Keel Verzachtend
en geneeskrachtig door de °^>r'
Vicks VapoRub ingrediënten
De Zweedsche wouden leveren hout
duizenden auto’s
voor
VICKS hoestbonbons
HET RINGENHUIS A^°
mST EN LETTEREN
Briljant en OUD GOUD!
1941 le bl.
aan
Het benzinevraagstuk opgelost door houtgas
DIE „SKALDISCHE DICHTUNG”
VAN GROVERMANN
ITALIË
ZWEDEN.
Resultaten van het Italiaansche
duikbootwapen
pag. 2-
DENEMARKEN
Het optreden van de Duitsche
kaapkruisers
De Amerikaansche hulp
Engeland
Ëngelsche matrozen hijschen hun
vlag op Duitsch consulaat
Stormschade in Spanje
HAAGSCHE COURANT Vrijdag 3 Jan.
De winter in Rusland
MAURITSHUISCONCERTEN
Stokers in rok en witte das
DUITSCHLAND
RECLAMES.
A.S.
nog
de
in
„VADER THUIS”
for-
Zweedsch,
HENRIËTTE VAN LENT-GORT EN
CLAUDINE DOORMAN
In de kunstzaal „De Clou”, Noordeinde
93a, zullen tot 25 Januari werken worden
tentoongesteld door Henriëtte van Lent-
Gort en Claudine Doorman.
30.000 gas-auto’s aan het
eind van het jaar
DE ROODE KRUISTREINEN
Volgens officieele mededeelingen
schikt het Italiaansche Roode Kruis
DE OORLOGSVETERANEN
Het aantal veteranen uit den wereld
oorlog, dat thans wederom in militairen
dienst is, bedraagt volgens een officieele
mcdedeeling 143.373.
„DE SPROOKJES-SPELERS” IN
CINEMA ODEON
UITBREIDING VAN DE VLIEGTUIG
INDUSTRIE
De Rijksdag heeft kort geleden een re-
geeringsplan goedgekeurd betreffende een
verdere uitbreiding van de vliegtuigpro-
ductie Het doel is Zweden onafhankelijk
te maken van .buitenlandsche industrieën
voor de behoeften aan vliegtuigen van al
lerlei aard. Deze behoeften zijn door de
aanzienlijke uitbreiding van het Zweedsche
luchtwapen sterk gestegen.
De vliegtuigindustrie van Zweden is de
laatste jaren aanzienlijk uitgebreid en
bouwt thans vliegtuigen van verschillende
types Er bestond echter nog een zekere
import van machines, aangezien deze ech
ter door den oorlog moeilijk is geworden,
heeft Zweden besloten zijn eigen productie
uit te breiden om zeker te zijn van de
leveranties.
en op
nieuwe
inplaats
het
Britsche hulpkruiser aan
den grond
Tengevolge van den feilen storm in de
Straat van Gibraltar, is een Britsche
hulpkruiser bij Kaap El Espugon aan den
grond geloopen. In verband met het
noodweer en door het feit, dat het schip
een groot lek heeft opgeloopen, zal het
bergen van het vaartuig zeer moeilijk
gijn.
de godin
het plaatsje
Uit Vichy wordt gemeld, dat na de
uitvaardiging van een advocaten- en
artsenregeling thans door de Fransche
regeering ook een architectenstatuut is
vastgesteld.
be-
over
1122 lazarettreinen in Italië en de kolo
niën. Met deze treinen kunnen 100.000
gewonden vervoerd worden. Twee dezer
treinen bevinden zich op het oogenblik
in Rome om bij eventueele luchtaanvallen
gebruikt te kunnen worden. De grootste
lazarettreinen zijn uitgerust met operatie
kamers, bestralingsapparaten. Röntgentoe
stellen en de modernste chirurgische in
strumenten. Hier zullen zwaargewonden
tot hun transport naar een hospitaal in
ieder opzicht verzorgd worden. Daarom
beschikt men in de treinen ook over keu
kens, kleine bibliotheken en verwarmings-
installaties.
STRENGE VORST
Gisternacht heeft het in de omgeving
van Kopenhagen 17 graden gevroren. In
de hoofdstad daalde het kwik tot 11 gra
den onder nul. Het treinverkeer is hier
en daar gestremd tengevolge van den
sneeuwval. De waterwegen in het binnen
land zijn reeds alle dichtgevroren. Ijsbre
kers liggen klaar om den arbeid te begin
nen. Vooral in de Limfjord heeft de
scheepvaart met groote moeilijkheden te
kampen. De toestand wordt daar reeds
even moeilijk als in Februari 1940 ge
noemd.
Omtrent de overlevenden van de Brit
sche vrachtschepen, die in de Stille Zuid-
zee tot zinken gebracht werden, wordt te
Londen verklaard, dat deze na het zin
ken van hun schepen op het eiland Eme-
PETER SIERS VOOR DE MICROFOON
Onze bekende stadgenoot, de cabaretier
en conférencier Peter Siers, zal zijn
medewerking verleenen met liedjes aan
het Dinsdagmiddag-programma van 7
Januari a.s,, dat door de A.V.R.O. uit
gezonden wordt.
RESIDENTIE-ORKEST
Het zesde Diligentia Concert te geven
door het Residentie-Orkest op Woensdag
8 Januari a.s., aanvang 5.30 pur, zal on
der leiding staan van Frits Schuurman.
De violist Jan Dahmen zal zijn solisti
sche medewerking aan dat concert verlee
nen.
Het programma luidt: I. Badings, Sym-
phonische variaties (1ste uitvoering). II.
Beethoven, Vioolconcert. III. Schubert,
Symphonie No. 3 in D.gr.t. (op veelvuldig
verzoek).
Naar aanleiding van de berichten, vol
gens welke Engeland voornemens is zijn
koopvaardijvloot uit den Stillen Oceaan
terug te trekken en Ëngelsche goederen
daar door Amerikaansche schepen te la
ten vervoeren, heeft de minister van bui
tenlandsche zaken, Huil, gisteren in zijn
persconferentie verklaard dat de Engel-
sche regeering tot dusver geen desbetref
fende stappen bij zijn departement heeft
gedaan. Zoolang hij de bijzonderheden van
het Ëngelsche plan niet kent, aldus zei-
de Huil, kan hij er zich ook niet over
uitlaten, of een dergelijke regeling in
strijd zou zijn met de neutraliteitswet.
Naar aanleiding van een studie van de
Foreign Policy Association, waarin wordt
gezegd, dat de toestand van Engeland
buitengewoon ernstig is en dat de Veree
nigde Staten moeten ingrijpen, en onder
Amerikaansch escorte goederen op Ame
rikaansche schepen naar Engeland moe
ten laten brengen, verklaarde Huil zeer
beslist, dat deze aangelegenheid door de
Amerikaansche regeering niet wordt be
sproken, t
Volgens de ..Times Herald’ heeft Roo
sevelt tot dusver geweigerd het plan te
overwegen, daar dat oorlogsgevaar mede
brengt en bovendien de neutraliteitswet
gewijzigd zou moeten worden. Zooals be
kend, heeft Roosevelt zich onlangs for
meel tegen een dergelijke wijziging uit
gesproken.
De eerste reactie in Amerikaansche re
geringskringen op het Britsche voorstel,
inhoudende, dat Amerika voor den duur
van den oorlog de Britsche scheepsroutes
in de Stille Zuidzee zal overnemen, is
niet overmatig gunstig, aldus United
Press. Een officieele persoonlijkheid te
VERSPREIDE BERICHTEN
Fraaie archeologische ontdekkingen
zijn bij Tyrus ten Zuiden van Beirout,
aan de kust van Syrië gedaan. De eerste
vondst was een prachtige sarcophaag uit
de tweede eeuw voor onze jaartelling,
voorzien van opmerkelijk kunstzinnig uit
gevoerd beeldhouwwerk. De sarcophaag
doet denken aan de beroemde Alexan-
der-sarcophaag, welke in dezelfde streek
werd gevonden en welke thans in het
museum te Istanboel staat. De tweede
vondst was een antieke fontein met een
groot standbeeld van Hygiea,
der gezondheid, ontdekt in l
Syslos
In de provincie Cordoba (Argentinië)
is de rivier Tedua buiten de oevers ge
treden en heeft een groote overstrooming
veroorzaakt. Ongeveer 10.000 h.a. waar
devol graanland staan onder water. Rond
30.000 ton hennep en 5000 ton tarwe
moeten als verloren worden beschouwd.
In het plaatsje San Marcos, dat het ergst
is getroffen, staan alleen nog de daken
dér huizen en de kruinen der boomen
boven het steeds nog rijzende water uit.
Daar de overstrooming voor een deel
plotseling en onverwacht intrad, is veel
vee omgekomen.
Veertien dagen geleden is het Zuid-
slavische vrachtschip„Brebeno” bij ver
trek naar de Vereenigde Staten, aan de
Dalmatische kust op de rotsen geloopen
Men heeft getracht het schip vlot te
brengen, doch gisteren is het tijdens een
hevigen storm gebroken. Van de 45 men-
schen, die zich aan boord bevonden, zijn
er tot dusver 13 gered. Het lot van de
overigen is nog niet bekend.
Reuter meldt uit Allahabad
NIEUWE UITGAVEN
Een belangwekkende uitgave, „N e d e r-
land in den oorlog”, verscheen bij
A. W. Bruna en Zoon’s Uitgeversmaat
schappij te Utrecht. De heeren F. Ver-
vooren en W. C. Kentie hebben een his
torisch document, voorzien van reproduc
ties van officieele stukken, samengesteld,
door naarstig dat uit de courant te ver
zamelen, wat historisch van belang kan
zijn. Een storm van gebeurtenissen is over
ons hoofd gegaan. Er is wereldgeschie
denis gemaakt. Aan dezen storm is ons
land niet ontkomen. Hoevele berichten
hebben wjj sedert den lOen Mei aan onze
oogen voorbij zien gaan, zonder dat wij
ze in ons opgenomen hebben. Wie zijn
hoofd heeft er naar gestaan om voor het
verleden krantenuitknipsels en plaatjes
te bewaren?
De heer Vervooren en Kentie hebben
dit wel gedaan en de facsimile’s van deze
berichten in een verzamelwerk gepubli
ceerd. Het zijn de gebeurtenissen van
1015 Mei en bovendien de voornaam
ste legerberichten uit den oorlog in Bel
gië en Frankrijk, waardoor men ook aan
de hand van kaartjes een inzicht krijgt
van den enormen strijd, welke zich in
de maanden Mei en Juni in het Westen
heeft voltrokken
Het D. N. B. meldt uit Cristobal (Pa-
namakanaalzóne) In den nacht van 30
.op 31 December heeft een troep beschon
ken Ëngelsche matrozen het officieele
Washington verklaarde in verband daar
mede „Het zou onverstandig van ons
zijn, een regeling te treffen, die onzen
eigen handel kon schaden. Wij hebben
goede kansen onzen handel in de Stille
Zuidzee uit te kunnen breiden. Indien
wij dit doel kunnen bereiken langs den
normalen weg, waarom moeten wij ons
dan verplichten onze winst na den oor
log weer terug te geven
Men wees er op. dat de Vereenigde
Staten reeds, zonder eenige overeen
komst te hebben gesloten, twee scheep
vaartroutes tusschen de Oostkusten van
Noord- en Zuid-Amerika overgenomen
hebben, die vroeger door Britsche reede-
rijen bevaren werden. Van dezelfde zijde
werd toegevoegd, dat Engeland later
langs den weg der vrije mededinging kan
probeeren die routes weer voor zijn eigen
scheepvaart terug te winnen.
MARINUS FLIPSE VERVANGT
HENRIËTTE BOSMANS
Op het concert op Zondagmiddag 12 Jan.
zal in plaats van Henriëtte Bosmans. Mari-
nus Flipse een pianorecital geven in
Diligentia.
Sprookjes van Andersen door
Abraham van der Vies
Het door Abraham van der Vies op
gerichte tooneelgezelschap „De Sprookjes-
spelers” werd door het City-concern na
het verrassende debuut te Rotterdam
voor opvoeringen hier ter stede geënga
geerd. Voorloopig zullen ér drie voor
stellingen gegeven worden op Woensdag
8 Januari, Zaterdag 11 Januari en Zon
dag 12 Jgnuari. telkens des namiddags
half drie.
Ten tooneele worden gebracht de be
kende sprookjes van Hans Andersen
„De nieuv/e kleeren van den keizer” en
„De varkenshoeder” in de tooneelbewer-
king resp. van Martie Verdenius en Abra
ham van der Vies. De muziek werd ge
componeerd door Robert de Roos, terwijl
Leo Meter en Nelly Bodenheim de de
cors ontwierpen.
Dat het hier meer betreft dan alleen
maar „een kindervoorstelling”, maar dat
ook voor ouderen veel artistieks te ge
nieten valt, blijkt wel reeds uit deze
namen en die der medewerkenden, w.o.
Jacques van Hoven. Anton Burgdorffer.
Mela Soesman, Dogi Rugani enz. enz
De voorstellingen wijken in alles af van
wat men op het gebied van kindertooneel
gewend is en zijn zoo verzorgd en smaak-
vol, dat jong en oud, of elk op eigen wijze
genieten kunnen van dit artistiek gebeu
ren en bij het aanschouwen tezamen en
kele uren m een blijde sprookjessfeer zul
len leven
RESIDENTIE-ORKEST
Het vijfde Volksconcert, te geven door
het Residentie-Orkest op Zondag 5 Jan.,
aanvang 2 uur. zal onder leiding staan
van Frits Schuurman. Solistische mede,
werking aan dit concert zal verlee
nen Martin Zagwijn, violoncel.
Het programma luidt: 1. Dr. Joh. Wa-
genaar Elverhoï, symphonisch gedicht,
vrij naar een oud-Deensche legende. 2.
Haydn, cello-concert. 3 Reger, Variaties
en fuga over een thema van Mozart
TENTOONSTELLING RADEN MAS
JODJANA
De tentoonstelling van teekenwerk,
houtsneden en aquarellen in de kunstzaal
„My Home”, door den JavaansChen kun
stenaar Raden Mas Jodjana, zal, wegens
belangstelling, verlengd worden tot en
met 13 Januari a.s.
Noodweer te Lissabon
In den nacht van 1 op 2 dezer is in
Lissabon en omgeving door een noodweer
aanzienlijke schade aangericht. Verschil
lende paviljoens van de tentoonstelling
der Portugeesche wereld aan den oever
van
De
een r
jing. sloeg van zijn ankers en werd tegen
den kademuur gedreven. Een
meisje is door een vallenden schoorsteen
gedood.
generator-auto’s ter wereld” houden.
Dat het stortregende stimuleerde de
belangstelling zeer, want natte houts
kool schijnt het ergste te zijn,
wat een gasgenerator-automobilist kan
overkomen en sommige deelnemers
hadden dan ook meer dan een half uur
werk voor ze, zwart als stokers, einde
lijk de startlijn overredeu.
Tegenwoordig, dat wil dus zeggen,
drie maanden later, zijn er al groote
garages met een zoo uitstekend ventila-
tie-systeem, dat men er binnenshuis en
zonder gevaar voor kolendampvergif
tiging of nat-worden van de houtskool,
het zaakje starten kan. Maar in deze
maanden is het aantal met gasgenera
toren uitgeruste auto's ook met vele
honderden per week gestegen: van 15
October tot 15 November bedroeg de
toeneming van het aantal gecontroleer
de installaties 6.623 (van 11.602 tot
18.225) en op grond van de bestellingen
kan men verwachten, dat het aantal
gas-auto’s aan het eind van het jaar
de 30.000 gepasseerd zal zijn. Stockholm
alleen had op 15 November 3.200 op ge-
neratorgas rijdende voertuigen, name
lijk 186 bussen, 370 particuliere auto’s,
475 taxi’s en 2.170 vrachtauto’s. Dit be-
teekent, dat het vrachtautoverkeer weer
vrij normaal is, dat we opnieuw per
taxi ter comedie mogen, dat er op dans
avonden als vanouds luxe-wagens voor
Royal geparkeerd plegen te staan en
dat de vuurroode autobussen op de
meeste lijnen en volgens de oude dienst
regeling het verkeer hervat hebben.
Dat er nog altijd een paar hellingen
zijn, waar volle bussen een zeer groote
kans hebben, dat ze stranden, zoodat
de passagiers er uit moeten en dat
soms een heer in rok en witte das na
een feestelijken avond bovenop zijn
auto moet klauteren om in wolken van
roet en stof zijn onwillige kacheltje door
te steken en bij te vullendat neemt
men gaarne op den koop toe.
130.000 H.L. hout en houtskool
per dag noodig
Wanneer aan ’t begin van het nieuwe
jaar dertig duizend auto’s van een gas
generator voorzien zijn, zal van het to
tale aantal auto’s in Zweden nog slechts
een zesde deel weer rijden. Maar aange
zien deze gas-auto’s veel intensiever ge
bruikt worden dan vroeger over 't alge
meen met auto's het geval was, zal de
verkeerscapaciteit dan ongeveer gelijk
zijn aan die in 1928 en bijna de helft
van die in 1938, wat volgens de deskun
digen maar een procent of 15 minder is
dan de ..nuttiee behoefte” van het
oogenblik.
Dat deze slechts twee-aerde deel uit
maakt van de totale verkeerscapaciteit
van motorvoertuigen in 1938 is een ge
volg van het feit, dat er in de goede
jaren heel veel aan nutteloos autorijden
gedaan werd en van de omstandigheid,
dat de behoefte aan transport langs den
weg verminderd is. Wanneer tegen het'
voorjaar geheel in de nuttige behoefte
voorzien zal zijn, zal er ruw geschat per’
dag 85 000 hectoliter houtskool en 45.000
hl. hout in de gasgeneratoren ver
bruikt worden. Er wordt van overheids
wege in samenwerking met de organi
saties van den bosehbouw en met de
groote benzinemaatschappijen die
aan hun tankstations nu hout en houts
kool slijten inplaats van benzine hard
gewerkt om aan die enorme behoefte te
kunnen voldoen. Maar er kan aan vol
daan warden, want er zijn de laatste
maanden honderden installaties voor
het branden van houtskool gebouwd en
de hoeveelheid hout, die voor het gas-
auto-verkeer noodig is hoog gerekend
4,5 millioen kubieke meter hout per
jaar is kleiner dan de hoeveelheid
hout, die de cellulosefabrieken niet noo
dig hebben, nu zjj door beperking van
hun exportmogelijkheden tot productie
vermindering gedwongen zijn. Zelfs nu
er vier vijt maai zooveel brandhout
geproduceerd moet worden dan anders
zaï, in verband met de gedeelde oe-
noefte aan hout voor de industrie, de
totale houtkap met of nauwedjss groo-
ter hoeven te zijn dan de andere jaren.
Wat een gelukkige omstandigheid is,
eeuerzijds omdat nu de houtkap lager
kan blijven dan de natuurlijke aanwas
en men dus het kapitaal, dat de Zweed
sche wouden voor het Zweedsche volk
vormen, niet behoeft aan te tasten, en
anderzijds, omdat de voor een groot
deel van de plattelandsbevolking zoo
belangrijke werkgelegenheid in de bos-
schen nu gehandhaafd blijft. En doordat
Zweden zoo rijk aan bruikbaar hout is,
doordat Zweden uit zijn eigen bosschen
voldoende brandstof halen kan voor al
de gasgeneratoren, die het kan gebrui
ken op bussen en vrachtauto’s
tractors en dorschmachines, is
werkgelegenheid geschapen
van die welke verloren ging, toen
benzineverbruik steeds sterker inge
krompen moest worden. Chauffeurs zijn
weer in dienst genomen kunnen worden,
onder de luifels van tankstations liggen
de zakken houtskool hoog opgestapeld,
reparatiewerkplaatsen zijn „gen-gas-ser-
vice stations” geworden, duizenden men-
schen werken aan de fabricage van gas
generatoren waken over ouderwetsche
kolenmijten en moderne houtskool-ovens,
staan aan de cirkelzagen, die beuken- en
berkenhout tot kleine blokjes zagen voor
de houtgasgeneratoren. En men kan den
Zweed begrijpen, die dezer dagen op een
plein in de groote stad stond toe te kij
ken, hoe zwarte stokers de generatoren
van de vuurroode bussen vulden met
houtskool, hoe er telkens als er zoo n
generatordeksel geopend werd hooge
rosse vlammen opsloegen als van fak
kels. en die toen, de prikkelige. rooke-
ripp geur nnsnutvend die in n>aat« van
de benzinedampen van vroeger gekomen
is, verzuchtte, dat het zoo Zweedsch,
zoo „eigen” rook.
schild van het Duitsche consulaat afge
rukt en aan den vlaggestok van het con
sulaat de Britsche vlag geheschen, De
Amerikaansche politie der Kanaalzone
heeft later aan boord van een Engelsch
schip het consulaatsschild kunnen opspo
ren. Twee matrozen, die worden ver
dacht, de daders te zijn, zijn gearres
teerd.
Het gebeurde heeft te Cristobal veel
opzien gebaard, daar het niet de eerste
buitensporigheid is, waaraan lawaaierige
Britsche matrozen zich bij het passagie
ren in de Kanaalzone hebben schuldig ge
maakt. De gouverneur der Kanaalzone
heeft den Duitschen consul zijn leedwe
zen naar aanleiding van het gebeurde be
tuigd en medegedeeld, dat de daders
strafrechterlijk vervolgd zullen worden.
raai, dat tot den Bismark-archipel behoort,
aan land zijn gegaan. Onder de opvaren
den bevonden zich 70 vrouwen en kin
deren. Zij zijn allen naar Australië onder
weg, van waar zij binnenkort de reis naar
hun vaderland zullen aanvangen
Onder de schepen, die tot zinken wer
den gebracht behoort ook de „Maimoa”,
die 8011 ton groot is. De activiteit van de
Duitsche schepen, die op vrachtschepen
jacht maken, strekt zich vooral uit over
de Tasmanische Zee, den Indischen Oceaan
en den Stillen Oceaan.
United Press meldt uit Melbourne De
manschappen van de tot zinken gebrach
te Ëngelsche schepen verklaren, dat de
operaties uitgevoerd werden door ver
scheidene Duitsche oorlogsschepen, die
begeleid werden door een lichter bewa
pend voorraadschip. Van de eenheid in
leiding getuigt het feit, dat zij soms uit
verschillende richtingen komend, gelijk
tijdig verschenen. Het Ëngelsche vracht
schip „Turakina”, dat slechts met één
stuk bewapend was, leverde voor het tot
zinken gebracht werd, een gevecht met
een Duitsch oorlogsschip, dat 2J uur
duurde, het verloor daarbij 2/3 van zijn
bemanning. 58 Man bevinden zich nog aan
boord van de Duitsche schepen.
Reuter meldt uit Allahabad, dat de
voorzitter van de Britsch-Indische Con
grespartij. Aboekalam Azad. gearres
teerd is.
Bij de installatie van de nieuwe ge
meentebesturen is het in Mexico tot bot
singen gekomen. In den staat Tamauli
pas moest de staat van beleg worden af-
gekondigd. In talrijke Mexicaansche
plaatsen zijn thans twee gemeentebestu
ren aanwezig, die elkaar bestrijden Te
Valladolid en andere plaatsen in den
staat Yucatan zijn dooden gevallen Ook
udt Torreon en andere steden in den
staat Coahuila zijn straatgevechten gele
verd.
Onze Scandinavische correspondent
schrijft ons uit Stockholm:
Dezen vroegen winteravond krijgt dit
Stockholm van den jare negentienhon-
derd-en-veertig iets heel ouds en tijde-
loos, je voelt, dat deze moderne stad
vele, vele jaren geleden op een avond in
November onder een lage sneeuw-lucht
dezelfde sfeer van een oud provincie
stadje in het verleden, zooals je dat nu,
aan het einde van een spoorlijntje ergens
in de bosschen of bij een wintersch-leeg
haventje, in het heden nog wel vinden
kunt, een stadje dicht bij de natuur en
de rust van vroeger eeuwen, afgelegen
Sedert gisteren woedt in geheel Spanje
een hevige storm, die aan de Noordkust,
in Estremadura, in het Duerodal en aan
den bovenloop van de Ebro gepaard gaat
met zwaren regenval. Het centrum van
den storm ligt aan de kust van de Mid-
dellandsche Zee. Uit talrijke plaatsen
wordt groote schade gemeld.
Aan de Cantabrische kust staat de zee
hol, zoodat de visschers niet konden
Uitvaren. De temperatuur is opnieuw ge
daald. In de Noordelijke provincies bij de
Pyreneeën liggen alle wegen en bergpas
sen diep onder de sneeuw. Doordat de
sneeuw op de wegen onmiddellijk tot ijs
werd, ondervond het verkeer grooten
hinder. Sedert gisterochtend vroeg zit bij
het station te Avila een goederentrein
vast, die het geheele traject blokkeert.
De Zqid-Express van Irun is eveneens bij
Avila door de sneeuw tot stilstaan ge
dwongen. Ook de nachtexpress Madrid
San Sebastian is in de sneeuw blijven
steken.
In de baai van Algeciras moesten de
schepen wegens den storm van hun nood
ankers gebruik maken. Verscheidene
schepen hebben achter den pier van Al
geciras beschutting tegen den orkaan ge
zocht. In Algeciras en omgeving is groote
schade aangericht. Veel boomen zijn ont
worteld, lichtmasten gebroken en daken
en schoorsteenen beschadigd. Buiten de
Stad is een huis ingestort, waarbij ver
scheidene bewoners gewond werden
Prinsestr. *6. Koopt tegen den hoogsten pr
In het Europeesche deel van sovjet-
Rusland is volgens de „Prawda” de laat
ste dagen een sterke daling in de tempe
ratuur ontstaan. In den Oudejaarsnacht
vroor het te Moskou 27 graden. In den
nacht van 2 op 3 Januari daalde het kwik
tot 32 graden onder nul. In de Noorde
lijke omgeving van Moskou vroot het tot
44 graden toe. Als porzaak van de hevige
koude worden cyclonen genoemd, welke
de laatste dagen van December boven
het Noorden van het Europeesche deel
van de sovjet-Unie gewoed hebben en
welke een ophooping van koude hebben
doen ontstaan. Een uitzondering vormt de
Krim en de Kaukasus. Aan de Zuidelijke
kust van de Krim en aan de kust van de
Zwarte Zee stond het kwik op 9 tot 10
graden boven nul.
Door het Centraal Tooneel
Het Centraal Tooneel (N.V.) directeur
Cees Laseur, zal Maandag 6 en Dinsdag
een familie-blijespel in 3 bedrijven (6 ta-
fereelen) van Howard Lindsav en Rus
sei Crouse, bewerkt naar CtorencDay’i
short stones „Life with father” in de
vertaling en onder regie van Cees La-
seur, die tevens de hoofdrol sp^H
Verdere medespelenden zijn Rie Gil-
buys, Joan Remmelts Sari u Ui i
Pierre Myin, Ko van Dijk Han H®yblolJ'
Mies Hagens, Elly Weller’. Pauky Bigot'
Ans van Merle voort, Teunke Orré Asta
Lee en Jos Otten HpI r5e- AsU
van Arend Hauw.' dec°r-ontwerp is
Zondag eerste uitvoering te Utrecht
onder Carl Schuricht
Generalmusikdirektor Carl Schuricht zal
op 5 Januari te Utrecht met het Utrechtsch
Stedelijk Orkest de eerste uitvoering geven
van de „Skaldische Dichtung” van Gro
vermann.
Karl Hans Grovermann werd den 12den
Januari 1905 te Berlijn geboren, waar hij
thans woonachtig is. Hij studeerde compo
sitieleer bij Max Trapp en schreef o.a de
opera’s „Medea”. „Heilige Not” en ..Fa
nel”.
Behalve een reeks van kamermuziek-
werken, pianowerken en liederen, compo
neerde hij in den laatsten tijd de „Deut
sche Rhapsodie” (waarvan de eerste uit
voering voor den Rjjkszender Weenen op
21 December j.l. werd gegeven) en de
„Skaldische Dichtung”, welke op 22 Fe
bruari 1941 door het Berlijnsche Philhar.
monische Orkest, onder leiding van Gene
ralmusikdirektor prof. Schmidt in de
Duitsche hoofdstad zal worden gegeven.
Met verscheidene kleine werken voor
orkest verscheen van Grovermann ook
het kortgeleden te Berlijn uitgevoerde
„Konzertstück für Klavier und Orches-
ter”.
In een bij de Uitgeverij Roskam, te
Amsterdam, verschenen brochure, getiteld
„Waarom staat de Duitsche
arbeider achter Adolf Hitler?”
zet de schrijver, Hans Munter, uiteen, hoe
het mogelijk was, dat het nationaal-socia-
lisme juist onder de millioenen arbeiders
een grooten aanhang won, waardoor het
tenslotte aan de macht kon komen. Hjj
geeft eerst een overzicht van de sociale
toestanden in Duitschland vóór 1933 en
van de positie van de vakvereenigingen,
om tenslotte de vraag te behandelen, waar
om voor zoovelen het nationaal-socialisme
een totalen ommekeer heeft gebracht.
Bij dezelfde uitgeverij verscheen in
dezelfde serie, getiteld „Goede voorlich
ting”, 't tweede deeltje: „Duitsche Boeren-
politiek”, een actueele brochure, geschre
ven door dr. H. Bente, waarin deze poli
tiek een van de voortreffelijkste schep
pingen van het Derde Rijk wordt genoemd,
welke het ongeëvenaarde organisatietalent
van de nationaal-socialistische economi
sche leiding bewijzen. De schrijver zet uit
een hoe de Duitsche boerenstand wordt
gehandhaafd en uitgebreid, welke beteeke-
nis het boerenbedrijf voor de voedselvoor
ziening in ’t bijzonder en voor de staat
huishoudkunde in 't algemeen heeft en hoe
de economische leiding bij de boeren wordt
verzekerd en versterkt. Tenslotte wijst hij
erop, dat de Duitsche boerenpolitiek ook
groote internationale verdiensten heeft
daar zij plaats laat voor grooten import.
Verschenen is bij J. Muusses, uitgever
te Purmerend de 3de druk van het „R e-
petitieboek voor Handelsrecht
en H a n d e 1 s k e n n i s op de
Prakt ij k ex a men s" door F- J. J.
van Makkelenberg, leeraar aan R.H B S.
te Middelburg en de G H.B.S. te Leiden
en voorts het eerste deel van ,B e-
1 drijfshuishoudkunde" door den
heer O. Bakker, plaatsvervangend direc
teur van het Centraal Bureau voor de
Statistiek. Het is in de eerste plaats ge
dacht voor hen, die zich prepareeren voor
de examens boekhouden M O. en Staats-
practijkdiploma voor Handel en Admini
stratie.
Inrerne organisatie en het financiewe
zen der onderneming zullen in het 2de
deel behandeld worden.
Onder den titel „Enkele p r a c t i-
s c h e s o m m e n” is bij W. J. Thieme
en Cie te Zutphen, een sommenboekje
voor de kleintjes verschenen, samenge
steld door H J. Nijhoff en B. J. Douwes-
Het December-nummer van „De va k-
b e w e g i n g”, een uitgave van het Ne-
derlandsch verbond van vakvereenigin
gen biedt den lezer een uitgebreiden in
houd, verlucht met een groot aantal le-'
vendige foto’s. Wij noemen het beginar»
tikel „Wat alle werkers samenbindt",
voorts o.a. „Solidariteit in de onderne
ming, grondslag voor de eenheid”, een
verduidelijking van „De Kinderbijslag
wet”, onderstreept met een reeks verma
kelijke opnamen van babystemmingen.
Een gedeeltelijke overdruk uit „Welvaart
en industrie in Nederland". Een verslag
van de vergadering op 15 November in
Amsterdam, waarbij men kwam tot op
richting van een „Nederlandsche bond van
Hotel-, Café- en Restaurantpergoneel” en
tot slot het gedeelte aan het Kerstfeest
en ontspanning gewijd.
Bij de uitgeverij Roskam te Amsterdam
is verschenen: Wapenstilstand 1918—1940,
een historisch document, waarin een
overzicht wordt gegeven 'van; den mili
tairen toestand; het verzoek om wapen
stilstand; de voorbesprekingen; Com-
piègne en den inhoud der beide wapen-
stilstandsverdragen. In een conclusie wor
den de fundamenteele verschillen in de
wapenstilstands-voorwaarden duidebj*
naar voren gebracht.
Gusta Scheepmaker, zang, Wim van
Hoek, fluit, Koos van Nieukerken, piano
en W. J. Schmidt, begeleiding zijn de uit
voerders van het eerste programma in
het nieuwe jaar. De zangeres, die het
grootste deel van het programma voor
haar rekening heeft genomen, begon met
een Cantate, „Ihr Völker hort” van Tele
mann, een voorname en levensvolle mu
ziek waaraan het fluitobligaat door de
behandeling een lichte kleurigheid en
aantrekkelijke opgewektheid geeft. Het is
een vrij uitgebreide compositie, welke
door de van schoone inspiratie getuigen
de behandeling voortdurend de belang
stelling blijft wekken.
Gusta Scheepmaker schonk met haar
fraai, vol geluid een zinvolle weergave,
welke ten zeerste boeide.
De fluitist gaf de lichte tint tegen het
donkerder stemgeluid uitnemend en de
pianist Nieukerken sloot zich met begrip
aan. Beide instrumentalisten speelden dan
Bach’s Duo Sonate in Es-dur. De fluitist
blies met gevoeligen toon (al kan
meer geïmmaterialiseerd worden) en ex
pressieve voordracht. De phraseering viel
bovendien gunstig op. De pianist sloot
zich soepel aan en musiceerde aange-
naam-eënvoudig.
De zangeres gaf met innigheid Mozart’s
„Das Veilchen”. Zeer stemmingsvol en
dichterlijk klonken Schubert’s „Lebens-
melodien”. Sommige accentueeringen ge
schiedden misschien wat al te sterk, maar
alles te samen was deze melodisch zoo
wonderschoone muziek wel zeer doorvoeld
en maakte, evenals „Der Wanderer an
den Mond” van den zelfden componist,
een weldadigen indruk.
Van een drietal liederen van Gabriel
Fauré werden-klankkarakter en sfeer uit
nemend getroffen. Sensualiteit van ge
luid ging met innerlijke bewogenheid
harmonisch samen. In stukken van De
bussy en Mompou toonde de heer Kees
van Nieukerken een voortreffelijk vir
tuoos te zijn en ook voor de psychische
geaardheid dezer kunst wél den zin te be
zitten. Er was fantasie in de vertolking.
Tegenstellingen kwamen treffend tot haar
recht en vooral aan een zekeren zwier
ontbrak het niet.
Tot besluit liederen van welke Diepen-
brock’s „Recueillement” een ontroerende
werking heeft uitgeoefend. Ook het luis
teren naar „Berceuse”, eveneens van on
zen landgenoot, was een innige vreugde.
De ontspringing dezer kunst uit een
fijn-dicljterlijken geest is in de weergave
intensief merkbaar geweest. De heer
Schmidt heeft bij alle bescheidenheid in
de begeleiding, zijn partijen toch de noo-
dige beteekenis weten te geven. Niet het
minst kwam dat uit in het slotlied „Mor
gen in den Tenger” van B. v. d. Sigten-
horst Meyer, waarin een weidsche stij
ging zich ontwikkelt. De vocale voor
dracht was nobel effectvol. Zoomin hier
als na andere nummers heeft het aan
applaus ontbroken. Een concert waarvan
de herhalingen zeker evenzeer waardee-
ring zullen vinden.
Toen ongeveer een jaar geleden de
de benzine op den bon werd gezet en de
desbetreffende distributie-autoriteiten al
spoedig heel zuinig werden met bons
voor auto’s, die niet voor transporten
van vitaal belang werden gebruikt,
kregen fietsers en voetgangers den weg
vrijwel voor zich alleen. In de week wa
ren er in de stad nog wel wat vracht
auto’s en er reden ook nog taxi’s en dan
particuliere auto’s met een groot geel
papier met „Vergunning” op de voor
ruit, maar de verkeerslichten hoefden
niet meer bediend te worden, op de spits
uren kon men Stureplan en Gustaf
Adolfstorg dwars oversteken zonder uit
te kijken en zonder overreden te wor
den en als men Zondags met een auto
bus naar buiten wilde moest Vrijdags
al geprobeerd worden of er nog een
plaatsje te bespreken was. De restricties
werden nog meer verscherpt, naarmate
de kans om benzine te importeeren klei
ner werd: de eene buslijn na de andere
werd opgeheven, een particuliere auto
werd een zeldzaamheid, taxichauffeurs
mochten niet langer schouwburg- en
restaurantritten maken een weinig
effectief verbod, omdat men moeilijk
een verbod kon uitvaardigen van ritten
naar het departement van buitenland
sche zaken en naar de Italiaansche le
gatie, die respectievelijk tegenover de
Opera en naast het meest in trek zijnde
buitenrestaurant liggen en de auto
bewaarder van Grand Hotel kreeg, wat
hij nooit van zijn leven voor mogelijk
had gehouden, met fietsen te doen.
Maar intusschen waren er achteraan
de vuurroode autobussen van de ge
meentetram groote vuurroode koffers
van plaatijzer gehangen, die houtskool-
gasgeneratoren bleken te zijn en die de
buschauffeurs in staat stelden om zon
der al te veel benzine te gebruiken hun
trajecten in een matig gangetje af te
leggen. Benzine was er tenminste
den beginne altijd noodig om de bus
tegen de ergste hoogtes op te trekken
en om hem naar de garage te rijden
als de generator heelemaal staakte. En
de zuivere stroomlijnen van bestelauto’s
werden wreedelijk doorgezaagd om een
zwarten cylinder met luikjes en deurtjes
en buitenspiralen achter de cabine te
kunnen monteeren. Achter taxi’s en an
dere luxe-wagens werden zilver glan
zende eivormige generatoren met één
hobbelend wieltje gekoppeld, andere
kregen hun gaskacheltje keurig inge
bouwd in de ingebouwde bagageruimte,
zoodat je er niets van gemerkt zou heb
ben als de lak niet door de hitte was
gaan afbladderen, en toen de herfst
kwam, kon de als altijd actieve auto-
moblelclub onder groote belangstelling
en over een traject van 1800 km „de
eerste betrouwbaarheidswedstrijd voor
Ik weet heel goed, dat dit erg roman
tisch lijkt en misschien ook wel erg ge
speend is van werkelijkheidszin. Maar
wie deze schoone stad heeft leeren lief
hebben, moet haar zoo zien op een dag
als vandaag. Het is misschien de rossi
ge gloed als van vlammende fakkels,
die het roode neonlicht over de sneeuw
doet waren, het zijn misschien ook de
nu weer voor den dag gehaalde
schaapspelzen van den vorigen winter,
den „winter van Finland”, welke die
oude sfeer oproepen. Of de sjokkende
sleeperspaarden met hun vaart van
„komen we d’r vandaag niet, dan ko
men we d’r morregeEn de pleinen,
die vreemd wijd en leeg zijn als op
oude prenten, nu er de auto’s niet meer
in lange, glimmende rijen geparkeerd
staan, zooals verleden najaar nog. En
die sfeer wordt versterkt door de roo-
kerige lucht van brandend hout, die
overal in de stad hangt, een scherpe
geur, die doet denken aan rookende
houtskoolmijten in de eenzaamheid van
besneeuwde naaldbosschen, aan wilder
nis en kolenbrandersbijgeloof en heiden
dom.
Dat is de geur van ae gasgeneratoren
van auto’s en bussen, van de houtskool
kacheltjes, die de leege benzinetanks
moeten vervangen in dezen tijd, dat de
nauwelijks meer aan te vullen voorraad
benzine in den lande geheel gereser
veerd blijft voor militaire behoeften en
voor brandweer, politie en ziekentrans
port, nu zelfs dokters en vroedvrouwen
in uiterst dun bevolkte streken maar en
kele tientallen liters benzine per maand
kunnen krijgen voor spoedgevallen, en
vrachtauto’s, bussen, taxi’s en particu
liere auto’s uitsluitend aangewezen zijn
op „gas”, op gas, dat in smeulende
kacheltjes gestookt wordt uit hout en
houtskool uit de eigen, eindelooze wou
den.
In de eerste 6 maanden van den oorlog
hebben de Italiaansche duikbooten 14
vijandelijke boven, water-oorlogsschepen,
benevens 5 duikbooten tot zinken gebracht
en 3 Britsche vier-motorige vliegtuigen
neergehaald, meldt Stefani. Voorts heb
ben zij, voornamelijk op den Atlantischen
Oceaan, 31 koopvaardijschepen, die de
Britsche vlag voerden, in totaal 150.000
ton, tot zinken gebracht Hierbij komen
nog de door de duikbooten beschadigde
oor togs, en koopvaardijschepen.
De verliezen der Zweedsche
koopvaardij
Volgens een gisteren door „Nya Dag.
ligt Allehanda” gepubliceerde voorloo-
pige statistiek betreffende de verliezen der’ van de wereld en haar boos gerucht.
Zweedsche koopvaardijvloot sedert het
begin van den oorlog heeft Zweden 78
koopvaardijschepen met een totale tonnage
van 184.45Q b.r.t. verloren. Hierbij komen
nog de verliezen aan visschersvaartuigen,
t.w. 7 schepen met een totale tonnage van
312 b.r.t.
SPANJE OP DE RIJKSMESSE IN
LEIPZIG
Naar wij uit Leipzig vernemen, heeft ook
Spanje evenals vele andere landen het
besluit genomen, tot de van 2 tot 7 Maart
1941 te houden Leipziger Voorjaars-Messe
toe te treden. De hoofddirectie voor het
handels, en douanewezen van het Spaan.
sche Ministerie van Nijverheid is reeds
met de voorbereidende werkzaamheden
begonnen. Onder haar leiding zullen door
deskundigen de artikelen worden uitge
kozen, welke voor deze expositie in aan
merking komen. Het is de bedoeling, een
overzicht te geven van alle typisch Spaan-
sche producten en tevens in het bijzonder
de aandacht te vestigen op de industrieele
voortbrengselen. Men ziet hierin het be
wijs van den wil tot gelijkgezinde samen
werking tusschen de beide landen, terwijl
verder het internationale bezoek voor
Spanje kansen opent tot uitbreiding van
de handelsrelaties met verschillende Euro.
peesche staten.
DE DUITSCHE WINTERHULP
Het resultaat van den vierden Offer
zondag van het tweede Duitsche oorlogs-
winterhulpwerk bedroeg mk. 22.534.024.48
of mk. 8.680.913.03 (omstreeks 63 pro
cent) meer dan het vorige jaar.
de Taag werden ernstig beschadigd
historische driemaster „Portugal”,
der mooiste stukken der tentoonstel
den kademuur gedreven. Een 21-jarig