Amerika de oorlog en cineac EDUARD PELGER BON AA KUNST EN LETTEREN HaNDEL’S MESSIAS De oorlog ter zee naar CONCERT RESIDENTIE-ORKEST Geen troepen Engeland RINGENHUIS. Prinsestraat 86 De betrekkingen tusschen Amerika en Japan Geen nunten tot 1 Januari Door Excelsior BRITSCH-INDIE Solist: Carl Flesch, viool DUITSCHLAND ENGELAND zou FRANKRIJK PIANORECITAL ELLY NEY ROEMENIE Geen punten tot 1 Januari GOUD z-ILVER BRILJANT DOORLOOPENUE VOORSTELLINGEN van 9.30 23 uur OUDEJAARSDAG •inde der voorst. 22 uur SPANJE Het conflict tusschen Indo-China en Thailand HAAGSCHE COURANT Vrijdag 27 Dec. Bethlehem verduisterd Wy TETOEAN I (SPMAROK LARACHE Het kaartje geeft de Tanger-zöné aan, welke een dezer dagen bij Spaansch-Marokko is ingelijfd. Tevens kan men de ligging van Tanger ten opzichte van Gibraltar overzien pag. 2 - Engelsche torpedojager gezonken Duitsche duikbootwapen brengt Engeland nieuwe verliezen toe £en middag van vergeestelijkte kunst 1940 le bl. 485e STAATSLOTERIJ. Geheel meurt programma^ - - - I GOUD Z.ILVER tegen oen H BRILJANT I VEREENIGDE STATEN Beslaglegging op Duitsche en Itali- aansche schepen door Amerika oorlogshandeling” zijn RECLAMES. waarin OE Volgens 4 het voor MEVROUW. A. SNETHLAGE. GIJS J. VOSKUIL HAAGSCHE GEMEENTEMUSEUM contra meer i MAUBELLA IZ ficieele berichten aanwezig zijn. A .GCCMAJ mIM ten Westen van de Noordkust van Schot land beschoten is. Kerst- Amerikaan- verklaart, 6260 6289 6294 6381 7274 7296 7746 7795 7891 7972 7986 8304 8780 8823 8830 8888 9136 9328 9534 9594 9689 10174 10408 10419 10501 10765 10839 10846 11044 12032 12067 12335 5EGHIR SER 1754 2202 2215 2290 2296 2695 3148 3489 3588 3642 4126 4392 4553 In 12589 eeu- -gen het RECLAMES. Staten anders gebruikelijk is, Japansche havens aan te 1618, 4580 5095 5119 5133 5224 5281 5393 5403 5711 5752 5768 5980 6006 6170 de vorige tSTEI TWEE SPOORWEGONGELUKKEN Cipdurpndp Hp KordHaupn twPP W aiasiein-sunaie, weme auurnaw mar- spoorwegongelukken gebeurd. Ten Oos- kante tegenstellingen, door vaart en sta ten van rTrad zij— twee person"‘rï*n«i --">g <-ót een der onvergetelijkste Beet- in botsing gekomen. De beide locomo-1 hoven-herscheppingen der laatste jaren De Thailandsche ministerpresident heeft tegenover den correspondent van da ,.Hotsji Sjimboen” te Bangkok ver klaard. dat Thailand geen derde mogend heid zal verzoeken om bemiddeling het conflict met Fransch Indo-China, daar het voornemens is, de aangelegenheid zelf O Voor het eerst in bijna twintig wen vierde Bethlehem bij volslagen verduistering Kerstmis, zoo meldt D.N.B. uit Beiroet. Alle vensters van de beroemde geboortekerk waren blauw severfd. De Britsche autoriteiten heb ben de traditioneele herdersvuren voor de kerk verboden. De historische pel grimstocht moest zijn weg dit jaar in volledige duisternis zoeken, ten streng ste bewaakt en begeleid door Britsche j a cht vliegtuigen grensprovincies wordt gemeld, heeft de voorzitter van het Indische na tionale congres, Kalam Asad. op een ver gadering in Allahabad verklaard, dat aan de burgerlijke ongehoorzaamheidscam- paghe alleen de vooraanstaande leden van het congres zullen deelnemen. Daarna zullen de overige leden van het nationale congres erbij worden betrokken. Tentoonstelling Bergensche school In het Gemeentemuseum is van Kerst mis af een tentoonstelling geopend van werken uit de z.g, Bergensche school. Deze omvat schilderijen en teekeningen, tusschen ongeveer 1920 en 1930 vervaar digd door kunstenaars, die toen in Ber gen gevestigd waren. De verzameling be staat uit een ruime inzending uit de col lectie P, Boendermaker Czn. te Bergen en werken uit het museum. Vertegenwoor digd zijn Leo Gestel, Charley Toorop. W. Schumacker, Piet en Mathieu Wiegman van Blaaderen, Colnot, Silarski, Kuyten, Elze Berg, Schwartz en Germ, de Jong. In een voorzaaltje vindt men de por tretten van den heer en mevrouw Boen dermaker door Jan Sluyters en twee stil levens van den jongeren Bergenschen schilder C. Boendermaker Pzn. (Cartografisch bureau voor de Nederl. Dagbladpers) j Dirigent: Frits Schuurman Op den eersten Kerstdag heeft het Re- sidentie-orkest onder leiding van zijn di rigent een middagconcert in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen gege ven, waarvoor bijzonder groote publieke belangstelling bleek te bestaan. Als solist trad de beroemde violist en paedagoog Carl Flesch, die ditmaal het Vioolconcert in D gr.t. van J. Brahms ter vertolking had gekozen, ten too- neele. Dat deze machtige, evenwichtig gebouwde vioolcompositie den grooten kunstenaar zeker was toevertrouwd, spreekt wel haast van zelf. Een cere braal element heeft namelijk nimmer in het spel van Carl Flesch ontbroken. En al heeft deze eigenschap ook vaak als rem op de voordracht in vele van zijn herscheppingen gewerkt, zoo plaatste zij thans de kroon op de vertolking van Brahms’ Vioolconcert in D gr.t. Want nimmer misschien tevoren kwam de vormschoonheid van dit zoo gecompli ceerd geschreven werk zoo treffend tot uiting, nimmer klonk het zoo geestelijk beheerscht. Er werden van dit viool concert wel eens vertolkingen geschon- --- technischer ner, evenwicl zelden Brahms-spel, werd. Het enthousiaste auditorium huldig de de kunstenares met applaus, waaraan geen einde scheen te zullen komen Een prachtige mdnd met witte bloemen werd Elly Ney als extra blijk van hulde over handigd Met twee toegiften t.w. het Me nuet uit de Sonate op. 31 no. 3 van het Rondo Cappriccioso „Wut über den ver lorenen Groschen’ een der technisch moeilijkste werken der geheele Beethoven literatuur nam Elly Ney tenslotte af scheid van haar yele dankbare bewonde raars. TENTOONSTELLING RADEN MAS JODJANA ki den kunsthandel My Home, Lange Houtstraat, exposeert de Javaansche kun stenaar Raden Mas Jodjana teekeningen, houtsneden en aquarellen. Jodjana, die als vertolker van de Javaansche danskunst een Europeesche vermaardheid bezit, toont zich hier als beeldend kunstenaar van een geheel andere zijde. In zijn werk heeft hij zijn Javaansch karakter niet verloochend. Men kan zelfs zeggen, dat die aquarellen, waarin hij het meest Europeesch werd, niet tot zijn beste werk behooren. Zijn decoratief-illustratieve houtsneden zijn zeer fraai, maar tot het allerbeste behoort ongetwijfeld de serie bergteekeningen en berglandschappen, waarin het Oostersche gevoel voor onbegrensde wijdheid duide lijk spreekt. Een interessante collectie. t poor wegen vestingen De Engelsche admiraliteit deelt mede, dat de Engelsche torpedojager Acheron” tot zinken is gebracht. De „Acheron” behoorde tot de „Acas- ta”-klasse, welke in 1930 van stapel liep. De „Acheron” had een waterver- plaatsing van 1330 ton en een snelheid van 35 knoopen. Het schip was bewa pend met 8 torpedolanceerbuizen. De normale bemanning bestond uit 138 of ficieren en manschappen. verschillende skiërs Noord-Californische manschappen op zoek De ondergang van het Britsche Vrachtschip „Aracataca” (5378 ton) is bevestigd door de aankomst *van 15 De beroemde Duitsche paedagoge en pianiste Elly Ney, die in ons land steeds zoo’n oegrip voor haar bezonKen Kunst heeft gevonaen, heeft gistermiddag in de Kleine, intieme Diiigenua-zaal een recital gegeven, dat geheel aan composities van l,. van Beethoven, den toondichter, met wiens gedachten de groote Kunstenares zich wel het meest heelt vereenzelvigd, was gewijd. Enorme belangstelling bleek voor deze matinee zoowel van Duitsche- als van Nederlandsche zijde te bestaan De kleine zaal was tenminste volkomen uit verkocht. Het programma omvatte de So nate in nes gr. t. op. 106 (de Sonate für das HammerKiavierj, de 6 Varia nonen in F gr. t. op. 34, de Sonata quasi una fan tasia in cis kl. t. op. 27 no. 2 en de Sonate in C gr. t. op. 53, de Waldstein-Sonate. Met deze machtige werken had Elly Ney eenige van Beethoven’s meest verheven scneppingen ter vertolking gekozén. En zij heeft deze recht doen wedervaren. Want het spel van deze groote pianiste heeft zich in den loop van de jaren steeds gewijzigd; het verinnerlijkt, het groeide en werd steeds weer vergeestelijkt. Thans heeft het dien graad van geestelijke grootschheid, dien rijkdom aan poëzie gekregen, dat wij zelfs in de technisch meest veeleischende werken de materie vergeten. De krachtige bijna mannelijke allure is bovendien een uiting van haar innerlijke evenwichtig heid en overtuiging door een vertrouwd- zijn met het gegeven, alsof het een pro duct van eigen ziel was. Toen Elly Ney dan ook gistermiddag met haar zeldzaam sensitief toucher de toetsen van den prach- tigen Bechstein-vleugel streelde, schonk zij een bezonken kunst van ongekend gelou terde, beelden poëzie, van een grootsch heid en zeggingsKracht, welke ons heel dankbaar stemden, doch die ons ook soms heel klein deden gevoelen tegenover deze kunst, welke zoo torenhoog Doven de gren zen van het klavierspel verheven bleek te zijn. Want evenals Allred Cortot en eenige der allergrootste pianisten kan ook deze kunstenares zich, om slechts sen voorbeeld te noemen, het even na elkaar aanslaan der beide handen in lyrische accoorden- passages veroorloven. Wat bij kunstenaars van lageren rang goedkoop of ongaaf zou klinken, wordt door haar tot edelste poëzie tot uiting van teederheid. Tot het hoogtepunt van deze matinee werd de Sonate op. 53 in C gr. t., de Waldstein-Sonate, welke door haar mar- overlevenden in een Oostcanadeesche haven. Het schip was 700 mijl ten Wes ten van Ierland getorpedeerd op 1 De cember. Men weet niet, wat er van de 49 andere opvarenden is geworden, meldt het D.N.B. uit New York. Voorts wordt uit New York gemeld, dat het 12.823 ton metende Britsche vrachtschip „Waiotira”, dat als koel- schip was ingericht, per radio heeft ge seind, dat het op 400 mijl ten Noord westen van de lersche kust getorpe deerd is. Het Engelsche vrachtschip „Motaro” van de Blue Star Lijn is te Buenos Aires aangekomen met 15 opvarenden van een niet-genoemd Engelsch stoomschip, dat op den Atlantischen Oceaan door een ken, welke nog gaver van techniek, nog gedacht waren. Doch schoo- :htiger en grootscher zal het hebben geklonken. Het was ul a„„io-opdt dat wij als een grooten schat diep in ons hart zullen bewaren. Het publiek huldigde den grooten kun stenaar met bloemen en applaus op spontane wijze. Orkest en dirigent ont vingen een welverdiend aandeel in deze ovatie. Als orkestwerken hoorden wij op deze matinée de Suite voor strijkorkest ho bo's, fagot, trompetten, pauken en cem balo (de vierde orkestsurte volgens de uitgave van Breitkopf en Hërtel) J. S. Bach in eerste uitvoering en Variaties Vóór 1 Januari geeft de AA bon van het gezinshoofd het recht tot het koopen van een Wollen Uitknoopbare Voering te gebruiken voor alle jassen of man tels Deze voerings'zijn nog in voor raad Prijzen vanaf ƒ13.75. PRINSESTRAAT 33—35, DEN HAAG TELEFOON 113902 tieven en vele wagons ontspoorden. Zes menschen zijn om het leven gekomen, verscheidene gewond. In de nabijheid van Boekarest is een personentrein achter op een anderen personentrein gereden. Hierbij was een doode te betreuren, elf menschen wer den gewond. Het treinverkeer werd door zwaren' sneeuwval zeer bemoeilijkt. Talrijke wegen waren voorts onbegaanbaar ten gevolge van sneeuwverstuivingen. Op den autoweg Boekarest-Kroonstad zijn tientallen auto's ingesneeuwd. De scheepvaart tusschen Giurgiu en Rst- juk moest wegens ijsgang op den Donau worden gestaakt. en zonder inmenging van derden, te re gelen. Tentoonstelling in Kleykamp. In de kunstzalen Kleykamp. in een der bovenzalen, wordt een tentoonstelling ge houden van penteekeningen door mevrouw W A. Snethlage. Het zijn teekeningen van bloemen en planten, knap, met een voor treffelijk kunnen en groote toewijding ge daan, deels naturalistisch en hier en daar met een zeer lichte decoratieven inslag. Een expositie, die aandacht en rust vraagt om te bekijken, maar waarvan dan ook rust en overtuigende kracht uitgaat. Er zijn juweeltjes van teekeningen bij. Het groote aantal .exposities maakte het ons onmogelijk deze tentoonstelling eerder te bezoeken. SLACHTOFFERS VAN DE VORST In een open kamp in de nabijheid van de Donauhaven Calarasi. waarin zich ruim 200 Roemeensche vluchtelingen be vonden zijn 5 kinderen doodgevroren, terwijl 9 anderen door de vorst ernstige kwetsuren opliepen. Deze vluchtelingen zijn den 13den December door de Boel- garen uit hun woning in de Dobroedsja verdreven. De in Roemenië heerschende sneeuwstormen hadden het kamp volko men van de overige wereld afgesneden en de vluchtelingen hulpeloos aan de strengheid van den winter blootgesteld. Uit het geheele land worden sneeuwstor men gemeld. DERDE KLASSE DERDE LIJST Trekking van 27 December. 1000 No. 12506, 12973. 400 No. 16617. PRIJZEN VAN ƒ45. 10988 14891 18049 14934 18253 15192 18305 15740 18926 15811 19590 13008 15814 1M639 13166 16152 20457 13740 16800 20468 13818 16959 2U671 14098 17196 20700 14174 17229 20819 14238 17469 21316 14520 17684 21921 14811 18041 lijst stond: 12590, m. Z. LETTERKUNDIG GENOOTSCHAP „OEFENING KWEEKT KENNIS". In de bovenzaal van Diligentia. zal op Zondagmiddag a?s. te drie uur, voor het Letterkundig Genootschap ..Oefening Kweekt Kennis", de heer Jozef P. Weyand spreken over „Herinneringen uit het Haag- sche Muziekleven". DANSSCHOOL MABY BEYERSBERGEN Onder zeer groote belangstelling vond dezer dagen in het theater „De Seinpost" de jaarlijksche uitvoering plaats door de leerlingen van de dansschool van mevr. Maby Beyersbergenv. d. Pek. Het eer ste gedeelte van het programma van dezen in alle opzichten geslaagden middag ving aan met rhythmische oefeningen door heele kleintjes en kleuters (35 jaar). Voor de pauze werd onder meer nog uitgevoerd doorgrootere meisjes ..Suite Casse Noisette”, Tschaikowsky. Na de pauze toonde mevr. Beyersber gen, wat zij met dames en de keurklasse weet te bereiken. Allereerst voerden eenige dames rhythmische oefeningen uit, harmonisch en in muzikalen stijl. Tegen het einde der voorstelling werd mevr. Beyersbergen door haar leerlingen gehuldigd met vele bloemstukken en ca- deaux. Ook voor de solisten en mevr, de Groot, die veel aandacht besteedde aan de kindercostuums. waren er fraaie bloemen Mevr. Beyersbergen werd voor haar persoonlijke en karakteristieke lei ding en toewijding dank gebracht voor de door haar gepresteerde danskunst, waarmede de talrijke aanwezigen harte lijk hebben ingestemd. Zweedsch schip tot zinken gebracht Midden December is op den Atlanti schen Oceaan het in een Zweedsch con- vooi varende Zweedsche schip „Man gen”, dat ruim 1200 ton mat, tot zinken gebracht, aldus het D.N.B. Acht van de 19 opvarenden zijn waarschijnlijk om het leven gekomen. NIEUWE DUITSCHE GEZANT IN BOEKAREST De Führer heeft op voorstel van den rijksminister van buitenlandsche zaken von Ribbentrop den Duitschen gezant in Pressburg. Manfred Freiherr von Killin- ger, tot gezant in Boekarest benoemd. De huidige gezant in Boekarest, dr Fabri- cius. is naar de Wilhelmstrasse terugge roepen en krijgt een andere taak. Tot op volger van Freiherr von Kdlinger in Pressburg heeft de Führer den gezant Èanns Ludin benoemd. MELODIEEN O VAN DE DONAU »»n prachtige film met muziek vano.a.: BE ETHOVEN, MOZART, SCHUBERT an STRAUSS KANARIEVOGELS een schitterende documentaire film De onlangs uit de Vereenigde Staten teruggekeerde Engelsche minister voor de ravitailleering, Layton, heeft in een persgesprek de Engelsche openbare, meening ervoor gewaarschuwd van Amerika geen wonder te verwachten, meldt het D.N.B. Alle Amerikaansche plannen voor hulp aan Engeland moe ten rekening houden met de voorwaarde, aldus verklaarde Layton, dat de „niet- oorlogvoerende” rol van de Vereenigde Staten in de eerstvolgende 6 maanden niet veranderd zal worden. De stem ming van de Amerikaansche bevolking is beslist tegen het zenden van Ameri kaansche troepen, deels om humani taire redenen, deels echter ook, omdat vele lieden in Amerika ervan overtuigd zijn, dat het zenden van troepen een in mengen van Amerika in de Europee sche aangelegenheden zou beteekenen, waarbij Amerika geen belang heeft. De voorzitter van de commissie voor hulpverleening aan Engeland, White, heeft aan een correspondent van Scripps-Howard verklaard, dat de Ver eenigde Staten geen troepen naar Enge land zullen sturen, daar men ze niet be wapenen, niet vervoeren en niet verzor gen kan. De Vereenigde Staten hebben nog geen 200.000 man gereed staan, die men in eigen land noodig heeft. Een oor log zou de doeleinden te gronde richten, waarvoor de commissie-White is opge- richt en zou tot een dertigjarig conflict leiden. In een reeks bladen publiceert de commissie-Marshall een oproep tegen de deelneming aan niet-Amerikaansche oorlogen. De openbare meening wordt gewaarschuwd, dat men spoedig in oor log zal zijn, wanheer het volk niet zelf de oude tradities van het vrije Amerika hoog houdt. Marshall, die voorzitter is van de commissie tegen Amerika’s deelneming aan den oorlog, heeft ver klaard, dat president Roosevelt eener- zijds het Congres óm volmacht wil ver zoeken, teneinde Engeland 3 milliard dollar te leenen voor oorlogsaankoopen, maar anderzijds de opheffing van de neutraliteitswet en de Johnson-wet niet wil bevorderen. De leider van de Engelsche inkoopcom- missie te Washington, Purvis, heeft Dins dag een langdurig onderhoud gehad met den minister van Financiën, Morgenthau. Tegenover de pers verklaarde Purvis, dat een bespoediging van de Amerikaan sche hulpverleening aan Engeland in de eerstvolgende maanden van het grootste belang is. Op een vraag, hoe dit moest worden uitgelegd, zeide hij. dat hij daarmede het belang heeft willen aangeven van de Amerikaansche hulp voor de strategische voortzetting van den oorlog, maar niet de mogelijkheid eener ineenstorting van Groot-Brittannië. Verbod van vliegen via Saigon Op verzoek van de Fransche regee- ring moet van de beide Japansche luchtlijnen Hanoi—Bangkok het vliegen op de lijn via Saigon onmiddellijk ge staakt worden, daar men met de moge- Ikheid van een toenemend gevaar voor de verkeersveiligheid o£> deze lijn als gevolg van het conflict tusschen Thai land en Indo-China rekent. Domei knoopt aan dezen maatregel de opmer king vast, dat de tweede over Vientiane loopende lijn veel gevaarlijker is en dat derhalve wel nog andere redenen het vliegerverbod zullen bestaan. Senator Wheeler Roosevelt De democratische senator Wheeler heeft het plan van Roosevelt om Engeland in pacht oorlogsmateriaal beschikbaar te stellen, gekwalificeerd als een ontduiking van de neutraliteitswet, zoowel naar de letter als naar den geest. Het Amerikaansche"volk is niet zoo DE REIS VAN DENTZ NAAR SYRIË De nieuwe Fransche hooge commis saris van Syrië, generaal Dentz, is eer sten Kerstdag aan boord van een Roe- meensch schip te Istanboel aangekomen, 's Avonds vertrok hij via Ankara naar Beiroet. Nadat hij zijn ambt aanvaard heeft, zal hij de Turkschë regeering te Ankara een officieel bezoek brengen. NIEUWE LORD-COMMISSARIS VAN DE ADMIRALITEIT Volgens een Reuterbericht is admiraal Cunningham benoemd tot lord-commis- saris der admiraliteit en tot chef van de ravitailleering en het verVoer. Bij het uitbreken van den oorlog voer de Cunningham, die 55 jaar oud is, het bevel over het eerste kruisers eskader van de Middellandsche Zeevloot. Hij wordt de opvolger van den vice-adml- raal Arbuthnot, die tot opperbevel hebber van de Indische vloot is be noemd. In de kunsttaal Kleykamp Het woord „veelbelovend” bij een expo sitie van een jong kunstenaar te gebrui ken, heeft verschillende graduaties. Maar „veelbelovend” in den hoogsten en hoog- ste-verwachtingen gevenden zin mag zeker gebruikt worden voor het voortref felijke werk van Gijs J. Voskuil, dat in een der bovenzalen van Kleykamp wordt geëxposeerd. Hier zijn teekeningen, op hun physieke, maar óók psychische gelij kenis verantwoord tot in ieder détail, hier is een dichterlijke en verbeeldingrijke kunstenaar aan het werk, met een dege lijkheid van kunnen, die hem in staat stelt fantastische, visioenaire motieven volko men beheerscht te vertolken. Gijs J. Vos kuil is een dier jonge talenten, die wij den laatsten tijd gelukkig nog al eens tegen komen, die hoop geven voor de toe komst van een Nederlandsche kunst, die in het heden en' verleden steeds onze trots en glorie is geweest. Een serieus en ernstig werker met een groote be gaafdheid. Noorsche schepen verlaten wateren van het Verre Oosten Naar in scheepvaartkringen te Tokio verluidt, heeft de z.g. „Noorsche scheepscontrölecommissie” te Londen allen Noorsche schepen, welke in dfe In dische wateren en in de wateren van het Verre Oosten varen, den raad gege ven zich onmiddellijk naar de Atlanti sche Oceaankust van Amerika te bege ven. De „Tokio nitsji nitsji” publiceert ge ruchten, volgens welke de Amerikaan sche regeering allen in Japan wonenden Amerikaanschen burgers zal verzoeken Japan op zijn laatst einde Januari defini tief te verlaten Verder zal het Ameri kaansche schepen verboden worden na 31 Januari nog Japansche havens aan te doen. Het blad wijst in dit verband er op, dat reeds in de laatste weken Ameri kaansche schepen van Sjanghai resp. Ma nilla direct naar de Vereenigde zijn teruggekeerd, zonder, zooals -J»__1 f41- 1 1 doen. In Januari zouden daarentegen Amerikaansche schepen dan anders uit Honoloeloe in Yokohama en de andere Ja pansche havens aankomen, waarschijnlijk in verband met het voorgenomen vervoer van Amerikaansche staatsburgers uit Ja pan. De woordvoerder van het inlichtin genbureau heeft in verband met deze ge ruchten opgemerkt, dat hierover geen of- op den Atlantischen Oceaan duikboot getorpedeerd is. Radio Mackay heeft een radiosein op gevangen van het Engelsche vracht schip „Everleigh”, waarin medege deeld werd, dat het omstreeks 650 mijl EEN GETEEKEND SPROOKJE in KLEUREN NIEUWS UIT BINNEN- EN BUITENLAND van de en fuga voor orkest op. 132 over een thema van W. A. Mozart van M. Reger, den toondichter, wiens te vroegtijdig heengaan wij in het begin van het volgende jaar als vijf en twin tig jaar geleden zijnde, zullen mogen herdenken. Het orkest, dat den solist van deze matinée op zulk een voor treffelijke wijze begeleidde, heeft van Bach’s orkestsuite een uitmuntende doorzichtige vertolking gegeven. Er wa ren wel eens ongave tonen in het spel der blazers te betreuren. Maar wij die nen deze ongelukjes te vergeven, indien wij bedenken, dat in den tijd van den Thomascantor de meeste instrumenten andere eigenaardigheden bezaten, dan die, welke wij thans in de moderne or kesten zien gebruiken. Bovendien wordt in deze suite van de musici vaak het bijna onuitvoerbare verlangd. De gees telijke voornaamheid, de juiste keuze der tempi dwongen echter diepe bewon dering af. Max Reger’s meesterwerk werd op smette! ooze wijze voorgedra gen. Zoo veredeld, zoo volkomen ge richt op het wezen van deze schepping, werd deze uitvoering tot een vereering, een piëteitsvolle verheerlijking van den maker. Ook hierna warm gestemd ap plaus voor dirigent en orkest. KERSTBOODSCHAP VAN PRESIDENT ROOSEVELT President Roosevelt heeft een boodschap gericht tot het sche volk, waarin hij o.m. dat de meerderheid der volken de hoop op de vorming van een betere wereld nog niet heeft opgegeven. Ook de Ame rikanen zouden willen deelnemen aan de oprichting van deze betere wereld, en wel langs vreedzaraen weg. Tenslotte zei president Roosevelt, dat de bevolking der Vereenigde Staten het Kerstfeest van dit jaar tot een vreugde feest voor de kinderen moet maken, aangezien het voor volwassenen geen vreugdefeest kan zijn. DE ONGELUKKEN MET KERSTMIS Volgens Associated Press zijn met de Kerstdagen in de Vereenigde Staten rond 300 personen bij ongelukken omge komen. VERSPREIDE BERICHTEN Door een overstrooming is Braziliaansche textielcentrum Juiz de Fora tijdens de Kerkdagen door een ramp getroffen. De stad kwam geheel onder water te staan. Alleen in het centrum stortten 80 huizen in. Er zijn verscheidene dooden. De materieele schade bedraagt ongeveer 100 millioen milreis. De treinverbinding met Rio de Janeiro en den staat Minas Geraes is tijdelijk verbroken. Naar uit Bejucal (Cuba) gemeld wordt, zijn bij een wervelstorm 40 men schen om het leven gekomen, terwijl er 100 werden gewond. Er werd om vangrijke materieele schade aange richt. Aan de kroonprinses van Italië, die den wensch te kennen had gegeven tot de fascistische partij toe te treden, is het bewijs van lidmaatschap over handigd, meldt het D.N.B. uit Rome. De Spaansche minister van buiten landsche zaken, Serrano Suner, zal bin nenkort een bezoek aan Tanger bren gen. In geheel Spanje heerscht 'ónge wone koude. In talrijke steden werden temperaturen tot 15 graad onder nul gemetpn. Uit vele provincies, vooral aan de Noordelijke kust, wordt aanhou dende sneeuwval gemeld. Het verkeer te land is op de meeste wegen geblok keerd. Het spoorwegverkeer heeft groo te vertragingen. Uit een ongenoemde Oost-Canadee- sche haven wordt gemeld, dat drie ka zernes van de Canadeesche marine in brand zijn geraakt. Hierbij is een ma troos om het leven gekomen. Zeven matrozen werden gewond. In Californië zijn ten gevolge van sneeuwstormen, in de bergstreken 15 personen om het leven gekomen. In de siërra’s worden -£1” J* vermist. Aan de kust zijn reddinj's; naar 10 kustwachters, dié sedert den eersten Kerstdag met hun reddingboot worden vermist. Roosevelt zal spreken De secretaris van het Witte Huis Stephen Early, heeft medegedeeld, dat president Roosevelt in zijn radiorede van Zondag a.s. zeer zeker over de Ameri kaansche hulp aan Engeland zal spreken, doch geen cijfers zal noemen. Early liet dóórschemeren, dat Roosevelt zich uitvoerig zal bezighouden met de be spoediging der productie van oorlogsma teriaal in de Vereenigde Staten. ONGEHOORZA AMHEIDS- CAMPAGNE i het Indische blad „Bombay Chronicle” zal binnen enkele dagen de burgerlijke ongehoorzaamheidscampagne in de Noordwestelijke - beginnen. Naar verder United Press meldt uit Washington: In een rede in het Huis van Afgevaardig den heeft de republikein Woodruf ver klaard, dat het beslag op Duitsche en Ita- liaansche handelsschepen in de havens van de Vereenigde Staten „een oorlogshande ling” zou zijn, waardoor de Vereenigde Staten in het Europeesch conflict betrok ken zouden worden. Engeland wenscht dat Amerika met alle manneri en al het geld actief aan zijn zijde treedt. Wood ruf wees er verder op dat volgens de meening van de best ingelichte waarne mers in Washington het voorstel tot dit beslag van Engelsche zijde was gekomen. De Amerikaansche regeering is er tot dusver blijkbaar niet op ingegaan. Indien dit voorstel in het congres gedaan zal Worden dan kan men op zeer scheren te genstand rekenen. In het Gebouw v. 'Kunsten en Weten schappen Het gaat Handel, door de gebruike lijke koppeling van zijn naam aan dien van Bacn, gelijk Schiller ten opzichte van Goethe of'Rubens ten opzichte van Rembrandt. Doordat hij, evenals de an dere eerstgenoemden, als de mindere geldt van den laatste, heeft dat voor nem gelijk voor die beide anderen, tot onderschatting geleid. Nu ja, Bach is een dieper, rijker, verhevener geest. Dat hij zich niét op het gebied der opera bewoog gelijk Handel, heeft daar mede niets te maken, al wordt dit nog al eens gaarne als een bewijs aange haald. Mozart, Wagner en Strauss zijn er om deze misvatting aan te toonen. En zijn Bachs volkskoren in de Mat- theuspassion geen indringend-drama- tisch illustratief element in de hande ling, die zich voor verzichtbaring slechts niet leent? Neen, Handel is als geheele persoonlijkheid minder een ver diepte, minder een mysticus geweest. Maar zijn minder geestelijke, meer we reldlijke kunst kenmerkt zich door een macht van gevoel, een grootschheid van praal en kracht van beheersching, dat de meester ook om zijn tegengesteld heid tot den aard van Bach, met dezen gerechtvaardigd tezamen genoemd kan worden. Er openbaart zicht een indruk wekkende grootheid in deze figuur. Het werk van dezen middag heeft daarvan getuigd, wat mogelijk is gemaakt door een uitvoering, die door verzorgdheid, begrip en toewijding zich onderscheid de. De inleiding werd al dadelijk stem mingsvol en in hare laatste episode met de noodige levendigheid door het Residentieorkest gespeeld. In de teno.'- soli toonde de heer v. Tulder zich zeer goed gedisponeerd en bij zijn met effen geluid en beschaving gegeven voor dracht, sloot het koor met schoone sono riteit aan waarbij een voortreffelijk evenwicht tusschen de stemmengroepen tot uiting kwam. Annie Woud zong met warm geluid en gezonde opvatting, terwijl Willem Ra- velli’s voordracht zich als steeds door voorflame gevoeligheid kenmerkte. Het koor „Denn es ist uns ein Kind gebo ren” werd in zijn blijheid en naiviteit goed getroffen. Liefelijk en nobel-zoet klonk de Pastoral-Sinfonie, waarna To v. d. Sluys met haar klaar sopraange- luid in bewogenheid de recitatieven en aria’s betreffende „Die Geburt Chris ti” tot uitdrukking bracht. Ook in het vleiend-melodische „Er weidet seine Herde” trof zij de» juisten toon evenals vóóraf Annie Woud. Schoon is de overgang uit de sfeer van vredigheid en zacht geluk tot de ernst en smartelijkheid van „Das ei- den des Erlosers”. Het koor zette hier met „Sieh, das ist Gottes Lamm” bui tengewoon gelouterd van klank en over tuigend van uitdrukking in. Hulde aan den leider, Anthon van der Horst, voor hetgeen hij hier en elders met het koor tot stand bracht. De koren van deze afdeeling waren echter wel zeer demon stratief en het klonk alles zeer karak- etrvol en expressief. Uitsteken de ge lijk- en zuiverheid in de bewegelijke episodes als van „Denn wir wallten”. Doch wij willen niet verder in bijzon derheden treden. Koor en solisten ga ven prestaties op hoog peil en het orkest sloot zich gelijkwaardig aan terwijl de heeren H. A. Wegerif jr. en J. A. de Zwaan voor cembalo- en orgelpartij uit- nehnend berekend bleken. En Anthon v. d. Horst toonde zich een even voor treffelijk algemeen - als koorleider. Het geen wij hoorden, muntte uit door één heid. Een snthetische kracht was muzikale als geestelijke. Hulde. KERSTBOODSCHAP VAN MAAR SCHALK PÉTAIN Het Fransche staatshoofd heeft een Kerstboodschap tot het Fransche volk gericht. „Vergeet niet, aldus maar schalk Pétain, dat het Kerstmis is, de nacht der hope. Een nieuw Frankrijk is geboren. Dit Frankrijk is voortgekomen uit uw beproevingen, de roerselen van uw geweten en uw offers. Gij zult het verstaan van dit Frankrijk eenmooi land te maken. Hebt vertrouwen, hebt nieuwen moed. Doet een gelofte met alle krachten aan deze wederoprichting mede te werken, opdat uw kinderen we der een blij Kerstfeest kunnen vieren. Schaart u om mij voor dit Frankrijk. Een nieuw, gezond Frankrijk groeit op en wordt steeds sterker. Weldra zult gij de steii zien, wellj^ uw lot zal leiden. DE WINTERHULP Het Fransche winterhulpwerk, dat be staat uit inzamelingen van geld en klee- ren en dat nog wordt voortgezet tot het einde van deze maand, heeft tot dusver een bedrag van 92 millioen franc opge bracht. Hiervan hqeft Marokko 20 milli oen gegeven en Algiers 16 millioen. simpel, dat het gelooft dat Engeland dat oorlogsmateriaal ooit zal teruggeven of vervangen. Het weet, dat Engeland na den oorlog zijn verplichtingen jegens Amerika niet nagekomen is. In dien de Vereenigde Staten op de basis van het plan-Roosevelt oorlogsmateriaal aan En geland atstaan, dan zal Engeland het ook ditmaal niet vervangen of kunnen vervan gen. Indien leidende figuren uit de Ame rikaansche regeering thans op deze wijze de wetten .ontdoken, zou men er zich later niet over mogen beklagen, als zich onder het geheele volk tenslotte gering schatting van de wetten zou verbreiden. Verklaring van aartsbisschop De katholieke aartsbisschop van Cincin nati, Mc Nicholas, heeft in een radiotoe spraak verklaard, dat een minderheid van 10 procent tracht het Amerikaansche volk in den oorlog te storten, terwijl een overweldigende meerderheid van het volk zwijgend en werkloos toeziet. Het kapita lisme der Vereenigde Staten, aldus ver klaarde de aartsbisschop verder, voert blindelings naar den oorlog en ziet hierbij over het hoofd, dat het zoodoende zijn eigen graf graaft. De Amerikaansche zakenwereld heeft het oog op de winsten, welke gedurende een zekeren tijd zullen ontstaan uit een deelnemen van Amerika aan den oorlog, doch ziet echter niet de dan komende totale ineenstorting van het wereldkapitalisme Het Amerikaansche volk, zoo besloot hij, is voor den vrede De Amerikaansche volksleiders, die de Vereenigde Staten stap voor stap naar den oorlog leiden, staan op het punt het Amerikaansche volk van zijn vrijheid te berooven

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1940 | | pagina 2