Opening
het achtste Duitsche
van
Winterhulpwerk
De Vrijmetselaarsloges in ons
land ontbonden
1
Donderdag 5 September.
194Ö.
I
No. 17665.
Innige verbondenheid tusschen front
Rede van Hitler in het Sportpaleis
te Berlijn
TIJDEN VAN ZONSOP-
t
EN ONDERGANG
„Product van de dwalingen van een voorbij tijdvak”
Nederlandsche arbeiders
Duitschland
en vaderland
De rede van Hitler
j Strijd tot een vol-
I
J komen duidelijke j
beslissing
Rg
Miller
lil
V
i
t
t
t
t
•i
i
Van bevoegde offideele zijde
wordt ons medegedeeld, dat
gisteren in geheel Nederland
de ontbinding der Vrijmetse
laarsloges is bevolen.
De Nederlandsche kok reikt het middagmaal aan zijn landgenooten uit
(Deutsche Presse)
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Veelzeggende brieven
Wa 4
COURANT
HAAGSCHE
PRIJS DEZER COURANT:
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
groepen, welke
de
(Foto-archief)
in
Mühlheim-Ruhr, 87’40.
jullie JAN.
Beste Jo.
JAN.
JOHAN.
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” ƒ3.Franco per post met Mode
blad ƒ4.zonder Modeblad ƒ3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.— p. kw. Bij postkantoren
‘"wn de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p. post 10 ct
Natuurlijk
Engelsche
- ------- z
de
aan
I
i
I
i
i
i
i
i
i
i
I
i
i
I
heeft aangetrok-
zijn minst
i
Je Vader
XJ. W. M. VAN DIJK).
r
Hedenavond uur van zonsonder
gang 8.19 uur, zonsopgang 6 Sep
tember 6.59 uur. In den tusschen-
liggenden tijd moet dus worden
verduisterd.
Lieve jongen.
Je vader gaat het goed. Het is hier
best. Ga naar je tante. Brief en geld
volgen.
Van 15 regels 1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct.. buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer.
betreft, daarover kunnen wij niet kla
gen. Ook de huisvesting is goed.
Het spijt me, dat ik mijn hengel
stokken niet heb meegenomen, want
deze zijn hier namelijk duur. Vijf en
zes Rijksmark voor een gewoon bam
boestok, dat is niet goedkoop, niet
waar? Wanneer jij hier ook konst, Bul,
moet je je hengelstokken niet vergeten
Aon mej. Joh. te Boekhorst
p.a. van Krimpen,
Taamderstraat 74d.
Wesseling, 137’40.
mee te nemen. Hier in de omgeving
is prachtig vischwater. Wij zijn van
plan de in de omgeving liggende ste
den, als Dortmund, Duisburg, Essen en
Oberhausen eens spoedig te bezoeken.
Al deze plaatsen liggen niet ver van
Mühlheim. Zoodra we ons eerste loon
zullen hebben gekregen, zullen wij jul
lie het geld toesturen. Wij verdienen
circa 50 Rijksmark in de week, met
verpleging en huisvesting. Dat is best
dus.
Hartelijke groeten,
Wjj hebben een heel prettige reis ge
had. In Duitschland zelfs in tweede
klasse wagons.
Je weet, ik heb nooit alle kletspraat
jes over Duitschland geloofd, maar tot
nu toe is nog geen enkele bewaarheid,
bijv, krijgen wij geen zwart brood, maar
gewoon brood en zelfs meer dan in Ne
derland. Ook krijgen wij rijkelijk ge
noeg boter. Het spijt me, dat ik niet
reeds eerder naar Duitschland ben ge
gaan. De eetzaal op het terrein van de
fabriek is prachtig. Een bediening als
in een hotel aardige, vriendelijke meis
jes met sneeuwwitte schorten voor. Ik
vind alles nog veel beter, dan ons des
tijds bij de arbeidsbeurzen is verteld.
Menschen, die anders vertellen, zijn
luiaards of lijntrekkers, die liever
steuntrekken en niet van hun moeder
weg willen. Wij worden op dezelfde
wijze behandeld als de Duitsche arbei
ders en zijn volkomen vrij. Wij zijn in
nieuwe, steenen gebouwen gehuisvest,
waar douches met heet en koud water
aanwezig zijn. Deze kaart mag je bij
de afdeeling bouwvakken van de Ar
beidsbeurs toonen. Zoodra ik hoor, dat
je deze kaart gekregen hebt, zal ik je
uitvoerig schrijven. Wij hebben hier
van den oorlog nog niets gemerkt. Hoe
bestaat het. niet
Met hartelijke groeten,
maanden al niet gewerkt en wat heb
ben wij niet al verslapen. Wat hebben
de Engelsche politici in dien tijd niet
allemaal gezien en juist ingezien en
vooral steeds op het juiste tijdstip
aangepakt. En wat hebben wij daar
tegenover niet allemaal gemist. Tot
Noorwegen kwam. Toen de operaties
begonnen, verheugde de Engelsche
oorlogsberichtgeving zich over de
ontzaglijke fout, die wij, Duitschers,
hadden gemaakt. En men verheugde
zich in Engeland er over, dat men
eindelijk de gelegenheid kreeg, om
zich te kunnen meten met de Duit
schers. Zij kregen de gelegenheid en
de krachtmeting kwam ook.
Het is een ironie van het lot, dat
de voor de Engelschen toentertijd erg
ste slag te danken was aan hun eigen
propaganda.
Toen wij n.l. de Noren tenslotte tot
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J,
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. w. Seters Jr„ There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
Lieve ouders, broer en zuster.
Hierbij wil ik jullie even schrijven,
dat het ons nog altijd goed gaat en dat
wij allen goed gezond zijn. Ik hoop,
dat het ook met jullie allen goed is.
Het werkhier bevalt ons goed. De
tweede week begint nu. Wat het eten
de toekomstige ontwikkeling is daar
bij, of de onderwerping van een gees
teswereld en van een politieke organi
satie ontspruit aan een vooruitstreven-
den gedachtengang, of dat zij slechts
is te beschouwen als te danken aan het
feit, dat oude politieke krachten, die
op zichzelven tot een overwinning op
de loges niet in staat waren, nu een
gunstig oogenblik hebben gevonden om
met hun tegenstander af te rekenen,
met geen ander doel dan verouderde
instellingen opnieuw aan de macht te
brengen.
beter ingelichte kringen, hoorde men,
dat het lot in het Oosten nu defini
tief gekeerd was. Daarop kwamen
even welingelichte deskundigen, die
opmerkten, dat zelfs wanneer Duitsch
land een succes zou hebben verwor
ven, hetgeen in het geheel niet het
geval was, dit succes in werkelijk
heid slechts een wansucces was, ge
zien van een hooger strategisch stand
punt. En toen wij reeds voor War
schau stonden, wist men weer, dat
men gerechtigd was om aan te he
men, dat thans in het Westen de aan
val der geallieerden zijn eerste groote
en doorslag gevende succes bereikt
had.' Vervolgens zeide men: ,,Er is
een groote nachtmerrie van ons weg
genomen. Die Polen in het Oosten wa
ren steeds onze zwakke zijde. Nu kun
nen wij ons op het Westen concentree-
ren, waar wij met de Duitschers zul
len afrekenen”.
Nadat in de laatste jaren bij de vol
trekking van de staatkundige hervor
ming van een aantal Europeesche lan
den de vrijmetselaarsloges, als zijnde
organisatorische en grootendeels ook
geestelijke steunpunten van het wereld-
liberalisrne en van de geldheerschappij,
geliquideerd zijn, zijn in de afgeloopen
weken verscheidene andere staten er
toe overgegaan, de Vrijmetselaars-orga-
nisaties binnen hun grenzen te verbie
den.
Dat dit besluit genomen is in lan
den, waarin deze organisaties een bui
tengewone geestelijke en politieke
macht uitoefenden, is te beschouwen
als een vérstrekkend politiek symp
toom. Daartegenover is het zoo luidt
het in de ons verstrekte officieele me-
dedeeling teekenend voor de Neder
landsche partijen en
zich naar haar zeggen tot een herorde
ning geroepen voelen, dat eenige
groepen uitgezonderd nergens ook
maar een poging wordt gedaan, om de
loges als een product van de dwalingen
van een voorbij tijdvak te brandmer
ken en er definitief mee af te rekenen.
De nuchtere feiten
Bij al haar afwijzing van geest en
methoden der Vrijmetselarij denkt het
nationaal-socialisme te zeer in histori-
schen zin, om niet in het feit, dat de
Vrijmetselarij 150 jaar lang Europa in
toenemende mate heeft beheerscht,
meer te zien dan slechts een toeval of
het uitsluitend resultaat van duistere
samenzweringen.
Wij zien thans in de gedachten en
de daaruit ontsproten daden van de
Fransche revolutie een revolutionnaire
breuk met de Middeleeuwen, waar
mede echter gepaard ging de onbe
kwaamheid om in de plaats van de
oude bindingen nieuwe in hei leven te
roepen. Het valt echter niet te betwis
ten, dat het tijdvak van het absolutis
me inwendig vermolmd en corrupt was
geworden, en dat de krachten, die dit
tijdvak droegen, onbekwaam waren ge
bleken uit zichzelve tot een zuiverende
evolutie te geraken.
Het Fransche systeem
Door de geschiedenis, d.w.z. door het
verloop van het spel der krachten, is
een ondubbelzinnig oordeel geveld over
het ten val gekomen Fransche systeem
van de achttiende eeuw. Daarom moet
het als bedenkelijk worden beschouwd,
wanneer thans krachten, die tot nu toe
uit zichzelve onmachtig waren, trach
ten in de plaats van overleefde vor
men weliswaar een nieuwe gedaante,
doch naar den inhoud het oude regime
te stellen.
Het nationaal-socialisme nu streeft
er naar, met voorbijstreven van
de ongebondenheid van het libe
ralisme, een nieuwe staatkundige
en sociale gedachtenwereld op te
bouwen. Het stelt in de plaats van
de niet meer houdbare bindingen
van het verleden een vaste sociale
orde, en daarom draagt de over
winning op de Vrijmetselarij een
zeker vooruitstrevend karakter.
Natuurlijk zal ook de ontwikkeling
hier in Nederland na dezen maatregel
met opmerkzaamheid worden gevolgd.
Hoe ook de resultaten van dit verbod
mogen zijn, de vorm van de Vrijmet
selaarsloges is, nu zoovelen een blik
hebben kunnen slaan in de loges zelf
en in heel de valsche romantiek van
haar instellingen, van alle illusies ont
daan. In ieder geval kan men zeggen,
dat het z.g. mysterie dat vele klein
burgerlijke naturen
ken en anderen op zijn minst ge
ïnteresseerd heeft, thans niet meer be
staat.
Wel heeft zich eens in deze loges
de politieke macht geconcentreerd, van
hier uit zijn de groote transacties van
de wereldpolitiek en van de wereldeco
nomie gesloten. De materieele symboli
seer ing echter van een vroeger dweep
zuchtige idéé was dermate primitief en
armelijk aan vormen, dat ook dit feit
slechts een uiting is van heel de in
nerlijke leegheid, welke in de steeds
verder vervlakkende geesteswereld van
de Vrijmetselarij naar voren komt.
In het raam der nieuwe orde
Onder de slagen van de nieuwe revo
lutie storten thans de steunpilaren van
de liberale wanorde overal ineen, het
zij deze gaan over de wereldbeschou
wing der Vrijmetselarij, hetzij over
haar complotten of over de door haar
nagestreefde slechts door goud gedek
te wereldvaluta en de heerschappij der
geldtrusts.
De thans nog steeds smeulende ver
langens om de leuzen van de Fransche
revolutie, van een wereldstatenbond of
van een Volkenbond weder in oude
glorie te herstellen, laat de natuurlijke
revolutie van den nieuwen tijd zege
pralend achter zich.,
voorbij Hamar en Lillehammer had
den verslagen, marcheerde en Brit-
sche brigade, zonder van iets te we
ten, op den weg naar Hamar. Zij had
naar achteren geenerlei verbinding,
want die verbinding hadden onze duik
bommenwerpers en gevechts-bombar-
dementstoestellen vernield. Zij luis
terden dus allen naar de Britsche ra
dio. En door de Britsche radio ver
nam de brigade-commandant, dat
wij nog ver achter Lillehammer za
ten en dat wij een zware nederlaag
hadden geleden. Nu marcheert
Britsche brigadecommandant
het hoofd van zijn brigade Lilleham
mer binnen en gaat daar rustig op een
kist zitten, gevuld met documeïiten,
waarop stond geheim, niet den vij
and in handen laten vallen”, (storm
achtige vroolijkheid). En hier werd
hij nu denzelfden nacht met zijn kost
baren winkel door onze troepen gevat.
Dat komt er van, wanneer iemand
vertrouwt op de Engelsche bericht
geving.
Zoo was het pveral. Zij hebben ge
logen en gelogen. Zij zijn de zee in
geworpen het was, zooals zij zeggen,
een „heel groote overwinning”. Toen
kwam de trotsche krachtmeting in het
Westen. Juist bij dezen veldtocht heeft
de geallieerde combinatie werkelijk
niets anders dan alleen maar neder
lagen moeten incasseeren. Nu is
Frankrijk eveneens ineengeslagen. En
wat heeft men thans voor een ver
klaring? Men zeide: „thans kan En
geland zich eindelijk met zijn geheele
kracht concentreeren, thans heeft En
geland de strategische positie bereikt
die het voortdurend gewenscht en ge
hoopt heeft te krijgen. De ballast
van Frankrijk heeft ons alleen maar
kostbaar Britsch bloed gekost”.
Men zeide, zoo verklaarde
Führer ten aanzien van Engeland ver
der, dat de oorlog 3 jaar duurt en dat
men zich instelde op 3 jaar. Maar ik
heb toentertijd tegen den rijksmaar-
schalk gezegd: Göring, bereid alles
voor op 5 jaar. Wij handelden zoo
niet, omdat ik geloof, dat de oorlog
vijf jaar zal duren. Maar wat ook mo
ge komen, Engeland zal ineenstorten,
(minutenlang durend applaus). Ik ken
geen anderen termijn dan alleen deze
(applaus).(Zie verder, le blad, pag. 2.)
Historische ontwikkeling
Het is de vrijmetselarij geweest, uit
welker milieu eenmaal de leuzen van
de Fransche revolutie van 1789 zijn op
gekomen. Zij zelf was in haar later
tot ontwikkeling gebrachte organisatie
het politieke, zij het onofficieele
machtsmiddel van die cosmopolitische
liberale kringen, die in politieke en
economische samenwerking het aan
schijn van de parlementen van vele
staten hun stempel opdrukten. Het is
teekenend voor den toestand der laat
ste decenniën, dat het aan geen an
dere politieke macht gelukt is de vrij
metselarij uit den zadel te werpen.
Alle aanvallen van de zijde der ker
ken tegen de loges leidden niet tot
resultaat en eerst aan de nationaal-
socialistische en fascistische revoluties
bleef het voorbehouden, de organisato
rische en grootendeels geestelijke
steunpunten van het wereldliberalisme
en van de geldheerschappij te over
winnen.
Wanneer thans andere staten dit
voorbeeld gaan volgen of onder in
vloed van Duitschland den nieuwen
koers vinden, dan is dit het resultaat
van de nationaal-socialistische en fas
cistische omwenteling. Beslissend voor
hl een groote betooging is gisteren in het Sportpaleis te Berlijn het achtste Winter
hulpwerk van het Duitsche volk door den Führer geopend, die in een lange, mee-
aleepende redevoering het Duitsche volk opriep om opnieuw te werken voor het
geweldigste sociale werk van alle tijden. Tevoren had rijksminister dr. Göbbels
tapport uitgebracht over het eerste Winterhulpwerk van den oorlog, welks reus
achtige getallen getuigen van de onwrikbare en innige verbondenheid tusschen
front en vaderland.
Bij de opening waren talrijke vooraanstaande mannen van staat, partij en weer
macht aanwezig. Men merkte op de rijksministers Frick, Gürtner, Lammars,
Schwerin-Krosigk, Darre, Dorpmüller, dr. Todt en Seyss-Inquart, staatsminister
Meissner, rijksleider Bouhler en vele vertegenwoordigers van generaliteit en admi
raliteit Begeleid door den gevolmachtigde voor de winterhulpactie, Hilgenfeldt,
verscheen de Führer in het veldgrijs. Hij werd begroet met een enthousiast gejuich,
toen hij met den chef der Duitsche politie, Himmler, rijksleider Bormann en zijn
persoonlijken adjudant door het midden van de zaal ging, naar alle kanten dan
kende voor de ovaties, die zich in sterkere mate herhaalden, toen dr. Göbbels den
groet tot den Führer richtte.
In ons blad van gisteren hebben wij
enkele beschouwingen gegeven aan de
hand van wat ons van bevoegde Duit
sche zijde werd medegedeeld over de
vele mogelijkheden, welke op het
oogenblik den Nederlandschen werk-
looze geboden worden om zich met
nuttigen arbeid in Duitschland een be
hoorlijk bestaan te verzekeren. Van
dezelfde zijde gewerden ons enkele
brieven van Nederlandsche arbeiders
in het Duitsche Rijk, welke bij de Ar
beidsbeurzen hier te lande ontvangen
werden. Hier volgen enkele van deze
brieven
Lieve vrouw.
Als zwakstroomtechnieker ben ik
thans in Politz aan het werk. Het is
een heel goede betrekking en ik ver
dien ook flink. Het gaat mij uitste
kend, alles is goed. Je behoeft je om
mij geen zorgen te maken. Het is in
Duitschland beter dan in Nederland.
Vriendschap ziet men overal en de
menschen hier zijn voor ons heel goed.
Het eten is ook zeer goed; in geen ge
val te weinig, hetgeen ik krijg, kan ik
zelfs nog niet in één keer opeten. Je
moet met Johan in Frankfurt komen,
dan kan ik je het geld daarheen zen
den. Je kunt er daar dan iets mee be
ginnen, meer dan in Rotterdam. Er
worden hier nieuwe, mooie steenen
woningen voor ons gebouwd. Wanneer
ze klaar zijn, kan je bij me komen en
hier wonen. Je kunt nu naar Lize gaan
en je zult er zeker geen spijt van heb
ben. Schrijf je mij het even als je
gaat Ik heb het Dirk ook reeds ge
schreven. dat je zult komen.
Hartelijke groeten van je liefheb
benden man.
Op dezen dag, zoo verklaarde de
Führer, eindigt het eerste oorlogs
jaar. De successen van dit eerste jaar
zijn uniek. Wij kunnen in het geheel
geen vergelijking trekken met het eer
ste oorlogsjaar van den wereldoorlog
want in dat eerste oorlogsjaar zijn
immers overal, ondanks de grootste
dapperheid, ondanks den pngehoorden
omvang der offers, slechts gedeelte
lijke resultaten bereikt en niet een de
finitief voltrokken oplossing.
De Führer wees vervolgens op de
geweldige geographische ruimte, die
thans door de Duitsche weermacht
wordt beschermd en verklaarde o.m.:
een aantal tegenstanders is uit den
weg geruimd.
Alleen aan zijn gelukkige geogra
phische ligging en aan zijn buitenge
wone snelheid in het vluchten heeft
Engeland het te danken, dat hetzelfde
lot het nog niet ten deel is gevallen.
Want het is niet zoo, gelijk eenige
Britsche politici dit zeggen, dat het
Britsche leger als een wild paard aan
den teugel rukt, brandend van begeer
te om eindelijk te worden losgelaten
tegen den Duitschen vijand.
Zij waren immers zoo dicht bij ons
en konden zonder meer hun begeerte
bevredigen.
Zij zelf hebben zich van ons verwij
derd en het bleef hun voorbehouden
deze verwijderingen als groote over
winning voor te stellen.
Engelsche „berichtgeving”
Het groote gebied, dat door de Duit
sche troepen op het oogenblik wordt
beheerscht, is nog uitgebreid door on
zen bondgenoot, Italië, die van zijn
kant in Oost-Afrika het initiatief heeft
genomen, daar zijn positie versterkte
en Engeland terugsloeg,
staan ook daartegenover
„successen”. Maar het zijn successen,
die het normale, gezonde menschen-
verstand niet begrijpt.
En daarom staan zij ook innerlijk
niet in een speciaal verband. Wij be
leven steeds weer, dat de Engelsche
propaganda van de eenige hoogte in
de andere diepte valt, weliswaar om
enkele dagen later op nog grootere
hoogten te zweven.
Zoo heb ik bijvoorbeeld eens gele
zen: „Thans wordt de teerling van den
oorlog geworpen. Wanneer het den
Duitschers niet gelukt naar Parijs te
komen en dat zal hun niet geluk
ken dan hebben zij den oorlog ver
loren. Mochten zij echter toch naar
Parijs komen, dan zal Engeland den
oorlog winnen”.
Zoo heeft Engeland talrijke z.g.
„overwinningen” bevochten. De roem-
rijkste overwinning die weliswaar
in onze oogen het smadelijkste wan
succes was was de vlucht uit Duin
kerken.
Telkens onderbroken door het luide
lachen van zijn toehoorders, gaf de
Führer eenige voorbeelden van Engel
sche oorlogsberichtgeving, die haar
onbetrouwbaarheid kenmerken. Wij
rukten juist, zoo zeide spr. o.m., Polen
binnen, toen de Engelsche propagan
disten verklaarden, dat zij uit welin
gelichte kringen wisten, dat de Duit
schers reeds een heel reeks zeer zwa
re nederlagen hadden geleden en dat
de Polen zegevierend naar Berlijn op-
Tukten.
Eenige dagen Jater, en stellig uit nog
Toen kwam een geruime tijd van
kalmte. Die rust was natuurlijk ook
een ontzaglijk, duurzaam succes der
Britsche weermacht en een even con
stant wansucces van Duitschland.
Wat hebben de Engelschen in die
---