AFGEBRAND
DOODELIJK ONGELUK MET
EEN LIFT
DE VAL VAN BERBERA SPOEDIG TE
VERWACHTEN?
DRIEJARIG KIND SLOEG
OVERBOORD
CANADEEZEN GEARRESTEERD
VERBODEN RADIOZENDERS
BELUISTERD
BRITSCHE BLOKKADE EN DE
EUROPEESCHE VOEDSEL
VOORZIENING
GROOTE VERWOESTINGEN IN
GIBRALTAR
I Hoofdpijn en Kiespijn
Aanvallen op verschillende
wapenfabrieken
GENERALE SYNODE DER
GEREF. KERKEN
GEEN VERLENGING VAN DEN
WERKTIJD IN FRANKRIJK
ARGENTINIË EN DE EUROPEESCHE
OORLOG
Vader wist het te redden, maar
verdronk zelf
Amsterdammer aangehouden
RECLAMES.
De Nederlandsche Unie.
Het
voor-
Konüt uit tractor de oorzaak
te
Ziekte van Weil
NEW YORK. 8 Augustus (Stefani.)
Uit Ottawa wordt gemeld, dat de lei
der der Fransche Canadeezen, die een
anti-Engelsche propaganda voert, voor
den duur van den oorlog is gearres
teerd.
bij
Ply-
DJEDDA, 8 Augustus. (D.N.B.) Uit
Aden wordt gemeld, dat men in mili
taire kringen der kroonkolonie het erg
ste vreest voor de situatie van de Brit-
sche strijdkrachten in Somaliland. De
bezetting van Zeila aan de Golf van
Aden is een volkomen verrassing ge
weest voor de Engelschen. De kustweg
van Zeila naar Berbera vormt, van zee
gezien, den eenigen terugtochtsweg.
Het door een Italiaansche colonne ver
overde stadje Hargeisa ligt reeds ver
achter het Italiaansche front De 2e
colonne trekt van Qoadreina de rivier
dalen in naar het gebergte, naar de
waterscheiding van den 1700 m. hoogen
Cahnnibah, die naar het Noorden Ber
bera beheerscht. De 3e colonne mar
cheert langs den weg van Bohotleh over
Garrero eveneens in de richting van
Berbera. In Aden vreest men, dat Ber
bera binnen 48 uur zal vallen.
Twee arrestaties
In een café in het Westelijk stadsdeel
van Rotterdam heeft Zaterdagavond de
28-jarige mej. S. N. L. met een Rotterdam
mer den avond doorgebracht. De man zou
het verteerde betalen, maar toen hij zijn
portefeuille, waarin zich 300 bevond, te
voorschijn wilde halen, bleek deze spoor
loos te zijn verdwenen. Er volgde aangifte
bij de politie en de juffrouw werd eens
danig aan den tand gevoeld. Het gevolg
was, dat men den 25-jarigen zeeman A.
T. A. kon arresteeren. Een huiszoeking had
tot resultaat, dat het geld bij hem gevon
den werd. Mej. L. zal terecht staan
wegens berooving en A. wegens mede
plichtigheid daaraan. Beiden zijn ter be
schikking van de justitie gesteld en zullen
naar het huis van bewaring worden over
gebracht.
GENEVE, 8 Augustus. (A.N.P.) Naar
gemeld wordt, zouden er te Parijs be
langrijke Fransch-Duitsche besprekin
gen hebben plaats gehad. Pierre Laval,
vergezeld van zijn dochter de Comtesse
de Chambrun, zou de Duitsche linies
gepasseerd zijn om onderhandelingen te
voeren met den ambassadeur Abetz, die
uit Berlijn is aangekomen. Abetz heeft
de volmacht van den rijksminister van
buitenlandsche zaken rechtstreeks uit
naam van de Duitsche regeering te
onderhandelen. Het belangrijkste punt
van deze bespreking is de mogelijke
vrijlating van 1.5 millioen Fransche
krijgsgevangenen, die zich in het be
zette Fransche gebied bevinden. Hun
vrijlating is van groot belang met het
oog op den komenden oogst. Wellicht
is ook gesproken over den terugkeer
van de Fransche regeering naar Parijs.
Tenslotte zou nog op het program
gestaan hebben het geheele vraagstuk
der aanvoeren voor Frankrijk in het
bijzonder van grondstoffen.
Hamsteraars gesnapt
Gemeente- en Rijkspolitie zijn te Pijn-
acker een uitgebreiden kettinghandel in
levensmiddelen op het spoor gekomen.
Flinke partijen thee, koffie, olie, vet en
rijst zijn in beslag genomen. Tegen een
zestal ingezetenen alsmede tegen een in
woner van den Haag is proces-verbaal op
gemaakt wegens overtreding van de
hamster-, opdrijvings- en distributiewet,
aldus de N. R. Crt. Dat de gevraagde
prijzen belangrijk afweken van de nor
male blijkt wel hieruit het duidelijkst,
dat voor thee niet minder dan 5 per
pond werd verlangd; voor koffie 2 per
pond, enz.
NEW YORK, 8 Augustus (D.N.B.)
De waarschuwing, dat zich mogelijk
voedingsmoeilijkheden in Europa zul
len voordoen, tengevolge van de Brit-
sche blokkade, welke waarschuwing is
uitgesproken door den vroegeren Ame-
rikaanschen ambassadeur in België,
Cudahy, heeft hier een krachtige reac
tie gewekt. De afgevaardigde Kennedy
heeft een resolutie ingediend, waarbij
de president moet worden gemachtigd
een hulpcommissie in te stellen tot le
niging van mogelijke levensmiddelen-
schaarschte in Europa. De „New York
Daily News” verklaart, dat de open
bare meening van Amerika moet op
staan en de Engelsche regeering moet
dwingen levensmiddelenschepen voor
de burgerbevolking der door de Duit-
schers bezette gebieden door te laten.
De „New York Herald Tribune” ech
ter merkt op, dat noch president Roo
sevelt noch minister Huil de neiging
vertoonen om druk uit te oefenen op
Engeland.
ALGECIRAS, 8 Augustus. (D.N.B.)
Naar uit Gibraltar wordt gemeld, is
het aspect van de Engelsche stad door
de bombardementen en de versterkings-
werken volkomen veranderd. Vooral de
bomaanval van 25 Juli heeft groote
verwoestingen aangericht. Verscheidene
fabrieken aan den Westelijken oever,
vooral de gieterijen van Haynes en
Bland, zijn door bommen zwaar be
schadigd en voor een deel volkomen
vernield. Ook alle industrie-installaties,
die in de nabijheid van deze gieterijen
liggen, werden zwaar beschadigd. Op
het midden van de rots Gibraltar en
achter de z.g. Punt van Europa zijn
bijzondere zware vernielingen te zien.
Talrijke villa’s van rijke Engelschen
werden het slachtoffer van het hou
weel, aangezien ter plaatse luchtafweer
geschut is opgericht. Onder het lucht
bombardement hebben talrijke kazer
nes ook zeer zwaar te lijden gehad,
evenals de benzine-opslagplaatsen. De
voetbalvelden en een deel der renbaan
van Gibraltar zijn in vliegvelden ver
anderd.
Expositie van werk door jongeren
In den kunstkelder *t Center, hoek
TorenstraatGeest, alhier, exposeert een
aantal kunstenaars, meerendeels be-
hoorende tot de jongere generatie. Het
peil van hun tentoonstelling is een, over
het algemeen genomen, vrij hoog en trekt
zeker de aandacht. Het is een frissche
geest, die uit dit werk spreekt. Paul van
Eeden, dien wij nu reeds eenige jaren vol
gen en die een veelbelovend talent is,
schijnt zijn sterke romantische neiging
ietwat in te toornen, zijn werk wordt min
der allure, maar wint aan diepte en be
zonkenheid. Een opmerkelijk doek als „de
verloren zoon”, waarin toch de echte van
Eeden spreken blijft, is voor die winst
naar binnen, maar ook naar buiten, een
sterk bewijs. Van Wiggers spreekt heel
sterk een fijne winterochtend, een stem
mingsbeeld in ijle kleur en tint, sugge-
reerend pril licht en vries-koude, in een
nobele, transparante sfeer gehouden. Ver
der hangen er twee goede portret-schilde-
ringen van hem. J. D. Ros is er met een
„liggend meisje”, met een kleurig en fijn
van sfeer gehouden, stemmig landschap,
„de Ourthe te Esneux” en met een bijzon
der knap en sterk werkend portret van
den heer W. Van Ab Toetenel noemen wij
een paar zeer fraaie bloemenschilderin-
gen. „Aronskelken”, wit en paars, decora
tief opgevat en toch met een diep-levende,
mysterieuze eigen sfeer prachtige „Witte
tulpen”, gezien in een fraai, stroomend
rhythme en „irissen”, die in dezelfde
stemming en met dezelfde verrassende
uitdrukkingsmiddelen zijn gegeven. Werk,
dat een gevoeligen en poëtischen inslag
bezit, zonder literair te worden. Van een
geheel ander karakter is het werk van
P. C. Eversteijn, interieurs, die door hun
compositie, kleur en behandeling van het
onderwerp, iets van binnenhuis-ontwer-
pen hebben, maar tevens het boeiende
van illustratieven arbeid van de goede
soort bezitten. Een drietal studies naar
danseressen van W. Straatman bezit voor
treffelijke kwaliteiten en verdient ten vol
le de aandacht van den bezoeker, evenals
de fraaie, kleurgevoelige aquarellen van
Edmond Wingen, die hier weer opvallend
voor den dag komt. Mej. Tromp tast in
haar aquarellen nog ietwat onzeker rond,
hoewel een blad met haar „gele bloemen”
duidelijk getuigt van veelbelovend talent
en een fijne, gevoelige visie. Zoo vormt
deze groep, in zijn onderling verschil en
uiteenloopende geaardheid een hoopvolle
uiting van kunstzinnig zoeken en serieus
werken.
Op rekening van de Nationale inzame
ling werd 325.000 overgemaakt
In tegenwoordigheid van den eere-voor-
zitter, burgemeester dr. W. de Vlugt, is
gisteren te Amsterdam, ten stadhuize
onder-voorzitterschap van mr. Chr. P.
van Eeghen de slotvergadering gehouden
van het Amsterdamsche hulpcomité 1940.
De secretaris-penningmeester, de heer
C. G. Vattier Kraane, bracht verslag uit
over de werkzaamheden van het comité
een deelde mede, dat de collecte en in
zameling te Amsterdam ten behoeve van
de getroffen landgenooten in de geteis
terde gebieden van ons vaderland
323.581.23 hebben opgebracht. Er werd
besloten een bedrag van 325.000 over te
schrijven op de rekening van den pen
ningmeester van de nationale inzameling
1940 te ’s-Gravenhage.
Dr. W. de Vlugt en de heer van Eeghen
gaven vervolgens ieder in hun eigen
woorden uitdrukking aan hun voldoening
over het resultaat van deze inzameling.
Nadat de voorzitter speciale woorden
van dank had gesproken tot den heer C.
G. Vattier Kraane, onder wiens bezielende
leiding deze inzameling tot een succes
is geworden en tot dr. J. Eijkman, die de
leiding had van de straatcollecte, werd
het Amsterdamsche hulpcomité 1940 ont
bonden.
Gistermorgen heeft de politie te Rijs-
wyk (Z.-H.) het sedert 1 Augustus ver
miste meisje Frederika Nieuwenhuizen
aangehouden en aan de ouders te Amster
dam overgegeven.
Het meisje had financieele moeilijkhe
den, doordat zij in den loop van enkele
maanden verschillende malen Voorschot
op haar salaris, dat zij als jongste bedien
de had, had opgenomen.
Op 31 Juli was zij er op attent gemaakt,
dat zij dit geld moest aflossen en inder
daad had zij h.et geheele bedrag van haar
salaris laten aftrekken. Zij durfde dit
echter haar ouders niet te zeggen. Op den
avond van den lsten Augustus kocht zij
een klein hondje, dat zij hoopte aan een
tante van haar in Haarlem te kunnen
geven en op deze wijze het ontbrekende
geld te kunnen krijgen. Zij ging op de
fiets naar Haarlem, zonder hiervan haar
familie in kennis te stellen. Het meisje
is echter nooit in Haarlem aangekomen.
Op den 2en Augustus bevond zij zich te
Vlaardingen, waar zij in een hotel een
kamer huurde. Zij heeft van de kamer
echter geen gebruik gemaakt, maar stuur
de nog denzelfden dag uit Rijswijk een
briefje aan den hotelier, waarin zij hem
verzocht, haar een nota te zenden, opdat
zij hem per giro de schade kon vergoe
den. Een juist adres gaf zij echter niet
op, zoodat de man argwaan kreeg en naar
de politie ging.
De nasporingen kregen hierdoor vaster
vormen en thans is het dan ook gelukt, het
meisje in Rijswijk, waar zij vermoedelijk
al dien tijd geweest is, aan te houden. Op
aanraden van de kinderpolitie in Amster
dam ging haar vader gistermorgen naar
Rijswijk en daar heeft hij zijn dochter
van de politie overgenomen. Uiteraard is
de familie, die in groote bezorgdheid ver
keerde, door deze ondoordachte daad van
het meisje, thans zeer blij, dat zij weer
thuis is.
Gistermiddag is tengevolge van brand
de opbrengst van 25 ha. rogge verloren
gegaan, naar schatting een hoeveelheid
van 800 a 900 hectoliter. Deze broote hoe
veelheid graan was opgeslagen in een
schuur op Groenendaal tusschen Terlet en
Woestehoeve, even buiten Hoenderloo en
behoorde in eigendom aan jhr. Repelaer
van Spijkenisse, aldus het „Handelsblad”.
Groote heidevelden zijn daar de laatste
jaren ontgonnen en waar eerst woeste
grond was, golfden de laatste jaren ko
renvelden als vrucht van deskundige ont
ginning. Tet plaatse zelf wordt de rogge
machinaal gedorscht en in een groote
schuur opgeslagen. De opbrengst van cifca
25 ha. was daarin thans ondergebracht en
een vonk uit een tractor was oorzaak,
dat het kostelijke graan verloren ging
De vrijwillige brandweer uit Apeldoorn
heeft zich met spoed naar het terrein
van den brand begeven, doch zij kon niet
verhinderen, dat de schuur met inhoud
verloren ging. De schade wordt door ver
zekering gedekt.
Jongeman met het hoofd
bekneld geraakt
In het gebouw van de Rijksverzekerings-
bank aan de Apollolaan te Amsterdam,
heeft zich gistermiddag een tragisch onge
val voorgedaan dat aan een 19-jarigen
jongeman het leven gekost heeft.
De jongeman wenschte gebruik te ma
ken van de goederenlift en had zich in de
liftschacht voorovergebogen in afwachting
van de lift. Op hetzelfde oogenblik kwam
deze omlaag. De man geraakte met het
hoofd bekneld tusschen den muur en de
lift. Met een schedelfractuur en een ern
stige hoofdwonde is hij naar het Wilhel-
mina-Gasthuis aldaar vervoerd, waar hij
korten tijd later is overleden.
In de gemeente Woudrichem is bij een
25-jarigen jongeman de ziekte van Well
geconstateerd.
ERGENS IN ITALIË, 8 Augustus
(Stefani). Legerbericht no. 60 luidt als
volgt
Eén onzer colonnes, die drie dagen
geleden de grens van Britsch-Somali-
land had overschreden, is aan zee aan
gekomen en heeft Zeila bezet.
In Oost-Afrika hebben onze bombar-
dementsformaties het vliegveld van
Waijr aangevallen en 3 vliegtuigen op
den grond vernield, terwijl ernstige
schade werd aangericht en branden
gesticht in de installaties der basis.
Tijdens een gevecht werd een vijande
lijk jachttoestel neergehaald.
Vijandelijke luchtaanvallen op Dire-
daoea en Massaoea hebben geen be
langrijke schade aangericht
In het Oosten van de Middellandsche
Zee is een vijandelijk convooi van 5
vrachtschepen, geëscorteerd door oor
logsbodems, gebombardeerd door ons
luchtwapen. Twee vrachtschepen wer
den geraakt en ernstig beschadigd.
Veilig en vlug als geen ander helpen
lierbij altijd een poeder of cachet
van Mijnhardt. - Mijnhardt’s Poeders per
stuk 8 ct. Doos 45 ct. Cachets, genaamd
„MijnhardtJes”. Doos 10 en 50 ct. 810
BERLIJN, 8 Aug. (D.N.B.).
opperbevel van de Weermacht maakt
bekend: Een van onze duikbooten
heeft 3 gewapende vijandelijke koop
vaardijschepen met ruim 16.000 br.
registerton tot zinken gebracht. Duit
sche vliegtuigen hebben in den nacht
van 7 op 8 Augustus voor verscheide
ne Engelsche havens mijnen gelegd
en aanvallen ondernomen op verschil
lende wapenfabrieken alsmede op
luchtdoel- en schijnwerpersstellingen.
Zoo werden in Leyland motorenfa-
brieken, bij Chester de motorenfabrie-
ken van Vickers-Armstrong en
Yeovil vliegtuigfabrieken, bij
mouth industrie-complexen alsmede
luchtdoel- en schijnwerpersstellingen
bij Manchester, Cardiff, Dorchester
en Plymouth met bommen bestookt.
De vijand vloog in den nacht van
7 op 8 Augustus met eenige toestellen
Noord- en West-Duitschland binnen
en wierp bommen uit zonder schade
van beteekenis aan te richten. In een
voorstad van Essen alsmede bij
Datteln werden woonhuizen bescha
digd. De ontstane branden konden
door de luchtbescherming snel ge-
bluscht worden. Een schuur brandde
af. Twee vijandelijke vliegtuigen wer
den neergeschoten.
In de te Utrecht voortgezette zitting van
de Generale Synode der Geref. Kerken
bracht de commissie, benoemd om het
besluit der synode inzake het door den
heer S. J. P. Goossens ingediende appèl
tegen zijn afzetting door de classis-Ap-
pingedam, gehandhaafd door de Parti
culiere Synode van Groningen, met hem
te bespreken, rapport uit. Daaruit blijkt,
dat de heer Goossens niet wenscht te er
kennen het rechtmatige van het besluit
der synode, waarbij zijn appèl in alle dee-
len ongegrond werd verklaard. De synode
neemt met leedwezen hiervan kennis en
constateert, dat hiermede de zaak-Goos-
sens tot haar einde is gekomen. De Sy
node is echter van oordeel, dat het verlofs.
tractement aan den heer Goossens behoort
te worden uitgekeerd tot den datum, waar
op hem het besluit der synode aan de In-
landsche gemeenten van geheel Soemba
zal worden medegedeeld door een kort
communiqué in de landstalen.
De commissie voor de zaak-Drachten
rapporteerde voorts, dat zij de beslissin
gen der synode heeft medegedeeld aan de
gemeente-leden, die bezwaarschriften had
den ingediend en aan den kerkeraad en
dat zij een samenkomst met de gemeente
heeft gehouden, waarin zij de besluiten
der synode heeft bekend gemaakt en een
herderlijk schrijven van de synode heeft
voorgelezen en aangedrongen op veroot
moediging en bekeering, De commissie
ontving opdracht, om de zaak verder af
te wikkelen en op de volgende synode
hierover te rapporteeren.
De voorstellen van deputaten voor de
behartiging van de geestelijke belangen
onzer militairen werden aanvaard.
Eenheid der Gereformeerden*
Op voorstel van deputaten voor de be
vordering van de eenheid onder de Geref.
belijders, besloot de synode nogmaals een
schrijven te richten tot de generale synode
der Chr. Geref. Kerk, waarin er bij haar
met name met een beroep op den nood
der tijden opnieuw op werd aangedron
gen, tot een samenspreking te besluiten.
Prof, dr. H. H. Kuyper deed eenige
mededeelingen betreffende de werkzaam
heden van het comité oorlogsschade-Ger.
kerken. Op zijn voorstel besloot de sy
node, de leden van dit comité te benoe
men tot deputaten der generale synode
voor deze zaak. Mr. dr. J. Donner te
’s-Gravenhage, secunous-deputaat voor
de correspondentie met de Hooge Over
heid, werd tot primis-deputaat benoemd.
Na breede bespreking werden de voor
stellen van de kerk van Arnhem en de
Met betrekking tot het programma der
Nederlandsche Unie zijn verschillende
perscommentaren verschenen mede naar
aanleiding van haar eerste openbare ver
gadering. Wij ontleenen het volgende
hieraan.
De .Nieuwe Rotterdamsche
Courant” acht de kwestie van de lei
ding in de organisatie van de Nederland
sche Unie een netelig punt er meent, dat
het driemanschap daaromtrent nog geen
klaren wijn heeft geschonken en een twee-
slachtigen gedachtengang volgt, blijkens
cok de uitspraak van mr. Linthorst
Homan op de persconferentie van j.l.
Zaterdag Het blad besluit met:
„De Nederlandsche Unie zal ook in dit
opzicht duidelijk moeten worden.
Dat zij leiding van bovenaf zou voor
staan, is op zichzelf niets afschuwwek
kends. In haar programma heeft zij die
gedachte zoo voorzichtig geformuleerd als
het verlangen naar de leiding van een
krachtig en besluitvaardig gezag, dat er
eigenlijk niemand was, die niet uitriep:
dat heb ik al zoo lang gezegd!
De vraag is maar: hoe komt zulk een
krachtig en besluitvaardig gezag tot stand,
hoe moet het zich laten gelden?
Het driemanschap, dat wel niet wil re-
geeren, maar dan toch leiding geeft, heeft
zich zelf opgeworpen en zal de leiding
behouden, wanneer het zich door voldoend
breeden (en diepen) aanhang gedragen
weet: dat is een antwoord op het eerste
gedeelte van de vraag. Voor het antwoord
op de tweede helft wordt richting ge
wezen in de woorden: leiding van bovenaf
Maar dan ook dient de Nederlandsche
Unie deze gedachte uit te drukken Hier
dient geen onduidelijkheid te zijn Is de
Nederlandsche Unie overtuigd, dat wij
leiding behoeven in den na den vorigen
oorlog gevormden historischen zin van dit
woord? Goed, dat is een standpunt, dat
zich verdedigen laat. Maar dan moet het
ook verdedigd worden. Dan moet men
precies onder woorden brengen: waarom?
Want niet alleen een particulier, ook een
beweging kan haar leiding niet eenvoudig
opleggen. Deze leiding moet ook worden
aanvaard. Vergissen wij ons niet, dan zijn
er in de Nederlandsche Unie zeer velen
te hoop geloopen, die heelemaal geen lei
ding in den nieuwen zin zouden wen-
schen. Hoe zal er geen onberedderbare
wanorde in de schare van haar volgelin
gen ontstaan, wanneer zij omtrent de be
teekenis van de leiding niet duidelijk is’”
Het „Nationale Dagblad” merkt
op, dat in de vergadering der Nederland
sche Unie prof, de Quay het sociaal-eco-
nomische programma dier vereeniging
heeft uiteengezet en schrijft vervolgens
o m.
Deze staatspartijer ontwikkelde natuur
lijk de denkbeelden van het politieke
katholicisme op dit gebied en het is voor
al omdat de Tilburgsche hoogleeraar in
het driemanschap zetelt, dat de R.K.S.P.
met haar nevenorganisaties zich in massa
achter de Unie heeft geschaard.”
„Als men dezen opbouw dien de
heer de Quay dan waarachtig nog „orga-
nischen opbouw” durfde noemen ont
leedt, dan ziet men, dat het eigenlijk niets
anders is dan de gekerstende klassen
strijd. Het stelsel plaatst opnieuw „werk
gevers” en „arbeiders” tegenover elkaar
maar nu zal het geheel volgens het recept
van den heer Einthoven in den Christe-
lijken geest moeten worden gedoopt.”
„De R.K Staatspartij, geheel vervuld
van de kapitalistisch-liberale denkwijze
der 19e eeuw, wil nu deze klassenstrijd
organisaties tot grondslag van den nieu
wen opbouw maken en het klassenstrijd-
beginsel en daarmee de kapitalistische
wereldbeschouwing tot staatsbeginsel ver
heffen door het geheel met een christelijk
sausje te overgieten. Het is duidelijk, dat
dit volstrekt onaanvaardbaar is.
De volkomen onbevoegdheid der heeren
Linthorst Homan en Einthoven op dit ge
bied blijkt nu uit hun klakkeloos aan
vaarden van deze denkbeelden van het
politiek katholicisme. Zij zien niet, dat
er in het volk zelf iets geheel anders
leeft: de gedachte van de volksch-socia-
listische arbeidsgemeenschap van het ge
heele volk.”
Het blad besluit met:
„De groote fout van de Unie is, dat zij
niet is geboren uit de wereldbeschouwing
van nu, maar uit die van gisteren en dat
zij niets anders beoogt dan onze maat
schappelijke organisatie zoo’n beetje op
te kalefateren ten einde min of meer ge
lijken tred te houden met de volken, die
de dragers van de nieuwe wereldbeschou
wing zijn.
Een kind kan begrijpen, dat dit niet
gaat.”
Het „Algemeen Handelsblad”
schrijft o.m., dat in het beroep, dat de
Nederlandsche Unie op ons volk heeft ge
daan, een geluid van vastbeslotenheid en
goede trouw aan de Nederlandsche zaak
klinkt, dat aan geen twijfel onderhevig is.
„Hier spraken geen opportunisten, die
een schijnoplossing voorstelden om nader
hand tot „het oude” te kunnen terugkee-
ren, zoodra zij daartoe de kans zouden
schoon zien Hier kwam een waarachtige
overtuiging tot uiting dat, wat ook de
toekomst aan Europa en de wereld zal
brengen, een verzameling van Nederland
sche volkskracht noodig zal zijn om het
welzijn van ons volk naar binnen èn
naar buiten op grondslagen van zelf
standigheid, sociale rechtvaardigheid
en geestelijke vrijheid te verzorgen en
te waarborgen.”
Het blad betoogt vervolgens, dat, hoe de
strijd ook eindigt, de verarmde wereld
andere vormen zal moeten zoeken om bij
een herstelden vrede haar geestelijke en
stoffelijke welvaart te verhoogen.
„Die taak van geestelijke en materieele
versterking door concentratie moet nu
worden aangepakt. Zij duldt geen uitstel,
al zal het een proces van langen duur zijn.
De oude methoden, die de verschillen van
levensbeschouwing en van groepsbelang
op staatkundig en sociaal-economisch ge
bied als het ware accentueerden en
organiseerden (in partijen gesplit
ste, maar eigenlijk bijeenhoorende vak
groepen, enz.) kunnen daartoe niet lan
ger dienen.”
„Het driemanschap van De Nederland
sche Unie heeft daarop een ondubbelzin
nig antwoord gegeven Wij moeten daar
heen niet terug, ook niet wanneer, na
den vrede, de vrijheid daartoe weer zou
worden geopend. Van niemand wordt het
offer van een geloofsovertuiging of van
een levensbeschouwing gevraagd. Maar
vrijheid van geweten, van geest, van
levensbeschouwing moet niet langer syno
niem zijn met staatkundige en sociaal-eco-
nomische versplintering. Waar het alge
meen volksbelang, op grondslagen van
recht en rechtvaardigheid voorop staat en
boven groeps- en persoonlijk belang pre
valeert, behoeft geen Nederlander, die de
christelijke grondslagen onzer Westersche
samenleving aanvaardt, zich afzijdig te
houden van de poging, welke De Neder
landsche Unie nu wil ondernemen om voor
de toepassing hiervan in de practijk de
vormen te vinden, die het beste passen bij
onzen vrijheidlievenden Nederlandschen
volksaard.”
Schilderijen-tentoonstellmg
In de bekende kunstzalen Martinus Lier-
nur, in de Zeestraat, worden thans een
groot aantal schilderijen van verschillen
de meesters geëxposeerd. Het stilleven
heeft in ons land, door de eeuwen heen
de liefde en belangstelling weten te be
houden én van de schilders én van het
schilderijen-koopend publiek. Deze inte
ressante collectie, van kunstenaars van de
meest uiteenloopende geaardheid, bevat
voor het overgroote deel stillevens en
zoo werd, op de meest pretentielooze wijze
een artistiek geheel verkregen dat boeiend
is, niveau bezit en een onmisbare charme
bezit Het aantal inzendingen is te
groot om op te noemen, maar wij
willen toch enkele namen en
doeken noemen, die op ons persoonlijk den
sterksten indruk maakten, al moet men
natuurlijk voorop stellen, dat zulk een op
somming naar volkomen persoonlijken
GENÈVE, 8 Augustus (D.N.B.) De
Fransche minister voor industrieele
productie, Belinheeft het door de
Fransche pers ook in het buitenland
verspreide bericht, volgens hetwelk de
Fransche regeering de invoering van
de 51-urige werkweek in Frankrijk
overweegt of deze werkweek reeds in
gevoerd heeft, als onjuist gekenmerkt.
De minister betoogde bij deze gelegen
heid, dat het er op het oogenblik om
gaat aan zooveel mogelijk Franschen
werk te verschaffen. Daarom kan er
in de huidige omstandigheden van een
verlenging van den werktijd geen
sprake zijn. De regeering heeft inte
gendeel tot bestrijding van de werk
loosheid maatregelen genomen om den
huidigen wettelijken arbeidstijd in
Frankrijk al naar de omstandigheden
te verkleinen. Zoo zijn bijv, de over
uren afgeschaft.
Het „Nederlandsch Dagbla d”,
orgaan van Nationaal Front, stelt in een
polemiek met het Alg. Handelsblad”, dat
de Nederlandsche Unie verdedigde tegen
de critiek van dit orgaan, vast dat de
„Unie” er zonder den oorlog nimmer ge
komen was en dat het driemanschap zon
der dien oorlog nimmer zulk een partij
tegen alle bestaande democratische
partijen in zou hebben gevormd.
Het Ned. Dagblad acht het uiterst waar
schijnlijk, dat de „Unie” langzaam aan
haar program en haar organisatie con
creter zal moeten uitwerken, en vervolgt
„Het eerste punt wat ze vaststelde
de ongewenschtheid van een dubbel
partijlidmaatschap kost haar nu reeds
de Christelijk Historische leden. We
zullen zien, als ze voortgaat op dezen weg,
hoeveel van de adhaesiebetuigers over
blijven. Bovendien moet zij stapje voor
stapje doen wat ze nu naliet, stelling
nemen ten opzichte van de groote vraag
stukken van dezen tijd. Ze moet binnen
kort weten of ze klein-Hollandsch of
groot-Nederlandsch zal zijn, of ze een
soort publiekrechtelijke ordening van het
bedrijfsleven voorstaat of waarlijk voor
het goed recht van corporaties als staats
organen zal opkomen. Ze moet, indien
ze niet stil wil blijven staan, in onze
richting marcheeren. En zoodoende moet
ze, juist wijl ze van een te dicht bij de
democratie liggend vertrekpunt uitging,
op den duur onze leiding aanvaarden.
Want dèt beteekent het, wanneer ze spoe
dig zal moeten bekennen, dat waarlijk
Groot-Nederland moet worden bereikt,
dat waarlijk het autoritair-corporatieve
de eenig-juiste Nederlandsche oplossing
voor de maatschappelijke structuurveran
deringen biedt. Ze zal, tenzij ze een roem-
loozen dood wil sterven als toch een soort
Eenheid door Democratie, ons program
moeten aanvaarden en met dat program
onze leiding. Want door dan, zij het
door ervaring geleerd, te moeten toe
geven, dat haar vertrekpunt fout was,
heeft zij ieder recht op de leiding van het
herstel in Nederland verspeeld.”
De „Residentiebode” schrijft o.m.,
dat de Nederlandsche Unie, blijkens het
gesprokene in de vergadering van j.l.
Dinsdag,
„erkent, dat Duitschland in het nieuwe
Europa de leiding zal geven
erkent, dat het individualisme
bij is
erkent, dat het gemeenschapsbelang in
sluit de uitbanning van het egoïsme
erkent, dat het volk moet leeren offers
te brengen voor een groote zaak
erkent, de vrijheid van godsdienst, kerk,
levensbeschouwing en opvoeding
erkent, de bevestiging en versterking
der Volkseenheid;
erkent, dat de corporatieve staatsvorm
moet komen
erkent, dat de werkloosheid uit het Ne
derlandsche woordenboek geschrapt moet
worden.
Wanneer we nu deze erkenningen ver
gelijken met het program van „Nationaal
Front” dan vragen we ons toch in ge-
moede afwas het nu noodzakelijk een
nieuwe beweging te stichten „Nationaal
Front" toch strijdt reeds zes jaar voor
deze punten, welke alleen verwezenlijkt
kunnen worden in een autoritairen staats
vorm op corporatieven grondslag. Wan
neer het de Unie werkelijk te doen is
eenheid te brengen onder ons volk,
dan had zij daartoe geen slechter middel
kunnen bedenken, dan een nieuwe bewe
ging op touw te zetten. De verdeeldheid
wordt hierdoor slechts in de hand ge
werkt.”
smaak geschiedt. Een ander kan met het
zelfde recht zich aangetrokken voelen tot
andere schilders en andere schilderijen.
Allereerst noemen wij dan het mooie,
uiterst gevoelige werk van den begaafden
de Bruyn Ouboter, wiens oeuvre steeds
weer getuigt van oprechte concen
tratie, knap vakmanschap en distinctie
Jan Sluyters is aanwezig met een grootsch
doek: „paddenstoelen”, dat in ’n rijk co-
loriet de sfeer geeft van kleurige giftig
heid en donkere zwoelheid. Van denzelfden
Nederlandschen meester is nog een ander
werk aanwezig „beeldje voor den spiegel”
Verder trof ons een prachtig werk van
Sigrist, „bloemen in vaas”, dat blank en
blond geschilderd, een fraai effect maakt
in zijn groenen en wit. De talentvolle Croin
vindt men aanwezig (polychroom, 13e
eeuw) terwijl Christian de Moor ons ver
rast met twee doeken, die wij niet van
hem kenden (van 1940) beide „veldbloe
men”, voortreffelijk werk. Men vergete,
als men deze expositie bezoekt, vooral niet
de twee schilderijen van Ant. Vollon op
zich te laten inwerken. Zij hangen in het
kleine tusschenzaaltje, het één (pruimen
met flesch) boven den schoorsteenman
tel, het tweede, een klein werkje „fruit-
schaal met pot” er recht tegenover, bei-
de heerlijke juweeltjes van schilderkunst
die een liefhebber of verzamelaar in extase
kunnen brengen! En ook vergete men niet
het drietal stillevens van den kleur-dichter
J. A. Zandleven, wiens werk men helaas
te weinig ziet, maar wiens oeuvre nog
niets van de oude bekoring verloren heeft.
Tenslotte noemen wij een „stilleven met
kant”, een ets, van Alfred Löb, wiens
serieuse bladen binnen het eigen genre
tot het beste etswerk van de huidige gene
ratie behooren.
NEW YORK, 8 Augustus (D.N.B.)
De leider van de Argentijnsche dele
gatie op de conferentie te Havanna, dr.
Melo, heeft in een persgesprek ver
klaard:
De beste manier om den vrede te
bewaren is zich alleen met zijn eigen
zaken te bemoeien. Argentinië gelooft,
dat elke natie het recht heeft haar re-
geeringsvorm zelf te bepalen. Daarom
acht Argentinië zich ook niet gerech
tigd in den Europeeschen oorlog party
te kiezen. Op de conferentie te Monte
video werd destijds besloten, dgit het
Amerikaansche continent niet interven
tionistisch zou zijn. De Vereenigde Sta
ten als deelnemers aan de conferentie
hebben toen met dit beginsel ingestemd
en ik zie thans geen reden, waarom
thans hierin een verandering zou ko
men. Op de vraag van Amerikaansche
journalisten bestreed Melo, dat
Duitschland het voornemen zou hebben
de Amerikaansche democratie te ver
nietigen en constateerde, dat er in Ar
gentinië geen georganiseerde „vijfde
colonne” bestaat en ook geen vrees
voor een versterkte propaganda wan
neer Duitschland overwint.
Gistermiddag is bij de Aegehoek te
Grouw een gedeelte van de Wijde Ee een
tragisch ongeluk gebeurd. De 27-jarige
heer P. Nijdam uit Franeker, die met zijn
vrouw en twee kinderen een dagje uit
was, bevond zich met een roeischouw op
het water, toen op een gegeven oogenblik
het driejarig kind de moeder losliet en
overboord geraakte. De vader, die niet kon
zwemmen, sprong het kind in het zeer
diepe water na, waarbij het kind werd
gered, doch de vader in de diepte ver
dween.
Reddingspogingen mochten niet baten.
Na een half uur dreggen heeft de politie
het lijk van den heer Nijdam opgehaald.
Hoe gevaarlijk het is, wanneer men
tegen het uitdrukkelijke verbod in,
naar andere radiozenders luistert dan
die, welke in de betreffende verorde
ning zijn toegelaten, is gisteren weer
eens gebleken te Amsterdam, waar een
55-jarige bewoner van de Marcusstraat
door de Amsterdamsche politie is aan
gehouden wegens het luisteren naarde
Engelsche radio, zoo meldt het A.N.P.
Ook had hij zich binnenshuis beleedi-
gend uitgelaten over de Dpitsche
Weermacht. Hij is ter beschikking van
den officier van justitie gesteld. Zoo-
als bekend, kan men voor het eerste
feit worden gestraft met gevangenis
straf van twee jaren en geldboete van
honderdduizend gulden of een van
beide en in bijzonder ernstige gevallen
met gevangenisstraf van tien jaren en
geldboete van onbeperkte hoogte of
een van beide.