HAAGSCHE COURANT
Zaterdag 18 Januari 1941.
school
De Avondschool
BINNENLAND
de
nieuwe
STADSNIEUWS
De radiocentrales en
regeling
De vrijheid van
en kerk
BOTER-
Het cijfersommetje
DERDE BLAD
het nieuwe probleem
H.T.M. HEEFT MEER WERK
cxlviii.
het duinlandschap
Scheveningsche klanken
De zware sneeuwval doet de liefhebbers van de skisport er thans met
de lange latten op uittrekken. De naaste omgeving van den Haag biedt
volop gelegenheid voor deze sport. Op onze fototwee geroutineerde
skiloopers ondernemen, nog ietwat onwennig, hun eersten tocht
in dit seizoen (Polygoon)
AFSCHEID VAN DEN HEER
FRANCOYS
Ski-vreugde in
Een vraaggesprek met heer
P. A. Enserinck
En na
DANCING TABARIS
UITREIKING TEXTIEL-,
EN VETKAARTEN
De 10 „rare” of foutieve
zinnen
Radiorede van
dr. H. W. van der Vaart Smit
van Doctor Pluizer
25
Sleutel op de les van J.I. Donderdag.
4.
De kerk
v
9
„Vacantiebezigheid
Wederinvoering van eenmanbediening op
de lijnen 4 en 14
KEES DE KLINKER.
-
Overcompleet aan werkkrachten
opgeheven
Na 42-jarige werkzaamheid bij het
onderwijs
No. 17778
Hiervan is het antwoord 26.
Denk erom: optellen gaat hier niet
voor aftrekken.
20 4 5 is niet 11.
■naar 20 4 5 is 21.
Onthoud dat!
BURGEMEESTER VAN AMSTERDAM
HERSTELD
voor
zei
komt
deuze
men
aan-
voor
Een ander soort vrijheid
dan voorheen.
de kustvisscherij
lang is!
De burgemeester van Amsterdam, dr.
W. de Vlugt, die wegens ernstige onge
steldheid geruimen tijd zijn werkzaamhe
den heeft moeten onderbreken, zal, naar
men ons mededeelde, Maandag a.s. de lei
ding van het gemeentebestuur wederom
geheel op zich nemen.
ten bij de H.T.M. thans opgeheven en zal
zjj zelfs genoodzaakt zijn, de eenmanbe
diening cp de lijnen 4 en 14 wederom in
te voeren, teneinde voldoende personeel
voor het toegewezen aantal diensten be
schikbaar te krijgen.
Vul de formulieren duidelijk
en volledig in.
Ik zou er bij de luisteraars met kracht
op willen aandringen het aangifte-formu-
lier zoo duidelijk en volledig mogelijk in
te vullen Velen vullen het aangifte-for-
mulier zoo onduidelijk in, dat het niet
mogelijk is naam en woonplaats te ont
cijferen. waardoor het ook niet wel doen
lijk is het formulier voor verbetering
terug te zenden. Ook vergeet men vaak
het formulier te onderteekenen en aan te
geven op welke wijze men zijn luister
bijdrage wil betalen. Ook de kolom om
trent het beroep wordt meestal niet in
gevuld. Ik zou dus nog een krachtig be
roep op de luisteraars willen doen om
toch vooral de gestelde vragen duidelijk
en volledig te beantwoorden. Dit voor
komt moeilijkheden voor de administratie
en ook voor de luisteraars zelf.
Aan- en afsluiting
Vraag 3 Hoe is de aan- en afsluiting
van aansluitingen op een radio-centrale
geregeld?
Antwoord Dat zal ik u zeggen indien
men een aansluiting op een radiocentrale
wenscht te ontvangen, behoeft men niets
anders te doen dan zijn verlangen daar
toe aan den beheerder van den plaatse-
lijken radio-distributie-dienst kenbaar te
maken. Men wordt dan zoo spoedig mo
gelijk aangesloten. Wenscht men niet
tegenstaande de thans geldende gunstige
Dancing Tabaris in de Wagenstraat
kenmerkt zich door een gezellige sfeer,
welke in de allereerste plaats te danken
is aan de uitstekende orkesten, welke
er steeds op het podium verschijnen. Tom
van der Stap en zijn band, welke er nu
reeds eenige weken musiceeren, spelen
niet alleen dansmuziek. Ook aan hen die
niet dansen, is gedacht, vlotte nummers
en .show brengen hun die verpoozing,
waarvoor zij gekomen zijn. Dit vinden
zij ook in het cabaretprogramma, dat
deze week eenige reprises brengt.
De Cavelli’s. accordeon-virtuozen, ma
ken er hun rentree met nieuwe, aantrek
kelijke nummers. Zeer in den smaak viel
een potpourri van bekende schlagers zij
spelen marschen met veel bravour en
vaardigheid en geven bij hun muziek ook
een dansnummer ten beste.
Het elegante danspaar de Alba’s, die
zich in het vorige programma in veel
succes mochten verheugen, dansen met
veel gratie een Spaanschen volksdans, een
Pasodoble en een Andalousischen volks
dans.
Alles met alles een vlot en onderhou
dend programma, afgewisseld door dans
muziek, waarbij de Cavelli’s bovendien
nog de orkestpauzes vullen.
Men schrijft ons:
Na een 42-jarige werkzaamheid bij het
openbaar onderwijs in Zeeland, in Rotter
dam en te dezer stede, nam de heer G.
Francoys, onderwijzer aan de ulo-school
Spionkopstraat, een dezer dagen afscheid
van zijn collega’s en leerlingen De school
verliest in hem een bekwaam en toege
wijd onderwijzer, die zich bovendien bij
zonder verdienstelijk heeft gemaakt voor
dc verbetering van het zangonderwijs.
Verschillende openlucht-zanguitvoeringen
hadden onder zijn leiding plaats. Namens
het Gemeentebestuur is den heer Fran
coys de bronzen plaquette aangeboden.
Eensdeels tengevolge van het groote
aantal zieken, meer dan 100 conducteurs
en bestuurders, doch voornamelijk door
de gelukkige omstandigheid, dat de H.T.M.
als gevolg van het blijven rijden tot 11
uur en mede, door den zeer bevredigen
den omvang van het aantal reizigers over-
op te noeme weze, dat op voorstel of deur
steun van van der Loo tot stand ekomme-
n-is.
Der benne gevalle-n-op te noeme.
datte der voorstelle van tevore-n-al ien
of twie keire-n-ovvekest wazze. maar
toe van der Loo z’n schoere der onder
ging zette en der ’n nieuwd voorstel
van maekte, dat ’t toe met vlag en wim
pel annenome wier. Van der Loo ver
stong Vooral oak de kunst, om met be-
langrike onderwürpe op ’n taktische me-
nier te werk te gaen. En as ie z’n èige
ienmael ürgens vóórspande, dan wis ie
dat met zoaveul bezieling en welspre-
kend-èid te doen, dat ie al gaauw de
vergaedering op z’n and kreeg.
Verlede week was er bar veul be
langstelling op de Algemiene Begraef-
plaes, waer van der Loo z’n leste rust-
plaes von. Tros 't slechte weer was ’t
gebouw van de Begraefplaes propvol
met belangstellende vrinde-n-en ken-
nisse, waeronder verscheie bekende per-
soonlik-eedes.
Vèif sprekers ebbe daer ’t woord
evoerd. Bezonder-eedes daervan kenne-
n-in ons bestek moeielik vermeld worde.
Uièt alles wat daer esproke wier, kwam
duièdelik nae vore, wat van der Loo
eweest is voor iederien, die op ienigerlei
menier bèi dem te maeke-n-aa en oe
die uièt-eblonke-n-eb op Kerkelik, Pol-
letiek en Maeschappelik gebied.
Wat van der Loo beteekend eb voor
Scheveling in ’t algemien en voor zoa
veul mensche-n-in 't bezonder, zei iet
licht in ‘t vergeetbook raeke 1
voorwaarden zijn abonnement op een
radiocentrale op te zeggen, dan kan men
zulks doen indien men weekabonné is,
met inachtneming van een opzeggingster
mijn van 1 week en indien men maand-
abonné is met inachtneming van een op
zeggingstermijn van 1 maand. Daarna
wordt de aansluiting na verloop van den
loopenden abonnementstermijn door den
plaatselijken radiodistributiedienst buiten
gebruik gesteld. Ik zou hen echter willen
waarschuwen voor het onverwijld opzeg
gen van het abonnement. In vele geval
len zal men spoedig ontdekken, dat men
het vooral in de tegenwoordige omstan
digheden niet buiten de radio kan stellen.
Daarbij komt nog dat men, indien men
later weer een aansluiting wenscht, op
nieuw aansluitkosten moet betalen, althans
stellig administratiekosten tot een bedrag
van een gulden
Natuurlijk ontveinzen wij ons de moei
lijkheden niet. Bij de uitwerking, bij den
opbouw, zal menig bouwwerk uit vroe
ger dagen moeten vallen, menig z.g.n.
..heilig huisje” moeten worden gesloopt,
dat blijkt niet zoo heilig te zijn als het
leek. Het is revolutie. Dat vergeten we
niet en mogen we niet vergeten.
Maar er is geenerlei reden om thans
in alarmstemming te leven en in zak
en asch neer te zitten, alsof deze tijd het
verlies van vrijheid en religie zal bren
gen. Het is dwaas, in tranen bij de puin-
hoopen der revolutie van 1789 neer te
zitten en te meenen, dat dit het verloren
paradijs is. Het lijkt er niet op. Als deze
revolutie ouder geworden zal zijn, zullen
wij zien, of de kerk uit dezen tijd ge
leerd heeft aan alle wateren te zaaien en
dan te oogsten op de dagen, die God ook
heden geven wil. Onze houding moet niet
negatief, maar positief zijn. Dan groeit
onze vrijheid met den dag en bouwen
wij voor een idealenrijke toekomst.
Op de laete aevend van de Nieuwe-
jaersdag is er ’n man overleeje, die van
groate beteekenis eweest is voor onze
plaes. De mèiste Klankelezers zelle-n-al
wel begrèipe, dat daerbij bedoeld wordt
’t vroogere Raeslid van der Loo. Dat de
man al ’n tèid lang sukkelde met z’n ge-
zond-èid, was algemien bekend. En we
wisse-n-oak, dat ie om die rede met de
leste verkiezinge z’n èige-n-iet meir be-
schikbaer esteld eb. Maar dat z’n ende
zoa dicht naebij was, dat aane we toch
iet kenne denke.
Ien van de moaiste èigeschoppe van
Izac van der Loo was wel z’n ienvoudig-
èid. Onverschillig of ie met ’n minister of
met ’n werkman te doen aa, onder alle
omstandig-eedes dors ie eenvoudigies,
maar zonder anzien van de persoon en met
overtuièging voor z’n miening uièt te
komme. En dan was ’t altèid opmerkelik,
wat ’n groate invloed of er van z’n
woorde-n-uiètging.
Ik weet ’t nog zoa goed as de dag
van gistere, toe die in November 1918 op
de preekstoel stong van de Willemskerk
(in de omgeving van Plèin 1813), om in
die woelige daege ’t volk toe te spreke. En
oe die dat dee met ’n gloed en ’n overtuiè-
ging, die erg veul indruk maekte op de
groate mienigte van mensche, die in die
kerk anwezig wazze.
’t Is maar amper ander-alf jaer
eleeje. dat ik in de Klanke nog enkelde
voorstelle van dem an-aeld eb, die die in
de Gemienteraed der deur wete te krèige-
n-eb Dat was toe nae anlei-ing van ’t
krantebericht. dat ie om gezond-èidsredene
voornemens was, z’n èige uièt de Raed
brom te trekke.
Om maar ’s enkelde van dergelike
voorstelle te noeme’t tegelpad voor de
fietsers op de Ouwe Schevelingsche Wegt;
’t verplaese van de tram-alte van lèin 8
van de Marcelisstragt nae ’t ookje van de
Kèizerstraet; de asfalteering van de Kèi-
zerstraet zelf; de splissing van de Leeszael
en Bibliotheek an 't Marcelisplèin in ’n
Openbaere en Christelike ofdèiling; de
twie terrasse voor 't Palace-Hotel en t
Grand-Hotel.
En zoa zou der nog veul meir nuttigs
Maandag a.s. vindt de uitreiking plaats
van textiel-, boter- en vetkaarten aan
hen, wier familienaam begint met de
letter A of S.
In aare jaere zatte we om deuze
tèid volop in de Eng. wal-èering en
bokkem en dan was er mèistal de minste
anlei-ing iet, om ons druk te maeke-n-
over de vangst op sprot. Dat is van ’t
jaer non èil wat anders. Die èige sprot-
ties, die aars in gien ankik wazze. ebbe
non veul meir beteekenis ekrege. Ze
wiere altèid al veul in bossies verpakt
an de man ebrocht. En dat zie je van 't
jaer oak nog wel. Maar wat je vrooger
iet zag, dat is datte de mèiste gefileerd
verkocht worde. In de vischwinkels
worde der flinke partije van per gewicht
ver-andeld. Oak wordt dat goedje teuge-
woordig veul innelege. t Komt in de
plaes van rolmops en inleg-èer.ng. De
Aangifte van ontvanginrichting
Vraag 4In verband met de omstan
digheid dat nog niet alle luisteraars een
circulaire hebben ontvangen en dus ook
nog niet in het bezit zijn van een aan-
gifte-formulier, rijst de vraag hoe
kan voldoen aan de verplichting tot
gifte van zijn ontvanginrichting
15 Januari.
Antwoord: Deze moeilijkheid geldt voor
beide categorieën van luisteraars, n.l. voor
de toestelbezitters en voor de aangeslo
tenen op een radiocentrale. Het is o.m.
door gebrex aan het noodige materiaal,
onmogelijk gebleken door de huis- aan
huisbezorging van de circulaires en het
in te vuilen aangifteformulier zoo tijdig
te doen plaats hebben, dat iedere luis
teraar aan de verplichting tot aangifte
óór 15 Januari kan voldoen.
In verband hiermede heeft de leiding
van het Staatsbedrijf der P.T.T. bepaald,
dat voor hen, die de circulaire nog niet
hebben ontvangen, de datum waarop de
inzending van het aangifte-formulier moet
hebben plaats gehad, nader is vastgesteld
op Maandag 27 Januari a.s. Elke
luisteraar blijft uiteraard verplicht om na
ontvangst der circulaire het aangifte-for
mulier onverwijld in te zenden aan het
hoofdbestuur der P.T.T., derde afdeeling.
De verplichting tot betaling der luister
bijdrage is natuurlijk ook voor deze luis
teraars op 1 Januari 1941 ingegaan.
Gisteravond sprak dr. H. W. van der
Vaart Smit, uit den Haag voor de micro
foon over „De vrijheid van school en
kerk”. Na een inleidend woord nam spre
ker eens een kijkje in het nabuurland.
Daarbij, aldus spr., moet een ding zeer
duidelijk worden gezegd, n.l. dat wat
over de toestanden in Duitschland vóór
10 Mei hier te lande verteld werd, door
een gen omen kant noch wal raakte en dat
wie ginds de werkelijkheid ging bezien
totaal andere dingen ervoer. De school
in Duitschland is steeds, de geheele 19e
en 20e eeuw door, een algemeen Christe
lijke school geweest. De dusgenaamde
openbare school, gelijk wij in Nederland
kennen, heeft Duitschland nooit gekend
en kent Duitschland ook heden ten dage
niet. Zelfs in den sociaal-democratischen
tijd, in de Weimarrepubliek, handhaafde
de volksschool in Duitschland haar alge
meen Christelijk karakter. En gedurende
den tijd van het Derde Rijk sinds 1933
dus, zijn daarin geen veranderingen van
principieelen aard gekomen. Het is een
feit, en dit moeten wij feoed in het
nog houden dat de Duitsche school-
toestanden heel wat minder ontkerstening
te zien gaven, dan bij ons in de vorige
eeuw het geval was.
Wat een aangeslotene in totaal
moet bijdragen
Vraag 2Er is dus in het algemeen in
het tijdvak 8 u. v.m.12 u. n.m. keuze
genoeg. Mijn tweede vraag iswat moet
nu een aangeslotene op een radio-distri-
butie-centrale in totaal betalen?
AntwoordIk wil daarop nog gaarne
even ingaan. Zooals ik reeeds in mijn
eerste vraaggesprek met den heer Wy-
branos heb medegedeeld, moet bóven
het abonnement, dat de aangeslotenen op
radio-centrales wekelijks of maandelijks
voor hun aansluiting aan den distribuant
moeten betalen, de verplichte luister
bijdrage ad negen gulden gulden per jaar
worden voldaan. ,Het abonnement voor
een aansluiting op een centrale bedroeg
tot 1 Januari in den regel vijftig cent per
week of twee gulden per maand. Dit
kwam dus neer op een jaarlijksche ver
goeding van zesentwintig gulden, indien
wekelijks werd betaald en vierentwintig
gulden indien het abonnement per maand
werd voldaan.
De leiding van het Staatsbedrijf der
P.T.T heeft termen kunnen vinden het
weekabonnement van vijftig cent en het
maandabonnemet van twee gulden terug
të brengen tot vijfendertig cent, respec
tievelijk een gulden en vijftig cent, het
geen neerkomt op een jaarlijkse!) bedrag
van achttien gulden twintig cent indien
men per week betaalt en van achttien
gulden indien per maand wordt betaald.
In totaal zullen de aangeslotenen dus voor
abonnement en luisterbijdrage moeten be
talen rond zevenentwintig gulden per
jaar, hetgeen neerkomt op een verhooging
van een gulden voordeweekabonné’s en
van drie gulden voor de maandabonné’s.
Voor hen die tot dusver een vrijwillige
bijdrage aan de omroepvereenigingen hun
ner keuze betaalden, wordt het totale
bedrag van contributie aan de radio-cen
trale en luisterbijdrage in den regel dus
niet veel hooger dan hetgeen zij tot dus
ver voor hun radiogenot uitgaven, terwijl
voor die niet vrijwillig bijdroegen aan de
instandhouding van den Nederlandschen
omroep de totale kosten Volgens de
nieuwe regeling een gulden of drie gul
den per jaar hooger zijn geworden.
Teneinde het den aangeslotenen zoo ge-
makkelijk mogelijk te maken, ligt het in
de bedoeling de mogelijkheid te openen
voor hen die zulks wenschen om tegelijk
met de betaling van de contributie aan
de centrale, de luisterbijdrage in weke-
lijksche of maandelijksche termijnen te
betalen Er zal evenwel steeds moeten
worden voldaan aan den plicht vóór den
15den van elke maand het radio-zegel op
de luistervergunning te plakken.
oe
in die paer weke strenge
smaek van dat kléine vischje is bepaeld
ies buiètegeweuns en 't komt vooral
vanwege z’n vetge-alte in deuze tèid
goed van pas.
Vrooger eb ik al mennigmael oare
verluie: oe strenger winter, oe meir
sprot. Maar in die paer weke strenge
vorst, die we non achter ons ebbe, is
de sprotvangst juust erg teuge-n-evalle.
Deur enkelde schepe wiere der ’n paer
kissies sprot annebrocht, maar dat was
oak él. En toe in de vóórweek de vorst
voorbij was, kwam der ’n scheepje (de
Sch. 12) binne met 'n vangst van nog al
liefst dürtig kiste sprot. De man besomde
maar eventies 1080. 't Was wel ’n
lukkermannetje, want de aare vaertuiège
broche wat of niks mee.
Wat de anvoer van vorsche visch
betreft, dat was de leste tèid maar sjofel-
ties. Deur ’t ongunstige tij-verloap kon
der maar enkelde ure-n-op den dag
evischt worde. In de loos blèift 't 'n druk
ke nering, maar zoa antrekkelik as die
levendige drukte is, toch blèive toeschou
wers der èige ergere an dat gevaerlike
gedrang.
De koapman, die ’n goed overzicht
van de visch wul ebbe, om te wete wat ie
koapt, mot maar zien, dat ie al vechtende
en douwende ’n plekje in de eirste rij
machtig wordt. Rije van koapers legge
soms over mekaar te rolle. Wat zou der
van de vischofslag terecht motte komme,
azze we gien of slager aane, die met ge
zag op kon treeje? Maar dergelik op-
treeje mos èigelik overbodig weze. Waer-
om zoue der gien middele te beraeme
weze, om zoa’n wantoestand te verbetere?
Wat er in die loos ommezet wordt,
is gien klèinig-èid. Allien in de leste
maend December wier daer voor meir as
145 duièzend guide verkocht. Dat was
maar eveties ’n goeie 110 duièzend guide
meir as 't jaer van tevore. De omzet van
't èile jaer 1940 was 824.743, teuge
633.450 in 1939. Daeronder is netuurlik
oak de visch begrepe, die van aare
plaese-n-annevoerd is. Wat er op onze
1. „Met" zijn paraplue moet zijn
„zonder" zijn paraplu.
2. „Omdat” moet worden vervan
gen door „hoewel" of „of
schoon”.
3. In deze zin moet „altijd” wor
den vervangen door „soms”.
Want niet iedere dag gaat de
zon precies in het Westen on
der. Dat gebeurt alleen op 21
Maart en 21 September. Op
alle 363 (of 364) overige dagen
van het jaar gaat de zon niet
precies in het Westen onder.
..Indirect” is foutief. O, dat
hardnekkig misbruikte woordje
„indirect”! Wie zal ons daar
eens van verlossen? Het moet
zijn „direct”
5. Het eiland Manhattan werd
inderdaad door de Hollanders
van de Indianen gekocht. Maar
niet voor 6000 guldens. Voor
60 guldentjes werden we den
man. Kom daar nu eris om,
zou Papa Stastok wel zeggen.
6. Móói weer? Slecht weer wordt
hier bedoeld.
7. De chauffeur bedoelde zijn
„instructie”, d.w.z. een boekje
of een soort reglement, waarin
staat beschreven wat zijn
plichten zijn.
8. .Defect” moet zijn „effect”.
Willem Teil schoot de appel
niet van het hoofd van zijn
echtgenote, maar van de bol
van zijn zoontje.
10. Het aanvallende beest kan on
mogelijk een beer geweest
zijn. Immers, er staat: dat het
dier zich woedend de flanken
zweepte met zijn staart. En dat
kan een beer niet, heel een
voudig, omdat hij geen staart
heeft. En zwiep dan maar
eens. Het zal. dunkt mij, een
woedende stier geweest zijn.
Technische verbeteringen
Vraag 5 Ik zou tenslotte nog een vraag
willen stellen omtrent de plannen, die
P.T.T. heeft met betrekking tot de ver
betering in technisch opzicht van de be
staande centrales want daaronder zijn er
toch wel (vooral onder de kleinere) die
technisch voor veel verbetering in aan
merking zullen moeten komen.
AntwoordIk stel voorop, dat er uit
stekende gemeentelijke en particuliere
radio-centrales bestaan, die aan hooge
technische eischen voldoen en die een
sieraad zullen zijn van de radio-distri-
butie van het Staatsbedrijf der P.T.T. Ik
erken dat er ook centrales zijn en die
vindt men dan voornamelijk onder de
kleinere die voor verbetering stellig in
aanmerking zullen moeten komen. Daar
zal het Staatsbedrijf der PT.T. zijn schou
ders onder zettten en ik behoef u niet te
zeggen, dat dit bedrijf er alles op zal zet
ten om in ons land een radio-distributie-
bedrijf tot stand te brengen, dat aan de
hoogste technische eischen voldoet.
Een eerste verbetering zal zijn door de
centrales, die nog niet op de interlocale
draaddistributienetten zijn aangesloten,
voor zoover dit thans reeds mogelijk is,
daarop zoo spoedig mogelijk te verbinden.
Ook zal worden gestreefd naar samen
koppeling van bestaande centrales, waar
door een technisch en economisch betere
situatie zal kunnen worden verkregen.
Uiteraard is hiervoor tijd noodig. Een
plan om tot concentratie te komen zal
zoo spoedig mogelijk worden uitgewerkt,
terwijl tevens zal worden nagegaan in
hoeverre centrales, die dringend verbete
ring noodig hebben, het snelst kunnen
worden geholpen.
Het Staatsbedrijf der P.T.T. is zooals
daarvan verwacht mag worden, diligent.
Het zal al zijn krachten inspannen om zoo
spoedig mogelijk tot een, het geheele land
omvattende technisch goed geoutilleerd
distributae-bedrijf te geraken.
het echtscheidingsrecht beperkt zal wor
den dat de brand zal worden gestoken in
de pornografie, en dat de publieke onze
delijkheid zal worden teruggedrongen.
Wederom een stukje practisch Christen
dom. Wederom de hand, die hierin aan
de kerkelijke wereld geboden wordt. Of
zou deze niet meer durven prijzen, wat
in wezen toch goed is
Een vierde punt is de naastenliefde.
Die was er natuurlijk ook voorheen. Ne
derland had en heeft zelfs een prach
tige philantropie een in stilte werken
de. maar zeer veel goeds doende kerke
lijke diaconie. Doch de nieuwe revolu
tie gaat in naastenliefde aanmerke
lijk verder. Deze nieuwe revolu
tie beoogt een solidariteit onder alle le
den der volksgemeenschap, waarbij de
sterkeren voor de zwakkeren opkomen
en de winst der sterkeren in belangrijke
mate dient om de zwakkeren tot hooger
niveau op te heffen. De Winterhulp bijv,
bedoelt veel meer dan een schamele
extra-gift. Ze bedoelt zooveel te kunnen
geven, dat de menschen werkelijk in be
tere omstandigheden komen De solidari
teit, de Christelijke solidariteit moet
worden beleefd. De volksgemeenschap
moet uitgaan van de leuze een voor al
len. allen voor een. En dit is een nieuw
socialisme, dat weliswaar den klassen
strijd verwerpt, maar in de resultaten
veel verder komt dan het oude socialis
me. Hier ligt een ontzaglijke toepassing
in van de Christelijke solidariteitsge-
dachte, en daarmee voor de Christenheid
een kans, die zeer groot is en steun en
lof verdient. Ook dit is een stukje prac
tisch Christendom.
Ook over de kerk, aldus ging spreker
voort, moge zulk een algemeene opmer
king voorop gaan. Wie naar de laster
praat luisterde, als zou deze revolutie in
wezen „heidensch” zijn, weet niets van
de werkelijkheid af. Immers, iedereen kan
weten, dat de kern van de nieuwe be
weging bijv, in Duitschland juist uit de
Christelijke kerk stamde. Onder de oud
ste en eerste leden der beweging hadden
de Christenen, met name uit Beieren,
grootendeels Protestanten, de meerder
heid. Wie in het oude Oostenrijk naar
de geestdriftigste aanhangers van het
nationaalsocialisme zocht, moest bij de
kerk wezen, met name de Protestantsche.
Heel Italië is Roomsch-katholiek en het
zou wel pure dwaasheid zijn, het fascisme
heidensch te noemen, waar het juist van
een door en door Roomsch-katholiek volk
afkomstig is. Spanje met generaal Franco
stelt er zijn hoogste eer in. door middel
van het nieuwe van dezen tijd juist aan
kerk en religie de eereplaats terug te
geven, die er door een vorig, inderdaad
heidensch regime, aan ontnomen was
Een zeer duidelijk bewijs, dat iedereen
hier zelve controleeren kan, is dat juist
in Duitschland een ontzaglijke menigte
kerkelijke en religieuze lectuur in deze
jaren verschijnt, literatuur, die tevens
frisch, levendig en sterk is en natuurlijk
ook rijk verkocht wordt. Waren er geen
koopers, dan zouden de uitgevers deze
stapels boeken niet ter perse leggen. En
wat van Duitschland geldt, geldt ook in
de andere verbonden, Roomsch-katholieke
landen.
Deze dingen en we noemen zeer
algemeene dingen, die iedereen iederen
dag nagaan kan sluiten uit, dat men
aan de revolutie van den nieuwen tijd
principieel een heidensch karakter ten
laste zou mogen leggen. Het tegendeel
is het geval. De Fransche revolutie van
1789 had een antichristelijk karakter.
Deze revolutie heeft op schier alle pun
ten de Christelijke grondslagen van ons
volksbestaan aangetast. Wij vinden in de
nieuwe revolutie, die thans Europa en
de wereld in beweging brengt, het groote
herstel en de alomvattende wederge-
i boorte. Er wordt aangeknoopt bij den
tijd vóór de Fransche revolutie en het
eoede, dat daarin was en met uitbezeming
van de verkeerde vruchten van de Fran-
i sche revolutie wordt thans aan onze gou-
den eeuw voortgebouwd en voortgang in
i den nieuwen tijd gezocht.
Individu of gezin
Spr. illustreerde dit met enkele voor
beelden. n.l,. in de eerste plaats de te
genstelling. of het individu dan wel het
gezin in het centrum van den opbouw
van het staatsleven staat. In de vorige
periode overheerschte een sterk indivi
dualisme. dat o.a. in het algemeen kies
recht en de evenredige vertegenwoordi
ging uitkwam, in de opvattingen aan
gaande echtscheiding, aangaande vrou
wenarbeid enz. Het Christendom kwam
daar steeds tegen op en zeide, dat niet
het individu, maar het gezin centraal
moest wezen Thans komt deze nieuwe
revolutie en brengt het gezin als cen
trum van den opbouw. Dat is een stukje
practisch positief Christendom. Wie de
kansen hierin niet ziet, moet stekeblind
zijn.
Een tweede punt is het gezag. Van
Christelijke zijde is op grond van het
vijfde gebod steeds gepleit voor een ster
ker gezag en werd als grief tegen de
beginselen der Fransche revolutie ingé
bracht. dat deze het gezag uit staat en
maatschappij wegnamen en daardoor het
leven ontwrichtten. Deze nieuwe revolu
tie brengt het gezag terug. Dat is weder
om een stukje practisch positief Chris
tendom, dat ontzaglijke kansen bevat,
die een beter lot verdienen dan een on
ophoudelijk saboteerend tegen, tegen en
nog eens tegen”.
Een derde punt is de openbare zede
lijkheid. Deze nieuwe revolutie voldoet
aan de oude Christelijke wenschen, dat
We gaan vandaag eens in de aard
rijkskunde van Nederland grasduinen.
Daarvan heb je natuurlijk op school
het nodige geleerd en nu mag je van
avond je aardrijkskundige kennis
sens luchten.
Waarom leert
aardrijkskunde?
Antwoord: om er profijt van te heb
ben, om er gemak van te hebben, als
hij van huis gaat, de wijde wereld in.
Dit kan geschieden per trein, tram,
per fiets of auto, of per pedes aposto-
lorum (oftewel lopende). In ieder ge
val moet je je weg weten te vinden.
We zullen eehs zien
1. Laten we veronderstellen, dat je
in je grote vacantie naar Leeu
warden wilt fietsen. Via de Af
sluitdijk. Kan dat in 1 dag?
2. Rij je over Wassenaar, Voorburg
of Rijswijk?
3. Kom je ook door de stad Leiden?
4. Na Haarlem fietsen we door in
Noordelijke richting. Waar steken
we het Noordzeekanaal over?
5. Ligt daar een verkeersbrug?
6. Op welke dag is het in Alkmaar
het drukst?
7. Langs welk kanaal fiets je, als je
Alkmaar gepasseerd bent?
8. En dan de Afsluitdijk. Is die
lang? Hoeveel tijd heb je nodig
om van het ene naar het andere
einde te fietsen?
9. Staan er nog gebouwen op de
afsluitdijk?
10. In de nabijheid van een klein
dorp bereik je de Friese kust.
Welk plaatsje bedoel ik?
Dr PLUIZER.
BOND VAN R.K. HOTEL-
GEËMPLOYEERDEN „ST. ANTONIUS"
Dezer dagen is hier ter stede een ver
gadering gehouden van bestuurders der
afdeelingen Rotterdam, Leiden en den
Haag van den bond van R.K. Hotelge-
ëmployeerden „St. Antonius”. De bijeen
komst had tot doel, het instellen van een
kring tusschen verschillende afdeelingen.
De voorzitter, de heer van Bijsterveld,
hield een inleiding over doel, taak-, rich
ting en werkwijze van dezen kring. Als
bestuurders werden hiervoor gekozen de
heeren G. van Luyt, Rotterdam, voorzit
ter, J. ten Hagen, den Haag, secretaris en
J. van Leeuwen, Leiden, penningmeester.
De heer Doove uit Noordwijk werd als
hoofdbestuurder toegevoerd.
Uit het financieel overzicht bleek dat
de financieele positie van den bond zeer
gunstig is. Het collectieve contract werd
besproken, waarop de vergadering na een
opwekkend woord van den bondsadviseur
pastoor Kooiman, werd gesloten.
HAAGSCHE BOND „VACANTIEBEZIG-
HEID VOOR SCHOOLKINDEREN”
De leidster van het winterwerk van
den Haagschen Bond „Vacantiebezigheid
voor Schoolkinderen" „tante Loekie” ver
wacht de kleine werkers die in de Kerst-
vacantie een stuk speelgoed maakten of
de modellen nog eens willen zien of nog
wat nieuws willen beginnen op:
Woensdag 22 Januari: Kon. Emmakade
36 van 9.1510.15 uur, „Thabor”, Boetze-
laerlaan 11.1512.15 uur, Westduinweg
127 van 1.302.30 uur, Atjehstraat 31 van
3.304.30 uur..
Zaterdag 25 Januari: de la Reyweg 212
van 9.3010.30 uur, de la Reyweg 212 van
1.302.30 uur. Asstraat 3 van 3.304.30 u.
RUST EN STILTE RONNDOM HET
KERKGEBOUW AAN HET
POMONAPLEIN
De kerkeraad der Chr. Geref. ge
meente van ’s-Gravenhage-West heeft
besloten zich te wenden tot de desbetref
fende autoriteiten met het verzoek
maatregelen te willen nemen, opdat aan
de hinder, welke tijdens de godsdienst
oefeningen in de Jeruzalemkerk aan het
Pomonaplein wordt ondervonden van
het schaatsenrijden op de vijvers rond
om de kerk, een einde kome.
mart direkt van uièt zèi annebrocht is,
daer benne de cèifers nog sprekender
van. Dat is ƒ387.666 voor 1939 en
620.212 voor 1940, 'n Verschil dus van
232.546 ten gunste van 1940
En dan zegge ze nog wel er is, dat
de kustvisscherij van zoa wéinig be-
Een dezer dagen heeft een der verslag
gevers van den Nederlandschen omroep
opnieuw een vraaggesprek gehad met
den heer P. A. Enserinck, administrateur
bij het hoofdbestuur van P.T.T., in welk
interview eenige vragen met betrekking
tot de aangeslotenen op de radiocen
trales werden behandeld.
Vraag 1 Welke programma’s kunnen
door de aangeslotenen op de radio-
centrales worden ontvangen
Antwoord Dit hangt uiteraard af van
het aantal programma-mogelijkheden,
waarover de centrale beschikt. Er zijn
n.l. centrales die slechts twee program
ma’s tegelijk kunnen doorgeven, andere
hebben naast deze twee programma-lijnen
nog één of meer extra-programma-moge-
lijkheden. Daarbij komt nog dat sommige
centrales (in het bijzonder de kleinere)
neg mét zijn aangesloten op de inter
locale distributie-netten, door middel
waarvan de omroep-programma’s recht
streeks van de studio’s naar de centrales
worden doorgegeven.
Voor al deze soorten van distributie-
centrales zijn regelen gesteld, die ik in
het kort zal mededeelen.
Ik ontmoet dan in de eerste plaats de
centrales, die over twee programma-
mogelijkheden beschikken en die niet
zijn aangesloten op een of beide inter
locale distributienetten. Door die centra
les worden doorgegeven
le. de programma’s van Hilversum 1
van 8 uur v.m.10.15 uur n.m.2e. de
programma's van Hilversum 2 van 8 uur
v.m.7.15 uur n.m.
Na 10.15 uur n.m. wordt op geleiding 1
een nuitenlandsch programma bij
voorkeur de Duitschland-zender tot
middernacht doorgegeven, terwijl op ge
leiding 2 na 7.15 uur n.m. eigen gramo-
foonmuziek mag worden doorgegeven tot
10 uur n.m. Na 10 uur n.m. moet ook
over die geleiding tot middernacht een
Duitsch programma worden gedistri
bueerd Wat de gramofoonmuziek betreft
zal in samenwerking met het departe
ment van Volksvoorlichting en Kunsten
worden gestreefd naar opvoering van het
peil dezer muziek.
Is de centrale met twee programma-
mogelijkheden aangesloten op een der
beide interlocale draaddistributie-netten,
dan wordt op geleiding 2 na 7.15 uur
n.m. doorgegeven een draadomroeppro-
gramma, dat door de Nederlandsche om
roep tot 11 uur wordt verzorgd.
Dc centrales, die over meer dan twee
programma-mogelijkheden beschikken, ge
ven door op geleiding 1 het programma
van Hilversum 1 op geleiding 2 het
programma van Hilversum 2. met het
draadomroepprogramma van den Ned.
omroep op geleiding 3 van 7 uur v.m
12 uur n.m. het programma van den
Duitschland-zenderop geleiding 4 van
7 uur v.m.12 uur n.m. een ander
Duitsch programma.
Zijn deze centrales niet aangesloten op
een of beide interlocale draaddistributie
netten. dan mogen ook deze centraleJ
op geleiding 2 tot 10 uur n.m. eigen
gramofoonmuziek distribueeren. De om-
roepstations, die mogen worden doorge
geven zijn in de radio-gidsen opgenomen.
Het zijn de zenders binnen het Groot-
Duitsche Rijk met inbegrip van het pro
tectoraat Bohemen en Moravië, alsmede
van het gouvernement-generaal voor het
bezette Poolsche gebied, en de program
ma’s der op deze zenders aangesloten
zenders.
een mens eigenlijk
Als deze nieuwe revolutie, aldus
spr., zoovele grondleggende elementen
van positief-Christelijken aard bevat,
moet vaststaan, dat de religieuze vrij
heid in school en kerk, dus nu, eerst
recht tot ontplooiing zal kunnen komen.
Het is een andere soort vrijheid dan
voorheen. Voorheen was het een vrijheid, --- ---
die in antithese tegen die beginselen dag, is het overcompleet aan werkkrach-
der Fransche revolutie in, veroverd moest U'T’K''
worden Thans wordt het een vrijheid,
die in synthese harmonisch gevonden en
beleefd kan worden bij een revolutie, die
de beginselen en gegevens daartoe met
zich meebreng^ en dag bij dag aanbiedt.
