Keel Verzachtend en geneeskrachtig door de °^>r' Vicks VapoRub ingrediënten De Zweedsche wouden leveren hout duizenden auto’s voor VICKS hoestbonbons HET RINGENHUIS A^° mST EN LETTEREN Briljant en OUD GOUD! 1941 le bl. aan Het benzinevraagstuk opgelost door houtgas DIE „SKALDISCHE DICHTUNG” VAN GROVERMANN ITALIË ZWEDEN. Resultaten van het Italiaansche duikbootwapen pag. 2- DENEMARKEN Het optreden van de Duitsche kaapkruisers De Amerikaansche hulp Engeland Ëngelsche matrozen hijschen hun vlag op Duitsch consulaat Stormschade in Spanje HAAGSCHE COURANT Vrijdag 3 Jan. De winter in Rusland MAURITSHUISCONCERTEN Stokers in rok en witte das DUITSCHLAND RECLAMES. A.S. nog de in „VADER THUIS” for- Zweedsch, HENRIËTTE VAN LENT-GORT EN CLAUDINE DOORMAN In de kunstzaal „De Clou”, Noordeinde 93a, zullen tot 25 Januari werken worden tentoongesteld door Henriëtte van Lent- Gort en Claudine Doorman. 30.000 gas-auto’s aan het eind van het jaar DE ROODE KRUISTREINEN Volgens officieele mededeelingen schikt het Italiaansche Roode Kruis DE OORLOGSVETERANEN Het aantal veteranen uit den wereld oorlog, dat thans wederom in militairen dienst is, bedraagt volgens een officieele mcdedeeling 143.373. „DE SPROOKJES-SPELERS” IN CINEMA ODEON UITBREIDING VAN DE VLIEGTUIG INDUSTRIE De Rijksdag heeft kort geleden een re- geeringsplan goedgekeurd betreffende een verdere uitbreiding van de vliegtuigpro- ductie Het doel is Zweden onafhankelijk te maken van .buitenlandsche industrieën voor de behoeften aan vliegtuigen van al lerlei aard. Deze behoeften zijn door de aanzienlijke uitbreiding van het Zweedsche luchtwapen sterk gestegen. De vliegtuigindustrie van Zweden is de laatste jaren aanzienlijk uitgebreid en bouwt thans vliegtuigen van verschillende types Er bestond echter nog een zekere import van machines, aangezien deze ech ter door den oorlog moeilijk is geworden, heeft Zweden besloten zijn eigen productie uit te breiden om zeker te zijn van de leveranties. en op nieuwe inplaats het Britsche hulpkruiser aan den grond Tengevolge van den feilen storm in de Straat van Gibraltar, is een Britsche hulpkruiser bij Kaap El Espugon aan den grond geloopen. In verband met het noodweer en door het feit, dat het schip een groot lek heeft opgeloopen, zal het bergen van het vaartuig zeer moeilijk gijn. de godin het plaatsje Uit Vichy wordt gemeld, dat na de uitvaardiging van een advocaten- en artsenregeling thans door de Fransche regeering ook een architectenstatuut is vastgesteld. be- over 1122 lazarettreinen in Italië en de kolo niën. Met deze treinen kunnen 100.000 gewonden vervoerd worden. Twee dezer treinen bevinden zich op het oogenblik in Rome om bij eventueele luchtaanvallen gebruikt te kunnen worden. De grootste lazarettreinen zijn uitgerust met operatie kamers, bestralingsapparaten. Röntgentoe stellen en de modernste chirurgische in strumenten. Hier zullen zwaargewonden tot hun transport naar een hospitaal in ieder opzicht verzorgd worden. Daarom beschikt men in de treinen ook over keu kens, kleine bibliotheken en verwarmings- installaties. STRENGE VORST Gisternacht heeft het in de omgeving van Kopenhagen 17 graden gevroren. In de hoofdstad daalde het kwik tot 11 gra den onder nul. Het treinverkeer is hier en daar gestremd tengevolge van den sneeuwval. De waterwegen in het binnen land zijn reeds alle dichtgevroren. Ijsbre kers liggen klaar om den arbeid te begin nen. Vooral in de Limfjord heeft de scheepvaart met groote moeilijkheden te kampen. De toestand wordt daar reeds even moeilijk als in Februari 1940 ge noemd. Omtrent de overlevenden van de Brit sche vrachtschepen, die in de Stille Zuid- zee tot zinken gebracht werden, wordt te Londen verklaard, dat deze na het zin ken van hun schepen op het eiland Eme- PETER SIERS VOOR DE MICROFOON Onze bekende stadgenoot, de cabaretier en conférencier Peter Siers, zal zijn medewerking verleenen met liedjes aan het Dinsdagmiddag-programma van 7 Januari a.s,, dat door de A.V.R.O. uit gezonden wordt. RESIDENTIE-ORKEST Het zesde Diligentia Concert te geven door het Residentie-Orkest op Woensdag 8 Januari a.s., aanvang 5.30 pur, zal on der leiding staan van Frits Schuurman. De violist Jan Dahmen zal zijn solisti sche medewerking aan dat concert verlee nen. Het programma luidt: I. Badings, Sym- phonische variaties (1ste uitvoering). II. Beethoven, Vioolconcert. III. Schubert, Symphonie No. 3 in D.gr.t. (op veelvuldig verzoek). Naar aanleiding van de berichten, vol gens welke Engeland voornemens is zijn koopvaardijvloot uit den Stillen Oceaan terug te trekken en Ëngelsche goederen daar door Amerikaansche schepen te la ten vervoeren, heeft de minister van bui tenlandsche zaken, Huil, gisteren in zijn persconferentie verklaard dat de Engel- sche regeering tot dusver geen desbetref fende stappen bij zijn departement heeft gedaan. Zoolang hij de bijzonderheden van het Ëngelsche plan niet kent, aldus zei- de Huil, kan hij er zich ook niet over uitlaten, of een dergelijke regeling in strijd zou zijn met de neutraliteitswet. Naar aanleiding van een studie van de Foreign Policy Association, waarin wordt gezegd, dat de toestand van Engeland buitengewoon ernstig is en dat de Veree nigde Staten moeten ingrijpen, en onder Amerikaansch escorte goederen op Ame rikaansche schepen naar Engeland moe ten laten brengen, verklaarde Huil zeer beslist, dat deze aangelegenheid door de Amerikaansche regeering niet wordt be sproken, t Volgens de ..Times Herald’ heeft Roo sevelt tot dusver geweigerd het plan te overwegen, daar dat oorlogsgevaar mede brengt en bovendien de neutraliteitswet gewijzigd zou moeten worden. Zooals be kend, heeft Roosevelt zich onlangs for meel tegen een dergelijke wijziging uit gesproken. De eerste reactie in Amerikaansche re geringskringen op het Britsche voorstel, inhoudende, dat Amerika voor den duur van den oorlog de Britsche scheepsroutes in de Stille Zuidzee zal overnemen, is niet overmatig gunstig, aldus United Press. Een officieele persoonlijkheid te VERSPREIDE BERICHTEN Fraaie archeologische ontdekkingen zijn bij Tyrus ten Zuiden van Beirout, aan de kust van Syrië gedaan. De eerste vondst was een prachtige sarcophaag uit de tweede eeuw voor onze jaartelling, voorzien van opmerkelijk kunstzinnig uit gevoerd beeldhouwwerk. De sarcophaag doet denken aan de beroemde Alexan- der-sarcophaag, welke in dezelfde streek werd gevonden en welke thans in het museum te Istanboel staat. De tweede vondst was een antieke fontein met een groot standbeeld van Hygiea, der gezondheid, ontdekt in l Syslos In de provincie Cordoba (Argentinië) is de rivier Tedua buiten de oevers ge treden en heeft een groote overstrooming veroorzaakt. Ongeveer 10.000 h.a. waar devol graanland staan onder water. Rond 30.000 ton hennep en 5000 ton tarwe moeten als verloren worden beschouwd. In het plaatsje San Marcos, dat het ergst is getroffen, staan alleen nog de daken dér huizen en de kruinen der boomen boven het steeds nog rijzende water uit. Daar de overstrooming voor een deel plotseling en onverwacht intrad, is veel vee omgekomen. Veertien dagen geleden is het Zuid- slavische vrachtschip„Brebeno” bij ver trek naar de Vereenigde Staten, aan de Dalmatische kust op de rotsen geloopen Men heeft getracht het schip vlot te brengen, doch gisteren is het tijdens een hevigen storm gebroken. Van de 45 men- schen, die zich aan boord bevonden, zijn er tot dusver 13 gered. Het lot van de overigen is nog niet bekend. Reuter meldt uit Allahabad NIEUWE UITGAVEN Een belangwekkende uitgave, „N e d e r- land in den oorlog”, verscheen bij A. W. Bruna en Zoon’s Uitgeversmaat schappij te Utrecht. De heeren F. Ver- vooren en W. C. Kentie hebben een his torisch document, voorzien van reproduc ties van officieele stukken, samengesteld, door naarstig dat uit de courant te ver zamelen, wat historisch van belang kan zijn. Een storm van gebeurtenissen is over ons hoofd gegaan. Er is wereldgeschie denis gemaakt. Aan dezen storm is ons land niet ontkomen. Hoevele berichten hebben wjj sedert den lOen Mei aan onze oogen voorbij zien gaan, zonder dat wij ze in ons opgenomen hebben. Wie zijn hoofd heeft er naar gestaan om voor het verleden krantenuitknipsels en plaatjes te bewaren? De heer Vervooren en Kentie hebben dit wel gedaan en de facsimile’s van deze berichten in een verzamelwerk gepubli ceerd. Het zijn de gebeurtenissen van 1015 Mei en bovendien de voornaam ste legerberichten uit den oorlog in Bel gië en Frankrijk, waardoor men ook aan de hand van kaartjes een inzicht krijgt van den enormen strijd, welke zich in de maanden Mei en Juni in het Westen heeft voltrokken Het D. N. B. meldt uit Cristobal (Pa- namakanaalzóne) In den nacht van 30 .op 31 December heeft een troep beschon ken Ëngelsche matrozen het officieele Washington verklaarde in verband daar mede „Het zou onverstandig van ons zijn, een regeling te treffen, die onzen eigen handel kon schaden. Wij hebben goede kansen onzen handel in de Stille Zuidzee uit te kunnen breiden. Indien wij dit doel kunnen bereiken langs den normalen weg, waarom moeten wij ons dan verplichten onze winst na den oor log weer terug te geven Men wees er op. dat de Vereenigde Staten reeds, zonder eenige overeen komst te hebben gesloten, twee scheep vaartroutes tusschen de Oostkusten van Noord- en Zuid-Amerika overgenomen hebben, die vroeger door Britsche reede- rijen bevaren werden. Van dezelfde zijde werd toegevoegd, dat Engeland later langs den weg der vrije mededinging kan probeeren die routes weer voor zijn eigen scheepvaart terug te winnen. MARINUS FLIPSE VERVANGT HENRIËTTE BOSMANS Op het concert op Zondagmiddag 12 Jan. zal in plaats van Henriëtte Bosmans. Mari- nus Flipse een pianorecital geven in Diligentia. Sprookjes van Andersen door Abraham van der Vies Het door Abraham van der Vies op gerichte tooneelgezelschap „De Sprookjes- spelers” werd door het City-concern na het verrassende debuut te Rotterdam voor opvoeringen hier ter stede geënga geerd. Voorloopig zullen ér drie voor stellingen gegeven worden op Woensdag 8 Januari, Zaterdag 11 Januari en Zon dag 12 Jgnuari. telkens des namiddags half drie. Ten tooneele worden gebracht de be kende sprookjes van Hans Andersen „De nieuv/e kleeren van den keizer” en „De varkenshoeder” in de tooneelbewer- king resp. van Martie Verdenius en Abra ham van der Vies. De muziek werd ge componeerd door Robert de Roos, terwijl Leo Meter en Nelly Bodenheim de de cors ontwierpen. Dat het hier meer betreft dan alleen maar „een kindervoorstelling”, maar dat ook voor ouderen veel artistieks te ge nieten valt, blijkt wel reeds uit deze namen en die der medewerkenden, w.o. Jacques van Hoven. Anton Burgdorffer. Mela Soesman, Dogi Rugani enz. enz De voorstellingen wijken in alles af van wat men op het gebied van kindertooneel gewend is en zijn zoo verzorgd en smaak- vol, dat jong en oud, of elk op eigen wijze genieten kunnen van dit artistiek gebeu ren en bij het aanschouwen tezamen en kele uren m een blijde sprookjessfeer zul len leven RESIDENTIE-ORKEST Het vijfde Volksconcert, te geven door het Residentie-Orkest op Zondag 5 Jan., aanvang 2 uur. zal onder leiding staan van Frits Schuurman. Solistische mede, werking aan dit concert zal verlee nen Martin Zagwijn, violoncel. Het programma luidt: 1. Dr. Joh. Wa- genaar Elverhoï, symphonisch gedicht, vrij naar een oud-Deensche legende. 2. Haydn, cello-concert. 3 Reger, Variaties en fuga over een thema van Mozart TENTOONSTELLING RADEN MAS JODJANA De tentoonstelling van teekenwerk, houtsneden en aquarellen in de kunstzaal „My Home”, door den JavaansChen kun stenaar Raden Mas Jodjana, zal, wegens belangstelling, verlengd worden tot en met 13 Januari a.s. Noodweer te Lissabon In den nacht van 1 op 2 dezer is in Lissabon en omgeving door een noodweer aanzienlijke schade aangericht. Verschil lende paviljoens van de tentoonstelling der Portugeesche wereld aan den oever van De een r jing. sloeg van zijn ankers en werd tegen den kademuur gedreven. Een meisje is door een vallenden schoorsteen gedood. generator-auto’s ter wereld” houden. Dat het stortregende stimuleerde de belangstelling zeer, want natte houts kool schijnt het ergste te zijn, wat een gasgenerator-automobilist kan overkomen en sommige deelnemers hadden dan ook meer dan een half uur werk voor ze, zwart als stokers, einde lijk de startlijn overredeu. Tegenwoordig, dat wil dus zeggen, drie maanden later, zijn er al groote garages met een zoo uitstekend ventila- tie-systeem, dat men er binnenshuis en zonder gevaar voor kolendampvergif tiging of nat-worden van de houtskool, het zaakje starten kan. Maar in deze maanden is het aantal met gasgenera toren uitgeruste auto's ook met vele honderden per week gestegen: van 15 October tot 15 November bedroeg de toeneming van het aantal gecontroleer de installaties 6.623 (van 11.602 tot 18.225) en op grond van de bestellingen kan men verwachten, dat het aantal gas-auto’s aan het eind van het jaar de 30.000 gepasseerd zal zijn. Stockholm alleen had op 15 November 3.200 op ge- neratorgas rijdende voertuigen, name lijk 186 bussen, 370 particuliere auto’s, 475 taxi’s en 2.170 vrachtauto’s. Dit be- teekent, dat het vrachtautoverkeer weer vrij normaal is, dat we opnieuw per taxi ter comedie mogen, dat er op dans avonden als vanouds luxe-wagens voor Royal geparkeerd plegen te staan en dat de vuurroode autobussen op de meeste lijnen en volgens de oude dienst regeling het verkeer hervat hebben. Dat er nog altijd een paar hellingen zijn, waar volle bussen een zeer groote kans hebben, dat ze stranden, zoodat de passagiers er uit moeten en dat soms een heer in rok en witte das na een feestelijken avond bovenop zijn auto moet klauteren om in wolken van roet en stof zijn onwillige kacheltje door te steken en bij te vullendat neemt men gaarne op den koop toe. 130.000 H.L. hout en houtskool per dag noodig Wanneer aan ’t begin van het nieuwe jaar dertig duizend auto’s van een gas generator voorzien zijn, zal van het to tale aantal auto’s in Zweden nog slechts een zesde deel weer rijden. Maar aange zien deze gas-auto’s veel intensiever ge bruikt worden dan vroeger over 't alge meen met auto's het geval was, zal de verkeerscapaciteit dan ongeveer gelijk zijn aan die in 1928 en bijna de helft van die in 1938, wat volgens de deskun digen maar een procent of 15 minder is dan de ..nuttiee behoefte” van het oogenblik. Dat deze slechts twee-aerde deel uit maakt van de totale verkeerscapaciteit van motorvoertuigen in 1938 is een ge volg van het feit, dat er in de goede jaren heel veel aan nutteloos autorijden gedaan werd en van de omstandigheid, dat de behoefte aan transport langs den weg verminderd is. Wanneer tegen het' voorjaar geheel in de nuttige behoefte voorzien zal zijn, zal er ruw geschat per’ dag 85 000 hectoliter houtskool en 45.000 hl. hout in de gasgeneratoren ver bruikt worden. Er wordt van overheids wege in samenwerking met de organi saties van den bosehbouw en met de groote benzinemaatschappijen die aan hun tankstations nu hout en houts kool slijten inplaats van benzine hard gewerkt om aan die enorme behoefte te kunnen voldoen. Maar er kan aan vol daan warden, want er zijn de laatste maanden honderden installaties voor het branden van houtskool gebouwd en de hoeveelheid hout, die voor het gas- auto-verkeer noodig is hoog gerekend 4,5 millioen kubieke meter hout per jaar is kleiner dan de hoeveelheid hout, die de cellulosefabrieken niet noo dig hebben, nu zjj door beperking van hun exportmogelijkheden tot productie vermindering gedwongen zijn. Zelfs nu er vier vijt maai zooveel brandhout geproduceerd moet worden dan anders zaï, in verband met de gedeelde oe- noefte aan hout voor de industrie, de totale houtkap met of nauwedjss groo- ter hoeven te zijn dan de andere jaren. Wat een gelukkige omstandigheid is, eeuerzijds omdat nu de houtkap lager kan blijven dan de natuurlijke aanwas en men dus het kapitaal, dat de Zweed sche wouden voor het Zweedsche volk vormen, niet behoeft aan te tasten, en anderzijds, omdat de voor een groot deel van de plattelandsbevolking zoo belangrijke werkgelegenheid in de bos- schen nu gehandhaafd blijft. En doordat Zweden zoo rijk aan bruikbaar hout is, doordat Zweden uit zijn eigen bosschen voldoende brandstof halen kan voor al de gasgeneratoren, die het kan gebrui ken op bussen en vrachtauto’s tractors en dorschmachines, is werkgelegenheid geschapen van die welke verloren ging, toen benzineverbruik steeds sterker inge krompen moest worden. Chauffeurs zijn weer in dienst genomen kunnen worden, onder de luifels van tankstations liggen de zakken houtskool hoog opgestapeld, reparatiewerkplaatsen zijn „gen-gas-ser- vice stations” geworden, duizenden men- schen werken aan de fabricage van gas generatoren waken over ouderwetsche kolenmijten en moderne houtskool-ovens, staan aan de cirkelzagen, die beuken- en berkenhout tot kleine blokjes zagen voor de houtgasgeneratoren. En men kan den Zweed begrijpen, die dezer dagen op een plein in de groote stad stond toe te kij ken, hoe zwarte stokers de generatoren van de vuurroode bussen vulden met houtskool, hoe er telkens als er zoo n generatordeksel geopend werd hooge rosse vlammen opsloegen als van fak kels. en die toen, de prikkelige. rooke- ripp geur nnsnutvend die in n>aat« van de benzinedampen van vroeger gekomen is, verzuchtte, dat het zoo Zweedsch, zoo „eigen” rook. schild van het Duitsche consulaat afge rukt en aan den vlaggestok van het con sulaat de Britsche vlag geheschen, De Amerikaansche politie der Kanaalzone heeft later aan boord van een Engelsch schip het consulaatsschild kunnen opspo ren. Twee matrozen, die worden ver dacht, de daders te zijn, zijn gearres teerd. Het gebeurde heeft te Cristobal veel opzien gebaard, daar het niet de eerste buitensporigheid is, waaraan lawaaierige Britsche matrozen zich bij het passagie ren in de Kanaalzone hebben schuldig ge maakt. De gouverneur der Kanaalzone heeft den Duitschen consul zijn leedwe zen naar aanleiding van het gebeurde be tuigd en medegedeeld, dat de daders strafrechterlijk vervolgd zullen worden. raai, dat tot den Bismark-archipel behoort, aan land zijn gegaan. Onder de opvaren den bevonden zich 70 vrouwen en kin deren. Zij zijn allen naar Australië onder weg, van waar zij binnenkort de reis naar hun vaderland zullen aanvangen Onder de schepen, die tot zinken wer den gebracht behoort ook de „Maimoa”, die 8011 ton groot is. De activiteit van de Duitsche schepen, die op vrachtschepen jacht maken, strekt zich vooral uit over de Tasmanische Zee, den Indischen Oceaan en den Stillen Oceaan. United Press meldt uit Melbourne De manschappen van de tot zinken gebrach te Ëngelsche schepen verklaren, dat de operaties uitgevoerd werden door ver scheidene Duitsche oorlogsschepen, die begeleid werden door een lichter bewa pend voorraadschip. Van de eenheid in leiding getuigt het feit, dat zij soms uit verschillende richtingen komend, gelijk tijdig verschenen. Het Ëngelsche vracht schip „Turakina”, dat slechts met één stuk bewapend was, leverde voor het tot zinken gebracht werd, een gevecht met een Duitsch oorlogsschip, dat 2J uur duurde, het verloor daarbij 2/3 van zijn bemanning. 58 Man bevinden zich nog aan boord van de Duitsche schepen. Reuter meldt uit Allahabad, dat de voorzitter van de Britsch-Indische Con grespartij. Aboekalam Azad. gearres teerd is. Bij de installatie van de nieuwe ge meentebesturen is het in Mexico tot bot singen gekomen. In den staat Tamauli pas moest de staat van beleg worden af- gekondigd. In talrijke Mexicaansche plaatsen zijn thans twee gemeentebestu ren aanwezig, die elkaar bestrijden Te Valladolid en andere plaatsen in den staat Yucatan zijn dooden gevallen Ook udt Torreon en andere steden in den staat Coahuila zijn straatgevechten gele verd. Onze Scandinavische correspondent schrijft ons uit Stockholm: Dezen vroegen winteravond krijgt dit Stockholm van den jare negentienhon- derd-en-veertig iets heel ouds en tijde- loos, je voelt, dat deze moderne stad vele, vele jaren geleden op een avond in November onder een lage sneeuw-lucht dezelfde sfeer van een oud provincie stadje in het verleden, zooals je dat nu, aan het einde van een spoorlijntje ergens in de bosschen of bij een wintersch-leeg haventje, in het heden nog wel vinden kunt, een stadje dicht bij de natuur en de rust van vroeger eeuwen, afgelegen Sedert gisteren woedt in geheel Spanje een hevige storm, die aan de Noordkust, in Estremadura, in het Duerodal en aan den bovenloop van de Ebro gepaard gaat met zwaren regenval. Het centrum van den storm ligt aan de kust van de Mid- dellandsche Zee. Uit talrijke plaatsen wordt groote schade gemeld. Aan de Cantabrische kust staat de zee hol, zoodat de visschers niet konden Uitvaren. De temperatuur is opnieuw ge daald. In de Noordelijke provincies bij de Pyreneeën liggen alle wegen en bergpas sen diep onder de sneeuw. Doordat de sneeuw op de wegen onmiddellijk tot ijs werd, ondervond het verkeer grooten hinder. Sedert gisterochtend vroeg zit bij het station te Avila een goederentrein vast, die het geheele traject blokkeert. De Zqid-Express van Irun is eveneens bij Avila door de sneeuw tot stilstaan ge dwongen. Ook de nachtexpress Madrid San Sebastian is in de sneeuw blijven steken. In de baai van Algeciras moesten de schepen wegens den storm van hun nood ankers gebruik maken. Verscheidene schepen hebben achter den pier van Al geciras beschutting tegen den orkaan ge zocht. In Algeciras en omgeving is groote schade aangericht. Veel boomen zijn ont worteld, lichtmasten gebroken en daken en schoorsteenen beschadigd. Buiten de Stad is een huis ingestort, waarbij ver scheidene bewoners gewond werden Prinsestr. *6. Koopt tegen den hoogsten pr In het Europeesche deel van sovjet- Rusland is volgens de „Prawda” de laat ste dagen een sterke daling in de tempe ratuur ontstaan. In den Oudejaarsnacht vroor het te Moskou 27 graden. In den nacht van 2 op 3 Januari daalde het kwik tot 32 graden onder nul. In de Noorde lijke omgeving van Moskou vroot het tot 44 graden toe. Als porzaak van de hevige koude worden cyclonen genoemd, welke de laatste dagen van December boven het Noorden van het Europeesche deel van de sovjet-Unie gewoed hebben en welke een ophooping van koude hebben doen ontstaan. Een uitzondering vormt de Krim en de Kaukasus. Aan de Zuidelijke kust van de Krim en aan de kust van de Zwarte Zee stond het kwik op 9 tot 10 graden boven nul. Door het Centraal Tooneel Het Centraal Tooneel (N.V.) directeur Cees Laseur, zal Maandag 6 en Dinsdag een familie-blijespel in 3 bedrijven (6 ta- fereelen) van Howard Lindsav en Rus sei Crouse, bewerkt naar CtorencDay’i short stones „Life with father” in de vertaling en onder regie van Cees La- seur, die tevens de hoofdrol sp^H Verdere medespelenden zijn Rie Gil- buys, Joan Remmelts Sari u Ui i Pierre Myin, Ko van Dijk Han H®yblolJ' Mies Hagens, Elly Weller’. Pauky Bigot' Ans van Merle voort, Teunke Orré Asta Lee en Jos Otten HpI r5e- AsU van Arend Hauw.' dec°r-ontwerp is Zondag eerste uitvoering te Utrecht onder Carl Schuricht Generalmusikdirektor Carl Schuricht zal op 5 Januari te Utrecht met het Utrechtsch Stedelijk Orkest de eerste uitvoering geven van de „Skaldische Dichtung” van Gro vermann. Karl Hans Grovermann werd den 12den Januari 1905 te Berlijn geboren, waar hij thans woonachtig is. Hij studeerde compo sitieleer bij Max Trapp en schreef o.a de opera’s „Medea”. „Heilige Not” en ..Fa nel”. Behalve een reeks van kamermuziek- werken, pianowerken en liederen, compo neerde hij in den laatsten tijd de „Deut sche Rhapsodie” (waarvan de eerste uit voering voor den Rjjkszender Weenen op 21 December j.l. werd gegeven) en de „Skaldische Dichtung”, welke op 22 Fe bruari 1941 door het Berlijnsche Philhar. monische Orkest, onder leiding van Gene ralmusikdirektor prof. Schmidt in de Duitsche hoofdstad zal worden gegeven. Met verscheidene kleine werken voor orkest verscheen van Grovermann ook het kortgeleden te Berlijn uitgevoerde „Konzertstück für Klavier und Orches- ter”. In een bij de Uitgeverij Roskam, te Amsterdam, verschenen brochure, getiteld „Waarom staat de Duitsche arbeider achter Adolf Hitler?” zet de schrijver, Hans Munter, uiteen, hoe het mogelijk was, dat het nationaal-socia- lisme juist onder de millioenen arbeiders een grooten aanhang won, waardoor het tenslotte aan de macht kon komen. Hjj geeft eerst een overzicht van de sociale toestanden in Duitschland vóór 1933 en van de positie van de vakvereenigingen, om tenslotte de vraag te behandelen, waar om voor zoovelen het nationaal-socialisme een totalen ommekeer heeft gebracht. Bij dezelfde uitgeverij verscheen in dezelfde serie, getiteld „Goede voorlich ting”, 't tweede deeltje: „Duitsche Boeren- politiek”, een actueele brochure, geschre ven door dr. H. Bente, waarin deze poli tiek een van de voortreffelijkste schep pingen van het Derde Rijk wordt genoemd, welke het ongeëvenaarde organisatietalent van de nationaal-socialistische economi sche leiding bewijzen. De schrijver zet uit een hoe de Duitsche boerenstand wordt gehandhaafd en uitgebreid, welke beteeke- nis het boerenbedrijf voor de voedselvoor ziening in ’t bijzonder en voor de staat huishoudkunde in 't algemeen heeft en hoe de economische leiding bij de boeren wordt verzekerd en versterkt. Tenslotte wijst hij erop, dat de Duitsche boerenpolitiek ook groote internationale verdiensten heeft daar zij plaats laat voor grooten import. Verschenen is bij J. Muusses, uitgever te Purmerend de 3de druk van het „R e- petitieboek voor Handelsrecht en H a n d e 1 s k e n n i s op de Prakt ij k ex a men s" door F- J. J. van Makkelenberg, leeraar aan R.H B S. te Middelburg en de G H.B.S. te Leiden en voorts het eerste deel van ,B e- 1 drijfshuishoudkunde" door den heer O. Bakker, plaatsvervangend direc teur van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het is in de eerste plaats ge dacht voor hen, die zich prepareeren voor de examens boekhouden M O. en Staats- practijkdiploma voor Handel en Admini stratie. Inrerne organisatie en het financiewe zen der onderneming zullen in het 2de deel behandeld worden. Onder den titel „Enkele p r a c t i- s c h e s o m m e n” is bij W. J. Thieme en Cie te Zutphen, een sommenboekje voor de kleintjes verschenen, samenge steld door H J. Nijhoff en B. J. Douwes- Het December-nummer van „De va k- b e w e g i n g”, een uitgave van het Ne- derlandsch verbond van vakvereenigin gen biedt den lezer een uitgebreiden in houd, verlucht met een groot aantal le-' vendige foto’s. Wij noemen het beginar» tikel „Wat alle werkers samenbindt", voorts o.a. „Solidariteit in de onderne ming, grondslag voor de eenheid”, een verduidelijking van „De Kinderbijslag wet”, onderstreept met een reeks verma kelijke opnamen van babystemmingen. Een gedeeltelijke overdruk uit „Welvaart en industrie in Nederland". Een verslag van de vergadering op 15 November in Amsterdam, waarbij men kwam tot op richting van een „Nederlandsche bond van Hotel-, Café- en Restaurantpergoneel” en tot slot het gedeelte aan het Kerstfeest en ontspanning gewijd. Bij de uitgeverij Roskam te Amsterdam is verschenen: Wapenstilstand 1918—1940, een historisch document, waarin een overzicht wordt gegeven 'van; den mili tairen toestand; het verzoek om wapen stilstand; de voorbesprekingen; Com- piègne en den inhoud der beide wapen- stilstandsverdragen. In een conclusie wor den de fundamenteele verschillen in de wapenstilstands-voorwaarden duidebj* naar voren gebracht. Gusta Scheepmaker, zang, Wim van Hoek, fluit, Koos van Nieukerken, piano en W. J. Schmidt, begeleiding zijn de uit voerders van het eerste programma in het nieuwe jaar. De zangeres, die het grootste deel van het programma voor haar rekening heeft genomen, begon met een Cantate, „Ihr Völker hort” van Tele mann, een voorname en levensvolle mu ziek waaraan het fluitobligaat door de behandeling een lichte kleurigheid en aantrekkelijke opgewektheid geeft. Het is een vrij uitgebreide compositie, welke door de van schoone inspiratie getuigen de behandeling voortdurend de belang stelling blijft wekken. Gusta Scheepmaker schonk met haar fraai, vol geluid een zinvolle weergave, welke ten zeerste boeide. De fluitist gaf de lichte tint tegen het donkerder stemgeluid uitnemend en de pianist Nieukerken sloot zich met begrip aan. Beide instrumentalisten speelden dan Bach’s Duo Sonate in Es-dur. De fluitist blies met gevoeligen toon (al kan meer geïmmaterialiseerd worden) en ex pressieve voordracht. De phraseering viel bovendien gunstig op. De pianist sloot zich soepel aan en musiceerde aange- naam-eënvoudig. De zangeres gaf met innigheid Mozart’s „Das Veilchen”. Zeer stemmingsvol en dichterlijk klonken Schubert’s „Lebens- melodien”. Sommige accentueeringen ge schiedden misschien wat al te sterk, maar alles te samen was deze melodisch zoo wonderschoone muziek wel zeer doorvoeld en maakte, evenals „Der Wanderer an den Mond” van den zelfden componist, een weldadigen indruk. Van een drietal liederen van Gabriel Fauré werden-klankkarakter en sfeer uit nemend getroffen. Sensualiteit van ge luid ging met innerlijke bewogenheid harmonisch samen. In stukken van De bussy en Mompou toonde de heer Kees van Nieukerken een voortreffelijk vir tuoos te zijn en ook voor de psychische geaardheid dezer kunst wél den zin te be zitten. Er was fantasie in de vertolking. Tegenstellingen kwamen treffend tot haar recht en vooral aan een zekeren zwier ontbrak het niet. Tot besluit liederen van welke Diepen- brock’s „Recueillement” een ontroerende werking heeft uitgeoefend. Ook het luis teren naar „Berceuse”, eveneens van on zen landgenoot, was een innige vreugde. De ontspringing dezer kunst uit een fijn-dicljterlijken geest is in de weergave intensief merkbaar geweest. De heer Schmidt heeft bij alle bescheidenheid in de begeleiding, zijn partijen toch de noo- dige beteekenis weten te geven. Niet het minst kwam dat uit in het slotlied „Mor gen in den Tenger” van B. v. d. Sigten- horst Meyer, waarin een weidsche stij ging zich ontwikkelt. De vocale voor dracht was nobel effectvol. Zoomin hier als na andere nummers heeft het aan applaus ontbroken. Een concert waarvan de herhalingen zeker evenzeer waardee- ring zullen vinden. Toen ongeveer een jaar geleden de de benzine op den bon werd gezet en de desbetreffende distributie-autoriteiten al spoedig heel zuinig werden met bons voor auto’s, die niet voor transporten van vitaal belang werden gebruikt, kregen fietsers en voetgangers den weg vrijwel voor zich alleen. In de week wa ren er in de stad nog wel wat vracht auto’s en er reden ook nog taxi’s en dan particuliere auto’s met een groot geel papier met „Vergunning” op de voor ruit, maar de verkeerslichten hoefden niet meer bediend te worden, op de spits uren kon men Stureplan en Gustaf Adolfstorg dwars oversteken zonder uit te kijken en zonder overreden te wor den en als men Zondags met een auto bus naar buiten wilde moest Vrijdags al geprobeerd worden of er nog een plaatsje te bespreken was. De restricties werden nog meer verscherpt, naarmate de kans om benzine te importeeren klei ner werd: de eene buslijn na de andere werd opgeheven, een particuliere auto werd een zeldzaamheid, taxichauffeurs mochten niet langer schouwburg- en restaurantritten maken een weinig effectief verbod, omdat men moeilijk een verbod kon uitvaardigen van ritten naar het departement van buitenland sche zaken en naar de Italiaansche le gatie, die respectievelijk tegenover de Opera en naast het meest in trek zijnde buitenrestaurant liggen en de auto bewaarder van Grand Hotel kreeg, wat hij nooit van zijn leven voor mogelijk had gehouden, met fietsen te doen. Maar intusschen waren er achteraan de vuurroode autobussen van de ge meentetram groote vuurroode koffers van plaatijzer gehangen, die houtskool- gasgeneratoren bleken te zijn en die de buschauffeurs in staat stelden om zon der al te veel benzine te gebruiken hun trajecten in een matig gangetje af te leggen. Benzine was er tenminste den beginne altijd noodig om de bus tegen de ergste hoogtes op te trekken en om hem naar de garage te rijden als de generator heelemaal staakte. En de zuivere stroomlijnen van bestelauto’s werden wreedelijk doorgezaagd om een zwarten cylinder met luikjes en deurtjes en buitenspiralen achter de cabine te kunnen monteeren. Achter taxi’s en an dere luxe-wagens werden zilver glan zende eivormige generatoren met één hobbelend wieltje gekoppeld, andere kregen hun gaskacheltje keurig inge bouwd in de ingebouwde bagageruimte, zoodat je er niets van gemerkt zou heb ben als de lak niet door de hitte was gaan afbladderen, en toen de herfst kwam, kon de als altijd actieve auto- moblelclub onder groote belangstelling en over een traject van 1800 km „de eerste betrouwbaarheidswedstrijd voor Ik weet heel goed, dat dit erg roman tisch lijkt en misschien ook wel erg ge speend is van werkelijkheidszin. Maar wie deze schoone stad heeft leeren lief hebben, moet haar zoo zien op een dag als vandaag. Het is misschien de rossi ge gloed als van vlammende fakkels, die het roode neonlicht over de sneeuw doet waren, het zijn misschien ook de nu weer voor den dag gehaalde schaapspelzen van den vorigen winter, den „winter van Finland”, welke die oude sfeer oproepen. Of de sjokkende sleeperspaarden met hun vaart van „komen we d’r vandaag niet, dan ko men we d’r morregeEn de pleinen, die vreemd wijd en leeg zijn als op oude prenten, nu er de auto’s niet meer in lange, glimmende rijen geparkeerd staan, zooals verleden najaar nog. En die sfeer wordt versterkt door de roo- kerige lucht van brandend hout, die overal in de stad hangt, een scherpe geur, die doet denken aan rookende houtskoolmijten in de eenzaamheid van besneeuwde naaldbosschen, aan wilder nis en kolenbrandersbijgeloof en heiden dom. Dat is de geur van ae gasgeneratoren van auto’s en bussen, van de houtskool kacheltjes, die de leege benzinetanks moeten vervangen in dezen tijd, dat de nauwelijks meer aan te vullen voorraad benzine in den lande geheel gereser veerd blijft voor militaire behoeften en voor brandweer, politie en ziekentrans port, nu zelfs dokters en vroedvrouwen in uiterst dun bevolkte streken maar en kele tientallen liters benzine per maand kunnen krijgen voor spoedgevallen, en vrachtauto’s, bussen, taxi’s en particu liere auto’s uitsluitend aangewezen zijn op „gas”, op gas, dat in smeulende kacheltjes gestookt wordt uit hout en houtskool uit de eigen, eindelooze wou den. In de eerste 6 maanden van den oorlog hebben de Italiaansche duikbooten 14 vijandelijke boven, water-oorlogsschepen, benevens 5 duikbooten tot zinken gebracht en 3 Britsche vier-motorige vliegtuigen neergehaald, meldt Stefani. Voorts heb ben zij, voornamelijk op den Atlantischen Oceaan, 31 koopvaardijschepen, die de Britsche vlag voerden, in totaal 150.000 ton, tot zinken gebracht Hierbij komen nog de door de duikbooten beschadigde oor togs, en koopvaardijschepen. De verliezen der Zweedsche koopvaardij Volgens een gisteren door „Nya Dag. ligt Allehanda” gepubliceerde voorloo- pige statistiek betreffende de verliezen der’ van de wereld en haar boos gerucht. Zweedsche koopvaardijvloot sedert het begin van den oorlog heeft Zweden 78 koopvaardijschepen met een totale tonnage van 184.45Q b.r.t. verloren. Hierbij komen nog de verliezen aan visschersvaartuigen, t.w. 7 schepen met een totale tonnage van 312 b.r.t. SPANJE OP DE RIJKSMESSE IN LEIPZIG Naar wij uit Leipzig vernemen, heeft ook Spanje evenals vele andere landen het besluit genomen, tot de van 2 tot 7 Maart 1941 te houden Leipziger Voorjaars-Messe toe te treden. De hoofddirectie voor het handels, en douanewezen van het Spaan. sche Ministerie van Nijverheid is reeds met de voorbereidende werkzaamheden begonnen. Onder haar leiding zullen door deskundigen de artikelen worden uitge kozen, welke voor deze expositie in aan merking komen. Het is de bedoeling, een overzicht te geven van alle typisch Spaan- sche producten en tevens in het bijzonder de aandacht te vestigen op de industrieele voortbrengselen. Men ziet hierin het be wijs van den wil tot gelijkgezinde samen werking tusschen de beide landen, terwijl verder het internationale bezoek voor Spanje kansen opent tot uitbreiding van de handelsrelaties met verschillende Euro. peesche staten. DE DUITSCHE WINTERHULP Het resultaat van den vierden Offer zondag van het tweede Duitsche oorlogs- winterhulpwerk bedroeg mk. 22.534.024.48 of mk. 8.680.913.03 (omstreeks 63 pro cent) meer dan het vorige jaar. de Taag werden ernstig beschadigd historische driemaster „Portugal”, der mooiste stukken der tentoonstel den kademuur gedreven. Een 21-jarig

Gedigitaliseerde gedrukte materialen Haags Gemeentearchief

Haagsche Courant | 1941 | | pagina 2