HAAGSCHE COURANT DE VLEESCHDISTRIBUTIE De legende - een goudlichtende tooverfee Uitreiking voorloopige identiteits- bewijzen In alle deelen land van ons leeft Zaterdag 28 September 1940. BINNENLAND zij nog IN EN OM DEN HAAG Maandag 30 September DERDE BLAD Voor hen, die op de aan gegeven dagen niet konden komen Op Zondag 29 en y h No. 17685 niet een gegeven die een stu- en is de met ver- kinderlyk gevoel De dikke lijn geeft de scheiding aan voor de verboden gebieden hieronder vallen de Wadden-eilanden, een deel van de provincie Nodrd-Holland, de geheele provincie Zuid-Holland, Zeeland, alsmede het Westelijk deel der provincie Noord-Brabant. (Cartografisch bureau voor de Nederl. Dagbladpers) DE UITBREIDING VAN HETU UITGAANSVERBOD Wij moeten hier al weer voor dit maal onze wandeling door dit rijke en bekoorlijke land eindigen met het onbevredigende gevoel, dat wij anders hebben kunnen doen dan heel klein deel behandelen van wat ons volk ook op dit gebied bezit. Wie langer in dit land wil ronddolen, ne me een der bovengenoemde boeken ter hand. Vooral in een rumoerigen tijd als dezen, zal de lezing hem heffen ver boven al ’t aardsch gedruisch, en de liefde voor eigen taal en volk en historie opnieuw in hem tot leven wekken. plukt, tot kransen en festoenen stren gelt en die slingert om de stramme zuilen van der hoogen waarheidstem- pel, opdat de waarheid, die daar troont, niet louter voor de rede, maar ook voor het gevoel aantrekkelijk zij”. schriftje voor een eenvoudige wijze zou daarom niet gek zijn. De verkeersbeperkingen hebben zich uitgebreid tot onze geheele provincie en de plaaggeesten in onze provincie, die eerst buiten de zóne lagen, behoo- i ren nu ook tot de vroeg-thuiskomers Enfin, een pleister op de wonde is de Zaterdagavond, die nu voor de late gemeente de gelegenheid biedt om hun Loosduinen. Voor bewoners der voormalige ge meente Loosduinen, die aldaar in het bevolkingsregister staan ingeschreven, zal op Maandag 30 September a.s. ge legenheid bestaan tot het doen geldig maken van distributiestamkaarten en bewijzen van Nederlanderschap ter hulpsecretarie tijdens de bureau-uren. De enquête naar burgerlijke oorlogsverminkten Drie Engelsche militairen begraven Onder groote belangstelling zijn giste ren in ons land dri leden der bemanning van een Engelsch vliegtuig, dat in den loop van de vorige week door de Duit, schers naar beneden is gehaald, ter aarde besteld De stoffelijk overschotten kon den in verband met het gevaar voor bom explosies eerst thans geborgen worden, nadat een deskundige de niet ontplofte bommen onder de machine had wegge haald Een afdeeling S.S. vormde een eerewacht Een predikant las eenige tek sten uit het Oude er. Nieuwe Testament in de Duitsche taal voor en eindigde met het Onze 'zader Namens de Duitsche Weermacht wer. den drie kransen op de groeve gelegd, gevolgd door een salvo door Duitsche militairen. veilige getuige der oude tijden, trouwe godin van een reeds uit ons be- ar- on- wrikbare standvastigheid verhoopten. En behoort dat zieleleven niet tot de geschiedenis?... De legende goudlichtende tooverfee, die kwistige hand de bloemen der beelding en het Zieken en gebrekkigen moeten schriftelijk melden, dat zij niet in staat zijn naar een der bureaux te gaan Uitsluitend op Zondag 29 en Maan dag 30 September 1940 zal op de hier onder aangegeven uren, voor hen, die daartoe door welke oorzaak ook, op ck aangegeven dagen niet in staat waren, alsnog de gelegenheid bestaan om distri butiestamkaarten of bewijzen van Ne derlanderschap als identiteitsbewijs gel dig te doen maken. Men zal daartoe, behalve deze kaarten of bewijzen, moe ten medebrengen een goed gelijkend portret. Aanwijzing gebouwen en letterver- deeling: Gebouw Goudenregenstraat 36: Zondag 29 September 1940 van 917 uur voor de letters A t/m. F. Gebouw Dierentuin: Maandag 30 September 1940, van 918 uur: Groote zaalG, I t/m. O, Q t/m V, X t/m Z. Kleine zaal: H, P en W. In verband daarmede zal het ge bouw Goudenregenstraat 36 op Maandag 30 September a.s. voor het publiek zijn gesloten, met uitzon dering van de bureaux huwelijken, geboorten en overlijden, paspoorten en krankzinnigenwet, welke bu reaux op dien dag alleen spoed zaken zullen behandelen. Zieken en gebrekkigen, die niet in staat zijn om zich naar een der bureaux te begeven, kunnen uitslui tend schriftelijk daarvan mede- deeling doen aan het hoofd der afdee ling „Bevolking, Verkiezingen en Bur gerlijken Stand”. Goudenregenstraat 36. Op de enveloppe moet worden geplaatst het woord „Identiteitsbewijs”’ Zij zul len dan op een der volgende dagen van daartoe aangewezen ambtenaren aan huis bezoek ontvangen. Zij moeten zor gen in het bezit te zijn van een goed- gelijkende photo. Synodale, classicale enz. vergaderingen hebben zuiver godsdienstig karakter De secretaris-generaal, wnd. hoofd van het departement van Justitie, heeft een aanschrijving gericht tot de procureurs generaal, fungeerend directeuren van po litie en de hoofdcommissarissen en commisarissen van politie, waarin hij mededeelt, van de zijde van den commis- saris-generaal voor bestuur en justitie bericht te hebben ontvangen, dat er geen bezwaar tegen bestaat, het begrip „ver gaderingen met een zuiver godsdienstig karakter” (waarvoor niet vereischt is kennisgeving aan den bevoegden proc- gen.) zóó ruim te interpreteeren. dat daar onder ook vallen classicale, provinciale, algemeene en synodale vergaderingen van erkende kerkgenootschappen, zulks evenwel onder de uitdrukkelijke voor waarde, dat in deze vergaderingen uit sluitend kerkelijke aangelegenheden wor den behandeld. In andere gevallen is kennisgeving vereischt Wat is eigenlijk een legende? Het woord is afkomstig van het La- tijnsche „legenda”, dat zijn letterlijk „dingen, die gelezen moeten worden”, dus de levens der heiligen, zooals die bestemd waren voor bepaalde feest dagen. Later is de beteekenis van het Nederlandsche woord uitgebreid tot „dichterlijke voorstelling van een ker kelijke overlevering”. Wij kennen drieërlei volksverhalen: sprookjes, sagen en legenden. Het sprookje is wel eens genoemd: een anonieme schepping der volksfan tasie. Het is volkomen fantastisch, heeft geen enkel contact met de wer- Onze Lieve Vrouwe in het Zand In vele Maria-legenden wordt een Maria-beeldje gevonden. Die hebben alle betrekking op een bedevaart plaats en moeten zijn ontstaan onder degenen, die aan een bedevaart deel namen. Dientengevolge wisselt de vorm dezer legenden af met de plaats en den aard der bewoners van de streek. In bergachtige olngeving vin den jagers, houthakkers of herders het beeld van Onze Lieve Vrouwe in een hol in de rotsen; in landbouwstre ken wordt het gevonden bij het ploe gen of het hoeden van de kudde, dik wijls ook bij een bron. Aan het zee strand komen de beelden aandrijven, die de aan zee gelegen dorpen redden uit stormgevaar. Zoo ontstonden en leven nog derge lijke legenden te Uden (O.L. Vrouwe ter Linde het beeldje werd bij een linde gevonden); te Roermond (O.L. Vrouwe in het Zand men vond het beeld in het drijfzand van een rivier tje); te Oirschot (O.L. Vrouwe ten Heiligen Eik) en op vele andere plaat sen in Zuid-Nederland en Vlaanderen. Maar ook in Noordelijker streken van ons land leven nog talrijke Maria legenden, die vertellen van wonder baarlijke verschijningen van O.L. Vrouwe, die menschen komt redden uit allerlei nood. Ze zyn er in Gel derland, Utrecht, Overijsel, Gronin gen zoowel als in Holland. Hier ge neest Maria een zieke, daar vermaant zij een moedelooze; soms vervangt zij tijdelijk een ridder, die een mis te harer eere bijwoont, bij het steekspel en verricht wonderen van dapperheid; dan weer verlost zij een vromen kloos terling, die naar den dood verlangt, uit het leven. Ook vandaag geen klach ten bij de uitgifte Vandaag, af gezien van de hierboven genoemde regeling, was de laatste ge legenheid, dat de daarvoor opgeroe pen Hagenaars hun distributiestam kaarten tot identiteitsbewijzen konden doen verheffen. Ook nu weer heeft de organisatie over de geheele linie uitstekend ge- functionneerd. Zelfs was er vandaag bij geen der gebouwen van een file sprake. Begrijpelijk toonde de heer Wesse ling. onder wiens persoonlijke leiding het geheel stond, zich zeer tevreden. Moeilijkheden zijn er bijna niet ge weest. Donderdag j.L is het het^drukst ge weest. Ongeveer 110.000 stadgenooten zijn op dezen dag geholpen, doch on danks deze overstelpende belangstel ling heeft zich aan geen der bureaux stagnatie voorgedaan. Het aantal stam kaarten, dat veranderd moest worden, omdat zij niet aan de gestelde eischen meer voldeden, loopt in de duizenden. Behalve de heer Wesseling en zijn ambtenarencorps, verdient ook het pu bliek een compliment voor zijn zoo noodzakelijke verleende medewerking. Dr. J. van Hattem schrijft: De kunst van lezen en schrijven was in de vroege Middeleeuwen alleen aan de geestelijken bekend. Zij bedienden zich niet van de Nederlandsche volks taal, maar van het Latijn, en schre ven daarin stichtelijke werken, levens van heiligen en kronieken. Hoewel de taal dus niet de onze was, mogen wij hun boeken niettemin tot onze vroeg ste letterkunde rekenen. Daarnaast echter bestond een onge schreven letterkunde van liederen, verhalen en legenden, die van mond tot mond gingen, dikwijls in lateren tijd werden opgeschreven, soms ook volkomen voor het nageslacht ver loren gingen. Over die legenden willen wij dit maal iets vertellen, al moet het in zeer beknopten vorm zijn. Er zijn voortreffelijke verzamelingen en dies verschenen, die geschreven zijn door de Vooys, Alberdingk Thym, Pater Kronenburg, van Vloten, Oos- terlee en anderen. Kerstputten Maar ook veel andere heiligen heb ben in ons land hun legenden, die dik wijls zijn verbonden aan een bron of put, waaraan immers ons land zoo rijk is; de St. Geertruifontein te Ber- gen-op-Zoom, de St. Oelsput te Best, de St. Valentinusput te Westhoven, de St. Surafontein te Dordrecht zijn daarvan voorbeelden. Al die fonteinen en bronnen ontstonden volgens de le gende, doordat ter plaatse iets in ver band met een heilige gebeurde. Deze wilde bijvoorbeeld zijn dorst lesschen en sloeg met zijn staf op den grond, zoodat er water uit op spoot; zijn paard sloeg met de hoeven op de aarde met hetzelfde gevolg; of een streek werd door den heilige op die manier gered van droogte en hongers nood. Aan de meeste dezer legenden heb ben na Maria de beide eerste predi kers van het Evangelie in ons land, Bonifacius en Willibrordus, het ont staan gegeven. Op vele plaatsen zijn Bonifacius- of Willibrordusbronnen, omdat dezen daarin hun volgelingen zouden hebben gedoopt: men kent ze te Dokkum, Osch, Deurne, Zoute- lande, Bakel, Asten, Maarhees, Ven raai en Stamprooi. Ze worden ter plaatse ook kerstputten genoemd, om dat door den doop de menschen hier werden gekerstend, dat wil zeggen: tot Christenen gemaakt. hart op te halen in de diverse ver- maaksinrichtingen. Wies en Jodocus hebben het vaste voornemen, ook eens zoo’n partij mee te maken. Als het me te erg begint te vervelen, zeide Jodo cus, ga ik gewoon een tukkie doen om den tijd tot vier uur vol te maken. Het afhalen van de identiteitskaarten is bijna afgeloopen en, dank zij de uitge breide maatregelen van het Bevolkings- bureau, heeft zoo goed als de geheele stad het bewijs gekregen. De leiding en de ambtenaren, die een paar drukke we ken achter den rug hebben, verdienen het zeker als men hun een pluim op den hoed zet. Er mag dan wel even gewacht zijn zoo nu en dan en er mo- over het algemeen mag tóch gezegd worden, dat de uitreiking vlot is ver- loopen. Alleen de regen heeft sommi gen benauwde oogenblikken bezorgd, doch daar kon de leiding niets aan doen. Wies kwam namelijk ook mop perende over den regen thuis, doch ik heb haar spoedig overtuigd van het onredelijke daarvan en zij accepteerde toen ook heel loyaal mijn zienswijze. OOM KOOS De Voorburgenaars gaan de voet stappen drukken van ons Hagenaars, ’t Is niet de eerste maal en daar kun nen we trotsch op zijn. Dezen keer volgt i men onze nieuwe verordening na, wel ke bepaalt, dat men in het donker geen inbrekerswerktuigen mag ver voeren of althans geen werktuigen, welke voor de beoefenaars van dit gilde dienen kunnen. Ongetwijfeld zal door de «verneming van deze bepaling door de randgemeenten een grootere veiligheid worden verkregen. Immers, hoe gelijkluidender de verordening, hoe beter het is voor de organen, welke geroepen zijn om voor de na leving daarvan te zorgen. Een lezer heeft me geschreven, hoe men reeds op enkele punten aan het verzoek is tegemoet gekomen, dat ik hier onlangs overbracht, om n.l. de paaltjes, staande tusschen wandel- en fietspaden, van een witten band te voor zien. Dat noemt mijn nichtje Wies service en ze weet, dat de fietsers, die ’s avonds van de fietswegen gebruik maken, er dankbaar voor zullen zijn. Ook van een wandelaar kreeg ik nog een verzoek, n.l. om den banken op verschillende straten en lanen een wit verfje te geven, want verschillende Hagenaars hebben er al schade door opgeloopen. De autoriteiten willen er wellicht hun aandacht aan besteden. Ja, Wies vestigde mijn aandacht nog op een punt, waar men aan een ern stig bezwaar van de fietsers is tege moet gekomen. Langs den Bezuiden- houtscheweg had men een gedeelte van het tegelpad bestemd voor de wielrijders, doch het verdere gedeelte weer verboden, als zijnde uitsluitend wandelpad. Aan dezen vreemdsoorti- gen toestand zal nu een einde worden gemaakt, doordat B. en W. besloten hebben het geheele tegelpad tot fiets pad te bestemmen. De vele klachten behooren er ook mee tot het verleden. We zullen in den komenden winter zuinig met onze brandstoffen moeten omspringen en uit dien hoofde heeft men onlangs verscheidene raadgevin gen aan de bevolking gegeven hoe men in de kamer de warmte het beste kan behouden. Er is o.m. gewezen op onze ramen, die nog vaak veel koude door laten en die op eenvoudige wijze tochtvrij te maken zijn. Jodocus en Wies, die dadelijk van het nut van dezen goeden raad oivertuigd waren, zijn ook zonder dralen aan het werk getogen. Het resultaat zal ik dezen winter moeten ondervinden, doch de I wijze, waarop men het gedaan heeft, gen formidabele files gestaan hebben, toont niet de meesterhand. Een voor- werk- kelijkheid, en .is aan tijd, plaats, per sonen noch ruimte gebonden. Vaak is er een herinnering aan de mythologie in terug te vinden, maar dikwijls is ook de oorsprong geheel duister. De sprookjes van Moeder de Gans komen in eenigszins anderen vorm bij alle Indo-Germaansche vorken voor; Rein- tje de Vos en zijn streken zijn ook bij de Zoeloes bekend, en de Kaffers ge nieten evenals zij en onze Vlaamsche broeders van Tijl Uilenspiegel. De sage is een verdicht verhaal met een historische kern, al is soms heel gering en moeilijk te her kennen, en bepaalt die zich tot enkele plaatsnaam of hoofdpersoon. Is de hoofdpersoon van een sage nu een heilige, uit wiens leven een ge beurtenis aanleiding gaf tot het ver haal, dan spreekt men van een 1 e- g e n d e. „Een frissche geur van poëzie geestelijk leven waait ons uit de le genden tegen”, zegt Dr. G. Brom. En Pater Kronenburg schrijft de volgen de uitstekende karakteristiek van de legende: „Voor wie de legende in haar diepste wezen aanschouwt en in het ware licht weet te plaatsen, is zy een een trouwe godin van een eeuwen verdwenen geslacht, die haren hoorn van overvloed voor uitschudt wat onze vaderen met minnelijke naiveteit dachten, met geloozen eenvoud geloofden, met „Dit is van zuster Beatrijs” Onder de heiligenlegenden zijn die, waarin Maria de hoofdrol speelt, de meest bekende, de meest voorkomen de en grootendeels ook de gevoeligste en fijnste van inhoud en beteekenis. Wie onzer kent, sinds Dr. Boutens haar in modern Nederlandsch her dichtte, niet de prachtige Beatrijs legende, die, al wijken de verschillen de lezingen in détails van elkaar af, toch alle dit hoofdmoment gemeen hebben: de vergevende liefde van de milde Moeder Gods, die zich begrij pend offert voor een zondares? Bea trijs is een non, die een nederige dag taak vervult in een klooster, maar de roepstem van de wereld en de liefde voor een man niet kan weerstaan. Zy gaat de wereld in, maar krijgt na jaren berouw; wanneer zij dan terug keert, blijkt niemand in het klooster haar afwezigheid te hebben bemerkt, want Maria, die als beeld in het klooster stond, is van haar stand plaats gekomen en heeft de eenvou dige taak van Beatrijs vervuld. Een andere bekende Maria-legende uit de Middeleeuwen is die van The ophilus. Dit is een geestelijke, die op een valsche beschuldiging uit zijn ambt is ontzet. Hij verkoopt in wan hoop zijn ziel aan den duivel, die zorgt, dat hij in zijn ambt wordt her steld. Dan weet Maria het contract met den duivel in handen te krijgen en hem zoodoende uit de klauwen van Satan te verlossen. Tot nu toe 389 gevallen geregistreerd Eenige weken geleden hebben wij bericht dat er een enquête is ingesteld bij de ziekenhuizen door de inspectie van de Volksgezondheid naar de bur gerlijke oorlogsverminkten. De resultaten van deze enquête wa ren van dien aard, dat de geneeskun dige hoofdinspecteur van de Volksge zondheid dr. C. Banning, het noodig oordeelde, dat ook alle artsen in Ne derland in de enquête betrokken wer den. Dit is inmiddels geschied. Tot nu toe heeft men van 389 per sonen de zekerheid dat zij invalide zijn Invaliden zijn zij, „die door het oorlogsgeweld zijn getroffen, zonder hieraan te zijn overleden, maar zoo danig, dat zij door bijzondere maat regelen geholpen moeten worden om hun dagelijksch brood te verdienen" In bovengenoemden zin is een smid, die zijn rechterarm verliest, dus in valide. De Rijksverzekeringsbank heeft haar controleerende geneesheeren, die ge routineerd zijn in de ongeval lengenees- kunde ter beschikking gesteld om na te gaan of de behandeling bij de 389 geregistreerde gvallen goed is geweest en of door een eventueel tweede in grijpen een verbetering is te bereiken. Bovendien stellen de controleerende ge neesheeren de mate van invaliditeit vast. De bedoeling is. dat de invaliden zoo veel mogelijk in hun eigen vak weer geplaatst worden. Kan dat niet, dan zal men trachten hen een ander vak te leeren. Natuurlijk gaat dat niet in een of twee weken. Er zullen ■als regel wel maanden mee gemoeid zijn. Het stre ven is er in ieder geval op gericht, dezen menschen hun plaats in de maat schappij te geven. Zooals men weet heeft de A.V.O. de taak op zich genomen de invaliden weer terug in de maatschappij te brengen. JHOLLAND^ORa%^ ^BRABANf LËÏDêF "7 <ccwcl.r,’■ (4078) ALKMAAR HAARLEI TJITGCCST •/bE VERWIJK •fVELSEN •/SANTPOORT •^ROTTERDAM DORDRECHT „BREDA rSr”— BCWSCNOR ZOOM, SINGER X- -ywxecoMy -J DEN HAAG/»^ U^0ES^ UTRECHT? fLWSCMOTEN f KUILENBURG •LEERDAM

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 9