Amerika
de oorlog
en
cineac
EDUARD PELGER
BON
AA
KUNST EN LETTEREN
HaNDEL’S MESSIAS
De oorlog ter
zee
naar
CONCERT
RESIDENTIE-ORKEST
Geen troepen
Engeland
RINGENHUIS. Prinsestraat 86
De betrekkingen tusschen
Amerika en Japan
Geen nunten
tot 1 Januari
Door Excelsior
BRITSCH-INDIE
Solist: Carl Flesch, viool
DUITSCHLAND
ENGELAND
zou
FRANKRIJK
PIANORECITAL ELLY NEY
ROEMENIE
Geen punten
tot 1 Januari
GOUD
z-ILVER
BRILJANT
DOORLOOPENUE
VOORSTELLINGEN
van 9.30 23 uur
OUDEJAARSDAG
•inde der voorst. 22 uur
SPANJE
Het conflict tusschen Indo-China
en Thailand
HAAGSCHE COURANT Vrijdag 27 Dec.
Bethlehem verduisterd
Wy TETOEAN
I (SPMAROK
LARACHE
Het kaartje geeft de Tanger-zöné
aan, welke een dezer dagen bij
Spaansch-Marokko is ingelijfd.
Tevens kan men de ligging van
Tanger ten opzichte van Gibraltar
overzien
pag. 2 -
Engelsche torpedojager gezonken
Duitsche duikbootwapen brengt
Engeland nieuwe verliezen toe
£en middag van vergeestelijkte kunst
1940 le bl.
485e STAATSLOTERIJ.
Geheel meurt programma^
- - -
I GOUD
Z.ILVER tegen oen H
BRILJANT I
VEREENIGDE STATEN
Beslaglegging op Duitsche en Itali-
aansche schepen door Amerika
oorlogshandeling” zijn
RECLAMES.
waarin
OE
Volgens
4
het
voor
MEVROUW. A. SNETHLAGE.
GIJS J. VOSKUIL
HAAGSCHE GEMEENTEMUSEUM
contra
meer
i
MAUBELLA
IZ
ficieele berichten aanwezig zijn.
A
.GCCMAJ
mIM
ten Westen van de Noordkust van Schot
land beschoten is.
Kerst-
Amerikaan-
verklaart,
6260
6289
6294
6381
7274
7296
7746
7795
7891
7972
7986
8304
8780
8823
8830
8888
9136
9328
9534
9594
9689
10174
10408
10419
10501
10765
10839
10846
11044
12032
12067
12335
5EGHIR
SER
1754
2202
2215
2290
2296
2695
3148
3489
3588
3642
4126
4392
4553
In
12589
eeu-
-gen
het
RECLAMES.
Staten
anders
gebruikelijk is, Japansche havens aan te
1618, 4580
5095
5119
5133
5224
5281
5393
5403
5711
5752
5768
5980
6006
6170
de vorige
tSTEI
TWEE SPOORWEGONGELUKKEN
Cipdurpndp Hp KordHaupn twPP W aiasiein-sunaie, weme auurnaw mar-
spoorwegongelukken gebeurd. Ten Oos- kante tegenstellingen, door vaart en sta
ten van rTrad zij— twee person"‘rï*n«i --">g <-ót een der onvergetelijkste Beet-
in botsing gekomen. De beide locomo-1 hoven-herscheppingen der laatste jaren
De Thailandsche ministerpresident heeft
tegenover den correspondent van da
,.Hotsji Sjimboen” te Bangkok ver
klaard. dat Thailand geen derde mogend
heid zal verzoeken om bemiddeling
het conflict met Fransch Indo-China, daar
het voornemens is, de aangelegenheid zelf
O
Voor het eerst in bijna twintig
wen vierde Bethlehem bij volslagen
verduistering Kerstmis, zoo meldt
D.N.B. uit Beiroet. Alle vensters van
de beroemde geboortekerk waren blauw
severfd. De Britsche autoriteiten heb
ben de traditioneele herdersvuren voor
de kerk verboden. De historische pel
grimstocht moest zijn weg dit jaar in
volledige duisternis zoeken, ten streng
ste bewaakt en begeleid door Britsche
j a cht vliegtuigen
grensprovincies
wordt gemeld,
heeft de voorzitter van het Indische na
tionale congres, Kalam Asad. op een ver
gadering in Allahabad verklaard, dat aan
de burgerlijke ongehoorzaamheidscam-
paghe alleen de vooraanstaande leden van
het congres zullen deelnemen. Daarna
zullen de overige leden van het nationale
congres erbij worden betrokken.
Tentoonstelling Bergensche school
In het Gemeentemuseum is van Kerst
mis af een tentoonstelling geopend van
werken uit de z.g, Bergensche school.
Deze omvat schilderijen en teekeningen,
tusschen ongeveer 1920 en 1930 vervaar
digd door kunstenaars, die toen in Ber
gen gevestigd waren. De verzameling be
staat uit een ruime inzending uit de col
lectie P, Boendermaker Czn. te Bergen en
werken uit het museum. Vertegenwoor
digd zijn Leo Gestel, Charley Toorop. W.
Schumacker, Piet en Mathieu Wiegman
van Blaaderen, Colnot, Silarski, Kuyten,
Elze Berg, Schwartz en Germ, de Jong.
In een voorzaaltje vindt men de por
tretten van den heer en mevrouw Boen
dermaker door Jan Sluyters en twee stil
levens van den jongeren Bergenschen
schilder C. Boendermaker Pzn.
(Cartografisch bureau voor de
Nederl. Dagbladpers)
j
Dirigent: Frits Schuurman
Op den eersten Kerstdag heeft het Re-
sidentie-orkest onder leiding van zijn di
rigent een middagconcert in het Gebouw
voor Kunsten en Wetenschappen gege
ven, waarvoor bijzonder groote publieke
belangstelling bleek te bestaan.
Als solist trad de beroemde violist en
paedagoog Carl Flesch, die ditmaal het
Vioolconcert in D gr.t. van J. Brahms
ter vertolking had gekozen, ten too-
neele. Dat deze machtige, evenwichtig
gebouwde vioolcompositie den grooten
kunstenaar zeker was toevertrouwd,
spreekt wel haast van zelf. Een cere
braal element heeft namelijk nimmer in
het spel van Carl Flesch ontbroken. En
al heeft deze eigenschap ook vaak als
rem op de voordracht in vele van zijn
herscheppingen gewerkt, zoo plaatste
zij thans de kroon op de vertolking van
Brahms’ Vioolconcert in D gr.t. Want
nimmer misschien tevoren kwam de
vormschoonheid van dit zoo gecompli
ceerd geschreven werk zoo treffend tot
uiting, nimmer klonk het zoo geestelijk
beheerscht. Er werden van dit viool
concert wel eens vertolkingen geschon-
---
technischer
ner, evenwicl
zelden
Brahms-spel,
werd. Het enthousiaste auditorium huldig
de de kunstenares met applaus, waaraan
geen einde scheen te zullen komen Een
prachtige mdnd met witte bloemen werd
Elly Ney als extra blijk van hulde over
handigd Met twee toegiften t.w. het Me
nuet uit de Sonate op. 31 no. 3 van het
Rondo Cappriccioso „Wut über den ver
lorenen Groschen’ een der technisch
moeilijkste werken der geheele Beethoven
literatuur nam Elly Ney tenslotte af
scheid van haar yele dankbare bewonde
raars.
TENTOONSTELLING RADEN MAS
JODJANA
ki den kunsthandel My Home, Lange
Houtstraat, exposeert de Javaansche kun
stenaar Raden Mas Jodjana teekeningen,
houtsneden en aquarellen. Jodjana, die als
vertolker van de Javaansche danskunst
een Europeesche vermaardheid bezit, toont
zich hier als beeldend kunstenaar van een
geheel andere zijde. In zijn werk heeft hij
zijn Javaansch karakter niet verloochend.
Men kan zelfs zeggen, dat die aquarellen,
waarin hij het meest Europeesch werd,
niet tot zijn beste werk behooren. Zijn
decoratief-illustratieve houtsneden zijn
zeer fraai, maar tot het allerbeste behoort
ongetwijfeld de serie bergteekeningen en
berglandschappen, waarin het Oostersche
gevoel voor onbegrensde wijdheid duide
lijk spreekt. Een interessante collectie.
t poor wegen
vestingen
De Engelsche admiraliteit deelt
mede, dat de Engelsche torpedojager
Acheron” tot zinken is gebracht.
De „Acheron” behoorde tot de „Acas-
ta”-klasse, welke in 1930 van stapel
liep. De „Acheron” had een waterver-
plaatsing van 1330 ton en een snelheid
van 35 knoopen. Het schip was bewa
pend met 8 torpedolanceerbuizen. De
normale bemanning bestond uit 138 of
ficieren en manschappen.
verschillende skiërs
Noord-Californische
manschappen op zoek
De ondergang van het Britsche
Vrachtschip „Aracataca” (5378 ton) is
bevestigd door de aankomst *van 15
De beroemde Duitsche paedagoge en
pianiste Elly Ney, die in ons land steeds
zoo’n oegrip voor haar bezonKen Kunst
heeft gevonaen, heeft gistermiddag in de
Kleine, intieme Diiigenua-zaal een recital
gegeven, dat geheel aan composities van
l,. van Beethoven, den toondichter, met
wiens gedachten de groote Kunstenares
zich wel het meest heelt vereenzelvigd,
was gewijd. Enorme belangstelling bleek
voor deze matinee zoowel van Duitsche-
als van Nederlandsche zijde te bestaan De
kleine zaal was tenminste volkomen uit
verkocht. Het programma omvatte de So
nate in nes gr. t. op. 106 (de Sonate für
das HammerKiavierj, de 6 Varia nonen in
F gr. t. op. 34, de Sonata quasi una fan
tasia in cis kl. t. op. 27 no. 2 en de Sonate
in C gr. t. op. 53, de Waldstein-Sonate.
Met deze machtige werken had Elly Ney
eenige van Beethoven’s meest verheven
scneppingen ter vertolking gekozén. En zij
heeft deze recht doen wedervaren. Want
het spel van deze groote pianiste heeft zich
in den loop van de jaren steeds gewijzigd;
het verinnerlijkt, het groeide en werd
steeds weer vergeestelijkt. Thans heeft het
dien graad van geestelijke grootschheid,
dien rijkdom aan poëzie gekregen, dat wij
zelfs in de technisch meest veeleischende
werken de materie vergeten. De krachtige
bijna mannelijke allure is bovendien een
uiting van haar innerlijke evenwichtig
heid en overtuiging door een vertrouwd-
zijn met het gegeven, alsof het een pro
duct van eigen ziel was. Toen Elly Ney
dan ook gistermiddag met haar zeldzaam
sensitief toucher de toetsen van den prach-
tigen Bechstein-vleugel streelde, schonk zij
een bezonken kunst van ongekend gelou
terde, beelden poëzie, van een grootsch
heid en zeggingsKracht, welke ons heel
dankbaar stemden, doch die ons ook soms
heel klein deden gevoelen tegenover deze
kunst, welke zoo torenhoog Doven de gren
zen van het klavierspel verheven bleek te
zijn. Want evenals Allred Cortot en eenige
der allergrootste pianisten kan ook deze
kunstenares zich, om slechts sen voorbeeld
te noemen, het even na elkaar aanslaan
der beide handen in lyrische accoorden-
passages veroorloven. Wat bij kunstenaars
van lageren rang goedkoop of ongaaf zou
klinken, wordt door haar tot edelste poëzie
tot uiting van teederheid.
Tot het hoogtepunt van deze matinee
werd de Sonate op. 53 in C gr. t., de
Waldstein-Sonate, welke door haar mar-
overlevenden in een Oostcanadeesche
haven. Het schip was 700 mijl ten Wes
ten van Ierland getorpedeerd op 1 De
cember. Men weet niet, wat er van de
49 andere opvarenden is geworden,
meldt het D.N.B. uit New York.
Voorts wordt uit New York gemeld,
dat het 12.823 ton metende Britsche
vrachtschip „Waiotira”, dat als koel-
schip was ingericht, per radio heeft ge
seind, dat het op 400 mijl ten Noord
westen van de lersche kust getorpe
deerd is.
Het Engelsche vrachtschip „Motaro”
van de Blue Star Lijn is te Buenos Aires
aangekomen met 15 opvarenden van een
niet-genoemd Engelsch stoomschip, dat
op den Atlantischen Oceaan door een
ken, welke nog gaver van techniek, nog
gedacht waren. Doch schoo-
:htiger en grootscher zal het
hebben geklonken. Het was
ul a„„io-opdt dat wij als een grooten
schat diep in ons hart zullen bewaren.
Het publiek huldigde den grooten kun
stenaar met bloemen en applaus op
spontane wijze. Orkest en dirigent ont
vingen een welverdiend aandeel in deze
ovatie.
Als orkestwerken hoorden wij op deze
matinée de Suite voor strijkorkest ho
bo's, fagot, trompetten, pauken en cem
balo (de vierde orkestsurte volgens de
uitgave van Breitkopf en Hërtel)
J. S. Bach in eerste uitvoering en
Variaties
Vóór 1 Januari geeft de AA bon van
het gezinshoofd het recht tot het koopen
van een Wollen Uitknoopbare Voering
te gebruiken voor alle jassen of man
tels Deze voerings'zijn nog in voor
raad Prijzen vanaf ƒ13.75.
PRINSESTRAAT 33—35, DEN HAAG
TELEFOON 113902
tieven en vele wagons ontspoorden. Zes
menschen zijn om het leven gekomen,
verscheidene gewond.
In de nabijheid van Boekarest is een
personentrein achter op een anderen
personentrein gereden. Hierbij was een
doode te betreuren, elf menschen wer
den gewond.
Het treinverkeer werd door zwaren'
sneeuwval zeer bemoeilijkt. Talrijke
wegen waren voorts onbegaanbaar ten
gevolge van sneeuwverstuivingen. Op
den autoweg Boekarest-Kroonstad zijn
tientallen auto's ingesneeuwd. De
scheepvaart tusschen Giurgiu en Rst-
juk moest wegens ijsgang op den Donau
worden gestaakt.
en zonder inmenging van derden, te re
gelen.
Tentoonstelling in Kleykamp.
In de kunstzalen Kleykamp. in een der
bovenzalen, wordt een tentoonstelling ge
houden van penteekeningen door mevrouw
W A. Snethlage. Het zijn teekeningen van
bloemen en planten, knap, met een voor
treffelijk kunnen en groote toewijding ge
daan, deels naturalistisch en hier en daar
met een zeer lichte decoratieven inslag.
Een expositie, die aandacht en rust vraagt
om te bekijken, maar waarvan dan ook
rust en overtuigende kracht uitgaat. Er
zijn juweeltjes van teekeningen bij. Het
groote aantal .exposities maakte het ons
onmogelijk deze tentoonstelling eerder te
bezoeken.
SLACHTOFFERS VAN DE VORST
In een open kamp in de nabijheid van
de Donauhaven Calarasi. waarin zich
ruim 200 Roemeensche vluchtelingen be
vonden zijn 5 kinderen doodgevroren,
terwijl 9 anderen door de vorst ernstige
kwetsuren opliepen. Deze vluchtelingen
zijn den 13den December door de Boel-
garen uit hun woning in de Dobroedsja
verdreven. De in Roemenië heerschende
sneeuwstormen hadden het kamp volko
men van de overige wereld afgesneden
en de vluchtelingen hulpeloos aan de
strengheid van den winter blootgesteld.
Uit het geheele land worden sneeuwstor
men gemeld.
DERDE KLASSE DERDE LIJST
Trekking van 27 December.
1000 No. 12506, 12973.
400 No. 16617.
PRIJZEN VAN ƒ45.
10988 14891 18049
14934 18253
15192 18305
15740 18926
15811 19590
13008 15814 1M639
13166 16152 20457
13740 16800 20468
13818 16959 2U671
14098 17196 20700
14174 17229 20819
14238 17469 21316
14520 17684 21921
14811 18041
lijst stond: 12590, m. Z.
LETTERKUNDIG GENOOTSCHAP
„OEFENING KWEEKT KENNIS".
In de bovenzaal van Diligentia. zal op
Zondagmiddag a?s. te drie uur, voor het
Letterkundig Genootschap ..Oefening
Kweekt Kennis", de heer Jozef P. Weyand
spreken over „Herinneringen uit het Haag-
sche Muziekleven".
DANSSCHOOL MABY BEYERSBERGEN
Onder zeer groote belangstelling vond
dezer dagen in het theater „De Seinpost"
de jaarlijksche uitvoering plaats door de
leerlingen van de dansschool van mevr.
Maby Beyersbergenv. d. Pek. Het eer
ste gedeelte van het programma van dezen
in alle opzichten geslaagden middag ving
aan met rhythmische oefeningen door
heele kleintjes en kleuters (35 jaar).
Voor de pauze werd onder meer nog
uitgevoerd doorgrootere meisjes ..Suite
Casse Noisette”, Tschaikowsky.
Na de pauze toonde mevr. Beyersber
gen, wat zij met dames en de keurklasse
weet te bereiken. Allereerst voerden
eenige dames rhythmische oefeningen uit,
harmonisch en in muzikalen stijl.
Tegen het einde der voorstelling werd
mevr. Beyersbergen door haar leerlingen
gehuldigd met vele bloemstukken en ca-
deaux. Ook voor de solisten en mevr,
de Groot, die veel aandacht besteedde
aan de kindercostuums. waren er fraaie
bloemen Mevr. Beyersbergen werd voor
haar persoonlijke en karakteristieke lei
ding en toewijding dank gebracht voor
de door haar gepresteerde danskunst,
waarmede de talrijke aanwezigen harte
lijk hebben ingestemd.
Zweedsch schip tot zinken
gebracht
Midden December is op den Atlanti
schen Oceaan het in een Zweedsch con-
vooi varende Zweedsche schip „Man
gen”, dat ruim 1200 ton mat, tot zinken
gebracht, aldus het D.N.B. Acht van de
19 opvarenden zijn waarschijnlijk om
het leven gekomen.
NIEUWE DUITSCHE GEZANT IN
BOEKAREST
De Führer heeft op voorstel van den
rijksminister van buitenlandsche zaken
von Ribbentrop den Duitschen gezant in
Pressburg. Manfred Freiherr von Killin-
ger, tot gezant in Boekarest benoemd. De
huidige gezant in Boekarest, dr Fabri-
cius. is naar de Wilhelmstrasse terugge
roepen en krijgt een andere taak. Tot op
volger van Freiherr von Kdlinger in
Pressburg heeft de Führer den gezant
Èanns Ludin benoemd.
MELODIEEN
O VAN DE DONAU
»»n prachtige film met muziek
vano.a.: BE ETHOVEN, MOZART,
SCHUBERT an STRAUSS
KANARIEVOGELS
een schitterende
documentaire film
De onlangs uit de Vereenigde Staten
teruggekeerde Engelsche minister voor
de ravitailleering, Layton, heeft in een
persgesprek de Engelsche openbare,
meening ervoor gewaarschuwd van
Amerika geen wonder te verwachten,
meldt het D.N.B. Alle Amerikaansche
plannen voor hulp aan Engeland moe
ten rekening houden met de voorwaarde,
aldus verklaarde Layton, dat de „niet-
oorlogvoerende” rol van de Vereenigde
Staten in de eerstvolgende 6 maanden
niet veranderd zal worden. De stem
ming van de Amerikaansche bevolking
is beslist tegen het zenden van Ameri
kaansche troepen, deels om humani
taire redenen, deels echter ook, omdat
vele lieden in Amerika ervan overtuigd
zijn, dat het zenden van troepen een in
mengen van Amerika in de Europee
sche aangelegenheden zou beteekenen,
waarbij Amerika geen belang heeft.
De voorzitter van de commissie voor
hulpverleening aan Engeland, White,
heeft aan een correspondent van
Scripps-Howard verklaard, dat de Ver
eenigde Staten geen troepen naar Enge
land zullen sturen, daar men ze niet be
wapenen, niet vervoeren en niet verzor
gen kan. De Vereenigde Staten hebben
nog geen 200.000 man gereed staan, die
men in eigen land noodig heeft. Een oor
log zou de doeleinden te gronde richten,
waarvoor de commissie-White is opge-
richt en zou tot een dertigjarig conflict
leiden.
In een reeks bladen publiceert de
commissie-Marshall een oproep tegen
de deelneming aan niet-Amerikaansche
oorlogen. De openbare meening wordt
gewaarschuwd, dat men spoedig in oor
log zal zijn, wanheer het volk niet zelf
de oude tradities van het vrije Amerika
hoog houdt. Marshall, die voorzitter is
van de commissie tegen Amerika’s
deelneming aan den oorlog, heeft ver
klaard, dat president Roosevelt eener-
zijds het Congres óm volmacht wil ver
zoeken, teneinde Engeland 3 milliard
dollar te leenen voor oorlogsaankoopen,
maar anderzijds de opheffing van de
neutraliteitswet en de Johnson-wet niet
wil bevorderen.
De leider van de Engelsche inkoopcom-
missie te Washington, Purvis, heeft Dins
dag een langdurig onderhoud gehad met
den minister van Financiën, Morgenthau.
Tegenover de pers verklaarde Purvis,
dat een bespoediging van de Amerikaan
sche hulpverleening aan Engeland in de
eerstvolgende maanden van het grootste
belang is.
Op een vraag, hoe dit moest worden
uitgelegd, zeide hij. dat hij daarmede het
belang heeft willen aangeven van de
Amerikaansche hulp voor de strategische
voortzetting van den oorlog, maar niet de
mogelijkheid eener ineenstorting van
Groot-Brittannië.
Verbod van vliegen via Saigon
Op verzoek van de Fransche regee-
ring moet van de beide Japansche
luchtlijnen Hanoi—Bangkok het vliegen
op de lijn via Saigon onmiddellijk ge
staakt worden, daar men met de moge-
Ikheid van een toenemend gevaar voor
de verkeersveiligheid o£> deze lijn als
gevolg van het conflict tusschen Thai
land en Indo-China rekent. Domei
knoopt aan dezen maatregel de opmer
king vast, dat de tweede over Vientiane
loopende lijn veel gevaarlijker is en dat
derhalve wel nog andere redenen
het vliegerverbod zullen bestaan.
Senator Wheeler
Roosevelt
De democratische senator Wheeler heeft
het plan van Roosevelt om Engeland in
pacht oorlogsmateriaal beschikbaar te
stellen, gekwalificeerd als een ontduiking
van de neutraliteitswet, zoowel naar de
letter als naar den geest.
Het Amerikaansche"volk is niet zoo
DE REIS VAN DENTZ NAAR SYRIË
De nieuwe Fransche hooge commis
saris van Syrië, generaal Dentz, is eer
sten Kerstdag aan boord van een Roe-
meensch schip te Istanboel aangekomen,
's Avonds vertrok hij via Ankara naar
Beiroet. Nadat hij zijn ambt aanvaard
heeft, zal hij de Turkschë regeering te
Ankara een officieel bezoek brengen.
NIEUWE LORD-COMMISSARIS
VAN DE ADMIRALITEIT
Volgens een Reuterbericht is admiraal
Cunningham benoemd tot lord-commis-
saris der admiraliteit en tot chef van de
ravitailleering en het verVoer.
Bij het uitbreken van den oorlog voer
de Cunningham, die 55 jaar oud is, het
bevel over het eerste kruisers eskader
van de Middellandsche Zeevloot. Hij
wordt de opvolger van den vice-adml-
raal Arbuthnot, die tot opperbevel
hebber van de Indische vloot is be
noemd.
In de kunsttaal Kleykamp
Het woord „veelbelovend” bij een expo
sitie van een jong kunstenaar te gebrui
ken, heeft verschillende graduaties. Maar
„veelbelovend” in den hoogsten en hoog-
ste-verwachtingen gevenden zin mag
zeker gebruikt worden voor het voortref
felijke werk van Gijs J. Voskuil, dat in
een der bovenzalen van Kleykamp wordt
geëxposeerd. Hier zijn teekeningen, op
hun physieke, maar óók psychische gelij
kenis verantwoord tot in ieder détail, hier
is een dichterlijke en verbeeldingrijke
kunstenaar aan het werk, met een dege
lijkheid van kunnen, die hem in staat stelt
fantastische, visioenaire motieven volko
men beheerscht te vertolken. Gijs J. Vos
kuil is een dier jonge talenten, die wij
den laatsten tijd gelukkig nog al eens
tegen komen, die hoop geven voor de toe
komst van een Nederlandsche kunst, die
in het heden en' verleden steeds onze
trots en glorie is geweest. Een serieus
en ernstig werker met een groote be
gaafdheid.
Noorsche schepen verlaten
wateren van het Verre
Oosten
Naar in scheepvaartkringen te Tokio
verluidt, heeft de z.g. „Noorsche
scheepscontrölecommissie” te Londen
allen Noorsche schepen, welke in dfe In
dische wateren en in de wateren van
het Verre Oosten varen, den raad gege
ven zich onmiddellijk naar de Atlanti
sche Oceaankust van Amerika te bege
ven.
De „Tokio nitsji nitsji” publiceert ge
ruchten, volgens welke de Amerikaan
sche regeering allen in Japan wonenden
Amerikaanschen burgers zal verzoeken
Japan op zijn laatst einde Januari defini
tief te verlaten Verder zal het Ameri
kaansche schepen verboden worden na 31
Januari nog Japansche havens aan te
doen. Het blad wijst in dit verband er
op, dat reeds in de laatste weken Ameri
kaansche schepen van Sjanghai resp. Ma
nilla direct naar de Vereenigde
zijn teruggekeerd, zonder, zooals
-J»__1 f41- 1 1
doen.
In Januari zouden daarentegen
Amerikaansche schepen dan anders uit
Honoloeloe in Yokohama en de andere Ja
pansche havens aankomen, waarschijnlijk
in verband met het voorgenomen vervoer
van Amerikaansche staatsburgers uit Ja
pan. De woordvoerder van het inlichtin
genbureau heeft in verband met deze ge
ruchten opgemerkt, dat hierover geen of-
op den Atlantischen Oceaan
duikboot getorpedeerd is.
Radio Mackay heeft een radiosein op
gevangen van het Engelsche vracht
schip „Everleigh”, waarin medege
deeld werd, dat het omstreeks 650 mijl
EEN GETEEKEND
SPROOKJE in KLEUREN
NIEUWS UIT BINNEN-
EN BUITENLAND
van
de
en fuga voor orkest op. 132
over een thema van W. A. Mozart van
M. Reger, den toondichter, wiens te
vroegtijdig heengaan wij in het begin
van het volgende jaar als vijf en twin
tig jaar geleden zijnde, zullen mogen
herdenken. Het orkest, dat den solist
van deze matinée op zulk een voor
treffelijke wijze begeleidde, heeft van
Bach’s orkestsuite een uitmuntende
doorzichtige vertolking gegeven. Er wa
ren wel eens ongave tonen in het spel
der blazers te betreuren. Maar wij die
nen deze ongelukjes te vergeven, indien
wij bedenken, dat in den tijd van den
Thomascantor de meeste instrumenten
andere eigenaardigheden bezaten, dan
die, welke wij thans in de moderne or
kesten zien gebruiken. Bovendien wordt
in deze suite van de musici vaak het
bijna onuitvoerbare verlangd. De gees
telijke voornaamheid, de juiste keuze
der tempi dwongen echter diepe bewon
dering af. Max Reger’s meesterwerk
werd op smette! ooze wijze voorgedra
gen. Zoo veredeld, zoo volkomen ge
richt op het wezen van deze schepping,
werd deze uitvoering tot een vereering,
een piëteitsvolle verheerlijking van den
maker. Ook hierna warm gestemd ap
plaus voor dirigent en orkest.
KERSTBOODSCHAP VAN PRESIDENT
ROOSEVELT
President Roosevelt heeft een
boodschap gericht tot het
sche volk, waarin hij o.m.
dat de meerderheid der volken de hoop
op de vorming van een betere wereld
nog niet heeft opgegeven. Ook de Ame
rikanen zouden willen deelnemen aan de
oprichting van deze betere wereld, en
wel langs vreedzaraen weg.
Tenslotte zei president Roosevelt, dat
de bevolking der Vereenigde Staten het
Kerstfeest van dit jaar tot een vreugde
feest voor de kinderen moet maken,
aangezien het voor volwassenen geen
vreugdefeest kan zijn.
DE ONGELUKKEN MET KERSTMIS
Volgens Associated Press zijn met de
Kerstdagen in de Vereenigde Staten
rond 300 personen bij ongelukken omge
komen.
VERSPREIDE BERICHTEN
Door een overstrooming is
Braziliaansche textielcentrum Juiz de
Fora tijdens de Kerkdagen door een
ramp getroffen. De stad kwam geheel
onder water te staan. Alleen in het
centrum stortten 80 huizen in. Er zijn
verscheidene dooden. De materieele
schade bedraagt ongeveer 100 millioen
milreis. De treinverbinding met Rio de
Janeiro en den staat Minas Geraes is
tijdelijk verbroken.
Naar uit Bejucal (Cuba) gemeld
wordt, zijn bij een wervelstorm 40 men
schen om het leven gekomen, terwijl
er 100 werden gewond. Er werd om
vangrijke materieele schade aange
richt.
Aan de kroonprinses van Italië,
die den wensch te kennen had gegeven
tot de fascistische partij toe te treden,
is het bewijs van lidmaatschap over
handigd, meldt het D.N.B. uit Rome.
De Spaansche minister van buiten
landsche zaken, Serrano Suner, zal bin
nenkort een bezoek aan Tanger bren
gen.
In geheel Spanje heerscht 'ónge
wone koude. In talrijke steden werden
temperaturen tot 15 graad onder nul
gemetpn. Uit vele provincies, vooral
aan de Noordelijke kust, wordt aanhou
dende sneeuwval gemeld. Het verkeer
te land is op de meeste wegen geblok
keerd. Het spoorwegverkeer heeft groo
te vertragingen.
Uit een ongenoemde Oost-Canadee-
sche haven wordt gemeld, dat drie ka
zernes van de Canadeesche marine in
brand zijn geraakt. Hierbij is een ma
troos om het leven gekomen. Zeven
matrozen werden gewond.
In Californië zijn ten gevolge van
sneeuwstormen, in de bergstreken 15
personen om het leven gekomen. In de
siërra’s worden -£1” J*
vermist. Aan de
kust zijn reddinj's;
naar 10 kustwachters, dié sedert den
eersten Kerstdag met hun reddingboot
worden vermist.
Roosevelt zal spreken
De secretaris van het Witte Huis
Stephen Early, heeft medegedeeld, dat
president Roosevelt in zijn radiorede van
Zondag a.s. zeer zeker over de Ameri
kaansche hulp aan Engeland zal spreken,
doch geen cijfers zal noemen.
Early liet dóórschemeren, dat Roosevelt
zich uitvoerig zal bezighouden met de be
spoediging der productie van oorlogsma
teriaal in de Vereenigde Staten.
ONGEHOORZA AMHEIDS-
CAMPAGNE
i het Indische blad „Bombay
Chronicle” zal binnen enkele dagen de
burgerlijke ongehoorzaamheidscampagne
in de Noordwestelijke -
beginnen. Naar verder
United Press meldt uit Washington: In
een rede in het Huis van Afgevaardig
den heeft de republikein Woodruf ver
klaard, dat het beslag op Duitsche en Ita-
liaansche handelsschepen in de havens van
de Vereenigde Staten „een oorlogshande
ling” zou zijn, waardoor de Vereenigde
Staten in het Europeesch conflict betrok
ken zouden worden. Engeland wenscht
dat Amerika met alle manneri en al het
geld actief aan zijn zijde treedt. Wood
ruf wees er verder op dat volgens de
meening van de best ingelichte waarne
mers in Washington het voorstel tot dit
beslag van Engelsche zijde was gekomen.
De Amerikaansche regeering is er tot
dusver blijkbaar niet op ingegaan. Indien
dit voorstel in het congres gedaan zal
Worden dan kan men op zeer scheren te
genstand rekenen.
In het Gebouw v. 'Kunsten en Weten
schappen
Het gaat Handel, door de gebruike
lijke koppeling van zijn naam aan dien
van Bacn, gelijk Schiller ten opzichte
van Goethe of'Rubens ten opzichte van
Rembrandt. Doordat hij, evenals de an
dere eerstgenoemden, als de mindere
geldt van den laatste, heeft dat voor
nem gelijk voor die beide anderen, tot
onderschatting geleid. Nu ja, Bach is
een dieper, rijker, verhevener geest.
Dat hij zich niét op het gebied der
opera bewoog gelijk Handel, heeft daar
mede niets te maken, al wordt dit nog
al eens gaarne als een bewijs aange
haald. Mozart, Wagner en Strauss zijn
er om deze misvatting aan te toonen.
En zijn Bachs volkskoren in de Mat-
theuspassion geen indringend-drama-
tisch illustratief element in de hande
ling, die zich voor verzichtbaring
slechts niet leent? Neen, Handel is als
geheele persoonlijkheid minder een ver
diepte, minder een mysticus geweest.
Maar zijn minder geestelijke, meer we
reldlijke kunst kenmerkt zich door een
macht van gevoel, een grootschheid van
praal en kracht van beheersching, dat
de meester ook om zijn tegengesteld
heid tot den aard van Bach, met dezen
gerechtvaardigd tezamen genoemd kan
worden. Er openbaart zicht een indruk
wekkende grootheid in deze figuur. Het
werk van dezen middag heeft daarvan
getuigd, wat mogelijk is gemaakt door
een uitvoering, die door verzorgdheid,
begrip en toewijding zich onderscheid
de. De inleiding werd al dadelijk stem
mingsvol en in hare laatste episode
met de noodige levendigheid door het
Residentieorkest gespeeld. In de teno.'-
soli toonde de heer v. Tulder zich zeer
goed gedisponeerd en bij zijn met effen
geluid en beschaving gegeven voor
dracht, sloot het koor met schoone sono
riteit aan waarbij een voortreffelijk
evenwicht tusschen de stemmengroepen
tot uiting kwam.
Annie Woud zong met warm geluid en
gezonde opvatting, terwijl Willem Ra-
velli’s voordracht zich als steeds door
voorflame gevoeligheid kenmerkte. Het
koor „Denn es ist uns ein Kind gebo
ren” werd in zijn blijheid en naiviteit
goed getroffen. Liefelijk en nobel-zoet
klonk de Pastoral-Sinfonie, waarna To
v. d. Sluys met haar klaar sopraange-
luid in bewogenheid de recitatieven en
aria’s betreffende „Die Geburt Chris
ti” tot uitdrukking bracht. Ook in het
vleiend-melodische „Er weidet seine
Herde” trof zij de» juisten toon evenals
vóóraf Annie Woud.
Schoon is de overgang uit de sfeer
van vredigheid en zacht geluk tot de
ernst en smartelijkheid van „Das ei-
den des Erlosers”. Het koor zette hier
met „Sieh, das ist Gottes Lamm” bui
tengewoon gelouterd van klank en over
tuigend van uitdrukking in. Hulde aan
den leider, Anthon van der Horst, voor
hetgeen hij hier en elders met het koor
tot stand bracht. De koren van deze
afdeeling waren echter wel zeer demon
stratief en het klonk alles zeer karak-
etrvol en expressief. Uitsteken de ge
lijk- en zuiverheid in de bewegelijke
episodes als van „Denn wir wallten”.
Doch wij willen niet verder in bijzon
derheden treden. Koor en solisten ga
ven prestaties op hoog peil en het orkest
sloot zich gelijkwaardig aan terwijl de
heeren H. A. Wegerif jr. en J. A. de
Zwaan voor cembalo- en orgelpartij uit-
nehnend berekend bleken. En Anthon
v. d. Horst toonde zich een even voor
treffelijk algemeen - als koorleider. Het
geen wij hoorden, muntte uit door één
heid. Een snthetische kracht was
muzikale als geestelijke. Hulde.
KERSTBOODSCHAP VAN MAAR
SCHALK PÉTAIN
Het Fransche staatshoofd heeft een
Kerstboodschap tot het Fransche volk
gericht. „Vergeet niet, aldus maar
schalk Pétain, dat het Kerstmis is, de
nacht der hope. Een nieuw Frankrijk is
geboren. Dit Frankrijk is voortgekomen
uit uw beproevingen, de roerselen van
uw geweten en uw offers. Gij zult het
verstaan van dit Frankrijk eenmooi
land te maken. Hebt vertrouwen, hebt
nieuwen moed. Doet een gelofte met
alle krachten aan deze wederoprichting
mede te werken, opdat uw kinderen we
der een blij Kerstfeest kunnen vieren.
Schaart u om mij voor dit Frankrijk.
Een nieuw, gezond Frankrijk groeit op
en wordt steeds sterker. Weldra zult gij
de steii zien, wellj^ uw lot zal leiden.
DE WINTERHULP
Het Fransche winterhulpwerk, dat be
staat uit inzamelingen van geld en klee-
ren en dat nog wordt voortgezet tot het
einde van deze maand, heeft tot dusver
een bedrag van 92 millioen franc opge
bracht. Hiervan hqeft Marokko 20 milli
oen gegeven en Algiers 16 millioen.
simpel, dat het gelooft dat Engeland dat
oorlogsmateriaal ooit zal teruggeven of
vervangen. Het weet, dat Engeland na
den oorlog zijn verplichtingen jegens
Amerika niet nagekomen is. In dien de
Vereenigde Staten op de basis van het
plan-Roosevelt oorlogsmateriaal aan En
geland atstaan, dan zal Engeland het ook
ditmaal niet vervangen of kunnen vervan
gen. Indien leidende figuren uit de Ame
rikaansche regeering thans op deze wijze
de wetten .ontdoken, zou men er zich
later niet over mogen beklagen, als zich
onder het geheele volk tenslotte gering
schatting van de wetten zou verbreiden.
Verklaring van aartsbisschop
De katholieke aartsbisschop van Cincin
nati, Mc Nicholas, heeft in een radiotoe
spraak verklaard, dat een minderheid van
10 procent tracht het Amerikaansche
volk in den oorlog te storten, terwijl een
overweldigende meerderheid van het volk
zwijgend en werkloos toeziet. Het kapita
lisme der Vereenigde Staten, aldus ver
klaarde de aartsbisschop verder, voert
blindelings naar den oorlog en ziet hierbij
over het hoofd, dat het zoodoende zijn
eigen graf graaft. De Amerikaansche
zakenwereld heeft het oog op de winsten,
welke gedurende een zekeren tijd zullen
ontstaan uit een deelnemen van Amerika
aan den oorlog, doch ziet echter niet de
dan komende totale ineenstorting van het
wereldkapitalisme Het Amerikaansche
volk, zoo besloot hij, is voor den vrede
De Amerikaansche volksleiders, die de
Vereenigde Staten stap voor stap naar
den oorlog leiden, staan op het punt het
Amerikaansche volk van zijn vrijheid te
berooven