BAAGSCHE COURANT
BEPERKING VAN HET AUTOVERKEER
Charlotte Cherie
- wfp
■■‘Am
■f -ij 4
i
De Opbouwdienst werkt voortvarend
derde blad
IN EN OM DEN HAAG
BINNENLAND
Zaterdag 31 Augustus 1940.
8 SEPTEMBER
Geestelijke en lichamelijke opvoeding
op het eerste plan
de
Na de gala-soirée
in
Nieuwe vorming, ook van de jeugd
Advies van den Middenstandsraad
Ongeveer 900 verblijven nog
ziekenhuizen en hospitalen
De winkelsluiting in den
komenden winter
Kapitein J. D. S. Paters vertelt
van de eerste resultaten
Groote bedrijvigheid der
Engelsche bommenwerpers
No. 17661
De Opbouwdienst koopt werkpaarden van particulieren. Een foto, gemaakt tijdens de keuring van een
der in aanmerking komende dieren.
geen
en
iets
De algemeene indruk is, dat de stem
ming onder hen, die nog verpleegd wor
den, uitstekend is. Zelfs zij, die ernstig
gewond zijn, hebben een goed vertrou
wen in de toekomst.
een
wor-
ontplofte
bevinden.
Paardenverkooping
Op Maandag a.s., om 11 uur, worden
in Utrecht in de Sijpestein-kazeme, op
Dinsdag in Tilburg, om 11 uur, in de
cavaleriekazerne en in ’s-Hertogen-
bosch, om 3 uur, op de Veemarkt, een
aantal paarden door de Duitsche weer
macht verkocht.
Toestand der gewonde Neder
landsche militairen
seizoen. Vol moed trekken de tooneel-
gezelschappen aan het werk en ik mag
lijden, dat zij over belangstelling niet
te klagen zullen hebben. De ware lief
hebbers moeten het er dan maar voor
over hebben om wat vroeger van huis
te, gaan. Zij liggen dan trouwens ook
weer eerder in bed.
Zoo heeft alles ook een goede zijde
en het is die zijde, welke wij zooveel
mogelijk moeten zoeken.
OOM KOOS.
Tucht, gemeenschapszin en
saamhoorigheid.
Het criterium in den O.D. is arbeid,
geen bezigheid, maar werkelijk opbou
wend werk, dat resultaat voor de
gemeenschap oplevert. Door den ar
beid zelf wil men den arbeider in
zicht geven in de veelzijdige proble-
Gevers Deynootplein, Scheveningen
BLIJFT GEOPEND TOT EN MET
De Opbouwdienst marcheert! Onze
vroegere weermacht, thans grooten-
deels in het nieuwe instituut opge
nomen, is met haar nieuwe taak
begonnen. Wat die arbeid in groote
lijnen omvat, is bij de oprichting
van den O.D. door den leider, majoor
J. N. Breunese, geschetst en omtrent
enkele der middelen, waarmee men
in eerste instantie het gestelde doel
wil bereiken, is ons in de gebruike
lijke persconferentie door kapitein
J. D. S. Paters, chef der hoofdafdee-
ling IV van den O.D., geschetst.
Een zevental onderafdeelingen, t.w.
▼oor sport en lichamelijke oefening,
muziek, pers en propaganda, centraal
eantinebeheer, ontspanning, lectuur-
Verstrekking en spaarwezen, zijn in
gesteld en elk daarvan is onder een
bevoegde, leidende kracht gesteld.
De aanduiding lichamelijke opvoe
ding is duidelijk genoeg; het begrip
geestelijke opvoeding dient niet ver
ward te worden met religieuze vor
ming, op welk gebied de hoofdafdee-
ling zich echter niet beweegt.
Geestelijke opvoeding wil in den
Opbouwdienst zeggen: geestelijke ver
heffing van den werker, opdat hij
zijn taak goed leert zien en haar
met destemeer vreugde en voldoening
kan verrichten.
lichamelijke opvoeding, als daar zijn
zwemmen, gymnastiek, zelfverdedi
ging, enz.
De resultaten zijn hoopgevend voor
de toekomst, maar wij zijn er van
overtuigd, aldus kapitein Paters, dat
wij er nog lang niet zijn. Er moet op
mentaal gebied nog een groote om
schakeling geschieden, opdat een per
manente stimulans worde verkregen
voor de lichamelijke opvoeding.
Tot dit doel zullen vaardigheidsei-
schen worden samengesteld, welke
door een ieder der mannen bereik
baar zijn en waarvoor een onderschei-
dingsteekén zal worden uitgereikt.
Voorts zullen, met hetzelfde oog
merk, wedstrijden worden georgani
seerd en bovendien ligt het in de
bedoeling voor een uniforme sport-
kleeding te zorgen.
Lectuurverstrekking
spaarwezen
In de lectuurverstrekking zal
zuiver Nederlandsch karakter
den gelegd. Men legt zich toe op de
verstrekking van onpolitieke romans
en amusementslectuur, maar vooral
op de beschikbaarstelling van boeken
van Nederlandschen bodem. Wij be
schikken over een schat van boeken,
waarin onze ontdekkingsreizen zijn be
schreven. Onder alle omstandigheden
moet gedacht worden aan geestelijke
verheffing Het moet leerend leven
zijn.
Tenslotte besprak de heer Paters
de organisatie van het spaarwezen,
welke zich echter vooralsnog in een
embryonaal stadium bevindt.
Zijn voordracht besluitend, zeide hij
nog: wij verlangen geen waardeering
van wat nog niet bereikt is, maar
wat wij wel dringend verzoeken is dit
geeft ons vertrouwen en rust, twee
factoren, die noodig zijn om goed te
kunnen arbeiden. De Opbouwdienst
heeft een belangrijke taak en die
taak kan alleen vervuld worden, wan
neer zij, die er in werken, zich ge
steund weten door het vertrouwen
der bevolking.
Op het Kampereiland
Gistermorgen omstreeks zes uur
werden op het Kampereiland bij het
Keteldiep eenige bommen geworpen,
waarvan er één ontplofte. Deze bom
sloeg een gat in den grond met een
middellijn van zes meter en een diep
te van drie a vier meter. In het ge
heel zijn er drie trechters in den grond
geslagen. Men vermoedt, dat er zich
nog eenige kleinere, niet
bommen in de nabijheid
Scherven zijn gevonden tot op honder
den meters afstand. Persoonlijke on
gelukken deden zich niet voor.
Bommenregen op andere plaatsen
Bij Broek in Waterland en het Bilt
in Noord-Friesland werden voorts
door bominslagen boerderijen bescha
digd. Bij het laatste dorpje vielen niet
minder dan 13 bommen. Zij kwamen
in het vrije veld terecht. Een koe
werd gedood, een paar andere ge
wond. Ook bij Hoofddorp werden en
kele bommen geworpen. De schade
was hier eveneens onbeteekenendeen
boerderij werd licht beschadigd. Bij
Assendelft en Nieuwenhoorn viel
voorts een aantal bommen in weilan
den, zonder schade aan te richten.
Ernstiger waren de gevolgen in Schip
luiden, waar de Engelsche bommen
5 koeien doodden en 5 andere dieren
verwondden. Den Helder moest het
voor de zooveelste maal ontgelden.
Hier kwamen eenige bommen op
reeds ontruimde woningen terecht;
twee andere projectielen vielen in het
water. In Julianadorp sneuvelde een
groot aantal ruiten, toen eenige bom
men in een weiland bij een huizencom
plex explodeerden.
Gisterochtend tenslotte hebben de
Engelsche vliegers ook getracht bo
ven den Haag bommen uit te werpen.
Het is bij een poging gebleven. Drie
brandbommen kwamen in een tuin in
het Noorden van de stad terecht zon
der schade aan te richten.
De juiste verordening betreffende
de verduistering bezie men in het licht
deze reeks. Engeland laat niet
te
te
van
af, de Nederlandsche bevolking
verontrusten om van erger niet
spreken. Het is daarom vóór alles een
dringende reden tot zelfbehoud, om
op het nauwgezetst acht te geven op
de naleving der verduisteringsvoor-
.(Poll/floon)Jschrifteni
We gaan al aardig in de richting van
de kortere dagen en daarmee komt het
vraagstuk van de goede verduistering
en het verduisteren van meerdere ver
trekken steeds nader.
Jodocus, die een wonder in het ver
duisteren is gebleken verheugt zich er
nu op om straks al de door hem aan
gebrachte gordijnen, strooken en wat
dies meer zij, aan de practijk te toet
sen. De eventueel vroegere sluiting van
zijn bureau schijnt hem evenmin on
welgevallig te zijn, want hij stelt zich
voor in den komenden winter alle aan
dacht en tijd aan zijn liefhebberijen te
besteden.
Huisvlijt en dergelijke zullen zeker
ook bij duizenden anderen groote be
oefening vinden en uit dien gezichts
hoek bekeken is de verduistering en
het daarmee gepaard gaande, vele thuis-
zijn nog zoo kwaad niet. De' gemeente
raad heeft een nieuwe verordening
voorgesteld betreffende het uitlaten
van hondjes. Deze al-oude kwestie
waarover vele ingezonden stukken in
den loop der jaren zijn verschenen,
heeft nu eindelijk haar beslag gekre
gen. De hondenvrienden zullen de
nieuwe bepaling niet ontvangen, met
die vreugde, waarmede degenen, die
zich jarenlang geërgerd hebben over de
vervuilde trottoirs, dit doen.
Zou een oude kwestie als het hanen
gekraai en het kattengemauwin be
paalde jaargetijden ook aan de beurt
komen van opgelost te worden, vroeg
Jodocus zich nieuwsgierig af. Ik heb
zijn optimistische verwachtingen op dit
punt eenigszins moeten temperen.
De vacanties zijn nu wel echt afge-
loopen en van alle kanten komen de
vacantiegangers terug om uitgerust en
doorgeregend (zooals Wies ondeugend
opmerkte) weer aan den arbeid te
gaan. Het binnenlandsche toeristische
verkeer schijnt, als men de vacantie
gangers hoort, nogal meegevallen te
zijn. Of echter Scheveningen ook die
ervaring opgedaan heeft zou ik nog
niet bevestigend willen beantwoorden.
Het maakte op mij den indruk, dat er
daar althans wel grootere levendigheid
had kunnen zijn. Ik hoop echter van
harte, dat ik het niet bij het rechte
eind heb.
Intusschen begint onze schouwburg
zich weer op te maken voor het nieuwe
Op tal van punten burgerlijke
eigendommen getroffen
men, die verband houden met het
zuivere begrip algemeen belang.
Het rijpen van dat inzicht zal ook
het besef verlevendigen, hoe belang
rijk de arbeid is. Tot het bevorderen
van dat rijpingsproces moeten de
geestelijke factoren voorhanden zijn,
welke samengevoegd kunnen worden
tot de elementen: tucht, gemeen
schapszin en saamhoorigheid.
De middelen, welke tot dit doel
leiden, zijn verschillend.
Daar is in de eerste plaats de licha
melijke opvoeding en de sport, waar
van de eerste in het verleden steeds
stiefmoederlijk werd bekeken.
Wij hebben op dit punt een grooten
achterstand in te halen, aldus de
heer Paters, maar die zal worden
ingeloopen en de basis wordt thans
gelegd voor een betere toekomst,
ook voor onze jeugd.
In de lichaamstraining en de sport-
beweging schuilen tal van opvoedende
elementen: orde, arbeidzaamheid, ar-
beidslust, kracht, behendigheid, uit
houdingsvermogen en saamhoorig
heid.
700 Instructeurs gevormd.
De O.D. stond in dit onderdeel van
zijn opdracht voor een heel moeilijke
opgave, maar men slaagde erin, om
op den dag van de oprichting op 15
Juli tevens de vestiging te doen plaats
vinden van het Centrale Opleidings
instituut en slechts 14 dagen later
functionneerden de opleidingsinstitu
ten in de 4 districtscentra.
Het Centrale Opleidingsinstituut
kreeg 700 sportleiders te vormen,
een taak, welke thans verricht is.
Donderdagmiddag werden deze
instructeurs op het terrein aan de
Laan van Poot door majoor
Breunese geïnstalleerd en Maan
dag a.s. vangen zij hun taak aan
bij de onderdeelen van den O.D.
Die opleiding is niet door leeken
geschied. Een groep van 50 leera
ren M.O. gymnastiek heeft de instruc
teurs gevormd en dezen mogen thans
geacht worden volledig voor hun werk
in de corpsen berekend te zijn.
De taak van het Centrale Oplei
dingsinstituut is hiermee allerminst
geëindigd. Dit blijft onverminderd
werkzaam om reserve leiders te kwee-
ken en tevens reservedocenten aan
het Instituut zelf. Er blijft nog genoeg
te doen, ook in de vorming van speci
alisten op verschillend gebied der
Geen persoonlijke ongelukken
De werkzaamheid der Engelsche
luchtmacht boven ons land is in de
jongste nachten weer intens geweest
en, gelijk steeds, werden uitsluitend
niet-militaire objecten getroffen en
aan burgerlijke eigendommen schade
toegebracht. In geen der aanvallen,
die zich ditmaal bij voorkeur richtten
op dorpen en zelfs alleenstaande
boerderijen, werd persoonlijk letsel
veroorzaakt. Hier en daar werd vee
gedood of verwond.
Hieronder doen wij de reeks volgen
Bij Soesterberg
Gisternacht probeerden Engelsche
vliegers verscheidene malen een aan
val op Soesterberg te ondernemen^
Tot zesmaal toe weerklonk lucht
alarm. Er werden eenige bommen
uitgeworpen, die in open veld te
recht kwamen en geen noemenswaar-
dige schade aanrichtten. Militaire doe
len werden niet getroffen. Persoon
lijke ongelukken kwamen niet voor«
Den geheelen nacht was het afweer
geschut te hooren en tot ver in de
omgeving loeiden de sirenes. Tegen
drie uur was het gevaar geweken.
Durgerdam gebombardeerd
Het dorp Durgerdam in Amsterdam-
Noord werd in den afgeloopen nacht
zwaar getroffen.
Een 20-tal van de 150 woningen
werd meer of minder ernstig bescha
digd bij een aanval van een Engelsch
vliegtuig, dat een viertal bommen in
deze omgeving heeft geworpen. Twee
bommen kwamen in het Buiten-Y te
recht; een derde viel in een weiland
en een vierde kwam op den Water-
landschen zeedijk tot ontploffing.
Het was deze laatste bom, die een
ontzettende ravage aanrichtte. Hij
kwam op nog geen 10 meter van de
dijkwoningen in het Westeinde van
het dorp tot explosie.
Een geweldige ontploffing deed de
huizen op hun grondvesten trillen. De
gevolgen waren verschrikkelijk. De
voorgevels van de meest nabij staan
de woningen werden zwaar bescha
digd. Scherven drongen door dikke
steenen muren en richtten groote ver
woesting aan in de woon- en slaap
kamers. De daken werden schoonge
veegd en honderden ruiten, zoowel
aan de voor- als achterzijde van de
huizen werden finaal uit hun spon
ningen geslagen. De draden van het
electrische net kwamen op de straat
te liggen en leverden groot gevaar
op voor de talloozen, die zich op den
weg bevonden.
Wanneer ooit het feit, dat geen
personen gedood noch gewond werden
een wonder genoemd mag worden,
was het in dit geval. Slechts één
dame moest zich wegens lichte hoofd-
verwoningen onder geneeskundige be
handeling stellen.
Bommen bij Doetinchem
In den afgeloopen nacht zijn bij Doe
tinchem enkele bommen uitgeworpen.
Eén bom kwam terecht in een stuk
bouwland te Gaanderen onder Doetin
chem. De ruiten van enkele omlig
gende huizen werden vernield, terwijl
eenige bomscherven door de muren
drongen en aan het meubilair schade
toebrachten. Vermoedelijk zijn ook
bommen terecht gekomen in de bos-
schen van het landgoed „Slangern
burg” doch deze zijn nog niet gevon
den.
Na een uitvoerige bespreking in zijn
laatste vergadering heeft de Midden
standsraad thans aan het waarnemend
hoofd van het departement van Han
del, Nijverheid en Scheepvaart doen
toekomen een uitvoerig uitgewerkt
advies betreffende winkelsluiting in
den komenden winter.
vindt de man in zijn vrijen tijd
„Pak aan”, hij vindt er dagbladen
en tijdschriften, foto’s e.d. Hij blijft
derhalve, ook in de cantine, in
sfeer.
Pers en propaganda
Een doeltreffend propaganda-appa-
raat dient den Opbouwdienst ter be
schikking te staan, zoowel om inwen
dig meer bekendheid te geven aan het
doel, dat de O.D. nastreeft en naar
buiten te doen blijken van de bereik
te en beoogde resultaten.
Tot dit doel is het weekorgaan van
den Opbouwdienst geschapen „Pak
aan”, dat de spreektrompet der lei
ding zal zijn. Het corpsnieuws zal in
elk der nummers op afzonderlijke in
legvellen verschijnen.
Brochures zullen verschijnen, die
de strekking hebben den leden van den
Opbouwdienst een inzicht te geven in
de hun individueele taak en die van
het geheel.
Filmvoorstellingen en foto-repro-
ducties zullen een en ander nog ver
sterken en daarbij voegt zich het
woord, het woord van leiders en in
structeurs om de mannen bij elk
werk, dat zij ondernemen, duidelijk
te maken waarom het gaat en wat
ieders aandeel in den te verrichten
arbeid moet zijn. Uit dit begrijpen
groeit dan vanzelf de waardeering.
De uitwendige propaganda ge
schiedt in nauwe samenwerking met
de betrokken instanties.
In de noodzakelijke ontspanning
wordt voor een belangrijk deel voor
zien, door de zelfwerkzaamheid van
den man. Daarbij voegt de leiding de
vertooning van cultureele en goede
amusementsfilms en van toonelstuk-
ken van het lichtere genre.
Het cabaret heeft geen zin en moet
in elk geval niet aan de mannen
worden opgedrongen.
Met de ontspanning houdt de om
vangrijkheid van cantines ten nauw
ste verband. De oude goede gewoon
te om de cantines in eigen beheer te
hebben, is onder de huidige omstan
digheden, o.m. door de distributiepro-
blemen, niet te bestendigen,
zaak is dus gecentraliseerd,
Naar wij van generaal-majoor N. A.
A. v. d. Roemer, inspecteur van den
Geneeskundigen Dienst der Landmacht,
vernemen, is het aantal Nederlandsche
militairen, dat opgenomen werd in de
hospitalen en ziekenhuizen en dat on
geveer 3500 bedroeg, thans teruggeloo-
pen tot nog geen 900.
In dit geval zijn dan niet al
leen de oorlogsslachtoffers begrepen,
maar ook de zieke Nederlandsche mili
tairen. Van deze 3500 militairen waren
ongeveer 1500 opgenomen in burgerzie-
kenhuizen. Thans worden daar nog on
geveer 200 verpleegd.
Deze
waar
door tevens de mogelijkheid verruimd
wordt, om de cantine tevens te be
nutten voor de propaganda. Daar
Zang en muziek
Naast de beoefening van sport noem
de de heer Paters zang en muziek
als element in het aankweeken van
gemeenschapszin en tucht.
Het Nederlandsche volk is
zingend volk, zoo betoogde hij,
als het zingt, zingt het zelden
goeds.
Dit wil niet zeggen, dat wij niet
zouden kunnen zingen. De O.D. kan
het tegendeel dagelijks bewijzen. Er
heeft zich daar bovendien een muziek
korps gevormd van 52 man, dat thans
onder leiding van kapitein P. Tiggers,
regelmatig oefent.
Het Centrale Opleidingsinstituut
treedt hier leidinggevend en smaak-
vormend op. Het heeft daartoe het
oog op de volgende middelen: de
samenstelling en een bundel van op
de juiste wijze gerangschikte, goede
Nederlandsche liederen; een unifor
me en deskundige opleiding van zang-
leiders; het verzamelen van mar-
schen voor harmonie- en fanfarecorp
sen voor den Opbouwdienst en in ver
band daarmede de vorming van goe
de muziekcorpsen; het ten gehoorde
brengen van lichte klassieke muziek
en het bevorderen van de zelfstudie
op het gebied der muziek.
De Opbouwdienst heeft één woord in zijn
devies geschreven: Arbeid, construc
tieve arbeid, verricht in gemeenschap en
goede kameraadschap en onder strenge
tucht De mannen van den Opbouw
dienst zijn de dragers van den arbeid en
hun het juiste inzicht te geven in de
noodzakelijkheid, dat het werk moet
worden gedaan uit liefde tot den arbeid
zelf en ten dienste der gemeenschap, is
de taak der hoofdafdeeling IV, welke de
geestelijke- en lichamelijke opvoeding tot
haar taak heeft.
4'
ii
-J
ÜUOM
4
f
Hl
en
.1 i
'i-
I
i 1
ijs
