OUDE
JENEVER
DE KUYPER
Haagsche Courant van Vrijdag 15 November 1940
en
De besprekingen tusschen Duitsche
Nederlandsche industrieelen
NEDERLANDSCH-INDIE
BINNENLAND
STADSNIEUWS
Begroetingsbijeenkomst
JAPAN EN DE INDISCHE
PETROLEUM
DE IDENTITEITSKAART
HET GELDENDE DANSVERBOD
DE STRIJD VAN DE H.T.M.
TEGEN DE VONKEN
HET AANDEEL VAN JAPAN IN DEN
INDISCHEN EXPORT
DERDE BLAD,PAGINA 1
MARSCH VAN HET WACHTBATAL-
JON VAN HET LUCHTWAPEN
BEGRAFENIS Q. ROVERS
Rede van den commissaris-generaal
dr. H. Fischböck
De
tusschen vertegenwoordigers
TAL VAN MAATREGELEN
de
or-
waar-
soepe-
zich
kort
dan
men
de
nog
an-
de
ongeveer 35
van
18
Het is een groot voordeel, dat boven
leiding en motorwagens van uiterst
moderne constructie zijn
NIEUW PROGRAMMA IN HET
CABARET VAN METROPOLE PALACE
Met ingang van morgen zal in het caba
ret „Monte Carlo de Luxe”, ingericht in
den foyer van Metropole Palace, een nieuw
programma worden vertoond.
Het huisorkest zal een aantal nieuwe
nummers ten gehoore brengen van uiteen-
loopend genre. Eenkele leden van het
ensemble zullen zich afzonderlijk doen
hooren, o.a. de dirigent Ferry Marischka,
die op de viool het bekende „Da Capo”
van Boulanger zal spelen en Mikkie
Caspari etm soli op de marimba en xylo
phone.
„André en Jonny” geven komische step-
dansen en „Charles” zal laten zien, wat
hij op het gebied van jongleeren presteert.
Dan zal Jean Roem een aantal nieuwe
internationale schlagers zingen en voor
de conference zorg dragen.
De cabaretvoorstellingen vinden zoowel
des middags als ’s avonds plaats.
VERVANGING VAN PETROLEUM
DOOR GAS
MUZIEKUITVOERINGEN
De stafmuziek van de Ordnungspo-
lizei zal hier ter stede concerteeren op
het terrein aan den Hofweg op Zondag
middag van 3 tot 4 en op Woensdag 20
dezer op hetzelfde uur.
De directeu r-g en e r a a 1 der P. T.
T. is op Dinsdag 19 dezer verhinderd zijn
.gewone wekelyksche spreekuur te Louden, Jhuis, Groenmarkt.
Opening noodgebouw H. ter Meulen
N.V. te Rotterdam
Met energie hervatten vele zaken te
Rotterdam in een tijdelijke behuizing
den verkoop. Zoo heeft ook de N.V.
H. ter Meulen in een noodgebouw aan
de Mathenesserlaan 31 den verkoop
van meubelen, gordijnstoffen en wat
dies meer zij wederom aangevat.
Vandaag heeft de officieele opening
van het noodgebouw plaats gehad.
Het gebouw is doelmatig en naar de
eischen des tijds ingericht, factoren,
welke voor een vlotten verkoop onmis
baar zijn.
NEDERLANDSCHE UNIE
De Nederlandsche Unie, Stedelijk Secre.
tariaat ’s.Gravenhage, deelt mede, dat
ieder die inlichtingen noodig heeft in ar
beidszaken, werkloosheidsvraagstukken
e.d., deze kan verkrijgen op het afdee.
lingssecretariaat aan de Hoefkade 215 op
iederen Maandag en Donderdagavond
7—9 uur, te beginnen met Maandag
November.
FIETSENDIEVEN HADDEN PECH
Een bezoeker van een café aan de van
der Neerstraat zag bij het naar buiten
komen, hoe twee mannen bezig waren
met het transporteeren van zijn rijwiel,
dat hij op slot tegen den gevel van het
café had geplaatst. De een droeg het
rijwiel aan het stuur, de ander aan den
bagagedrager. Hij hield het tweetal
staande, doch een nam de beenen. De
ander vertelde, dat het hier een aardig
heidje gold. De eigenaar zag dit even
wel niet in en verzocht den man, den
28-jarigen loswerkman, wonende in de
Bergmannstraat, mee te gaan naar het
politiebureau aan den Rijswijkscheweg.
Deze voldeed aan dit verzoek, doch
moest ervaren, dat de politie ook het
moppige van het geval niet inzag en
hem in arrest stelde. Het adres en de
naam van den tweeden man is bekend.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Binnenland-
sche Zaken zijn bij voornoemd departe
ment met ingang van 1 December 1940
bevorderdtot hoofdcommies mr. J.
Heusdens, thans commies en tot commies
P. Zegwaard, thans adjunct-commies.
Bij besluit van den secretaris-generaal
van het departement van Binnenlandsche
Zaken is A. F. J. van den Bogert, met
ingang van 1 December 1940, benoemd
tot hoofdcommies bij de inspectie voor
de bescherming van de bevolking tegen
luchtaanvallen, met gelijktijdige toeken
ning van eervol ontslag als hoofdcom
mies bij het departement van Binnen
landsche Zaken.
Rede mr. H. L. Woltersom
Mr. H. L. Woltersom, directeur der
Rotterdamsche Bankvereeniging N.V.,
te den Haag en voorzitter van het Or-
ganisatie-comité voor het Nederland-
NIEUW PROGRAMMA TABARIS
CABARET
Het Tabaris Cabaret brengt heden
avond een nieuw programma, waarin
o.m. optreden, de bekende Rotterdam
sche conferencier-zanger Theo Moens,
het Juan Jaquin Tejada rumba-quar-
tet, Anny en Copy in dans phanta-
sieën, Ronny en Gray, danspaar, Stel
la Simson, zangeres, John Will,
drumm xylophoon-virtuoos en het
kest van Joe Andy.
EEN WEERBARSTIGE WIELRIJDER
Vanmorgen omstreeks kwart over 7
werd op de Laan van Meerdervoort een
30-jarige wielrijder aangehouden, omdat
hij zonder licht reed. Het bleek, dat er
geen dynamo op de fiets zat. Hij kreeg
een bekeuring, doch werd door den
agent in de gelegenheid gesteld zijn weg
loopend te vervolgen. De man wilde
evenwel fietsen en dat vond de verbali
sant niet goed en zeide, dat het rijwiel
in beslag te moeten nemen. De wielrij
der wilde zijn vehikel niet afstaan,
waarop de agent besloot hem mee te
nemen naar het bureau aan de Laan Co
pes van Cattenburch. Daar is de fiets in
beslag genomen. De eigenaar voegde den
agent nog de raadselachtige woorden toe:
„Wij vinden je wel”.
GROOT AANTAL WIELRIJDERS IN
OVERTREDING
Niet minder dan 85 wielrijders hebben
in de afgeloopen 24 uur een proces-ver-
baal gekregen, omdat voor- of achter
licht van hun rijwiel niet aan de voor
geschreven afscherming voldeed.
In totaal bevonden 10 personen
tijdens de verboden uren op straat.
BOEKEN VOOR ROTTERDAM.
De Vrpuwelijke Vrijwillige Hulp deelt
mede, dat zij zich belast met het ophalen
van boeken voor Rotterdam, zoodat deze
niet naar Rotterdam behoeven te worden
gestuurd. Wel kan men boeken brengen
naar het adres van de vereeniging, Stad-
POLITIE VRAAGT INLICHTINGEN
Op Dinsdag 12 dezer, des namiddags
omstreeks 6.30 uur, had op de van Alke->
madelaan, tegenover de van Montfoort»
laan, een aanrijding plaats tusschen eet*
personenauto en een voetgangster. Laatst»
genoemde bekwam hierbij ernstig lichame»
lijk letsel.
De commissaris van politie van den
Justitieelen dienst C verzoekt getuigen
van deze aanrijding voor het geven van
inlichtingen zich te willen vervoegen aan
zijn bureau, Javastraat 18.
Aan het bureau van politie van den
Centralen Opsporingsdienst, Laan Copes
van Cattenburch 13, bevindt zich een
heerenrijwiQl, dat vermoedelijk van dief-
stal afkomstig is. Genoemd rijwiel is
vermoedelijk op 8 of 9 November j.l. hief
ter stede ontvreemd. Het is aan genoemd
bureau iederen werkdag tusschen 12 en
2 uur te bezichtigen.
Signalement: zwart gelakt, ongemerkt,
nikkelen stuur zonder handvatten, geen
bel, metalen kettingkast, zadel zonder be-
kleeding, electrische lantaarn merk
Bosch”, bagagedrager zonder standaard,
freewheel met terugtraprem en twee step
pen aan het achterwiel.
DRIE ONZEN THEE IN RUIL VOOR
HEERENFIETS
Een kruidenier uit de Anjelier straat
had gistermorgen zijn transportrywiel,
waarop zich tal van kruidenierswaren
bevonden, even onbeheerd gelaten voor
zijn winkel. Hiervan profiteerde een
dief, die 3 onzen thee meenam. Even
wel. de winkelier zag de ontvreemding,
holde naar buiten en slaagde erin hem
te pakken te krijgen. Tijdens de worst e«
Hng wist de dief toch nog met de thee
te ontkomen, doch zijn fiets moest hy
op het terrein van den strijd achleria-
ten.
Naar aanleiding van het bericht van
ons blad van gisteren betreffende de ver
vanging van petroleum door gas, deelen
wij nog mede, dat tusschen 22 Juli en
9 November van de 9225 aanvragen voor
gasaansluiting, 3433 gezinnen tot nu toe
niet op gas hadden gekookt.
EEN NIEUW INTERNATIONAAL
VARIÉTÉ-PROGRAMM A IN
HET „SCALA”.THEATER
Het groote succes van het internatio
nale variété-programma, dat op het
oogenblik nog in „Scala” loopt, heeft de
directie doen besluiten van morgen af
een nieuw wereldstad-programma te bren
gen, dat het huidige in snelheia
tiviteit nog zal overtreffen.
Op veler verzoek zal Willy Derby ook
in het volgend programma optreden.
Een bijzondere attractie, welke wij nu
reeds kunnen noemen, zijn de „5 Towers”,
de menschelijke gummiballen. De bekende
radio-stars „The Harmony Sisters” zul
len de harten van de Hagenaars verove
ren. Jacq. de Vries zal met zijn beroemde
show-band op het „Scala”-tooneel de
nieuwste schlagers spelen.
Verder zullen in dit programma
verschillende komische nummers en
dere variété-attracties optreden.
Het Wachtbataljon van het Duitsche
luchtwapen zal morgen op zijn marsch
door de stad de volgende route volgen:
Wassenaarscheweg, Koninginnegracht,
Prinsessegracht, Heerengracht, Korte Po
ten, Plein, Lange Poten, Kapelsbrug,
Lange Poten, Plein. (1 uur défilé.)
Plein, Binnenhof, Buitenhof, Plaats,
Noordeinde, Zeestraat, Scheveningsche-
weg, Carnegieplein.
half millioen ton per jaar, waarin de
productie van Sachalin is begrepen. De
productie van synthetische benzine
schijnt er nog weinig ontwikkeld. De in-
voerbehoefte van Japan zou derhalve op
4j mililoen ton mogen worden aangeno
men, en daaruit blijkt, dat de nu gecon
tracteerde Indische leveranties voor on
geveer 40 pCt. de Japansche invoerbe-
hoeften zouden kunnen dekken.
Bij de onderhandelingen waren, zooals
gemeld werd, ook vertegenwoordigers van
de Standard Oil aanwezig. De Neder-
landsch-Koloniale Petroleum Mij. is na
melijk een dochteronderneming van de
combinatie Standard-Vacuum, welke com
binatie in 1933 tot stand kwam. Zij neemt
ongeveer een derde van de Indische pe-
troleumproductie voor haar rekening,
terwijl de overige twee-derde voor reke
ning komt van de Bataafsche en de
Ned.-Indische aardoliemaatschappij, wel
ke laatste voor gemeenschappelijke reke
ning van het Indische gouvernement en
de Bataafsche werd opgericht.
Voor de exploratie op Nieuw-Guinea
werken de Bataafsche en de Ned.-Kolo
niale, alsmede de Standard Oil of Cali
fornia samen.
De laatste berichten omtrent de Ned.-
Koloniale luidden, zoo lezen wij verder
in de „N.R.Crt.”, dat zij, evenals de Ba
taafsche, een aanvang had gemaakt met
den bouw van een raffinaderij voor vlieg-
tuigbenzine. Deze fabriek, waaraan ruim
6 millioen ten koste werd gelegd, en
die volgens de modernste productie
methode werkt, zou reeds in gebruik zijn
genomen.
Terecht wordt in „Econ. Stat. Berich
ten” dan ook opgemerkt, dat het in verband
met de hoog ontwikkelde Indische raffi-
nage-industrie uiterst moeiijk was om uit
een zuiver oeconomisch oogpunt aan de
verlangens van Japan te voldoen. De af
zet van de producten was te allen tijde
verzekerd en voor den uitvoer van ruwe
petroleum had Indië slechts een gering
kwantum beschikbaar.
Volgens de laatste gegevens zou de
ruwolie-productie van Indië in de eerste
helft van 1940 4.7 millioen ton dus
aanzienlijk meer dan in 1939 hebben
bedragen, maar zou er van deze hoeveel
heid slechts een half millioen ton ruw
overblijven, of ongeveer 1 mililoen ton
per jaar.
Van deze hoeveelheid zou dan echter
nog een gedeelte door Indië zelf als
stookolie worden gebruikt en wel onge
veer een vierde, zoodat er voor Japan
niet meer dan J millioen beschikbaar zou
blijven. Dat men nu verder is gegaan
dan dit oeconomisch-technisch optimum,
zal ongetwijfeld zijn reden vinden in het
feit, dat de eischen van Japan om tal van
redenen, waarvan wij enkele boven heb
ben genoemd,- gerechtvaardigd schijnen.
Zooals men reeds in ons blad heeft
kunnen lezen bindt de H.T.M. sinds
eenige dagen den strijd aan tegen het
vonken. Dit vonken ontstaat telkens,
wanneer de stroom een oogenblik on
derbroken wordt, hetgeen geschiedt
als de beugel van de bovenleiding los
raakt. Vooral bij de wissels kwam dit
vaak voor. Men heeft daarom beslo
ten om het grootste gedeelte van de
wissels, welke electrisch bediend wor
den, overdag reeds uit te schakelen,
zoodat het trampersoneel het over
schakelen zelf moet doen. Enkele be
langrijke wissels worden kort voor de
duisternis uitgeschakeld. De bestuur
ders hebben opdracht gekregen onder
de overkruisingen stroomloos door te
rijden, indien dit mogelijk is en anders
met zeer kleine snelheid.
De bovenleiding is verdeeld in een
aantal groepen. Deze zijn weer met
elkaar verbonden door lijnonderbre
kers of sectieschakelaars. Ook op
deze plaatsen kwam het vonken her
haaldelijk voor, zoodat de bestuur
ders deze lijnonderbrekers stroomloos
moeten passeeren. Aan de masten van
de lijnonderbrekers heeft men een
witten band geschilderd, zoodat de be
stuurders kunnen zien, wanneer zij
den stroom moeten uitschakelen. De
strijd tegen het vonken wordt voor de
H.T.M. vergemakkelijkt, doordat zoo
wel de bovenleiding als de motorwa
gens van een zeer moderne construc
tie zijn. Zoo is bijna het geheele mo
torwagenpark voorzien van schaar-
stroomafnemers en koolsleepstukken,
terwijl de oudere wagens voorzien zijn
van zoogenaamde lyrabeugels en alu-
miniumsleepstukken, De koolsleep
stukken polijsten de leidingen,
door de beugels niet zoo snel van de
leiding afspringen, terwijl de schaar-
stroomafnemers van een veel
Ier constructie zijn dan de lyrabeu
gels.
De groote wagens van de buitenlij
nen hebben twee beugels. Den laatsten
tijd werd echter slechts een beugel
gebruikt om kool te sparen. Thans
heeft men de beide beugels weer in
gebruik, want als de eene afslaat,
neemt de andere de stroomvoorzie
ning over, zoodat het vonken voorko
men wordt.
Ook op de normale leidingen, waar
geen kruisingen e.d. zijn, komt het
vonken nog al eens voor. Zoo kan door
den wind de beugel wel eens van de
leiding afslaan, terwijl een boomblad
op de lijn eveneens fataal kan zijn.
Daarom zoekt de technische dienst
van de H.T.M. overal naar plaatsen,
waar het vonken geregeld voorkomt,
en tracht men maatregelen te nemen,
om dit euvel .op te heffen,.
VERHEFFING VAN HET AMBACHT
In één der étalages van Mensing en
Visser, boekhandel „de Vijf Vocalen” aan
den Kneuterdijk, is thans tentoongesteld
een aantal aquarellen van den Haagschen
architect A. M. van Nieukerken, phan-
tasieën op stedebouwkundig gebied, cul-
mineerend in een project voor een Pan
theon der Menschheid, dat hij zich ge
dacht heeft in een landelijke omgeving.
Deze „geestesflitsen” bedoelen tevens
een bijdrage te zijn tot verheffing van
hert ambacht, den lof te zingen van den
individueelen scheppingsdrang. Naar zijn
meening is de moderne stad te uniform,
te vervlakt, te zakelijk. Van Nieukerken
eischt de rechten op tot verheffing van
de ziel door mooi phantasierijk werk.
Ieder ambachtsman moest zijn gaven
naar zijn aanleg van hoofd, van hart en
gemoed kunnen ontplooien, zich kunnen
uitleven in zijn werk. Een toelichtende
tekst ligt voor belangstellenden ter le
zing.
MEISJE TE WATER EN GERED
Gistermiddag is het 7-jarige meisje H.
J. H. uit de Bankastraat spelenderwijs in
het water van de sloot langs de Timor-
straat geraakt. De heer Toetenel uit de
Atjehstraat begaf zich gekleed te water,
doch zakte in de modder. Met behlp van
toesnellende burgers zijn beiden op het
droge gebracht. Zij bleken geen nadee-
Jkxieci-aiKiscbe,^lige gejarfgen. te hebben opgeloopen.
MUSEUM VOOR HET ONDERWIJS
Morgenmiddag om half 3 wordt in het
Museum voor het Onderwijs een rond
gang onder geleide door de Indische af-
deeling gehouden. Aan de hand van in
het Museum aanwezige scheepsmodellen
zal een inleiding gehouden worden over
„Inheemsche scheepvaart in Nederlandsch
Oost-Indië”.
Zondagmiddag om half drie wordt een
rondgang onder geleide door de Biologi
sche afdeeling gehouden, met een inlei
ding met lichtbeelden over „De voor
historische mensch”.
Woensdag 20 Nov., te half drie, wordt
een algemeene rondgang gehouden door
de afdeeling Volkenkunde, onder leiding
van den conservator van die afdeeling,
de heer A. J. de Lorm.
Woesdag 20 Nov., om half drie, vindt
de vertooning van de cultuurfilm„Het
Rijk van Simba de Leeuw” plaats. De
film is voor alle leeftijden toegankelijk.
mr.
hartstochtelijk van ons vaderland
willen daarom trachten de natuurlijke
taak van ons land tot haar recht te
laten komen. Op de redevoeringen volg
de applaus.
Nadat de commissaris-generaal dr.
Fischböck de beide sprekers had be
dankt voor hun redevoeringen en de
wijze, waarop zij zijn appèl hadden ont
vangen, werd de bijeenkomst gesloten
en werd met de werkzaamheden een
aanvang gemaakt.
Heden is op de begraafplaats Nieuw
Eik gn Duinen ter aarde besteld het stof
felijke overschot van den heer Q. Rovers,
oud-directeur der Gemeentebelastingen.
Onder de aanwezigen merkten we o.m,
op de heeren mr. dr. J. J. Boasson, ge-
meente-secretaris, A. J. van Wijk, direc
teur Gemeentelijke Belastingen; P. C.
Wesseling, chef afdeeling Burgerlijken
Stand, D. E. Nieborg, waarn. chef van de
afdeeling Onderwijs, mr. W. F. K. Cost
Budde, referendaris ter Gemeentesecre
tarie, J. J. Riem Vis, directeur Gem. Ac
countantsdienst, A. Rijke, referendaris
departement van Waterstaat, ir. N. G. de
Voogt en G. de Noo, voorzitter en pen
ningmeester van de Centrale Hoogere
Rijksambtenaren, J. Boezer, oud-direc
teur Gem. Arbeidsbeurs. L. P. van der
Heyden en W. B. J. Pluckel, oud-referen-
darissen der Gemeente, mevr. C. C. M.
Jenezon den Hertog, namens de Haag
sche Toonkunstafdeeling, J. Ochsendorf,
oud-adjunct directeur Gasbedrijf, C. J.
de Voogd, hoofdcommies, K. A. van Wa-
chem, F. W. Zwaan, E. M. van Beekom,
T. A. Buurma, B. van der Eem, W. M.
Joosten, gemeente-ambtenaren, C. J. T.
Overbroek, oud-inspecteur Gemeente-be-
lastingen, en vele anderen.
In de aula voerde het woord de heer
A. Rijke, die zeide, den overledene reeds
36 jaar te kennen. Hij was een beste
vriend in lief en leed.
Mr. Boasson wees er op, dat de ge
zondheid van den heer Rovers al lang
niet goed meer was. Daarom heeft het
ons verheugd, dat hij toch nog eenige
jaren van zijn pensioen heeft mogen ge
nieten. Zij, die hem kenden als collega
en die onder hem stonden, wisten, dat
de overledene een goed en voornaam man
was. Hij was altijd zeer welwillend. Ve
len bewaren van hem een goede en ge
lukkige herinnering.
Dr. J. C. A. Fetter, Remonstrantsch pre
dikant, zeide, dat de familie van den
heer Rovers de laatste jaren door harde
slagen is getroffen. Ondanks het feit,
dat er groote droefheid in zijn hart was
door het verlies van vrouw en dochter,
kan men hem toch een blijmoedig mensch
noemen en heeft hij een gelukkig leven
gehad. In zijn gezin heerschten edele en
nobele principes. Zijn slechte gezondheid
verhinderde hem niet de zonzijde van het
leven op te zoeken. Hij verzamelde zoo
veel mogelijk de brokken.
De organist speelde Ases Tod, van
Grieg, Ambrosiaansche Lofzangen en
Wenn ich einmal soil scheiden, van Bach.
Het vonken is de laatste dagen
reeds aanzienlijk verminderd en
hoopt het zoover te krijgen, dat
Duitsche autoriteiten er geen bezwaar
meer tegen hebben, dat de trams la
ter ryden. Ongetwijfeld zou dit aan
zeer vele zaken en bedrijven ten goede
komen.
Zooals we gisteren hebben medege
deeld, worden dezer dagen hier te lande
van de
Duitsche en Nederlandsche industrie
besprekingen over de mogelijkheid van
een nauwere samenwerking gevoerd.
In het kader hiervan had hedenmorgen
in het gebouw Kneuterdijk 20 een be
groetingsbijeenkomst plaats, welke door
eenige Duitsche en Nederlandsche auto-
i riteiteh werd bijgewoond, o.a. door den
secretaris-generaal van het departement
van Handel, Nijverheid en Scheepvaart,
dr. H. M. Hirschfeld.
Begroetingsrede dr. Fisch
böck
Dr. Hans Fischböck, commissaris-
generaal voor economische en finan-
cieele aangelegenheden, hield een korte
begroetingsrede, waarin hij tevens aan
leiding vond tot het duidelijk formu-
leeren van de bedoeling der Duitsch
Nederlandsche industrie-besprekingen
en de middelen, welke tot bereiken van
het gestelde doel kunnen en moeten
j leiden.
De een dezer dagen uitgegeven ver
ordening betreffende de corporatieve
l organisatie van het bedrijfsleven, opent
een nieuw tijdperk in de traditioneele
samenwerking der Nederlandsche en
Duitsche industrie, aldus vervolgde
dr. Fischböck.
Wij hebben, ging hij voort, er geen
twijfel over gelaten, dat thans twee
dingen van groote beteekenis voorop
staan. In de eerste plaats moet aan de
behoeften, welke de Duitsche oorlog
voering stelt, volledig worden voldaan,
in de tweede plaats zal, dit staat even
zeer vast, een goede samenwerking van
de Duitsche en Nederlandsche indus
trieën alleen mogelijk zijn op de basis
van wederzijdsche goede vriendschap.
Wij willen aan die basis vasthouden,
hetgeen onmisbaar zal blijken voor
het bereiken van het doel, dat met de
reorganisatie van het economische leven
wordt beoogd.
Ik zal mij, aldus dr. Fischböck, niet
begeven in critiek op hetgeen hier
thans nog bestaat op economisch-orga-
nisatorisch gebied. Men heeft het hier
anders gedaan dan het in Duitschland
geschiedt. Maar het behoeft geen be
toog, dat voor de behoeften van het
oogenblik, deze in vrijheid ontwikkelde,
politiek gescheiden groepeeringen, niet
te handhaven zijn. Het organisatieco
mité zal nieuwe organisatorische vormen
scheppen, aangepast aan de huidige en
komende behoeften. Op dit gebied zullen
de Duitsche en Nederlandsche indus
trieën elkaar als goede partners op den
voet van gelijkheid tegemoet treden.
Aldus zal aan de Nederlandsche indus
trieën een goede plaats worden ver
zekerd in het nieuwe Europa, een plaats,
waarvan dr. Fischböck zeide verzekerd
te zijn, dat de Nederlandsche industrie
haar kan innemen.
Het verkeerde begrip schijnt te heb
ben bestaan, dat hier de speciale be
langen der Duitsche industrie zouden
domineeren en dat zij zich met geweld
deze plaats zouden verzekeren.
Indien wij deze bedoeling zouden
hebben, hetgeen absurd is, dan zouden
ons, zoo zeide dr. Fischböck, andere
middelen ten dienste staan.
Hier wordt geen overheersching, maar
samenwerking beoogd en dit zal in de
reeds begonnen en nog komende be
sprekingen ten duidelijkste blijken.
Spr. constateerde tenslotte, dat
figuren, welke dr. Zangen hier heeft
samengebracht, de zekerheid tot de nut
tigste samenwerking bieden op de basis
van vriendschap en wederzijdsch be
grip.
De Nederlandsche industrie zal zich
zoo ruim mogelijk moeten ontwikkelen
en dat kan geschieden in het kader der
nieuwe mogelijkheden. Daartoe is ech
ter noodig, dat haar rhythme zich aan
sluit bij dat der Duitsche industrie.
Spr. richtte tenslotte een appèl tot
alle aanwezigen om naar best vermogen
mee te werken aan de bereiking van
het beoogde doel, overeenkomstig de
door hem aangegeven richtlijnen.
Rede Generaldirektor Wil
helm Zangen
Dr. Fischböck gaf daarna het woord
aan Generaldirektor Wilhelm Zangen,
voorzitter van het bestuur der Mannes-
mannröhrenwerke en leider van de
Rijksgroep Industrie.
De heer Zangen dankte dr. Fischböck
Voor zijn begroetingswoorden en kwam
onmiddellijk tot de vraag, welke de
opvattingen der Duitsche industrie zijn
ten aanzien van vraagstukken, welke
dadelijk en in de toekomst moeten wor
den aangevat. De Duitsche industrie
heeft in de afgeloopen jaren een ge
weldige energie ontwikkeld om het mo
gelijk te maken, dat de Duitsche Weer
macht haar veldtocht kon doen op de
Wijze, zooals bekend is. Bij de produc
tie moest de vervaardiging van oorlogs
materiaal de voorrang hebben boven
die van artikelen, waaraan minder be
hoefte bestond, Wanneer de Duitsche
industrie derhalve niet aan alle ver
langens kon voldoen, ligt de oorzaak
daarvan in het gebrek aan menschen.
Het was natuurlijk verleidelijk om, waar
in Nederland een overschot van ar
beidskrachten en machines bestond,
daarvan gebruik te maken. Dat kon
onmiddellijk gebeuren. Reeds zijn groo-
ie-opdrachten aan de
NOG TWEE VRAGEN EN HET
ANTWOORD
Nadat ons verduidelijkend bericht
over de toekomstige identiteitskaart
was verschenen zijn nog twee vragen
tot ons gekomen.
De eerste betreft de al dan niet toe
laatbaarheid van een productiemerk
aan de achterzijde van het afdrukpa-
pier. Het antwoord hierop kan
zijn: geen enkel opschrift, wat
ook, mag op de achterzijde der foto’s
voorkomen. De fotografen dienen dus
papier te gebruiken, dat vrij is van
stempels, productiemerken e.d.
De tweede vraag gaat over de zicht
baarheid van het linker oor. Deze aan
wijzing is in de verordening gegeven
om den stand van hoofd op de foto
grafie aan te duiden. Wanneer het oor,
wat bij vrouwen en meisjes vaak het
geval is, door een haarlok bedekt is,
zou het juiste beeld op de foto niet
gediend zijn met een voor de gelegen
heid zichtbaar maken van het oor.
De foto moet duidelijk zijn en het
beeld van de(n) gefotografeerde weer»
geven zooals dit werkelijk is.
sche bedrijfsleven, dankte den commis
saris-generaal voor de uitnoodiging aan
het comité voor deze bijeenkomst. Spr.
merkte op, dat ook reeds uit de rede
van den heer Zangen is gebleken, dat
het hier moeilijke vraagstukken be
treft, maar eveneens, dat de tegenwoor
dige omstandigheden een sterk geleide
economie noodzakelijk maken. Van
groot belang is het, dat de indus
trieelen in de toekomst zelf hun onder
handelingen kunnen voeren. Er zijn
twee mogelijkheden óf dat de indus
trie zich tot den staat begeeft, óf dat
de staat diep in het bedrijfsleven in
grijpt. De eerste weg is de beste.
Spr. heeft in de laatste tweemaal
vierentwintig uren vele vragen ont
vangen wat het comité nu eigenlijk wil.
Daarop kan nu direct nog geen ant
woord worden gegeven. Doch op één
vraag kan spr. wel antwoorden. Als
gevraagd wordtwilt u het precies zoo
doen als in Duitschland dan ant
woordt spr.: Neen. De verhoudingen in
Nederland en Duitschland zijn nu een
maal niet dezelfde. Wat historisch in
Duitschland en Nederland gegroeid is,
is niet hetzelfde. Straks zal moeten
worden voortgebouwd op hetgeen his
torisch en nog levend en voor het doel
bruikbaar is.
Daarom zal het comité ook trachten
van het bestaande in het nieuwe in te
schakelen. Het comité bestaat uit 9
leden, zóó gekozen, dat het ’t geheele
Nederlandsche bedrijfsleven bereiken
kan.
Met dr. Fischböck hoopte spr., dat
de onderhandelingen in vriendschappe-
lijken geest zullen worden gevoerd en
dat iets zal worden geschapen, dat niet
alleen voor het oogenblik, maar ook
voor de toekomst dient. Aan Neder
landsche zijde bestaan zekere belem
meringen, maar ook daar is men ge
voelig voor het gedane appèl.
Nederland heeft door zijn geografi
sche ligging twee takende overzee-
sche handel en de voorziening van het
achterland. De eene taak kan niet zon
der de andere worden vervuld. Van dit
gezichtspunt uit moeten deze besprekin
gen worden aangevat, waarbij niet
alleen op het gisteren, het heden, maar
ook op de toekomst wordt geletde
aan te vatten taak heeft een voort
durend karakter. Wij houden aldus
besloot mr. Woltersom zijn rede
en
industrie gegeven. De samenwerking
tusschen de Duitsche en Nederlandsche
industrie is een traditioneelein het
bijzonder in de metaalindustrie bestond
ze allang.
Op deze bijeenkomst is echter ook
de bouwindustrie vertegenwoordigd.
Wat nu wordt voorgesteld, is een
nauwere samenwerking, waarbij de
veredelingsindustrie in Nederland wordt
ingeschakeld, waarvoor Duitschland de
grondstoffen beschikbaar stelt.
Dat is een taak, welke alleen door
de industrieelen zelf kan worden opge
lost. Een vraagstuk, dat men nog niet
kan oplossen, is dat van den export
naar andere landen. En dan zijn er nog
andere kwesties, zooals die der syndi
caten en bepaalde industriegroepeerin-
gen, waarvoor een oplossing moet wor
den gevonden.
Vooropgesteld dient te worden, dat
er één organisatie is met welke als
vertegenwoordigster van het bedrijfs
leven onderhandeld kan worden. In het
verleden ging dat minder goed. De heer
Zangen beval dringend aan den weg
van de gesloten vakgroepen in te
slaan. Dan zullen de onderhandelingen
vlot kunnen verloopen. Weliswaar zijn
er zekere nadeelen, maar de voordeelen
zijn grooter. Als er gebrek aan grond
stoffen is, moet de industrie worden
geleid. Het zelfbestuur moet in over
eenstemming met het algemeen belang
van het bedrijfsleven worden gebracht.
Om besprekingen daarover in te
leiden, zijn wij hier gekomen, ging de
heer Zangen voort. Wij zullen onzen
raad en onze ervaring ter beschikking
stellen. Wij kunnen aan besprekingen,
waarbij de Nederlandsche industrie on
der druk wordt gezet, geen waarde
hechten. Wat niet vrijwillig geschiedt,
kan op den duur geen stand houden.
Er moet naar overeenstemming worden
gestreefd, in het belang ook van het
Europeesche blok. De Nederlandsche
industrie kan daartoe harerzijds bij
dragen. Voor zoover de Duitsche in
dustrieelen betreft, zal het appèl van
dr. Fischböck niet te vergeefsch zijn.
Zooals gisteren door het A.N.P
werd gemeld, hetgeen heden door
een United Press-bericht bevestigd
werd is te Batavia een ac-
coord tot stand gekomen in zake de
petroleumleveranties van Ned.-Indië
aan Japan. Indië zal aan Japan jaar
lijks 760.000 ton ruwe olie en 650.000
ton olieproducten leveren boven het
kwantum, dat reeds jaarlijks door
Ned.-Indië aan Japan wordt geleverd.
Met inbegrip van dit laatste zal Japan
nu een jaarlijksche hoeveelheid van
1.8 millioen ton olieproducten ontvan
gen.
Dit is ongeveer een vierde van de to
tale Indische productie, welke volgens
een artikel in de „Economisch Statisti
sche Berichten” van 6 dezer, het afge
loopen jaar ca. 8 mililoen ton heeft be
dragen en waarvan ongeveer 83 pCt.
werd uitgevoerd, echter niet in den
vorm van ruwe olie, maar in dien van
derivaten, dus van producten, bij de ver
werking verkregen.
De groote moeilijkheid was, dat Japan
voornamelijk aandrong op de levering
van ruwe petroleum, terwijl Indië in
hoofdzaak producten van de raffinade
rijen exporteert. Deze moeilijkheid was
te verwachten. Japan beschikt zelf over
een groote raffinage-industrie, maar In
dië eveneens. Japan wenscht bovendien
zooveel mogelijk petroleum in te voeren
met opoffering van zoo weinig mogelijk
deviezen en moest ook daarom wel voor
keur schenken aan het ruwe product, ter
wijl men voorts met dezen invoer de
eigen raffinaderijen aan de noodige werk
gelegenheid kon helpen.
Ongeveer 90 pCt. van de Indische pe
troleum wordt echter geraffineerd in de
moderne installaties van de Bataafsche en
de Nederlandsche koloniale, zoodat In
dië, wat de raffinage-industrie betreft,
eveneens voor de moeilijkheid kwam te
staan, of men het zwaartepunt bij deh
uitvoer van ruwe dan wel bij dien van
bewerkte producten moest leggen. De
deviezenmoeiliikheid werkte echter ook
van het Indische standpunt weer in het
voordeel van Japan.
Japan’s petroleumbehoefte
Volgens de laatste cijfers, welke van
Augustus 1937 dateeren, zou de totale
invoerbehoefte van Japan
a 40 millioen barrels per jaar hebben be
dragen, hetgeen, wanneer wij een ton op
gemiddeld 8 barrels aannemen, met 5 mil
lioen ton overeenkomt.
Zelf produceert Japan maar heel wei
nig en in „Econ. Stat. Berichten” wordt
dit aangenomen op ongeveer ruim een
Nadere toelichting voor dansscholen
en -instituten
De commissaris van politie van den
Justitieelen dienst A. brengt onder de
aandacht* dat onder het dansverbod,
genoemd in het besluit no. 190-1940, op
genomen in het Verordeningenblad voor
het bezette Nederlandsche gebied, stuk
33, niet valt en derhalve is toegelaten:
het geven van dansles in dansscholen en
dansinstituten alleen aan ingeschreven
leerlingen op den tot dusver gebruike-
lijken voet. Z.G. oefenavonden georgani
seerd aan deze scholen en instituten zijn
slechts toegelaten, voor zoover deze
normaal plegen plaats te hebben en
daaraan uitsluitend ingeschreven leer
lingen deelnemen. Introducées en oud-
leerlingen mogen derhalve in geen geval
worden tegelaten. Ingeschreven leerlin
gen moeten voorzien zijn van een les-
kaart, vermeldende hun naam, voorna
men, geboortedatum en adres, alsmede
het lesuur, waarvoor zij zijn ingeschre
ven en den datum van inschrijving.
Inschrijving van leerlingen bij den
aanvang van of tijdens een dansles geeft
aan deze les een openbaar karakter en
is derhalve verboden. Wordt zulks door
de met controle belaste ambtenaren van
Politie geconstateerd, dan zullen, afge
zien van het deswege op te maken pro-
ces-verbaal, de aanwezige leerlingen
worden verwijderd.
Teneinde een richtige controle op de
dansscholen en dansinstituten mogelijk
te maken, moeten de houders van deze
inrichtingen onverwijld bij genoemden
commissaris van politie, afdeeling
Drankwet Alexanderplein 16 een op
gave indienen, vermeldende de plaats,
waar hun inrichting is gevestigd en de
uren, waarop en door wie (n) les wordt
gegeven.
Bovendien moet hun administratie
zoodanig zijn ingericht, dat oogenblikke-
lijk kan blijken, welke leerlingen voor
een bepaalde les zijn ingeschreven.