TROONSAFSTAND
Kroonprins Michael volgt hem op
VAN KONING CAROL
Het Britsche luchtwapen leed
gevoelige verliezen
No. 17666.
Nederlandsche arbeiders
Duitschland
naar
4
1940.
Vrijdag 6 September.
Duitsche vliegers
voortdurend in
actie
het
en
Koning Michael’s
eedsaflegging
VANDAAG ZAL CAROL NAAR
ZWITSERLAND VERTREKKEN
Talrijke treffers in
Engelsche haven
industriegebied
Antonescu „staatsleider”
van Roemenië
Verbod van verlaging van
loonen en salarissen
Proclamatie van
koning Carol
J
A
PRIJS DER ADVERTENTIÊN:
Het ongeluk te Zalt-Bommel
Steun
Carol
Michael
(Foto-archief)
(Foto-archief)
(Zie verder, le blad, pag. 2.),
Ambtenaren van den geheimen
dienst ontslagen
vlootsteunpunten, in
van het eiland, sa-
PRUS DEZER COURANT:
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode
blad ƒ4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
‘"«en de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et., fr. p post 10 ct
Het
had
j.l. De voor
verordening
werden
van
TIJDEN VAN ZONSOP-
EN ONDERGANG
Hedenavond uur van zonsonder
gang 8.17 uur zonsopgang 7 Sep
tember 7.01 uur. In den tusschen-
liggenden tijd moet dus worden
verduisterd.
aan de familieleden der
slachtoffers
Carol was koning sedert 1930.
Carol II, die 46 jaar is, de zoon van
koning Ferdinand I, werd in 1926 ge
dwongen afstand te doeri van zün.rech
ten op den troon ten behoeve van zijn
zoon Michael. Na den dood van koning
Ferdinand (20 Juli 1927) werd Michael
koning onder een regentschapsraad
(1927—1930). Carol keerde 6 Juni 1930
in Roemenië terug, hernieuwde zijn
rechten op den troon en werd 2 dagen
later te Boekarest tot koning geprocla
meerd.
Van 15 regels 150. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna Iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct
Advértentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct meer.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
en Italië, zoodat iedere gelegenheid om
de betrekkingen van Roemenië met
deze beide groote mogendhedèn, die de
onschendbaarheid van het land en zijn
grenzen garandeeren. te verlevendigen,
moet worden aangegrepen.
Een proclamatie
proclamatie
dringend verzoek, alles te vergeten, u
om onzen jongen koning te scharen, de
orde te bewaren en aan den arbeid te
gaan. Leve Roemenië.”
Grondwet buiten werking
Om half tien heeft koning Michael
in de troonzaal van het Koninklijk pa
leis te Boekarest voor minister-pre
sident Antonescu en den patriarch van
de orthodoxe kerk van Roemenie den
eed afgelegd. De korte eedsformule
luidt: „Ik zweer, het erfgoed van
Roemenië, zijn grenzen en zijn onaan
tastbaarheid te waarborgen. Zoo
waarlijk helpe mij God Almachtig”
Vervolgens legde minister-president
generaal Antonescu den eed aan den
nieuwen koning af. De formule luidt:
„Ik zweer trouw aan koning Michael,
den Roemeerfschen staat en de Roe-
meensche natie. Zoo waarlijk helpe
mij God Almachtig”. Het opmerke
lijke van deze formule is het ontbre
ken van de verplichting ten aanzien
van de grondwet, wat hiermede ver
klaard moet worden, dat terstond na
de benoeming van Antonescu tot pre
mier de grondwet buiten werking is
gesteld.
moest
in dit
Koning Carol van Roemenië heeft in den afgeloopen nacht ten gunste van zijn zoon,
kroonprins Michael, die in October 19 jaar wordt, afstand gedaan van den troon.
Naar verluidt, zal koning Carol nog in den loop van vandaag naar Zwitserland ver
trekken. Een officieel bericht over dezen troonsafstand is nog niet gepubliceerd.
den zwaren last der heerschappij over in de politieke sfeer van Duitschland
te dragen. Ik bid, dat dit voor de red
ding van het vaderland gebrachte óffer
niet vergeefsch zal zijn. Ik verzoek
allen Roemenen, mijn zoon met trouw
en liefde te omringen, opdat hij den
steun vindt, die hij voor de voortaan
op zijn schouders rustende zware ver
antwoordelijkheid noodig heeft. Moge
God ons land beschermen en het een
trotschere toekomst verzekeren. Leve
Roemenië.”
In een officieele publicatie, die gis
teravond ‘aan de pers te Boekarest
werd verstrekt, werd minister-presi
dent generaal Antonescu voor de eerste
maal als „staatsleider” betiteld,
semi-officieele blad „Romania”
reeds voordien den nieuwen minister
president met dezen titel begroet.
Steun aan de asmogendheden
United Press meldt uit Boekarest:
Minister-president generaal Ion Anto
nescu heeft aan de vooraanstaande
Roemeensche journalisten verklaard,
dat hij zijn steun zal geven aan de
as-mogendheden en de uitspraak van
Weenen zal respecteer en. Antonescu
verzocht den journalisten den koning,
den troon en de vroegere politieke lei
ders op geen enkele wijze aan te val
len. Met betrekking tot de laatsten
zeide hij: „ik zal mij met hen bezig
houden. Ik zal alle schuldigen in het
ministerie van binnenlandsche zaken
van beneden tot boven voor de onrecht
vaardige bestraffing van de leden der
Ijzeren garde voor het gerecht brengen
en straffen.”
Antonescu heeft nieuwe richtsnoeren
voor de Roemeensche pers gegeven,
die door de bladen streng in acht ge
nomen moeten Worden. Deze richtsnoe
ren doen uitkomen, dat Roemenië zich
door eigen aansporing geschaard heeft
Een officieel Reuterbericht publi
ceert een verklaring „uit gezag
hebbende kringen in Londen’,
d.w.z. van het Engelsche ministe
rie van luchtvaart, welke de op
merkelijke constateering behelst,
dat het eenige doeltreffende ver
dedigingswapen, dat Engeland op
het oogenblik nog bezit, zijn jacht-
Uit koning Michael’s leven
Koning Michael van Roemenië wordt
25 October a.s. 19 jaar.
Nadat het parlement 4 Januari 1926
bij meerderheid van stemmen den
troonsafstand van zijn vader aan
vaardde. werd hij denzelfden dag tot
troonopvolger uitgeroepen. Na het over-
lijden van zijn grootvader, koning Fer
dinand I, op 20 Juli 1927 besteeg hij
als koning Michael I den troon. Zijn
rechten werden door een nieuw inge-
stelden regentschapsraad uitgeoefend.
Na den terugkeer van zijn vader
werden deze rechten en de regent
schapsraad opgeheven en als Carol II
werd de vader tot koning van Roeme
nië uitgeroepen.
Michael werd tot grootwoiwode van
Alba Julia (Karlsburg) benoemd. Ko
ning Carol heeft sindsdien bijna 10 jaai
en 3 maanden geregeerd.
De moeder van koning Michael, prin
ses Helena .van Griekenland, was reeds
in het jaar 1928 van koning Carol ge
scheiden.
Na de troonsbestijging van Carol en
de mislukking van de verzoeningspo
gingen, die door de toenmalige regee-
ring Manioe geëntameerd waren, ver
trok prinses Helena naar Florence,
waar zij sedertdien woont.
Koning Carol heeft van zijn troons
afstand mededeeling gedaan in de vol
gende, door de radio en in extra-edities
der bladen verspreide proclamatie
„Rpemenen. Tijden van ernstige
schokken en zorgen trekken over ons
land. Sedert tien jaren heb ik ernaar
gestreefd, alles voor het welzijn van
Roemenië te doen, zooals mijn geweten
het mij ingaf. Thans ligt over het land,
dat voor groote gevaren heeft gestaan,
rouw. Uit liefde voor dezen grohd,
waarop ik geboren en opgegroeid ben,
wil ik de gevaren uit den weg ruimen,
‘door mijn zoon, van wien gij houdU
Een toelichting op de betref*
fende verordening
In het „Verordeningenblad” van 29
Augustus j.l. werd opgenomen een
verordening van den Rijkscommissa-
ris voor het bezette Nederlandsche
gebied betreffende het verbod van
verlaging van loonen en salarissen.
De paragrafen van deze verordening
drukten wij af in ons blad van 30 Aug.
de uitvoering van deze
noodige voorschriften
door den secretaris-generaal
het departement van Sociale Za
ken bekend gemaakt in de Nederland
sche Staatscourant van 2 dezer.
De leider van de afdeeling Sociale
Zaken bij den commissaris-generaal
voor finandiën en economie, geeft
thans de volgende toelichting op deze
verordening
De verordening van den Rijkscom-
missaris heeft de bedoeling de werkne
mers te beschermen tegen willekeurige
verlaging van hun ontvangsten, d.w.z.
tegen kortingen, die niet geboden zijn
door de economische verhoudingen in
het bedrijf. Zij is uitgevaardigd na
overleg met de werkgevers- en werk
nemersorganisaties. Zij treedt, wat den
kern betreft, in de plaats van het be
sluit van den Nederlandschen Opper
bevelhebber van land- en zeemacht van
24 Mei 1940. De bedoeling van dat be
sluit was ongetwijfeld ook, den werk
nemer te beschermen tegen ongerecht
vaardigde vermindering van zijn inko
men. De in dit besluit genoemde rechts
middelen zijn echter voor dit doel on
toereikend gebleken. Het besluit van
den Nederlandschen Opperbevelhebber
gaf weliswaar den werknemer het
recht, tegen ongerechtvaardigde loons
verlaging bezwaren in te brengen bij
het college van rijksbemiddelaars, doch
het schiep niet de mogelijkheid, ook
zonder uitdrukkelijke bezwaren van
den betrokken werknemer, op te tre
den tegen willekeurige inkomenverla-
gingen. De ervaring heeft echter ge
leerd. dat de werknemer dikwijls, het
zij om persoonlijke redenen, hetzij op
grond van zijn economische afhanke
lijkheid, in het geheel niet in staat is
van het hem gegeven recht gebruik te
maken.
De werkgever moet het bewijs
geven van zijn economische
onmacht.
Daartegenover ejscht de verordening
van den rijkscommissaris voor het
doorvoeren van een loonsverlaging van
den werkgever het bewijs, dat deze in
de voorgenomen omvang door den eco-
nomischen toestand van het bedrijf
dringend noodzakelijk en met de sociale
verhoudingen van zijn werknemers ver-
eenigbaar is. In de plaats van het recht
tot beklag van den werknemer stelt de
verordening den eisch van goedkeuring
en draagt hierdoor de bewijslast voor
de noodzakelijkheid van de korting op
den werkgever over. De verordening
ontkent echter anderzijds niet, dat
den tegenwoordigen economi-
schen toestand soms het blijven bestaan
van een bedrijf slechts door een, zich
binnen zekere grenzen bewegende ver
mindering van de ioonkosten kan wor-
te Boekarest mede
deelt, is het gisteravond in het cen
trum van de hoofdstad tot een demon
stratie van de IJzeren garde gekomen.
Vreemde individuen probeerden aan
deze demonstratie deel te nemen. Hier
tegen is de politie opgetreden. De radio
spreekt van een doode en verscheidene
gewonden.
Heden is weer een groote groep Nederlandsche arbeiders met twee speciale treinen van het Centraal
Station te Amsterdam naar Duitschland vertrokken. De Dtiitsche afdeeling van de Arbeidsbeurs had op
het station een bureau ingericht, dat zorgde voor, den goeden gang van zaken, ook wat betreft de
verzending van de bagageu. Het vertrek, .(StapD
Zooals bekend, heeft de Rijkscom
missaris voor het bezette Nederland
sche gebied direct na het ongeluk met
de brug bij Zalt-Bommel een commis
sie benoemd voor het instellen van een
onderzoek naar de oorzaken van deze
ramp. Het ambtelijke rapport is nog
niet verschenen.
Intusschen heeft Dinsdag j.l. de heer
Seidell als vertegenwoordiger van den
Rijkscommissaris in de provincie
Noord-Holland aan de in de omgeving
van Amsterdam bijeengekomen nabe
staanden van de bij het ongeluk te
Zalt-Bommel om het leven gekomen
personen zijn deelneming betuigd. Na
een roerende toespraak overhandigde
hij in naam van den Rijkscommissa
ris aan de familieleden van de om het
leven gekomen slachtoffers en ook
aan die der gewonden een financieele
bijdrage tot leniging van den eersten
nood
Antonescu, heeft een
uitgevaardigd, waarin verklaard wordt:
Er is eén nieuwe regeering, een nieuw
regime, geen woorden, maar werk,
geen talmen, maar daden. Een ernstig,
smartelijk verleden is afgesloten. Daar
over zal ik niet den sluier van het
vergeten, maar van de gerechtigheid
uitspreiden. Doch vandaag moeten wij
den staat en de natie redden. Uit alle
macht moeten wij onze krachten ver
zamelen, onze eer weer oprichten en
onze toekomst verzekeren. De ware
volken bouwen hun groote toekomst uit
de nederlagen. De vervolgingen hebben
opgehouden. Thans moet de jeugd, de
hoop des volks, haar plicht, vervullen.
Onze natie moet haar tegenwoordigheid
in de geschiedenis bewijzen. De amb
tenaren van den staat moeten begrij
pen, dat alles op hen steunt. Zij moeten
zich hun verantwoordelijkheid' waard
toonen. Eerlijkheid, gerechtigheid en
arbeid moeten de werkzaamheid van
alle ambtenaren leiden.
Ik zal de regeering op nieuwe grond
slagen plaatsen. Het program zal ik u
voorleggen, opdat gij het allen beoor
deelt. Het zal zijn oorsprong volledig
in het eensgezinde nationale geloof
vinden. Geleidelijk zullen wij de ver
nieuwing van den staat volvoeren, met
geloof aan God, aan het heilige onver
gankelijke recht des volks.
Voorwaarts, de plicht roept u.
Oproep van Antonescu
Min-’sterpresident Antonescu heeft
den volgenden oproep tot de natie ge
richt „Roemeensche broeders. Uit het
diepst van mijn hart richt ik tot u het
Incidenten te Boekarest
Op het plein voor het Nationale
theater demonstreerden gisteravond
eenige duizenden aanhangers van de
IJzeren garde. Zij zongen volksliederen
en spraken zegewenschen voor de IJze
ren garde uit. Daarna verklaarde een
spreker, dat aan het doel der betooging
was voldaan en verzocht alle aan-
En al verzekert Reuter nu, dat de
Britsche jagers niet zullen ophouden
den strijd aan te binden met de Duit
sche formaties, voor wie tusschen de
regels door leest, blijft todh de even
eens in opdracht van het ministerie
van luchtvaart gepubliceerde zin be
slissend: „nogal groote belemmerin
gen werden veroorzaakt door het ver
lies van personeel van het lucht
wapen.
Deze opmerkelijke bekentenis van
zwakte wordt versterkt door een be
richt van den correspondent der „New
York Times”, waarin woordelijk
wordt gezegd, dat „verscheidene
groepen Duitsche bommenwerpers,
welke over de Zuidoostkust van En
geland het land zijn binnengevlogen,
niet meer door Britsche jagers zijn onder
aangevallen voor zij den versperrings-
cirkel van Londen bereikten.
Het ministerie van oorlog déelt mede,
dat op bevel van den ministerpresident
de chef van den geheimen dienst van
het leger. Morusof, en de directeur van
den geheimen dienst van het leger,
Stefanescu, van hun functies zijn ont
heven. Morusof was een persoonlijk
vertrouwensman van koning Carol, die
sedert vele jaren verantwoordelijk was
voor de veiligheid van den koning.
Ook heeft hij voor den koning een
eigen berichtendienst georganiseerd,
onafhankelijk van de staatsautoritei-
ten. Op zijn aandringen en van den
eveneens afgetreden hofmaarschalk
werd Antonescu 4 weken geleden ge
arresteerd, omdat hij tijdens een
audiëntie bij den koning gewezen had
op de „duistere en dubbelzinnige rol”
van Morusof en diens ontslag had ver-
wezigen naar huis te gaan. Terwijl de langd.
Dat het Britsche luchtwapen reeds
rekening moet houden met een hoog
verliespercentage van zijn jachtvlie-
gers, wordt thans ook door het mi
nisterie van luchtvaart toegegeven. Al
heeft men ook de eskaders jachtvlie-
gers uit het Zuidoosten van Engeland
tot dusver nog niet teruggetrpkken, de
luchtvaartcorrespondent van Reuter
erkent toch, dat „verscheidene voor
uitgeschoven vliegvelden ernstig te
lijden hebben gehad”.
Voorts wordt toegegeven, dat spe
ciale colonnes moest worden op
geroepen om in dit gebied nog
vliegvelden voor de Engelsche jagers
in stand te houden.
Naar in welingelichte kringen te Boedapest verluidt, zal de troonsafstand van
koning Carol en de troonsbestijging van kroonprins Michael, waarschijnlijk nog in
den loop van dezen ochtend door een proclamatie aan de natie worden bekend
gemaakt.
vliegers, reeds gevoelig is getrof
fen, meldt het D.N.B.
De leiding van het Engelsche
luchtwapen heeft de haar nog ter
beschikking staande jachttoestel-
len, behalve voor de bescherming
van zekere
het Noorden
mengetrokken in het Zuidoosten
van Engeland ter bescherming
van Londen en voor den afweer
van Duitsche aanvallen van de.
nabije Fransch-Belgische Kanaal-
kust af.
menigte zich verspreidde, werd door
een politie-auto met water op de me
nigte gespoten, die daarop de politie
begon te hoonen. De politie antwoord
de hierop met het schieten uit machine
geweren.
Het in de onmiddellijke nabijheid
van het Nationale theater gelegen
koninklijk paleis werd direct door
sterke troepenafdeelingen afgesloten.
Later op den avond trokken nog steeds
zingende groepen gardisten door de
stad. Daar zij echter niet probeerden
in het afgesloten centrum binnen te
dringen, bleven verdere incidenten
achterwege.
Naar de radio
MM
COURANT
HAAGSCHE
.1; j
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
t
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J,
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
1