De heropbouw
Haagsche Courant van Vrijdag 22 November 1940
van de Grebbestreek
Nederlandsche
De studiereis
van
Geschenken voor de verpleegden in het Militaire Hospitaal
vakvereenigingsleiders door
Duitschland
BINNENLAND
STADSNIEUWS
DE NIEUWSTE MODE,
DE KLERKeZN:
M
r j
De eerste H.T.M.-bus op houtgas
Rhenen
en
en
en
Wageningen zullen hernieuwd
uit den strijd komen
Sociale instellingen hier
arbeidsfront - Sport
ginds - Het Duitsche
theater
Acht-en-twintig Neder
landsche arbeiders in
Berlijn gedood
JUBILEUM H. J. WILST
(-PolugocmJ.|wagen kunnen stellen aan diegenen, die.
Droevig ongeval tijdens
luchtalarm
DERDE BLAD, PAGINA 1
Vijf en twintig jaar werkzaam bij de
„Haagsche Courant”
Maatregelen op onderwijs
gebied
De eerste proef bus van de welke op houtgas loopt, is
gearriveerd en zou hedenmiddag in circulatie worden genomen. .De
H.T.M.-bus met het aanhangwagentje, waarop de houtgas-generator
is geplaatst (Polygoon)
Gratis-bijvoegsel van de „Haagsche Courant”.
Bij dit nummer ontvangen de ge-
abonneerden No. 21 van het Tijd
schrift „DE NIEUWSTE
MOD E”.
Verbeteringen in Amersfoort,
Veenendaal en Scherpenzeel
De fietsvlaggetjes van
De Nederlandsche Unie
Persoonlijke indrukken
Ontwerp zelf
n uw Woning
Jigfe
voor
haar
van
van
HH
door
over
gerecruteerd uit bijna alle 15 klassen,
hebben in groepen van 10 onder leiding
van een leerares „onzen jongens” een
oogenblik van blijde afwisseling be
zorgd.
een
hebben
Uitvoer van aardappelen
Naar aanleiding van een in de
verschenen mededeeling, betreffende
DEN HAAG:
JULIANA v. STOLBERGL. 1
er intusschen eenige
De leerling-opleiding
Ter voorkoming van misverstand zij er
de aandacht op gevestigd, dat deze maat
regel dus uitsluitend betrekking heeftop
een tijdelijke wijziging van de Pootaard-
appelenwet. Overigens blijft de toestand
met betrekking tot den uitvoer van aard
appelen, dus ook van pootaardappelen. on
gewijzigd, zoodat deze zonder toestemming
van de Nederlandsche akkerbouwcentrale
niet mogelijk is.
reisgezelschap heeft kunnen
achtte de heer de Bruijn het mooie in
het Duitschland van na 1933 en wel juist
omdat hier te lande steeds hetzelfde ideaal
is nagestreefd. In hetgeen op dit gebied
tijdens de reis kon worden opgemerkt,
Ligt zeker reden tot verheugenis. Natuur
lijk was niet alles volmaakt, ook het Ar-
beitsfront is nog niet geheel tevreden.
Doch een -vergelijking tusschen de beide
landen interesseert spreker betrekkelijk
weinig, ongetwijfeld zullen de vertegen
woordigers van het Arbeitsfront bij het
tegenbezoek, waartoe de Nederlanders
hen hebben uitgenoodigd, ook hier te lande
heel wat goede sociale instellingen en
modelbedrijven kunnen zien.
Het interesseert spreker vooral, dat er
een gemeenschappelijke basis bestaat,
waarop beide partijen dien geestelijken ruil
kunnen aangaan, n.l. den geest van kame
raadschap, welke in beide Landen wordt
nagestreefd. Met een dergelijk gemeen
schappelijk element voorhanden, zullen
beide landen ontegenzeggelijk veel van
elkander kunnen leeren.
genomen,
niin” wel
De te Delft opgemaakte processen
verbaal zijn ingetrokken
Een dezer dagen heeft de politie te
Delft tegen twee personen proces-ver-
baal opgemaakt, wegens het voeren van
een fietsvlag van De Nederlandsche
Unie. Het gold hier een proefverbaal,
téneinde op korten termijn een uitspraak
te verkrijgen over de vraag, of het voe
ren van genoemde v lag een inbreuk
vormde op het uniformverbod.
Van de zijde van De Nederlandsche
Unie deelt men ons thans mede, dat be
doelde proces-verbalen zijn
De indrukken van den heer
A. C. de Bruyn
De heer de Bruyn, voorzitter van het
R.K. Werkliedenverbond, deelde mede,
dat er twee commissies zijn, die Duitsch
land zullen bezoeken, resp. bezocht heb
ben. De eerste commissie had ten doel in
het algemeen over de sociale positie der
arbeiders in Duitschland gegevens op te
doen, de tweede, welke op verzoek der
vakcentralen binnenkort naar Duitsch
land zal vertrekken, zal in het bijzonder
de sociale positie van de Nederlandsche
arbeiders bestudeeren. De heer de Bruijn
en zijn reisgenooten behoorden tot de
eerstgenoemde commissie.
Zij hadden dus tot taak een overzicht
te verkrijgen over de sociale positie van
den arbeider in het nieuwe Duitschland.
Dit was voor hen eeniger mate moeilijk,
omdat de verhoudingen in het eigen land
geheel anders zijn gegroeid dan in het
Duitschland van na 1933. Als wij bijv, in
Nederland spreken over bedrijfsorgani
satie dan denken wij vanzelf aan de or
ganisaties van de arbeiders en van de
werkgevers, welke elkander in de be
drijfsorganisatie vinden. In Duitschland
is aan dat woord een ander beeld verbon
den. Daar gaat het om de solidariteit,
die men daar aankweekt, d.i. de geest
van saamhoorigheid binnen het bedrijf
tusschen werkgever en werknemers.
Het is een goede gedachte geweest van
het Deutsche Arbeitsfront bedrijven,
waarin de verhouding tusschen werkge
vers en werknemers en de sociale verzor
ging van den arbeider beantwoorden aan
de gestelde eischen, te kwalificeeren als
modelbedrijven, hetgeen natuurlijk een
onderscheiding is, welke ten goede prik
kelt Wat wij, aldus de heer de Bruijn,
adn modelbedrijven gezien hebben, is in
derdaad prima. De verstandhouding werk
geversarbeiders was, voor zoover wij
konden nagaan, goed. Natuurlijk konden
we niet vaststellen of het over de ge-
heele lijn zoo is.
De geest van kameraadschap, die het
vaststellen,
mooie
Helwig, leerling van de 5de klas H.B.S.
aan de Raamstraat, heeft het sympa
thieke idee gehad een inzameling in
natura te houden onder zijn school-
•genooten ten bate van de gewonde en
herstellende militairen in het hospitaal
Figuur 1 in dit nummer is een jasje,
dat van verschillende stoffen gemaakt
kan worden. Het heeft van voren een
randen naad, welke als schootje tot
achter doorloopt. De mouwen zijn met
4 kleine plooitjes ingezet. Alleen maat
42 en 46. Het patroon is a 10 cent ver
krijgbaar aan ons Centraal Aanneem-
bureau, Wagenstraat 3537.
i
i o.
oorlog, bijzonderheden
Uitvoerig is toen ingegaan op hetgeen
I in een tijdsverloop van een half jaar
I aan voorbereidende werkzaamheden in-
I zake den wederopbouw is verricht en
I in welk stadium de ontworpen plannen
I verkeeren. Toen is ook globaal aange
geven, op welke wijze het Regeerings-
commissariaat voor den wederopbouw
zich voorstelt de uitgewerkte plannen
uit te voeren.
In een persconferentie, welke een
dezer dagen voor een groot aantal ver
tegenwoordigers van dagbladen, week-
bladen en periodieken in het Jaar-
i beursgebouw te Utrecht is gehouden,
zijn meer in het bijzonder de alge-
I meene richtlijnen der herbouwplannen
van de verschillende gemeenten uit de
Grebbestreek, welke zoozeer geleden
heeft door het oorlogsgeweld, be
sproken.
ver teruggeschoven, dat een royaal voor
plein kan worden gevormd.
Ook Veenendaal wordt hernieuwd
Nabij het station van Veenendaal viel
een rij belangrijke heerenhuizen, alsmede
een reeks andere gebouwen ten offer aan
het oorlogsgeweld. De bebouwde kom van
Veenendaal vraagt dringend om verschil
lende verbeteringen. Zoo opende zich
thans de gelegenheid tot aanleg van een
nieuwen weg nabij het station, parallel
met de spoorlijn AmersfoortKesteren.
welke weg fh het toekomstige schema
voor het geheele uitbreidingsplan een
belangrijke rol zal kunnen vervullen en
waaraan tevens het station een behoor
lijke plaats zal verkrijgen.
Wederopbouwplan-Amersfoort
Van gemeentewege wordt de onteige
ning in Amersfoort overeenkomstig het
gemaakte plan voorbereid. Daarbij moet
rekening worden gehouden met het feit,
dat kortgeleden door grenswijziging een
gedeelte van de gemeente Hoogland bij
Amersfoort is gevoegd. Het wederop
bouwplan wil van de verwoesting langs
den Liendertschen- en den Hoogland-
schen weg gebruik maken om aan de
lintbebouwing aldaar een einde te ma
ken en ter bevordering van de eenheid
in het stadsbeeld bij den herbouw zoo
veel mogelijk rekening houden met den
aard van de bebouwing. De perceelen,
welke zijn verwoest, zullen dus in die
deelen van de stad, waar zij het beste
passen, dienen te worden herbouwd. Zoo-
dra de onteigeningsplannen gereed ge
maakt zullen zijn, zal tot ter visie-leg-
ging kunnen worden overgegaan en kan
de onteigening verder haar gewonen loop
volgen.
Kort geleden zijn bp een persconfe
rentie van het Regeeringscommissa-
riaat voor den wederopbouw over de
plannen voor den herbouw van die
streken, steden en dorpen in ons land,
welke schade hebben geleden door den
i medegedeeld.
Indrukken van den heer
Stapelkamp
Van de vakvereenigingsleiders. die aan
deze studiereis hebben deelgenomen, wa
ren aanwezig de heeren de Bruyn, voor
zitter van het R.K. Werkliedenverbond,
de heeren Bakker en Landman van het
N.V.V. en de heer Stapelkamp van het
Christelijk Nationaal Vakverbond. Voorts
was aanwezig de heer Strathmann, van
het bureau van den Rijkscommissaris,
die een van de organisators en leiders,
van deze excursie is geweest.
De heer Stapelkamp deelde mede, dat
één van de belangrijkste zaken, waarvoor
hij de meeste interesse had gehad, de
sociale positie van den Nederlandschen
arbeider in Duitschland, betrof, voor
zoover deze wordt bepaald door het loon,
de huisvesting, de voeding, etc.
Voor zoover het ons is gelukt, aldus
de heer Stapelkamp, met Nederlandsche
arbeiders in Duitschland in aanraking te
komen, hebben wij een gunstigen indruk
gekregen. In Berlijn hebben wij enkele
Nederlandsche bouwvakarbeiders gespro
ken en hun sociale positie is niet ongun
stiger dan in Nederland. De uurloonen
en weekloonen liggen iets hooger dan bij
dit
per
Zelf hebt u zich een voorstel
ling gevormd, hoe uw woning
er zal uitzien.
Een vage voorstelling.
Voldoende!
Onze binnenhuis - architect
begrijpt u. Hij geeft vorm aan
uw gedachten.
Een schets. Een teekening.
En wij bouwen de meubelen,
zooals u zich die gedacht hebt.
Komt u eens op bezoek
pers
het
besluit van den secretaris-generaal, waar
nemend hoofd van het departement van
Landbouw en Visscherij, d.d. 18 November
j.l., waarbij een wijziging wordt gemaakt
in de uitvoeringsbepalingen van de Poot-
aardappelenwet 1932, maakt de directeur-
generaal van den landbouw het volgende
bekend.
De bedoeling dezer wijziging is, tijde
lijk te weten tot en met 30 April 1941, aan
een eventueelen export van ongekeurde
pootaardappelen naar België en Frankrijk
uit hoofde van de Pootaardappelenwet
de tijdsomstandigheden eerst thans geen belemmering in den weg te leggen.
aan den Fluweelen Burgwal alhier.
Gistermiddag werden de door de
scholieren zorgvuldig en feestelijk in
gepakte sigaren en sigaretten en het
snoepgoed onder de manschappen uit
gedeeld. Een 30-tal meisjes en jongens^
daarvoor- aangesteld waren, n.L de
Sozial-arbeiterinnen, die belast zijn met
de zorg voor de arbeidsters in de onder
nemingen. Spreker achtte dit een zeer
belangrijk instituut. Hij vernam bij die
gelegenheid, dat de vrouwen niet mogen
werken in de zware industrie en des
Zaterdagmiddags, des Zondags en des
nachts geen arbeid mogen verrichten.
Het werk van „Kraft. durch Freude”
De heer Bakker, eveneens vertegen
woordiger van het N.V.V., maakte eenige
opmerkingen naar aanleiding van het
werk van de organisatie „Kraft durch
Freude”. Hij zeide in ’t bijzonder getrof
fen te zijn door de groote opkomst van
arbeiders en arbeidersvrouwen bij op hoog
peil staande opvoeringen in theaters.
In de eerste plaats betrof het vertoo-
ningen van een opera („Der Freischütz”)
een operette (Über alles singt die Liebe”),
en van variété, welke ale in theaters voor
„Kraft durch Freude” te Berlijn werden
gegeven. De entreeprijzen waren laag, on
geveer een halve mark. De kaartverkoop
heeft door middel van een vertrouwens
man in de bedrijven plaats.
Wat den heer Bakker getroffen had
was, dat „Kraft durch Freude” er inder
daad in geslaagd was, de arbeiders naar
theatervoorstellingen te krijgen. En, zoo
als gezegd, het gebodene stond op hoog
peil. Dit kan eveneens gezegd worden
van een variété-voorstelling, welke spe
ciaal voor bouwvakarbeiders werd ge
geven.
Ook had het gezelschap een tweetal
sportuitvoeringen van bedrijfspersoneel
in Neurenberg bijgewoond, waaraan door
een groot aantal jonge vrouwen en man
nen werd deelgenomen. Zij bleken goed
geoefend te zijn en veel nut te hebben
gehad van een voortreffelijke training.
Deze pleegt na afloop van den werktijd
te geschieden. Dan wordt ongeveer een
uur lang onder leiding van een deskun
dige geoefend.
Niet alleen deze sportuitvoeringen
maakten een bevredigenden indruk, maar
ook die, welke men bijwoonde van het
personeel van de Henkel-Persilwerke te
Düsseldorf, waar men een demonstratie
zag van oefeningen met het bij ons nog
weinig bekende Rhönrad.
Bij een bezoek aan het „Haus der
Deutsche Kunst” in München, waar een
groote schilderijententoonstelling werd
gehouden, merkte de heer Bakker onder
de talrijke bezoekers op Zondagmorgen
vele menschen op, die men in onze mu
sea slechts weinig aantreft, namelijk ar
beiders met hun vrouwen en soldaten.
Informeerend bij één der Duitsche leiders
naar dit verschijnsel, kreeg hij ten ant
woord: „Wij hebben onze menschen voor
gehouden, dat de kunst er niet alleen is
voor lieden, die het betalen kunnen, maar
ook voor de arbeiders”.
Aan dit drukke bezoek zijn de lage
entreeprijzen yoor tentoonstellingen ook
niet vreemd. Ook op dit terrein van
werkzaamheid van „Kraft durch Freude”
waren, naar de heer -Bakker had kunnen
constateeren, goede resultaten bereikt.
Onderzoek en voorbereiding door
mr. P. van Rossen
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied, Rijksminister
Seyss-Inquart, heeft aan mr. P. van
Rossem opdracht gegeven en machti
ging verleend, die maatregelen te
onderzoeken en voor te bereiden, welke
noodzakelijk zijn om in alle openbare
en bijzondere scholen, uitgezonderd de
hoogescholen, rust en orde te verzeke
ren, of die, welke noodzakelijk zijn
voor een in het belang van het Neder
landsche volk gelegen ontwikkeling
van het schoolwezen.
Eenige dagen geleden is tijdens een
luchtalarm te Berlijn een Engelsche
bommenwerper neergeschoten, die, na
dat hij zich van zijn bommenlast had
bevrijd, is neergestort op een barak,
waarin zich een groot aantal Arbeiders,
waaronder vele Nederlanders, bevon
den. Deze arbeiders waren uit ver
moeidheid ondanks het luchtalarm te
bed gebleven. De zwaar met benzine
beladen bommenwerper veroorzaakte
een ontzettenden brand in de barak,
waarbij 28 Nederlandsche arbeiders het
leven hebben gelaten.
Bevoegde Duitsche zijde heeft ons
verklaard het voorgevallene oprecht te
betreuren. Het is bijzonder tragisch, dat
zooveel Nederlandsche arbeiders van dit
ongeval het slachtoffer zijn geworden.
Men merkt echter op, dat een dergelijk
voorval tot de hooge uitzonderingen be
hoort, waarbij nog komt, dat de slacht
offers geen gebruik hebben gemaakt
van de wel aanwezige schuilgelegen-
heden.
De lijken der slachtoffers, wier na
men wij morgen hopen te kunnen mel
den, zijn gisteren begraven.
Heden is de heer H. J. Wilst, zetter bij
de „Haagsche Courant”, ter gelegenheid
van zijn zilveren jubileum gehuldigd. Het
geheele personeel was verzameld in het
expeditielokaal en ontving den jubilaris
vergezeld van echtgenoote en dochtertje
met een hartelijk applaus.
Allereerst werd de heer Wilst toege
sproken door den hëer A. W. Sijthoff,
directeur van de „Haagsche Courant”.
Vandaag is het 25 jaar geleden, aldus
de heer Sijthoff, dat u in ons bedrijf uw
intrede deed. Met rust en onverstoorbaar--
heid hebt u uw taak volbracht en bent
daarbij een voorbeeld voor velen geweest.
Eerst was u in de opleiding, daarna
wijdde u uw aandacht aan de beurs en
aan het opmaken van de pagina’s. In den
vorigen oorlog (1915) bent u hier begon
nen en nu u uw zilveren jubileum viert
is het weer oorlog.
Tenslotte dankte de heer Sijthoff voor
al het werk, dat de heer Wilst voor het
bedrijf gedaan heeft en sprak de hoop
uit, dat de „Haagsche Courant” nog vele
jaren van zijn werkkracht zal mogen
olijven profiteered
Rhenen zal hernieuwd uit den
strijd komen
Dan is het begrijpelijk, dat allereerst
het wederopbouwplan van de gemeente
Rhenen onder de loupe werd g
omdat dit „badplaatsje aan den Rijn’
het meest werd getroffen.
De eigenlijke kern van Rhenen met de
voornaamste winkels en bedrijven, is zoo
goed als geheel vernield en de ontwer
pers van het wederopbouwplan moesten
zich dus beraden over een nieuw te maken
kern, welke niet alleen beantwoordt aan
de tegenwoordige eischen van stedebouw
en volksgezondheid, doch die tevens iets
heeft behouden van het specifieke karak
ter, waardoor het oude Rhenen met zijn
beroemden Cuneratoren, welke zoeals al
gemeen bekend verondersteld mag, wor
den, onbeschadigd uit den verwoeden
strijd te voorschijn is gekomen, geken
merkt was.
Het ligt in de bedoeling, dat’ ook als
Rhenen weer is opgebouwd, de voorma
lige Heerenstraat de hoofdstraat zal wor
den. Verder zal de Rijksweg Arnhem
Utrecht niet worden omgelegd, waardoor
het harmonische verband met Rhenen’s
achterland niet verbroken zal worden en
derhalve onverminderd zal blijven be
staan, hetgeen voor de inwoners van zeer
groot belang is.
De omgeving van de Cunerakerk was
vóór den oorlog weinig in overeenstem
ming met de schoonheid en belangrijk
heid van dit fraaie monument. De kerk
zal op een nagenoeg vierkant plein ko
men te staan met rondombescheiden hui
zen en hier en daar op den hoek een
winkel, zoodat het geheel een uitgespro
ken element van rust zal vertegenwoor
digen. De Rhenensche steegjes van de
binnenstad zijn vrijwel ongerept gelaten
om het 'karakter zooveel mogelijk te be
houden. De onteigening van de terreinen
voor de industrieën en voor den bouw
van arbeiderswoningen langs den Greb-
beweg heeft op 26 October j.l. haar be
slag gekregen. Hierna is overleg gepleegd
met belanghebbenden over de toewijzing
der industrie-terreinen.
Van de binnenstad is reeds een gedeel
te onteigend en naar het zich laat aan
zien, zal nog voor het einde van dit
jaar ook het overblijvende gedeelte ont
eigend worden.
Een commissie,
doelde proces-verbalen zijn ingetrokken
en dat niet tot vervolging zal worden
overgegaan.
ons, vooral de weekloonen, maar
komt ook,' doordien er meer uren
week wordt gewerkt dan hier.
De kampen, waarin deze werklieden
wonen, kan ik, aldus de heer Stapel
kamp, het beste vergelijken met onze
werkloozenkampen. Mijn indruk is, dat
huisvesting en voeding goed zijn en dat
de Duitsche regeering alles doet om deze
zoo goed mogelijk te doen zijn. In Düs
seldorf hebben wij nog de Heinkelwerke
bezocht. De Nederlandsche arbeiders daar
zijn er reeds geruimen tijd werkzaam en
zijn geheel in het verband van het fa-
briekspersoneel opgenomen.
Nieuwe boerderijen zullen
verrijzen
Over de verwoeste boerderijen is reeds
in vele beschouwingen uitvoerig ge
schreven. Daarom werd ter persconferen
tie alleen een aantal cijfers medegedeeld,
hetwelk voor het wederopbouwwerk van
groote beteekenis is. In Nederland wer
den in totaal 527 boerderijen verwoest.
Het district Amersfoort telt er o.a. 134
en het district Veenendaal 152.
Tot op heden zijn voor het geheele land
aanbesteed en gegund 47 boerderijen,
waarvan vijf in Ede, veertien in Hoog
land, drie in Renswoude, veertien in
Rhenen, één in Veenendaal en één in
Woudenberg. Binnenkort zullen meer
boerderijen worden aanbesteed.
Eventueele wijzigingen in de loon- en
salarisregeling van gemeente-
personeel
In de gistermiddag gehouden raads
vergadering van Rotterdam heeft wet
houder Donner meegedeeld, dat B. en
W. zich informatief hebben gewend tot
den secretaris-generaal wnd. hoofd van
het departement van Binnenlandsche
Zaken, met het verzoek of wijziging van
de loon- en salarisregeling van het ge-
meentepersoneel op bezwaren zou stui
ten. Het antwoord heeft B. en W. nog
niet bereikt.
De raad bekrachtigt de benoeming
van den heer ir. J. Govers, voordien
majoor bij den generalen staf van het
Nederlandsche leger, tot directeur van
de op te richten beroeps-brandweer,
welke voor Rotterdam uit 300 man zal
bestaan, voorloopig met een kern
120 man personeel.
Een commissie, waarin o.m. zitting
hebben de ontwerpers van het plan-Rhe-
nen, ir. C. Pouderoyen en ir. J. P. v. d.
Haar, heeft de herverkaveling der ont
eigende perceelen ter hand genomen. Het
door haar ontworpen verkavelingsplan zal
binnenkort aan den algemeen gemachtig
de voor den wederopbouw, dr. Ringers,
worden voorgelegd.
Hoe Wageningen herbouwd
zal worden
De oude, historische stad Wageningen
heeft het meeste te lijden gehad in het
centrum, dat volkomen is verwoest. In
de middeleeuwen is deze stad met haar
karakteristieken bouw van groote betee
kenis geweest, doch van de oude vesting
stad is door den loop der eeuwen weinig
meer overgebleven. Toch vormde de ty
pische aanleg eenigszins een richtsnoer
voor den wederopbouw van de oude stads
kern. Er is onder leiding van ir. A.
Kraayenhagen uit Oosterbeek. een plan
ontworpen, waarin het Gothische kerkge
bouw (dat vrijwel geheel is vernield)
met den Romaanschen toren zal worden
gerestaureerd en herbouwd. In het plan
vormt dit kerkgebouw het alles beheer-
schende element, de ontworpen vorm van
het centrale kerkplein werd bepaald door
den schijnbaar willekeurigen en schee-
ven stand van dit monument in het stads
beeld.
Een tweede element in het opbouwplan
vormen de stadspoorten. Nu de beide
einden van de Hoogstraat ernstig zijn be
schadigd, is van de gelegenheid gebruik
gemaakt om weer twee duidelijke toegan
gen tot de stad aan te brengen, zonder
te vervallen in een weinig zinvolle imi
tatie van de vroegere stadspoorten. Als
meer op zichzelf staand element is een
verbetering van den gordel groen en van
de vestinggracht in het plan opgenomen.
Het tuin- en architectonische gedeelte
van dit plan is van de hand van dr. ir.
P. Bijhouwer te Wageningen. Door den
Seprojecteerden Rijksweg zal het door
gaand verkeer geheel buiten de oude
stad om worden geleid. Uit het plan-
"ageningen blijkt, dat men met alle be
schikbare middelen heeft getracht, om
de eens zoo mooie stad aan den Rijn weer
tets terug te geven van haar oude glorie.
Naar Nieuw-Scherpenzeel
Ook Scherpenzeel is gedupeerd door de
°°rlogsverrichtingen. Men is er toe over
gegaan een uitbreidingsplan te ontwer
en, dat met name het voortwoekeren
de lintbebouwing tegen zal gaan,
"aar de totstandkoming van de omleg
ging van het verkeer nog wel zeer lan
den tijd zal duren,zijn allereerst verbe
teringen in de Dorpsstraat geprojecteerd,
teelke bij wijze van spreken direct te ver
wezenlijken zijn. Het geheel verwoeste
gemeentehuis zal niet meer schuil gaan
aehter de aangrenzende bebouwing. Op
een vrijkomend terrein is het nieuwe
raadhuis gedacht, met de grootste afme-
uxig evenwijdig aan den weg en wel zoo»
Indrukken van N.V.V.-leiders
De heer Landman van het N.V.V. heeft
zich bijzonder voor de metaalindustrie ge
ïnteresseerd. Het gezelschap heeft drie
metaalbedrijven bezichtigd, waarvan
twee modelbedrijven. Ter verduidelijking
diene, dat het gezelschap niet louter
model-bedrijven heeft gezien.
Wat den heer Landman opviel is, dat
inzake de leerlingopleiding er een tegen
stelling was op te merken met de situa
tie in ons land. Hier stonden de werk
gevers de tweejarige ambachtsschool voor
en de werknemers de driejarige. Daaren
boven was er een aantal fabrieksscholen,
waarvan de crisis
heeft opgeruimd.
in Duitschland nu komt overeen met wat
wij een fabrieksschool zouden noemen.
De opleiding is driejarig, waarin de spre
ker een bewijs ziet, dat het hier te
lande door de werknemers ingenomen
standpunt ook in het buitenland wordt
gedeeld.
De inrichting van de werkplaatsen was
van dien aard, dat het werk er in een
opgewekte sfeer gedaan kon worden.
De opleiding zelf komt overeen met
die in de fabrieksscholen van Stork en
Philips.
Van het metaalbedrijf zelf heeft het
gezelschap weinig gezien, behalve dan een
zeer goede film van het bedrijf van Sie
mens. De sociale verzorging in de fa
brieken, bijv, de waschgelegenheid voor
de arbeiders, was in de bezochte fabrie
ken zeer goed, zooals hier te lande in de
groote fabrieken trouwens ook.
Het is hier in het land in het scheeps
bedrijf wel eens heel wat minder, waarbij
echter moet worden opgemerkt, dat
bedrijven in Duitschland niet tot het
reisprogram behoord hebben.
Van de Henkelwerke had spreker den
indruk, dat de loopende band er te snel
liep. Het algemeene arbeidstempo in de
metaalfabrieken echter is wel gelijk aan
dat ten onzent.
Over den vrouwenarbeid heeft spreker
Op de heden gehouden dagelijksche
persconferentie hebben o.a. het woord
gevoerd vier vakvereenigingsleiders,
die op uitnoodiging van het Duitsche
Arbeidsfront een studiereis
Duitschland hebben gemaakt,
jvelke reis wij reeds het een en ander
hebben medegedeeld. Voor een goede
verstandhouding en voor een juiste
wederzijdsche waardeering voor wat
op sociaal gebied aan beide zijden van
de grens is tot stand gebracht, heeft
deze reis «ongetwijfeld haar goede
vruchten afgeworpen.
De Amsterdamsche begroeting heeft een
tekort van 26,5 millioen.
Het ontwerp van de Amsterdamsche
gemeentebegrooting, welke tengevolge
van
verscheen, geeft de volgende totaalbedra
gen aan: uitgaven 145.870.750 (tegen
136.574.487 over 1940). inkomsten
119.396.724 (in 1940 131.271.568), er is
dus een tekort van 26.474.026 (over
1940 5.302.919).
Door Rijks-, provinciale- en gemeente-
deskundigen zal een onderzoek worden in
gesteld naar de mogelijkheden tot verbe
tering der begrootingspositie.
COMPLETE
MttfBUlDU
>S: