den
voor
Drogerij-installatie
tuinbouw in werking gesteld
Haagsche Courant van Vrijdag 6 September 1940
I
fi
if
I -
w-
- J.
.wF-
STADSNIEUWS
den
van
export en
Een tweesnijdend zwaard: Bevordering
prijsregelend
Ik
i
e
THEATER DER PROMINENTEN
F. V. Valstar
DERDE BLAD, PAGINA 1.
Dg heer F, N» Valstar stelt door het omdraaien van oen schakelaar het
ïMCdtóWü bodrijf m werking f Polygoon}i' gedragen
ZILVEREN JUBILEUM
R.K. LYCEUM VOOR MEISJES
-
J
Rede van den heer Valstar
Voorstellingen in Diligentia
(Polygoon)
.^Polygoon).
Op de foto ziet men het bestuur
van de St. Vincentiusvereeniging, te
vens bestuur van het R.K. Lyceum
voor Meisjes. Links van mgr. Huibers,
den bisschop van Haarlem (midden
achter de groene tafel) zitten o.a. de
■heeren dis., JF van Andel, inspecteur-
en kan
wor-
REVUE ,,’s-GRAVENHAGE
LACHT”
De heer Valstar voerde na den heer
van ’t Hart het woord
’n nieuwen stap te zetten op het pad.
dat tot prijsbeheersching kan leiden.
Het gaat bij den tuinbouw om een
loonend maken zijner bedrijven en om
een toonenden prijs voor zijn produc
ten dit is alleen te bereiken, wanneer
de onderscheidene afnemers op de vei
lingen, dus ook de verwerkers van het
tuinbouwproduct, de drogers, een loo-
nenden prijs kunnen betalen.
Mgr. Huibers sprak daarna nog een kort
afscheidswoord en gaf zijn bisschoppelij-
ken zegen.
Nadat de bisschop was vertrokken, deed
de heer Emiel Franke voorlezing van een
groot aantal telegrammen en gelukwen-
schen.
De president-curator, mr. W. J. Berger,
procureur-generaal bij den Hoogen Raad,
heeft vervolgens de verdiensten van de
vroegere bestuursleden en curatoren ge
memoreerd en bracht hulde aan den rector
en de docenten.
Nog hebben hun gelukwenschen uitge
sproken, dr.W. Reindersma, rector van het
Ned. Lyceum en een oud-leerling, mej. M,
Visser, Mgr. v. d. Tuyn heeft een slot
woord gesproken .waarin hij den leerlin
gen behalve Vrijdag nog een extra vrijen
dag in het uitzicht stelde. Het gesproken
woord was gevat in een muzikale omlijs
ting, waaraan medewerkten een koor uit
de leerlingen, piano dr. J. M. van Buyte-
nen, viool Jan During. Zij allen oogstten
veel bijval.
„Tuinbouw moet
een gezond bedrijf
den”
der lycea en de rector, dr. JoS de
Boer. Rechts op de foto wethouder
ir. L. F. M. Feber en de heer F.
Quant, oud-wethouder. Achter het
spreekgestoelte mgr. van der Tuyn,
deken van Den Haag,
zitten, een kostelijke parel, die niet ver
loren mag gaan. Spr. herdacht met dank
baarheid de stichting door pastoor H. J.
v. d. Ven en zijn kerkbestuur.
De heer Quant door den Paus
onderscheiden.
Voorts bracht mgr. v. d. Tuyn hulde
aan den heer F. N. V. Quant, die tal van
jaren met grooteri ijver het penningmees
terschap heeft vervuld. Spr. deelde onder
hartelijk applaus mede, dat de heer Quant
door den Paus is benoemd tot ridder in
de orde van den H. Gregorius.
Dr. Jos. de Boer, rector van het lyceum,
heeft vervolgens een uitvoerige herden
kingsrede gehouden, met als onderwerp
„Een kwart eeuw nationale en katholieke
opvoedingsarbeid”. Spr. zeide, dat de
school bij de oprichting in een behoefte
voorzag en bracht in herinnering de ver
diensten van zijn ambtsvoorgangers.Voorts
merkte spr. op, dat dr. F. van Agt sedert
de oprichting aan het lyceum is verbonden
en dus eveneens zijn 25-jarig jubileum
viert. Op 14 September 1915 begon men
met 15 leerlingen, thans telt de school 17
klassen met in totaal 360 leerlingen.
Na de historische gegevens te hebben
aangestipt, gaf spr. een antwoord op de
vraag of het lyceum aan zijn roeping heeft
beantwoord. Vrijheid en recht moeten haar
grondslag en leven vinden in de ziel des
menschen. Het werk was onvolkomen,
maar de tijd zal leeren in hoeverre de
opvoeding is geslaagd. De Christelijke op
voeder weet, aldus spr., dat hij eens in
Gods klare licht het resultaat van zijn ar
beid zal zien.
Hierna heeft drs. J. van Andel, inspec
teur der lycea, het jubileerende lyceum
gelukgewenscht. Spr. herinnerde aan de
totstandkoming van het vrije onderwijs,
dat werd bereikt na bange worsteling.
Het lyceum vergemakkelijkt de keuze
der ouders bij de voortzetting van de stu
die. Spr. eindigde met de hoop uit te
«preken, dat nog vele ouders zouden mo
gen begrijpen, dat het geestelijke meer is
dan het stoffelijke, dat een school, die kin
deren vormt naar eigen confessioneele
richting meer is dan een instituut, dat op
leidt voor een diploma.
Gisteren heeft het R.K. Lyceum voor
Meisjes zijn 25-jarig bestaan herdacht.
Des morgens heeft mgr. J. P. Huibers, bis
schop van Haarlem, in de St. Jacobuskerk
aan de Parkstraat een pontificale Hoogmis
opgedragen, waarbij hij werd geassisteerd
door mgr. J. M. v. d-. Tuyn, deken van den
Haag, als presbyter-assistens, de pastoors
C. A. Bulters en L. Smeele als troondia-
ken, moderator A. Harst, terwijl verschil
lende andere functies werden verricht door
leerlingen van het groot-seminarie te War
mond. De Gregoriaansche misgezangen
werden gezongen door een koor van leer
lingen van het R.K. Meisjeslyceum onder
leiding van dr. van Buytenen.
Gistermiddag is in de groote zaal van
den Dierentuin een herdenkingsbijeen
komst gehouden, welke goed bezocht was.
Onder de aanwezigen merkten wij o.m. op
mgr. J. P. Huibers, bisschop van Haarlem,
de oud-ministers mr. J. R. van Schaik en
mr. dr. L. N. Deckers, wethouder ir. L.
J. M. Feber, prof. mgr. P. Groenen, mgr.
dr. Th. Verhoeven, H. J. Borghols, voor
zitter van het comité „Katholiek ’s-Gra-
venhage”, prof. dr. A. Steger, drs. J. van
Andel, inspecteur der lycea, dr. E. H.
Renkema, inspecteur der gymnasia, prof.
R. Woltjer, voorzitter van den schoolraad,
mr. O. van Nispen tot Sevenaer, dr. W.
Reindersma, rector van het Ned. Lyceum,
pater van Rijckevorssel, rector van het St.
Aloysiuscollege, mr. J. Wintermans, oud-
lid van de Tweede Kamer, dr. L. H. M.
Berger, mr. A. O. H. Tellegen en vele
geestelijken uit den Haag.
Het bestuur van de St. Willibrordus-
vereeniging, waarvan het R.K. Meisjesly
ceum, uitgaat had achter de groene tafel
op het podium plaats genomen, temidden
van vele bloemstukken. De voorzitter van
het bestuur, mgr. J. M. v. d. Tuyn, heette
de aanwezigen, in het bijzonder de autori
teiten, hartelijk welkom en wees erop, dat
de stichting van het lyceum is gepaard
gegaan met veel zorg, moeite en durf. De
jubileumherdenking beoogt dan ook dank
baarheid te kweeken bij alle geloofsgenoo-
ten, dat wij een katholieke instelling be-
Export naar Duitschland
werkt stimuleerend
Dat deze aanzienlijke export naar
Duitschland echter natuurlijk óók sti
muleerend werkt op de prijzen van
zuiver binnenlandsche producten zoo-
als spinazie, andijvie, postelein en zoo
vele andere behoeft geen nader betoog.
Gedurende een reeks van jaren heeft
de tuinbouw voor zeer, zeer lage mini
mumprijzen zijn producten aangeboden,
waar de consument van profiteerde.
Geen wonder dan ook, dat de georga
niseerde tuinbouw middelen beraamde
om eenmaal uit die phase te geraken
en tenslotte na rijp beraad en overleg
er eindelijk toe over is gegaan te trach
ten zich zelf te redden. Toen dan ook
op Donderdag 4 April j.l. de eerste
paal geslagen werd, was dit de eerste
paal in letterlijken en figuurlijken zin,
die voor rekening van het Centraal
Bureau der Tuinbouwveilingen in Ne
derland geslagen werd.
Eendracht maakt machtDit is al
tijd de leuze geweest van het Centraal
Bureau der Tuinbouwveilingen. Aan
den wedloop tot concentratie behoeft
de Nederlandsche tuinbouw dus niet
deel te nemen. Spr. bracht hulde aan
de uitvoerders van de Drogerij.
geheel nieuw aspect, ook voor den
export en wel naar die landen, waarde
transportkosten een rol van beteekenis
spelen. Men denke slechts aan de berg
landen of moeilijk te bereiken binnen
landen. Voor landen, welke weinig of
geen versche groenten opleveren, zal
dit product in de toekomst een uit
komst blijken. Inderdaad worden uit
gebreide exportmogelijkheden geboden
en in dit verband zij speciaal gewezen
op het feit, dat dit product voor vrij
wel onbepaalden tijd en in elk kli
maat kan worden opgeslagen, zoolang
het tegen licht en vocht gevrijwaard
blijft.
In de plaats van de vernietiging van
de overproductie moet een^weg worden
gevonden, langs welken wij prijs-sti-
muleerend kunnen optreden, ten eerste
om vernietiging tegen te gaan, ten
tweede om voorraden aan te leggen
voor tijden van nood en schaarschte,
De tuinbouw moet en kan en zal dan
ook weer een gezond bedrijf worden.
Dan moeten wij als in het verleden
zelf de hand aan den ploeg slaan. Wij
hebben de hand aan den ploeg gesla
gen. Temiddeh. van het oorlogsrumoer
en de moeilijkheden, welke daaruit
voor den op- en afbouw van de fabriek
zich voordeden, is het werk voltooid.
Met den wensch, dat de ingebruik
neming dezer installatie voor den tuin
bouw beteekent een nieuwe en een be
tere toekomst, de ontsluiting van nieu
we afzetgebieden, een stap nader tot
een vernieuwde opleving, waaraan de
tuinbouw zoo groote behoefte heeft,
open ik deze drogerij.
Na het gebruiken van eenige versna
peringen, begaf het gezelschap zich
naar de fabriek, die door den heer Val
star met een handbeweging in werking
werd gesteld.
Het in werking stellen van deze dro
gerij voor groenten en fruit is in de
geschiedenis van den tuinbouw een be
langrijk feit.
Die belangrijkheid zit niet hierin,
althans niet in de eerste plaats, dat
voltooid is deze moderne, aan alle
eischen voldoende installatie voor het
drogen van groenten en fruit.
De belangrijkheid en groote beteeke^
nis voor den tuinbouw van deze ge
reedgekomen drogerij zit ergtens an
ders in. De tuinbouw heeft een nieu
wen stap gedaan op een terrein, waar,
wij zijn er ons van bewust, vele voet
angels en klemmen liggen, waar de
moeilijkheden vele zijn, maar die door
de gewijzigde omstandigheden noodza-
kélijk is geworden. De tijd, dat wij ons
veilig voelden ten aanzien van den
prijs bij verkoop van onze producten
op de veilingen, is voorbij.
Er moet méér gebeuren ter verkrij
ging en verzekering van een loonenden
prijs voor onze producten. Willen, wij
prijsbeheerschend kunnen optreden, dan
moeten wij ook in staat zijn invloed
uit te oefenen op den aanvoer.
Indien men den aanvoer niet kanbe-
heerschen, is iedere poging om den
prijs te beheerschen tevergeefsch.
De vernietiging van doorgedraaide
producten behoort gelukkig practisch
tot het verleden, door de gunstige
exportgelegenheid van ons product in
verschen toestand naar, Duitschland.
Daarmede is het probleem voor de
toekomst echter niet opgelost. Wil men
een regelmatige voorziening van eigen
markt en een regelmatigen afzet voor
export tegen een voor den kweeker
loonenden prijs bereiken, dan zal
daarvoor iets moeten worden gedaan
en zal daaraan door iedere veiling en
iederen tuinder persoonlijk moeten
worden medegewerkt. Dat komt maar
niet zoo vanzelf.
Doel van de stichting dezer drogerij
is niet het drogen op zichzelf. Doel is
s'
Gistermiddag is de drogerij-instal
latie van het Centraal Bureau der
Tuinbouwveilingen te Schipluiden
bij Delft geopend. Een gebeurtenis,
die voor den tuinbouw van de
allergrootste beteekenis is. Een
drogerij dient om groenten te
drogen. Hierdoor is het mogelijk
de producten naar verre landen te
exporteeren en bovendien om ze te
bewaren in groote hoeveelheden,
indien er sprake is van over
productie. De drogerij stelt dus de
tuinbouwers min of meer in staat
prijsregelend op te treden.
Het eerste gedeelte van de openings
plechtigheid geschiedde in het veiling
gebouw van Delft.
Het drogen van groenten
Nog een enkel woord wil ik zeggen
over het drogen van groenten. Drogen
van groenten brengt nieuwe export
mogelijkheden.
De nieuwste theorie en techniek toe
gepast op het drogen van groenten,
heeft thans tot resultaat, dat men pro
ducten toont, welke de bewondering
van iederen deskundige afdwingen.
Door deze methode opent zich een
Rede A. van ’t Hart
De heer A. van 't Hart, voorzitter
van de Drogerij en van de Rotterdam-
sche veiling, zeide
Op dezen voor den Nederlandschen
tuinbouw zoo belangrijken dag is het
mij een aangename taak u allen na
mens het bestuur van de Groenten- en
Vruchten Drogerij Van het Centraal
Bureau der Tuinbouwveilingen in
Nederland van harte welkom te heeten.
Reeds lang vóór den oorlog in 1939
vormde zich een studie-commissie om
te onderzoekenten eerste de rentabi
liteit van het drogen van groenten en
ten tweede de eventueele afzetmoge
lijkheden. Uit dit feit alleen blijkt, dat
deze drogerij geen oorlogskind of oor-
logsproduct is. Integendeel deed zich
al lang de behoefte gevoelen onder de
voormannen in den tuinbouw, om an
dere afzetmogelijkheden te zoeken, om
in de toekomst eenmaal verlost te wor
den van het veelvuldig doordraaien
van verschillende producten. De tijds
omstandigheden hebben zich wel vlug
gewijzigd. Opgezet met het doel stimu
leerend op te treden ten opzichte van
den prijs van verschillende producten,
staat het thans zoo, nu het groote
Duitsche Rijk weer als kooper op de
markt is, dat met één handomslag het
doordraaien, dus het onverkocht-
blijven van verschillende exportpro
ducten heeft opgehouden. Dat wil niet
zeggen, dat alles naar Duitschland
gaat, integendeelen het is goed hier
van deze plaats er den nadruk op te
leggen, omdat de buitenstaander zoo
licht geneigd is, dat te verkondigen.
DIERENPARK „WASSENAAR”
„Na aanvankelijke tegenslagen, tóch nog
een goed seizoen!” concludeert de directie
van het Dierenpark „Wassenaar”. Nadat
de maand Mei, die anders dank zij de
Pinksterdagen een groote drukte mee
brengt, thans erg stil was verloopen, en
ook de maanden Juni en Juli het verwach
te niveau nog niet ten volle bereikten,
mocht men op een dergelijk resultaat niet
hopen.
De directie van het Dierenpark organi
seerde echter gedurende Augustus goed-
koope dagen, n.l. ’s Zaterdags en ’s Zon
dags. Dit heeft ongetwijfeld velen, die zich
anders door de kosten zouden hebben laten
afschrikken, bewogen om in dit wonder
mooie natuur-dierenpark ook eens een
vacantiedag door te brengen.
Zoo werd Augustus 1940 dan toch nog
een recordmaand en de populaire prijzen
vielen zoo in den smaak, dat de directie
en het bestuur der stichting wandel-, vo
gel- en dierenpark „Wassenaar” besloten
hebben, om dezelfde regeling ook voor de
maand September te laten voortbestaan.
AFSCHEID N. A. VAN ZEIJL
Gisteren heeft de heer N. A. van
Zeijl, hoofdcommies bij het Centraal Bu
reau voor de Statistiek alhier, in intie-
men kring afscheid genomen van de
ambtenaren, met wie hij in zijn 37-jari-
gen ambtelijken loopbaan heeft samen
gewerkt.
Op 1 Maart 1903 werd de heer van
Zeijl benoemd tot tweede-klerk, waarna
hem achtereenvolgens bevorderingen ten
deel vielen: le klerk (1908), adjunct-
commies (1914), commies (1919) en
hoofdcommies (1926). Tot de statistieken,
waaraan hij vrijwel steeds gewerkt heeft,
behooren voornamelijk de overzichten
betreffende loonen en arbeidsduur en
die aangaande den bedrijfstoestand en de
arbeidsmarkt.
De directeur van het bureau, dr. Ph.
J. Idenburg, heeft den heer van Zeijl
toegesproken en vooral zijn ijver en ac
curatesse geprezen. Niet alleen zijn werk
voor het Centraal Bureau gold deze lof,
hij had mede betrekking op het vele
werk, dat de heer van Zeijl als hulp
van den secretaris der Centrale Commis-
sie voor de Statistiek heeft verricht.
De heer C. W. L. Stiel, leider van de
onderafdeeling voor sociale statistieken,
heeft den heer van Zeijl namens zijn col
lega’s toegesproken en hem een fraaie
kleurenets en eenige planten aangeboden
De heer van Zeijl, die den dienst
wegens zijn verminderden gezondheids
toestand heeft moeten verlaten, heeft
tenslotte in een kort woord den aan
wezigen voor hun belangstelling dank
gebracht
Van den zomer, toen ’t „herfst”
was, zaten de Prominenten op Scheve-
ningen en nu ’t bijna herfst wordt en
’t volop zomer is, zijn zij residentie-
waarts getrokken. Het weer moge dan
ongestadig zijn, de programma’s der
Prominenten blijven steeds zoo zij
zijn, n.l. uitstekend.
Thans»is dit troepje kunstenaars in
Diligentia neergestreken en zij zijn
in de eerste plaats begonnen om de
Diligentia-zaal een veel gezelliger aan
zien te geven. De lange rijen stoelen
zijn er uit verdwenen en hebben plaats
gemaakt voor prettig zittende stoelen
met kussens, bij tafeltjes. Door deze
verandering, die een groote verbete-
ding is, leent het zaaltje zich uitste
kend voor de intieme cabaretkunst.
De nieuwe revue ,,’s-Gravenhage
lacht”, die de Prominenten er brengen,
mag er weer wezen.
Zij doet niet onder voor voorgaande.
Men weet, wat de Prominenten bren
gen, men kent hun sprankelenden hu
mor, hun tempo en hun meesleepend
spel, die allen er hun aandeel toe bij
dragen om den bezoeker een avond
van voortdurende vermakelijkheid,
van vlotte amusementskunst te ver
schaffen.
Rita Georg, Jopie Koopman, Liesl
Frank, Franz Engel, Maxim Herman,
Fritz Steiner en Wim Sonneveld, zij
allen brengen in montere stemming
met veel Schwung hun liedjes, hun
grappige sketches en niet te vergeten
hun „gespielte Witze”, want, wat
zooals Franz Engel ’t zei de Haag-
sche hopjes voor den Haag zijn, dat
zijn de „gespielte Witze” voor de Pro
minenten.
Om met Franz Engel te beginnen:
Hij toonde zich een acteur van een
bijzonder komische kracht en Maxim
Herman zeker niet minder. Als dit
tweetal op het tooneel is, dan krijgt
men komisch samenspel van de aller
beste soort te zien. Hun optreden in
„Der Patient” vooral was van zeer
komische werking.
Rita Georg zong wederom haar lied
jes met uitstekende voordracht en zij
had veel succes. Jopie Koopman bracht
op charmante wijze (in „Die alten
Grachten” samen met Wim Sonneveld)
enkele chansons en ook levendig en
vol élan speelde zij haar rol in de
Lustspiel Operette, welke na de pauze
volgde, „Ich hab’ heut’ Nacht ge-
traumt von dir”.
Behalve Rita Georg en Jopie Koop
man had ook Liesl Frank een welver
diend aandeel in het succes van dezen
avond. Bijzonder vermakelijk was Ma
xim Herman in „Bobby”. Het pro
gramma zette al direct goed in met de
opvoering van „Ein kleines Drama”,
dat allesbehalve drama was, maar zeer
den lachlust opwekte, mede door de
- opmerkingen van „publiek” in de zaal.
Welk nummer men dan verder kiest.
ze zijn alle even geslaagd. Er volgde
o.a. nog „Die Post” met Franz Engel.
„Ein kleines Leierkastenlied”, gezon
gen door Jopie Koopman en Wim Son
neveld, een zeer geestige „Neueste Se
rie gespielte Witze”, „Operetten-melo-
diën”, gezongen door Rita Georg, „Der
neue Kellner” met Franz Engel en
Fritz Steiner, „1000 Worte Hollan-
disch” door Wim Sonneveld enz. En
na de pauze de zeer vermakelijke ope
rette „Ich hab’ heut’ Nacht getraum,
von dir”, met buitengewoon grappig
spel van alle medespelenden.
Zoo is er een rijk gevarieerd pro
gramma samengesteld en de verschil
lende nummers zijn stuk voor stuk
voortreffelijk, hetgeen door het pu
bliek, blijkens het hartelijk applaus
zeer werd gewaardeerd. Alle mede
spelenden verstaan de kunst om dc
nummers met komische mimiek, met
leuke typeering en met van veel- rou
tine getuigende vlotheid relief te ge
ven. Men heeft zich dus gisteravond
in Diligentia zeer wel vermaakt. Er
werden bij het einde van het eerste
deel van het programma bloemen op-
voor alle medewerkenden.
b !S*MI
W 4 XMU X
-4
*2* - i
