0 G. BLOM a DE TELEFOON TWEEDE VOLKSCONCERT KUNST EN LET'iwRL.1 PIANORECITAL COR DE GROOT MENGELBERG-CONCERT VOOR DE GEMEENSCHAP „VREUGDE EN ARBEID” IK Bij een gevatte koude. Peer Gynt” bij het Nederlandsch Tooneel ONDERWIJS EN KERK Door het Residentie-orkest VEREENIGINGEN JAN GREFE DRAAGT VOOR A. A. Verschoor te Üegslgoest. Ron ovorziciiX Uj,deiu> het concert 1114 i EERE-PROMOTIE VAN DEN HEER H. F. TILLEMA SUCCES IN HET GEBOUW VOOR K. EN W. De beste vorm van snelverkeer In de hal van den Bergkoning. Van links naar rechtsJohan Schmitz (Peer Gynt), Frits van Dijk (de Bergkoning) en Christine Lerou (de koningsdochter) (Polygoon) s tfïAAGSCHE COURANT Maandag RECLAMES. Soliste: Henriette Sala, zang GROOTE BELANGSTELLING EN VEEL ontroerende: het le, met den jongen, fan- tastischen en eerzuchtigen Peer Gynt en zijn moeder; het 3e, het bonte, levendige bruiloftstafereel met uitstekende massa regie; het 5e, Peer Gynt’s pakkende alleen spraak; het 6e, Peer Gynt met de Groene vrouw; het 7e, in de fantastische troonzaal van den Dovre-koning, wederom met knappe massa-regie; het 8e, idyllisch eerst met Peer en de reine, tróuwe Solvejg, wrang daarna met de oudgeworden Groene vrouw en haar afzichtelijken zoon; het 9e, de ontroerende scène van moeder Aase’s dood gedurende den gefantaseerden sledetocht, dien Peer met haar doet, sug gestief door beiden gespeeld. Na de pauze volgen de wonderlijke, bijna sarcastische tafereelen in Marokko, in een Arabische tent, bij de Sphinx en in het Gekkenhuis, vier korte, felle grepen, die Peer’s levens, strijd tusschen jeugd en jonge-mannelijk- heid eenerzijds en zijn ouderdom ander zijds snel omspannen. De gekkenhuis, scène vooral is van een inbijtende navrant heid, ook door de scherpe regie en het goede spel. De slot-tafereelen zijn van een hoog dichterlijk gehalte: de oud en zielig geworden Peer aan het einde van zijn mislukte leven en zijn grootheidsdroom met den „knoopengieter”, die hem zijn zondenregister vraagt, en tot aangrijpend besluit de trouwe Solvejg, die steeds heeft gewacht, vervuld van liefde, en den ster venden Peer in haar veilige armen ont vangt. In Diligentia 11 Nov. 194Ö le bl. pag. 3 -r INUnflDvan GOUD, ZILVER INIXUUr’ JUWEELEN lil De avonturen van Uilenspiegel en lamme Goedzak [UAAPDMOEKiiNSlI K aan KT VOLK v 'i - tr RECLAMES RECLAMES. en tige planten werden verloot. H. J, ten Dirigent: Frits Schuurman. Soliste: Ankie van Wickevoort Crommelin de schepping weliswaar als overbekend oeuvre werd Natuurlijk tni Marmxstraat 18 Oen Haaa Telefoon 334010* Mozart’s Motet „Exsultate Jubi late” voor sopraan en orkest, een muziek van sereenste verrukking, hemelsch van klank en allerinnigst ontroerend. Ankie van Wickevoort Crommelin gaf met haar rein, gevoelig geluid, uitnemende tech niek en fijne muzikaliteit een zoowel vo caal als artistiek uiterst boeiende voor dracht. De edele charme van Mozart’s kunst werd door die der vertolkster op .Spaansch feest” (Granados), betooverende wijze overgebracht. Een su- zers waren in juiste evenwicht en ontwik ken klankkarakter waaraan een geheimzinnigheid iets suggestiefs DUVOSEL GEHULDIGD Onder eere-voorzitterschap van Emiel Hullebroeck kwam een comité tot stand, dat zich als taak heeft gesteld, den Vlaamschen kunstenaar Duvosel in eigen stad de hulde te brengen, die den in het buitenland zoo geeërden kunstenaar in België en te Gent steeds van officieele zijde werd ontzegd G. BERNARD SHAW WIL ROME BOMBARDEEREN In een interview met de Daily Mir ror” bepleit Shaw het bombardeeren van Rome. Londen, met-zijn monumenten en goede en slechte kunstvoorwerpen, wordt gebombardeerd, waarom Rome dus ook niet De gemeenschap „Vreugde en Arbeid” heeft Zaterdagavond in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen voor eenige duizenden arbeiders, die de zaal tot in alle hoeken vulden, haar eersten avond in den Haag gegeven. Het podium van de groote zaal was op de feestelijkste wijze met bloemen en palmengroen ver sierd. terwijl de grondslag der nieuwe gemeenschap „Vreugde en Arbeid, daarom de kunst aan het volk” in groote gouden letters evenals bij de opening te Amster dam op Zondag 3 November j.l. tusschen de nationale kleuren en de nieuwe N.V.V.- vlag prijkte. Deze belangrijke avond werd bijgewoond door den commissaris- generaal voor Economische Zaken dr. Fischböck, den waarnemenden burgemees ter prof, van der Bilt, Kulturreferent van den Rijkscommissaris, Rijksminister dr. Seyss-Inquart, dr. Schmidt Burgk en vele andere vooraanstaande burgerlijke en mi litaire autoriteiten. Het muzikale gedeelte van dezen avond Deze avond, aldus spreker, leidt de reeks van „Vreugde en Arbeid” in met een concert onder leiding van een der beste zonen van ons volk, dat niet meer wil jubelen bij schor uitgekreten neger- klanken maar zich wil geven voor het ideaal. Zij, die vroeger het volk alles beloofden, moesten zich verschuilen ach ter economische moeilijkheden, deze tijd bewijst echter, dat niets onmogelijk is, wanneer de volkskracht zich op de juiste wijze kan ontplooien. Het verlangen naar werkelijke kunst spruit voort uit het wezenskenmerk van den Germaanschen mensch. Spreker herinnerde aan het woord van Jan Oudegeest, dia in 1928 schreef: „de Nederlandsche vakvereeni- ging dient afgestemd te zijn op de Duit- sche en niet op de Fransche gevoelens, omdat wij. evenals de Duitschers, tot het Germaansche ras behooren”. In dezen volkschen geest wil „Vreugde en Arbeid haar taak opvatten. Luide toejuichingen bezegelden deze woorden en het applaus, dat op de ver schillende concertnummers volgde, nam aan het einde den vorm van een ovatie aan Mengelberg en zijn bekwame mede werkers aan. Henriëtte Sala werd met bloemen, Mengelberg werd met een groeten krans gehuldigd. Met Mijnhardtjes steeds vlugge resultaten. 216 Doos 30 en 50 ct. Johan Schmitz heeft van de fysiek maar vooral geestelijk en artistiek zeer zware rol van Peer Gynt een creatie gemaakt, die alle respect afdwingt; vol jeugd en fantasie eerst, een wilde in het leven, niet omziend naar den weg achter hem tot zijn daden aan zijn geweten komen knagen en hij die werkelijkheid tracht te ontvluch ten; oud, gebroken en gemarteld aan het einde. Men heeft in hem waarlijk een zeer goeden vertolker van deze, zoo hooge eischen stellende rol gevonden. Alle andere rollen zijn bij deze onder geschikt. Noemen wij: Magda Janssens, uitstekend als moeder Aase; Ank van der Moer, sereen als Solvejg; Christine Lérou; goed als de Groene vrouw; Frits van Dijk, knap spel gevend als de Dovre-Koning en als de Knoopengieter; Myra Ward als Anitra (ook haar dans is heel verdienste lijk); Louis van Gasteren als Begrippen- feld (Bij de Sphinx en In het Gekkenhuis); Cor Hermus, Carla de Raet, Corrie Kore- vaar; Eduard Palmers, Piet Rlenks, Han Bentz van den Berg, Ludzer Eringa, An ton Roemer, De suggestieve décors van Karei Brück- man, versterkt door de mooie achtergrond- projecties, dragen veel bij tot het beoogde en inderdaad verkregen effect. En zoo werd het dan een mooie middag van hoog kunstgenot, waarvoor het pu bliek met langaangehouden geestdriftig applaus zijn dankbaarheid betoonde. De heeren Saalborn en Arntzenius o.a. deel den terecht in de hulde en Johan Schmitz kreeg vele welverdiende bloemen. HARALD KREUTZBERG. De beroemde danser Harald Kreutzberg heeft voor zijn nieuw programma als hoofdnummer de opera „De barbier van Sevilla” in de muzikale bewerking van Friedrich Wilckens gekozen. De maskers zijn vervaardigd door Peter Ludwig, Voorts zal Harald Kreutzberg op zijn voorstellingen in Nederland ter ^uitvoering brengen „Pastorale Variée” (Der Verliebte Gart- ner) van Mozart, „Zwei Lieder” (Feldeins- amkeit”, van Brahms en „Widmung” van Schumann, „Apokalyptische Engel” (Wilckens), „Koningsdans” van „Orheus treurt om Eurydike” (Wilckens), „Pan” van Wilckens, „Vagebondenlied” van Smetana, enz. Friedrich Wilckens zal den danser be geleiden. Belooning voor belangrijk weten schappelijk werk Zaterdagmiddag heeft in de senaats kamer van het Universiteitsgebouw te Groningen door en ten overstaan van den senaat der Groningsche universiteit de promotie honoris causa plaats gehad van den heer H. F. Tillema te Bloemendaal, waarbij dezen de graad van doctor in de geneeskunde werd toegekend. Als promo tor fungeerde prof. dr. G. Kapsenberg. De rector-magnificus, prof. dr. J. M. N. Kapteyn, voerde allereerst het woord om er aan te herinneren, dat de senaat beslo ten heeft den heer Tillema het eere-docto- raat in de geneeskunde te verleenen op grond van zijn uitnemende verdiensten voor de verbetering der hygiënische toe standen in Nederlandsch-Indië. Vervolgens hield de promotor, prof. dr. G. Kapsenberg, een toespraak, waarin hij opmerkte, dat thans de eervolle onder scheiding, die de senaat den heer Tillema in aansluiting aan de viering van diens zeventigsten geboortedag heeft verleend, door de promotie zal worden bekrachtigd. Dit verheugt allen, die in Indië of in het moederland met u, aldus spr., hebben samengewerkt aan de verwezenlijking van het grootsche doel, dat u steeds voor oogen heeft gestaan, namelijk sympathie voor Indië’s bevolking op te wekken en de aandacht te vestigen op de groote be- teekenis van een verbetering der volks gezondheid in dit sqhoone eilandenrijk. Daarnaast verheugt het ook hen, die be seften hoe zegenrijk uw arbeid is geweest, alsmede uw eigenlijke vakgenooten, de apothekers uit wier midden gij na prof. Plugge en dr. de Vrij de derde zijt. aan wien het eeredoctoraat in de geneeskunde werd verleend. Tenslotte is deze dag een hoogtijdag voor de vele Nederlandsche en Indische journalisten, wier collega gij zijt en voor de Groningsche universiteit, die niet alleen een verdienstelijk landgenoot, maar tegelijkertijd een oud-allumnus tot doctor honoris causa bevordert. Spr wees er op, dat de eere-promotie bijaraagt tot den roem van ons vader land en zette uiteen, waarom de senaat heeft besloten den heer J’illema de hooge onderscheiding te verleenen. Gij zijt een hygiënist, die zeer belangrijk wetenschap pelijk werk heeft geleverd en hebt er met inzet van alles metterdaad naar gestreefd verbeteringen van hygiënischen aard tot stand te doen komen. Dat ge zooveel hebt kunnen bereiken, dankt ge aan vier eigen schappen zelfkennis een gevoelig hart, een helder gezond verstand en een onuit- bluschbare werkkracht. Spr. illustreerde dezen karakterschets met enkele voorvallen uit het leven van den heer Tillema om in aansluiting daar aan een overzicht te geven van wat door hem, al of niet in samenmerking met an deren werd gepresteerd. Hij noemde de waterleiding te Semarang, de verrijzenis van Nieuw-Tjandl en de grootere werken op literatuurgebied „Van wonen en bewo nen, van bouwen huis en erf”, „Kromo- blanda”, „Zonder Tropen geen Europa”, en „Apo-kajan”. Spr. noemde enkele van de onderwerpen, waaraan de heer Tillema zijn aandacht en werkkracht heeft gewijd. Dat het eere-doctoraat er een in de ge neeskunde moest zijn, vloeide voort uit de omstandigheid, dat de heer Tillema welis waar een bekwaam ethnograaf, maar toch voor alles hygiënist is. Prof. Kapensenberg wees nog op een bijzondere eigenschap van den promoven dus de gave om goede propaganda, ef fectrijke reclame te maken- Veel van wat hij ondernam financierde hij zelf, geheel belangeloos, uit naastenliefde en toewij ding. Spr. besloot als volgt. Veel is er in den loop der jaren ter verbetering van de hygiënische toestanden in Indië verricht, maar veel is er nog te doen overgebleven, want het werk is zeer omvangrijk en zeer moeilijk. Moge het u gegeven zijn nog vele jaren, op uw wijze, de belangen van „Kromo’s groote land” te dienen. De promotie Na deze toespraak werd overgegaan tot de eigenlijke promotie door prof. Kapsen berg. Prof. Kapteyn voegde hieraan zijner zijds eveneens gelukwenschen toe. Prof. Swellfengrebel uit Amsterdam sprak tenslotte gelukwenschen namens het Koloniaal Instituut, de vereeniging „Oost en West” en „Simavi” uit. Er bestond hierna nog gelegenheid den nieuwen doctor persoonlijk te feliciteerem CHOPIN-MATINÉ THEO VAN OER PAS Onze stadgenoot Theo v. d Pas zal Zondagmiddag 1 December in Dlligen- tia een Chopin-pcogramma ten gehoor» brengen. De bekwame Nederlandsche pianist Cor de Groot heeft gistermiddag in een volle Diligentia-zaal een recital gegeven, dat geheel aan composities van Fr. Chopin was gewijd. Het programma omvatte namelijk behalve de Berceuse op. 57 en de Nocturne op. 37 no. 2 in G gr.t., de vier Ballades en de vier Scherzi van den grooten Poolschen toon dichter. Met deze werken, welke met de 27 Etudes tot het zwaarste in technisch opzicht behooren van hetgeen Chopin voor het klavier heeft geschreven, was dus de nadruk gelegd op het virtuooze karakter van deze pianomatinée. De jonge leeraar van het Rijks Conserva torium voor Muziek, Cor de Groot, blijkt dan ook een intens behagen te scheppen in ’t fascineereride, het publiek met stomheid en verbazing slaande pia nistische effect. Zijn spelen is geheel gericht op een opvoeren der prestaties, op een bereiken van wat anderen onuit voerbaar voorkomt. Het is, om slechts een voorbeeld te noemen, wel opvallend, dat Cor de Groot de tempi juist ver snelt in die passages, waarin de tech nische moeilijkheden zich ophoopen. Het is voor hem geenszins het vaak genoeg toegepaste middel om met een „dotje’ pedaal over de problemen heen te spe len. Het is alles namelijk een enkele vergissing, zooals die in de Berceuse buiten beschouwing gelaten punt gaaf, ja elk nummer van zijn program ma ondergaat een ware modeluitvoe- rlng Wat Cor de Groot ons Zondag middag dan ook op zijn Chopin-recital heeft geschonken, was niet alleen in technisch opzicht, doch tevens door het koel beschouwend geestelijk karakter, sterk verwant met het spel van den klaviervirtuoos Alexander Brailowsky. De melancholieke stemming, de roman tische droomerigheid, weeke zangerig heid en „Weltschmerz”, welke de Pool- sche pianist Jan Smeterlin in zijn Cho- pin-voordracht weet te leggen, waren er volkomen vreemd aan. Doch het was doorzichtig, steeds wisselend van as pect, fraai van klank en voor het pu bliek van buitengewone aantrekkings kracht, alhoewel men toch ook andere meeningen omtrent romantiek en in het bijzonder omtrent Chopin-vertolken kan zijn toegedaan. Ondanks het feit, dat het programma, dat immers bijna uit sluitend Scherzi en Ballades omvatte, nogal eenzijdig van karakter was, werd het auditorium van begin tot einde ge boeid. Aan hulde heeft het Cor de Groot dan ook niet ontbroken. Aan het einde van zijn recital heeft de kunstenaar op deze langdurige dankbetuigingen een ex tra laten volgen. VERSPREIDE BERICHTEN De Engelsche gezant te Boedapest heeft in de kwestie der nieuwe regeling van het Donauvraagstuk een protest- nota aan de Hongaarsche regeering over handigd wegens de toetreding van Hon garije tot de nieuwe Donaucommissie. De gezant wees er daarbij op, dat men ii. .unden niet kan voorbijzien, dat Hon garije den Duitschen troepentransporten naar Roemenië het recht van doorgang verleende. In Roemenië is aan alle Joden de vergunning ontnomen, om voortbreng selen. die in staatsmonopolie vervaardigd worden, bij voorbeeld tabak, alcohol, enz. te verk.upen. Dit verbod treedt terstond in werking. In de omgeving van den Monte Grappa (Noord-Italië) zijn 4 jongelui, die in nei Val Storta op zoek naar stukken metaal uit den wereldoorlog een onont plofte granaat wilden bergen, om net leven gekomen. Zij hadden gepoogd het projectiel met houweelen en spaden Uit te graven, waarbij het ontploftte en allen op ae piaats zelf doodde. Het Amerikaansche Consulaat te Gibraltar, zal vandaag worden gesloten. De Britsche vlootstrijdkrachten, die met de bewaking van Wei hai wei (Chi na) belast waren, zijn, volgens een Reu- terbericht, naar Hongkong teruggetrok ken. AMBTSAANVAARDING VAN DR. E. F. M. VAN DER HELD Vanmiddag heeft dr. E- F. M. van der Held in het groot auditorium van de Rijksuniversiteit te Utrecht het ambt van bijzonder hoogleergar in den leerstoel voor technische warmteleer, ingesteld door het instituut tot bevordering van de wetenschappelijke en practische ont wikkeling en toepassing van de verwar- mings- en ventilatietecfeniek, bij afkor ting de warmtestichting genaamd, aan vaard met een rede over warmte-over- dracht en vochttransport. Nederlandse!» economische hoogesohool. De Nederlandsche vereeniging voor hooger onderwijs in de economische weten schap heeft Vrijdag haar jaarlijksche ledenvergadering gehouden. Wijlen de heer L. v. Rossum, die gedurende 15 jaar deel uit gemaakt heeft van het algemeen bestuur, werd in de openingsrede van den voorzitter herdacht. De periodiek aftre dende bestuursleden werden herkozen. Bovendien zijn in de vacatures benoemd de heeren B J. K. Kolff, mr. J. J. Hago, H. A. J. Mannaerts en mr. H. Albarda. Tot voorzitter van het algemeen bestuur is mr. R. Mees herbenoemd. Als leden van den raad van beheer zijn de heeren mr. H. C- Hintzen en Ch. de Monchy benoemd. De periodiek aftredende curatoren werden herbenoemd. blieme muziek, die door het publiek heel warm werd gewaardeerd. Langdurig ap plaus en bloemen voor de zangeres. Alle lof bovendien aan orkest en dirigent voor Reger, de verfijning van klank en het begrip waarmee de soliste waarlijk voorbeeldig is begeleid. Tot besluit dan Franck’s Symphonic in ré-mineur, zijn eenigste maar veelgespeel de. Een muziek als in goudglans gedrenkt, rein en warm van innerlijkheid, feeder en toch sterk, vol kracht en tevens zoo mild. Het orkest en zijn dirigent bleken bijzon der goed gedisponeerd te zijn. Nobel heeft het werk geklonken. Er bestond een wel dadige harmonie tusschen het gelyid van het geheel en dat der obligaten, zooals zij zich bij de blazers onophoudelijk langer of met enkele noten voordoen. Overigens was de dynamiek uiterst verzorgd, waar door de poëzie van het Allegretto wel een heel indringende werking kreeg. Ook de Finale was van groote klankschoon heid. Het koper ontwikkelde een rijke pracht en zielvol speelden de strijkers, niet het minst de cellen. Het geheel adem, de geestdrift en met beheerschtheid ging uitvierlng van temperament samen. Een voortreffelijke uitvoering, die voor het Residentie-orkest en den heer Schuurman alweer een belangrijk succes is geworden. „DE NATUURVRIEND” Gistermiddag j.l. hield de aquarium- en terrariumvereeniging „De Natuurvriend” onder zeer groote belangstelling haar maandelijksche bijeenkomst. De heer P. Rademaker, van de zustervereeniging „Scalare”, hield een causerie, getiteld „Technische hulpmiddelen bij onze lief hebberij”. Op vlotte en vaak humoristi sche wijze verhaalde spr. van den voor uitgang op het gebied van technische hulpmiddelen, welke het houden van een aquarium met tropische visschen thans vergemakkelijken. Van den fietsband at tot de meest moderne methode om te doorluchten, namelijk een eigen electri- sche „centrale” door middel van een windmolen, toe, zette spr. uiteen, alsmede de geleidelijke evolutie van de electrlsche verlichting en verwarming van ons huis- kameraquarium. In het kader van deze causerie kwam vervolgens een korte demonstratie van een op een der werkcursussen van de vereeniging vervaardigde thermostaat. De heer J. Brusse, die dit vernuftige en zeer goedkoope apparaat reeds in het maandblad „Het Aquarium” heeft be schreven, zette nog even in het kort de samenstelling en werking uiteen. Een nieuwe werkcursus, waarop een nieuwe verwarmingsmethode, de z.g. spiraalver- warming, zal worden vervaardigd, werd geformeerd. Bij de „bespreking liefheb berij” werd voorlegging gedaan van een door het lid Remkes geschreven artikel over zijn gelukte kweek met de Rasborg heteromorpha, waarin hij thans een nest met 49 jonge vischjes heeft zwemmen. Ook was er een praatje over een merk waardige zoetwatermossel, de driehoeks- mossel, terwijl er onder alle leden een groot aantal kostbare visschen en prach- JUWELIER PLAATS 9 - DEN HAAG Telefoon 115221 si#*.- Met deze Peer Gynt-uitvoering heeft het Utrechtsch Stedelijk orkest, dat onder leiding van den dirigent L. M. G. Arnt zenius het muzikale gedeelte verzorgde, Grieg’s beroemde pakkende muziek eens recht doen wedervaren. Een uittreksel uit van dezen toondichter is Suite in de concertzalen geworden. Het geheele daarmede echter den mu ziekliefhebber niet in zijn juiste waarde en hoedanigheid nader gebracht. Grieg was namelijk voor alles meester van het lied en andere kleine werken; zijn groote composities hebben dan ook nimmer uit gemunt door beheersching van den vorm. De Peer Gynt-muziek is uitsluitend sfeer, scheppend en heeft als zoodanig het too- neelgebeuren als bindend element noodig. Met de uitvoering als Suite, waarbij wij in onze fantasie de onderdeden onwille keurig beteekenis en strekking willen ge ven, verlagen wij deze muziek tot 't plan der illustreerende programmamuziek, waar zij in werkelijkheid boven verheven is. Het Utrechtsch Stedelijk orkest* gaf onder leiding van Arntzenius een su blieme vertolking, waarin het voorspel tot het 9de tafreel Aase’s Dood In het bijzonder uitmuntte. Het musiceeren is voor een verborgen orkest niet altijd even gemakkelijk, In het begin Heten klankverhoudingen en algeheele gelijk heid aan afwerking even te wenschen over. Doch toen het orkest eenmaal aan de resonans en acoustische eigenaardig heden van zijn ruimte gewend was, wer den de heerlijkste muzikale herscheppin gen gegeven. De heer Arntzenius werd aan het einde van de voorstelling met langdurig applaus uitgenoodlgd ten too neel e te verschijnen, waar hij een spon taan gestemde hulde In ontvangst had te nemen. j Een woord van lof komt ook de sopraan Corrie Bijster toe voor haar sensitieve, beheerschte en van begrip getuigende voordracht der solopartijen. Een koor, samengesteld uit leden van de R.KO.V. (dir Theo van der Bijl) zong kristal- zuiver op juiste klanksterkte de verschil lende ensemble gedeelten, Het ballet Yvonne Georgl werkte aan het 3e, 7e en He tafreel van Peer Gynt mede. De opvoering van de Arabische scène bleef verre boven het goedkoope effect verheven, waarin het klassiek ballet bij de uitbeelding van Oostersche tafree- len zoo gemakkelijk vervalt. Van sterke fantasie getuigde de grootsch opgezette scène in de zaal van den Dovre-koning, waarin Mascha ter Weeme van haar uit zonderlijk groot kunnen blijk gaf. Deze volgens choreografie van Yvonne Georgl ingestudeerde dansen zün waardevolle onderdeelen geweest in de magnifieke Peer Gynt.opvoering, O komen, waarop het volk de gelegenheid heeft uitdrukking te geven aan haar diepste dankbaarheid en eerbied jegens het keizerlijk huis. Na zijn gelukwen schen te hebben uitgesproken, legde Ko- noye de gelofte af, dat hij zijn taak, volgens den wensch van den keizer, be staande in een volledige aaneensluiting der natie voor den dienst jegens den staat, ten uitvoer zal leggen. In zijn dankwoord zeide de keizer, dat de huidige, groote veranderingen in ae wereldsituatie een keerpunt betee- kenen in de ontwikkeling van Japan. Zijn onderdanen moeten volgens keizer lijk besluit den aangegeven grooten weg gaan en daarmede tot het geluk der menschheid en de harmonische samen werking van alle landen bijdragen. Telegram van den Führer aan den keizer De Führer heeft den keizer van Ja pan ter gelegenheid van de plechtigheid van den lOden November een telegram doen toekomen van den volgenden in houd: „Met het oog op de nauwe verbon denheid tusschen Duitschland en Japan, welke haar wereldomvattende uitdruk king heeft gevonden in het driemogend- hedenpact, verzoek ik uwe Majesteit van daag bfj de voornaamste plechtigheid van het 2600-jarig bestaan van het Ja- pansche keizerrijk wederom mijn har telijkste gelukwenschen voor uwe Ma jesteit het keizerlijk huis en het Japan- sche volk in ontvangst te nemen”. was volkomen gelijk aan het programma, dat op den openings-feestavond te Am sterdam door het Concertgebouw-orkest onder leiding van prof. dr. Willem Men gelberg en de soliste Henriëtte Sala werd uitgevoerd. Uitgevoerd werden namelijk de Ouverture „Egmont” op. 84 van L. van Beethoven, de Ouverture „Tannhauser” van R. Wagner, de beroemde Suite uit het ballet „de Notenkraker” op. 71 van P. I. Tschaikowsky, de aria voor sopraan en orkest „Misera, dove son!” van W, A. Mozart en „Zomerzang” voor sopraan en orkest van Alex Voormolen. Aangezien wij reeds uitvoerig over het hoogstaand artistiek peil van dit concert schreven zullen wij daar thans niet verder op terug komen. De heer H. J. Woudenberg, commissaris van ’t N.V.V. en stichter van „Vreugde en Arbeid” hield een toespraak over „Licht in donkere tijden”. Hij deed daarin uit komen dat het daadwerkelijke socialisme thans zijn intrede heeft gedaan. Dit nieuwe socialisme heeft in onze harten het verlangen gewekt naar schoon heid en levensblijheid. De vakvereeniglng heeft de arbeiders tot zich getrokken door het verlangen naar vorm, thans is het de gemeenschap „Vreugde en Arbeid”, die den arbeider in het volle leven stelt en leven beteekent kracht om te over winnen. Voor de Vrije Geref. Ge meente, Menninckstraat 7, te Schevenin- gen spreekt morgenavond 12 Nov, 7 uur, ds. A. W. de Rover, van Vlaardingen. Geref. Kerken. Beroepen te Santpoort ds. Brink te Twijzel. EXAMENS Universiteit te Groningen. Doet. ex. rechtswetenschap mej. E. G. van Iddekinge. Vrije Universiteit. Cand.ex. theologie de heer A. J. de Bakker: doct.ex rechtswetenschap de heeren J. L. Klaassen en G. H. S. Kui per, Wiskunde M. O. akte KI. Geslaagd te 's-Oravenhage de heer G. P. Mater, te Oegitgeest. Wiskunde L. O. Geslaagd te ’s-Gravenhage de heer f ,f - Z’ 44 Voor een aandachtig gehoor heeft Za terdagmiddag in een der zalen van Pul- chri Jan Grefe voorgedragen uit wer ken van Charles de Coster. Ditmaal stond op het programma legende en de waarhaftige, roemrijke daden van Uilenspiegel lamme Goedzak, in Vlaanderen en ders. Uit dit mooie werk van de Coster, dat in het Vlaamsche proza vertaald is door Richard Delbecq, stonden verscnH- lende deelen op het programma. TT?an Grefe begon met de geboorte van Uilenspiegel en vervolgde met de geboor te van Philippus. Grefe weet boeiend te vertellen, zoodat men het verhaalde voor zich ziet gebeuren. Af en toe is het ver tellen van Jan Grefe echter geen voor dragen meer, maar declameeren. Zijn stem weet hij uitstekend te gebruiken en de intonaties, die vooral in de dialogen bijzonder tot uiting kwamen, maken, oat “et gehoqr van het begin tot het einde ln spanning blijft. Tal van episoden uit Costers weIjK „®ft Jan Grefe voorgedragen en el* stuk was op zichzelf de moeite waard ge hoord te worden. Het werk van Coster, in de bewerking van Delbecq, is in het eenvoudige maar sappige en bloemrijke Vlaamsch te schrift gesteld. De voordrachtskunstenaar, die zulk een werk op zijn repertoire heeft staan, moet deze aparte sfeer vol komen, verstaan en het zijn gehoor weten te brengen. Dit nu heeft Jan Grefe Z?i- terdag kunnen doen en daarom was zijn voordrachtmiddag een succes. Men heeft Uilenspiegel meegeleëfd, vooral in zijn avonturen als schilder en ais dokter. Een dankbaar applaus was, aan het slot, het bewijs voor Grefe. dat men hem bin nenkort wel weer eens zal willen hooien. Wij mogen het wel een groote gebeurte nis in het Haagsche kunstleven noemen, wat daar Zaterdagmiddag in het Gebouw voor K. en W. plaats had. Groot en ver blijdend al dadelijk om het feit, dat de geweldige zaal van onder tot boven was gevuld met een publiek, dat door zijn aan dacht en zijn geestdrift toonde hoezeer er hier een eerlijke en gezonde belang stelling is voor waarlijk kunstzinnige pres taties van hoog gehalte. Het zal in de eerste plaats den directeur van het Neder landsche Tooneel, Cor van der Lugt Mel- sert, een verdiende belooning zijn geweest voor den moed, waarmee hij deze omvang rijke artistieke daad ook voor den Haag heeft aangedurfd. Maar vooral ook moet deze mooie mid dag een groote voldoening zijn geweest voor den man, die deze grootsche vertoo- ning heeft geregisseerd en geënsceneerd, Louis Saalborn, die het geheel heeft be zield, en daarmee zijn waarachtig kunste naarschap heeft bevestigd; in hem vindt men nog veel terug van den geest van zijn grooten meester, Willem Royaards, in de gewetensvolle verzorging, in de harmoni sche afstemming zoowel bij gedempten toon als bij levendige kleurigheid. Ibsen’s beroemde „Peer Gynt” stelt hooge eischen aan den vertolker. En het moet ons van het hart, dat de vertaling van Adama van Scheltema meermalen die taak nog verzwaart, vooral door de vaak minder gelukkige rijmen, al staat daar de begrijpelijkheid van eenvoudige taal tegen over. Hooge eischen stelt het stuk o.m. tengevolge van den eigenaardigen opzet en bouw (het werd in verkorten vorm ten tooneele gebracht, maar nam ook zoo nog volle vier uur in beslag). Men zou met eenig recht kunnen zeggen, dat „Peer Gynt” meer lyrisch dan dramatisch is, en dan nog een aaneenschakeling van lyri sche fragmenten, die door ’t vrij losse on derlinge verband zelfs nauwelijks episch kan heeten. Daarbij valt het stuk (of het gedicht) uiteen in drie deelen, waarvan het middelste, met zijn scherpen spot, door diepe kloven gescheiden schijnt van de beide andere, die tezamen veeleer een ly rische eenheid vormen. In deze grootsch opgezette vertooning vormt een belangrijk bindend element de beroemde muziek van Grieg, uitgevoerd door het Utrechtsch Stedelijk Orkest on der leiding van L. M. G. Arntzenius, ter wijl de balletten van Yvonne Georgi en haar ensemble, evenals solo- en koorzang, het fantastische element van Ibsen’s dich terlijke werk versterken. Over het muzi kale en het choreografische deel van den middag, geeft hieronder een van onze mu ziekmedewerkers zijn meening te kennen. Ons tot het eigenlijke tooneelgedeelte beperkende, noemen wij van de 16 tafe reelen als de meest indrukwekkende of Met de instelling der volksconcerten is in een lange reeks van jaren bij een tal rijk publiek veel goeds bereikt. De uit voeringen waren doorgaans van uitstekend gehalte. Alleen neigde men er wel wat al te veel toe om, bij de veronderstelling, z.g. „begrijpelijke” programma’s te moe ten samenstellen, bijna uitsluitend klas sieke (of duidelijk in die richting georiën teerde) werken te kiezen. Veel verbete ring is daarin langzamerhand gekomen, maar men kan gerust nog wat verder gaan wat de latere composities van werkelijke beteekenis betreft. Ik herinner mij dat, toen ik circa twintig jaar geleden eens naar Amsterdam reisde om Strauss’ ,,Do- mestica" weer eens te hooren (een werk dat hier bij de toen ingetreden reactie in het geheel geen kans kreeg) ik in het Concertgebouw op een Volksconcert te recht kwam. En het was er vol en er heerschte onafgebroken aandacht. Waarom ook niet? Deze kunst is niet moeilijker dan de oudere. Men moet haar taal slechts leeren verstaan. Menig klassiek werk, dat door zijn diepzinnigheid voor velen langer ver-af blijft. Het programma van dezen middag be stond uit werken van Schumann, Mo zart en César Franck, één van de weinige meesters uit de Fransche school, die in den symphonie-vorm gecomponeerd heb ben. Er is in dezen Waal van Romaansche cultuur dan ook een Germaanschen in slag wat tevens zijn afstamming schijnt te bewijzen. Schumann’s ouverture „Man fred” is de uiting van een geteisterde, is een innerlijk-hartstochtelijke, woelende muziek. Sfeer en stemming kwamen in de weergave zeer goed over. Strijkers en bla- kelden zekere gaf. Dan terdagmiddag in ken van Charles de Coster. -i de vroolijke en en ei- -

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 3