departementen Vergeet het niet! Twee nieuwe Woensdag 27 November. Nieuwe Doeltreffend afweervuur verordening betreffende het verduisteren l g 1S4C. No. 17736. De afgeslagen Grieksche aanval Aanzienlijk verscherpte maatregelen, ook voor de rijwielverlichting De nieuwe secretarissen-generaal I A X A WINTERHULP NEDERLAND VERDUISTEREN van 5.34 uur n.m. tot 9.23 uur v.m. Britsch convooi aan gevallen Luchtaanvallen op Duit sche patrouillevaartuigen verijdeld Dokterstelefoon: De „kortste dag” staat voor de deur en tal van nieuwe moeilijkheden moesten overwonnen worden Departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen gesplitst Invoering van blauw licht MEXICO Weer Engelsche vliegtuigen boven Zwitserland DE NIEUWE DEPARTEMENT. LEIDERS g s 3 S X* g x z* x A x A Geen gunst, maar eereplicht! Een Britsch vliegtuig neergeschoten DUITSCHLAND. GRANDI NAAR ROME TERUGGEKEERD Bommen op Antwerpen Mislukte Britsche aanval op Berlijn Bij Porto Edda aan de Alba- neesche kust 8 Maan: 28 Nov. op 7.48 u. v.m. 5 onder 5.23 uur n.m. No. 394920 Z.g. StadspatiëntenNo. 49 XZ Dit Engelsche vliegtuig kwam ten val door het Duitsche afweergeschut. De inslag der granaatsplinters aan de roeren is op de foto duidelijk waar te nemen. Instelling van departement van opvoeding, wetenschap en cultuur- beschaving en van departement van volksvoorlichting en kunsten Prof. dr. J. van Dam en dr. T. Goedewaagen benoemd De Rijkscommissaris voor het be zette Nederlandsche gebied heeft tot secretarissen-generaal van het departement van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescher ming prof. dr. J. van Dam te 4m- sterdam en tot secretaris-generaal van het departement van Volks voorlichting en Kunsten dr. T. Goedewaagen te ’s-Gravenhage benoemd. P - W' HAAGSCHE COURANT PRIJS DER ADVERTENTIËN: de al maken niet het weer- zijn. (Hoffinann) PRIJS DEZER COURANT: Voor ’s-Gravenhage bij vooruitbet p. 3 mnd. met „Kikeriki”, „De Nieuwste Mode”, „Koloniaal Bijblad” en „Letterkundig Bijblad” 3.Franco per post met Mode blad 4.—, zonder Modeblad 3.75. Buitenland 9.—. Landen waarop het verlaagd intern, drukwerk-posttarief van toepassing is 7.p. kw. Bij postkantoren *pgen de geldende goedk. abonn.prijzen. Afz. nummers 5 et, fr. p. post 10 ct Aan beide dragen de V g A X A A A A A A X A A A X A X A X Gisteravond is de Italiaansche minis ter van justitie, graaf Dino Grandi, uit Berlijn naar Rome vertrokken. De nieuwe leider van het depar tement van Volksvoorlichting en Kunst De nieuwbenoemde secretaris-gene- raal van het departement van Volks voorlichting en Kunsten, dr. T. Goede- waagen, werd op 15 Maart 1895 te Am sterdam geboren. Hij bezocht het gym nasium te Utrecht en te Hilversum en studeerde vervolgens aan de Utrecht- sche universiteit klassieke letteren en wijsbegeerte, waarin hij in 1923 met lof promoveerde. In 1925 werd hij privaat docent in de geschiedenis der philo sophic van Kant te Utrecht. Van zijn hand verschenen verscheidene geschrif ten over wijsgeerige onderwerpen. Eeni- ge jaren geleden werd hij lid van het Bolland-genootschap. Hij trad als spre ker op voor volksuniversiteiten, voor de A.V.R.O. en voor tal van wijsgeerige vereenigingen. In 1939 werd hij ver bonden aan het weekblad „De Waag”, eerst als leider der Waagkringen, daar na als redacteur en tenslotte als hoofd redacteur. Kort na den oorlog trad de heer Goedewaagen op als voorzitter van den Raad van Voorlichting der Neder- landsche Pers en in September j.l. werd hij benoemd tot persleider der Natio- naal-Socialistische Beweging, met op dracht de samenwerking en het doel matig functionneeren van de persorga nen dezer beweging te bevorderen. In de eerste ochtenduren van 23 November is het centrum van Antwer pen door Britsche vliegers met bom men bestookt. Daarbij werd het Rubens-monument op de Gioenplaats beschadigd. Er vielen geen dooden. In den nacht van Dinsdag op Woens dag hebben verscheidene Britsche vliegtuigen geprobeerd de rijkshoofd- stad aan te vallen. Als gevolg van het zware luchtdoelgeschut lukte het hun echter niet, over de versperringszóne heen te vliegen. Zij moesten terugkee- ren alvorens Berlijn te hebben bereikt, na eenige bommen te hebben laten vallen aan den uitersten rand van de stad. Er werd slechts geringe schade aan huizen en landerijen aangericht. Prof. J. van Dam, benoemd tot secre- taris-generaal van het nieuwe departe ment van Opvoeding, Wetenschap en Cultuurbescherming, werd geboren in Amsterdam, op 3 October 1896. Na de H.BB. in de hoofdstad te hebben afge lopen, studeerde hij aan de Amster- damsche Universiteit Nederlandsche en Duitsche letteren. In 1923 deed hij zijn doctoraal examen Duitsche taal- en letterkiinde. Van 1920 tot 1922 was hij lector in de Nederlandsche taal- en let terkunde aan de Universiteit te Bonn Duitsche verkenners ontdekten gis teren in den loop van den dag een uit 30 schepen bestaand, krachtig beveiligd convooi bij Southend, dat in de richting van de monding van de Theems voer. Draadloos ontboden Duitsche gevechtsvlieg tuigen en duikbommenwerpers vie len van een hoogte van 10 tot 20 m. verschillende schepen met suc ces aan. Nadere bijzonderheden ontbreken nog. New York „Associated Deze courant verschijnt dagelijks, behalve op Zon- en Feestdagen BUREAUX: WAGENSTRAAT 35—37 Telefoon 116300 (zeven lijnen) Giro No, 12500 Bijkantoren: Scheveningen, Keizerstr 319, Tel. 550310; Rijswijk, Kantoor- boekh. Leeuwendaal, Oranjelaan 3, Tel. 119461. Voorburg, Boekhandel H. E. G. Ruijs, Heerenstr, 124, Tel. 778038; Filialen: N.V. Kantoorboekh. Th. J. de Koning, Goudsbloemlaan 3, Tel. 330263; Boekh. J, B. v. Seters jr., There- siastr. 108a, Tel. 772444; Boekh. E. D. Couvée, van Hoytemastr. 66, Tel. 721187 Van 1922 tot 1925 was prof, van Dam leeraar aan de eerste openbare handels- school te Amsterdam en assistent voor de moderne Duitsche taal- en letterkun de aan de Universiteit aldaar. Sedert 1925 was hij lector in de Duitsche taai en letterkunde aan dezelfde hooge- school. Van 1929 tot 1936 was hij hoog- leeraar in het gotisch en de oudere De successen der Duitsche luchtmacht Sedert op 7 September j.l. het Duit sche luchtwapen voor de eerste maal overging tot intensieve vergeldings- aanvallen op het Britsche moederland zijn precies 80 dagen verloopen, aldus het D.N.B. Toentertijd geloofde men hoofdzakelijk op grond van drie argu menten te kunnen voorspellen, dat de Duitsche acties spoedig zouden ver lammen. In de eerste plaats heeft de slijtage-theorie schipbreuk geleden. Het Duitsche luchtwapen bewijst dagelijks door harde slagen, dat zijn strijdkracht niets heeft geleden. Ook het vertrou wen op het slechte weer van den herfst is bedriegelijk gebleken. In tegenstel ling met de R.A.F., die zijn actie vaak genoeg dagen lang stop zette, hebben de Duitsche vliegers te allen tijde be wezen ongunstig weer te kunnen meester worden. De Britsche afweer is intuschen niet doeltreffender, maar zwakker geworden. Na Londen, Coventry, Birmingham en Southampton is thans de groote haven- en industriestad Bristol door het Duitsche luchtwapen uitgekozen voor massale aanvallen. De mededeelingen van 8 s V X£ xz 8 Tusschen 10 u. n.m. en 7 u. v.m.; Ziekenfondsleden De Volharding: No. 116364 Een Engelsch gevechtsvliegtuig van het type Lockheed heeft volgens inlich tingen van het D.N.B. gistermorgen op de Noordzee een Duitsch patrouille vaartuig aangevallen. Ondanks zwaren zeegang slaagde het schip er in, het vliegtuig door goed gericht afweervuur tot voortijdig afdraaien te dwingen. Alle bommen misten hun doel. Twee andere Duitsche patrouille vaartuigen werden in den loop van den middag op de Noordzee door 2 Britsche torpedovliegtuigen aangeval len. De schepen openden terstond het vuur en verijdelden de vijandelijke aanvallen door handige afweermanoeu- vres. Ondanks slecht zicht slaagden zij er in een der aanvallende vliegtuigen naar beneden te halen. Een gewond lid van de bemanning van dit Engelsche vliegtuig kon worden geborgen. De Duitsche patrouillevaartuigen liepen geen schade op. Duitsche taal- en letterkunde, na 1936 doceerde hij bovendien aan de Amster- damsche universiteit Oud-Germaan- sche philologie. Van de hand van prof, van Dam zijn een aantal wetenschappelijke werken verschenen. Zijn dissertatie was gewijd aan Henrik van de Veldeke. Ook zag een „Geschichte der Deutschen Lite- ratur” in twee deelen van hem het Licht. GEEN GEHEIME OVEREENKOMSTEN GESLOTEN De Zondag aftredende president der republiek, Cardenas, heeft een rede uit gesproken voor de leden van de grootste Mexicaansche vakvereeniging. Hij zeide, dat er voor Mexico noch in de kwestie van het recht op zijn petroleumlagen, noch ten aanzien van het probleem der defensie van het Amerikaansche continent compromissen kunnen bestaan. Geheime pacten of overeenkomsten, welke ook maar in het minst de territoriale onaan tastbaarheid en souvereiniteit van Mexico kunnen schenden, aldus zeide de presi dent verder, zijn er tot dusver niet ge weest en zullen in de toekomst ook niet komen. United Press meldt uit RomeUit het Italiaansche legerbericht blijkt, dat het Italiaansche leger, na verschil lende moeilijkheden gedurende de laat ste weken, Maandag een tegenaanval tegen de Grieksche acties heeft onder nomen. Daarbij zijn behalve het lucht wapen ook de landingstroepen ingezet. Volgens berichten over de in het leger bericht aangeduide afgeslagen lan dingspoging van de Grieken was deze Grieksche onderneming tegen Porto Edda aan de Albaneesche kust gericht. Afdeelingen werden in kleine booten van Korfoe uit over de ter plaatse slechts 6 k m. breede zeeëngte gezet. De Grieksche landingstroepen werden door kleine eënheden van de Britsche vloot ondersteund. De landing ge schiedde onder dekking van de duis ternis en de Grieken trachtten onmid dellijk stellingen te betrekken om den te verwachten Italiaanschen tegenaan val op te vangen. Bij het aanbreken van den dag vielen de Italianen aan. er ontwikkelde zich een zware strijd, waarin de Grieken weer naar de kust werden gedrongen, waar het aan eenige landingsafdeelingen gelukt is, weer scheep te gaan en te ontkomen. De langer wordende nachten en de tot dusver opgedane practische er varingen hebben nieuwe en aanvul lende bepalingen op het gebied van de verduistering noodzakelijk gemaakt. Om deze reden is er thans een ver ordening van den Rijkscommissaris verschenen, opgenomen in het giste ren uitgekomen „Verordeningenblad” nr. 38 die als aanvulling van de Verduisteringsverordening 34/1940 van 4 Juli j.l. bedoeld is. Deze verordening werd op de heden gehouden da&elijk- sche persconferentie toegelicht door Hauptmann Schönleben namens den S.S.-Brigadeführer Rauter. De nieuwe verordening bevat de volgende buiten gewoon belangrijke nieuwe bepalingen: 1) Invoering blauw licht Voortaan mag voor de volgende on derdeden der verduistering alleen nog donkerblauw licht gebruikt worden: a) Voor die deelen van gebouwen en woningen, welke onmiddellijk in de open lucht uitkomen, b.v. hallen, ves tibules, voorportalen, gangen, enz. De ze ruimten moeten evenzeer als totnog toe volkomen verduisterd zijn. Het blau we licht is alleen voorgeschreven, op dat er bij het openen van de deuren niet te veel licht naar buiten zal vallen. b) Voor binnenvertrekken, welker vensters en buitendeuren weliswaar lichtdicht moeten zijn afgeschermd, doch van tijd tot tijd geopend moeten worden, terwijl in die vertrekken kenhuizen voor het ventileêren ziekenzalen enz. De kolenschaarsctite in Engeland Naar „Transozean” meldt, zal de steenkoolschaarschte in Engeland, vol gens een bericht van het Londensche blad „News Chronicle”, nog toenemen. Niet alleen krijgt Londen te weinig steenko len, doch ook de meeste gebieden in Zuid- en Zuidoost Engeland zullen in de wintermaanden van de koude te lijden hebben. De ,,Nya Dagligt Allehanda”, die dit bericht in haar editie van Maandag pu bliceert, schrijft, dat voor de steenkool schaarschte de meest verschillende rede nen zijn aan te voeren. Het distributie systeem functionneert reeds sedert ge- ruimen tijd niet meer, de verkeersmoge lijkheden worden met den dag slechter, daar de spoorwegen tengevolge van de risico’s voor de scheepvaart reeds over belast zijn. Tegelijkertijd publiceert „Nya Dagligt Allehanda” het bericht, dat met het slechter worden van den steenkool- toevoer ook de werkloosheid in Wales, het voornaamste centrum van de Engel sche steenkoolmijnen, nog verder dreigt toe te nemen. Van 15 regels ƒ1.50. Iedere regel meer tot 10 regels 40 ct., daarna iedere regel meer 50 ct. Reclames 90 ct. per regel. Bewijsnummers 5 ct., fr. p post 10 ct Incasso binnen de stad 5 ct., buiten de stad volgens posttarief. Bij vooruitbetaling: Kleine Advertenties 90 ct.; Dienstaanbiedingen 70 ct. Advertentiën waarin voorkomt „Brieven aan het bureau van dit blad” 10 ct. meer. 1 een zwak licht brandt, zooals bijv, in zie- der Zulke vertrekken die nen naast de normale ook van een ver lichting door middel van blauwe lam pen te zijn voorzien, welke laatste tel kenmale vóór het wegnemen der af scherming van de vensters of buiten deuren in plaats van de normale ver lichting moet worden ontstoken. c) Donkerblauw licht is verder voor geschreven voor de binnenverlichting van spoortreinen, trams, autobussen en motorrijtuigen, voorzoover een binnen verlichting noodzakelijk is. In spoor wegcoupé’s. welker vensters en deuren lichtdicht afgeschermd zijn, kan de nor- De beide nieuwbenoemde secre- tarissen-generaal zijn vandaag door den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied beëedigd. In een korte toespraak wees de Rijkscommissaris op de redenen voor de instelling van de nieuwe departementen alsmede op de taak, welke zij zullen hebben te vervullen. Het D.N.B. meldt uit Bern Engel sche vliegtuigen hebben vannacht op nieuw boven Zwitsersch gebied ge vlogen. De Zwitsersche generale staf meldt hierover, dat in den nacht van 26 op 27 November boven het Weste lijke deel van Zwitserland vreemde vliegtuigen op groote hoogte hebben gevlogen. Zij koersten over de grens van den Jura in Zuidoostelijke richting en via de Zuidelijke grens in Noord westelijke richting. Het luchtdoelge schut trad op verscheidene plaatsen in werking. In het gisteren verschenen verorde ningenblad is opgenomen een verorde ning van den Rijkscommissaris voor het bezette Nederlandsche gebied tot instelling van departementen van alge meen bestuur, welke den naam zullen dragen van departement van Opvoe ding, Wetenschap en Cultuurbescher ming en van departement van Volks voorlichting en Kunsten. Hierin is bepaald, dat in de plaats van het departement van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen worden in gesteld het departement van Opvoe ding, Wetenschap en Cultuurbescher ming, alsmede het departement van Volksvoorlichting en Kunsten. Aan het departement van Opvoe ding, Wetenschap en Cultuurbescher ming is opgedragen de zorg voor al hetgeen met inrichtingen van openbaar en bijzonder onderwijs en opvoeding samenhangt, met inbegrip van de in richtingen van hooger onderwijs, de opleiding van onderwijzers, het school- filmwezen, de lichamelijke opvoeding, de jeugdleiding en de cultureele ver zorging der jeugd, de ontwikkeling de wetenschap met inbegrip van de de zorg voor openbare bibliotheken, de wetenschtap met inbegrip van de bibliotheken, inrichtingen en vereeni gingen van wetenschappelijken aard, van de wetenschappelijke literatuur, alsmede van opgravingen, de openbare en niet openbare musea en andere collecties, de monumentenzorg en de zorg voor het archiefwezen, alsmede de natuurbescherming en de heem schut. Aan het departement van Volksvoor lichting en Kunsten is opgedragen de zorg voor het pers- en radiowezen en, onverminderd het bepaalde in de Bioscoopwet 1926 (artikel 1 der ver ordening no. 160/1940), het filmwezen, de niet-wetenschappelijke literatuur, de muziek, de beeldende kunsten, met inbegrip van de architectuur en de kunstnijverheid, het theaterwezen, de kunstdans en het tentoonstellings- wezen, de bestrijding van al hetgeen in strijd is met de openbare orde en de goede zeden, alsmede al hetgeen samenhangt met propaganda en met bekendmakingen ten behoeve van doel einden, die niet op het maken van winst gericht zijn. departementen is opge- zorg voor de instandhou ding van den volksaard, ieder van hen oefent zijn bevoegdheden dienaangaan de zelfstandig uit, voor zooveel het de aan zijn zorg toevertrouwde onderwer pen aangaat, doch in onderling over leg, waar zulks noodzakelijk is. Het zelfde geldt ten aanzien van de uit wisseling van cultureele waarden. Deze verordening treedt in werking op den dag hater afkondiging. machtbericht van gisteren geven onbetwistbare waarnemingen weer, ge daan uit de in den strijd geworpen vliegtuigen boven laatstgenoemde stad. De aanvallen op Bristol en Londen Het D.NB. meldt uit Voor het eerst brengt Press” bijzonderheden over het resul taat der Duitsche bomaanvallen op Bristol. De Britsche censuur heeft deze berichten doorgelaten. Volgens dit agentschap heeft de aan val van Zondag een vernietigende uit werking gehad. Nu nog zijn de stra ten versperd door hoog oprijzende puinhoopen. De verwoestingen bieden een ontzettenden aanblik. Van gebou wen van meer verdiepingen zijn nog slechts stukken van muren blijven staan. Uit een wirwar van verbogen ijzeren binten in een gebouw kan men opmaken, dat hier een reusachtige brand gewoed heeft. Bepaalde wijken zijn in ruïnes veranderd. In andere berichten uit Londen wordt gezegd, dat Bristol in den afge- loopen nacht opnieuw een bommen regen heeft ondergaan. Elke minuut verscheen een vliegtuig boven de stad. Talrijke ontploffingen werden ge hoord. Ook in Londen is er weer luchtalarm geweest. Vroeg in den avond zijn boven een Londensch dis trict dynamietbommen en lichtfakkels uitgeworpen. Er ontstonden branden, een reeks huizen is beschadigd. Verder zijn Duitsche vliegtuigen waargenomen boven een stad in het Oosten der Mid lands. male verlichting blijven branden, voor zoover deze coupé’s bovendien van een verlichting door middel van blauwe lampen voorzien zijn. Deze laatste moe ten telkenmale vóór het openen der deu ren of het afnemen van de afscherming der vensters in plaats van de gewone verlichting worden ontstoken. d) Verkeersaandtlidingen en licht bronnen, welke voor de veiligheid van het verkeer dienen (verlichte richtings- borden en waarschuwingsteekens, ver- keersschildpadden, zuilen bij tramhal tes, obstakellichten bij bouwwerken en gevaarlijke plaatsen enz., alsmede perrons, wachtkamers en telefooncellen mogen voortaan eveneens slechts van een verlichting met donkerblauw licht voorzien zijn. Hiervan zijn uitgezonderd verkeersseinen en verkeerlichten. e) De richtingsborden en lijnnum mers van autobussen, trams en andere locale spoorwegen, alsmede de lampen van taxmeters in huurauto’s en rijtui gen moeten ook donkerblauw verlicht zijn. 2) Het gebruik van voetgangers- lantarens in de open lucht. De nieuwe verordening brengt ingrij pende bepalingen met betrekking tot het gebruik van voetgangerslantarens. Van af de uitvaardiging der verordening mo gen deze lantarens alleen nog gebruikt worden met donkerblauw licht. Zij mo gen bovendien een bepaalde lichtsterkte» welke door de Rijksinspectie voor da Luchtbescherming nog nader zal won den vastgesteld, niet overschrijden. De sterk verbreide slechte gewoonte om met zaklantarens naar boven te schijnen of andere verkeersdeelnemers te verblinden, is door de nieuwe veror dening eveneens strafbaar gesteld. Van groot belang is, dat, afgezien van een bestraffing van den schuldige, in de open lucht gebruikte voetgangerslanta rens (hang- en handlantarens) die niet aan de voorschriften der nieuwe veror dening voldoen in beslag genomen kun nen worden. Ieder, die graag in het be zit van zijn zaklantaren wil blijven, doet er daarom verstandig aan, deze voor schriften stipt in acht te nemen. Hierbij dient nog vermeld te worden, dat de Nederlandsche industrie reeds een aan tal goedgekeurde zaklantarens alsmede hulpmiddelen, die op iedere normale zaklantaren kunnen worden aangebracht om aan de nieuwe voorschriften te vol doen, in den handel brengt. (Zie verder 3e blad, pag. 1.).

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 1