HAAGSCHE COURANT
I O.
r f u m s
M|
te,
hbéiib
■r»-'
l«MK
Het vraagstuk van den wederopbouw
MlSI
Maandag 2 December 1940.
in
STADSNIEUWS
BINNENLAND
B i
IJKSI’
HBBwk
ft
land laat
Aan de onzekerheid betreffende de schade-
binnenkort
vergoedingen komt
einde
zeer
een
Meel gehuldigd
Marinus
van
De bouwbedrijvigheid in ons
nog te wenschen
lom
Door den Rijkscommissaris benoemd
DERDE BLAD
De weg Rijswijk-De Vink
PICCADILLY CABARET
brengt een dronk uit op Marinus van Meel (links).
HET TOELATINSEXAMEN VOOR
DE H.B.S.-en
Sdiaarschte aan materialen geen
onoverkomelijke hinderpaal
Nieuw programma
Ter gelegenheid van den 60sten verjaardag van Marinus van Meel,
een der pioniers van de luchtvaart, werd Zaterdag in den Haag een
receptie gehouden in Hotel Wittebrug. Jhr.^v. d. Kerch van Heemstede
brengt een dronk uit op Marinus van Meel (links). IPoiygoonj.tegenover 56in '^“haHrteè^n^r
„Winterhulp Neder* id”
J. N. SPRENGERS f
Financieele commissie
f ?-5O
5.—
2.75
1.50
-
B i
fc
4
No. 17740
vervangings-
inderdaad
be
den
Provinciale subsidie aan Artis
de
echter tot
van
zal nu
van
moeten
2e.
de materiaalpositie.
VERBODEN OVERTREDEN.
Gedurende den nacht van Zaterdag op
Zondag en van Zondag op Maandag heb
ben 13 personen het uitgaansverbod over
treden. 19 ingezetenen kregen een proces
verbaal, omdat licht uit huh woningen
straalde, terwijl in totaal tijdens het week
einde 33 rijwielbestuurders een bekeuring
kregen, omdat hun rijwielverlichting niet
aan de eischen voldeed; 6 fietsen werden
in beslag genomen.
Opening Heerbanhuis der N.S.B.
te Tilburg
Zaterdamiddag heeft de leider der
N.S.B., ir. Mussert, het nieuwe Heerban
huis in het pand Koestraat 166 te Tilburg
geopend.
Des avonds werd een kameraadschap
pelijke feestavond gegeven in de Oranje
zaal van de Stadsschouwburg.
Aanbestedingen
Gedep. Staten van Zuid-Holland hebben
aanbesteed:
a. Het verbreeden van het bestaande
weglichaam, het aanbrengen, verbreeden
en herstellen van klinkerbestratingen, het
aanleggen van een rijwielpad, het ver
breeden en verbouwen van de Parnashof-
brug, benevens ’t verrichten van bijbehoo-
rende werken op den provincialen weg
Rijswijkde Vink (gedeelte Voorburg
de Vink), een en ander gelegen in de ge
meente Leidschendam.
b. Het verbreeden van het bestaande
weglichaam, het aanbrengen van nieuwe
klinkerbestratingen en herstratingen. het
aanleggen van een rijwielpad en ver
hoogde voetpaden, het leggen van riolee-
Tingen, benevens het verrichten van bij-
behoorende en bijkomende werken op
twee gedeelten van den provincialen weg
Rijswijkde Vnik (gedeelte Voorburgde
Vink), welke beide wegvakken in de ge
meente Voorschoten zijn gelegen.
Laagste inschrijvers waren: voor a. de
fa. Dekker en Faas te Naaldwijk, voor
ƒ79.889, voor b. fa. P. J. en H. Visser te
Wassenaar, voor ƒ206.500.
De bouwbedrijvigheid is voor ons land
van de allergrootste beteekenis; wanneer
zij gering is, beteekent dit een groote toe
name van de werkloosheid. Het ligt dus
voor de hand, dat de Overheid met de
grootste zorg de wijze volgt, waarop de
bedrijvigheid in de bouwvakken zich ont
wikkelt. Deze bedrijvigheid is op het
oogenblik nog niet wat zij behoort te zijn,
ook wat zij zou kunnen zijn, al neemt men
de schaarschte van bepaalde materialen in
aanmerking.
De particuliere bouwnijverheid.
Uit de kringen van de particuliere
bouwnijverheid werden stemmen gehoord,
dat het Regeeringscommissariaat voor den
Wederopbouw remmend werkte op de
particuliere bouwactiviteit, omdat voor alle
werken goedkeuring van den Algemeen
Gemachtigde noodzakelijk is en deze goed
keuring in vele gevallen niet werd ver
leend. Dit is volkomen onjuist en gemak
kelijk aan de hand van de cijfers te weer
leggen.
Van het totale aantal aanvragen dat
over Augustus, September en October is
binnengekomen, is tusschen de 95 en 96
pCt. goedgekeurd. Naar de geld-be’dra-
gen, welke met de aanvragen gemoeid zijn
gerekend, is dit ca. 80 pCt. De aanvragen
voor woningbouw (nieuwbouw, verbouw
en onderhoud) en voor kleine bedrijfsge
bouwen worden zoo goed als alle goedge
keurd. (Voor werken beneden de 500 is
geen goedkeuring noodig.) Uit het feit,
dat 95 tot 96 pCt. van het aantal aanvra
gen correspondeeren met 80 pCt. van de
geldbedragen, blijkt reeds, dat niet toege
staan wordt de bouw van groote represen
tatieve gebouwen, behalve dan in zeer
dringende gevallen.
Vicks VapoRub op de keel wrijven en
met warm flanel bedekken. Pappleis-
ter-werking en ingeademde dampen
zuiveren de aangedane luchtwegen.
RELLETJE IN DE KEIZERSTRAAT.
Gisteravond omstreeks half 9 ontstond
in de Keizerstraat een relletje. De oorzaak
was, dat een 17-jarige jongen, die zich op
hield in een portiek, hetgeen zonder toe
gang van den bewoner verboden is bij
politieverordening, zich niet wilde verwij
deren. Toen deze proces-verbaal wilde op
maken, drong het publiek op en koos partij
voor den knaap. De agent zag zich genood
zaakt zijn gummistok te trekken en deelde
eenige klappen uit. De jongen werd over
gebracht naar het bureau Duinstraat.
JUBILEUM MEJ. J. P. ZWANENBURG
Heden herdacht mej. J. P. Zwanenburg
den dag, waarop zij vóór 25 jaar in dienst
trad bij de administratie der N.V. Maga
zijnen voorheen Meddens en Zoon alhier.
Nadat de jubilaresse door de directie ge
huldigd was, overhandigde de procuratie
houder der vennootschap een stoffelijk
blijk van waardeering namens het ge-
heele personeel, waarna mej. Zwanen
burg met welgekozen woorden hartelijk
dankte voor de gulle bewijzen van waar
deer ing.
er een vooruitgang te constateeren wat
betreft het percentage voldoenden voor
het tweede deel van het onderzoek, het
opstelin 1939 55.9 pCt tegen 63.4 pCt.
in 1940.
Naar het oordeel van de sub-commissie
voor Nederlandse!, mag het bovengenoem
de slechte resultaat niet geweten worden
aan den inhoud van het stuk en de formu-
ieering der vragen. De keuze leek de sub
commissie heel geschikt, vooral om de
sfeer van de werkelijkheid. Misschien zou
nog méér voldoen een stuk, waarbij in
het gebeuren ook kinderen betrokken zijn
en dat niet zoo uitsluitend verstandelijk
is, maar waarin ook iets van gemoeds-
en verbeeldingsleven tot uiting komt.
Wellicht moet het minder goede resul
taat toegeschreven worden aan de ernstige
moeilijkheden waarmee het lager onder
wijs gedurende het heele cursusjaar 1939-
1940 te worstelen heeft gehad tengevolge
van de bezetting van een deel der scho
len door militairen en aan de minder
goede psychische gsteldheid der candi-
daten onder invloed van de oorlogsdagen
en de periode die daarop volgde.
In de intieme bovenzaal van Piccadilly
wordt deze week een nieuw programma
vertoond, hetwelk met de voorgaande ge
meen heeft, dat het van uitstekend ge
halte is, zoodat de bezoekers er zich uit
stekend amuseeren en hun zorgen kun
nen vergeten. Peter Siers is, na een af
wezigheid van enkele weken weerge
keerd, hij kondigt de artisten met een
geestig praatje aan, zingt enkele liedjes
speelt met een twee honderd medewer
kers een origineele sketch. De twee hon
derd medewerkers zijn de bezoekers. Jim
Murray voert een aantal verbluffende
telepathische experimenten uit. Men
staat verbaasd en vraagt zich af hoe is
het mogelijk, dat iemand dat doen kan.
Carry Flame is een jonge, bekoorlijke
Hollandsche microfoonzangeres. Zij wordt
aangekondigd als de Nederlandsche
Zarah Leander. Op verdienstelijke wijze
zingt Carry Flame de meeste bekende
liederen van deze filmster. Hadjar Mar-
garoff en het duo Lotte en Jörl Kaschnar
voeren eenige dansen uit, die eveneens
veel succes hebben. De band Manolesco
zorgt voor stemmingsmuziek en voor de
begeleiding van de artisten.
Gedeputeerden stellen den Prov. Sta
ten van Noord-Holland voor aan Artis
tot dekking van het tekort, dat de ex
ploitatierekening over het boekjaar 1940-
1941 zal aanwijzen voor zoover dit niet
eventueel door het Rijk zal worden ge
dekt, een subsidie te verleenen ten
bedrage van een derde van dat te
kort tot een maximum van 23.000.
onder voorwaarde, dat de overige twee
derde van dat tekort tot een maximum
van 46.000 door de gemeente Amster
dam zal worden gedekt.
Vergoeding der geleden schade
Dit kan dus nooit een verklaring voor
de geringe bouwactiviteit zijn. Wel zijn
er twee andere factoren, die inderdaad
zeer reëel zijn.
Ie. De onzekerheid ten aanzien van de
vergoeding der geleden schade.
De onzekerheid ten aanzien van
Gebruik van
materiaal
Men zal in vele gevallen van vervan
gingsmateriaal gebruik moeten maken.
Daarvan is reeds veel voorhanden, bij
voorbeeld lood voor waterleidingen ver
vangen door gebitumeerd ijzerlood en
zink voor dakbedekking door bitumen-
productenbalklagen zeer goed te ver
vangen door holle baksteenvloeren, be-
tonbalken, cassettenplaten, gasbetonpla
ten houten vloeren door monolietvloeren
(beton), welke tegen geluid, vocht en
warmte kunnen worden geïsoleerddak
beschot door houtvezelplaten, enz.
Binnenkort komt in den handel
In het algemeen kan gezegd worden, dat
de vooruitzichten niet ongunstig zijn.
Indien men de materiaal*besparende
voorschriften, welke de Algemeen Ge
machtigde heeft uitgevaardigd, in acht
neemt, kan men er zeker van zijn, dat
er in ons land nog voldoende hout aan
wezig is om in een snel tempo met den
bouw voort te gaan tot het aanstaande
voorjaar. En met reden mag verwacht
worden, dat de aanvoer dan aanmerke
lijk zal toenemen.
Met nadruk moet echter hierbij de op
merking worden gemaakt, dat de vooruit
zichten alleen dan niet ongunstig zijn,
wanneer men de materiaalbesparende
voorschriften in acht neemt.
De voorschriften voor
mater iaalbesparing
De voorschriften betreffende de mate-
riaalbesparing behoeven voor geen enkelen
architect of bouwmeester echter onover-
komenlijke hinderpalen op te leveren.
Deze stellen alleen aan hun vindingrijk-
wid hoogere eischen. De menschen, die
naar deze voorschriften moeten werken,
verstaan evenwel nog niet de kunst, dit
zoo economisch en efficient mogelijk te
doen.
Bij „Wederopbouw” is men
WIE IS DE EIGENAAR?
De commissaris van politie van den
Justitieelen dienst B. alhier, verzoekt te
worden bekend gemaakt met de herkomst
van de volgende voorwerpen:
Drie heerensportrijwielen, waaronder
een rood-bruin en twee zwartgelakt. De
merken van deze rijwielen ontbreken.
Aangezien deze rijwielen vermoedelijk
geheel zijn omgeoouwd kan een verder
signalement niet worden opgegeven. De
rijwielen zijn ongeveer 2 .maanden gele
den, vermoedelijk in de binnenstad ont
vreemd.
Een bruin imitatie lederen handkoffer
tje. Dit koffertje is eveneens pl.m. 3
i van eea
dat in de
Op de heden gehouden dagelijksche
persconferentie werd ons van bevoegde
zijde een overzicht gegeven van den
stand van zaken bij den Dienst voor
den Wederopbouw, waarbij in het bij
zonder ter sprake is gekomen de hui
dige situatie in de bouwbedrijven. Als
uitgangspunt van deze beschouwingen
werden genomen de uitlatingen van
minister Fischböck en een interview
met de „Deutsche Zeitung in den Nie-
derlanden” ten aanzien van de bouw
bedrijvigheid hier te lande „Het
bouwbedrijf heeft zich tot dusverre
nog niet op de gewenschte wijze ont
wikkeld, aldus minister Fischböck. Bij
de beschikbaarstelling van de noodige
materialen moet natuurlijk ook hier
met de door den oorlog geboden be
perkingen rekening worden gehouden.
Er bestaat echter geen twijfel aan, dat
er in veel grooter omvang gebouwd
zou kunnen worden dan thans het ge
val is. De bedachtzaamheid van het
Nederlandsche economische leven staat
hier de ontwikkeling in den weg.”
Wat punt 1 betreft, het besluit, waar
in geregeld wordt de bijdrage
Rijkswege in de oorlogsschade,
zeer binnenkort verschijnen, en ieder
weet dan, waar hij aan toe is.
De materiaalpositie
Wat de materialen betreft, deze zijn
inderdaad schaarsch. vooral hout, staal
en betonijzer. Daarbij is een zeer bijzon
dere moeilijkheid, n.l. dat enkele maten en
sorteeringen practisch niet meer te krij
gen zijn. Voor hout zijn dit voornamelijk
de lange en zware maten en hout op vaste
lengten. Deze werden aangevoerd uit het
voormalige Polen en Tsjecho-Slowakije
en deze aanvoer staat thans practisch
stop. Echter wordt er nog wel uit Zweden
en Finland hout z.g.n. „van kort tot lang“
aangevoerd. Men is nu bezig om proeven
te nemen met het aan elkaar lasschen van
balken om op deze wijze de bezwaren te
overwinnen.
soepelheid geneigd, indien blijkt en
vooral op het platteland doet zich dit
voor dat men tengevolge van bijzon
dere omstandigheden met een bepaald
project niet geheel uitkomt, wanneer aan
de besparingsvoorschriften streng de hand
wordt gehouden.
In den ouderdom van 52 jaar is over
leden de heer J. N. Sprengers, hoofdcom
mies ter Gemeentesecretarie alhier.
De teraardebestelling vindt morgen te
circa 11 uur 15 plaats op het R.K. Kerkhof
aan de Kerkhoflaan.
Verslag van de commissie
Verschenen is het verslag van de com
missie, die dit jaar belast was met het af
nemen van het toelatingsexamen voor de
eerste klasse der Hoogere Burgerscholen
te ’s-Gravenhage. Aan dit verslag ontlee-
nen wij
Het aantal Candidatén, dat aan dit
onderzoek deelnam, bedroeg 432. Voor
het eerste deel van het onderzoek (beant
woording der 24 vragen) verkregen 245
candidaten, d.i. 56.7 pCt., Let cijfer 6 of
hooger. Omtrent 205 van deze candidaten
luidde het oordeel van het hoofd der
school gunstig, omtrent 40 ongunstig.
187 Candidaten, d.i. 43.3 pCt. behaal
den minder dan 6. Omtrent 128 van deze
candidaten was door het hoofd der school
een gunstig oordeel uitgebracht, omtrent
59 een ongunstig. Uit deze cijfers is dus
af te leiden, dat er in 61.1 pCt. van de
gevallen overeenstemming was tusschen
de resultaten van de beantwoording der
vragen en het oordeel van het hoofd der
school, en in 38.9 pCt, van de gevallen
géén overeenstemming.
Voor het tweede deel van het onder
zoek (opstel) verkregen 274 candidaten,
d.i. 63.4 pCt. het cijfer 6 of hooger. Om
trent 229 van deze candidaten luidde het
oordeel van het hoofd der school gunstig,
omtrent 45 ongunstig.
Honderd acht en vijftig candidaten, d.i.
36.6 pCt. behaalden een cijfer beneden 6.
Omtrent 104 van deze candidaten was
door het hoofd der school een gunstig oor
deel uitgebracht, omtrent 54 een ongun
stig.
Deze cijfers toonen dus, dat er in
65.5 pCt van de gevallen overeenstem
ming was tusschen de resultaten van het
opstel en het oordeel van het hoofd der
school en in 34.5 pCt. van de gevallen
géén overeenstemming.
Vergeleken met het vorig jaar is het
percentage der candidaten, dat voor het
eerste deel van dit onderzoek, d.i. de be
antwoording der vragen, een voldoend
cijfer behaalde, belangrijk achteruitge
gaan, in 1939 was dit_ percentage 82.2t
De Rijkscommissaris heeft heden be
noemd de volgende financieele com
missie voor de „Winterhulp Neder
land”:
Voorzitter mr. L. J. A. Trip, secre-
taris-generaal van het departement van
Financiën; leden: jhr. mr. O. Reuchlin.
agent van de Nederlandsche Bank al
hier; mr. P. Heering. directeur van de
verzekeringsmaatschappij „De Ne
derlanden van 1845” alhier; mr. B.
Kolff, directeur van de Rotterdamsche
Bankvereeniging te Rotterdam; mr. H.
van Leeuwen, directeur van de Twent-
sche Bank te Amsterdam; mr. J. C.
Spangenberg, alhier; mr. H. van Maas
dijk, directeur van de Ned. Bankin
stelling voor waarden, belast met
vruchtgebruik en periodieke uitkeerin-
gen, alhier; mr. E. Menten, firmant
van Heldring en Pierson alhier; mr. J.
Wilkens, directeur van de Nederland
sche Hypotheekbank te Veendam; R.
Zuyderhoff, voorzitter van de Algê-
meene Rekenkamer alhier.
den handel een
kraan, waarbij, messing (geel-koper) zoo
veel mogelijk vervangen is door een
alliage.
Voor staal en betonijzer is de situatie
moeilijk, doch er bestaat ge
gronde hoop, dat wij ook in dit opzicht
door de grootste moeilijkheden heen ge
holpen zullen worden. Ter besparing van
betonijzer is „Baustahlgewebe” een zeer
goed artikel.
Zooals gezegd de onzekerheid over de
schadeloosstelling verdwijnt binnenkort en
al is die ten aanzien van de materialen
niet geheel weggenomen, de bouw
hoeft daardoor niet te stagneeren.
eveneens
maanden geleden weggenomen
driewielig transportrijwiel, dc
Elandstraat stond.
Een electrisch dynamische Philips zak
lantaarn. Deze zaklantaarn moet zich
hebben bevonden in een zadeltaschje van
een ontvreemd rijwiel.
De commissaris van politie van voor
noemden dienst, verzoekt dengenen, dia
inlichtingen omtrent vorenstaande goede
ren kunnen geven, zich op werkdagen
tusschen 9 en 2 uur n.m., te vervoegen
aan zijn bureau Alexanderplein 15a.
AFSCHEID P. C. HOEGEN
In verband met het bereiken van den
60-jarigen leeftijd heeft de heer P. C. Hoe-
gen, onderwijzer aan de Groen van Prin-
stererschool hier ter stede het onderwijs
met ingang van gisteren met pensioen
verlaten. De heer Hoegen heeft meer dan
40 dienstjaren, waarvan ruim 27 aan bo
vengenoemde school.
Op hartelijke wijze hebben bestuur,
personeel en leerlingen van den vertrek-
kenden onderwijzer afscheid genomen,
waarbij hem meerdere geschenken als een
blijvend aandenken zijn aangeboden.
Ten nadeele van een b e wo on
ster van de Willem van Outshoornstraat
werd gisteren in een magazijn in de bin
nenstad een portemonnaie, inhoudende
/II gerold.
Zat rdagavond struikelden
de 47-jarige W. K. en zijn echtgenoot»
over een rijwiel, dat in de Paulinastraafc
op het trottoir lag en door de duisternii
niet zichtbaar was. Beiden kregen licht»,
verwondingen, doch zijn op eigen gele»
genheid naar huis gegaan.
De sociale taak van
wederopbouw
Er is echter nog een derde factor, welke
vooral voor de direct-belanghebbenden
zich laat gelden, doch welke den buiten
staander niet zoozeer bekend is en deze
betreft de sociale taak van het wederop-
bouwwerk, welke zich hoe langer hoe
meer begint te ontwikkelen.
Het blijkt namelijk hoe langer hoe meer,
dat het niet voldoende is iemand, die zijn
huis of zijn bedrijf (je) kwijt is, aan een
nieuwe behuizing te helpen, neen, zoo
iemand moet dikwijls weer in den zadel
worden geholpen. Als een huisje met den
grpnd bijvoorbeeld 3500 waard was en
de eigenaar een hypotheek van 2800
had, komt men voor de vraag te staan
hoe lost de man een nieuwe hypotheek
van bijv, 1800 (een tweede, welke We
deropbouw kan verstrekken, nadat al
100 pCt. der schade is vergoed) af en hoe
betaalt hij zijn rente, als hij maar een
gering wekelijksch inkomen, van bijv.
15 heeft.
Het is duidelijk, dat men er met weder
opbouw alleen niet is en dat ook een ze
kere financieele saneering niet achterwege
kan blijven; dat schept tallooze moeilijk
heden. Hier moet geval voor geval onder
zocht wordendeze moeilijkheden zullen
zich vooral op het platteland voordoen.
Men zal inzien, dat de algemeen ge
machtigde voor den wederopbouw deze
vraagstukken niet alleen kan oplossen.
Toen hij zijn werk aanvatte, stapte hij in
een volledigen chaoshet is een prestatie
op zichzelf om na enkele maanden daaruit
een geheel samen te bundelen. Dr, ir.
Ringers is echter een modem man, die
toegankelijk is voor critiek en voor nieuwe
ideeën, ook uit de bouwwereld.
Wanneer er practische moeilijkheden
bestaan, is men op zijn bureau allesbe
halve formalistisch en is men bereid, zon
der stroefheid, deze aan te pakken.
j r 1
11.50
8.-
1
v&n
f 1.40
J M
fló.~
t
i?