No. 17679. Wederom aanvallen succesvolle Londen op De Duitsche luchtmacht slaat toe 1940. Zaterdag 21 September. van De onwaardige behande ling van Rijksduitschers in Nederlandsch-lndië MENSCH EN GEMEENSCHAP Talrijke treffers op verkeersinstallaties PRIJS DEZER COURANT: Burgemeestersbenoemingen van het van heer van I met de van ge- ’foor ’s-Gravenhage bij vooruitbet. per 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”. „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” /3.Franco per post met Mode blad 4.zonder Modeblad 3.75. Buitenland 9.Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 ct., fr. p. post 10 ct Nieuwe Duitsche vergeldingsmaat regelen in uitzicht gesteld Deze foto werd gemaakt na een nacht, .waarin het lüchtalarm de bewoners van Londen zevpn uur lang f uit den slaap had gehouden. Enkele schijnwerpers zoeken nog den hemel af naar Duitsche vliegtuigen, die hun sporen in den vorm van. groote branden hebben achtergelaten (A en B). (Associated Press) Overdenkingen als deze doen allicht in een in en buiten ons land stormach- zijn hun hervat instanties ontvangen den het Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUXWAGENSTRAAT 35 37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500 Een telegram aan den Gouverneur- Generaal, dat onbeantwoord bleef PRIJS DER ADVERTENTIËN: Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p. post 10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct meer. De nachten in Londen „een vreeselijke hel” De „Chicago Daily News” noemt in een bericht uit Londen de nachten daar een „vreeselijke hel”, welke nooit schijnt te eindigen. Nimmer heb ben menschen een dergelijke beproe ving moeten doorstaan. Ieder is ge grepen door afgrijzen en men moet zich afvragen of de weerstandskracht van Londen sterk genoeg zal zijn. Veel, zoo niet alles, hangt er van af hoe snel de regeering de kwestie van een doeltreffende luchtbescherming kan regelen. In andere Amerikaansche berichten uit L.onden wordt het probleem van den slaap, als bijzonder urgent aange duid. Wanneer de Londensche bevol king geen voldoende mogelijkheid om te slapen krijgt, zal haar weerstands kracht zeer spoedig verdwenen zijn. De „Associated Press” meldt, dat vuur van den afweer heen tot op de daken der huizen. Reeds voor midder nacht hoorde men ontploffing na ontploffing van bommen van ieder ka liber. De voorsteden in het Noorden, Zuiden en Westen trilden urenlang op haar grondvesten als gevolg van de ontploffingen. Het was alsof boven ons een orkaan woedde. Niet alleen kwam er geen einde aan het ontploffen der bommen, doch ook het dreunen van het afweergeschut en het gieren van de neervallende bommen hield niet op. Piccadilly Circus was gisteren gesloten, omdat door bomontploffingen in de omliggende straten groote stukken muur op het open plein waren neerge komen. bij den laatsten Duitschen nachtaanval vele industrieele gebouwen in het Lon densche gebied zijn getroffen en dat een groote fabriek in Oost-Londen in vlammen is geschoten. Vooral zwaar getroffen zijn verscheidene levensmid- delenfabrieken en opslagplaatsen, zoo- dat reeds talrijke opdrachten zijn ge geven aan Amerikaansche firma’s voor de levering van voor het ver bruik gereed zijnde levensmiddelen. Volgens een mededeeling van het mi nisterie van landbouw in Washington betreft het hier voornamelijk reuzel en vleeschconserven. „International News” meldt uit Londen, dat Vrijdag in het Oosten der stad een „geheimzinnige ontploffing” heele blokken huizen heeft doen schud den. Aangezien op het moment der ontploffing geen Duitsche vliegtuigen boven Londen vlogen, vermoedt men, dat een tijdbom tot ontploffing is ge komen. Officieel wordt medegedeeld: Nadat vroeger meermalen zoowel langs diplomatieken weg als ook door particuliere Nederlandsche kringen ondernomen stappen om de Neder landsche autoriteiten in Ned.-Indië ten aanzien van de kwestie betreffende de onwaardige behandeling van de zich daar bevindende Duitschers tot an dere gedachten te brengen, geen resul taat hadden gehad, heeft een vooraan staande Nederlandsche instantie on geveer vier weken geleden met toe stemming van de Duitsche autoritei ten een zeer dringenden oproep tot wij ziging van zijn tot nu toe aangenomen houding gericht aan den Gouv.-Gene- raal, jhr. Tjarda van Starkenborgh Stachouwer. Deze oproep werd door het college van secretarissen-generaal opgesteld en in een door jhr. Snouck Hurgronje en jhr. Six onderteekend te legram via Tokio naar Batavia ge seind. In dit telegram werd er op gewezen, dat als vergelding voor de arrestatie van de Rijksduitschers in Neder landsch-lndië, van Duitsche zijde eeni- ge honderden Nederlanders naar Duitschland overgebracht en daar ge ïnterneerd waren en dat op een vrij lating van deze geinterneerden niet te rekenen was, zoolang niet een veran dering in de behandeling van Duit schers in Ned.-Indië plaats zou heb ben. Voorts werd er nadrukkelijk voor gewaarschuwd, dat de toestand wel eens erger zou kunnen worden en dat met een verscherping van de Duit sche represailles ernstig rekening zou moeten worden gehouden. Een bevredi gende regeling zou slechts kunnen sche gevechtsvliegtuigen, naar het D.N.B. verneemt, in den afgeloopen nacht wederom met succes aanvallen ondernomen op haveninstallaties en andere militair belangrijke doelen der Britsche hoofdstad. Voor zoover tot dusverre bekend is, werden verschei dene treffers geplaatst op het Royal Albert Dock, welke groote ontploffin gen met hoogé steekvlammen ten ge volge hadden. te Enschedé Hilversum en Zuid-Laren Kartiebeek Zwolle be- Onderscheiding voor den RÜkscommissaris De Duitsche Führer heeft den Rijks- commissaris voor het bezette Neder landsche gebied, Rijksminister Seyss Inquart, als erkenning voor zijn ver diensten voor de uitvoering van oor- logsopdrachten het „Kriegsverdienst- kreuz” eerste klasse verleend. worden bereikt óp den grondslag, dat de in Ned.-Indië verblijf houdende Duitschers in beginsel hun bewegings vrijheid zou worden teruggegeven en dat hun toegestaan zou worden zich weer naar hun woningen te begeven en hun normale werkzaamheden aan te vatten. Duitschers, die geen vaste woon plaats in Ned.-Indië hadden, of wier terugkeer in hun woning niet moge lijk is, zouden of naar Duitschland terug moeten kunnen reizen of moe ten worden ondergebracht in een ge zonde plaats in de bergen. Voorts moest de gelegenheid worden gescha pen tot hulp- en ondersteuningsactie voor de noodlijdend geworden Duit schers. Aan den anderen kant zouden de Duitschers in Ned.-Indië van de Duitsche Rijksregeering de strenge opdracht krijgen op geen enkele wijze iets tegen het Nederlandsche bestuur of tegen de veiligheid des lands te ondernemen. Tenslotte werd Gouverneur-Generaal verzocht, telefoonverkeer met Nederland weer vrij te geven, zij het ook slechts ter nadere bespreking ter regeling van bovenvermelde aangelegenheid. Ofschoon het geen twijfel kan lij den, dat de Gouverneur-Generaal in het bezit van dit telegram is geko men, heeft het college van secreta rissen-generaal tot heden geen enkel antwoord van hem ontvangen, ter wijl het telefoonverkeer met Neder land niet hersteld is. De bevoegde Duitsche hebben voorts berichten volgens welke in het lot der Duit schers in Ned.-Indië intusschen geen noemenswaardige verlichting is aan gebracht. Aangezien dus aangenomen moet worden, dat de regeering van Ned.- Indië niet tot inbinden bereid is, ziet men zich aan Duitsche zijde gedwon gen, hieruit de noodige conclusies te trekken. De verantwoordelijkheid voor de onaangename gevolgen wel ke thans uit dezen stand van zaken voor talrijke Nederlanders moeten voortvloeien, treft uitsluitend den Gouverneur-Generaal van Neder landsch-lndië en diens raadgevers. De Rijkscommissaris voor het be zette Nederlandsche gebied heeft op voorstel van den secretaris-generaal van het departement van Binnenland- sche Zaken met ingang van 1 October 1940 jhr. Ernst von Bönninghausen, advocaat en procureur tot burgemeester van den burgemeester van (Drente), jhr. mr. van tot burgemeester noemd. De secretaris-generaal departement van Binnenlandsche Za ken heeft op grond van de hem door de verordening van den Rijkscommis saris over bijzondere administratieve maatregelen verleende algemeene machtiging met ingang van 1 October 1940 den tegenwoordigen burgemees ter van Nieuweschans, den G. Wisman, tot burgemeester Meppel benoemd, voorts den huidigen burgemeester van Tubbergen, den heer Banning tot’ burgemeester van Leidschendam en tenslotte den vroe gere* burgemeester van Ootmarsum, den bezitter van de heerlijkheid Herinkhave bij Tubbergen, Jhr. Egon von Bönninghausen tot burgemeester van Tubbergen. Nu de hevige schok van den oorlog en de daarop gevolgde bezetting van ons land ook in Nederland een veld- winnenden nieuwen geest heeft doen geboren worden, is ons uit onzen lezers kring de vraag gesteld of niet dtze geest in de menschen individueel zal moeten rijpen als het doel van de ver nieuwing, welke wordt beoogd een betere en gelukkiger samenleving wil worden bereikt. Wie zoo vragen, bedoelen daarmee, dat zij weinig of geen heil verwachten van even snelle als ingrijpende veranderingen in de uiterlijke vormen van de volksgemeen schap onder den druk van de over stelpende historische gebeurtenissen, omdat zulke veranderingen alleen dan van blijvende waarde kunnen zijn als zij worden gedragen door een zuiver gemeenschapsbesef van de afzonderlijke menschen. De juistheid van dit laatste zal zeker niemand ontkennen. Gemeenschapsbe sef (laat staan het nog diepere gemeen- schapsg e v o e 1) laat zich inderdaad niet vrij plotseling en vlug van-boven- af opleggen, maar het moet van-onder- op komen, in het menschelijke gemoed kiemen, groeien en rijpen. Het is echter onjuist, te meenen, dat het hier een uitsluitend individueele zelfwerkzaamheid betreft en dat de ge meenschap hierbij geen taak zou heb ben. Het tegendeel is waar de gemeen schapstaak in dit opzicht is bijzonder belangrijk. Men denke aan de opvoeding in het gezin deze kostelijke kern van de volksgemeenschap aan de werkzaamheid van het onderwijs, van jeugdorganisaties enz. Ook de invloed van de naastenliefde predikende Kerk mag daarbij niet worden onderschat in een zoo overwegend religieus land als het onze. Men kan hierbij de opmerking ma ken, dat het leggen van een zeer nauw verband tusschen de gemeenschap en het eigen volk een beperking van het begrip gemeenschap beteekent, maar dit is een beperking, welke ons door de ontwikkeling der geschiedenis onvermij delijk wordt opgelegd en welke zich bovendien automatisch meer of minder moet oplossen door het verband met een veel wijdere levensruimte, waarop met name een klein land als het onze door diezelfde geschiedenis voor zijn toekomst schijnt te zijn aangewezen. De vorming van het onmisbare ge meenschapsgevoel of althans gemeen schapsbesef is dus wel degelijk een voorname en onvermijdelijke taak van de gemeenschap zélf, die daarvoor de noodige organen moet stichten en on derhouden, waarbij de éénheid van het volk als zoodanig met behoud van den rijkdom van individueele en groeps- verscheidenheid uitgangspunt en doel moet zijn. Doch de taak van de gemeenschap gaat verder. De verscheidenheid der menschen uit zich o.m. ook hierin, dat niet allen in dezelfde mate gemeen schapsbesef bezitten of in dezelfde mate ervoor vatbaar zijn. Onmisbaar is daarom een krachtig gezag, dat dwingt om eigenbelang en groepsbelang onder geschikt te maken aan het gemeen schapsbelang, óók waar het besef van deze noodzakelijkheid ontbreekt. Dit beteekent niet een onderdrukking van de persoonlijkheid en haar waarde. In tegendeel in een behoorlijk georgani seerde volksgemeenschap zal juist di<^ waarde van de persoonlijkheid worden erkend omdat zij mits niet aller eerst ten eigen bate aangewend aan die gemeenschap hoogeren en dieperen zin geeft. Juist in een goed geregelde gemeenschap komt de beteekenis de persoonlijkheid tot haar recht. Ook in ander opzicht dient de meenschap vóór te gaan. Zij moet door een doelmatige ordening van het ge- heele maatschappelijke leven de voor waarde scheppen voor haar eigen be staan, waarbij zij haar natuurlijke doel niet uit het oog mag verliezen, n.l. het verzekeren van zooveel mogelijk wel vaart en levensgeluk aan zooveel mo gelijk menschen, van recht en recht vaardigheid voor allen in harmonische, vreedzame en arbeidzame samenleving. Het is immers zóó, dat de mensch zich moet geven aan de gemeenschap van Zijn gezin, van zijn maatschappelijke groep en van zijn volk om daarin zich zélf op een hooger plan terug te vin den. Het gaat niet om één van de twee, maar om beide, in hun onverbre- kelijken onderlingen samenhang. Zeer zeker echter kan de gemeen schap niet werkeloos afwachten tot de mensch, in het algemeen gesproken, uit eigen aandrang tot gemeenschapsbesef is gekomen. Zij moet tijdig den bodem bereiden, waarin het individueele zaad kan kiemen. tigen tijd, als welken wij thans beleven, eenigszins vreemd aan. Doch men be denke, dat deze tijd er een is van grooten en snellen en zelfs geweld- dadigen overgang, een tijd van smarte lijke geboorte van nieuwe machtsver houdingen en nieuwe levensbeginselen in een groot deel van de wereld, in het bijzonder van ons werelddeel. Wat ons eigen land betreft, overwege men de zeer bijzondere positie, waarin het ver keert het grondgebied in Europa bezet door den overwinnaar, die er volstrekte macht over de bewoners uitoefent, ter wijl nochtans Nederland formeel als Engeland’s bondgenoot nog in oorlog is met Duitschland. In dezen abnormalen toestand kan zich in ons volk niet volledig de nieuwe economische, sociale, cultureele en po litieke her-oriënteering voltrekken, waarvan de noodzakelijkheid niettemin door een overwegend en groeiend aantal landgenooten wordt ingezien. Allerlei, dat op het eerste gezicht thans onbe grijpelijk voorkomt of in strijd met de bedoelingen, waarover wij hierboven schreven, vindt zijn verklaring in dezen abnormalen overgangstoestand naar een anders gericht Nederlandsch volksleven in nauw Europeesch verband. Doch wij moeten verder zien dan het heden naar de toekomst, welke ons land zal zijn beschoren als de storm zich zal hebben gelegd en nieuwe ver houdingen in Europa vasten vorm zullen aannemen. Het is die toekomst, waar op wij thans in onzen nood hoopvol het oog gericht moeten houden. Aan die toekomst te bouwen naar beste krachten en zoo ver de abnormale en zeer moeilijke omstandigheden en de scherpe beperkingen, waaraan wij nu zijn onderworpen, dit toelaten, dit is de onafwijsbare taak van het Neder landsche volk, dat immers geen vuriger hoop koestert dan deze straks in een tot rust gekomen en nieuw gerichte wereld weder een eervolle en geluk kige plaats te mogen innemen. Met dit doel voor oogen bouwe men aan de toekomstige gemeenschap en bouwe ieder van ons aan eigen inner lijk, waarop toch die gemeenschap zal moeten rusten zoo zij sterk, duurzaam en zegenrijk wil zijn. O.m. voor Hilversum, Zwolle en Meppel Bommen op de Theemsbocht Over de luchtgevechten in het gebied boven Londen, in het verloop waarvan het gebied even ten Westen van de groote bocht in de Theems succesvol met bommen werd bestookt, verneemt het D.N.B. nog, dat het den Duitschen begeleidenden jagers is gelukt, 12 Britsche vliegtuigen neer te schieten. Een eigen vliegtuig is tot dusver nog niet teruggekeerd. Reuter meldt uit LondenGister ochtend vroeg zijn talrijke formaties vijandelijke vliegtuigen in de richting van Londen over de kust van Kent ge vlogen. Er bevonden zich een groot aantal bommenwerpers onder, die door talrijke jagers werden begeleid. Uit de ontvangen berichten blijkt, dat de Duitsche luchtmacht niet slechts boven Londen, doch ook boven andere deelen des lands en wel hoofdzakelijk boven Zuidoost Engeland actief is ge weest. In een stad werd door 5 brisant bommen aanzienlijke schade veroor zaakt. Het frontbericht van het D.N.B. Het frontbericht van het D.N.B. d.d. gisteren, luidt als volgt Dank zij de goede navigatie-instru- menten van de Duitsche vliegtuigen, konden ook gisteren weer, ondanks de slechte weersomstandigheden, doeltref fende bomtreffers geplaatst worden op militaire objecten in Londen. Voor al werd geconstateerd, dat de eergis teren ondernomen aanvallen op voor den oorlog belangrijke installaties bij zonder succesvol geweest moeten zijn. Groote branden in de Londensche stadswijken Canningtown en Stock- well, alsmede ten Noorden en ten Oos ten van de z.g. bocht van de Theems, waar weer nieuwe branden zijn ont staan, vielen duidelijk waar te nemen. De vergeldingsaanvallen op Londen werden ook in den nacht van 19 op 20 September vastberaden voortgezet. Voor den oorlog en voor de oorlogs economie belangrijke doelen zijn met bommen van alle kalibers bestookt, waardoor aanzienlijke brandhaarden ontstonden. Buiten Londen werden in dustrieele- en wapenfabrieken in Mid den- en Zuid-Engeland opnieuw met bommen bestookt. Zes Britsche toestellen neergeschoten Duitsche gevechtsvliegtuigen hebben gisterochtend de verkeersinstallaties van de Southern Railway in Londen tusschen de New Cross Gathe, South Bermondsey en Queens Road Stations aangevallen. Talryke treffers konden worden .waargenomen. Hierbij kwam het tot verscheidene luchtgevechten, in het verloop waarvan, volgens tot dusver ontvangen berichten, 6 Britsche vlieg tuigen zijn neergeschoten. Tegen den middag werd gisteren het weer boven het Kanaal beter. Duitsche gevechts- en jachvliegtuigen zijn, naar het D.N.B. verneemt, opnieuw voor den aanval opgestegen. Zij zullen hun bommen werpen op militaire doelen in Zuid-Engeland. London’s voorsteden trillen Nog nooit tevoren, aldus schrijft de correspondent van „Stockholms Tid- ningen”, zijn de Duitsche vliegtuigen zoover boven het centrum van Londen doorgedrongen. Steeds weer opnieuw stortten de vliegers zich door het sper- Tot zoover hetgeen ons op de dage- lijksche persconferentie van bevoegde Duitsche zijde over deze aangelegen heid werd medegedeeld. Er werd nog op gewezen, dat,, naar uit mededeel ingen van den Duitschen consul te Manilla is gebleken, de gouverneur-generaal van Ned.-Indië er systematisch voor zorgt, dat de publieke meening in Indië niet in de gelegenheid is invloeden uit .Europa te ondergaan. Er is een luister- verbod voor bepaalde Europeesche sta tions en de dagbladen bereiken hun lezers slechts na censuur. Men moet dus wel aannemen, dat onze landgenooten in Indië niet op de hoogte zijn van wat er in het moeder land is gebeurd en dat zij niet weten, dat hier reeds normale toestanden zijn ingetreden, normaal voorzoover de oor logsomstandigheden dit mogelijk ma ken. Een zakenman uit Bandoeng, op weg naar Japan te Manilla vertoevend, informeerde bij den Duitschen consul aldaar of zijn beide zonen in Holland, die hier in dienst waren, in krijgsge vangenschap waren. De Bandoenger was zeer verbaasd te vernemen, dat er vrijwel geen Nederlandsche krijgsgevangenen in Duitschland zijn en dat zijn beide zoons reeds lang weer hun gewone werkzaamheden hadden hervat Dit wijst er wel op, dat men in Indië niet of slecht op de hpogte is van de om standigheden in het moederland, welke in deze maanden van dien aard zijn geworden, dat de houding van den landvoogd, die iedere communicatie met het moederland, misschien meer een Nederlandsch dan een Duitsch be lang onmogelijk maakt, niet langer te rechtvaardigen is. Het is te betreuren, dat de gouver neur-generaal gemeend heeft op het telegrafisch appèl van het college van secretarissen-generaal geen enkel ant woord te moeten geven. De landvoogd zou, bijvoorbeeld, hebben kunnen laten weten, dat de behandeling der Duitsche geïnterneerden in Indië niets te wen- schen overlaat en geheel is overeen komstig de volkenrechtelijke voor schriften. Zijn stilzwijgendheid van thans wordt gemakkelijk verkeerd uit gelegd en zij kan ernstige gevolgen hebben. Nieuwe nachtelijke aanvallen De nachtelijke aanvallen van het Duitsche luchtwapen op Engeland zijn gisteravond bij het invallen der duis ternis weer begonnen. Het zwaartepunt der acties lag weer in Londen, waar behalve de haven-installaties en dok ken aan de Theems, talrijke militaire en voor den oorlog belangrijke doelen, vooral in de Oostelijke wijken der stad, ondanks uiterst krachtig luchtafweer- vuur en talrijke schijnwerpers, succes met bommen van allerlei ka liber werden bestookt. Het effect der neergeworpen bommen kon, daar het zicht goed was, in bijna alle gevallen duidelijk worden waargenomen. Zijn 49ste luchtoverwinning behaald De bekende Duitsche gevechtsvlieger majoor Mölders, heeft bij de luchtge vechten, die gisteren boven Zuid-Enge land zijn geleverd, zijn 49ste lucht overwinning kunnen behalen. Het on der hem staande eskader heeft thans 500 luchtoverwinningen behaald. Het Royal Albert Dock ge troffen Zonder rekening te houden met weersomstandigheden hebben Duit- COURANT HAAGSCHE 4 Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. S50310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461, Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruljs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters jr„ There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 ...ft.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1