Waar voor vele handen
arbeid wacht
Haagschc Courant van Donderdag 29 Augustus 1940
DERDE BLAD, PAGINA 1.
B
I Hl
I
i
school
Motorbrandstofschaarschte noopt
tot verdere verkeersbeperking
.ondergrondsche”
BINNENLAND
l|b
PLANETARIUM
Bericht
Duitschland nam reeds rond 35.500 Neder-
landsche arbeidskrachten op
Nieuwe
het wegverkeer
De Kinkerstraatbom onschadelijk
Veel grooter getal kan
nog worden geplaatst
normen voor
vastgesteld
Per 1 September wordt definitief uitgemaakt wie
rijden mag en wie niet
Rijksverkeersinspectie krijgt dwingende bevoegdheid
RECLAMEPLAAT VOOR DE
JAARBEURS
De Fröbelschool te Middenmeor heeft men omringd met een pl.m. 4 meter hoogen aarden wal, zoodat de
in dit gebouw schoolgaande kinderen beveiligd zijn tegen eventueel inslaande Engelsche bomscherven.
De reclameplaat voor de in de eerste
helft van September te houden
Jaarbeurs te Utrecht, Het ontwerp
is van den heer X-Pander.
Bister mw imswofs
Ir. A. R. Verwey.
«s-
Al
te
41
.O
4 1
fefc
van
onze
keerde
percentage
onderzoek
L
II.
IIL
IV.
ders
V.
VI.
werkt
(Polygoon)
ZOHOAC 8 SgPT 15 DE SÊVRS <aÊSLQT6N
de beperkte dienst-
vervoermiddelen is
avond-
Geïnterneerde Nederlanders in
Duitschland
Een V.P.B.-bericht meldt uit Berlijn
Het aantal in Duitschland gevestigde
Nederlanders, dat thans nog geïnter
neerd is, bedraagt 291, sedert 18 Juli
j.L zijn 153 Nederlanders uit de inter-
neering ontslagen.
De Duitsche instanties en personen
kunnen zich met een beroep tot aen
dienst v^n den Rijkscommissaris wen
den en wel tot dr. Pini.
(Polygoon)
worden. Ook hier was de omgeving
geheel afgezet Er was een gat gegra
ven, waarin de bom werd neergelaten.
Het gat werd vervolgens met zand op
gevuld. Omstreeks vijf uur in den na
middag werd de lont aangestoken. Vijf
minuten later volgde een doffe plof.
(Foto links.)
Wolken stof en gruis stegen op, daarna
stilte, slechts verbroken door de stem
men der toeschouwers. Direct stroomde
het publiek toe, doch naderen van de
plaats van ontploffing werd door de
motorbrigade van de politie verhinderd.
Desondanks kon de jeugd zich nog in
het bezit stellen van bomscherven als
aandenken aan een vijftiental spannen
de dagen. Onder de belangstellende
autoriteiten bevonden zich van den
luchtbeschermingsdienst de heeren Ver
schoor en van der Most, en de com
mandant van de brandweer, de heer
Gordijn.
zij is ook belast met de uitvoe
rende taak.
Haar beslissingen zullen bindend
zijn, zij het dan ook, dat in spe
ciale gevallen beroep openstaat bij
het departement van Waterstaat,
voor zoover het Neder landsche
automobilisten betreft
Met het oog op
regeling van de
het begintydstïp
demonstraties vervroegd tot 7.30 uur
namiddag.
voor
niets-
naar
Teneinde te komen tot de dringend noodzakelijke beperkingen van het verbruik
van motorbrandstof (benzine en dieselolie) zal het verkeer met auto’s, personen
zoowel als vrachtauto’s, aan nieuwe nonnen worden gebonden. Deze zijn de
volgende:
Al het niet-zakelijke verkeer met auto’s (vrachtauto’s en taxi’s inbegrepen)
is voortaan verboden;
Het aantal personenautoS; en taxi’s zal niet worden verminderd, echter
zullen de grootere typen', welke meer dan 15 liter brandstof per 100 k.m.
verbruiken, uit het verkeer worden genomen en eventueel vervangen wor
den door kleinere, minder verbruikende wagens;
Het autobusverkeer zal met ca. 10 pCL worden verminderd, door verbod
van tractie op die plaatsen, waar trein- of waterverkeer aanwezig is;
Het vervoer van goederen van de eene plaats naar de andere, zonder dat
daartoe noodzaak bestaat (b.v. van brood, dat in elke plaats voorhanden
is of van wasschen, welke ter plaatse kunnen worden gereinigd) zal niet
langer toegestaan zijn;
Het transport van goederen over de grens over afstanden, van het begin
punt afgerekend, grooter dan 240 k.m., zal verboden worden;
De voorziening van groote types vrachtauto’s en personenwagens met gas
generatoren zal worden bevorderd.
Deze regeling gaat 1 September a.s. in
landsche arbeider onder ten minstege
lijke, zoo, in bepaalde opzichten, niet
betere voorwaarden dan zijn Duitsche
collega, onmiddellijk werk kan vinden.
Samenwerking tusschen
Nederlandsche en Duit
sche instanties
Ir. Verwey besprak daarna de rege
ling der overmaking van de loonover-
schotten, waaromtrent wij gisteren een
officieele bekendmaking publiceerden.
Deze zaak is voor de Nederlandsche
arbeiders in Duitschland van de groot
ste beteekenis. Er bestaat op dit en
andere punten, de regeling der tewerk
stelling betreffend, de nauwste samen
werking tusschen de Nederlandsche en
de Duitsche instanties.
Teneinde den pas aangekomen ar
beiders gelegenheid te geven zich
op het nieuwe werk „in te schie
ten” zonder dat hem dit in zijn be-
looning veel scheelt, wordt hem
het steunbedrag over 2 weken mee
gegeven. De mogelijkheid wordt
overwogen, dit bedrag nog iets op
te voeren. Bovendien verleenen de
gemeentelijke diensten voor M.H.
zoo noodig een voorschot.
Dit in aanmerking genomen, is de
toestand der Nederlandsche arbeiders
zeker niet minder dan die der Duitsche.
Nederlandsche kost
De verzorging geschiedt, onder alge-
meene regelen, door de onderneming
waar de arbeiders zijn geplaatst. Zij
verblijven of in kosthuizen of in ar
beiderskampen, ook al weer evenals
de Duitsche arbeiders.
Wanneer daartoe de gelegenheid be
staat en daarvoor wordt zooveel moge-
Het bovenstaande werd geschreven
om de werklooze arbeiders op de
hoogte te brengen van de mogelijkhe
den, welke Duitschland hun biedt. De
voornaamste hiervan is ongetwijfeld:
loonende arbeid in hun eigen vak. De
kans is er voor allen.
Met dezen
naar de grens
lijk gezorgd, zijn Nederlandsche koks
aanwezig om den vertrouwden vader-
landschen pot te bereiden. Nederland
sche administratieve krachten kunnen,
indien noodig, optreden in geval zich
taalmoeilijkheden voordoen.
De cijfers toonen aan, dat de mate
der tewerkstelling grooter is dan eenig
voorafgaand jaar sedert den wereld
oorlog. Vooral uit de grensstreken ko
men tallooze Nederlandsche arbeiders
naar Duitschland. Hun totaal aantal is
tot rond 15.500 gestegen. Daarbij voe
gen zich de rond 20.000 uit andere
streken des lands, w’ien meesttijds ook
verder Duitschland in hun arbeidster
rein is aangewezen.
Samen met de ongeveer 50.000 werk-
loozen, welke in de werkverschaffingen
in Nederland zelf zijn opgenomen, is
dus reeds voor meer dan 80.000 paar
handen arbeid gevonden.
Het werkloosheidsvraagstuk is met
een en ander op dit oogenblik echter
nog niet geklaard, hetgeen blijken mag
uit de cijfers, welke ir. Verwey ons
vervolgens gaf, 63.560 steuntrekkenden
en de aanwezigheid van nog altijd
28.342 ingeschrevenen bij de werklo
zenkassen.
Onder deze ruim 90.000 werkloozen
bevinden zich natuurlijk zeer velen,
die lichamelijk geschikt zijn om voor
uitzending naar Duitschland in aanmer
king te komen en, gegeven de arbeids
voorwaarden, mag verwacht worden,
dat van dezen weinigen zullen achter
blijven.
DENKT AAN DE VOORD ÊELÊN
WELKE DE JAARBEURS BIEDT
VOOR O6E UGg INHOOPÊN
Polygoon)
wagen is de bom
van Amsterdam ver
voerd. Het transport, dat de route Kin-
kerstraatPostjesweg volgde, werd
langs den circa vier kilometer langen
weg begeleid door een groot aantal
motors met zijspan van de hoofdstede
lijke politie. De leiding hiervoor be
rustte bij den inspecteur J. P. Stolp.
Het vervoer naar den Hoofdweg is
zeer vlot verloopen. De politie had reeds
tevoren maatregelen getroffen, opdat
de omgeving volledig vrij van nieuws
gierigen was. In ongeveer tien minuten
was men dan ook aan den Hoofdweg
aangekomen, waar het projectiel op de
zandvlakte onschadelijk gemaakt zou
Gering
terug.
De heer Knetsch, die speciaal belast
is met de uitzendingsmaatregelen, deel
de op een desbetreffende vraag verder
mede, dat van de 35.500 uitgezondenen
er tot nog toe ruim 900 terugkeerden,
waaronder ook begrepen zij, die licha
melijk ongeschikt werden bevonden,
ziek werden of om andere, geldige
reden terugkeerden
De klachten der onrechtmatig terug
gekeerden betroffen de voeding, vrees
voor bombardementen of te geringe be
taling. In geen der onderzochte gevallen
kwam de juistheid der klachten vast te
staan.
Omtrent de loonen vernamen we,
dat deze varieeren van 70 a 80 pfen
nig voor de geschoolden (in som
mige gevallen tot 1 R.M. en meer)
per uur en 55 a 70 pfg. voor de on
geschoolden. Vooral de metaalbe
werkers komen in de hooge loon
schalen voor. Overigens wordt er
veel in accoord gewerkt en voorts
genieten de Nederlandsche arbei-
hun toeslagen voor arbeid
buiten de woonplaats en voor over
nachting, resp. ten bedrage van
1 R.M. en 50 pfg. per dag. Op deze
wijze kan per week aan toeslagen
9 a 101 R.M. worden gehaald.
De aftrek voor belastingen, zieken
kasbijdrage, invaliditeits- en werk-
Een uiteenzetting van
ir. A. R. Verwey
Wij hebben ons omtrent den alge-
meenen gang van zaken in de uitzen
ding der werkloozen hier te lande met
de betrokken instanties in verbinding
gesteld.
Ir. A. R. Verwey, de wnd. secretaris
generaal van het departement van So
ciale Zaken, wees er ons op, dat het
departement in de uitzending van Ne
derlandsche werkloozen naar Duitsch
land een breed en dankbaar arbeids
veld vindt.
De werkzaamheid van Nederland
sche werkkrachten in Duitschland is
in zooverre niets nieuws, dat deze reeds
lang vóór den wereldoorlog 1914’18
op aanzienlijke schaal plaats vond. Het
lag en ligt nog steeds in den aard van
den Nederlander om, zelfs al kon hij
in eigen land werk vinden, toch over
de grens te trekken. In het bijzonder
gold deze trek Duitschland en in de
jaren 19001914 nam het aantal .daar
Werkzame Nederlanders allengs toe, tot,
kort voor Augustus ’14 een totaal van
meer dan 100.000 was bereikt
De lijn wordt nu weer opgevat, waar
zij toen ophield en het mag met vol
doening worden geconstateerd, dat de
animo tot het opnemen van arbeid in
^itschland een geleidelijk accres ver
toont
Het is vanzelfsprekend, dat van of
ficieele Nederlandsche zijde deze nei
ging zooveel mogelijk wordt gestimu
leerd.
Ons werkloosheidsprobleem, dat vele
jaren de gemeenschap zwaar heeft ge
drukt. wordt hier een gelegenheid tot
oplossing geboden. Op eigen gebied is
het niet mogelijk allen arbeid te ge
ven, die er om vragen. Die kans ligt
thans in Duitschland, waar de Neder-
loosheidsverzekering bedraagt ge
middeld 15 a 20 pct. van het bruto
loon. Over den tijd, eventueel in
een schuilkelder doorgebracht,
wordt 75 pCt. van het uurloon be
taald.
Geen geval was den heer Knetsch
bekend van verwonding van een Ne
derlander door bominslag. Van de fan
tastische geruchten op dit gebied bleek
bij onderzoek weinig over te blijven.
Geneeskundig
vóór vertrek.
Sedert kort worden alle uit te zen
den werkkrachten voor hun vertrek me
disch gekeurd door Duitsche artsen. Dit
zal de regelmatigheid bij den arbeids
duur zeer bevorderen en is in het be
lang der betrokkenen.
De reis naar de plaats van bestem
ming geschiedt tot de grens op kosten
der Nederlandsche overheid; vervolgens
betaalt de Duitsche overheid de kosten.
Den arbeiders wordt hiervoor niets ge
kort.
Uit de menu’s van verschillende ar
beiderskampen blijkt, dat de voeding
voldoende en goed is, en, als gezegd, er
wordt naar gestreefd, den Nederlanders
hun maaltijden te geven in Nederlana-
schen trant.
De klacht, als zou men in ander werk
worden geplaatst, dan in het vak
waarin men thuisbehoort, schreef de
heer Knetsch toe aan het feit, dat in
sommige gevallen niet direct de aange
wezen plaats kon worden ingenomen
Dit is echter steeds een kwestie van
enkele dagen, gedurende welke evenwel
het hoogere vakloon wordt uitgekeerd.
De werktijden varieeren van 40 a
60 uren per week, zoodat, in aan
merking genomen de uurloonen en
de toeslagen, per week een bedrag
van 18 a 20 gulden op het loon kan
worden bespaard.
Er doen zich op dit punt soms opmer
kelijke uitzonderingen voor, gelijk die
van een metselaar, die eenige weken
achtereen 50 gulden naar huis kon
overmaken!
In alle opdrachten staan de bestem
ming der arbeiders, hun loon en werk
tijden precies aangegeven.
Indien Zondagsarbeid moet worden
verricht (of arbeid op den Zaterdag
middag) gelden daarvoor speciale toe
slagen.
De bom-ellende is in Amster
dam voorbij. Het projectiel,
dat in het perceel 43 van de
Kinkerstraat ingeslagen was,
is thans verwijderd en on
schadelijk gemaakt. Nadat
manschappen van den stut- en
sloopdienst in de ochtend
uren den door een explosie kapotgesla
gen vloer hadden opgeruimd, heeft de
Oberfeuerwerker Blumberg het gevaar
lijke voorwerp in het begin van den
middag uit het huis in één van de
nieuwe kleine wagentjes van de politie
overgebracht. (Foto rechts.)
De patrijzenjacht geopend
Volgens een officieele bekendmaking
gaat de patrijzenjacht op Zondag 1 Sept,
open. Daar volgens de Jachtwet des
Zondags niet gejaagd mag worden, ver
zoekt het hoofdbestuur van de Nederland
sche jachtvereeniging „Nimrod” en de
Nederlandsche jagersvereeniging ons, den
jagers erop te wijzen, dat dus op Maan
dag 2 September voor het eerst op hoen
ders gejaagd mag worden.
Electrotechnische industrie
De secretaris-generaal, waarnemend
hoofd van het departement van Handel,
Nijverheid en Scheepvaart maakt bekend,
dat hij bij beschikking van 29 dezer, ge
publiceerd in de Nederlandsche Staats
courant nr 168, bij het rijksbureau voor
verwerkende industrieën heeft ingesteld
een sectie electrotechnische industrie. De
ondernemingen, die vóór 2 September a.s.
geen inschrijvingsformuier hebben ont
vangen, dienen zich schriftelijk aan te
melden bij de sectie electrotechnische in
dustrie, Bezuidenhout 125» ’s-Gravenhage.
Deze nieuwe regeling werd ons he
denmorgen in een uitvoerige verklaring
ter kennis gebracht door Regierungsrat
dr. Pini, den referent voor het wegver
keer in den staf van den Rijkscommis
saris.
De schaarschte aan motorbrandstof
welke in vele landen en dus ook in
Nederland heerscht, dwingt, aldus dr.
Pini, tot een zoo sterk mogelijke be
perking van het motorverkeer.
Die beperking wordt zoo bezien, aat
de voor de volkshuishouding dringend
benoodigde diensten vrijwel onverkort
behouden blijven, waarnaast, om de
beoogde bezuiniging niettemin te berei
ken, een aanzienlijke inkrimping van
het brandstofverbruik in het wegver
keer moet worden toegepast.
De vitale behoeften mogen niet wor
den aangetast door niet-noodzakelijk
wegverkeer gaande te houden.
Dit nieuwe gezichtspunt maakt het
noodig, dat de verordening van den
secr.-generaal van Waterstaat d.d. 18
Juni jj., waarbij het autoverkeer met
ingang van 1 Juli d.a.v. alleen op
speciale vergunning (kenbaar aan den
bekenden driehoek, welke maandelijks
moest worden vernieuwd), mogelijk
was, vervalt.
Per 1 September a.s. vervalt dit
toeken en wordt ééns en voorgoed
uitgemaakt wie rijden mag en wie
niet. De dan te verleenen vergunning
blijft permanent geldig, mits na
tuurlijk de begunstigde zich stipt
aan de voorwaarden houdt.
De tot nog toe geldende regeling kon
niet doeltreffend functioneeren, o.m.
omdat de regeling in te korten tijd
moest worden voorbereid en de ten
uitvoerlegging, waar hierbij 150.000
wagens waren betrokken, evenmin
nauwkeurig werkte.
De thans weldra toe te passen bepa
lingen zijn op papier wél goed doorge-
werkt en de praktische toepassing er
van is belangrijk vereenvoudigd. Alle
twijfelgevallen waarmee men voorheen
steeds te kampen had, zijn nu grondig
bekeken.
Aan de Rijksverkeersinspectie Is
deze taak opgedragen geweest en
Van de gelegenheid voor Nederlandsche
werkloozen, zoowel hoofd- als hand
arbeiders, om in Duitschland te arbeiden,
wordt thans door rond 35.500 personen
gebruik gemaakt
Er is echter, van Duitsche zijde her
haaldelijk met nadruk er op gewezen,
dat voor alle Nederlandsche werkloo
zen, mits gezond en geschikt voor ar
beid, werkgelegenheid in de Groot-
Duitsche arbeidsruimte aanwezig is.
Er bestaat in Duitschland groote be
hoefte aan geschoolde en ook aan alle
mogelijke andere werkkrachten. Zoo
wel de intellectueele- als de overige
categorieën van werkloozen, kunnen
daar opgenomen worden in het nor
male arbeidsproces.
Dit laatste is van het grootste ge
dicht om den blijkbaar nog bij velen
aanwezigen schroom te overwinnen tot
aanvaarding van arbeid in Duitschland.
Het is geenszins de bedoeling, om
hen, die zich voor arbeid in Duitsch
land beschikbaar stellen, ginds in z.g.
werkverschaffingen te plaatsen.
Dit soort leniging van den werkloos-
heidsnood kent men daar niet. De Ne
derlandsche arbeiders worden, gelijk
de Duitsche, tewerkgesteld in norma
len arbeid, tegen de gebruikelijke loo
nen, waarvan het niveau belangrijk
hooger ligt dan dat van het steunbe
drag dat hier te lande wordt genoten.
De opvatting, welke voor den Duit-
schen arbeider geldt, n.l. dat de vreug
de en voldoening in den arbeid zelf, ge
stimuleerd behooren te worden, door
een goede belooning, wordt ook van
toepassing geacht op de arbeiders, die
uit het stamverwante nabuurland ko
men.
De verzorging der Nederlandsche
arbeiders, die uit den aard der zaak
eenigszins anders is georganiseerd dan
die der Duitschers, wijl de eerste hun
gezinnen hier hebben achtergelaten,
is goed geregeld en heeft geen steek
houdende klachten opgeleverd.
Het feit, dat tot nog toe een betrek
kelijk beperkt aantal werkloozen werd
uitgezonden, kan o.m. toegeschreven
worden aan onbekendheid met de aan-
meldingsgelegenheid en de voorwaar
den der tewerkstelling. Daaromtrent
dient dan de noodige openbaarmaking
en verduidelijking te geschieden.
Het moet mogelijk zijn, dat bij het
ingaan van den komenden winter het
werkloozental in Nederland tot 100.000
is teruggebracht. Daarmee wordt, dit
moge hier nog eens nadrukkelijk wor
den uitgesproken, niet in de eerste
plaats een Duitsch maar vóór alles een
Nederlandsch belang gediend. Een be
lang van de Nederlandsche volksge
meenschap en een belang tevens van
iederen werklooze individueel,
wien de tijd van geestdoodend
doen en ontmoedigend uitzien
werk, dat niet komt, voorbij is,
Hij behoeft zich voortaan geen on
dersteunde meer te voelen, maar kan
zich een arbeider weten, die in vol-
waardigen arbeid werkt voor zijn
loon.
