arférv ig|.* J tl? HET ITALIAANSCHE WEERMACHTBERICHT HET DUITSCHE WEERMACHTBERICHT I BUITENLAND LAATSTE BERICHTEN KUNST EN LETTEREN TELEGRAMMEN SPORT BERNARD SHAW DOCEERT GESCHIEDENIS JAPAN van Bij het Residentie-Tooneel KREFELDER STEDELIJKE OPERA Cyrenaica ZONDAG GEEN VOETBAL I GRIEPEPIDEMIE TE BELGRADO Belangrijke doelen in Engeland succesvol bestookt Nieuwjaarsboodschap Matsoeoka PIANORECITAL THEO VAN DER PAS UITGEBREID NIEUWS UIT BINNEN- EN BUITENLAND LOBSTER COCKTAIL ONZE SPECIALITEIT! DINERS ƒ2.50—ƒ3.50. Het muzikale gedeelte wordt verzorgd door GREGOR SERBAN. RESTAURANT-TAVERNE TEAROOM EERSTE WERKPAUZE CONCERT IN ONS LAND HONGARIJE EN DE OORLOG IN 1940 HAD LONDEN 1180 UUR LUCHTALARM Artillerie- en luchtactie in AANVALLEN OP LIVERPOOL EN ANDERE STEDEN De kroon op het Nederlandsche pianistendom HAAGSCHE COURANT Donderdag 2 Jan. 1941 3e bl. pag. 2 Stemmen over het verloop van den oorlog r wM w i 2 RECLAMES. L. POTEN 31 DEN HAAG In Koning Karel's Gouden Dagen Hors d’Oeuvre Varié Paté de foie gras Homard frais „HET BIECHTGEHEIM” BEER VOETBAL DE COMPETITIE VAN DEN N.V.B. NEDERLANDSCH OPERA ENSEMBLE VERSPREIDE BERICHTEN Uit Vichy wordt gemeld: Het Jour nal Officiel publiceerde het decreet in zake de Fransche begroeting over 1941, welke 40 milliard franc beloopt. OP DE VOSSENJACHT Een spannende sportfilm Huitre Impériale de Zélande Onze cameraman lilmde in kleuren GIETHOORN TWEE LUIE KRAAIEN Een vroolijke teekenfilm Hedenmiddag vond tijdens den schaft tijd het eerste werkpauze-concert in ons land plaats voor de arbeiders in de fabriek I |L| EP JPk I van N'V' Esveha aan den Rijswijksche- I I B i weg alhier, waarbij o.a. als gast aanwezig „En daarom moet jij naar Portugal” is diep ontroerend. Dirk Verbeek, die deze geweldige rol (hij staat haast onafgebro ken voor het voetlicht) op een boven alle lof verheven wijze speelt, weet ook hier tot dit allerlaatste en allerdiepste in den vroo. lijken koning door de dringen en Bets Ra. nucci, als Koningin Katharina is ontroe rend in haar zuiverheid, eerlijkheid en trouw. Coba Kelling als Newton’s huis houdster was prachtig Jeanne Verstraete vertolkte het rolletje van Sally. Het tal rijke publiek, dat éven onzeker stond te genover den „nieuwen” Shaw in III, bracht aan het slot een geweldige ovatie. Er was een tuin van bloemen voor de medespe lenden. PULCHRI STUDIO Ten gevolge van de verkiezingen in de algemeene vergadering van 30 December j.l. is het bestuur van het genootschap Pulchri Studio voor 1941 als volgt samen gesteld: Willy Sluiter, voorzitter; H. van der Stok, secretaris; Dirk Wolbers, pen ningmeester; Louis Bron, voorzitter der commissie voor de kunstzalen; Jos. Seckel en Dirk Bus. leden dier commissie, en Jan Bakker, voorzitter van de commissie voor de sociëteit TIENDE NEDERLANDSCHE BOEKENWEEK Van 1 tot 8 Maart 1941 zal hier ter ste de de tiende Boekenweek gehouden wor den. Er worden door de Boekenweek- commissie reeds plannen voor het orga- niseeren Wn dit nieuwe feest van het boek beraamd. MAURITSHUISCONCERTEN In de week van 2 tot en met 8 Januari 1941 zullen Gusta Scheepmaker (zang), Wim van Hoek (fluit). Kees van Nieu- kerken (piano) en W. J. Schmidt (be geleiding) iederen middag van half drie tot vier uur het programma verzorgen in het Mauritshuis. Ten gehoore zullen worden gebracht een aria uit kantate „Ihre Völker hort” van G. Ph. Telemann, liederen van Mozart. Schubert en Fauré, alsmede een duo sonate voor fluit en klavier van J. S. Bach. AANVOER VAN SARDINE De motorkotter T.X. 24 W. van der Vis, die voor de sardine-visscherij uitgevaren was, was hedenmorgen aan de markt met 78 kisten sardine. Hoewel de sardine niet groot van stuks was, werden toch hooge prijzen betaald en wel van ƒ17ƒ19.40 per kist. De T.X. 24 maakte een mooie reis en besomde alleen aan sardine ruim 1400. Vermoedelijk zullen meerdere kust- visschers thans aan deze visscherij gaan deelnemen Hedenmorgen was er ook Noorsche ka beljauw aan de markt. De prijzen waren 4546 per kist van 35 k.g. KUNSTZAAL SCHERFT Van Zaterdag a.s. af tot 25 Januari a.s. exposeeren in de kunstzaal Scherft, Laan van Meerdervoott 88. de heeren Paul Ci troen en W. J. Rozendaal. BELGRADO, 2 Januari. (D.N.B.) In Zuid-Slavië is het weer plotseling omge slagen. Op Nieuwjaarsdag werden tempe raturen tot 12 graden boven nul gemeten, terwijl het nog kort te voren vrijwel overal 20 graden vroor. Het gevolg is, dat de sneeuw gaat smelten. Een onaan genaam uitvloeisel vormt een hevige griepepidemie, welke ten deele kwaad aardig van karakter is. Naar schatting zijn er alleen in Belgrado al 60.000 patiën ten. DRIE PERSONEN VERMIST TE MIDDELBURG Sedert 22 December worden te Middel burg vermist de 40-jarige courantenbezor ger P. Buys en sedert 31 December de 41-jarige houthandelaar J. Goudbloed en de 51-jarige houtwerker A. Caljouw. Men vermoedt, dat zij te water zijn geraakt tijdens de duisternis. Een uitgebreid on derzoek had tot heden nog geen resultaat. R. DE BRUYN OUBOTER In de kunsthandel Martinus Llernur (Zeestraat 63) exposeert van Zaterdag a.s. tot en met 25 Januari de bekende aquarellist R. de Bruyn Ouboter zijn laatste werken. Tournée door ons land Zooals reeds gemeld, zal de Krefelder Stedelijke Opera binnen het kader der uitvoeringen van de Nederlandsch-Duit- sche cultuurgemeenschap een rondreis door ons land maken. De eerste voorstellingen zullen plaats hebben op 8 en 9 dezer resp. in Utrecht en Haarlem, in den stadsschouwburg. Opgevoerd zal worden de succes-ope- rette „Glückliche Reise” van Edm. Kb niche. Aan dit opera- en operette-gezel schap werken 100 personen mede. Het reist met eigen orkest, ballet en décors. Voorstellingen zullen gegeven worden be halve in Utrecht en Haarlem ook hier ter stede, in Amsterdam en Rotterdam, Arn hem, Groningen, Assen. Hilversum, Bus- sum, Breda, den Bosch, Tilburg, Nijme gen, Leiden en Dordrecht. Alle wedstrijden afgelast Naar de Nederlandsche Voetbal Bond ons mededeelt, zijn alle voetbalwedstrij den, welke voor Zondag 5 Januari waren vastgesteld, in verband met de gesteldheid van de terreinen, afgelast. BOEKAREST, 2 Januari (A.N.P.). De „Porunca Vremdi” schrijft, dat Honga rije, in plaats van dankbaar te zijn jegens de asmogendheden voor de herziening van het verdrag van Trianon, den laatsten tijd steeds meer naar Londen lonkt. Het blad schrijft, dat de Hongaarsche regee- ring een drukke diplomatieke en propa gandistische activiteit ontplooit in Lon den, Vichy en Washington. De Duitsche volksgroepen in Hongarije worden, on danks de bepalingen van de Weensche arbitrage, nog steeds vervolgd. De leden van de politieke organisatie, die de as vriendschappelijk gezind is, de z.g. Pijl- kruisers, worden in de gevangenis ge worpen. De Duitsche instructietroepen zijn op hun reis door Hongarije naar Roemenië op vijandige wijze bejegend. De omroep van Boedapest verheelt zijn sympathie voor Londen niet. Hongarije wil zich door zijn dubbelzinnige politiek voor iedere gebeurlijkheid van den oorlogsafloop vei lig stellen. NEW YORK, 2 Januari. (D.N.B.) Offi cieel is te Londen bekend gemaakt, dat al daar in het afgeloopen jaar gedurende 1180 uur luchtalarm geweest is. De vierhonderd keeren, dat er lucht alarm werd gemaakt, vielen bijna alle in de tweede helft van het jaar, DE VUILNISEMMER IN DEN WINTER De directeur van den Gemeentelijken Reinigingsdienst schrijft ons, dat ook thans, evenals andere winters, bij vrie zend weer bij zijn dienst regelmatig klach- te inkomen over onvoldoende lediging van vuilnisemmers. Bij onderzoek blijkt dan als regel, dat de inhoud van de emmers vastgevroren was, waardoor de lediging belemmerd werd. In verband hiermede wordt nogmaals dringend de raad gegevën bij vriezend weer den vuilnisemmer een plaatsje bin nenshuis te geven, waardoor voorkomen wordt, dat de inhoud vastvriest en hier door zoowel voor de burgerij als voor den ophaaldienst moeilijkheden ontstaan. Medewerking van het Residentieorkest Het Nederlandsch Opera Ensemble, al gemeen leider Chris van Dam, beleeft thans het vijfde speelseizoen. Gelijk in de voorgaande seizoenen geschiedde, zal ook dit jaar door het Ned. Opera Ensem ble wederom in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen een aantal voorstellin gen worden gegeven. De rij dezer voorstellingen wordt ge opend op Zondagavond 12 Januari a.s. om kwart over zeven met Guiseppe Verdi’s meest populaire opera „De Troubadour” (II Trovatore). Een buitengewone omstandigheid voor dit seizoen is voorts, dat aan deze Haag- sche voorstellingen het volledige Residen tie Orkest zal medewerken. HET NEDERLANDSCH ORKEST ,,’S-GRA VENH AGE” Zaterdagmiddag 3 uur geeft het Neder landsch orkest ,,’s-Gravenhage” in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen zijn eerste concert, waarbij o.m. de 9e Symphonie van L. van Beethoven met Slotkoor zal worden uitgevoerd. HOLLANDSCH WATER Een potpourri van populaire Hollandsche liedjes Aan de groeve werd niet gesproken. De jongste zoon van den overledene, jhr. I. F. den Beer Poortugael uit De venter, dankte voor de laatste eer, zijn vader bewezen. ERGENS IN ITALIË, 2 Januari. (Stefani). Het hoofdkwartier publiceert weermachtbericht no. 209. Het luidt als volgt: In het grensgebied van Cyrenaica be drijvigheid van artillerie en patrouilles aan het front van Bardia. In het gebied van Giarabub, het terrein, waar het ge vecht is geleverd, waarvan melding is gemaakt in het laatste weermachtbe- rich, hebben wij wapenmateriaal, munitie en door den vijand achtergela ten vrachtwagens verzameld., Vijandelijke luchtaanvallen op onze vliegvelden in Cyrenaica hebben lichte schade doen ontstaan en geen slachtof fers gemaakt Het ingrijpen van jacht vliegtuigen en het vuren van het af weergeschut was doeltreffend, een vij andelijk vliegtuig werd neergeschoten. Onze formaties jacht- en aanvalsvlieg- tuigen hebben talrijke gemechaniseerde detachementen en een vijandelijke ver schansing gebombardeerd en met mi- trailleurvuur bestookt. Al onze vliegtui gen zijn teruggekeerd. Aan het Grieksche front operaties van plaatselijk karakter. Ondanks de on gunstige weersomstandigheden hebben onze luchtformaties met succes bommen van klein kaliber geworpen op vijande lijke installaties. In Oost-Afrika plaatselijke acties van patrouilles en artillerie. Vijandelijke vliegtuigen hebben plaatsen in Abes- sytnië gebombardeerd zonder schade te veroorzaken. De ook den laatsten tijd herhaal delijk geciteerde legende, dat het tooneel in ons land geen artistiek niveau bezit en dat er dus geen belangstelling voor be staat, is gisterenmiddag in den Stads schouwburg weer eens geloochenstraft door een artistieke gebeurtenis van den eersten rang, die door een stampvolle zaal geestdriftig werd begroet: de première van G. B. Shaw’s „In Koning Karel’s Gouden Dagen” door het Residentie Too neel, onder regie van mevrouw Bets RanucciBeekman. Een voorstelling, wel ke een buitengemeen interessant stuk in vrijwel een „ideale vertolking” over het voetlicht bracht. In dit stuk leeren wij Shaw bovendien van een kant kennen, welke geheel en al verschilt van zijn ge wonen, intelligent-badineerenden toon. Deze geschiedenis in drie bedrijven (vlot en verdienstelijk vertaald door S. Carmig- gelt) is twee bedrijven lang de oude Shaw die ons den figuur van den vroolijken koning, Karei den Tweeden, door zijn bril leert bezien. Deze bedrijven spelen in het huis van den wereldberoemd geworden Isaac Newton (Rie Cramer had een voortreffe lijk décor gevonden: een ruime bibliotheek met uitzicht op een dieper liggenden tuin; ook haar décor voor het boudoir van de koningin was vol sfeer!) en in deze ge- leerden-kamgr brengt Shaw ons. naast ’t met prachtige trekjes in enkele lijnen ge schetste wiskunde.genie, een groep uit- eenloopende figuren: de fanatiek-bezeten Quaker George Fox (door Bob de Lange bezield en met een prachtig, brandend her, vormers-temperament gespeeld) daar naast in schril contrast de scherpzin nige logica van den exact-zoekenden New ton (van wien Jan C. de Vos een mar kante, onvergetelijke creatie gaf, een van de mooiste rollen, die wij van hem zagen); James, Hertog van York, een man van de daad, die krachtig genoeg kan zijn, maar blind is voor riles buiten den eigen ge zichtskring, (knap gespeeld door Jacques de Haas) en in schril contrast met dezen, den man van bemiddelen, van wereldwijs schaakspelen met een ironisch glimlachje, van het compromis en diplomatiek over, bruggen: Koning Karei den Tweeden (Dirk Verbeek). Shaw heeft aan dezen rol zijn plezier gehad; het is alles vuur werk en brilliante geestigheid wat hij door den vroolijken koning laat „plaatsen”. En niet minder „Shawesk” is de meesterlijke dialoog tusschen Newton, den wetenschap- pelijken zoeker en den kunstschilder God. frey Kneller, intuïtief wéter, waarin hij zelfs kans ziet, reeds in Newton’s eigen tijd het relatieve van zijn theorie aan te dui den, (Richard Flink speelde den Kneller met al de zelfverzekerdheid, kunstenaars, genialiteit, maar ook: kunstenaars ijdel heid, die Shaw vereischt heeft). In deze figuren: Fox, Kneller, James en Newton, heeft Shaw de geestelijke stroomingen uit Koning Charles’ Gouden Dagen neergelegd en zij allen bestormen den armen koning, die de bestuurder van zijn tijd moet zijn, met hun eigen inzichten en eischen. De glimlachende vorst heeft daarnaast zijn vriendinnen, die óók al Newton’s librije binnen weten te dringen en weer gehéél andere werelden vertegenwoordigen) en op speelsche wijze groeit uit zulk een bont gezelschap een boeiende dialoog, welke voor den Shaw.bewonderaar tot een von- ken.spattend en glinsterend juweel is ge worden. De weinig benijdens waardige vorst, ondanks de minachting van zijn fa. natieke broer James een zeer menschelijk koning en ook: een koninklijk mensch, hoewel geen kracht-figuur, weet zijn spel voort te zetten met charme, overigens goed beseffende, dat hij met Engeland’s partijen jongleert, als koorddanser op een geopend scheermes. Daarom zoekt hij verstrooiing en genoegen bij zijn vrien dinnen: de actrice Nell Gwynn (een uit muntende creatie van Mimi Boesnach); de Frangaise Louise de Keronalle, (met haar lieftalligheid, geest en haar aardig Fransch accent, een rol, welke voor de voortreffelijke speelster Vera Bondam een doorslaand succes werd) en Barbara Vil liers, een kleinere rol, door het talent van Fie Carelsen uitgebuit, alsof zij nu eens wou laten zien hoe men „van een kleinere rol een grootere maken kah”. ,,Ik ben jullie allemaal ontrouw”, zegt de vroolijke Koning, „de éénige, die ik niet ontrouw wordt is mijn eigen vrouw”. En uit die ééne zin is het heele slotbedrijf geboren, waarin wij den nieuwen Shaw leeren kennen: een Shaw vol zorg, tee- derheid en innige liefde. Deze acte, die alleen door den Koning en de Koningin (Bets Ranucci-Beckman) wordt gespeeld is eigenlijk het hoogtepunt van het heele stuk. De badineerende, altijd glimlachende Koning wordt daar van een fijne bezorgd heid om de vrouw, die tenslotte toch een blijvende plaats in zijn wispelturig hart heeft. Zijn telkens, bijna koppig herhaald: Door het Groot Nederlandsch Volkstooneel Het Groot Nederlandsch Volkstooneel heeft gisteren in het Gebouw voor K. en W. op verzoek twee opvoeringen gegeven van het stuk „Het Biechtgeheim”. Bij vorige opvoeringen hier ter stede heeft het gezelschap met het spel van Dirk Janse veel waardeering achter ge laten, zoodat voor de beide herhalingen ook nu veel belangstelling bestond. Willem Goossens, artistiek leider, wist te boeien in zijn creatie als pater Karl”. Dirk Janse gaf een gave uitbeelding van den tyrannieken smid Stein. De rol van Kathe, zijn blinde vrouw, werd ontroe rend gespeeld door Roosje Kohier. De overige medewerkenden, voor wier ar tistieke prestaties lof past, waren Beppie Morriën, Greta Goossens-v. d. Knaap, Leo Janse, Tonny v, Otterloo. Paul Ber ger, F. Verstraete, Louis Faassen en An ton Muis. Het Groot Nederlandsch Volkstooneel heeft weer velen eenige mooie uren be reid met het stichtelijke tooneelspel. Dirk Verbeek als koning Karei (staande) en Jac. de Haas als de hertog yan York XPolj/goom). BERLIJN. 2 Januari. (D.N.B.) In den afgeloopen nacht zijn kleine formaties van het Duitsche luchtwapen gestart voor den aanval op Liverpool. De weersomstandig heden waren, vergeleken met de vooraf gaande dagen, iets beter geworden, zoo dat de vliegtuigen hun bommen bij tame lijk helder zicr.t konden neerwerpen en goede successen behaalden. Kleine groe pen en afzonderlijke vliegende machines deden aanvallen op militaire en industrieele doelen in een reeks andere steden Onder meer werden Londen, Sheffield, Yarmouth en Harwich met bommen bestookt. waren de voorzitter van het N.V.V., de heer C. J. Woudenberg, en de commissaris- generaal Schmidt. De directeur der fabriek, de heer Cas- selmann, wees op het belang van de schoonheid in den arbeid, dien hij een onmisbaar element achtte in het streven naar saamhoorigheid en kameraadschap- pelijkheid van het fabriekspersoneel. Na dat hij de leiding van de fabriek op zich genomen had, was zijn bedoeling steeds geweest de arbeiders ervan te doen door dringen, dat arbeidsvreugde niet lag aan den aard van den arbeid, maar aan de wijze, waarop hij verricht werd. Ieder moet zich onderdeel weten en voelen, dat hij tot het geheel bij draagt. De heer Woudenberg, die hierna het woord voerde, zeide, dat door dit eerste werkpauzeconcert in Nederland de Ge meenschap als grondgedachte wordt on derstreept. Andere bedrijven zullen dit voorbeeld moeten volgen, aldus spr., om dat wij haar voelen als een socialen eisch, die levensblijheid schenkt en arbeids vreugde. Het concert, dat volgde, was georgani seerd in samenwerking van „Vreugde en Arbeid" met de bedrijfsgemeenschap van de N.V. „Esveha” en werd uitgevoerd door het Nationaal Orkest, onder leiding van Theo Koning. Het programma, bestaande uit werken van Strauss, Lureman en Deli, bes, viel bij de aanwezigen kennelijk zeer in den smaak en bracht een welkome af wisseling in het dagelijksche werk. Dinsdagmorgen in de vroegte is de nachtsneltrein uit Napels bij Cisterna op een anderen trein gereden. Er zijn een doode en twintig zwaargewonden. Volgens de officieele schattingen zal de winterkoren-oogst van 1941 in de Vereenigde Staten 633 millioen schepel bedragen Dit zou beteekenen dat deze oogst de grootste is sinds 1938. Voor- jaars- en winteroogst zouden dan samen ongeveer 1.200.000.000 schepel bedragen. Uit de resultaten van de thans af gesloten volkstelling blijkt, dat op 1 April 1940 de bevolking van de Ver eenigde Staten, d.w.z. het continent zon der de bezittingen, 131.409,881 zielen telde. Dit cijfer was in zoover een te leurstelling, daar men gerekend had op een toeneming van 10 millioen, terwijl de groei der bevolking 8.634.835 be droeg. Volgens de opgave van de amb tenaren van het telbureau is het afne mende geboortecijfer hiervan de schuld. Bovendien hebben de verscherpte immi- gratiebepalingen haar invloed doen gel den, terwijl sedert het begin van den oorlog de immigratie vrijwel stilstaat. Het zielenaantal der Vereenigde Staten zal volgens de statistische berekeningen tusschen 1970 en 1980 de 150 millioen halen, op welke hoogte het stationnair zal blijven. BEGRAFENIS JHR. A. W. DEN POORTUGAEL Onder groote belangstelling, vooral uit kunstenaarskringen, is ’t stoffelijk over schot van jhr. A. W. den Beer Poortu gael, een vooraanstaande figuur op kunstenaarsgebied, op Rusthof te Amers foort ter aarde besteld. Onder de aanwezigen merkten wij op mr. J. C. graaf van Randwijck oud-bur- gemeester van Amersfoort en diens echt- genoote, gravin v. Randwijck-de Jonge, mr. D. J. W. Muller Massis; kantonrech ter, ir. C. B. van der Tak en den heer J. Valkhoff, namens den Amersfoortschen kunstkring, waarvan de overledene voor zitter was, architect G. Adriaans, na mens de monumentencommissie, ir. F. Thiel, uit Umuiden, mr. J. J. Schokking uit Wassenaar en baron W. F. van Thill uit den Haag, namens de algemeene vis- scherijmaatschappij te IJmuiden, waar van jhr. den Beer Poortugael president- commissaris was, ir. J. Huijgen en drs. J. Leopold, namens het museum „Fle- hite" te Amersfoort, de heer Barkey Wolf en mevr. Ha velaar, namens het Al gemeen Ned. Kunstverbond en verder vele kunstbroeders, schilders en archi tecten. Gistermiddag heeft onze bekende land genoot, de pianist Theo van der Pas, een recital in een zeer goed bezette Dili- gentia-zaal gegeven. De kunstenaar ver tolkte een enorm veeleischend program ma; de 32 Variaties in c kl. t. van L. van Beethoven, de Sonate no. 3 in f kl. t op. 5 van J. Brahms, de Sonatine van M Ravel, „Chant Polonais” van F. Chopin- Liszt, „Soirées de Vienne” van F. Schu- bert-Liszt en de Hongaarsche Rhapsodie no. 12 van den bewerker der beide laatst genoemde werken werden namelijk door Theo van der Pas ten gehoore gebracht. Als eerste nummer hoorden wij dus Beethoven’s 32 Variaties in c kl. t., waar mede de pianist van zijn zeldzame stijl- beheersching, van zuiver gevoel voor klas sieke voornaamheid en grootschheid door evenwichtigheid blijk gaf. Zoo sprak dit imposante werk toch de taal van den schep per, den geestelijken heros, zonder1 mid delen en effecten, welke in den grond be schouwd slechts pathetica insluiten. Het klonk vol drang, gelouterd en gericht door een innerlijke doelbewustheid. Door het geheel vergeestelijkte karakter was deze vertolking een afspiegeling van den klavierstijl, welke wij aan de hand van de mogelijkheden der instrumenten uit den tijd van den grooten Weenschen toondich ter zouden kunnen reconstrueeren, doch geïdealiseerd en veredeld door den geest van een groot herscheppend genie. Want al is Theo van der Pas vanaf jeugdigen leeftijd een voortreffelijk mu sicus geweest erkentelijkheid heeft hij dan ook in de kringen der muzieklief hebbers steeds ontmoet zoo is een uitgesproken genialiteit eerst in de laat ste jaren opgebloeid. Een ontwikkeling heeft de eminente kunstenaar doorge maakt, welke voor weinig concertbezoe kers onopgemerkt zal zijn gebleven, een ontwikkeling, welke hem naast Cortot, Backhaus, Horowitz e.a. in de rijen der pianisten plaatste en hem maakte tot de glorie van ons nationale muziekleven, tot de kroon op het Nederlandsche pianisten dom. Dit zijn geen loftuitingen, welke aan hersenfantasleën zijn ontsproten. Theo van der Pas heeft met het tweede nummer van zijn programma, de Sonate no. 3 in f kl. t. op 5 van J. Brahms, be wezen deze vereering waardig te zijn. Zijn vertolking leefde in hoogere regio nen en kwam als een bovenaardsche gave tot ons. De beheersching van klank en vorm, van technische moeilijkheden en geestelijken inhoud, die uitwerken van elk probleem waren niet zoozeer producten van ijverige studie als wel van eigen grootheid. Theo van der Pas was in deze oogenblikken een dichter-musicus in den hoogsten zin des woords Door zijn be zieling bruischte Brahms’s verrukkelijke vierdeelige Sonate van levenskracht: een geestelijk strijden en tot klaarheid komen met het eigen ik. Tegenover zoo’n her schepping betaamt slechts ootmoedige dankbaarheid. Na de pauze hoorden wij de Sonatine van M. Ravel voordragen, verdroomd als het karakter der oude kerktoonsoorten. Het was een Ravel-spel met een mis schien zeer passend verstandelijk raffine ment in klankeffecten, doch neveltintig fen verwaasd als de werken van Cl. De bussy, doordrongen van een reine liefde voor het gegeven. Ravelspel van buiten gewone aristocratische verfijning. Na deze edele schoonheid volgde de douche van zelfverheerlijking en -inge nomenheid van ijdelheid vermengd met geniale vondsten: bewerkingen en een compositie van Liszt. Voor Theo van der Pas echter gegevens om zijn phenome- naal technisch kunnen te toonen. Een stormachtige applaus-ovatie nood zaakte Theo van der Pas nog een toegift te laten volgen. Al met al één der beste recitals van dit seizoen. BERLIJN, 2 Januari (D.N.B.). Het Opperbevel van de Weermacht maakt bekend Een in den Stillen Oceaan opereerend Duitsch oorlogsschip meldt als partieel resultaat van zijn successen het tot zinken brengen van 10 vijandelijke of in dienst van den vijand varende koop vaarders met een gezamenlijken inhoud van 64.155 brt. De bemanningen van de tot zinken gebrachte schepen zijn door het Duitsche oorlogsschip op een eiland in de Stille Zuidzee in veiligheid gebracht. Bij de gewapende verkenning op den eersten Januari werd in de nabijheid van Aldebourgh een Engelsch pa trouillevaartuig in brand geschoten en een ander dergelijk vaartuig ten Oos ten van Ramsgate door voltreffers van bommen zwaar beschadigd. In den afgeloopen nacht hebben Duitsche gevechtsvliegtuigen talrijke voor den oorlog belangrijke doelen in Midden- en Zuidoost-Engeland succes vol met bommen bestookt. Britsche vliegtuigen hebben in den afgeloopen nacht in Noordwest-Duitsch- land op drie plaatsen bommen laten vallen, welke eenige schade aangericht hebben. Vijf personen werden gedood, verscheidene gewond. Een vijandelijk vliegtuig van het type Vickers Welling ton werden bij een luchtgevecht neer geschoten. De vroegere Japansche ambassadeur te Rome, thans adviseur van het departe ment van buiterilandsche zaken in Tokio Sjiratori heeft in een door het blad „To kio Asahi Sjimboen” gepubliceerd nieuw- jaarsartikel over den huidigen politieken toestand verklaard, dat de oorlog tusschen Duitschland en Engeland ook een oorlog tusschen Japan en Engeland is, daar de afloop van den oorlog het lot van Japan bepaalt. De afloop van den oorlog, ver volgt Sjiratori, is reeds duidelijk. De vraag is nog slechts hoe lang Engeland tegenstand zal kunnen bieden. De werkelijke tegenstanders van Japan in het Chineesche conflict zijn Engeland en de Vereenigde Staten en niet Tsjoeng- king. Sjiratori geeft als zijn meening te kennen, dat het Amerikaansche kapitalis me zal ineenstorten, wanneer de nieuwe ordening van Europa en Oost-Azië zal zijn tot stand gekomen. Op een vraag van een correspondent van het blad „Makajo Sjimboen” welke toestand er voor Japan zou ontstaan, in dien Amerika en Engeland in den Stillen Oceaan gaan samenwerken, heeft de Ja pansche admiraal en vroegere marine chef Soedsoegoe geantwoord, dat Japan zich in dezelfde positie bevindt als Duitschland en Italië. Daarom moet Japan wanneer de toestand niet nog verwarder zou worden, zijn besluiten nemen. Dit behoeft niet onvoorwaardelijk een oorlog met Engeland en de Vereenigde Staten te beteekenen, maar wel is een botsing on vermijdelijk met dat land, dat de door Japan nagestreefde nieuwe ordening wil verhinderen. De minister van buitenlandsche zaken Josoeke Matsoeoka, heeft in een Nieuw jaarsboodschap, die somoer van toon was, verklaard: Ik vrees, dat het komende jaar „wel licht zeer tragisch en ongelukkig voor de geheele menschheid zal blijken”. Alle godvreezende lieden in de geheele we reld moeten bidden dat dit jaar niet verwordt tot het eerste jaar van vernie tiging van de moderne beschaving. Waarnemers, die zich herinnerden, dat Matsoeoka in een toespraak tot het Ame- rikaansch-Japansch genootschap op 19 December 1940 een beroep deed op het Amerikaansche volk om niet toe te laten, dat de Vereenigde Staten zouden deel nemen aan den Europeeschen oorlog ot niet te dulden, dat een Japansch-Ameri- kaansch conflict zou ontstaan, hetgeen zich zou ontwikkelen tot een „armaged don”, dat in de totale vernietiging van onze cultuur en beschaving zou eindi gen”, vroegen zich af of Matsoeoka hier bij zinspeelde op de toenemende span ning tusschen de as en de Vereenigde’ Staten, ofschoon verluidt, dat Mat soeoka zijn boodschap had opgesteld, al vorens verslagen van Roosevelt’s praatje aan den haard Tokio bereikte Matsoeoka wees er op, dat Japan thans het vijfde jaar van het conflict met China ingaat en betoogde, dat het een grooten stap voorwaarts heeft gedaan in de rich ting van een vestiging van een nieuwe orde. Het uiteindelijk doel van de nieu we orde is de verwezenlijking van een gemeenschappelijk bestaan en welvaart in het international leven, hetgeen allen ten voordeel strekt, door de menschen- maatschappij te bevrijden van de ex ploitatie van de zwakken door de ster- ken, waarvoor het materialisme aanspra kelijk is en alle naties en volken in staat te stellen om ieder zijn eigen plaats in te nemen teneinde zijn eigen lot te bepalen en te verwerkelijken om zijn hoedanigheden tot volledige ontwik keling te brengen en in elkanders be hoeften te voorzien. In dit licht bezien zijn de hevige, ver nielende operaties, die thans zich in Oost en West voltrekken de vocrloopers van schitterende buitengewoon belangrijk opbouwend werk, dat aanstaande is. De eerste wereldoorlog van meer dan twin tig jaar geleden, de huidige tweede Euro- peesche oorlog, de Chineesche kwestie - dit alles is tenslotte slechts de worste ling die aan een-weergalooze hervorming van de wereld voorafgaat. Wat zal het nieuwe jaar, het 2601ste jaar van het Japansche keizerrijk, dit land in het bijzonder en de wereld in het algemeen brengen? Zal het gunstig of ongunstig zijn? Ik kan voorspellen noch beoordeelen hoe het zal zijn Bij h et verwelkomen van een nieuw jaar moge het hard klinken, en het is wel het laatste ter wereld dat ik zou wenschen, maar in mijn diepste innerlijk vrees ik. dat dit jaar wellicht zeer tragisch en zeer ongelukkig voor de geneele mensch heid zal blijken. Gisteren werd niet gespeeld Voor de competitie van den N.V.B. wa ren gisteren twee wedstrijden in de Wes telijke tweede klasse vastgesteld, name lijk H.F.C.-H.B.C. (afdeeling I) en H.V.V.Quick (afdeeling II). Als gevolg van de vorst waren beide velden onbe speelbaar geworden, waarom de ontmoe tingen werden afgelast. DIVERSEN KORTE BERICHTEN Pogingen worden aangewend om te Boekarest tusschen 15 en 17 Januari a.s. een drietanden ij shockeytournooi te hóuden, waaraan de nationale ploegen van Roemenië, Zuid-Slavië en Slowakije zul len deelnemen. De Roemeensche voetbal, bond heeft de uitnoodiging van Slowakije om dit jaar twee landenwedstrijden te spelen aangenomen. Het voorstel van Roe. menië komt hierop neer, dat de thuiswed strijd het eerst zal worden gehouden en wel op 5 October te Boekarest. De uitwed strijd is vastgesteld op 7 December te Presburg. De Belgische zwemster V i r_ gdnie Ketelaar, van A.Z.C., is er in ge slaagd het Belgisch record op de 200 me ter rugslag, dat zij reeds geruimen tijd op haar naam heeft staan, te verbeteren. Zij legde dezen afstand af in 2 min. 53.2 sec., waarmede zij haar record met 0.8 sec. ver beterde. De 106 meter legde zij af in 1 min. 21 sec. Het Nederlandsche record op de 200 meter rugslag staat sinds 26 No vember 1939 op naam van de Rotterdam- sche zwemster Cor Kint, die een aanmer kelijk beteren tijd noteerde n-1. 2 min 38.8 sec. De Da m ver eenigin g „Am I. citia” te Loosduinen heeft haar onder linge competitie-wedstrijden als volgt voortgezet: W. Hartman—A. Kraak 2—0; G. van Nimwegen—C. Soeteman 02J. Kool—J. Kraak 2—0; A. Pronk—J. Lek- kerkerk afgebr.; J. van Nimwegen—H. Pluim jr. 20 O. Weysenfeld—W. H. den Buurman 2—0.

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1941 | | pagina 10