G. BLOM
H. C. van LEEUWEN
van
I
GEMENGD NIEUWS
Radiorede secretaris-generaal
Opvoeding, Wetenschap en Cultuur
bescherming
Welken distributiebon heeft
BINNENLAND
Het vervreemden van
landbouwgronden
DYNAMO - ZAKLANTAARNS
men noodig?
83
43
24
36
37
29
116
17
16
2
18
19
21
INBREKER BETRAPT TE ARNHEM
10
11
DISTRIBUTIE VASTE BRANDSTOFFEN VOOR NOV. t.m. 14 DEC.
Distributie van vaste
brandstoffen
81
16
98
56
PROF. Dr. J. VAN DAM SPREEKT TOT
ALLEN, DIE BIJ DE OPVOEDING
ZIJN BETROKKEN
93
88
49
50
62
63
7
B
of Roggebrood
of ander brood
PHILIPS
Toelichting op de nieuwe
verordening
Iedere eigendomsverandering
van een vergunning
afhankelijk
w rv
v
1940 2e bl. pag. 2
De strafbepalingen
HAAGSCHE COURANT Maandag 2 Dec.
ONDERWIJS EN KERK
Honden- en kattenbrood
Geldigheidsduur van aangewezen bons
en toewijzingen verlengd
RECLAMES.
en
Hoeveelheid I
ARTIKELEN
2 Nov. t/m 27 Dec.
half pond
30 Nov. t/m 27 Def»
half pond
2 Dec. t/m 29 Dee,
KAAS
1 ons
KAAS
EIEREN
één ei
EIEREN
één el
13 Nov. t/m 6 Dec,
i
tf
31 Aug. t/m 31 Dec.
honden brood. Groep 6
als boven
F. D. E. Lourens van de
BLOEMKAART.
2 Dec. t/m 29 Dec.
BOTER- OF VETKAART.
half pond
BOTER of margarine naar keuze
als boven
7
aangewezen,
1 ons
75 gram
100 gram
1 Dec. t/m 31 Dec.
eenheid
king van de justitie worden gesteld.
1 ons
1 ons
1 ons
1 ons
2 Nov. t/m 27 Dec,
2 Nov. t/m 27 Dec.
2 Nov. t/m 27 Dec.
19 Nov. t/m 16 Dec,
1 ons
half pond
4 Nov. t/m 29 Dec.
11 Nov. t/m 15 Dec.
welke thans
dag, dat wil
SCHEERZEEP (apart strookje)
of scheercrême
of scheerzeep
BON
04 tm. 07
BON
08 tm. 11
halve flesch
half pond
half pond
125 gram
150 gram
75 gram
half pond
1 kilo
35 gram
35 gram
35 gram
35 gram
65 gram
50 gram
half pond
half pond
half pond
half pond
2 ons
150 gram
120 gram
200 gram
250 gram
125 gram
250 gram
200 gram
2 Dec. t/m 8 Dec.
7 dagen extra t/m 15
Dec., echter niet in restau.
rants e. d.
of half rantsoen Gebak
10 k.g.
8 kg
5 k.g.
4 k.g.
3 k.g
H k.g.
Vrij van pijn - FYRACYL!
v* oo^hovdend Ook
bi m olwachr-ng -o» <fe kcxnp
óokf— Bi Apotheker» D'og'Ve* 3 poedsn
’5 c» - J 'et:»"»* 13 ci 70 «atHener. 45 et Men
le«te op de«» eoon FyRaCH beöo» ep do Uo doo*.
lr«b««.l I 4 HI AC VI
PRINSESTRAAT.
1 ons
één pond
160 gram
140 gram
200 gram
90 gram
75 gram
300 gram
600 gram
500 gram
400 gram
ZEEP
Toiletzeep (nieuwe samenstell.)
of Huishoudzeep
of Zachte zeep
of Zeeppoeder
of Zeepvlokken
of Zelfwerkende waschmiddelen
of Vloeibare zeep
Voor 8 k.g. droog waschgoed moet
aan de wasscherij één bon worden
afgegeven.
Dec.
2 Dec. t/m 8 Dec.
7 dagen extra t/m 15
Dec. echter niet in restau
rants e. d.
25 Nov. t/m 1 Dec.
7 dagen extra t/m
Dec., echter niet in restaa*
rants e. d.
half pond
half pond
2 ons
50 gram
1 tube
1 pot
B R O ODBONBO EK J E.
1 eenheid van de
Voor Nov. t.m. 14 Dec. zijn geldig:
Afscheid dr.‘
.Rijksseruminrichting
Te Utrecht heeft de directeur van- de
Rijksseruminrichting te Rotterdam, dr
L. F. D. E. Lourens, Zaterdag afscheid
genomen wegens het bereiken van den
pensioen-gerechtigden leeftijd. Groot was
de belangstelling voor dit officieele af
scheid, waarvoor tientallen dierenartsen
uit alle deelen van het land naar Utrecht
waren gekomen, tverder afgevaardigden
van de maatschappij voor diergenees
kunde, hoofdinspecteurs en inspecteurs
van den veeartsenijkundigen dienst, dok
toren van veeartsenij staatstoezicht en
ambtenaren van de Rijksseruminrichting.
Dr. Lourens, die met zijn naaste fami
lieleden door prof. Berger werd binnen
geleid, werd met een hartelijk applaus
ontvangen. Aan mevr. Lourens en mej.
BOTER
of margarine
of Vet (oude voorraden 250 gr.)
BOTER
of margarine
of Vet (oude voorraden 250 gr.)
SLA-OLIE
of Boter
of Margarine
25 Nov. t/m 1 Dec.
7 dagen extra t/m 8
Dec., echter niet in restau
rants e. d.
Vooral echter en daarin is de groo-
te beteekenis van de verordening voor
de toekomst gelegen zijn prin
cipieel niet-boeren van de verkrijging
van den grond uitgesloten. In een
land als Nederland met een bijzonder
groote en gezonde boerenbevolking,
moet het verkrijgen van land tegen
gepaste en met de opbrengstmogelijk
heden overeenkomende prijzen den
boeren zelf voorbehouden blijven.
Ook de on-economische verbrokkeling
van bedrijven door verkoopingen van vi
tale perceelen kan door deze verordening
worden verhinderd, want door zulke ge
deeltelijke verkoopen worden algem^ene
belangen van den landbouw en de bijzon
dere belangen van het betrokken bedrijf
benadeeld.
MAÏZENA of griesmeel of sago of
aardappelmeel, puddingpoeder of
puddingsaus-poeder met 100 gram
zetmeel
GORT (-mout) of grutten
HAVERMOUT of havervlokken,
haverbloem, aard.-meelvlokken of
gort (-mout), of grutten
RIJST of rijstemeel of rijstebloem
of gruttenmeel (gemengd meel)
MACARONI of spaghetti of ver
micelli
PEULVRUCHTEN
25 Nov. t/m 4 Dec.
4 dagen extra t/m 8
Dec.
25 Nov. t/m 1 Dec.
tj. 3 dagen extra t/m K
□e schoolboeken
In dit licht moet men ook een maat
regel zien, die onder alle betrokkenen
veel opwinding en misverstand heeft ver
oorzaakt, de kwestie van de z.g ,,verbo
den” schoolboeken. In werkelijkheid zijn
er geen schoolboeken verboden. Er zijn
twee groepen van boeken uit het verkeer
genomen: de boeken, die één of meer in
de tegenwoordige situatie ongeschikte of,
wat meer voorkomt dan men aanvankelijk
zou meenen. voor het Duitsche volk en
zijn leiders kwetsende passages bevatten,
en daarnaast die boeken, die de daartoe
mgestelde contróle-commissie tengevolge
van tijdgebrek op den daarvoor gestelden
termijn nog niet had kunnen controlee-
ren. Deze boeken zullen zoo spoedig mo
gelijk aan het onderwijs worden terugge
geven, zoo noodig nadat de noodzakelijke
wijzigingen met medewerking van de uit
gevers en het doceerend personeel der
Scholen zijn aangebracht. Ik ben ervan
overtuigd, dat ik op de medewerking van
-leze beide groepen geen vergeefsch be-
-oep doe.
Tot de opvoeders in meer specialen
zin tot hen dus. die aan een Nederland-
sche school onderwijs geven, kan mijn
raad en dringende bede geen andere zijn:
bederft de resultaten van uw onderwijs
niet door af te breken, inplaats van op
te bouwen, en duldt niet dat anderen,
b.v. sommige van uw leerlingen dat on
derwijs ondermijnen Ik heb het ambt
van secretaris-generaal op mij genomen
in de overtuiging, dat het Duitsche be
stuur, dat thé*-»- o»» Uvnd regeert, wenscht.
Op voederkaart voor honden.
voor groep I en II
III
VI
M W A
Op voederkaart voor katten
EXAMENS
Universitelt te Utrecht.
Semi-artsexamen de heeren: G. Goed,
hart, C. van Spijken en F. H. W. Bröker;
arts-examen de heeren: J. N. Meertens en
A. J. Westerbeek,
Universitelt van A’dam.
Doet.-ex economie de heeren J. Vroom
en S. Feitsma.
THEE of ••••••«•••••••••«•••ftftoftft
KOFFIE
SUIKER
Om iedere ontduiking van verorde
ning tegen te gaan, zijn ook de stratoepa
lin/en opgenomen en voorts de bepaling,
dat landbouwgronden, die tegen het be
lande verbod of zonder vergunning
worden overgedragen, in beslag genomen
kUOngetwijfeld kan verwacht worden, dat
de pachtbureaux, wanneer zij eemgen tijd
als vergunningsinstanties voor het ver
vreemden van landbouwgronden werk
zaam zijn geweest een nieuwe ordening
op de markt van het landelijk grondbezit
hebben geschapen. Zij zullen dan met be
vrediging kunnen zeggen dat mede door
hun werkzaamheid de Nederlandsche boe
renstand in moeilijke tijden gezond be
houden is.
B O T E R
of Margarine
BOTER
of Margarine
of Vet (oude voorraden 250 gr.)
Zooals men ziet, moeten eenige bons nog worden
VLEESCHKA ART.
Het Rijksbureau voor de voedselvoor
ziening in oorlogstijd maakt bekend, dat
van 1 tot en met 31 December 1940 op
bon no. 11 van de voederkaart voor hon
den beschikbaar wordt gesteld voor
Grcfep 1 10 kg. hondenbrood. Groep 2
10 kg. hondènbrood. Groep 3 8 kg. hon
denbrood. Groep 4 5 kg. hondenbrood.
Groep 5 4 kg. hondènbrood. Groep 6
3 kg. hondenbrood.
Op bon 11 van de voederkaart voor kat
ten wordt over dezelfde periode 14 kg.
kattenbrood beschikbaar gesteld. Na 31
December 1940 is bon no. 11 van bedoelde
kaarten ongeldig en mag deze niet meer
worden aangenomen.
vol
verstrekt op het
secretarissen-generaal
BON
07 tm I
Arnhemsche politie Hij zal tér beschik- Tot en met 14 Dec. zijn van de z.g.
23 Nov. t/m 29 Nov.
7 dagen extra t/m
6 Dec.
30 Nov. t/m 6 Dec.
7 dagen extra t/m 13
Dec.
7 Dec. t/m 13 Dec.
7 dagen extra t/m 20
Dec.
14 Dec. t/m 20 Dec.
7 dagen extra t/m 27
Dec. (voor sla-olie t/m 31
Januari)
21 Dec. t/m 27 Dec.
7 dagen extra t/m 9
Januari.
28 Dec. t/m 3 Jan.
7 dagen extra t/m 12
Januari.
Per bon kan de met A aangedulde categorie (particulieren)
gewenschte soort vaste brandstoffen verkrijgen T’
Hoeveel is de eenheid van de gewenschte
soort?
1 EENHEID is gelijk:
1 h.l. van max. 75 k.g. anthraclet, steen-
100 gram
125 gran)
PETROLEUMZEGELS
Koken
Verlichting
BROOD
of ROGGEBROOD
of 1 RANTSOEN „gebak”. Dit is:
Koek
of Speculaas
of andere ICoekjes
of Biscuits en Wafels'
of Beschuit
of Cake
of Taart en gebakjes
of Boterletter
of Amandelbroodjes
BROOD
of ROGGEBROOD
of 1 RANTSOEN „gebak”.
als boven
Bijzondere gevallen maken
uitzonderingen mogelijk
Wanneer juist in den begintijd aan
strenge handhaving van de verordening
waarde moet worden gehecht, is toch een
al te starre uitvoering bij de groote scha-
keeringen der toestanden niet in het al
gemeen belang. Daarom is in de verorde
ning de mogelijkheid geschapen, dat in
afzonderlijke gevallen van bijzonderen
aard door den secretaris-generaal van het
departement van Landbouw en Visscherij
uitzonderingen kunnen worden toege
staan.
Een bijzonder voordeel van de veror
dening is daarin gelegen, dat de nieuwe
regeling van het vervreemden van land
bouwgronden kan worden uitgevoerd,
zonder dat een nieuw bestuurs-apparaat
in het leven behoeft te worden geroepen.
Nieuwe taak der Pachtbureaux
Als de instanties, die voor elke eigen
domsverandering van landbouwgronden
vergunning moeten verleenen zijn de
pachtbureaux aangewezen, welke door de
Pachtwet zijn erkend en die, samengesteld
uit rechtsgeleerden en landbouwdeskun
digen, reeds twee jaren ervaring hebben
met de behandeling van pachtovereen
komsten. De pachtbureaux zullen op
grond van de hierbij opgedane ervaring
zeker in staat zijn de prijzen voor de
verschillende landbouwgronden te bepa
len, prijzen, welke aan een bekwamen
boer veroorloven met het verkregen stuk
land een redelijk bestaan te verwerven.
Notarissen ingeschakeld
Naast de pachtbureaux zijn slechts nog
de notarissen ingeschakeld, die moeten
vaststellen of men met een stuk land
bouwgrond. dat aan de verordening is
onderworpen, te doen heeft Of niet, en
die een verklaring moeten afleggen voor
het geval men met eigendomsoverdracht
van landbouwgrond te doen heeft, om
trent de verleende vergunning van het
pachtbureau. Slecht' wanneer een notaris
zulk een verklaring heeft verstrekt ka»
de overschrijving van de eigendomsover
dracht in de openbare registers plaats
vinden.
TARWEBLOEM en -meel
of Roggebloem en -meel
of Zelfrijzend Bakmeel
of Boekweitmeel
JUWELIER
PLAATS 9 - DEN HAAG
Telefoon 115221
INKAflPvan GOUD, ZILVER
III r\vv JUWEELEN
Verdacht van reeks van inbraken
De politie heeft in den nacht van Vrij
dag op Zaterdag een inbreker, die een
poging deed om in een magazijn aan de
Rijnkade te Arnhem zijn slag te slaan,
op heeterdaad betrapt. De man bleek de
dader te zijn van een lange reeks inbra
ken, die de laatste maanden te Arnhem
zijn gepleegd en waarbij telkens bedra
gen van enkele honderden guldens wer
den ontvreemd.
Na middernacht werden de in de om
geving van de Rijnkade surveilleerende
rechercheurs gewaarschuwd, dat aan dé
Rijnkade glasgerinkel was gehoord, aldus
de ,,Crt. Bij een snel en voorzichtig
ingesteld onderzoek werd aan de achter
zijde van een magazijn eerr schijnsel van
een zaklantaarn waargenomen, terwijl
een ruit van het pand verbrijzeld bleek.
Twee rechercheurs drongen het per
ceel binnen en slaagden er in, den in
breker, die een breekijzer in de hand
had en bezig was daarmede een deur te
forceeien. te overmeesteren. De man gaf
zich gewonnen, doch buiten het perceel
trachtte hij aan de politiemannen te ont
komen. De rechercheurs traden evenwel
krachtig op. Zij sommeerden hun arres
tant. die al bijna in de duisternis ver
dwenen was, te blijven staan en toen
deze aan het bevel niet direct gehoor
gaf, losten zij eenige waarschuwingsscho
ten. Dit maakte indruk na een korte
achtervolging kon de inbreker opnieuw
gegrepen worden.
Bij het onderzoek werden een aantal
inbrekerswerktuigen en een collectie val-
sche sleutels op hem bevondeh. Hoewel
de verdachte nog ontkent, is uit enkele
in zijn woning gevonden voorwerpen met
zekerheid vastgesteld, dat ook de andere
te Arnhem gepleegde diefstallen met
braak door hem zijn gepleegd De dader,
die vroeger in Arnhem heeft gewoond,
en eerst sedert kort daar weer is terug
gekeerd, was een onbekende, voor de
RUND-, KALFS- Of VARKENS-
VLEESCH (been inbegrepen)
of 1 Rantsoen Vleesch waren. Dit is:
voor gerookt of gekookt varkens-
rund- en kalfsvleescb en voor
gerookte worstsoorten, b.v. ham,
schouder carbonade, spek, rook-
vleesch, pekelvleesch, Gelder-
sche rookworst plockworst en
snijworst
voor gekookte worstsoorten, b.v
boterhammenworst, lunchworst,
rolpens en knakworst, b.v.
Frankforter en Weener
voor leverartikelen als b.v. Ber
liner, Saksische- en Haagsche
leverworst, en verder van ton
genworst en nierbrood
voor bloedworst
ontvangen. Aan mevr. Lourens en mej.
Lourens werden fraaie bouquetten orchi
deeën aangeboden. De voorzitter van het
huldiginsgcomité prof. dr. H. C. L. E.
Berger uit den Haag, directeur van het
Veeartsenijstaatstoezicht heeft dr. Lourens
toegesproken.
Hierna werd op plechtige wijze onthuld
het geschilderde portret van dr. Lourens
van den Haagschen kunstschilder Ype
Wenning, die zelf de onthulling verrichtte
Namens de collega’s bood dr. 't Hoofd
een pendule aan. De derde spreker was
dr. B. I C. te Hennepe, de opvolger van
dr. Lourens als directeur van de Rijks-
serum-inrichting. Namens de maatschappij
voor diergeneeskunde sprak prof. dr. E.
J. Schornagel.
De laatste spreker, die dr. Lourens hul
digde, was de heer D. Hendrikse, dieren
arts, namens de practiseerende collega’s.
Thans nog een woord tot hen, die op
gevoed worden: de leerlingen der Ne
derlandsche scholen, universiteiten en hoo-
gescholen.
Tot de leerlingen der lagere scholen wil
ik kort zijn, omdat zij, gelukkig voor
hen, nog weinig begrip hebben van de
groote gebeurtenissen van het heden. Ik
weet, dat er onder jullie veel over poli
tiek, over den oorlog en over al het nieu
we, wat er op straat te zien is, wordt ge
praat en geruzied. Laat dat en praat over
de dingen van je eigen leven.. Ik kan
jullie beloven, dat we wat meer tijd gaan
geven aan gymnastiek en sport!
Jullie, leerlingen van de middelbare
scholen, bent er lang niet het slechtst
aan toe! Jullie hebt het voorrecht om,
wanneer jullie over eenige jaren de maat
schappij binnenstapt, naar wij allen ho
pen en verwachten, een vredige en be
vredigde wereld open te zien staan, een
Gereld, die plaats biedt aan een ieder,
die zijn handen uit de mouwen weet te
steken, zijn hoofd weet te gebruiken en
de kunst verstaat te ^rofiteeren van al,
wat jullie thans leeren.
Maar jullie bent je van dat voor
recht maar nauwelijks bewust. De leer
lingen van de middelbare scholen zijn
ver’deeld in tal van groepen en gewik
keld in tal van politieke twisten en har-
rewarrerijen. Ik geef jullie de goedge
meende raad houdt daarmee op. Weet,
dat jullie samen eens de wereld moet op
bouwen, (kweekt die gezindheid reeds rju
in jullie binnenste aan. Weest er van
overtuigd, dat zij, die jullie opzetten tot
dien strijd, geenszins het welzijn van het
Nederlandsche volk beoogen en wellicht
zijn ondergang veroorzaken. Geeft elkaar
ook bij ernstige verschillen van mee-
ning de hand en weest, wat in een tijd
als deze noodzakelijk is, kameraden
En dan een woord tot de studenten
Het valt mij gemakkelijk, tót u te spre
ken, omdat ik door jarenlange practijk
gewend ben, met u om te gaan en in
dien omgang nooit eenigen wanklank heb
ervaren, ja, uit den omgang met u steeds
weer nieuwe kracht heb geput Maar het
valt mij ook moeilijk, omdat het expe-
rimenteele beeld, dat ik mij van u, stu
denten, heb gevormd, zoo weinig schijnt
te kloppen met de werkelijkheid, zooals
Jk die uit mededeelingen van de meest
verschillende universitaire centra meen
te moeten opmaken.
(Het heeft geen zin, struisvogelpoli
tiek te spelen er zijn reeds hoogescholen
door de Duitsche overheid gesloten, en
er zullen meer volgen, wanneer gij niet
na de Kerstvacantie tot bezinning bent
gekomen).
Gij zijt ontevreden en gij uit dat op
een wijze, waarmede gij niemand in het
land, ook niet degenen, voor wie gij op
treedt, eenig goed doet en waarmee gij
niemand in het land meer schaadt dan
Juist u zelveWant de sluiting der uni
versiteiten beteekent niet slechts, dat
aan u het volbrrecht ontnomen wordt, aan
onze voeten te zitten en aan ons, om u
wijsheid mede te geven. Dat ware te ver
dragen, vooral omdat u in dat opzicht aan
lange vacanties bent gewend. Maar het
heele werk staat stil, het practische werk,
dat voor velen den weg naar de maat
schappij beteekent. Uw eigen ontwikke
ling wordt ernstig geschaadUw hou
ding is negatief en afbrekend.
Kijk eens, in rustige tijden wil ik graag
aan studenten het recht toekennen, onte
vreden te zijn, met den gang van zaken.
Als gij dat niet was. dan zou er van u
later in de maatschappij geen vernieu
wing uitgaan. Gij moogt ook nu nog ge
rust aan ons ouderen verwijten, dat wij
ons te weinig hebben verzet tegen de
sleur, die de dingen liet komen, zooals
ze kwamen. Maar dit is geen tijd voor
mopperen en opstandigheid. Het is een
tijd, waarin veel werk moet worden ver
zet, waarin opgebouwd moet worden.
Daartoe is tucht noodig, en tucht is ver
reweg het best te verdragen in den vorm
van zelftuchtIk hoop en verwacht van
u. Nederlandsche studenten, dat u in deze
vacastie den weg naar deze mooiste men-
schelijke eigenschap zult vinden.
Velen van u zijn soldaat geweest. Som
migen van u, voortreffelijke specimina
van het genus studiosorum heb ik in de
mobilisatie zelf van nabij leeren kennen
De soldaat kankert, totdat hij zijn han
den uit de mouwen moet steke,n. dan
wordt hij flink en laat het mopperen
In dat stadium bevindt gij u thans ook
de maatschaooii wacht op u. zij heeft u
Van bonkaart distributie
Vaste Brandstoffen
HAARDEN, KACHELS
Van dezelfde kaart met dien
verstande, dat men recht
heeft op:
óf deze maand 1
TURF per bon:
óf later in tiet stookseizoen
op 1 eenheid per bon van
steenkolen of andere brand
stoften
Van bonkaart distributie
Vaste Brandstoffen
CENTRALE VERWARMING
oeriode-bons (o.a.
bewoners enz.) geldig de „bons 2de periode".
Gisteravond heeft over de zenders
Hilversum I en Hilversum II de heer
prof. dr. J. v. Dam, secretaris-generaal
van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescherming,
de volgende rede uitgesproken
,Nu ik het ambt van secretaris-generaal
van het departement van Opvoeding,
Wetenschap en Cultuurbescherming heb
aanvaard, stel ik er prijs op, het woord
te richten tot allen, die betrokken zijn
bij de opvoeding van ons opgroeiend ge
slacht en in de jeugd en in de toekomst
van onze cultuur belangstellen. Ik mag
dus aannemen tot èlle Nederlanders.
Maar in het bijzonder richt ik mij tot
ouders en opvoeders en allen, die op
gevoed worden, de leerlingen der Neder
landsche scholen en de studenten der
Nederlandsche universiteiten en hooge
scholen.
Iedere rede van dezen aard begint na
tuurlijk met de opmerking, dat wij in
moeilijke tijden leven. Inderdaad is dat
ook nu het geval, maar is dat niet vrij
wel altijd zoo geweest? Was de glorie
tijd van de 17de eeuw met zijn talrijke
oorlogen en rampen soms eenvoudig om
te beleven? Iedere tijd is moeilijk voor
ieder denkend en levend mensch en het
verschil zit in het algemeen slechts in den
graad en aard der moeilijkheid. En ik
geef gaarne toe, dat de moeilijkheden,
welke ons volk thans doormaakt, de
grootste zijn sinds een eeuw, grooter dan
die, waarvoor ons de wereldoorlog van
1914 tot 1918 plaatste. Deze moeilijk
heden zijn niet uitsluitend en zelfs niet
in de eerste plaats van materieelen aard.
Het zijn vooral moeilijkheden van gees
telijken aard. Het is uitermate bezwaar
lijk te midden van deze het geestelijk
evenwicht te bewaren, afstand te houden
tegenover de vele indrukken, ervaringen,
meeningen, geruchten en alarmeeringen.
welke wij dagelijks in ons opnemen. Dat
uit zich in allerlei symptomen, welke ook
ons onderwijs bedreigen: onrust, mis
verstanden, gebrek aan concentratie, op
winding over geruchten, gewilde of on
gewilde verkeerde uitleg van maatregelen
en voorschriften, zijn aan de orde van
den dag. Daarbij komt natuurlijk voor
allen, die verantwoordelijk zijn voor het
welzijn van kinderen, de zorg voor het
dagelijksch leven en de zorg voor hun
toekomst.
Om ons zelf uit dezen toestand te be
vrijden, is in de eerste plaats noodig het
inzicht, dat deze tijd van verwarring en
chaos voorbijgaat. Dat inzicht schenkt ons
in de eerste plaats de geschiedenis. Wat
■wij beleven, is het noodlot, of, zoo men
wil, het voorrecht, van slechts enkele ge
neraties van menschen. Wij beleven niet
een oorlog, tnaar een omwenteling, een
revolutie, welke uiteindelijk aan onze
wereld een uiterlijk zal geven, dat in vele
esseritieele dingen afwijkt van dat van de
vroegere. In dit licht bezien, mag ik u
erop wijzen, dat het nogal meevalt. Deze
revolutie is volstrekt niet zoo bloedig en
heftig sis’ vroegere wel waren, omdat zij
voltrokken wordt door den wil van een
macht, die in de eerste plaats op orde
ning, niét op wanorde en chaos is gericht.
Wij Nederlanders kunnen aan de ontwik
keling van die revolutie niets af of toe
doen. Het eenige, wat wij kunnen en naar
mijn overtuiging moeten, is, ervoor zor
gen, dat de gevolgen van deze revolutie
voor ons volk, voor onze kinderen, zegen
rijk worden.
Want dit is het, wat ik vooral tot de
Nederlandsche ouders zou willen zeggen:
wij, ouders, moeten er ons van bewust
zijn, dat wij de maatschappij niet voor
ons zelf bouwen, maar voor onze kinde
ren, en dat die maatschappij in h u n be
lang een gelukkiger, vorm moet krijgen.
Wij mogen nooit vergeten, dat onze kin
deren de eerste Nederlandsche generatie
vormen sinds ruim een eeuw, die de oor
log in eigen land heeft gekend. Zij moeten
ervan worden doordrongen, dat de noo-
den van dezen tijd niet tevergeefs zijn
geweest en dat er na dezen tijd een voor
Europa gelukkiger periode zal aanbreken.
Daartoe moeten zij worden opgevoed, in
een geest, waarbij het Nederlandsche ele.
ment met allen behoorlijken nadruk wordt
geaccentueerd, maar die niet wil, dat de
verhouding tot andere volkeren, met
name het Duitsche volk, en de verhouding
^an de verschillende volksgroepen onder
ging. die immers alleen in de middelen,
niet het doel verschillen, wordt vertroe
beld. Wij zijn allen Nederlanders en wil-
!en dat blijven Wie bij zijn kind thans
inplaats van liefde en sa^mhoorigheids-
gevoel, haat en onverdraagzaamheid
eweekt schaadt daarmede niet alleen zijn
eigen kind, maar ook de Nederlandsche
volksgemeenschap, waarvan het later deel
zai uitmaken.
BON Tijdvak waarin geldig
ALGEMEENE DISTRIBUTIEKAART.
9 Nov. t/m 20 Dec.
23 Nov. t/m 6 Dee,
300 stuks (195 kg) persturf);
175 k.g tabrieksturf;
200 k g overige soorten turt
De veel gebruikte inhoudsmaat 1 mud
1 h.l.
voor inkwartiering, unmer-
2 liter
2 liter
HONDEN- EN KATTENBROOD.
noodig, om mede te werken aap den op
bouw van Nederland, van Europa, ja,
van geheel de wereld.
Dit geldt voor ons allen, ouders en
kinderen, opvoeders en opgevoeden. Wij
allen, Nederlanders, moeten ons voorbe
reiden op een wereld, die anders zal zijn
dan zij voeger was, en die, naar wij vu
rig hopen, beter zal worden dan de we
reld, die in Versailles werd geconstru
eerd. Ik doe daarom een beroep op u al
len, Nederlanders, om positief te willen
zijn en mede te werken aan ons aller
toekomstNederlanders, het moet, voor
Nederland 1
Ik dank u voor uw aandacht
De Secretaris-generaal, wnd. hoofd van
het departement van Handel, Nijverheid
en Scheepvaart maakt het volgende be
kend.
In verband met het feit, dat reeds 1/3
gedeelte van de bons op de vaste brand
stoffenkaarten is aangewezen voor het
koopen van brandstoffen, tferwijl in den
regel na 31 Decmber nog ongeveer 65
van de brandstoffenbehoefte gedurende
een stookseizoen wordt verbruikt, is be
sloten den geldigheidsduur van de thans
reeds aangewezen bons en toewijzingen
voor de 2e periode te verlengen tot en
met 14 December 1940.
Derhalve geven gedurende het tijdvak
van 1 November 1940 tot en met 14 De
cember 1940 de met „04”, „05”, ,,06”
en ,,07” gemerkte bons van de „bonnen-
kaart distributie vaste brandstoffen, haar
den. kachels”, alsmede de met ,,07”,
.,08”, ,,09”, „10”, kaart distributie vaste
brandstoffen - centrale verwarming” en
voorts de met ..brandstoffen, een eenheid
tweede periode”, gemerkte bons, elk recht
op het koopen van een eenheid vaste
brandstoffen.
De geldigheidsduur der met „brand
stoffen” of „cokes” gemerkte toewijzin
gen, welke tot 14 December 1940 of een
vroegeren, mits na 14 November 1940
gelegen datum waren geldig verklaard, is
eveneens verlengd tot en met 14 Decem
ber 1940.
Voorts wordt aaangeraden de bons
welke thans geldig zijn, voor den verval
dag, dat wil dus zeggen voor 14 Decem
ber a.s., bij de kolennandelaren in te le
veren, ook indien op deze bons niet aan
stonds brandstoffen kunnen worden af
geleverd. Deze aflevering zal dan later
alsnog kunnen plaats vinden.
Van bevoegde zijde is ons het
gende commentaar
besluit van de
vande departementen van Landbouw
en Visscherij, van Financiën en van
Justitie, houdende regelingen met be
trekking tot het vervreemden van
landbouwgronden.
In de laatste maanden is in het geheele
land een gestadige stijging van de prij
zen van landbouwgronden op te merken,
welke niet in overeenstemming is te bren
gen met de echte, op de behoeften van
de geheele volksgemeenschap afgéstemde
productiecapaciteit van den landbouw
grond. De omzetten en belangrijke prijs-
verschuivingen op de markt van land
bouwgronden hebben een bijzondere be
teekenis, want de nationale bodem is niet
zoo maar een koopwaar, doch de grond
slag voor een gezonden landbouw en
daarmede ook het uitgangspunt voor een
gezond volksleven.
Op grond van dit inzicht heeft de Rijks-
commissaris voor het bezette Nederland
sche gebied, die de heele ontwikkeling
met bijzondere aandacht heeft gevolgd,
geruimen tijd geleden opdracht gegeven,
het vervreemden van landbouwgronden te
regelen.
Het doel van de dientengevolge uitge
vaardigde verordening is daarin gelegen,
dat voor de eerste maal in Nederland de
landbouwgrond aan een regeling wordt
onderworpen, die met zijn principieele be
teekenis in het economische en volksche
leven overeenkomt.
Daardoor beteekent deze verordening
ook een verwerkelijking van inzichten
zooals zij reeds vroeger in andere krin
gen, in de eerste plaats in de kringen
van de N.S.B. en van het Agrarische
Front, waar men de hooge beteekenis van
het boerenland reeds lang had ingezien,
steeds naar voren zijn gebracht.
Vergunningsstelsel
Om haar doel te bereiken onderwerpt
de verordening iedere eigendomsver
andering vaji een stuk landbouw
grond, welke naar aanleiding van een
verkoop, een ruil of een schenking
of wegens een executie of een anderen
openbaren verkoop geschiedt, aan een
vergunning.
De eigendomsoverdracht wordt slechts
dan goedgekeurd, als de tegenprestatie,
gelet op alle andere voorwaarden, het
prijsniveau van het jaar 1939 niet over
schrijdt en als de verkrijger een zelf-
verbouwende boer is; bovendien mogen
door de eigendomsverandering de alge-
meene en bijzondere belangen van den
landbouw niet geschaad worden.
kolen industrie- of eierbriketten
2} h.l. kolenslik;
2 h.l. (max 100 k.g.) baggerturt,
5 h.l (max 100 k.g.) cokes (ook gas
cokes);
110 k g bruinkoolbriketten;
450 stuks (200 k.g.) baggerturt;
dat ons onderwijs in strikt Nederland-
schen zin wordt gegeven en naar be
hoefte wordt uitgebreid en verbeterd.
Het streven naar verbetering van het
onderwijs in het Nederlandsch en naar
verdieping van ons besef van Nederlan
derschap zal door hen niet worden belet,
wel, uit den aard der zaak en voor iede-
ren weldenkende volkomen begrijpelijk:
een onderwijs, dat vijandschap en wan
begrip kweekt tegenover het Duitsche
volk en zijn leiders. Tegen dit laatste
moge ik u zoo nadrukkelijk mogelijk
waarschuwen!
Uitwisseling van denkbeelden en me
thodes op het gebied van het onderwijs
tusschen Nederland en Duitschland, ver
betering ook van het onderwijs in de
Duitsche taal en cultuur zal voor ons volk
zoowel geestelijk als materieel heilzame
gevolgen hebben.
- Heemkunde
Maar vooral zal het onderwijs In Ne
derlandsche taal en cultuur een aanzien
lijke uitbreiding en vernieuwing moeten
ondergaan, wil het bijdragen tot de vor
ming van een vernieuwd en doelbewust
Nederlandsch volk, dat bereid is zijn vol
le energie in de wereld té"zetten. Ik denk
aan een vorm van onderwijs, waarbij taal
en letterkunde, cultuur- en kunstgeschie
denis, aardrijkskunde en volkskunde zul
len worden vereenigd tot een heemkunde,
als ik dit betrekkelijk nieuwe woord mag
gebruiken, die de kennis omtrent de
schatten der Nederlandsche cultuur zal
kunnen verspreiden.
Dat naast deze uitbreiding het thans
reeds overbelaste onderwijs een zekere
versobering zal moeten ondergaan,
spreekt, dunkt mij, vanzelf. Van u, Ne
derlandsche leeraren en onderwijzers,
moet het Nederlandsche volk het offer
vragen, zoo noodig met terzijdestelling
van uw persoonlijke gevoelens en over
tuigingen ten aanzien van leerstof en me
thode, de aan uw hoede toevertrouwde
kinderen mede op te voeden tot Neder
landers, die in staat zijn zich harmonisch
in te passen in de nieuwe wereld, die
door dezen oorlog zal ontstaan.
Een woord tot de leerlingen
