Rede van den Rijkscommissaris
I
I
I
Maandag 25 November.
1940.
No. 17734.
Zes Britsche koopvaarders tot
zinken gebracht
Hongarije sluit zich
bij het Drie-Mogendhedenpact
aan
I
I
I
Tijdens „Richttest" te Maastricht
n
De oorlog ter
zee
Malta
Mislukte Engelsche lucht
aanval op Berlij
weer
gebombardeerd
Southampton zwaar
gebombardeerd
Dokterstelefoon:
De groote lotsgemeen-
schap der Germaansche
volkeren
VERDUISTEREN
van 5.36 uur n.m.
tot 9.19 uur v.m.
«O
HL KB
(Zie verder 3e blad, pag. 1JJ
Het Duitsche weermachtbericht
5
s
sz
Engelsche vliegtuigen boven
Zwitserland
Het Italiaansche weermachtbericht
Maan: 26 Nov. op 5.09 u. v.m.
onder 4.11 u. n.m. 5
No. 394920
No. 116364
Tijdens de plechtige bijeenkomst in het Belvédère-paleis te Weenen, waarin Hongarije zich aansloot bij het
Drie-Mogendhedenpact. Van rechts naar linksgraaf Csaky, Ciano, von Ribbentrop, Teleki en Koeroesoe.
(Holland)
De verliezen der Britsche marine
Door het afweervuur terug
gedrongen
Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No. 12500
Zweedsch schip getorpedeerd
Tweehonderdvijftig vliegtuigen
in den aanval
COURANT
HAAGSCHE
PRIJS DER ADVERTENTIËN:
PRIJS DEZER COURANT:
Werkloosheid een ongeluk
van
in
De juiste leiding
Arbeid het groote kapitaal
In
neer.
was hier en daar
u
Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”,
„Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode
blad f4.—, zonder Modeblad 3.75. Buitenland ƒ9.—. Landen waarop het
verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is ƒ7.p. kw. Bij postkantoren
tegen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et, fr. p. post 10 et.
Het Opperbevel van de Weermacht
deelt mede
Een duikboot
vijandelijke
waarin
ontstonden,
duurden den geheelen
de
door
werd
slechts
wijze
ge-
is,
A
A
A
A
A
X
A
A
2
A
A
A
A
A
A
A
a
A
s
A
A
a
a
a
a
A
A
A
a
3
Het D.N.B. meldt uit Bern: Opnieuw
hebben Britsche vliegtuigen de Zwit-
sersche neutraliteit geschonden door bo
ven Zwitsersch gebied te vliegen. De
staf van het Zwitsersche leger deelt
mede: „Zaterdagavond hebben verschei
dene vreemde vliegtuigen in Zuidooste
lijke richting gevlogen boven het Zuid
westen van Zwitserland. De luchtafweer
trad in werking. Enkele vliegtuigen cir
kelden eenigen tijd boven het Meer van
Genève en Beneden-Wallis, waar licht-
fakkels werden uitgeworpen. Boven de
Zuidwestelijke Jura-grens vlogen de toe
stellen terug.”
ken uitgang van het Kanaal vrij groote
groepen Engelsche jagers tot den strijd
te dwingen. Bij deze aanvallen wer
den 4 vijandelijke toestellen neerge-
sehoten Waarschijnlijk zijn nog 2 ma
chines neergeschoten. Twee Italiaan-
sche vliegtuigen gingen verloren.
Het 170ste communiqué van het Ita
liaansche hoofdkwartier d.d. gisteren
luidt:
„Aan het Grieksche front trachtte de
■Vijand tevergeefs de manoeuvres onzer
troepen, die op regelmatige wijze wor
den voortgezet, te verhinderen. In de
nabijheid van Pantellaria is een Blen-
heim-vliegtuig, dat door onze jagers was
ingehaald, brandend neergehaald. Bij
een aanval op Malta hebben onze ja
gers in gevechten met vijandelijke jacht-
toestellen 6 vijandelijke toestellen bran-
dat. Wij stellen den arbeid van den
mensch en den arbeidenden mensch in
het middelpunt van ons geheele le
ven.
Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel
meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct„ fr. p. post
10 ct. Incasso binnen de stad 5 ct„ buiten de stad volgens posttarief. Bij
vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct.
Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer.
een groene tafel zit. De juiste leiding
moet midden in het menschelijke
leven gaan staan. Zij moet het gevoel
hebben ik heb getracht te doen wat
juist en werkelijk noodzakelijk was en
ik zal thans in hun oogen lezen, of het
mij gelukt is, dan wel of ik mij nog
meer moet inspannen.
dend neergeschoten. Daarop viel een
onzer formaties bommenwerpers de
vliegvelden Micabba eb Halfar aan,
waarbij de voorgenomen doelen getrof
fen werden. Al onze toestellen zijn terug
gekeerd.
In Noord-Afrika heeft de vijandelijke
luchtmacht bommen geworpen op To-
broek en Bardia zonder slachtoffers te
maken of schade te veroorzaken. In de
nabijheid van Samos in de Egeïsche zee
zijn vijandelijke zeilschepen door onze
vliegtuigen gebombardeerd, zoodat zij in
brand geraakten. Onze lichte eenheden
hebben een vijandelijk patrouillevaar
tuig en mijnleggers aangevallen en ge
troffen. Al onze eenheden keerden on
beschadigd terug.
In Oost-Afrika hebben vijandelijke ge
pantserde afdeelingen een aanval ge
daan op El Galo in Kenya. Zij werden
met verliezen teruggedreven. Boven
Kisimaio is een vijandelijk toestel, dat
een verkenningsvlucht maakte, door
onze jagers neergeschoten, de beman
ning is gevangen genomen. Vijandelijke
vliegtuigen wierpen zonder succes
bommen bij Decamere.
De vijandelijke luchtmacht heeft een
nachtelijken aanval gedaan op Turijn
en Ligurë en bommen, brandbommen en
lichtfakkels uitgeworpen. Er zijn geen
slachtoffers te betreuren, terwijl er geen
schade is aangericht”.
De aanval op een Britsch convooi
door vestzakslagschip
een Canadeesche haven zijn, naar
uit Ottawa wordt gemeld, 43 zeelieden
aangekomen, de overlevenden van
2 vrachtschepen, welke op 5 November
varende in een Britsch convooi, waren
aangevallen en in brand geschoten. De
schipbreukelingen vertelden, dat een der
beide schepen was gezonken. Over het
andere schip, waarop een zware brand
was uitgebroken, wisten zij geen bijzon
derheden.
Italiaansche vliegers in actie
De formaties Italiaansché vliegers,
<lie in den strijd zijn gebracht tegen
het Britsche eiland, zijn er Zaterdag
in geslaagd in de nabijheid van de
Engelsche kust aan den Noordoosteljj-
Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m.;
Ziekenfondsleden De Volharding:
Z.g. StadspatiëntenNo. 49
Toen dan later de kapitalistische
orde kwam, is dit gebruik in verge
telheid geraakt. Want toen werd het
werk niet meer gedaan om der wil
le van het werk, maar de arbeid
was, zooals iedere andere waar, te
koop. De eene dat is de onderne
mer trachtte zooveel mogelijk ar
beid voor weinig geld te koopen, de
ander trachtte zijn arbeidskracht zoo
duur mogelijk te verkoopen. Het re
sultaat was de klassenstrijd. Geld is
niet het belangrijkste begrip voor den
mensch. Het essentieele begrip voor
den mensch is de arbeid. De arbeid
is het groote „kapitaal”, zooals wij
het willen noemen, dat ons de na
tuur of de schepping of God heeft
geschonken, en daarom, kameraden,
zooals ik u thans allen wil noemen,
moeten wij anders gaan denken, onze
gedachten moeten zich van het geld
afkeeren. Wij in Duitschland doen
De „Popolo di Roma” publiceert een
statistiek van de verliezen der Britsche
marine van 1 September 1939 tot nu toe
welke officieel door de Engelsche admira
liteit zijn toegegeven. De totale verliezen
bedragen 85 schepen, met 314.000 ton. De
verliezen bestonden uit de volgende sche
pen: het slagschip „Royal Oak” van 29.055
ton, twee vliegtuigmoederschepen met in
totaal 45.000 ton, drie kruisers met 18.020
ton, negen hulpkruisers met 137.990 ton,
37 torpedobootjagers, waaronder twee
Poolsche met 50.035, ton, 24 duikbooten
met 26.449 ton, drie artillerieschepen met
4030 ton, en zes-mijnenvegers met 4225
ton.
Zaterdagavond laat heeft een sterke
formatie Britsche bommenwerpers ge
tracht de Duitsche hoofdstad aan te val
len. Geen enkel toestel slaagde er in
Berlijn te bereiken.
De Engelschen vlogen op verschillen-
de hoogten en uit verscheidene richtin
gen naar de hoofdstad en op één plaats
deden zij bijzonder veel moeite om door
het versperringsvuur van Groot-Berlijn
te breken. Zij kwamen echter reeds
vroeg in de zoeklichten en werden met
geconcentreerd vuur bestookt. Bij Pots
dam en Nauen en op een andere plaats
heeft men duidelijk gezien, dat de En
gelschen aanvankelijk trachtten op ge
middelde hoogte naar Berlijn door te
breken. Toen dit mislukte wierpen zij
lichtfakkels uit om zich beter te kun
nen orienteeren. Daarop vlogen ze iets
terug, stegen hooger en gingen op een
andere plaats tot den aanval over. Zij
werden opnieuw teruggedrongen en
door het afweervuur op de vlucht ge
dreven, alvorens zij Berlijn bereikten.
In de dorpen voor Berlijn was de
bevolking niet eens meer in de schuil
kelders gegaan: zij volgde met belang
stelling op straten en pleinen het mis
lukken der Britsche manoeuvres. Men
zag ergens een parachute uit een vlieg
tuig dalen. Ooggetuigen verhalen dat
zij onder aan deze parachute iemand za
gen, die blijkbaar onder den indruk
van het krachtige afweervuur uit de
machine was gesprongen om zijn leven
te redden. Bommen zijn in de naaste
omgeving van Berlijn niet geworpen.
Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen
BUREAUX: WAGENSTRAAT 35-37
Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr. 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor-
boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E.
G. Ruijs, Heerenstr. 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J.
de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J. B. v. Seters Jr., There-
siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. O. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187
materiaal nog steeds in bezit is van
de opereerende Italiaansche troepen.
De buit beperkt zich tot palen van de
prikkeldraadversperring, die voor de
voorste in het weermachtbericht ge
noemde stellingen zijn opgericht.
Britsche kust beschoten
Zaterdag en gisteren hebben ver
dragende batterijen van leger en ma
rine verscheidene militaire doelen aan
de Zuidoost-kust van Engeland met
succes onder vuur genomen.
Italiaansche tegenspraak
In goed ingelichte kringen te Rome,
aldus het D.N.B., worden door de
vijandelijke propaganda verspreide ge
ruchten, volgens welke Grieken bij de
jongste operaties Italiaansch oorlogs
materiaal buit gemaakt zouden hebben
en zich hierop beroemen, op de meest
besliste wijze tegengesproken. Kanon
nen noch machinegeweren of ander
oorlogsmateriaal, aldus wordt in deze
kringen verklaard, kunnen in handen
van de Grieken zijn gevallen, daar dit
het Vrijdag te Maastricht
„Richtfest” ter gelegenheid
van den bouw
Ik beken volkomen openlijk, dat
wat wij u vooreerst brengen, beper
kingen zijn. Het is volkomen juist,
dat gij vroeger voor September 1939
en ook voor Mei 1940 uiterlijk beter
hebt geleefd. Maar gij weet ook, dat
wij om ons bestaan strijden en daar
om mag ons de duur van dezen strijd
niet af schrikken. Wij stellen ons er
daarom op in, dat deze oorlog nog
jarenlang kan duren, maar wij zullen
nooit meer toegeven. De geschiedenis
heeft ons slechts eenmaal zwak gezien
in 1918, daarom schakelen wij ons
thans om op deze levenshouding, op
dat wij volhouden, hoelang de oorlog
ook moge duren. Dat heeft tengevolge,
dat wij juist u, den arbeiders, niet dat
gene kunnen brengen, wat wij willen,
maar dat wij zeggen moetendeze
lotsgemeenschap begint met beper
kingen.
Het Zweedsche schip „Anton” heeft
draadloos medegedeeld, dat het 250
mijl ten Westen van Ierland is getorpe
deerd. Het schip is drijvende.
Voorts is, volgens een bericht van
„Dagens Nyheter” uit Gothenburg, de
Zweedsche vischkotter „Eerly” in de
nabijheid van Skagen met alle opvaren
den vergaan. Hetzelfde blad meldt, dat
de Zweedsche vischkotter „Exel” over
tijd is.
Ofschoon omtrent het vergaan van
deze beide schepen niets bekend is ge
worden, geeft dit toch, naar van be
voegde Duitsche zijde wordt vastge
steld, aanleiding om er aan te herinne
ren, dat in het Skagerrak een Duitsch
„waarschuwingsgebied” ligt.
Duitsche bewakingsstrijdkrachten
hebben in de nabijheid van dit waar
schuwingsgebied herhaaldelijk wrak
stukken gevonden, welke klaarblijKelijk
afkomstig waren van kleine vaartuigen,
welke in de nabijheid van de Skager-
rakversperrin- de geboden voorzichtig
heid om een of andere reden niet in het
oog hebben gehouden. Dit lot heeft bij
twee vroegere gelegenheden reeds de
Zwedsche vischkotters „Ines” en ,,Hu-
gin” getroffen.
Het Finsche stoomschip Lahti”, dat
voor Engeland bestemde contrabande
aan boord had, is alleen aan een ramp
ontkomen, doordat het door Duitsche
bewakingsstrijdkrachten werd opge
bracht.
Het gemeenschapsgevoel
Ziet gij, daaruit vloeit dan dit ge
meenschapsgevoel van een volk voort.
Dit is de belevenis, welke wij thans
in Duitschland hebben. Ik zeg dit, op
dat ook gij, Nederlanders, deze bele
venis zult krijgen. Het is bij ons niet
zoo, dat wij de goede recepten, welke
wij hebben, alleen voor ons zelf willen
houden. Tegenover u in ieder geval
niet. Tegenover u geven wij de beste
recepten rustig, want wij wenschen,
dat ook gij een zeer hecht aaneen ge
smeed gemeenschapsvolk zult worden,
waarbij de eer van den arbeid en ook
de eer van het bloed op den voorgrond
zal staan.
Wij, het Duitsche volk, hebben ons
hervonden. Wij willen nooit meer iets
als het internationalisme. Wij hebben
1914 beleefd en 1918. Niemand is voor
ons opgestaan, toen na valsche voor
spiegelingen het dictaat van Ver
sailles werd gesloten en alles wat
vroeger gesproken had over wereld-
verbroedering, heeft zich op ons ge
worpen. Wij waren uitgeleverd, wij
stonden aan den rand van den afgrond
en toen heeft God ons een man gege
ven, zij het ook den grootsten, die ons
Duitsche volk ook ter wereld heeft
gebracht, onzen Führer, Adolf Hitler.
Toen hebben wij geleerd, dat het
belangrijkste het volk is en de ge
meenschap van het volk. Wij blijven
niet in de gemeenschap staan. Wij
weten, dat deze gemeenschap is ont
sproten uit gemeenschappelijk bloed
en wij weten, dat dit bloed een nog
grootere ruimte vult, dat is de ruimte
der Germaansche volkeren. En wij
voelen de bijzondere verantwoorde
lijkheid voor deze volkeren van Gen-
maansch bloed. Wij willen onze erva
ringen niet voor ons zelf houden.
Of gij er gebruik van wilt maken
is uw zaak, maar wij willen, wat
wij aan ervaring verworven heb
ben, u ter beschikking stellen,
daar wij niet willen dat ook gij
dezen bitteren weg moet gaan en
daar wij wenschen, dat gij deel
zult hebben aan deze groote in
zichten, die wij in den bittersten
strijd hebben verworven.
Daarom zeg ik uOok voor
geldt de eer van het bloed en de
eer van den arbeid.
Het zwaartepunt van de Duitsche
luchtaanvallen in den vorigen
nacht lag. naar het D.N.B. ver
neemt, op de havenstad Southamp
ton aan de Zuidkust van het Brit
sche eiland. Ongeveer 250 vlieg
tuigen vielen de haveninstallaties
en opslagplaatsen van deze stad
aan en wierpen ongeveer 300.000
kilogram dynamietbommen van al
lerlei soort en alle kalibers en
meer dan 12.000 brandbommen
Thans zult gij wellicht begrijpen,
waarom wij juist in de werkloosheid’
een ongeluk zien, niet omdat men dan
uit de begrooting van den staat on
dersteuning moet betalen, maar om
dat dit bijzondere goed van den
mensch niet wordt gebruikt. Wat ie
mand presteert, moet voor de ge
meenschap waardevol zijn. Dat is
juiste en waardevolle arbeid. Op de
zen arbeid komt het aan en eerst deze
geeft den mensch de waardigheid van
zijn arbeid. Het gaat er heelemaal
niet om dat een werklooze
een klein inkomen heeft „bij
van spreken een aalmoes”, het gaat
erom, dat de mensch eei^t door den
arbeid de waardigheid verwerft.
Wanneer wij ons voorstellen dat een
volk, zoowel het Duitsche als het Ne-
derlandsche „leeft in een lotsgemeen
schap”, dan is het duidelijk, dat ie
dere hand, die zich niet roeren kan,
een verlies is voor het geheele volk.
D.w.z. een verlies ook voor de waar
digheid van het volk, en dientenge
volge hebben wij in het middelpunt
van ons doel de e<.r van den arbeid
geplaatst.
Kameraden, gedachten van dezen
aard komen op, wanneer men bijeen
komt na de voltooiing van een bouw
werk, wanneer degenen elkander nog
eens begroeten, die hier maandenlang
bijeen waren en die iets gewrocht heb
ben.
Zij hebben allen medegewerkt tot
een groot gemeenschappelijk werk ge
reed was. Dit is een schoone gelegen
heid om de kameraadschap in den ar
beid te gevoelen.
Bij een in de vroege morgenuren
van 22 November verrichten luchtaan
val op de wapenfabrieken in Gr? t-
ham ontstonden aldaar verscheidene
branden. Verder waren de bomaanval
len gericht tegen Portland, Southamp
ton, Portsmouth, en andere voor de
oorlogvoering belangrijke doelen in
Zuid-Engeland. Het mijnen leggen in
de Britsche havens werd in versterkte
mate voortgezet. In den loop van 23
November wierpen verkenningsvlieg
tuigen bommen op Londen.
Het grootste deel van de in den
•fgeloopen nacht naar Duitschland ge
vlogen Britsche vliegtuigen kon ten
gevolge van den krachtigen luchtaf
weer zijn doel niet bereiken en wierp
daarom de bommen op open veld neer.
In een klein plaatsje werden woon
huizen door deze bommen getroffen
en verscheidene personen gewond. Het
Italiaansche vliegercorps schoot in een
lucntgevecht 6 Britsche jagers neer en
verloor 2 eigen vliegtuigen. Vier an
dere Britsche gevechtsvliegtuigen wer
den door Duitsche jagers en een door
de luchtdoelartillerie neergeschoten,
zoodat de totale verliezen van den
vijand gisteren 11 vliegtuigen bedroe
gen 7 eigen vliegtuigen worden ver
mist.
Tijdens
gehouden
van de voltooiing
van het nieuwe dienstgebouw
zijn gevolmachtigde voor de provin
cie Limburg, heeft de Rijkscommis
saris de volgende redevoering uitge
sproken.
Partijgenoot Schmidt, partij ge-
nooten en Nederlandsche arbeidska-
meraden,
Het verheugt mij dat ik vandaag
hier ben in een kring, dien ik schat
op 200 personen, en waarvan men
kan zeggen, dat het grootste deel uit
Nederlanders bestaat.
Wij houden een „Richtfest”. Het is
een oud gebruik van onze voorvade
ren. Wanneer een bouwwerk gereed
was, kwam nog eenmaal alles bij el
kaar. Dan kwamen de bouwmeester,
alle meesters, helpers, gezellen en
leerlingen om in een vroolijk uur
het menschelijke einde aan dit werk
te vieren. Ziet gij, dat is een
bruik, dat alleen dan mogelyk
wanqeer men het werk, dat men ver
richt heeft, beschouwt als het toon
aangevende doel, en wanneer niet de
winst of het loon, kortom het geld,
een rol spelen.
Nu moet gij niet denken, dat dit
slechts een enkele gelegenheid is,
welke wij aangrijpen. Het is niet als
een op den kalender van tevoren aan
gegeven feest, waarvoor men nettere
kleeren aantrekt, er heengaat en
wacht tot het voorbij is. Tenminste
zoo zouden wij dat niet willen. Wij ge-
looven, dat wij steeds weer bijeen
moeten komen. Men moet iedere gele
genheid aangrijpen, waar dit mogelijk
is, opdat allen die gemeenschappelijk
iets ^ot stand hebben gebracht, ook
buiten dezen arbeid in blijde uren te
zamen zijn. Ik acht het zeer belang
rijk, dat juist diegenen, die de verant
woordelijkheid dragen, steeds tot het
volk gaan en steeds midden in het
volk staan. Tenslotte moeten zij uit
het volk opgegroeid zijn, want alleen
zoo weten z;ij waar zich de nooden be
vinden. Maar nog meer, wij moeten
tot het volk gaan en iederen mede-
mensch in de oogen zien, wiens lot wij
in handen hebben. Het is slecht ge
steld met den leider, die slechts aan
heeft 6 bewapende
koopvaardijschepen
met een gezamenlijken inhoud van
29.100 b.r.t. tot zinken gebracht.
In den nacht van 22 op 23 Novem
ber zette het lucht wapen zijn ve'r-
geldingsviuchten tegen Londen
met het grootste succes voort, en
viel met sterke afdeelingen op
nieuw de installaties van de Brit
sche bewapeningsindustrie in Bir
mingham aan. Verscheidene hon
derden vliegtuigen wierpen hier in
een onophoudelijken aanval meer
dan 300.000 k.g. bommen neer. In
het schijnsel der lichtfakkels en
van de branden was duidelijk
waar te nemen, dat talrijke voor
den oorlog belangrijke fabrieks-
rnstallaties zijn vernield.
Het wolkendek
open, zoodat de aanvallende vliegtui
gen hun doelen goed konden her
kennen. In de haven- en industrieele
installaties braken geweldige branden
uit, die tot zelfs in Frankrijk waren te
zien. De aanvallen concentreerden zich
Vooral op de zeer belangrijke haven
en werfinstallaties alsmede op eenige
belangrijke wapenfabrieken,
Zeer zware ontploffingen
De aanvallen
nacht. Terwijl de eerste vliegtuigen
reeds kort na zonsondergang startten,
keerdeu de laatste pas in de vroege
morgenuren terug.
Londen en eenige andere steden
werden door minder sterke afdeelin
gen van het Duitsche luchtwapen en
afzonderlijke vliegtuigen met bommen
bestookt. In Londen lagen de doelen
in de City, in de regeeringswijk en in
enkele Oostelijke stadsdeelen. Er wer
den opnieuw een aantal groote en vele
kleine branden, alsmede instortingen
veroorzaakt. Ook Liverpool, Birken
head en Bristol werden aangevallen.