HET DUITSCHE
WEERMACHTBERICHT
HET ITALIAANSCHE
WEERMACHTBERICHT
SAMENKOMST VAN
führer en duce
S SUPEROL
KUNST EN LETTEREN
LAATSTE BERICHTEN
RECHTZAKEN
U!T DE OMSTREKEN
TELEGRAMMEN
GEMEENTEMUSEUM
FILM EN BIOSCOOP
Voor den Puzzelaar I
KUNSTZAAL KLEYKAMP
R. DE BRUYN OUBOTER
KUNSTZAAL DE CLOU
H.T.M.-BUSSEN GAAN OP
HOUTGAS RIJDEN
ELSCHOT EN ZIJN BIJZONDERE
HUMOR
LOONSVERBETERING NEDER
LANDSCHE SPOORWEGEN
AMERIKAANSCHE REGEERINGS-
VERTEGENWOORDIGERS NAAR
ENGELAND VERTROKKEN
Vijandelijke strijdkrachten in den
Soedan gebombardeerd
DE RADIOLUISTERVERGUNNINGEN
KOMEN
La Valetta gebombardeerd
VERKLARING VAN WILLKIE
OFFICIEELE BERICHTEN
BOMMEN 9P SOUTHAMPTON
EN GREENWICH
BLOKKEERING VAN AMERIKAAN
SCHE SALDI IN HET BUITENLAND
REDEVOERING VAN STAUNING
Heleen Drayer en Marjo Tal
Een ganschen dag op het ijs
EEN NIEUWE KOMEET
BENAUWEND AVONTUUR VAN
SPAKENBURGSCHE VISSCHERS
3e bl. pag. 2
HAAGSCHE COURANT Maandag 20 Jan. 1941
J
Een
volgen.
van
en
RIJSWIJK
Althans
schilder.
dézen
Kunstzaal Mart. Liernur
Ook
OVERTREDING VAN VERORDENINGEN
De kantonrechter te Roermond heeft
wegens overtreding van de verordening
aangaande verkeersbeperking vijf perso
nen veroordeeld tot straffen varieerend
van 1 boete subs 1 dag hechtenis tot 5
boete subs. 3 dagen hechtenis, en wegens
overtreding der verordening aangaande
identificatieplicht vier personen tot 2
boete subs. 2 dagen hechtenis.
De kantonrechter te Breda veroordeelde
wegens overtreding van de verordening
aangaande verkeersbeperking 13 personen
tot straffen varieerend van 2.50 boete
subs. 2 dagen hechtenis tot 10 boete subs.
10 dagen hechtenis, en een persoon wegens
overtreding der verordening aangaande
indentificatieplicht tot 1 boete subs. 1 dag
hechtenis.
Raad
Donderdag a.s. des middags om 2 uur,
komt de Gemeenteraad van Delft in
vergadering bijeen.
NEW YORK. 20 Januari (D.N.B.) Drie
regeeringsvertegenwoordigers zijn giste
ren per vliegtuig naar Londen vertrok
ken, waar zij definitief zullen onderhan
delen over het afstaan van Engelsche ba
ses op het Westelijk halfrond.
J. van Mourik en P. van Alff
ERGENS IN ITALIË, 20 Januari.
Stefani). Hier volgt het 227ste Italiaan-
sche weermachbericht
Niets belangrijks te melden van het
Grieksche front, waar de ongunstige
weerstoestand aanhoudt. Onze vliegtui
gen hebben vijandelijke bases doeltref
fend gebombardeerd. Troepen en ravi-
tailleeringsdiensten zijn met mitrail-
leurvuur en bommen bestookt.
In Cyrenaica acties van artillerie en
patrouilles aan het front van Dzjara-
boeb en dat van Tobroek. In de nabij
heid van Dzjaraboeb hebben onze vlieg
tuigen met groot succes gemotoriseerde
vijandelijke strijdmiddelen gebombar
deerd. De vijand heeft een luchtaanval
gedaan op Tobroek. Een van zijn vlieg
tuigen is door luchtdoelartillerie neer
geschoten. x
In Oost-Afrika heeft een van onze
posten aan het front van den Soedan
een krachtigen vijandelijken aanval af
geslagen en gevangenen gemaakt. Een
van onze kolonnes heeft een detache
ment, dat per auto vervoerd werd, en
een escadron cavalerie aangevallen en
op de vlucht gedreven. Onze vliegtuigen
hebben pantserauto’s en troepen op ver
scheidene plaatsen in den Soedan ge
bombardeerd. De vijand heeft enkele
invallen gedaan op het gebied van
Erythrea en daarbij geringe schade
aangericht.
Formaties bommenwerpers van het
Duitsche luchtcorps hebben onder
escorte van Italiaansche en Duitsche
jagers een duikaanval gedaan op de
vlootbasis La Valetta (Malta). Gemeer
de schepen, het tuighuis en haven
installaties werden herhaalde malen ge
troffen. Een koopvaarder werd tot zin
ken gebracht. Het vliegtuigmoederschip loonklasse 2350 gulden
„Illustrious”, dat tevoren reeds her
haaldelijk getroffen was, is weer door
bommen van groot kaliber getroffen. De
jagers van het Italiaansch-Duitsch
escorte hebben 6 vijandelijke vliegtui
gen neergeschoten. Een van onze jagers
en 4 Duitsche bommenwerpers zijn niet
teruggekeerd
Bij het morgenkrieken hebben vijan
delijke vliegtuigen vandaag bommen
laten vallen op een plaats in Zuid-Italië.
Aan militaire werken is geen schade
aangericht. Onder de burgerbevolking
bevinden zich 2 gewonden.
De aangifteformulieren voor radioluis-
tervergunningen, die thans bij honderd
duizenden bij de P.T.T. binnenstroomen,
worden, na volgorde van den datum van
ontvangst, zoo snel mogelijk behandeld.
De P.T.T. werkt met man en macht om
de luistervergunningen de deur uit te zen
den. Niemand make zich dus ongerustde
radiovergunningen komen. Wie zijn aan
gifteformulier nog verzenden moet, vuile
het aan beide zijden volledig en duidelijk
in en vergete de onderteekening niet. Óp
deze wijze helpt men de P.T.T alles snel
te behandelen. Niemand wachte met de
betaling der radiobijdrage, tot hij zijn ver
gunning heeft ontvangen. Men gireere
thans reeds het verschuldigde bedrag op
de postrekening 400200 of koope de radio-
zegels voor Januari en eventueel ook reeds
voor Februari. Men kan dan rustig de
komst der luistervergunningen afwachten.
Gerechtshof
EEN KAT MISHANDELD
Het Haagsche gerechtshof deed heden
ui.spraak in de zaak tegen den schipper
P. van der V., die, om zijn vrouw te grie
ven, azijn-extract goot in den bek van een
kat, waarop zijn vrouw bijzonder gesteld
was Door de Rotterdamsche rechtbank
was hij daarvoor veroordeeld tot een ge
vangenisstraf van twee maanden, terwijl
de advocaat-generaal bij de behandeling in
hooger beroep een gevangenisstraf van
drie maanden tegen hem eischte. Het hof
veroordeelde beklaagde tot twee maan
den gevangenisstraf.
en dertig generatoren in bestelling
DREIGENDE TOONEELSTAKING IN
STOCKHOLM.
Naar Stockholms Tidningen gisteren
meldde, worden 5 schouwburgen in Stock
holm door een staking bedreigd.
BERLIJN, 20 Januari (D.N.B.). Het
Opperbevel van de Weermacht maakt
bekend
Sterke formaties Duitsche gevechts
vliegtuigen en duikbommenwerpers
hebben gisteren opnieuW de haven van
la Valetta op Malta aangevallen. Ver
scheidene oommen van zwaar kaliber
troffen wederom het aan de kade lig
gende vliegtuigmoederschip, voorts een
torpedojager in het dok en 2 in de
haven liggende koopvaardijschepen.
Andere bominslagen en branden vielen
in werven, haven- en fabrieksinstalla-
ties alsmede in het kruithuis van la
Valetta waar te nemen.
De Duitsche en Italiaansche jagers,
die de gevechtsvliegtuigen en duik
bommenwerpers vergezelden, hebben
in totaal 5 Britsche jachtvliegtuigen
neergeschoten.
Ter voortzetting van de gewapende
verkenning tegen Groot-Brittannië
werd op 25 k.m. ten Zuidoosten van
Harwich een voltreffer geplaatst op een
in convooi varend schip van 8000 b.r.t.
Het schip stond onmiddellijk na den
inslag in brand en maakte slagzij.
NEW YORK, 20 Januari (D.N.B.).
Willkie heeft tegenover de pers verkla
ringen afgelegd over zijn onderhoud met
Roosevelt en zijn plannen, waarin hij o.a.
zeide met den president ook over het
productieprogram gesproken te hebben.
Bij zijn bezoek aan Engeland wil hij ook
het productieprobleem aldaar onderzoe
ken. Hij is van meening, dat de productie
van Engeland en de Vereenigde Staten
gecoördineerd moet worden. De wet op
de hulp aan Engeland moet, zoo meent
hij, beperkt worden, opdat de volmachten
van den president niet grooter zijn dan
volstrekt noodzakelijk. De hulp mag zich
niet uitstrekken tot Amerikaansche con-
vooien naar Engeland. Amerika moet zich
wachten iets te doen, dat oorlog onver
mijdelijk maakt
Óp de vraag, welk beeld de minister
van buitenlandsche zaken, Cordell Hull,
van de situatie in Engeland ontworpen
had, antwoordde Willkie, dat hij Enge-
land’s positie als „kritiek” had aange
duid, doch de meening had geuit, dat
Engeland het zou kunnen bolwerken, in
dien Amerika zijn bewapening bespoe
digde.
BERLIJN, 20 Januari (A.N.P.) Naar
wij van welingelichte zijde vernemen,
hebben de Führer en de Duce heden een
ontmoeting gehad. Een officieel commu
niqué over deze ontmoeting kan tegemoet
worden gezien.
Afscheid ds. Mispelblom Beyer van den
Protestanten Bond Wassenaar
Gistermorgen heeft ds. H. J Mispelblom
Meyer na den door hem geleiden dienst
afscheid genomen van de afdeeling Was
senaar van den Nederl. Protestantenbond.
De voorzitter van het kerkbestuur, de
heer K. Bijlstra, memoreerde, dat ds. Mis
pelblom Beyer ruim zes jaren aan de af
deeling was verbonden, in welken tijd de
leden zijn kwaliteiten leerden waardee-
ren. Hoewel druk bezet, vond ds Mispel
blom Beyer toch tijd voor huisbezoek.
Als leider van de cursussen en als cate
cheet toonde hij groote gaven, als predi
ker gaf hij veel en legde steeds een band
tusschen spreker en hoorder. Tenslotte
bood spreker stoffelijke blijken van waar*
deering aan.
uit de Staatscourant
Bij beschikking van den directeur-ge-
neraal der P.T.T.:
is aangewezen als directeur van het
post- en telegraafkantoor te Deventer de
referendaris der P.T.T. J. van Holthoon,
thans directeur van het P.TT.-kantoor
te Emmen.
is aangewezen als directeur van het
P.T.T.-kantoor te Nijverdal de commies bij
den P.T.T.-dienst H. Schimmel te Doetin-
chem
Bij beschikking van den secretaris-gene-
raal van het departement van landbouw
en visscherij is aan G. C. Groen op zijn
verzoek eervol ontslag verleend, als refe
rendaris bij het departement van land
bouw en visscherij.
Bij beschikking van den secretaris-ge-
neraal van het departement van Sociale
Zaken, is te rekenen van 16 December 1940
aan K. J. van Welsenes op zijn verzi ek
eervol ontslag verleend als controleerend
geneeskundige bij de Rijksverzekenngs-
bank.
BERLIJN, 20 Januari (D.N.B.) Duitsche
gevechtsvliegtuigen en Stuka’s hebben in
den afgeloopen nacht aanvallen gedaan op
de Britsche hoofdstad. Southampton en
enkele andere steden aan de Engelsche
Zuidkust. Te Londen was de aanval in de
eerste plaats Greenwich in de boch’
van d' Theems gericht waar de belang
rijke gasfabrieken en electrische centra
les liggen Daar werden 4 groote branden
en een vrij hevige ontploffing gevolgd
door brand, waargenomen Southampton
kreeg eveneens zware treffers.
SMALFILMS IN SCHOEVERS’
PROJECTIEZAAL
Voor een familiekring van amateur-
cineasten, in de projectiezaal van Insti
tuut Schoevers vereenigd, werden Zater.
dagmiddag, onder auspiciën van de Ne
derlandsche Smalfilmliga, een aantal
films vertoond.
In een gezelschap als dit, critisch-des-
bevonden
zij dcor.
Tegen 10 uur ’s avonds merkten zij een
licht op en zij liepen er op af. Weldra
drongen de tonen van muziek tot hen
door. Zij meenden Muiden te hebben be
reikt doch toe zit voet aan Land zetten,
des avond' om elf uur. bleken zij in
Harderwijk te zijn. Spakenburg werd op
gebeld en de verontruste ouders werden
gerustgesteld. In Harderwijk verkochten
de jongens de spiering om brood te
koopen Zij brachten den nacht door op
het politiebureau en keerden in den loop
van Zaterdag naar Spakenburg terug.
Uitreiking textiel- en boterkaarten
De uitreiking van de nieuwe textiel-,
boter- en vetkaarten zal plaats hebben
in de periode van 22 tot en met 30
Januari a.s.
NEW YORK, 20 Januari. (D.N.R.). De
plannen tot blokkeering van alle Ameri
kaansche saldi in het buitenland met uit
zondering van Engeland en de Zuidameri-
kaansche staten zijn reeds voltooid, naar
de „New York Times” en de „New York
Herald Tribune” melden. Thans wordt ge
werkt aan een decreet van den president
om deze voorstellen in werking te doen
treden. Laatstgenoemd blad wijst erop, dat
reeds eerder een dergelijk voorstel geop
perd is. Het schijnt thans echter aanmer
kelijk grooter bijval in regeeringskringen
te vinden.
KOPENHAGEN, 20 Januari. (DNB).
Minister-president Stauning het's een
rede uitgesproken in een politieke be-
tooging, welke gemeenschappelijk door de
5 groote Rijksdagpartijen in Odense was
georganiseerd. Hij sprak o.m. over de
grondslagen, waarop hij de toekomst van
Denemarken opgebouwd ziet. Denemar
ken. zoo zeide hij, moet zich er op voor
bereiden het nieuwe Europa te kunnen in
gaan, dat na den oorlog anders zal zijn
dan het vroegere Europa. Denemarken
mag zich daarbij niet afsluiten voor les
sen van het buitenland, maar wat in De
nemarken gebeurt, moet het resultaat
zijn van Deensche initiatieven en van
Deensche besluiten.
Voortgaande verklaarde hij, dat een vij
andelijke stemming jegens het Duitsche
volk misplaatst is en in tegenspraak staat
tot de correcte en loyale houding die op
9 April 1940 aangenomen werd Hij wees
op de moeilijkheden, die de door den oor
log bepaalde omstandigheden met zich
mede brengen en waaronder de arbeiders
klasse vooral heeft te lijden. Eenheid en
naast elkander staan zullen daartegen een
bescherming vormen.
Tenslotte verklaarde Stauning nogmaals,
dat het noodzakeliik is met het Duitsche
volk samen te werken, dat beroemd is om
zijn ijver en zijn bekwaamheid. Wanneer
de vrede verzekerd is, zal een nieuw,
werkzaam leven beginnen. Zeker is. dat
het economische leven in eenigszins ge
wijzigde banen komt.
Een middag van zang- en piano-com-
posities, beginnend met een Cantate
„From Rosy Bow’rs” van Henry Purcell
door Heleen Drayer met den heer Willy
Meeuwisse als begeleider. De zangeres
droeg Purcell’s afwisselingrijke en
boeiende Cantate met uitnemend begrip
en stijlgevoel voor. De uitspraak was
duidelijk, de intonatie juist en vast, ter
wijl de manier van zingen een zeer ge-
cultiveerden indruk maakte.
Over de talentvolle pianiste Marjo Tal
schreven wij al meer. Zij begon ditmaal
met Brahms’ Balladen opus 10 Opval
lend, zoo goed als deze muziek haar ligt.
Hoe zielvol was deze zuiver pianistisch
op hoog peil staande vertolking. Een
wonderlijk samengaan van verfijnde
sensualiteit en verdiepte geestelijkheid
openbaart zich. Intelligentie en sensiti
viteit zijn in schoonsta harmonie met
elkander. Eén en al verinnerlijking en
dichterlijkheid was deze Brahms-weer-
gave en één en al eenvoud en klaarheid,
hoe gecompliceerd de psyche van den
toondichter (zoowel als die van de ver
tolkster) ook zijn moge. Het was een
droomvol musiceeren van heel zeldzame
bekoring, waarvan de hoorder diep on
der den indruk kwam. In een wél gelou
terde, ideale sfeer zijn wij opgenomen.
Dan droeg de zangeres oudnederlandsche
liederen in bewerking van Willem Pijper
voor. Door den bewerker is aan de pia-
no-partij zoo nu en dan een moderne in
slag gegeven, zonder dat de stijleenheid
daar onder geleden heeft. Een geslaagde
arbeid De zangeres droeg de gemakkelijk I
ingang vindende, liefelijk-gevoelige lie
deren met. het juiste sentiment voor.
Eenige onvrijheid van klank, die zich bij
de eerste voordracht bemerkbaar maakte,
viel in de aangenaam getimbreerde stem
ditmaal nauwelijks te bespeuren. In de
Fauré-liederen na de pauze had het ge
luid soms expansiever, de voordracht fan
tasievoller kunnen zijn. Niettemin is in
de beschaatde weergave veel van de
sfeer dezer kunst tot uiting gekomen. In
het bijzonder van „Les roses d’Ispahan"
en „Automne" hebben wij het sentiment
wèl gevoeld. Ook aan den begeleider was
dat voor een goed deel te danken.
Marjo Tal speelde dan de Eroica-varia-
ties van Beethoven, die al even zelden
in de concertzaal gehoord worden als de
Brahms-balladen, vóór de pauze. Ook met
de Variaties werd een juweel van voor
drachtskunst gegeven. De vertolkster
stond pianistisch en artistiek volkomen
boven haar taak. De variaties werden in
haar verscheidenheid volmaakt in stem
ming en karakter getroffen. Teeder- en
felheid zijn al even indringend en wor
den bij haar uiting steeds gedragen door
een diep schoonheidsbesef. De voordracht
is een allerinnigst beleven van. een zich
volledig vereenzelvigen met de ziel der
muziek. Aldus bleef in de weergave een
onafgebroken spanning, ook bij de Fu
ga, die een heerlijke bekroning werd zoo
wel compositorisch als reproductief.
Schooner zal men noch den Beethoven,
noch den Brahms van dezen middag hoo-
ren Marjo Tal is een kunstenares van
zeldzame superioriteit.
Met een viertal liederen van Debussy
werd het concert besloten. De zangeres
bezit door aanleg en cultuur een zekere
instelling op deze kunst, voor welker ver
fijning van natuur- en dichterlijkheid de
zin in de voordracht te waardeeren is
geweest. De begeleider onderscheidde
zich. Het publiek, dat vrij talrijk was,
heeft door warmen bijval zijn ingeno
menheid met het gehoorde betuigd,
met bloemen is hulde bewezen.
Reeds herhaaldelijk hebben wij de aan
dacht gevestigd op het werk van onzen
stadgenoot, R. de Bruyn Ouboter, een
aquarellist van talent, van kleur en gees
telijke voornaamheid. De Bruyn Ouboter,
die thans, tot 26 Januari in den Kunst
handel Liernur, Zeestraat 63, zijn werk
tentoonstelt, beheerscht de techniek en
de mogelijkheden van de waterverf op
voortreffelijke wijze, hij is aquarellist bij
uitnemendheid. Ook onder de nu ge-
exposeerde aquarellen zijn juweeltjes;
zooals bijv, het stilleven van een tak met
bloesems, een kan en een schotel en de
bloeiende cactus. Of: een geheel ander
motief: de haven in mist, waarin de
transparante nevelsluiers en de zilte zee-
atmosfeer tot parelmoeren tinten ver
vloeid zijn, Zijn goede repuatie getrouw
heeft ook dit werk een fijne, opmerke
lijke distinctie en doet het den kunste
naar opnieuw kennen als een dichterlijk,
aesthetisch talent.
Reeds eenige weken rijdt in de stad een
der H.T.M.-bussen op houtgas. Wij hebben
indertijd uitvoerig over de moeilijkheden
geschreven, die de-7? generatoren opleve
ren. Deze zijn goeddeels opgelost, de
chauffeurs ,;ijn vertrouwd geraakt met de
werking van den generator, zoodat de
auto thans vrij regelmatig rijdt, al gaat
het niet zoo vlot als met de bussen, welke
op olie rijden.
Naar wij vernemen heeft de H.T.M 31
houtgasgeneratoren bij Kromhout besteld
Verwacht wordt, dat deze de volgende
maand geleverd zullen worden, zoodat
dan 31 autobusschen op houtgas gaan
rijden. De autobussen kunnen ongeveer
125 k.m. op een lading hout rijden, het
geen wil zeggen, dat ze tweemaal daags
gevuld moeten worden. Op het oogenblik
zijn 40 autobussen in bedrijf. Van de hoe
veelheid gasolie, welke in de toekomst
toegewezen wordt zal het afhangen of de
lijnen dan drukker bezet kunnen worden.
De houtgasgeneratoren vereischen veel
meer onderhoud Dit moet bovendien
overdag geschieden, zoodat er meer auto
bussen dan vroeger noodig zijn.
Bovendien is het rijden op houtgas aan
zienlijk duurder dan het rijden op gas
olie.
OPENBARE MUZIEKBIBLIOTHEEK.
Bij de dezer dagen te Utrecht ge
houden veiling van Van Huffel’sAntiqua-
riaat heeft de Haagsche Openbare Mu
ziekbibliotheek een groot gedeelte van
de muziekbibliotheek van wijlen Julius
Röntgen aangekocht, waaronder belang
rijke orkestpartituren, klavieruittreksels,
kamermuziekwerken, pianowerken van
Percy Grainger e. a. en vele liederen van
Deensche, Zweedsche en Noorsche compo
nisten
RESIDENTIE-ORKEST
Het tweede Symphonie-Concert te ge
ven door het Residentie-Orkest op Za
terdag 25 Januari a.s., aanvang 3 uur,
zal onder leiding staan van Willem van
Otterloo. Het programma luidt1. Mo
zart, Eine kleine Nachtmusik. 2. Brahms,
Haydn-Variatie. 3. Berlioz, Symphonie
„Harold en Italië”.
WASSENAAR
WIELRIJDER BIJ AANRIJDING MET
VRACHTAUTO ZWAAR GEWOND
Op den Rijksstraatweg te Wassenaar
werd gisteren de wielrijder D. uit
Wassenaar, doordat hij een verkeerde
manoeuvre maakte, aangereden door een
vrachtauto. Hij werd 16 meters meege
sleurd en bekwam een schedelbasisfrac-
tuur en inwendige kneuzingen.
Nadat dr. Paanacker hem de eerste hulp
had verleend, is hij vervoerd naar de St.
Jacobusstichting te Wassenaar.
Henriette van Lent Gort en
Claudine Doorman
Na de jonge Haagsche schilders heeft
thans figuurlijk een tweetal Haag
sche schilderessen intrek genomen in
de kunstzaal De Clou, Noordeinde 93A,
Henriëtte van Lent-Gort en Claudine
Doorman. Twee wel zeer verschillende
persoonlijkheden Henriëtte van Lent-
Gort heeft in hier tentoongestelde doeken
een lichte, prettig aandoende tint. Haar
werk is aangenaam, hoewel weinig diep,
het bezit af en toe een opmerkelijke le
vendigheid. Wij noemen b.v. haar portret:
meisje met Siameesch poesje. Maar vooral
in haar stillevens wist zij goede momen
ten te bereiken; b.v. het visch-stilleven
met uien en tin en in de kan, het bord
en de prachtig geschilderde kreeft, waar
bij fel-rood en matgeel in de compositie
mooi contrasteeren.
Is ongeveer een week geleden drie
Huizer jongens op het Ijsselmeer een
benauwend avontuur overxomen. thans
heeft zich dit herhaald met twee jonge
visschers uit Spakenburg. Zij waren Vrij
dagmorgen vroeg uitgegaan, het ijs op.
Uren lang liepen ze langs de kust en al
visschend naar spiering verloren zij de kust
uit het gezicht. De jengens oriënteerden
zich op de windrichting en dachten met
behulp daarvan de kus. wel weer te
kunnen vinden Doch de wind was in
middels gedraaid en toen raakten zij aan
het dwalen Den geheelen dag waren zij
onderweg zonder te weten waar zij zich
De avond viel, steeds liepen
HELSINKI, 20 Januari, (D.N.B.) Een
njpuwe komeet, die kortgeleden in Cali-
fornië in de nabijheid van het sterrebeeld
de Zwaan is ontdekt, is thans ook in Fin
land waargenomen Professor Yrjoe Vaisa-
la van het Finsche observatorium slaag
de er in verscheidene fotografische opna
men te maken.
Lezing van Achilles Brijs
Voor de Cultureele Vereeniging Neder
landVlaanderen heeft Zaterdagmiddag
Achilles Brijs in de zaal van het Soefi-
gebouw gesproken over den Vlaamschen
schrijver Willem Elsschot en zijn bijzon
dere humor. Spr. ving aan met er op te
wijzen, dat in de Noordelijke Nederlanden
weinigen bekend zijn met den werkelijken
Vlaamschen humor. Felix Timmermans is
wel de meest bekende: Wat weet men b.v.
van den humor van Cyriel Buysse, Lode
Bakelmans, Herman Teirlinck, Maurice
Sabbe, Virginie Leveling en anderen
Elsschot, wiens ware naam Alphons de
Ridder is, is een schrijver van internatio
naal formaat. Hier te lande is zijn lezers
kring beperkt, hetgeen voortspruit uit een
veelal niet juist begrip voor hetgeen hij
schreef. Wil men Elsschot verstaan, dient
men eerst goed te begrijpen, wat onder
humor moet worden verstaan. Humor
wordt verward met een mop, grap of
boert: inderdaad kan dit humor zijn. Cou
perus heeft van humor dit gezegd: het is
een lach en een traan. Thackeray en
Dickens hebben de tragiek in den humor
laten zien.
Uit botsingen tusschen de tragiek en
het komische, ontstaat humor. Het conflict
wordt opgelost door een komische wen
ding
Elsschot heeft een bijzondere humor ge
geven. Het ongewone van zijn taal, stijl
en stof schuilt in het doodgewone, hij
bezigt geen „boeken”taal en is ook hier
door een aparte figuur in de Nederland-
sche letteren. Elk onderwerp door Elsschot
beschreven, boeit, veelal is het van een
diepe tragiek. De teekening van zijn fi
guren is zoo gedetailleerd, dat men niet
alleen een goede voorstelling van het
uiterlijk van den persoon, doch ook van
diens innerlijk krijgt. Elsschot heeft psy
chologische romans geschreven, wars
echter van eenige zwaarwichtigheid. Het
psychologische van zijn boeken valt haast
niet op. Bij voorkeur zijn zijn personen
handelsmenschen, waarbij hij een verras
sende teekening van hun dagelijksch mi
lieu geeft. Elsschot zelf is in de reclame
werkzaam geweest en de hier opgedane
ervaringen heeft hij in zijn boeken ver
werkt.
Van zijn hand verschenen: „Villa der
rozen” „Lijmen", ..Het been" „De Verlos
sing” en „Ontgoocheling”.
De heer Brijs heeft fragmenten uit
enkele dezer werken voorgelezen.
het oordeel van een persoon. Maar deze, looptijden van 30 en 35 jaar.
in één stijl en naar één palet vervaardig
de doeken, bezitten natuurlijk, door hun
uit één gesteldheid voortgekomen karak
ter dit gevaar, dat men, bij innerlijk af
wijzen van één werk. de gansche ge
steldheid en dus het heele oeuvre afwijst.
Nogmaals onze teleurstelling komt voort
uit persoonlijken smaak en persoonlijk in
zicht. Een ander oordeele er anders over.
Maar wij voor ons zien liever den grafi
cus dan den schilder. Althans dézen
schilder
k GORGELEN MET
V BU APO TH EN DROG W BUISJES .a 21 d
De Mooksche schilder Jacques
Mourik. die in de groote bovenzalen van
de Kunstzaal Kleykamp exposeert, is een
„verrassing”. Wij hebben tot dusver geen
werk van hem gezien en deze tentoon
stelling. met groote doeken, die de drie
zalen vullen, geven ons het beeld van een
spontaan, stoer schilderstalent, bovendien
van een sterk persoonlijke artiest, die
gewend is de dingen in groote afmetingen
te zien en weer te geven. Zijn zoowel
romantisch als realistisch werk is het
best als hij bijzondere typen, kleine bur
gerlieden, en eenzame stakkers op het
doek brengt. Er zit een vlammende ver
beeldingskracht achter de schilderijen
van Jacques van Mourik, het is of hij
met penseel en palet boeiende verhalen
vertelt, waarin geteisterden, misdeelden
berooiden en ongelukkigen voorkomen,
maar die verbeeldingen wortelen en
dat is het wat zijn kunst zelf een levens
echtheid geeft in een sociaal, maar
vooral psychologisch geobserveerde wer
kelijkheid. Daar is bijv, de „Freule”, zie
lige en tegelijk sinistere uitbloei van
aderverkalkte en tot een soort hóógere
burgerlijkheid verstrakte levensstijl, het
oude mannetje op een stoel, het meester
lijk geschilderde portret van een collega. ong<
enz. enz. Men moet even aan den stijl, beoi
kleur en onderwerp wennen van Mou- i
rik’s werk verdraagt allerminst een al- g<
kijkend voorbijwandelen, het eischt on- u'
verbiddelijk aandacht, concentratie
overgave Maar dan spreekt het ook tot
den opmerkzamen beschouwer met een
kracht en een overtuiging als slechts bij
het oeuvre van een schilder van beteeke-
nis en formaat het geval kan zijn. Daar
om schreven wijdat deze tentoonstel
ling ons een blijde verrassing is gewor
den
In de tuinzaal beneden treft men schil
derwerk van Paul van Alff aan. Als gra
ficus heeft deze kustenaar knap en ver
dienstelijk werk geleverd. Maar wat hij
hier, in een omvangrijke serie schilde
rijen brengt, valt ons helaas zeer tegen.
Wij willen den schilder niet te kort doen,
critiek is een persoonlijk oordeel en
Nieuwe gemeenteleeningen
B. en W. van Delft stellen den Raad
voor te besluiten tot het aangaan van
twee 4} pCt. leeningen, groot 100 000
en 400.000, tegen parikoers en met
DELFT
DE HULP AAN DELFTSCHE
OORLOGSSLACHTOFFERS
Verschenen is het verslag van de werk
zaamheden van het comité tot hulpver-
leening aan de bewoners van den Wip-
polder te Delft. In Juni werd een huis-
collecte gehouden, welke 2700.op
bracht, terwijl een groot bedrag op de
girorekening werd gestort, zoodat het
totaal bedrag 7700.werd.
Bij onderzoek bleek, dat meer dan 300
bewoners van Delft in meer of mindere
mate oorlogsschade hebben geleden, doch
het comité besloot zijn zorg te bepalen
tot de zwaarst getroffenen. Ongeveer 40
gezinnen bleken nagenoeg alles te hebben
verloren. Zij werden door het comité in
de gelegenheicl gesteld bij Delftsche win
keliers goederen, waaraan de grootste be
hoefte bestond, aan te schaffen.
In Augustus werd de gelegenheid ge
opend gelden op te vragen uit het Her-
stelfonds 1940. Dit heeft het comité in
overleg met het gemeentebestuur gedaan
en bericht werd ontvangen, dat tot ver
strekking van ligging, dekking en huis
raad kon worden overge^ian. Een som
van f 5600.werd door het departement
beschikbaar gesteld.
Voor het nationaal fonds werd in Delft
ongeveer 8000.— bijeengebracht. Een
Irag van 5800.werd door het fonds
aan de Delftsche gezinnen ter beschikking
gesteld, zoodat in totaal 19.100voor
Ie 40 gezinnen of gemiddeld 477.per
gezin ter beschikking was gesteld.
De benoodigde goederen werden bij 96
verschillende Delftsche firma’s aange
kocht.
„Uit Eigen Kring"
Gistermiddag gaf de arbeiders-tooneel-
vereeniging „Uit Eigen Kring”, onder lei
ding van den heer G. Marks, een uitvoe
ring in de bovenzaal van hotel Leeuwen-
daal te Rijswijk. Opgevoerd werd „De
Vier Jaargetijden”, door Antoon Coolen,
een stuk, dat bij de vele aanwezigen zeer
in den smaak viel. Het gaf den mede
spelenden volop gelegenheid mooi en vaak
gevoelvol spel te laten zien. De heer
Marks typeerde uitstekend den eigenzin-
nigen boer van den Eerden, terwijl de
rollen van zijn vrouw en hun dochter
Hanna, onderscheidenlijk heel goed wer
den uitgebeeld door mej Joostema en
mej. de Vries.
De heer Korrübel was geknipt voor de
rol van „De Jonker”. Ook de rollen van
boer Meulendijks en diens dochter Martha
werden goed bezet door den heer Brede-
rode en mej. Marks, terwijl ook de ove
rige medespelenden mevr Brederode-de
Hoog. mej. de Rover, en de heeren Ca-
minada, Snel, Jongeneel en Meijer het
hunne hebben bijgedragen tot het succes,
hetwelk de vereeniging met dit stuk be
reikt heeft. De regie was in goede han
den van den heer Marks.
Het muziekgezelschap onder leiding
van den heer F. C. Brakel, uit Delft,
zorgde voor goede muziek, terwijl een bal
de welgeslaagde uitvoering besloot.
Door de verschillende fa-
brieksvereenigingen van de Ned. Gist
en Spiritusfabriek en de Oliefabrieken
Calvé Delft zal Zaterdag 8 Februari a.s.
in Stads Doelen een bonte avond worden
gegeven.
In navolging van andere
plaatsen is thans ook te Delft opgericht
een organisatie „Tot uw dienst”, welke
zich ten doel stelt het doen van bood
schappen en allerlei andere karweitjes
tegen een geringe vergoeding.
Zelfde regeling als bij het Rijk
Naar wij vernemen heeft de directie
van de Nederlandsche Spoorwegen beslo
ten voor het lagere personeel een gelijke
regeling te treffen als voor het Rijksper
soneel is geschied. Voor degenen, die
maximaal in de eerste loonklasse 1900
gulden, in de tweede loonklasse 1843 gul
den, in de derde loonklasse 1786 gulden
en in de vierde loonklasse 1729 gulden
ontvangen, wordt de bezoldiging tijdelijk
met zes pCt. verhoogd, zulks met ingang
van 1 December 1940.
Ook voor de kinderbijslag wordt de-
zelfde regeling als bij het Rijk ingevoerd.
Voor de Nederlandsche Spoorwegen gold
tot dusverre, dat van het derde kind af
kinderbijslag werd verleend. Van 1 Oct.
af is deze kinderbijslag wettelijk ver
plicht voor eiken werkgever.
De Nederlandsche Spoorwegen zullen
nu van 1 Januari 1941 af voor het eerste
en het tweede kind van diegenen, wier
bezoldiging niet uitgaat boven maximaal
in de eerste loonklasse 2500 gulden, in de
tweede loonklasse 2425 gulden, in de derde
i en in de vierde
loonklasse 2275 gulden een bijslag van
vijftig gulden per kind per jaar uit-
keeren.
Verder zijn er nog kleinere verbeterin
gen van ondergeschikten aard.
Van de twee exposanten is Claudine
Doorman echter ongetwijfeld de belang
rijkste. Zij bezit de meeste persoonlijk
heid een persoonlijkheid die ook ge
compliceerder en in ieder geval gedistan-
tieerder lijkt en heeft een grooter diep
gang in haar werk. Wij hebben reeds eer
der op haar kunst en kunnen gewezen
en op den vooruitgang in haar oeuvre,
een ontwikkeling, die nog steeds aan
houdt. Van haar, hier tentoongestelde
schilderijen noemen wij o.a. een boeiend
en belangrijk portret „Madelaine”, dat in
zijn uitdrukking merkwaardig passief is,
het heeft het stille, ietwat afwezige en
in-zich-zelf geslotene van een pas herstel
lende. Daarnaasteen juweel van een
stilleven, dat onze geestdriftige bewonde
ring heeftprachtig, voornaam van kleur,
met een innerlijk gehouden warmte en
een voortreffelijk geslaagde, donzige rijp
heid van het fruit, met onder het sappige
rood, even, als terloops aangegeven, maar
sterk-werkende wit van het papier-pluk-
sel, waarop de vruchten rusten. Verder
het schetsmatige kinderportretje, dat in
zijn onvoltooidheid toch sprekend werkt,
en waarvan het boeiende kopje in zijn
levendige uitdrukking en tegen den uit
muntend gekozen achtergrond de aandacht
vraagt. Tenslotte noemen wij het schil
derij van Rotterdam, een rivier van grijs
zilveren tinten en parelmoeren reflexen,
met een killen ijsgang en sneeuw-sfeer.
Daarnaast laat de schilderes zich van een
geheel anderen, illustratief veelbeloven-
den kant kennen in een tweetal alleraar
digste, kleurige waterverven. Claudine
Doorman is een talent, dat men met be
langstelling en vol verwachting mag blij
ven
VEEBOEKJE
Naar het Rijksbureau voor de Voedsel
voorziening in Oorlogstijd mededeelt, is
tot invoering van een zoogenaamd vee-
boekje overgegaan. Dit boekje, dat aan
iederen bij een landbouw-crisis-organisa-
ties georganiseerde is uitgereikt, en dat
bestemd is om te allen tijde den stand
van zijn veestapel te doen blijken, heeft
betrekking op rundvee, varkens, paarden
en schapen.
Tenslotte wordt de aandacht van de
belanghebbenden er op gevestigd, dat
niet naleving van de op het veeboekje
betrekking hebbende bepalingen straf
baar is gesteld, terwijl dan bovendien
kan worden overgegaan tot inbeslagne
ming van den veestapel van den georga
niseerde, die in overtreding is.
Mr. H. M. MEERTBNS OVERLEDEN
In den ouderdom van 59 jaar is hier
ter stede overleden mr. H. M. Meertens,
advocaat, voorheen te Batavia.
De begrafenis vindt Donderdag a.s. te
half 12 plaats op de Algemeene Begraaf
plaats.
De oplossing van de Zaterdag geplaat-
ste puzzle luidt aldus:
Horizontaal: 1 nachtschade; 11
Arion; 12 lakei; 13 riet; 15 merg; 16 eel;
17 kat; 19 nee; 20 gl; 21 baron; 23 N.N.;
24 Waranen; 25 N.N. 27 lelie; 28 S.A.;
29 koe; 31 sla; 32 Spa; 33 Otto; 34 daar;
35 mis; 36 elk; 38 pad; 39 te; 40 droom;
42 N.I.; 43 traproe; 44 om; 46 Stiel; 47 t.g
48 nat; 50 opa; 51 loo; 52 naar; 53 Peru;
54 erf; 55 Ede. 57 bed; 58 st; 59 agurk;
61 N.W.; 62 mummies; 63 H.L.; 65 so;
66 W.I.; 67 pa; 68 yen; 70 per; 71 noorden
wind.
Verticaal: 1 na regen komt zonne
schijn; 2 Ariel; 3 ciel; 4 hot; 5 t.n.; 6 c.l.;
7 ham; 8 Aken; 9 deren; 10 eigen haard
is goud waard; 14 parallelopipedum; 17
Kares; 18 Tonia; 21 bal; 22 nee; 26 notie;
28 spaan; 30 ets; 32 sap; 36 Erato; 37 Ko
rea; 40 drs; 41 mol; 45 Maart; 47 toren;
49 taf; 51 leb; 55 Egmond; 56 Eriwan;
59 dus; 60 kei; 64 Leo; 67 pen; 69 N.O.;
70 pi.
kundig door eigen praktijk, heeft een de.
monstratie als deze iets van het voor
voeren van concours-paarden onaer
het scherplettend oog van louter paar
denkenners.
De buitenstaander, die er om de een
of andere reden tusschen verzeild is ge
raakt. voelt zich ietwat als een kat in
een vreemd pakhuis en, om op de smaL
filmshow terug te komen, hij blijkt, door
ondeskundigheid, van tijd tot tijd veel
critischer te zijn dan zijn meer tot oor-
deelen bevoegde omgeving.
Waarmee wij maar zeggen willen, dat
wij. die de smalfilm zelden anders dan in
eigen huiselijken kring zien, eenerzijds
niet zóó begeesterd werden als sommigen
der buurlui, anderzijds veel milder oor
deelden.
Het gaat er hier in hoofdzaak om, on
derlinge mogelijkheden van filmprestaties
mogelijk te maken en van elkaar te lee-
ren. Bij zulk een opzet zijn fouten geens
zins erg; ze zijn er om door anderen op
gemerkt. voortaan vermeden te worden.
Voor de practische cineasten is een de
monstratie als deze als een leerzame open
bare les te beschouwen, niet enkel in de
vertooning van de films, maar eveneens
in de discussies in de pauze en na afloop.
Er waren, indien wij ons een oordeel
mogen aanmatigen, frissche. onderhou
dende films onder de groep van tien,
sommige gekleurd en, wat b.v. „Smalle
Show” van den heer Schafer uit Arnhem
betreft, van een opmerkelijke scherpte en
klaarheid van kleur. Documentaire, speel
films en reportage maakten de variaties
uit.