Herhaaldelijk luchtalarm
te Londen
Woensdag 4 September.
Na
vlucht
Engeland
een
naar
1940.
No. 17664.
NIEUWE GEEST
naar
Groote formaties bommenwerpers
vallen aan
Engelsche bommen op
Nederland
TIJDEN VAN ZONSOP-
EN ONDERGANG
In verschillende Engelsche
steden aanzienlijke
verwoestingen
aangericht
Nederlandsche arbeiders
Duitschland
L
Brandende steden
Bommen op Zuid-
Engeland
Délfilé van een Duitsche politie-afdeeling
PRIJS DER ADVERTENTIKN:
PRIJS DEZER COURANT:
Victoriakruis
het
het paleis.
sche vliegers
vliegtuigen
worden 12 Duitsche
wordt,
Ook in Zeeland
er
tijdens het luchtalarm 3 officieren met 7
onderscheiden. De 4
plechtigheid geschiedde niet, zooals ge- j
bruikelijk, op het binnenplein, maar in
4
4
Ziekteverschijnselen bij Engel- 4
4
f
De vermindering in het aantal lan- J
Koning George heeft gistermiddag
in het Buckingham Palace te Landen
Voor 's-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad’’ 3.Franco per post met Mode
blad 4.—zonder Modeblad 3.75. Buitenland f9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
-en de geldende goedk. abonn.prljzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct.
Koning George decoreert
Engelsche officieren
zijn
een
de
STATEN
Hedenavond uur van zonsonder
gang 8.21 uur, zonsopgang 5 Sep
tember 6.57 uur. In den tusschen-
liggenden tijd moet dus worden
verduisterd.
Een zaak, welke de Duitsche bezet-
tingsautoriteiten en ook de voornaam
ste Nederlandsche autoriteiten zeer ter
harte gaat, is nog steeds die van de
werkloosheid hier te lande en hoe deze
te beperken. Vooral nu de herfst- en
wintermaanden naderen, is het van het
grootste belang, dat dit probleem zoo
goed mogelijk tot oplossing komt. Het
is een zeer gelukkig verschijnsel hierbij,
dat thans een groot aantal Nederland
sche werkloozen op de Duitsche arbei-
dersmarkt gebracht kunnen worden.
Uit brieven, die Nederlandsche arbei
ders in Duitschland naar hun verwan
ten in Holland zenden, blijkt, dat zij het
Van 15 regels 1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct„ daarna Iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct per regeL Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct Incasso binnen de stad 5 ct, buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer.
Kent en Essex bestookt
Reuter meldt uit Londen
De ministeries van luchtvaart en vei
ligheid deelden gisteren mede, dat
groote groepen vijandelijke vliegtuigen
gisterochtend over onze Zuidoostkust
vlogen. Volgens tot dusver ontvangen
berichten zijn eenige bommen in de
graafschappen Kent en Essex neerge
worpen
VEREENIGDE
De militaire commissie van het Huis
van afgevaardigden heeft met 12 tegen
11 stemmen de aanvulling op de dienst
plichtwet goedgekeurd, welke de regee-
ring machtigt fabrieken ten behoeve
van de productie van oorlogsmateriaal
te pachten, in geval deze fabrieken het
aannemen van regeeringsorders om de
een of andere reden weigeren.
De aanvulling beteekent een ver
zachting op de bepaling, welke de Se
naat had aangenomen, krachtens welke
de regeering gerechtigd zou zijn derge
lijke fabrieken in beslag te nemen.
des nachts zonder raadpleging
hun kaarten konden oriënteeren.
De goede behandeling, welke zij
ondervinden, trekt vele nieuwe
werkkrachten aan
tijdperk moet openen van weder-op-
bouw, van vernieuwing, van herstel en
verhooging van welvaart, van zooveel
mogelijk levensgeluk voor zooveel mo
gelijk menschen. Ons voorbereiden op
dezen beteren tijd, waarin wij ons
aandeel aan het goede mogen verwach
ten, is de groote taak, die thans, in
dezen moeilijken tijd, op ons allen
rust, individueel en in gemeenschap.
Met hoe meer energie en met hoe meer
inzicht in de huidige werkelijkheid en
in de toekomst wij ons aan deze taak
zetten, hoe beter wij den nieuwen geest
verstaan, des te meer betoonen wij
ons echte, goede Nederlanders, waar
dig dat men ons eigen karakter en
eigen bestaan ontziet en ons het recht
geeft om mettertijd mede zelf te be
slissen over onze toekomst.
in elk opzicht naar wensch hebben, zoo
wel wat hun arbeid betreft als wel wat
hun sociale verzorging, de woongelegen
heid, de voeding etc. aangaat Wij zullen
morgen enkele van deze brieven publi-
ceeren; zij zijn van belang, omdat zij
vele scheeve voorstellingen recht zetten
en als zoodanig ook stimuleerenden in
vloed kunnen uitoefenen op au J ere
werkzoekenden, waardoor mede een bij
drage geleverd wordt tot bestrijding van
de werkloosheid, die zulke zware finan-
cieele offers van de gemeenschap vraagt
en die in zooverre ook een kwaad is, dat
zij het moreel van een deel der bevol
king ernstig aantast. Zij is een gróót
kwaad, dat vele andere kwaden omvat
Op het oogenblik is de Nederlandsche
arbeidsmarkt niet in staat de vele dui
zenden mannen en vrouwen, die reeds
jaren tot werkloosheid gedoemd zijn, in
het arbeidsproces in te schuiven. Dit is
niet te verwonderen, daar er ook in nor
male tijden een groot aantal Nederland
sche werkloozen zijn.
Ondanks deze situatie is het toch nog
mogelijk goed-loonenden arbeid te krij
gen, waardoor betere sociale en econo
mische verhoudingen verkregen kunnen
worden. Reeds hebben duizenden Neder
landsche werkloozen door bemiddeling
van de Nederlandsche arbeidsbeurzen,
waaraan Duitsche deskundigen zijn toe
gevoegd, hun weg naar Duitschland ge
vonden en daar een hun passende be
trekking gevonden.
Van bevoegde Duitsche zijde wordt
de aandacht er op gevestigd, dat deze
p arbeiders werken in streken, die niet
ver van hun woonplaats zijn gelegen en
dat zij werken met en onder Duitschers
met wie zij kameraadschappelijk om
gaan. Hun sociale positie in Duitschland
is volkomen gelijk aan die van de Duit
sche arbeiders.
De Nederlandsche arbeiders en em
ployes, die in Duitschland werkzaam
zijn, kunnen hun loon- en salaris-over-
schot naar hun verwanten in Holland
overmaken. Zij behouden hun loon tij
dens hun vacantie.
Het is bekend, dat de Nederlandsche
arbeider over het algemeen gehecht is
aan huis en haard. Daarom is er voor
gezorgd, dat hij in Duitschland gezel
lige en aangename veelal moderne
woongelegenheid vindt, terwijl het eten
er voortreffelijk is en veelal klaar ge
maakt wordt door Nederlandsche koks.
In de arbeiderskampen is veel Neder-
landsch personeel, dat, waar de arbeider
moeilijkheden mocht hebben, met de
taal bijvoorbeeld, steeds gaarne alle in
lichtingen en hulp verstrekt
Het is al te goed bekend, dat zekere
elementen, die het aangenamer vinden
niets te doen zonder te beseffen, dat zij
hun volk daarmede groote schade berok
kenen, er op uit zijn hun vrijen tijd te
benutten met het vertellen van sprook
jes en het verspreiden van boosaardige
geruchten over de toestanden in
Duitschland. De kwaadsappige verhalen
van deze lieden worden afdoende weer
legd door de vele brieven, die door de
arbeidsbeurzen en door familieleden
hier te lande worden ontvangen en
waarin duidelijk tot uitdrukking komt,
dat deze Nederlandsche arbeiders het
in Duitschland volkomen naar den zin
hebben. Zij wekken hun kameraden op
zoo spoedig mogelijk hun voorbeeld te
volgen. Zooals reeds gezegd, stellen wij
ons voor in ons blad van morgen een
aantal van deze brieven te publiceeren.
Twee dooden en enkele zwaar en
licht gewonden
RUSLAND.
De bladen te Moskou publiceeren
een order van den volkscommissaris
van oorlog, maarschalk Timosjenko,
waarin de jaarlijks gebruikelijke op
roep voor het roode leger, de roode
vloot, alsmede voor de grenstroepen
en de troepen voor de binnenlandsche
bescherming gedurende den tijd van
15 September tot 10 October bevolen
wordt. Opgeroepen worden de volledige
lichting 1920, alsmede de recruten van
de lichting 1921, die tusschen 1 Janu
ari en 31 Augustus van dat jaar gebo
ren zijn, voorts de recruten van de
lichtingen 1921 en 1922, voor zoover zij
een middelbare school afgeloopen heb
ben, benevens de recruten van oudere
lichtingen, die uitstel gekregen hadden.
Eveneens werden in den afgeloopen
nacht door een Engelsch vliegtuig een
zestal brisantbommen uitgeworpen bo
ven Terneuzen. Hierbij werden 2 men
schen gedood, terwijl 2 personen zwaar
en 2 licht gewond werden. Een school
en negen woonhuizen werden geheel
of gedeeltelijk vernield.
Ook zijn nog enkele bommen geval
len op Ritthem, op Walcheren, maar
deze kwamen in een weide terecht,
waar zij slechts geringe schade hebben
teweeggebracht
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven fijnen) Giro No. 12500
Wie niet ziende blind en hoorende
doof is, zal tot de erkenning moeten
komen, dat zich sedert den grooten
ommekeer in het lot van ons land meer
en meer een nieuwe geest onder ens
volk doet gelden. Een nieuwe Neder
landsche geest, want hij beoogt de
bescherming van ons vaderlandsche ka
rakter, het behoud van ons vrije
volksbestaan naar eigen aard en
wezen.
Deze nieuwe Nederlandsche geest
echter is Europeesch gericht door de
geweldige gebeurtenissen, welke ons
volksbestaan zoo hevig hebben ge
schokt en tot ver buiten onze grenzen
reeds zoovéél grondig hebben veran
derd. De korte oorlog op ons grond
gebied en de daarop gevolgde bezet
ting hebben ons land, dat voorheen zoo
lang een tamelijk afgesloten bestaan
leidde, plotseling gebracht binnen de
groote Duitsche levensruimte en daar
mee binnen het uitgestrekte Europee-
sche continentale gebied, dat thans
bezig is zich onder Duitschland’s lei
ding tot een machtige economische
eenheid te vormen.
Gisteren hebben, naar het D.N.B.
verneemt. Duitsche vliegtuigen mi
litaire werken ten Noorden van
Londen aangevallen, waarbij het
verscheidene malen tot hevige
luchtgevechten kwam.
Gisterochtend is in Londen lucht
alarm gemaakt, terwijl boven de
stad een buitengewoon fel lucht
gevecht woedde, aldus Reuter.
Aangenomen wordt, dat minstens
2 Duitsche machines daarbij zijn
neergeschoten.
Dit was het grootste luchtgevecht,
waarvan tot dusver melding is ge
maakt, in dit district. Groote for
maties bommenwerpers vlogen, be
geleid door jachtvliegtuigen, ver
volgens over de Zuid-Oostkust
Britsch gebied binnen.
Tegen 2 uur ’s middags werd in
het gebied van Londen wederom
luchtalarm gemaakt. Het lucht
alarm duurde tot 3 uur, aldus be
richt Reuter.
Ook vanmorgen is in het gebied
van Londen luchtalarm gemaakt,
dat van 9.20 tot 10 uur duurde.
Foto van het défilé van een Duitsche politie-afdeeling, dat dezer dagen
plaats vond. De publieke belangstelling was zeer groot. (Poiyooon)
ge afstandsvluchten van de Royal Air 4.
Force over Europa, welke de laatste
dagen valt waar te nemen, is volgens
een bericht van de „Philadelfia Daily
News”, aldus meldt het D.N.B., daar
aan te wijten, dat bij de overwerkte
Engelsche vliegtuigbestuurders voor
den langen afstand ernstige stoornis
sen in hun gezondheid zijn opgetreden.
De uiterlijke verschijnselen van
deze vliegersziekte zijn voortdurende
hoofdpijnen, een lichte verzwakking
van het oog, hartkloppingen, welke in
sommige gevallen reeds tot verval
van krachten geleid hebben en een ste
kende pijn in de borst. Het „Institute
of medical research” te Londen is
bezig de oorzaken van de vliegers
ziekte na te gaan en tracht daarvoor
een genezing te vinden door een spe
ciale aanvulling in de zuurstofmening
en door behandeling in een kliniek.
Een Duitsche jachtvlieger wordt door het grondpersoneel gelukgewenscht met zijn overwinningen, na
terugkeer van een vl ucht naar Engeland. (Holland)
Het is duidelijk, dat wij hier niet
te doen hebben met een tijdelijken
toestand, voor den duur van de bezet
ting. Wij mogen, op grond van de be
kende toezeggingen van gezaghebbende
Duitsche zijde, vertrouwen, dat de be
zetting ons land zal verlaten als na
den oorlog de nieuwe verhoudingen
geregeld zijn, en dat ons een zelfstan
dig volksbestaan zal worden gegund.
Het zal echter niet het oude Neder
land zijn, daarvan mogen wij ons
reeds overtuigd houden, ook al weten
wij thans nog niets van den staats
vorm, waaronder wij zullen leven.
De thans ontstane nauwe verbonden
heid van ons lot met dat van Duitsch
land en onze directe deelneming aan
het Europeesche economische leven
zullen krachtig haar stempel blijven
drukken op de economie, maar daar
mee ook op het sociale en geestelijke
leven van en in ons land.
Dit is het, wat men thans geleidelijk
ziet geboren worden, in materieelen
zin, door economische en sociale orde
ning, maar óók in den geest. Want er
is een veldwinnend inzicht, dat er vrij
plotseling een krachtige evolutie is
ontstaan in de grondslagen van onze
samenleving, dat veel van het oude zal
verdwijnen of veranderen (bij behoud
van het goede), veel nieuws ervoor in
de plaats zal komen. Meer en meer
ziet men het bewustzijn doordringen,
dat van onder af op alle gebied van
het maatschappelijk leven een krach
tige opbouw noodig is, waaraan reeds
nu op allerlei terrein wordt gewerkt,
een logische opbouw op de reëele fun
damenten, welke het leven in zijn na
tuurlijke verscheidenheid aanbiedt,
met gehinderd door onlogische groe-
peeringen en tegenstellingen; een orga
nische opbouw van elk der onderschei
den factoren van het materieele en
culturele leven, doch tevens een op
bouw van deze verscheidenheid tot een
hecht en sluitend geheel.
Het is duidelijk, dat hiertoe twee
dingen allereerst noodig zijn: in de
eerste plaats de wil van het Neder
landsche volk, in zijn verschillende
geledingen en groepeeringen, om de
gemeenschap in haar geheel te dienen;
in de tweede plaats een krachtig cen
traal gezag, berustend op het vertrou
wen van het volk.
Men vergist zich echter als men
meent, dat het dienen van de gemeen
schap moet meebrengen een geestelijke
vervlakking. Dit laatste zou al zeer
ón-Nederlandsch zijn. Want het be
hoort tot de meest waardevolle ken
merken en tot de krachtigste eigen
schappen van ons volk, dat het een
diep en rijk en in verscheidenheid van
vorm zich openbarend geestelijk leven
heeft, bovenal een innig religieus
leven. Dit moet niet slechts worden
ontzien en geëerbiedigd, maar zelfs
bevorderd, om der wille van de gees
telijke vrijheid, maar ook omdat het
een machtig en onmisbaar element
van onze volkskracht is. Doch dit is
iets anders dan dat men toelaat, dat
de geestelijke verscheidenheid het
economische en sociale leven versnip
pert door haar voor dit gebied niet
geldende scheidingslijnen en het staat
kundige leven en daarmee het gezag
door haar verdeeldheid verzwakt, zeer
ten nadeele van de volksgemeenschap.
Wij leven thans temidden van den
grimmigen oorlog. Ons land is bezet
door de mogendheid, die ons na een
dappere verdediging onzerzijds heeft
onderworpen. Mede-léven beteekent
óók voor ons volk thans mede-lijden
het kan niet anders. Wij moeten er in
berusten en onze offers brengen, hoe
zwaar dit ook velen moge vallen. Maar
wij moeten voor oogen houden, dat het
doel van den oorlog isde vrede-
Een vrede op andere grondslagen dan
die, waarop de samenleving der volken
vóórdien berustteeen vrede, die een1
De zware en voortdurende aanvallen
der Duitsche luchtmacht op Engeland
hebben o.m. tot gevolg een verminder
de intensiteit der Britsche luchtaanval
len op ons land en op West-Duitsch-
land. De laatste dagen vertoonden zich
slechts weinig Engelsche toestellen
boven Nederlandsch gebied. De enkele
Britsche bommenwerpers, die hier
kwamen, hebben echter in den afge
loopen nacht door de roekelooze wijze,
waarop zij hun bommenlast hebben uit
geworpen, onheil gesticht.
Vannacht is door een Engelsch
vliegtuig een bom geworpen, waardoor
een boerderij werd getroffen, welke be
woond werd door G. A. Waiboer aan
de Grootsloot in De Zijpe, in Noord-
Brabant. De heer Waiboer is hierbij
om het leven gekomen, terwijl
vrouw licht gewond werd. Als
kaartenhuis is het voorhuis van
boerderij in elkaar gezakt. De muren
zijn naar binnen gevallen, het voorste
deel van het dak, dat intact was ge
bleven, stulpte over de ruïne heen.
Een wonder is het, dat de vrouw zich
met haar kindje nog kon redden. De
heer Waiboer was in het puin bekneld
ruim een uur na den inslag kon de
brandweer van De Zijpe het slachtoffer
bevrijden.
vele plaatsen hebben de Engelschen
daarom zelf vuur aangelegd, om de
Duitsche vliegers in hun oriënteering
te misleiden.
Ook in den afgeloopen nacht waren
Duitsche gevechtsvliegtuigen naar En
geland onderweg en hebben zij op ver
scheidene doelen, die voor den oorlog
van belang zijn, gelegen op de Zuide
lijke helft van het Engelsche eiland,
bommen van het zwaarste kaliber ge
worpen.
De bataljonscommandant Copeman
schrijft in de „Evening Standard”, dat
Duitschland met zijn voortdurende
luchtaanvallen en door het gebruik ma
ken van zijn uitputtingsmethoden reeds
de gevaarlijkste resultaten in Engeland
heeft bereikt.
Reeds is een aanzienlijk deel van
Engeland's industrieele productie stil
gelegd en is een groot aantal huishou
dens als gevolg van slapelooze nachten
volkomen in de war.
De luchtaanvallen van gisteren op
Engeland hebben, naar het D.N.B. ver
neemt, zoo hevige branden doen ont
staan, dat de Duitsche vliegers zich
van
Op
Volgens te Stockholm ontvangen
recente berichten uit Londen is de
schade, die door de Duitsche bom
aanvallen in verschillende steden
van Zuid- en midden-Engeland is
aangericht, zoo groot, dat zij kan
worden vergeleken met de ver
woestingen in Warschau en Rotter
dam.
Boven een heele reeks Engelsche
steden hangt een ondoordringbare,
breede rookwolk, afkomstig van
branden, die vuurzuilen van vele
meters hoogte hebben doen ont
staan.
De aanblik van deze brandende
steden is verschrikkelijk en heeft
een verpletterend effect op de
stemming der bevolking.
Bij de aanvallen der Duitsche jagers
en gevechtsvliegtuigen op Zuid-Enge-
land is het, naar het D.N.B. verneemt,
gisteren tot verscheidene verwoede
luchtgevechten gekomen, waarbij vol
gens de tot dusverre ontvangen berich
ten 39 Britsche vliegtuigen werden
neergeschoten.
Bij aanvallen op Britsche vliegvel
den werden nog 15 vliegtuigen op den
grond vernield.
Tot dusverre
vliegtuigen vermist.
Eden verwacht ernstige
gebeurtenissen
Naar uit Londen gemeld
aldus verneemt D.N.B. uit San Se
bastian, heeft de minister van oorlog,
Eden, ter gelegenheid van een groot
noenmaal verklaard, dat het zeer on
voorzichtig is aan te nemen, dat het
gevaar voor een inval in eenig opzicht
minder dreigend is. De komende weken
kunnen zich nog veel ernstiger ge
beurtenissen dan tot dusver afspelen.
Engeland heeft evenwel nog nooit een
beter leger gehad.
Eden heeft voorts een boodschap tot
het leger en de luchtafweertroepen ge
richt, waarin hij naar aanleiding van
den verjaardag der oorlogsverklaring
hen met hun taak geluk wenscht.
(Zie verder, le blad, pag. 2.)
COURANT
IIAAGSCHE
4
4
f
4
4
4
4
4
4
OP DE
AANVULLING
DIENSTPLICHTWET
DE NIEUWE LICHTINGEN
OPGEROEPEN
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. <1.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187