Dover door Duitsche kustbatterijen beschoten
Londen
Vuurzee
m
Britsch
door artillerievuur
convooi
uiteengedreven
Goed gecamoufleerd
•W
i
JI
Woensdag 11 September
No. 17670.
1940.
BEZINNING
Londen duren voort
Luchtbombardementen
op
De gebrekkige Engelsche
oorlogsvoorbereiding
TIJDEN VAN ZONSOP-
EN ONDERGANG
In de meeste bedrijven moest het werk
worden neergelegd
Gisteren vier maal lucht
alarm te Londen
I
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
PRIJS DEZER COURANT:
van het leger, aldus Wells,
De
Het moreel der bevolking
Een goed gecamoufleerd stuk Duitsch afweergeschut „ergens” aan de Kanaalkast
(Holland)
Hedenavond uur van zonsonder
gang 8.05 u., zonsopgang 12 Sep
tember 7.09 uur.Gedurende den
tusschenliggenden tijd moet dus
worden verduisterd.
den
nog
van het leger, aldus Wells, hebben
sinds 1918 niets geleerd en nog meer
uit
Toen de inval in Noorwegen begon, t
cïonoraaal Trrincirlr, nnc mot Har i
wijs weigert de les uit de geschiedenis
te trekken. Wells zegt dan woordelyk:
Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct„ daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p post
10 ct Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct.
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad" 10 ct. meer.
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.—. Franco per post met Mode
blad ƒ4.zonder Modeblad ƒ3.75. Buitenland ƒ9.Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren
♦egen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUXWAGENSTRAAT 35—37
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
In zoo uitermate hevig bewogen tij
den als deze, komt het voor den mensch,
die staande wil blijven temidden van het
tumult, bovenal aan op bezinning. Hij
moet, door het warnet der elkander
bliksemsnel opvolgende gebeurtenissen
heen, trachten den dieperen grond van
dit alles te ontdekken en zich de blij
vende beteekenis van de in bonte rij
voorbijgaande feiten duidelijk te maken,
niet slechts voor het heden, maar vooral
ook voor de toekomst. Men mag en kan
niet volstaan met schrik en afschuw
voor de wreedheden van den grimmigen
oorlog en met smart om het momenteel
tragische lot van ons eigen land.
Nog woedt de oorlog met huivering
wekkende verbittering, dood en vernie
ling zaaiend aan beide zijden; en het
einde is nog niet te zien. Wie zich ech
ter in kalmte op deze schokkende dingen
tracht te bezinnen, zal tot de erkenning
komen, dat een oorlog zooals wij
reeds onlangs schreven niet wordt
gevoerd om zichzelf, doch ter bereiking
van een doel. Daarbij hebben wij niet
het oog op de overwinning, die uit den
aard der zaak het onmiddellijke doel is
voor eiken oorlogvoerende, maar op het
verder liggende eigenlijke doel: den toe
stand, die uit den oorlog zal worden
geboren. Het is in d i t doel, dat de oor
log met al zijn wreedheid en ellende een
rechtvaardiging moet vinden. Het doel
en de rechtvaardiging liggen dus in de
toekomst; allereerst de toekomst van het
eigen volk, maar in breeder verband
ook van een volkerencomplex en zelfs
van de wereld.
In zijn jongste groote rede (in ver
band met de „Winterhilfe”) wees de
Duitsche Führer op de noodzakelijkheid
om ten aanzien van dezen strijd te be
grijpen, hoe belangrijk de opbouw en
vorming van de Duitsche volksgemeen
schap is. Ook verklaarde hij, dat de
hooge doelstelling, waarvan het Duit
sche volk is vervuld, ver uit gaat boven
het alleen maar winnen van den oorlog.
„Neen”, aldus Hitler, „wij willen een
nieuwen staat opbouwen”.
Wie de jongste geschiedenis volgt zal
niet kunnen twijfelen aan de realiteit
van deze naar het Westen en naar het
Oosten stelseflnatig doorgevoerde vor
ming van een machtigen centralen staat,
bedoeld om aan het Europeesche conti
nent een krachtige leiding te geven in
economisch, sociaal, cultureel en politiek
opzicht en daardoor zijn wereldbeteeke-
nis te bevestigen.
paaide generaaal Ironside ons met den
bluf over Hitlers onvermijdelijke ne
derlaag. Wij willen den generaal zijn
opschepperij, dat Hitler toen de auto
bus gemist heeft, nooit vergeven. Hit
ler kan wel de autobus gemist hebben,
maar hy nam het vliegtuig, zoo luidde
de volksgrap, welke men elkaar in
aansluiting op den bluf van Ironside
na de overwinning der Duitsche wape
nen in Noorwegen placht te vertellen.
Na scherpe critiek op de Engelsche
plutocraten, komt Wells tot de conclu
sie, dat het Engelsche leger uit de
breedste lagen van het volk vernieuwd
moet worden. Dit is echter iets, waar
in Duitschland Groot-Brittannië jaren
Een artikel van den Engelschen
schrijver H. G. Wells
,New York Times” publiceert
een verhelderend werkend artikel van
den bekenden Engelschen schrijver
H. G. Wells. Daarin wordt o.a. be
weerd, dat de gebrekkige oorlogsvoor
bereiding van Engeland een gevolg is
van den kastegeest in het Britsche le
ger, welke de vernieuwing van het of
ficierscorps en de recruteering van de
manschappen reeds sinds geruimen
tijd ernstig belemmert. Het departe
ment van oorlog en ook het opperbevel vooruit is.
nog vóór de Duitsche nachtelijke
aanvallen volledig waren begonnen.
De gezochte doelen waren in
nacht duidelijk te zien, daar
steeds in de havenwerken en fabrie
ken groote branden woeden, die ont
staan waren tijdens de aanvallen der
laatste dagen. Op enkele plaatsen
stonden nog verscheidene olietanks in
brand, die reeds op 8 September ge
troffen waren. In de nabijheid der
oude branden ontstonden nieuwe
brandhaarden, welke d?n Duitschen
vliegers de volgende nachten weer den
weg zullen wijzen.
schijnt ook getroffen te zijn. Men ge
looft een valscherm te hebben zien
dalen.
Gebouw van de „Daily Express”
verwoest?
De Londensche correspondenten van
de Amerikaansche bladen hebben in
hun berichten van Maandagavond ge
wezen op een stijgende intensiteit der
aanvallen van de Duitsche luchtmacht
op Londen. In dit verband doet ook
het gerucht de ronde, dat het gebouw
van het Londensche blad „Daily Ex
press” in Fleet Street is verwoest.
In Londen is gisteren tot viermaal
toe luchtalarm gemaakt. Ofschoon
Londen het hoofddoel van de vijande
lijke aanvallen was, zijn, naar Reuter
meldt, enkele vijandelijke vliegtuigen
boven steden in het Noordwesten en
Zuidoosten van Engeland, alsmede in
het Züidwesten en in de centrale dis
tricten aan de Schotsche Zuidoostkust
en Wales gemeld. Het aantal slacht
offers is nog niet bekend.
De schippers en de verkeers-
belemmering
Vrijwilligers trachtten te redden,
wat er te redden was
De Londensche correspondent van
de „New York Times” meldt in een
uitvoerig bericht, dat het onophoude
lijke denderen van de motoren der
Duitsche bommenwerpers en het loeien
van de neervallende bommen op den
duur, naar de Engelsche regeering zelf
toëgeeft, een demoraliseerende uitwer
king moeten hebben. Voor zoover de
schijnwerpers niet toevallig de Duit
sche toestellen in hun stralen vingen,
waren jagers en luchtdoelartillerie zoo
goed als *niet in‘ staat, hen te verdrij
ven. Vele Londenaars vragen zich reeds
af, zoo meldt de correspondent, waar
om de Duitsche vliegers zich naar
eigen goeddunken boven Londen kun
nen bewegen. De Engelsche pers stelt
ijverig pogingen in het werk haar
lezers duidelijk te maken, waarom de
voorkeur gegeven moet worden aan
het sparen van munitie boven het nut
teloos verspillen op onzichtbare doel
witten. De correspondent van het blad,
die zelf ternauwernood aan een bom
is ontsnapt, en een herhaling van een
dergelijke zenuwproef in geen geval
kunnen voltrekken, als het oorlogsge
weld zal ijn geweken en de volken
in vrede aan hun herstel en aan hun
toekomst zullen kunnen werken.
Wie zich bezint op den huidigen toe
stand in eigen land, heeft dit alles rus
tig te bedenken en het als niet te ont
kennen werkelijkheid en niet te ontloo-
pen eisch van werkelijkheid te aanvaar
den. Hij heeft te bedenken en te aan
vaarden allereerst, dat ons land door
zijn overwinnaar is bezet, hetgeen nu
eenmaal zwaar te dragen consequenties
meebrengt, waartegen zich daadwerke
lijk of lijdelijk te verzetten niet slechts
doelloos is, maar zelfs in hooge mate
schadelijk voor eigen land en eigen volk.
Elke goede Nederlander verlangt vu
rig naar den terugkeer van de nationale
vrijheid, ook binnen het raam van een
door Duitschland beheerscht Europeesch
continent, zoodra de oorlog zal zijn ge
ëindigd en de Europeesche statenge
meenschap zal worden geregeld. Om dit
te bereiken is het echter vóór alles noo-
dig, dat het geheele Nederlandsche volk
zich onderwerpt aan den tijdelijken toe
stand. Het moet daarbij bedenken, dat
Nederland niet alleen thans bezet gebied
i3, maar óók: dat de oorlog nog hevig
voortwoedt en ons land binnen het oor
logsgebied ligt. Dit, tezamen met het
feit, dat een der oorlogvoerenden ons
land bezet houdt, is de verklaring voor
veel, dat ons Nederlanders thans wordt
opgelegd aan beperking op velerlei ge
bied en dat ons hard valt. Doch is het
niet zóó, dat ons het dragen en verdra
gen daarvan minder zwaar zal vallen
en ons ook minder zwaar zal worden ge
maakt, als wij inzien, dat wij hier staan
voor onvermijdelijkheden als gevolg van
een toestand, waarop wij zelf geen in
vloed kunnen uitoefenen? Is het niet
zóó, dat wij onszelf, ons land en ons
volk het beste dienen door een loyale
medewerking te verleenen aan de be
zettende macht en de huidige autoritei
ten, door orde en rust te bewaren, ook
onderling, en door een waardige, be-
heerschte. gedisciplineerde houding?
Gebrek aan zelfbeheersching, aan
discipline, in woord en daad, aan natio
naal gemeenschapsgevoel vooral ook,kan
ons vaderland en ons Nederlandsche
volk onnoemelijke en zelfs onherstelbare
schade doen, nu en bovenal in de toe
komst. Door rustige bezinning, noesten
arbeid en gemeenschappelijken vreed-
zamen opbouw dienen wij ons land het
best.
De groote beteekenis hiervan ook
voor Nederland springt in het oog als
men bedenkt, dat zooals wel niemand
ten onzent zal ontkennen als gevolg
van de groote militaire en staatkundige
gebeurtenissen in West-Europa ons land
in feite binnen de levensruimte van het
groote Duitsche Rijk is gekomen en,
naar stellig niet zonder reden vrijwel
algemeen wordt aangenomen, ook in de
toekomst zijn lot aan dat van Duitsch
land nauw verbonden zal zien.
Ook afgezien daarvan echter zal nie
mand, die oog heeft voor de werkelijk
heid, kunnen ontkennen, dat de deelne
ming van ons land aan den oorlog, de
capitulatie en de bezetting van ons
grondgebied door de overwinnaars een
grondigen ommekeer hebben gebracht
in de grondslagen van onze volksge
meenschap of beter gezegd, zulk een
ommekeer, die bezig is zich te voltrek
ken, in gang hebben gezet. Men behoeft
het goede, dat een thans plotseling be
ëindigde periode van ons volks- en
staatsleven heeft tot stand gebracht,
niet te miskennen of te beschimpen, noch
hen, die daaraan hebben meegewerkt,
te verguizen, om te erkennen, dat
nieuwe grondslagen noodzakelijk zijn
geworden. Evenals elders heeft een door
over-ontwikkeling tot verval gekomen
of het verval naderende democratie, met
haar onnatuurlijke maatschappelijke
scheidsmuren, haar onvruchtbaar wor
dende, te scherp toegespitste politieke
partijwezen en als gevolg daarvan te
zwakke centrale gezag, haar onhoud
baarheid in dezen verworden vorm,
waarop tevoren reeds steeds meer en
steeds dringender critiek was geoefend,
in den stormwind, die over ons land
is gekomen, bewezen.
Naast de politieke zijn ook de econo
mische en sociale zwakke plekken,
waarop tevoren van verschillende zijden
reeds was gewezen, eveneens bloot ge
komen. Vandaar ook in ons land het
streven naar vernieuwing op velerlei
terrein, economisch, sociaal, cultureel,
in de richting van een inniger volksge
meenschap, een vastere nationale een
heid, een doelmatiger economie, recht
vaardiger verhoudingen tusschen bur
gers en groepen, een krachtiger centraal
gezag. Het is waar, dat de verschillende
stroomingen, die den nieuwen geest
vorm en werkelijkheid willen geven, nog
steeds vrij ver uiteen loopen. doch niet
te ontkennen valt, dat deze stroomin
gen tezamen een zeer breed front be
slaan, op welk front ons volk voort
schrijdt naar een nieuwe gemeenschap,
die zich natuurlijk eerst ten volle zal
Spoedig, nadat gisteren te Londen
voor de eerste maal luchtalarm was
gemaakt, aldus Reuter, werden vijan
delijke vliegers gehoord, die op groote
hoogte over het centrum in de richting
van de Theemsmond vlogen. Van de
Zuidoostkust kwamen kort daarop
30 bommenwerpers, begeleid door ja
gers, die naar Londen vlogen. Het af
weergeschut opende het vuur. Eén
bommenwerper scheen getroffen te
zijn, hij maakte zich los van de groep
en vloog den kant van de zee uit. De
vijandelijke formatie, die op groote
hoogte vloog, werd ook in het gebied
van Londen door hevig afweervuur
ontvangen. Eén van deze vliegtuigen
vergeten. Hun personeel bestaat i
trage individuen van een geestelijk af
gestompte klasse, die niet eens de
nog eens wil beleven, citeert een Lon-
denschen collega, die het einde van
Warschau heeft medegemaakt, en die
verzekert dat niets te vergelijken is
met datgene, wat Londen op het
oogenblik begint door te maken. En
kele omgevingen van Londen gelijken
thans op de toekomstfantasieën van
den schrijver H. G. Wells over de ver
woesting van de moderne wereld.
Het bericht eindigt met de opmer
king, dat hoewel de beschadigingen
zeer talrijk zijn, de Duitsche bomaan
vallen. onmogelijk willekeurig kunnen
worden genoemd. Vele getroffen kan
toren bevonden zich onmiddellijk naast
absoluut militaire objecten.
De vernieling der dokken
De Londensche correspondent van
„Göteborgs Morgenpost” meldt aan
zijn blad het volgende
In de meeste Londensche bedrijven
is het werk vandaag als gevolg van
de bomaanvallen neergelegd. Van offi-
cieele zijde is medegedeeld, dat de dok
ken in de omgeving van de monding
van de Theems geheel zijn vernield en
dat alle pogingen om de vuurhaarden
te blusschen, moesten worden opge
geven.
Men beperkt zich er toe, de modern
ste installaties te redden, die gelegen
zijn aan den Noordelijken oever. Bij
zondere pogingen worden in het werk
gesteld om de groote voorraden goede
ren bij de Victoria- en Albertdokken
in veiligheid te brengen. Hier bevin
den zich n.l. groote graanpakhuizen,
waarvan echter de installaties geheel
zijn vernield. Verscheidene straten bi,
deze dokken staan in vuur en vlam
en ook hier staan geweldige maga
zijnen in brand, waarin anders voor
het levensonderhoud noodzakelijke goe
deren liggen opgestapeld. Een groot
aantal vrijwilligers probeert hier te
redden, wat er te redden valt. Dichtbij
TUSSCHEN 10 UUR ’S AVONDS EN
4 UUR ’S MORGENS MAG
GEVAREN WORDEN
In scheepvaartkringen en in die van
beroepsvisschers heerscht, naar ge
bleken is, eenige ongerustheid omdat
men er niet zeker van is, of ook het
scheepvaartverkeer in de kustzone
valt onder de bepalingen van de ver
ordening waarbij het verboden is zich
tusschen 10 uur ’s avonds en 4 uur
’s morgens buitenshuis te bevinden.
Voor deze ongerustheid bestaat geen
aanleiding. Van bevoegde Duitsche
zyde wordt ons medegedeeld, dat
schippers vrij tusschen de genoemde
uren kunnen varen, wanneer hun vaar
tuigen voldoen aan de eischen, welke
voor de verduistering gedurende de
daarvoor bekend gemaakte uren zyn
voorgeschreven.
De St. Paul’s Kathedraal
niet beschadigd
Uit een Reuterbericht blijkt, dat
de St. Paul’s Kathedraal, evenals
de kathedralen in Frankrijk, onbe
schadigd is gebleven, ofschoon in
de nabijheid liggende militaire
objecten getroffen zijn. Zelfs geen
ruit van de kathedraal is gespron
gen.
Nieuwe luchtaanvallen in den
afgeloopen nacht
Duitsche formaties gevechtsvlie-
gers hebben in den afgeloopen
nacht opnieuw een reeks militaire
en voor den oorlog belangrijke
doelen in Engeland aangevallen.
Het zwaartepunt lag daarbij
wederom qp Londen, waar indu-
strie-centra en militair belang
rijke installaties met succes met
bommen werden bestookt. Giste
ren werd in de Britsche hoofdstad
reeds vóór 10 uur ’s avonds zes
maal luchtalarm gemaakt, d.w.z.
De thans begonnen week wordt door
velen wellicht de kritiekste in de ge
schiedenis van Engeland genoemd. Met
deze uitlating begint het verslag van
een anderen correspondent. Hij stelt de
vraag hoe lang de bevolking, die door
de schuld van de clique van Chur
chill eveneens moet lijden, dezen
stormaanval zal doorstaan. Hij prijst
het moreel van deze bevolking en ver
volgt
Geen objectieve toeschouwer kan
ontkennen, dat vele problemen moeten
ontstaan, waarvan de oplossing thans
onmogelijk voorzien kan worden. Het
vraagstuk van het zedelijke weer
standsvermogen der burgerbevolking
berust op factoren, die niet exact kun
nen worden weergegeven. Geen beoor-
deelaar, die eenige aanspraak op objec
tiviteit wil maken, kan spreken van
eenigerlei waarborg, dat dit moreel
gelijk zal blijven. Van Londen uit be
zien kan niet geloochend worden, dat
de uitslag van den luchtoorlog thans
op bepaalde factoren berust, die verder
niet geanalyseerd kunnen worden.
de West-India-dokken woeden, naar
de correspondent verder meldt, gewel
dige vuurhaarden, alsmede in het Com-
mercial-dok en in de voor den oorlog
belangrijke installaties, die ten Zuiden
van deze dokken liggen. In de gas
fabriek van Bromley werd het uitbre
ken van een nieuwen brand waarge
nomen. Bovendien staan de voor den
oorlog belangrijke installaties ten Zui
den van de brug in Wapping in brand.
Met onverminderde kracht, zoo heet
het in een correspondentie van „Stock-
holms Tidningen” uit Londen, wordt
de strijd om de Britsche hoofdstad
voortgezet. De geweldige branden heb
ben de donkerste uren van den nacht
van Zondag op Maandag in daglicht
veranderd. De eene brand volgde op
de andere. De Londenaars beleefden
de geweldigste explosies, die ooit in een
oorlog voorgekomen zijn. De aarde en
de lucht beefden kilometers in den
omtrek, toen groote bommen insloegen.
De uitwerking der groote bommen, die
nu nacht in, nacht uit op Londen wor
den geworpen, is fantastisch. Het effect
der explosies is enorm. De bevolking
buigt haar rug van angst voor de
eeuwige aanvalsgolven. De branden in
de nabijheid van de dokken woedden
nog altijd, toen ik gelegenheid kreeg
om de haveninstallaties te bezichtigen,
waar ook de petroleumreservoirs nog
altijd haar vettige rooksluiers verbreid
den. Daar stonden volkomen verwoeste
tankauto’s en op de kaden hingen
totaal verbogen, onnatuurlijk verwron
gen kranen. Aan de kaden lagen vaar
tuigen met zware slagzij na den brand.
Ook verder naar het Oosten was er
brand, waar groote industrieele instal
laties in asch en puin gelegd waren.
Achter de muren der enorme pakhui
zen stegen nog altijd geweldige rook-
massa’s omhoog en bijna alle huizen
in de buurt waren door het vuur ver
woest. Zelfs de gasbuizen waren in
brand geraakt en de waterleidingen
gesprongen. Langs de kaden, waar
vroeger lange rijen opslagplaatsen en
pakhuizen stonden, liep de teer als
en dikke zwarte massa over den rij
weg. Het heeft hier geen zin me^r de
ongehoorde schade te verheimelijken.
Dit was een brand van dusdanige af
metingen, dat ik niet weet of Engeland
iets dergelijks beleefd heeft sinds den
grooten brand van Londen in 1666,
toen driekwart van de stad met den
grond gelijk gemaakt werd.
De verkeersverbindingen in het
Londensche gebied
Het Britsche ministerie voor het
verkeer heeft via de radio medege
deeld, dat tengevolge van de hevige
Duitsche bomaanvallen in het Londei*-
sche gebied de spoorwegverbindingen
gedeeltelijk verbroken zijn. Men zal
pogingen in het werk stellen de ge
troffen lijnen zoo snel mogelijk weer
te herstellen. Het publiek wordt ech
ter verzocht, niet absoluut noodzake
lijke reizen van Londen naar de om
liggende streken achterwege te laten.
Het opperbevel van de Duitsche weermacht deelt mede
Op 9 September des avonds werd een Britsch convooi, komend van Dover, door
Duitsche kustbatterijen onder vuur genomen. Het convooi werd uit elkaar geslagen.
Vier schepen keerden naar Dover en twee naar Deal terug. Een beschadigd tank
schip werd eveneens naar Deal gesleept. Het achtste schip van het convooi bleef
liggen, waarbij zich een sterke rookontwikkeling voordeed. Het vuren werd door
het invallen van de duisternis om 8.40 uur n.m. gestaakt. Een uur later nam ons
verdragend geschut een Britsche batterij bij Dover onder vuur. Deze battery had
om 8.30 uur n.m. getracht het vuur van onze batterijen op het convooi te beant
woorden. Zij werd in een strijd, die bijna twee uur duurde, tot zwijgen gebracht.
r
COURANT
lag
HAAGSCHE
gvtaiuuipvc: jmcosc, mc xiicv cel» de J
elite van haar eigen kaste is en eigen-
m i f4 ma. J
l
4
i
i
t
t
f
i
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruljs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr„ There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
